Changes
/* Գլուխ տասնհինգերորդ */
Այդ միջոցին ծովածոցի մակերևույթի վրա երևում են պղպջակներ։ Դրանք անթիվ անհամար էին։ Արևի ճառագայթների տակ դրանք հեռվից կարծես սադափագույն ուլունքներ լինեին, որ առատ կերպով շաղ էին տվել ծովածոցի հարթ մակերեսին։
==Գլուխ տասնվեցերորդ==
Ծովը
Այն ծովախորշը, որտեղ ընկնում է հարսանեկան գնացքը, բավականին խորն է լինում․ և ծովափին հավաքված աստիճանավորները սկսում են խորհրդակցել, թե ինչ անեն։
Վերջերս Ծովախորշերի քաղաքի քաղաքագլուխ էր նշանակվել պետական մինիստր Բաբաոյի ավագ եղբայր Պիպինը։ Ինչպես դուք արդեն գիտեք, նա աղվես էր, բոլոր գործերին շատ լավ տեղյակ։ Նա առաջինն է խոսք խնդրում։
― Կասկածից դուրս է, ― սկսում է նա, ― որ նորին գերազանցությունը ծովն է ընկել պարոն Ախ֊ախի հետ միասին։ Ուստի անհնարին է, որ մենք ոչ մի միջոց ձեռք չառնենք նրանց փրկելու համար։ Ինչո՞ւ։ Նախ՝ նորին մեծություն թագավորը, այնուամենայնիվ, նորին մեծություն թագավորն է, իսկ երիտասարդ պարոն Ախ֊ախը՝ երիտասարդ պարոն Ախ֊ախն է։ Ինչ եք կարծում, հաճելի՞ է նրանց համար այժմ ծովի հատակին։ Հավատացնում եմ ձեզ, դա շատ կասկածելի բավականություն է, պարոնայք։ Երկրորդ, իմ ունեցած տեղեկությունների համաձայն, ծովի հատակում գտնվելը այնքան էլ օգտակար չէ բժշկության տեսակետից։ Շատ պատկառելի հեղինակությունները գտնում են, պարոններ, որ այնտեղի օդը վատ է առողջության համար։ Ավելին, ինչպես ցույց են տալիս գիտության բնագավառում կատարված նորագույն հետազոտությունները, այնտեղ առհասարակ ոչ մի օդ չկա։
― Օ՜, այո՛, իհարկե, ― գլխով նշան արեցին աստիճանավորները։
― Ուստի ես գտնում եմ, որ հիմա մեզ համար ամենագլխավորն է, պարոններ, զբաղվել հարցի ուշադիր ուսումնասիրությամբ։ Իսկ ի՞նչ հարց մենք պետք է ուսումնասիրենք։ Մենք պետք է ուսումնասիրենք շատ էական մի հարց։ Որն է լավ՝ խնդրե՞նք նորին մեծություն թագավորին ու երիտասարդ պարոն Ախ֊ախին, որ թողնեն ծովի հատակը, թե՞ խորհրուրդ տանք նրանց մնալ այնտեղ։
Պարոն Պիպինի առաջադրած հարցը իրոք շատ էական էր, բայց միաժամանակ շատ բարդ։ Նրան լսող շատ աստիճանավորներ նույնիսկ չեն հասկանում, թե ի՞նչ նկատի ունի պարոն քաղաքագլուխը, և Պիպինը ստիպված էր կրկնել իր հարցը։
Դրանից հետո պաշտոնյաները նորից բոլորը միասին գլխով են անում․
― Օ՜, այո՛, իհարկե։
Համոզվելով, որ պաշտոնյաները համաձայն են իր առաջարկին, Պիպինը ծափ է տալիս և հայտարարում․
― Այդ դեպքում, պարոններ, անցնենք տվյալ հարցի ուսումնասիրմանը։
Քաղաքային առևտրի պալատի նախագահը, որ շատ մեծ ու փարթամ կանաչ մորուք ուներ, խնդրում է, որ հնարավորություն տրվի իր տեսակետն ասելու։
― Այ թե դու ինձ ինչ ասա, Պիպին․ ինչպե՞ս մենք կարող ենք դուրս քաշել թագավորին։
― Բայց ես ասացի դուրս քաշե՞լ։ Խոսքը վերաբերում է նրան, թե արդյոք կարո՞ղ ենք մենք խնդրել նորին մեծությանը․․․
Բայց առևտրի պալատի նախագահը ընդհատում է Պիպինին․
― Դուրս քաշել, խնդրել՝ այդ բոլորը նույն բանն է։ Վերջ ի վերջո երկու դեպքում էլ մենք պետք է մեկին վարձենք, որպեսզի համաձայնի գնալ ծովի հատակը՝ կորածներին փնտրելու։ Ճիշտ չե՞մ ասում, պարոններ։ Բայց չէ՞ որ սա կապված է ծախսերի հետ։
― Ճիշտ է, ― պաշտպանեց քաղաքագլուխը։ Բայց նա այլևս առաջվա վստահ տեսքը չուներ։ ― Տվյալ հարցը լուծելու դժվարութունը հենց դրանում է կայանում։ Նյութական որոշակի ծախսեր են սպասվում, պարոններ։ Ո՞վ է համաձայն այդ ծախսերը իր վրա վերցնել։
― Այո՛։ Ո՞վ կհամաձայնի իր վրա վերցնել այդ ծախսերը, ― ասում են այդ բոլորը միասին, մեկը մյուսին նայելով։
Մի քանի բարձրաստիճան պաշտոնյաներ սկսում են ինչ֊որ բան շշնջալ Պիպինի ականջին, որից հետո նա խոսում է․
― Մի հաճելի նորություն կա, պարոններ։ Մայրաքաղաքի ապրանքատար կայարանում, մթերքով բեռնված չորս վագոն կա։ Դեռևս այդ վագոնները ուղարկված չեն։ Մենք կարող ենք դրանք վաճառել և փող ունենալ։
― Խնդրում եմ հարգելի ժողովից, որ այդ վագոնները ինձ վաճառի, ― շտապ ոտքի է կանգնում առևտրի պալատի նախագահը, բռունցքը կրծքին խփելով։ Ես միայն մի բան եմ խնդրում․ մի փոքր պակասեցրեք գինը։
― Ինչքա՞ն ես դու առաջարկում։
― Թույլ կտա՞ք, պարոն քաղաքագլուխ, ― ճեղքելով առաջ է անցնում բարեգործական ընկերության պրեզիդենտը ու կանգնում Պիպինի առջև։ ― Այդ չորս վագոն մթերքը նախատեսված է սովի մատնված բնակչության համար։ Գյուղացիները օգնության են սպասում։ Ներկա մոմենտում (ես դա ընդգծում եմ) նրանք ոչ մի ուտելիք չունեն․․․
Քաղաքագլուխը, չսպասելով նրա երկար ճառի վերջին, թափահարում է ձեռքը․
― Դա ոչինչ չի նշանակում։ Իմ կարծիքով այնքան էլ կարևոր չէ, թե որևէ մեկը ներկա մոմենտում ուտելու բան ունի՞, թե ոչ։ Իմ առջև, ինչպես տեսնում եք, նույնպես ներկա մոմենտում ոչ մի ուտելու բան չկա, և այնուամենայնիվ, ես դրա համար չեմ վնգստում։ Ուտելիքի մասին ես սկսում եմ մտածել այն ժամանակ, երբ գալիս է ճաշելու ժամը։ Ներկա մոմենտում (ես էլ եմ դա ընդգծում) մեր բոլորի առողջության համար ավելի օգտակար է ախորժակ ունենալը։ Դուք ինձ հետ համաձա՞յն եք, պարոններ։ Գյուղացիների համար էլ պետք է լինի այն կանոնը, որը և գոյություն ունի մեզ համար։ Պետությունների օրենքներն ու մարսողության օրենքները բոլորի համար ընդհանուր են։ Չի կարելի անմիջապես ուտել, երբ հենց նոր են նրա մասին խոսել, դա ընդունված չէ հասարակության մեջ։ Եվ ձեր պարտականությունն է, պարոն պրեզիդենտ, համոզել գյուղացիներին այդ չորս վագոն մթերքը մեզ հանձնելու նպատակահարմարության մասին։ Չէ՞ որ նրանք պետք է ինչ֊որ ձևով վարձահատույց լինեն նորին մեծությանը։ Իսկ մենք այդ մթերքը օգտագործում ենք մեր ընդհանուրի բարօրության համար։ Ահա թե ինչպես եմ ես հասկանում բարեգործական ընկերության խնդիրները, պարոն պրեզիդենտ։
― Դուք ճիշտ եք, պարոն քաղաքագլուխ, բայց դրա հետ միասին հաշվի չեք առնում մի կարևոր հանգամանք, ― լսվում է բարեգործական ընկերության պրեզիդենտի ձայնը։ ― Եթե մենք այդ չորս վագոն մթերքը վաճառքի հանենք, գյուղացիները ուղղակի կապստամբեն։ Դուք ապստամբությունից չե՞ք վախենում։ Անկեղծ ասած, անձամբ ես, վախենում եմ։
Բոլորը քար են կտրում, վախեցած աչքները չհեռացնելով քաղաքագլխից։ Պիպինի ատամներն իրար են խփվում։
Եվ այդ ժամանակ բարեգործական ընկերության պրեզիդենտը առաջարկություն է անում, որը նա վաղուց մտածել էր իր բոլոր մանրամասնություններով․
― Ես կարծում եմ, պարոններ, մենք պետք է հայտարարենք նվիրատվությունների հանգանակում։ Ով ինչքան կարող է, թող այնքան մուծի։ Հավաքված գումարը կտրվի ինձ, իսկ ես արդեն կմտածեմ, թե ինչպես կարգի բերել գործը։
― Հը՜մ։ Ձեր ուղեղում շարունակ միայն բարեգործությունն է, ― խայթում է առևտրի պալատի նախագահը։
Սակայն պրեզիդենտը առարկում է․
― Մի՞թե դուք ոչ մի օգուտ չեք տեսնում այդ ազնիվ նախաձեռնությունից։
― Ազնի՞վ։ Իսկ ի՞նչ օգուտ։
― Հը՞մ։ Դուք գլխի չե՞ք ընկնում։ Հասկանալի է, որ նվիրատվությունները ծախսվելու են նորին մեծությանը հանելու համար։ Բայց դուք մի՛ կարծեք, որ մենք այդ փողերը քամուն ենք տալու։ Ես համոզված եմ, որ նորին մեծությունը, հենց որ նրան ջրից հանենք, մեզ բոլորիս կպարգևատրի մեր մատուցած ծառայության համար։
― Միանգամայն ճիշտ է, ― ուրախանում է Պիպինը։ ― Պետք է դիմել բոլոր հարուստներին։ Պարոննե՛ր, նվիրաբերենք նորին մեծությանը փրկելու համար։
Բայց առևտրի պալատի նախագահը դարձյալ կասկածի մեջ է ընկնում․
― Սպասեցեք, սկզբում ամեն ինչի մասին պետք է լավ մտածել։ Արդյոք մենք վտանգի չե՞նք ենթարկվում մեր փողերը՝ թագավորին փրկելու համար։
Հարցը տեղին էր։ Եվ իսկապես, ռիսկ չէ՞ դա։
Բայց հենց այդ ժամանակ ծովում երևում է ինչ֊որ մեկի գլուխը, որը բղավում է շնչասպառ լինելով․ «Ռիսկ չանե՜ք», և նորից անհետանում է։
Ափին հավաքվածները վախից լռում են։ Մի քիչ հետո ջրի երեսին դարձյալ երևում է գլուխը։
― Վա՜յ․․․ թագաժառանգն է, ― բղավում է ինչ֊որ մեկը։
Իրոք, դա թագաժառանգն էր։ Իսկ նրա հետևում թպրտում էր քույրիկ Էյույը։ Նրանք հալից ընկել էին, աշխատելով շուտ հասնել ափին։
Թնդում են թմբուկները, որոտում է նվագախումբը, պաշտոնյաներն ու բարձրաստիճան անձինք թագաժառանգին դիմավորում են պատշաճ հարգանքով։ Ամեն կողմից հարցեր են տալիս․
― Ձերդ մեծություն, այդ դո՞ւք եք։ Որքա՞ն ժամանակ է անցել։ Ինչպե՞ս է իրեն զգում ձեր բարձր անձը։
― Այնտեղ ժամանակը ինչպե՞ս անցկացրիք, ձերդ մեծություն։ Ուրախ է եղել, իհարկե։
― Չե՞ք ասի արդյոք, ձերդ մեծություն, ինչպես է իրեն զգում նորին մեծությունը։ Նա ցանկություն ունի՞ դուրս գալ մեր անհրապույր ափը և զբոսնել այստեղ՝ մեզ հետ։
Կարմրաքիթ թագաժառանգը նույնիսկ հայհոյում է․
― Դուք հիմար բաներ եք դուրս տալիս, պարոններ։ Անմիջապես ազատեք նորին մեծությանը, իմ հորը։
Վրա հասած քույրիկ Էյույը դեմքից մաքրում է ջուրը և հայելու մեջ նայելուց հետո նույնպես խառնվում է խոսակցությանը․
― Եթե թագավորը չհամաձայնի էլ ափ դուրս գալ, դա դժբախտություն չի լինի։ Որևէ մեկը կգտնվի, որ գահը ժառանգի։ Առանց թագավորի չենք մնա։ Բայց, ա՛յ, հարուստ մարդ մենք քիչ կարող ենք գտնել, իսկ դա շատ վատ է։ Շուտ արեք ազատեք երիտասարդ պարոն Ախ֊ախին։
Առևտրի պալատի նախագահը շտապով ճեղքում է ամբոխն ու առաջ անցնում․
― Իսկ մեծ պարգև կտա՞ երիտասարդ պարոնը։
― Իհարկե մեծ։ Պարոն Ախ֊ախը ամենահարուստ հարուստն է աշխարհում։
― Դա պատասխան չի, ― հոգոց է հանում առևտրի պալատի նախագահը։ ― Ես կուզենայի հենց սկզբից ճշտել որոշ մանրամասնություններ։ Առաջին՝ մենք պետք է նախօրոք իմանանք, արդյո՞ք երիտասարդ պարոնը մեզ կվարձատրի, եթե մենք ազատենք նրան։ Երկրորդ՝ ինչքա՞ն կարող է լինել վարձի չափը։ Երրորդ՝ մենք ուզում ենք իմանալ, արդյո՞ք վարձը կանխիկ կտրվի։ Եթե մենք ստանանք այս երեք հարցի հստակ պատասխանը, ապա մենք կմտածենք առաջարկության մասին։
― Ինչ կա որ, այդ դեպքում որևէ մեկին ուղարկեք ծովի հատակը, թող նա այնտեղ համաձայնության գա պարոն Ախ֊ախի հետ։
― Վախենում եմ, որ դրանից ոչինչ դուրս չգա, ― նկատում է Պիպինը։ ― Ինձ թվում է, որ ավելի լավ է այստեղ համաձայնության գալ, քանի ծովածոցի հատակում, որքան ինձ հայտնի է, նկատվում է օդի խիստ պակասություն և այնտեղ տարվող մեր բանակցությունները կարող են մտնել փակուղու մեջ։
― Իսկ ի՞նչ անենք։ Գուցե՞ այստեղ հրավիրենք երիտասարդ պարոնին և փորձենք համաձայնության գալ նրա հետ, ― հարց է տալիս առևտրի պալատի նախագահը։ ― Հա՜, բայց այն ժամանակ ոչ մի վարձի մասին խոսք լինել չի կարող։ Չէ՞ որ դրա համար ստիպված ենք առաջին հերթին նրան հանել ծովից, իսկ այդ ժամանակ էլ ոչ մի ծախս չի փոխհատուցվի։
― Ի՞նչ անել։
― Գիտե՞ք ինչ, ― առաջարկում է քույրիկ Էյույը։ ― Եկեք այստեղ հրավիրենք Կվիսին։ Նա պարոն Ախ֊ախի գլխավոր հաշվետարն է և միանգամայն կարող է փոխարինել նրան՝ բանակցությունների ժամանակ։
― Ճիշտ է։ Պետք է անմիջապես հեռագիր ուղարկել Կվիսին։
Եվ քաղաքագլուխ պարոն Պիպինը Կվիսին իսկույն հեռագիր է ուղարկում հետևյալ բովանդակությամբ։
...<b>Իսկ մարս ախ ծով շտ հանել</b>
ինչ որ անհեթեթությո՞ւն է։ Ոչ, անհեթեթություն չէ։ Հեռագրի նախնական տեքստը բացարձակապես պարզ է եղել․
::Իսկապես որ սարսափելի բան է կատարվել
::բացակ նշան գնացքը ստկ որով գնում էր երիտասարդ
::պարոն Ախ գիծ ախը ստկ շուռ է եկել
::և ընկել է ծովը վջկ Անհրաժեշտ է շտապ միջոցներ
::ձեռք առնել տուժածներին դուրս բերելու համար
::վջկ Խնդրում եմ շտապ մեկնել վջկ
:::Քաղաքագլուխ Պիպին վջկ
Բայց բանն այն է, որ այս հեռագիրն ուղարկելը բավականին թանկ էր նստում, իսկ հեռագրատանը հրաժարվում են գոնե մի փոքր զիջում անելուց։ Այն ժամանակ որոշվում է հեռագրի վճարման համար ռիսկի չենթարկել խոշոր գումար և տեքստը մի քիչ կրճատել։
Հեռագիրն ստանալով Կվիսն իսկույն կազմում է պատասխանը․
::Ձեր ուղարկած հեռագիրը շատ համառոտ էր ստկ
::ոչ մի բան չի հասկացվում վջկ Խնդրում եմ
::մանրամասն հաղորդել ստկ ինչը նկատի ունեք
::վջկ Սպասում եմ նոր հեռագրի և պարզ հրահանգների
:::վջկ Կվիս վջկ
Սակայն Կվիսը շատ խնայող հաշվետար էր։ Նա գիտեր տիրոջ կոպեկի արժեքը և դրա համար էլ կրճատում է հեռագրի տեքստը, թողնելով միայն ամենաէականը․
:::Հեռագ շատ անհաս խնդ կրկ կվս
Պատասխան հեռագիրը ստանալուց հետո Պիպինը քորում է ծոծրակը և երկար ժամանակ աչքերը չռած՝ նայում է թղթին։ Հեռագիրն ուսումնասիրում են Ծովախորշերի քաղաքի վարչության ամենապայծառ, ամենակրթված գլուխները, յուրաքանչյուր հիերոգլիֆը ստուգում են բառարանով և, վերջապես բազմակողմանի քննարկումից հետո, գալիս են հետևյալ եզրակացության։
― Այնուամենայնիվ պարզ չէ, Կվիսը կգա՞, թե չի գա։
― Վերջ ի վերջո, դա այնքան էլ կարևոր չէ, ― ասում է առևտրի պալատի նախագահը։ ― Թող երիտասարդ պարոնը մի քիչ սպասի ծովի հատակում, նրան այնտեղ ոչինչ էլ չեն անի։ Բայց, ա՛յ, գնացքը, պարզ է, իրենից ինչ֊որ արժեք է ներկայացնում։ Պետք է ամենից առաջ հանել գնացքը։
― Դարձյալ ծախսեր են պետք, ― հառաչում է քաղաքագլուխը։
― Դրա համար ես միջոցներ կտամ, ― սիրով ասում է առևտրի պալատի նախագահը։ ― Առաջին կարգի երկաթուղային գնացքի վաճառքը մեծ օգուտ կտա։
― Խնդրում եմ ինձ ընդունել բաժնետերերի թվում, ― արագ պահանջում է քույրիկ Էյույը։
Բաժնետոմսերի նոր ընկերության անդամ են ուզում դառնալ շատ պաշտոնական դեմքեր ու բարձրաստիճան անձինք, և ամենակարճ ժամանակում հիմնական դրամագլուխը արդեն հավաքված էր։
Մինչ շահագրգռված մարդիկ քննարկում են բաժնետերերի նոր ընկերության վարկերի հարցը, ծովի ընդարձակ մակերեսին մեկ այստեղ, մեկ այնտեղ երևում են մարդիկ։ Ծովածոցի ափին ապրող նավաստիներն ու ձկնորսները դուրս են գալիս խեղդվողներին օգնելու։
Առաջինը դրա վրա ուշադրություն է դարձնում առևտրի պալատի նախագահը։ Նա սկսում է շտապեցնել բաժնետերերին, որպեսզի շուտ վերջացնեն առևտուրը և գործի անցնեն։
― Անմիջապես դադարեցրեք մարդկանց ազատելը, ― բղավում է նա ձկնորսներին։ ― Է՜յ, ետ դարձեք։ Բոլորդ այստեղ եկեք։ Նախ պետք է գույքը հանել, դա ավելի կարևոր է։ Ես բոլորիդ աշխատանքի կվերցնեմ։ Այստեղ եկեք։
Բայց նրանք, ովքեր ծովում էին, նույնիսկ նրա ձայնի վրա էլ շուռ չէին գալիս և շարունակում էին մարդկանց փրկելու գործը։ Ախ֊ախի ծառաներից ու խոհարարներից շատերն արդեն ջրից հանված էին։
Բայց շատերն էլ իսկապես խեղդվել էին՝ թագավորը, արքայադուստր Ալ Վարդը․․․
Հենց որ քույրիկ Էյույը լսում է, որ արքայադուստր Ալ Վարդը խեղդվել է և հանգչում է ծովի հատակում, նա իսկույն կոկորդիլոսի արցունքներ է թափում․
― Վա՜յ֊վա՜յ։ Այսքանից հետո դուք ինչ քաղաքագլուխ եք։ Աչքներդ լայն բաց արեք։ Ես ուղղակի զարմանում եմ, թե ինչպե՞ս կարելի է այդպիսի հիմար հարցեր տալ։ ― Եվ հանկարծ նա ճչում է ականջ ծակող ձայնով․ ― Կանգնի՛ր։ Ե՛տ դարձիր։ Ո՞ւր ես վազում։
Կարմրաքիթ թագաժառանգը հանկարծ փախչում է։ Քույրիկ Էյույը վազում է նրա հետևից․
― Ո՞ւր ես վազում։ Սպասի՛ր։ Ես պետք է քեզ մի բան ասեմ։
Թագաժառանգը ուշադրություն չդարձնելով նրան, ավելի արագ է փախչում։
― Ես մայրաքաղաք եմ շտապում։ Գահի վրա ոչ ոք չկա։ Այդպիսի բան չի կարելի թույլ տալ։
Այդ ժամանակ մեծատոհմիկ ու բարձրաստիճան անձինք բոլորը խոր գլուխ են տալիս։ Այդ դիրքում նրանք մնում են այնքան ժամանակ, մինչև որ թագաժառանգն ու քույրիկ Էյույը այլևս չեն երևում։
Իսկ առևտրի պալատի նախագահը դեռ շարունակում էր բղավել, պահանջելով անմիջապես դադարեցնել մարդկանց ազատելու աշխատանքները։ Բայց բոլորը զբաղված էին իրենց գործով, ոչ ոք չէր լսում նրան։
― Իսկ ինչո՞ւ պարոն Ախ֊ախը դեռ չի երևում, ― զարմանում է քաղաքագլուխը։ ― Ես մեկն ու մեկին կխնդրեմ իմ փոխարեն իջնել ծովի հատակը և Ախ֊ախին հարցուփորձ անել, թե ինչպես է զգում իրեն։
Բայց հատակ իջած կտրիճները ոչ մի տեղ չեն գտնում Ախ֊ախին։ Ամենաչաղ հարուստը անհետ կորել էր։ Երկու օր ու երկու գիշեր տևող համառ որոնումներից հետո ավարտում են աշխատանքները։ Չի գտնվում միայն պարոն Ախ֊ախը։
Հանում են նաև զարդարված հատուկ գնացքը։ Բաժնետիրական ընկերության վարչությունը շտապ կարգով անցնում է ապագա շահույթների բաշխմանը։ Ախ֊ախի մասին բոլորը մոռանում են։
Չէ՛, ասենք, ոչ բոլորը․ կարմրաքիթ թագաժառանգն արդեն նստել էր գահին և, որպես նոր թագավոր, Ախ֊ախին գտնելու համար ուղարկում է իր ամենամոտիկ և ամենից ավելի հավատարիմ մարդկանց։ Ամենուրեք փակցվում են նոր թագավորի սեփական ձեռքով գրված հայտարարություններ։ Ճիշտ է, նոր թագավորը այդ հայտարարության համար գրել էր միայն մի հիերոգլիֆ՝ «փնտրում են»։ Իսկ երկրորդ հիերոգլիֆը, «մարդը» չափից դուրս բարդ էր նոր միապետի խելքի համար, թեև այն կազմված էր ընդամենը երկու շատ սովորական գծիկից։ Բարեբախտաբար, այդ կարևոր փաստաթուղթը կազմելիս ներկա է լինում Պետական մինիստր Բաբաոն, և թագավորը հարցնում է նրան․
― Բաբաո, ինչպե՞ս կարելի է գրել «մարդ» հիերոգլիֆը։
Պետական մինիստրը թագավորից վերցնում է վրձինը և «փնտրում են» բառի կողքին գրում է անհրաժեշտ հիերոգլիֆը։ Բայց քանի որ նա նստած է լինում թագավորի դիմացը և չի հանդգնում թուղթը շուռ տալ դեպի իրեն, ուստի բառը գրում է շուռ տված ձևով։ Հայտարարության տեքստը նախօրոք հորինած է լինում մի բանաստեղծ։ Ահա թե ինչ տեսք ուներ հայտարարությունը․
Փնտրում են դրամ
<poem>
Չաղ է, չաղ է նա ահավոր
Միշտ քայլում է օրոր֊շորոր,
Երեք ծալ ել կզակ ունի,
Ճիշտ կես մետր դա կլինի,
Ով ով էլ որ գտնի սրան
Ուրախությամբ մենք անսահման
Նվեր կտանք
10.000 ֆրանկ մարգարիտ։
Ախ֊ախին որոնելու համար ոտքի էր հանված ամբողջ ոստիկանությունը և հետախույզների մի ամբողջ բանակ։ Բայց․․․ Ախ֊ախը անհետ կորել էր։
Բայց, այնուամենայնիվ, ո՞ւր էր կորել նա։
