Changes
/* XXVII */
Բայց նա չպատասխանեց, որովհետև զբաղված էր աղջկա խեղճ, դողդոջուն մատները սեղմելով և իր շրթունքներով Նելեի աչքերից թափվող ջերմ արցունքները սրբելով, որ նման էին փոթորկի ժամանակ տեղացող անձրևի խոշոր կաթիլներին։
===XXVIII===
Այդ ժամանակներում ազնվական քաղաք Գենտը մերժեց վճարել տուրքի իր բաժինը, որ պահանջում էր նրանից իր որդին՝ Կառլոս կայսրը։<ref>Կառլոս V կայսրը ծնվել է Գենտում։</ref> Նա չէր կարող, որովհետև Կառլոսը սպառել էր նրա ամբողջ դրամը։ Դա մի մեծ ոճրագործություն էր, և նա վճռեց գնալ ու պատժել անձամբ այդ քաղաքը։
Արդ, որդու գավազանը ավելի մեծ ցավ է պատճառում մորը, քան որևէ այլ հարված։
Նրա թշնամին՝ Ֆրանսուա Երկայնաքիթը առաջարկեց նրան անցել Ֆրանսիայի հողով։ Կառլոսն այդպես էլ արեց, և փոխանակ այնտեղ նրան գերի վերցնելու՝ մեծարեցին կայսերական պատիվներով։ Դա վեհափառական համաձայնություն է իշխանների միջև՝ օգնել իրար ընդդեմ ժողովուրդների։
Կառլոսը երկար ժամանակ կանգ առավ Վալանսիենում, առանց բարկության նշաններ ցույց տալու։ Գենտը, նրա մայրը, ապրում էր աներկյուղ, հավատալով, որ որդին կների իրեն իրավունքի համաձայն վարվելու համար։
Կառլոսը չորս հազար ձիավորով հասավ քաղաքի պարիսպներին։ Նրա հետ էին Ալբայի դուքսը, ինչպես նաև Օրանժի իշխանը։ Հասարակ ժողովուրդը և մանր արհեստավորները կուզենային արգելել որդիական այդ այցելությունը և ոտքի հանել ութսուն հազար քաղաքաբնակների ու գյուղականների, բայց hooghpoorters կոչված խոշոր քաղքենիները դրան հակառակվեցին՝ վախենալով ռամիկների գերակշռությունից։ Գենտը այդպիսով կարող էր մաս֊մաս բրդել իր որդուն և նրա չորս հազար այրուձին, բայց քաղաքը սիրում էր նրան և նույնիսկ մանր արհեստավորներն սկսել էին վստահություն տածել։
Կառլոսը նույնպես սիրում էր նրան, բայց այն դրամի համար, որ դիզել էր նրանցից իր արկղներում և ուզում էր էլի ունենալ։
Տեր դառնալով քաղաքին՝ նա ամեն տեղ հաստատեց զինվորական պահակակետեր և հրամայեց, որ Գենտում գիշեր ու ցերեկ շրջեն պահակախմբերը։ Հետո մեծ հանդիսավորությամբ նա արձակեց քաղաքի դատավճիռը։
Քաղաքի մեծամեծները պարանը վզներին ներկայացան նրա գահի առաջ՝ հրապարակավ խոստովանելու իրենց հանցանքը և թողություն խնդրելու։ Գենտը հայտարարվեց հանցավոր՝ ծանրագույն ոճիրների մեջ, այն է՝ նենգություն, ուխտադրժություն, խռովություն, ապստամբություն և պետական դավաճանություն։ Կայսրը չեղյալ հայտարարեց բոլոր և ամեն տեսակի առանձնաշնորհումները, իրավունքները, արտոնությունները, սովորությունները և կարգերը՝ հրամայելով և պարտադրելով ապագայի համար, ասես աստված լիներ, որ այսուհետև իր հաջորդները իշխանության գլուխ բարձրանալով պետք է երդվեին ոչինչ չպահպանել, բացի ճորտության արտոնությունից՝ caroline concession ― իր կողմից շնորհված այդ քաղաքին։
Նա հիմնահատակ կործանել տվեց Սեն֊Բավոնի աբբայարանը, նրա տեղը կառուցել տվեց մի ամրոց, որտեղից հնարավոր լիներ ըստ հաճույս, արկերով պատառոտել իր մոր՝ հարազատ քաղաքի կուրծքը։
Որպես ժառանգելու շտապող բարի որդի, նա գրավեց Գենտի ողջ կայքը, եկամուտները, տները, հրետանին, ռազմամթերքը։
Գտնելով, որ քաղաքը շատ լավ է պաշտպանված, նա քանդել տվեց Կարմիր աշտարակը, Քարադոդոշի բուրգը, Բրաամպոորտը, Ստինպոորտը, Վաալպորտը, Կետելպոորտը և շատ այլ դարպասներ, բոլորն էլ կառուցված և նրբորեն քանդակված, որպես քարակերտ գոհարեղեն։
Այնուհետև, երբ օտարները գալիս էին Գենտ, հարց էին տալիս միմյանց․
― Այս ավերակ և տխուր քաղա՞քն է, որի մասին հրաշքներ էին պատմում։
Իսկ գենտցիները պատասխանում էին․
― Կառլոս կայսրը քանդեց քաղաքի թանկագին գոտին։
Եվ այս ասելով, նրանք ամոթ ու զայրույթ էին զգում։ Իսկ դարպասների փլատակներից կայսրը աղյուսներ էր հանում իր բերդի համար։
Նա ուզում էր, որ Գենտն աղքատանա, որովհետև այդպիսով քաղաքն անզոր կլիներ իր աշխատանքով, արդյունագործությամբ ու դրամով դիմադրելու իր նպատակներին։ Նա կարգադրեց նրան վճարելու չմոռացած տուրքը՝ չորս հարյուր հազար ոսկի ֆլորին և բացի այդ, հարյուր հիսուն հազար ոսկի միանվագ և տարեկան վեց հազար ոսկի որպես մշտնջենական հարկ։ Քաղաքը մի ժամանակ նրան դրամ էր փոխ տվել, կայսրը պարտավոր էր վճարել քաղաքին տարեկան հարյուր հիսուն լիվի ռենտա։ Նա բռնի ուժով ստիպեց վերադարձնել պարտամուրհակները, և այդպիսով վճարելով իր պարտքը՝ նա հարստացավ աներկբայորեն։
Գենտը շատ անգամ էր սիրել ու օգնել նրան, բայց նա դաշույնը մխեց նրա կուրծքը՝ այնտեղից արյուն հանելու, որովհետև բավականաչափ կաթ չէր գտել այնտեղ։
Հետո նա նայեց «Ռոլանդին», քաղաքի գեղեցիկ զանգին, և հրամայեց կախել նրա լեզվակից այն մարդուն, որն ահազանգ էր հնչել՝ քաղաքին կոչ անելով պաշտպանել իր իրավունքը։ Նա ամենևին չգթաց «Ռոլանդին», իր հպարտ զանգին, որը ղողանջում էր ինքն իր մասին․
<poem>
Երբ հնչեմ՝ նշան է դա հրդեհի,
Երբ ղողանջեմ՝ նշան է դա փոթորկի,
Որ պայթել է քաղցրիկ երկրում Ֆլանդրիայի։
</poem>
Գտնելով, որ իր մայրը շատ բարձր է խոսում, նա վերացրեց զանգը։ Ու տափարակ երկրի մարդիկ ասացին, թե Գենտը մեռած է, որովհետև իր որդին երկաթե աքցանով պոկել է նրա լեզուն։
===XXIX===
Գարնան պայծառ և հովասուն օրեր էին, երբ երկիրը սեր էր շնչում։ Սոոտկինը բաց լուսամուտի առաջ կարում էր, Կլաասը քթի տակ մի երգ էր մրմնջում, մինչդեռ Ուլենշպիգելը Տիտոս Բիբուլոս Շնուֆիուսի գլխին դատավորի գդակ էր դրել։ Շունը թաթերը խաղացնում էր, կարծես ցանկանալով դատավճիռ արձակել, բայց գդակից ազատվելու համար էր դա։
Հանկարծ Ուլենշպիգելը փակեց լուսամուտը, վազեց սենյակ, ցատկեց աթոռների և սեղանների վրա, ձեռքերը մեկնած դեպի առաստաղը։ Սոոտկինը և Կլաասը տեսան, որ նա այդպես չարչարվում է, որպեսզի բռնի մի սիրուն փոքրիկ թռչուն, որը վախից ծվծվալով և դողդողացող թևերով կուչ էր եկել առաստաղի մի անկյունում, գերանին կպած։
Ուլենշպիգելը նրան բռնելու վրա էր, երբ Կլաասը աշխուժորեն ասաց նրան․
― Ինչո՞ւ ես այդպես թռչկոտում։
― Որպեսզի բռնեմ, դնեմ վանդակի մեջ, հատիկներ տամ և երգել սովորեցնեմ ինձ համար, ― պատասխանեց Ուլենշպիգելը։
Սակայն թռչնիկը անձկությունից ճչալով թռչկոտում էր սենյակում, գլուխը խփելով լուսամուտի փեղկերին։
Ուլենշպիգելը շարունակում էր ցատկոտել, բայց Կլաասը իր ձեռքը ծանրորեն դրեց նրա ուսին։
― Բռնի՛ր նրան, ― ասաց նա, ― դի՛ր վանդակի մեջ, թող երգի քեզ համար, բայց ես էլ քեզ կփակեմ երկաթե ձողերով մի վանդակի մեջ ու երգել կտամ։ Դու սիրում ես վազել, բայց չես կարող, ստվերի մեջ կմնաս՝ երբ ցուրտ լինի, արևի տակ՝ երբ շոգես։ Հետո մի կիրակի օր մենք դուրս կգանք տնից, մոռանալով քեզ ուտելիք տալ, և կվերադառնանք միայն հինգշաբթի օրը և վերադարձին Թիլին կգտնենք մեռած սովից, բոլորովին սառած։
Սոոտկինը լալիս էր, Ուլենշպիգելը խոյացավ։
― Ի՞նչ ես անում, ― հարցրեց Կլաասը։
― Լուսամուտ եմ բաց անում թռչունի համար, ― պատասխանեց նա։
Արդարև թռչունը, որ կարմրակատար էր, թռավ լուսամուտից դուրս և մի ուրախ ճիչ արձակելով նետի պես սլացավ օդի մեջ, հետո գնաց թառելու մոտակա խնձորենու վրա, կտուցով հարթեց իր թևերը, թափ տվեց փետուրները և չարացած, թռչնի իր լեզվով սկսեց նախատել Ուլենշպիգելին։
Այն ժամանակ Կլաասն ասաց նրան․
― Որդի՛ս, մի՛ զրկիր երբեք մարդուն կամ անասունին իր ազատությունից, որը մեծագույն բարիքն է այս աշխարհի վրա։ Թո՛ղ ամեն ոք գնա արևի տակ, երբ մրսում է, ստվերի մեջ՝ երբ շոգում է։ Ու թող աստված դատի Նորին մեծությանը, որ շղթայել է ազատ հավատը Ֆլանդրիայի երկրում, ազնվական քաղաք Գենտը փակել է ստրկության մեջ։
