Changes
/* Գլուխ տասնութերորդ */
Առաջվա պես արևի տակ շլացուցիչ փայլփլում են անհամար հարստությունները։ Ալիքները մերթ կամաց հեռանում էին զմրուխտե ափերից՝ հեռուները տանելով սպիտակ փրփուրները, մերթ աղմուկով զարկվում սաթի ժայռերին ու ցրում մարգարտանման բյուր շիթեր։
==Գլուխ տասնիներորդ==
Նոր լուր Ցյաո֊ցյաոյի և Լին Փոքրի մասին
Իսկ ինչպե՞ս են Ցյաո֊ցյաոն և Լին Փոքրը։ Որտե՞ղ են հիմա նրանք։ Ցյաո֊ցյաոն և Լին Փոքրը առաջվա նման շոգեքարշ են քշում։ Մի անգամ կիրակի օրը մի գրող, որը շատ էր սիրում երեխաներին հեքիաթներ պատմել, որոշում է այցելել նրանց։ Դեպոյում նրան դիմավորում են որպես հին ծանոթի։
― Դուք Ցյաո֊ցյաոյին ու Լին Փոքրին եք ուզո՞ւմ։ Նրանք գրադարանում են։ Գիրք են կարդում։
Գրողը գնում է գրադարան։ Լին Փոքրն ու Ցյաո֊ցյաոն նստել էին պատուհանի մոտ և հեքիաթ էին կարդում։
― Ցյաո֊ցյաո։ Սյաո Լին, բարև ձեզ, ― ուրախանում է բարի հեքիաթասածը։
Բայց գրադարանավարուհին նրան սպառնում է մատով․ «Սղմկելն արգելվում է», ― և գրողը կծում է լեզուն։ Շշուկով նա իր մոտ է կանչում Ցայո֊ցյաոյին և Լին Փոքրին․
― Որտե՞ղ է թագավորը։ Ի՞նչ պատահեց նրան։
― Սը՜ս, ― ընդհատում է նրան Լին Փոքրը։ ― Քեզ միայն թագավորներն են հետաքրքրում․․․ Դե լավ, կասեմ։ Եղել է չի եղել մի թագավոր․․․
Գրողը թունդ կարմրում է․
― Քեզ ո՞վ ասաց, որ ինձ միայն թագավորներն են հետաքրքրում։ Ինձ դու ես հետաքրքրում, Սյաո Լին, ինձ հետաքրքրում է Ցյաո֊ցյաոն։ Հիշո՞ւմ եք այն օրը, երբ դուք հրաժարվեցիք վարել Ախ֊ախի գնացքը և ձեր շոգեքարշով գնացիք դեպո։ Հետո ի՞նչ պատահեց ձեզ։
― Ախ, հետո՞․․․ Հետո բոլորովին ուրիշ պատմություն եղավ։
― Դու կարող ես դրա մասին գիրք գրել։ ― Ցյաո֊ցյաոն խորամանկ նայում է Լին Փոքրին։
― Շուտ արեք, պատմեք։ Ես շատ եմ ուզում լսել այդ պատմությունը։
― Այստեղ պատմել չի կարելի։ Մենք խանգարում ենք երեխաներին։
Բարի հեքիաթասացը ստիպված լռում է։ Իսկ Ցյաո֊ցյաոն և Լին Փոքրը այնպես էին հափշտակված իրենց կարդացած գրքով, որ բոլորովին չէին ուզում հեռանալ գրադարանից։
Գրողը նստում է հարևան սեղանի մոտ։ Նա որոշում է սպասել, մինչև երեխաները վերջացնեն հեքիաթը։ Սպասում է, սպասում, բայց հետո նա անգործությունից ձանձրանում է և կամաց դուրս գալով դահլիճից՝ վերադառնում է դեպո։ Այստեղ նա շուտով գտնում է մի ծեր բանվորի, որի հետ վաղուց ծանոթ է լինում։
― Քեռի Չժուն֊մայ, ողջույն։ Խնդրում եմ պատմես, թե ինչ պատահեց Ցյաո֊ցյաոյին և Լին Փոքրին, երբ նրանք հրաժարվեցին վարել Ախ֊ախի գնացքը։
Եվ քեռի Չժան֊մայը գրողին պատմում է մի ամբողջ պատմություն։ Նա մանրամասն պատմում է, թե ինչպես է գահ բարձրանում կարմրաքիթ թագաժառանգը, որն ազատվել էր թագավորի անսպասելի֊հեքիաթային մահից հետո, և ինչպես նոր թագավորը Ցյաո֊ցյաոյին և Լին Փոքրին բանտ էր նստեցրել․․․
― Ի՞նչ։ Նրանց բանտ են նստեցրե՞լ․․․
Այո, գրողը սխալ չի լսում։ Քեռի Չժուն֊մայը իր աչքերով է տեսել, թե ինչպես էր այդ բոլորը կատարվել։
― Բայց ինչո՞ւ էր այդ նոր թագավորը բանտարկում Ցյաո֊ցյաոյին և Լին Փոքրին։ Նրանք ի՞նչ վատ բան էին արել։
― Պետական մինիստր Բաբաոն պաշտոնական հաղորդման մեջ այսպես էր բացատրել ձերբակալման պատճառը․ «Նորին մեծություն հին թագավորը և նորին մեծության արքայադուստր Ալ Վարդը սուզվել էին ջրի տակ, իսկ երիտասարդ պարոն Ախ֊ախը անհետ կորել է։ Այդ բոլորի համար մեղավոր են Սյաո Լինը և Ցյաո֊ցյաոն։ Եթե Սյաո Լինը և Ցյաո֊ցյաոն ենթարկվեին հրամանին և հատուկ նշանակման գնացքը հասցնեին նշանակված տեղը, ոչինչ չէր պատահի․․․»։
― Բայց չէ՞ որ նրանց հետ միասին ձերբակալված էին ուրիշ շատ բանվորներ։
― «Նրանք բոլորը համաձայն են եղել Սյաո Լինի հետ, ― պատասխանեց մեզ կայարանապետը։ ― Այդ աղմկարարները նույնպես չէին ուզում հատուկ նշանակման գնացքը տանել նշանակված տեղը։ Պա՞րզ է»։ Բայց դու ինձ մի ընդհատիր։ Լսիր, թե ինչ է եղել հետո։
Լին Փոքրի ու Ցյաո֊ցյաոյի դատավարության ընթացքում որպես գլխավոր վկա է հանդես գալիս Ծովախորշերի քաղաքի քաղաքագլուխ պարոն Պիպինը։ Նա երդվելուց հետո ասում է, որ ինքը չի տեսել, թե ինչպես են հին թագավորն ու արքայադուստր Ալ Վարդը փրկվել։ Եթե չեն փրկվել, ուրեմն խեղդվել են ծովում։ Միաժամանակ նա իր սեփական աչքերով տեսել է, որ երիտասարդ պարոն Ախ֊ախը այդպես էլ ջրից դուրս չի եկել, երբ հատուկ նշանակման գնացքը գնացել է դեպի հատակը։ Ուրեմն, պարոն Ախ֊ախը անհետ կորել է։
Այս ցուցմունքների ճշմարտացիությունը ոչ ոք չի ժխտում։
Որպես վկա հանդես է գալիս նաև Կվիսը՝ Ախ֊ախի գլխավոր հաշվետարը։ Երդվելով, որ միայն ճիշտ պիտի խոսի, նա ցույց է տալիս, որ պարոն Բաբախը մահացել է ու թաղվել, իսկ երիտասարդ պարոն Ախ֊ախը իսկապես մեկնել է հատուկ նշանակման գնացքով Ծովախորշերի քաղաքի կողմերը, իսկ հակառակ ուղղությամբ նա չի վերադարձել, տուն նույնպես չի եկել, ուրեմն կորել է, հայտնի չէ, թե ուր։
Որպես վկաներ էին հրավիրվել Պիպն ու Քույրիկ Էյույը։ Նրանք հաստատում են, որ Լին Փոքրը իրենց հայտնի է դեռևս փոքր հասակից, նա երբեք չի հարգել թագավորական օրենքը։
Դատավարությանը ներկա էր նաև մի ուրիշ վկա, որի դեմքը ամբողջապես ծածկված էր կանաչ մորուքով։ Նա երդվում էր, որ իրեն Չորսանգամ Չորս Երրորդ են կոչում և որ ինքը միայն ճիշտը պիտի խոսի։ Նրա ցուցմունքներից ներկաներն իմանում են, որ «Չան Չան֊թեց» ֆիրմայում աշխատող աղջիկներն ու տղաներն էին սպանել պարոն Չորսանգամ Չորս Առաջինին ու պարոն Չորսանգամ Չորս Երկրորդին։
Հրեշը, որ նստել էր դատարանի շենքի առաջ եղած հրապարակում (նա ոչ մի դռնից ներս մտնել չի կարող), պատուհանից բղավում էր իր ցուցմունքները։ Նա հայտնում էր, որ Ցյաո֊ցյաոն և Լին Փոքրը ծրագրել էին պետական հեղաշրջում կատարել և թագավորին տապալել։
«Սյաո Լինը և Ցայո֊ցյաոն ամենափոքր հասակից էլ վայրի ու անդաստիարակ են եղել, ― հայտարարում է Պիպը, որը դատախազի պահանջով հանդես է գալիս երկրորդ անգամ, երբ պարզվում է մեղադրյալների հանցագործ ծրագիրը։ ― Օրինակ, Սյաո Լինը, ինչպես հաստատվեց քննության ընթացքում, ոչ տուն ունի, ոչ տեղ և գերադասում է քնել հենց ճանապարհի վրա, որտեղ նրան գտնում է ազնիվ ու շատ կարգին մի պաշտոնյա, որի անունը Պիպը խնդրում է գաղտնի մնա։ Կարեկցանք զգալով այդ թշվառի նկատմամբ, պաշտոնյան նրան աշխատանքի է տեղավորում «Չան Չան֊թեց» ֆիրմայում։ Սյաո Լինը և Ցյաո֊ցյաոն չունեն ո՛չ ընտանիք և ո՛չ էլ հարազատներ։ Նրանք իրենց հոգեհայր են համարում ինչ֊որ Չժան֊մայի, մի ողորմելի աղքատի, որը սրանց նման չի հարգում օրենքները և անպայման հանցագործ է։ Դժբախտաբար դատարանը հնարավոր չի համարում նրան որպես վկա կանչել և հարցաքննել, քանի հիշյալ Չժուն֊մայը նույնիսկ երդման տակ ի վիճակի է ասել միայն զուտ ճշմարտությունը»։
Վկաներին հարցաքննելուց ու դատախազի ճառից հետո դատավորները գնում են խորհրդակցության։ Ի՞նչ դատավճիռ կայացնել Ցյաո֊ցյաոյի և Լին Փոքրի համար։ Խորհրդակցությունն անցնում է փոթորկալից և շատ է հիշեցնում շների գզվրտոցի, որը տեղի է ունենում մի կտոր ոսկորի համար։
― Բայց միթե մենք կարող ենք թույլ տալ, որ նրանք դատեն մեր ընկերներին, ― զայրացած բղավում է քեռի Չժան֊մայը ու նայում գրողին, որի շունչը հուզմունքից քիչ էր մնում կտրվի։ ― Իհարկե, ոչ։ Մենք բոլորս մի մարդու նման ոտքի ելանք և ասացինք, որ թույլ չենք տա դատել նրանց։ Ազատությո՛ւն Յյաո֊ցյաոյին և Սյաո Լինին։ Ազատությո՛ւն բոլոր բանվորներին, որոնց ձերբակալել են ոստիկանները։
Գործադուլ են հայտարարում երկրի բոլոր երկաթուղայինները։ Ամեն կողմից լուրեր են գալիս, որ բանվորները թագավորից պահանջում են անհապաղ ազատություն ձերբակալվածներին։
«Ազատություն և ոչ մի խոսք»։
Աղմկում են ծավափնյա գյուղերի գյուղացիները, որտեղ Լին Փոքրը պետք է տաներ մթերքը։
«Ձերբակալված է շոգեքարշի մեքենավարը։ Նրան դատում են այն բանի համար, որ նա ուզեցել է սովից ու մահից փրկել մեզ, ― բերնե բերան անցնում է այս տագնապալի լուրը։ ― Բան դուրս չի գա։ Մեզ չեք կարող խաբել»։
Ծովափում տիրող խռովության մասին իմանում են նաև մյուս գյուղերի գյուղացիները։
«Չենք թույլ տա, որ լավ մարդիկ կործանվեն, ― հայտարարում են նրանք։ ― Պահանջում են անմիջապես ազատել նրանց բանտից»։
Շատ ուսուցիչներ, գրողներ ու նկարիչներ, դերասաններ ու գիտնականներ նույնպես իրենց ձայնն են բարձրացնում արդարությունը պաշտպանելու համար։
«Ազատություն Ցյաո֊ցյաոյին, Սյաո Լինին և երկաթգծի բոլոր ձերբակալված բանվորներին։ Դադարեցնե՛լ հանցագործ դատական պրոցեսը»։
Հեռագրատունը չի հասցնում ընդունել այն բազմաթիվ բողոքները, որոնք անընդհատ գալիս էին արտասահմանից թագավորի հասցեով։ Այդ հեռագրերը հակիրճ էին․
:::Չլսված խայտառակություն է ձերբակալել
:::ազնիվ, անմեղ մարդկանց բցկ նշան ամբողջ
:::աշխարհը պահանջում է անհապաղ ազատություն
:::տալ ձերբակալված բոլոր բանվորներին
։։։։։վջկտ
Վախից թագավորն ու պետական մինիստր Բաբաոն փակվում են թագավորական պալատի ամենավերջին սենյակում։
«Ի՞նչ անենք»։
«Ես էլ եմ հարցնում․ ի՞նչ անենք»։
Որոշվում է հետաձգել գործի քննումը և դրան անդրադառնալ այն ժամանակ, երբ հուզումները մի քիչ կմեղմանան։ Բայց հիմա այնքան էլ հեշտ չէր մարդկանց սրտերում մարել զայրույթը։ Եվ Պետական մինիստր Բաբաոյին ոչինչ չէր մնում անելու, քան հրաման տալ ձերբակալվածներին բանտից ազատել։
«Տեսա՞ք այդ աղմկարարներին, ― վախից դողալով, վնգստում է Պիպը, սեղմվելով Պետական մինիստր Բաբաոյին։ ― Նրանք մեզ չեն թողնի ապրել, չեն թողնի»։
Հոգոց է հանում և Չորսանգամ Չորսը Երրորդը։
«Այո։ Շուտով նրանք մեզ բոլորիս կվռնդեն։ Ես այլևս տեր չեմ լինի»։
Եվ բոլորը սարսափը սրտներում՝ լռում են։
Իսկ փողոցում ամբոխը ցնծությամբ է դիմավորում ազատություն ստացած Լին Փոքրին, Ցյաո֊ցյաոյին ու նրանց ընկերներին։
Ահա թե ինչպիսի պատմություն պատմեց գրողին նրա բարի ծանոթը՝ հին երկաթուղային բանվոր քեռի Չժուն֊մայը։
