Բացել գլխավոր ցանկը

Changes

Մարդկային կատակերգություն

Ավելացվել է 33 282 բայտ, 07:49, 11 Փետրվարի 2014
Երեխաները խմբերի բաժանվեցին և հեոացան։
 
==Գլուխ տասներեքերորդ. ԹԱԿԱՐԴԸ, ԱՍՏՎԱԾ ԻՄ, ԹԱԿԱՐԴԸ==
 
Մինչ Հոմեր Մաքոլին իր հեծանիվն էր քշում, որպեսզի որքան հնարավոր է շուտ հասնի աշխատանքի, Մեծ Քրիս անունով մի մուրդ մտավ Տուլարի փողոցում գտնվող Քովինգտոնի սպորտային իրերի խանութը։ Նա մի վիթխարի մարդ էր՝ խարտյաշ մորուքով, արտասովոր կերպով բարձրահասակ, նիհար ու ջլուտ։ Նա նոր էր իջէլ Պիեդրայի շրջակա բլուրներից՝ պարեն, փամփուշտ և թակարդներ գնելու։
 
Միստր Քովինգտոնը, խանութի տերն ու հիմնադիրը, անմիջապես սկսեց Մեծ Քրիսին ցույց տալ մի նոր թակարդ, որը վերջերս հնարել էր մի ֆրիանդեցի։ Թակարդը մեծ էր և բարդ կաոուցվածքի։ Այն սարքված էր պողպատից, կիտրոնի փայտից, պարաններից և զսպանակներից։ Այդ թակարդը գազանին բռնում է, գրտնից բարձրացնում և այդպես պահում՝ մինչև որսորդի գալը։
 
— Վերջին գյուտերից է,— ասաց միստր Քովինգտոնը,— Սաֆըրթի անունով մի ֆրիանդեցի է հնարել։ Նա դիմել է մենաշնորհի իրավունք ստանալու համար և առայժմ երկու օրինակ է միայն սարքել։ Մեկը որպես նմուշ ուղարկել է գյուտարարության գրասենյակ, իսկ այս մեկը ուղարկել է ինձ՝ վաճառելու։ Թակարդը չորքոտանի որսալու համար է։ Միստր Սաֆըրթին այն կոչամ է «գազանին բարձրացնող, չորս կողմից բռնող և պահող Սաֆըրթիի թակարդ»։ Նա քսան դոլար է պահանջում դրա համար։ Թակարդը դեռևս չի փորձարկվել, բայց ինչպես ինքներդ տեսնում եք, ամուր է և ամենայն հավանականությամբ առանց որևէ դժվարության կարող է գետնից բարձրացնել, չորս կողմից բռնել և պահել մի մեծ արջ։
 
Մեծ Քրիսը սպորտային իրերի վաճառատան տիրոջը լսում էր երեխայի հափշտակությամբ, իսկ նրա ետևում կանգնած Յուլիսիս Մաքոլին էր լսում նրան նույն հափշտակությամբ։ Նա գլուխը մտցրել էր երկու մարդկանց արանքը՝ թակարդն ավելի լավ տեսնելու համար։ Միստր Քովինգտոնը մտածում էր, թե Յուլիսիսը Մեծ Քրիսի որդին է, իսկ Մեծ Քրիսը կարծում էր, թե Յուլիսիսը Քովինգտոնի որդին է։ Այնպես որ՝ երկուսն էլ չէին նկատում փոքրիկ տղայի ներկայությունը։ Ինչ վերաբերում էր Յուլիսիսին, ապա նա միայն այն գիտեր, որ իր տեղը հենց այնտեղ է, ուր տեսնելու որևէ հետաքրքրական բան կա։
 
— Այս թակարդի առավելությունն այն է,— ասաց միստր Քովինգտոնը,— որ չի վիրավորում կենդանուն, մորթը անվնաս է թողնում։ Միստր Սաֆըրթին երաշխավորում է տասնմեկ տարվա անխափան աշխատանք։ Այդ վերաբերում է նաև թակարդի առանձին մասերին՝ փայտյա հենակների, թոկերի դիմացկունությանը, պողպատին, զսպանակներին և մյուս մասերին։ Միստր Սաֆըրթին թեև որսորդ չէ, բայց վստահ է, որ դա աշխարհի ամենագործունակ և նվազագույն անգութ թակարդն է։ Յոթանասունի մոտ մարդ է նա, խաղաղ ապրում է Ֆրիանդում, գրքեր է կարդում և ամեն տեսակ բաներ հնարում։ Ընդհանուր առմամբ նա հնարել է երեսունյոթ տարբեր տեսակի գործիքներ, որոնք բոլորն էլ օգտակար են։— Միստր Քովինգտոնը թակարդի մասին իր ասելիքն ավարտեց։— Դե,— ասաց նա,—կարծում եմ, որ թակարդը լարված է։
 
Ավելի լավ տեսնելու համար Յուլիսիսը այնքան մոտեցավ, որ թակարդը մեղմ, բայց և արագ նրան իր մեջ առավ, բարձրացրեց, շուռ տվեց և պահեց ոտքերը դետնից բարձր, հորիզոնական դիրքով։ Տղան ոչ մի ձայն չհանեց, թեև մի քիշ այլայլվեց։ Մեծ Քրիսը, սակայն, այդ բանը սրտին մոտ ընդունեց։
 
— Զգույշ,— բղավեց նա Քովինգտոնին,— նայեցեք, որ ձեր որդին չվնասվի։
 
— Իմ որդի՞ն,— զարմացավ Քովինգտոնը կարծում էի, որ նա ձեր որդին է։ Կյանքումս չեմ տեսել այդ տղային։ Նա ձեզ հետ ներս մտավ։
 
— Ճի՞շտ,— ասաց Մեծ Քրիսը,— չնկատեցի։ Ինչ֊որ է, շտապեք։ Նրան թակարդից դուրս հանեք, դուրս բերեք, խնդրում եմ։
 
— Այս րոպեին, սըր,– ասաց Քովինգտոնը,— ապա տեսնեմ։
 
Մեծ Քրիսը մտահոգ էր և շփոթված։
 
— Անունդ ի՞նչ է, մանչուկ,— հարցրեց նա։
 
— Յուլիսիս,— թակարդի միջից պատասխանեց ադան։
 
— Իմ անունը Մեծ Քրիս է,— ասաց բլուրներից իջած մարդը։— Մի քիչ համբերիր, Յուլիսիս, մի վախեցիր, այս մարդը քեզ հիմա դուրս կհանի այդտեղից։ Մեծ Քրիսը դարձավ միստր Քովինգտոնին։— Դե, շտապեք,— ասաց նա,— տղային դուրս հանեք։ Նրան դուրս բերեք, խնդրում եմ։
 
Միստր Քովինգտոնը պակաս շփոթված չէր, քան Մեծ Քրիսը։
 
— Լավ չեմ հիշում, թե միստր Սաֆըրթին ինչպես բացատրեց թակարդի այդ մասի կառուցվածքը,— ասաց նա,— միստր Սաֆըրթին չփորձարկեց իր թակարդը, հասկանո՞ւմ եք, որովհետև... մի խոսքով, ոչ մի գազան չունեինք այն փորձարկելու համար։ Միստր Սաֆըրթին միայն բացատրություններ տվեց։ Կարծեմ, այս մասը հարկավոր է դուրս քաշել... Ոչ, կարծես թե այդ մասը շարժական չէ։
 
Միստր Քովինգտոնն ու Մեծ Քրիսը գործի անցան։ Մեծ Քրիսը բռնել էր Յուլիսիսին, որպեսզի նա երեսի վրա գետին չընկնի, եթե թակարդը հանկարծակի բացվի, իսկ մյուսը թակարդի տարբեր մասերն էր քաշքշում, հույս ունենալով, թե որևէ մաս կշարժվի։
 
— Շտապի՛ր, շո՛ւտ,— ասաց Մեծ Քրիսը,— հո չի կարելի ամբողջ օրը երեխային օդում գլխիվայր պահել։ Չի ցավում այնպես չէ՞, Յուլիսիս։
 
— Ոչ, սըր,— ասաց Յուլիսիսը։
 
— Ոչինչ, դու միայն պինդ կաց,— ասաց Մեծ Քրիսը,— քեզ այդտեղից կհանենք։— Նա նայեց տղային և հետո ասաց,— ինչո՞ւ այդքան մոտ գնացիր։
 
— Ուզում էի լավ տեսնել,— ասաց Յուլիսիսը։
 
— Այո, շատ հետաքրքրական գործիք է,— ասաց Մեծ Քրիսը։— Շուտով այս մարդը քեզ դուրս կհանի, իսկ ես չեմ թողնի, որ գետին ընկնես։ Քանի՞ տարեկան ես։
 
— Չորս,— ասաց Յուլիսիսը։
 
— Չո՞րս, ուրեմն ես քեզնից հիսուն տարով մեծ եմ։ Այս մարդը քեզ շուտով դուրս կհանի, այնպես չէ՞,— Մեծ Քրիսը շրջվեց միստր Քովինգտոնին,— ձեր անունն ի՞նչ է,— հարցրեց նա։
 
— Ուոլտըր Քովինգտոն,— ասաց միստր Քովինգտոնը,— խանութի տերն եմ։
 
— Հիանալի է,— ասաց Մեծ Քրիսը,— ուրեմն, Ուոլտըր, տղային թակարդից դուրս հանիր։ Քաշիր այդ փայտյա մասը։ Տղային ես պահում եմ։ Մի վախենա, Յուլիսիս։ Հորդ անունն ի՞նչ է։
 
— Մաթյու,— ասաց Յուլիսիսը։
 
— Նա շատ բախտավոր մարդ է, որ քեզ նման տղա ունի,— ասաց Մեծ Քրիսը,— աչքաբաց մի տղա։ Ամբողջ աշխարհը կտայի քեզ նման տղա ունենալու համար, Յուլիսիս, բայց դժբախտաբար ինձ հարմար կնոջ չհանդիպեցի։ Օկլահոմայում, երեսուն տարի առաջ, մի աղջկա հանդիպեցի, բայց նա ուրիշ մարդու հետ գնաց։ Գտա՞ր, Ոոլտըր։
 
— Դեռ ոչ,— ասաց միստր Քովինգտոնը,— բայց կգտնեմ։ Կարծեմ, այս պետք է լինի... Ոչ... Միստր Սաֆըրթին բացատրեց, թե ինչպես պետք է գազանին դուրս հանել թակարդից, բայց, ըստ երևույթին, չեմ կարողանամ ճիշտ տեղը զանել։ Գուցե ամեն ինչ փոխվում է, երբ գազանի փոխարեն փոքր երեխա է թակարդն ընկնում։
 
Երկու տղամարդ, մի կին՝ իր փոքրիկ աղջկա հետ, և ինը֊տասը տարեկան երկու տղաներ վաճառատուն մտան՝ կատարվածը դիտելու։
 
— Ի՞նչ է պատահել,— հարցրեց տղաներից մեկը։
 
— Թակարդի մեջ երեխա է ընկել,— ասաց միստր Քովինգտոնը,— Յուլիսիս անունով մի տղա։
 
— Ինչպե՞ս է ընկել,— հարցրեց տղամարդկանցից մեկը։— Բժիշկ կանչե՞մ։
 
— Ոչ, վիրավորված չէ,— ասաց Մեծ Քրիսը,— տղան ողջ և աոողջ է։ Պարզապես գետնից բարձրացված է, ուրիշ ոչինչ։
 
— Գուցե ոստիկան կանչեք,— ասաց կինը։
 
— Ոչ, տիկին,— ասաց Մեծ Քրիսը,— տղան պարզապես թակարդն է ընկել։ Այս մարդը, Ուոլտըրը, տղային շուտով դուրս կբերի։
 
— Խայտառակություն է, փոքր երեխաներին տանջում են ամեն տեսակի հիմար բաներով,— ասաց տիկինը։
 
— Տղան շատ լավ է զգում իրեն, տիկին,— ասաց Մեծ Քրիսը,— նա չի տանջվում։
 
Տիկինն ասաց.
 
— Եթե նա իմ տղան լիներ, ես անմիջապես ոստիկան կկանչեի։— Նա արագ շրջվեց և իր փոքր աղջկան ետևից քարշ տվեց։
 
— Ուզում եմ տեսնել, ուզում եմ տեսնել,— լաց եղավ փոքրիկ աղջիկը,— բացի ինձնից բոլորը նայում են։— Կինը քաշեց փոքր աղջկան և վաճառատնից դուրս բերեց։
 
— Մի անհանգստանա, Յուլիսիս,— ասաց Մեծ Քրիսը,— հիմա քեզ դուրս կհանենք այդտեղից։
 
Միստր Քովինգտոնը, այնուամենայնիվ, հուսահատվեց։
 
— Գուցե ավելի լավ է զանգահարեմ միստր Սաֆըրթիին,— ասաց նա,— տղային չեմ կարողանում դուրս հանել։
 
— Այստե՞ղ պիտի մնամ,— հարցրեց Յուլիսիսը։
 
— Ոչ, չես մնա, մանչուկ,— ասաց Մեծ Քրիսը,— ոչ, այդտեղ չես մնա։ Մենք քեզ դուրս կհանենք։
 
Մի տղա, թևի տակ տասնյակ երեկոյան լրագրեր, մտավ վաճառատուն։ Նա խցկվեց ժողովրդի մեջ, շարժվեց դեպի բեմը, նայեց Յուլիսիսին, նայեց ժողովրդին, նորից նայեց Յուլիսիսին և հետո ասաց.
 
— Հելլո, Յուլիսիս, այդտեղ ի՞նչ ես անում։
 
— Հելլո, Օգի,— ասաց Յուլիսիսը,— բռնվել եմ։
 
— Ինչի համար,— ասաց Օգին։
 
— Բռնեցին,— ասաց Յուլիսիսը։
 
Լրագրավաճառ տղան փորձեց օգնել Մեծ Քրիսին, բայց շատ խանգարում էր։ Նա սարսափահար շուրջը նայեց և րոպեական շփոթությանից հետո փողոց նետվեց և վազեց հեռագրատուն։ Հոմերը այդտեղ չէր, նորից փողոց դուրս եկավ, այս ու այն կողմ ընկավ՝ մարդկանց բախվելով և միաժամանակ գոռալով օրվա նորությունները։
 
Մի կին, որին բախվել էր, կիսաձայն ասաց.
 
— Գիժ է, գժվել է թերթ ծախելու մոլուցքից։
 
Օգին մի ամբողջ թաղամաս վազեց, դուրս եկավ փողոցի մեջտեղը, որպեսզի կարողանա նայել չորս կողմը ու գտնել Հոմերին։ Եվ ուղղակի հրաշք էր, որ անկյունում երևաց Հոմերը՝ հեծանիվի վրա։ Օդին վազեց Հոմերին ընդառաջ, ամբողջ ուժով բղավելով.
 
— Հոմեր, դու պետք է անմիջապես գաս։ Հոմեր, դու պետք է...
 
Հոմերը հեծանիվից իջավ։
 
— Ի՞նչ է պատահել, Օգի,— ասաց նա։
 
— Հոմեր գիտե՞ս ինչ է պատահել,— բղավեց 0գին, թեև Հոմերը կանգնած էր իր կողքին,— դու պետք է ինձ հետ գաս, Հոմեր,— նա բռնեց Հոմերի թևը։
 
— Բայց ի՞նչ է պատահել,— ասաց Հոմերը։
 
— Քովինգտոնի մոտ, այնտեղ,— ասաց Օգին,— շտապիր... դու պետք է ինձ հետ գաս։
 
— Ինչ է,— ասաց Հոմերը,— ուզում ես ինչ֊որ ձկնորսական կա՞րթ ցույց տալ ինձ կամ ցուցափեղկում դրված հրացան։ Բայց ես այլևս չեմ կարոդ առաջվա պես աննպատակ թափառել Օգի։ Ես հիմա աշխատում եմ, պարտավոր եմ աշխատանքի գնալ։
 
Հոմերը նորից հեծանիվ նստեց և սկսեց քշել, բայց Օգին բռնեց հեծանիվի նստոցից և վազեց՝ հեծանիվը հրելով դեպի Քովինգտոնի խանութի կողմը։
 
— Հոմեր,— բղավեց նա,— դու պարտավոր ես ինձ հետ գալ։ Նա բռնված է։ Նա չի կարողանում դուրս գալ։
 
— Ինչի՞ մասին ես խոսում,— ասաց Հոմերը։
 
Նրանք հասան Քովինգտոնի խանութը։ Վաճառատան առաջ մի փոքրիկ բազմություն էր հավաքված, և Հոմերը սկսեց մի քիչ վախենալ։ Օգին ցույց տվեց մարդկանց։ Երկու տղաները մխրճվեցին ժողովրդի մեջ, մտան խանութ, հասան թակարդին։ Այնտեղ, թակարդի մեջ էր Հոմերի եղբայրը՝ Յուլիսիսը, իսկ թակարդի շուրջը կանգնած էին Մեծ Քրիսը, միստր Քովինգտոնը և մի քանի օտար մարդիկ՝ կանայք ու երեխաներ։
 
— Յուլիսիս,— բղավեց Հոմերը։
 
— Հելլո, Հոմեր,— ասաց Յուլիսիսը։
 
Հոմերը դարձավ բազմությանը։
 
— Ի՞նչ գործ ունի եղբայրս այս վանդակի մեջ,— հարցրեց նա։
 
— Նա բռնվեց,— ասաց միստր Քովինգտոնը։
 
— Իսկ այս մարդիկ ինչ են անում,— հարցրեց Հոմերը։— Գնացեք, տուն, գնացեք,— ասաց նա մարդկանց,— մի՞թե չի կարող փոքրիկ երեխան թակարդի մեջ ընկնել, առանց ամբողջ աշխարհը իր շուրջը հավաքելու։
 
— Ճիշտ է,— ասաց միստր Քովինգտոնը։— Ովքեր հաճախորդ չեն, թող հեռանան այստեղից։— Միստր Քովինգտոնը մի հայացք գցեց ներկաների վրա։— Միստր Ուալլաս,— ասաց նա,— դուք կարող եք մնալ։ Դուք նույնպես ինձ մոտ եք գնումներ կատարում, միստր Սիքերտ, Ջորջ, դուք նույնպես միստր Սպինդալ, Շորթի։
 
— Ես էլ եմ այստեղ առևտուր անում,— ասաց մի մարդ,— մի շաբաթ էլ չկա, որ այս խանութից կարթեր դնեցի։
 
— Ճիշտ է,— ասաց միստր Քովինգտոնը,— ձկան կարթեր։ Մյուսները, խնդրում եմ, թող հեռանան։
 
Միայն երկու հոգի մի քիչ հեռացան։
 
— Մի վախեցիր, Յուլիսիս,— ասաց Հոմերը։— Հիմա ինչ որ պետքն է կանեմ։ Լավ էր, որ Օգին գտավ ինձ։ Օգի, վազիր հեռագրատուն և ասա միստր Սփանգլերին, որ Յուլիսիս եղբայրս թակարդի մեջ է ընկել Քովինգտոնի մոտ, և ես փորձում եմ նրան դուրս բերել։ Արդեն ուշացել եմ։ Բայց ասա նրան, որ այդտեղ կլինեմ անմիջապես, հենց որ Յուլիսիսին թակարդից դուրս հանեմ։ Դե, շտապիր։
 
Օգին դուրս վազեց։ Նա բախվեց մի ոստիկանի, որը վաճառատուն էր մտնում, և նրան համարյա գետին գցեց։
 
— Այս ի՞նչ իրարանցում է,— հարցրեց ոստիկանը։
 
— Մի փոքր երեխա է թակարդի մեջ ընկել,— ասաց միստր Քովինգտոնը։— Չենք կարողանում դուրս հանել։
 
— Հիմա կտեսնենք,— ասաց ոստիկանը։
 
Նա նայեց Յուլիսիսին, ապա դարձավ ժողովրդին։
 
— Դե լավ, — ասաց նա, — բոլորդ հեռացեք։ Այսպիսի բաներ ամեն օր պատահում են։ Ի՞նչ է, գործ չունե՞ք, ինչ եք աչքներդ չոել թակարդի մեջ ընկած մի երեխայի։— Ոստիկանը ժողովրդին վաճառատնից դուրս հանեց և փակեց գլխավոր դուռը։ Նա շրջվեց դեպի միստր Քովինգտոնը և Մեծ Քրիսը։— Այժմ տղային դուրս հանեք ու շտապ տուն ուղարկեք,— ասաց նա։
 
— Ճիշտ է,— ասաց միստր Քովինգտոնը,— և ինչքան արագ, այնքան լավ։ Թե չէ խանութս փակեցիք, իսկ դեռ ժամը չորսն անց կես է։
 
— Ինչպե՞ս է աշխատում այս գործիքը,— ասաց Հոմերը։
 
— Սա նոր տեսակի թակարդ է,— ասաց միստր Քովինգտոնը,— որ վերջերս հնարել է ֆրիանդեցի միստր Վիլֆրեդ Սաֆըրթին։ Նա քսան դոլար է պահանջում սրա համար և դիմել է մենաշնորհի իրավունք ստանալու
 
— Կամ ինքներդ եղբորս դուրս հանեք,— ասաց Հոմերը,— կամ էլ գտեք մեկին, որ կարողանա հանել։ Կանչեք միստր Սաֆըրթիին։
 
— Փորձեցի զանգահարել միստր Սաֆըրթիին, բայց հեռախոսը փչացել է,— ասաց միստր Քովինգտոնը։
 
— Փչացե՞լ,— բղավեց Հոմերը։ Այդ պատմությանը նրան շատ էր զայրացրել։— Իմ ի՞նչ գործն է, որ հեռախոսը փչացել է,— ասաց նա։— Շուտ այդ մարդուն այստեղ բերեք
և եղբորս թակարդից ազատեք։
 
— Այո, լավ կլինի, այդպես էլ անենք,— ասաց ոստիկանը միստր Քովինգտոնին։
 
— Պարոն ոստիկան,— ասաց միստր Քովինգտոնը,— ես աշխատում եմ օրինավոր առևտուր անել։ Ես օրենքին հլու քաղաքացի եմ և վճարում եմ իմ բոլոր հարկերը, որից և, կարող եմ ասել, դուք ստանում եք ձեր աշխատավարձը։ Ես արդեն փորձեցի հեռախոսով գտնել միստր Սաֆըրթիին։ Հեռախոսը, ըստ երևույթին, փչացել է։ Ես չեմ կարող օրը ցերեկով թողնել խանութը և գնալ նրան փնտրելու։
 
Հոմերն ուղիղ նայեց միստր Քովինգտոնի աչքերին և մատը թափ տվեց նրա քթի տակ։
 
— Գնացեք գտեք այս տանջանքի մեքենան հնարողին,— ասաց նա,— և եղբորս դուրս հանեք այդտեղից։ Հասկացա՞ք։
 
— Դա տանջանքի մեքենա չէ,— ասաց միստր Քովինգտոնը,— վաճառքում եղած լավագույն թակարդն է։ Այն ողջ է պահում գազանին, առանց վնասելու նրա մորթը և մարմինը։ Ոչ ճզմում է, ոչ էլ քերծվածք, կտրվածք պատճառում։ Այս գործիքը գազանին տեղից հանում է և օդում պահելով՝ անվնաս դարձնում։ Բացի այդ, միստր Սաֆըրթին գուցեև տանը չէ։
 
— Ի՞նչ,— ասաց Հոմերը,— այդ ինչե՞ր ես ասում։
 
Ոստիկանը որոշեց ուսումնասիրել թակարդը։
 
— Գուցե,— ասաց նա,— ավելի լավ է պողպատը սղոցել և այդ ձևով դուրս հանել տղային։
 
— Պողպատը սղոցե՞լ,— զարմացավ միստր Քովինգտոնը,— ինչպե՞ս։
 
— Յուլիսիս,— հարցրեց Հոմերը,— որևէ բան ուզո՞ւմ ես։ Լա՞վ ես։ Քեզ ի՞նչ բերեմ։
 
Մեծ Քրիսը, թակարդի վրա աշխատելուց քրտնած, նախ մի եղբորը նայեց, ապա մյուս եղբորը՝ խորապես հուզվելով թակարդի մեջ եղողի հանգստությունից ու մեծ եղբոր նվիրվածությունից։
 
— Յուլիսիս,— հարցրեց Հոմերը,— որևէ բան ուզո՞ւմ ես։
 
— Հայրիկին,— ասաց Յուլիսիսը։
 
— Իսկ հայրիկից բացի ուրիշ բան չե՞ս ուզում,— հարցրեց Հոմերը։
 
— Մարկուսին,— ասաց տղան։
 
— Մարկուսը բանակում է,— ասաց Հոմերը։— Պաղպաղակ կամ դրա նման մի բան ուզո՞ւմ ես։
 
— Ոչ,— ասաց Յուլիսիսը,— միայն Մարկուսին։
 
— Մարկուսը բանակում է,— ասաց Հոմերը։ Նա դարձավ Քովինգտոնին։— Եղբորս դուրս հանեք այս թակարդից, շտապեք,— բղավեց նա։
 
— Մի րոպե սպասիր,— ասաց Մեծ Քրիսը։— Հապա, տղա, եղբորդ պահիր, որ չընկնի։— Մեծ Քրիսը սկսեց տենդորեն զբաղվել թակարդով։
 
— Դուք կոտրում եք թակարդը,— բղավեց միստր Քովինգտոնը,— ոչնչացնում, իսկ դա իր տեսակի մեջ միակն է ամբողջ աշխարհում։ Չհամարձակվեք կոտրել այն։ Ես կգտնեմ միստր Սաֆըրթիին։ Դուք մի մեծ գյուտ եք ջարդում։ Գուցե նա այլևս չկարողանա դրա նման մի ուրիշը սարքել։ Երեխան իրեն շատ լավ է զգում։ Նա անվնաս է։ Ես կգնամ և միստր Սաֆըրթիին կգտնեմ։ Դա շատ֊շատ մեկ կամ երկու ժամ կտևի։
 
— Մեկ կամ երկու ժամ,— բղավեց Հոմերը։ Նա աշխարհի ամենասարսափելի հայացքով նայեց միստր Քովինգտոնին և ապա ամբողջ վաճառատանը։— Ամբողջ այս խանութը ջարդուփշուր կանեմ,— ասաց նա ու դարձավ Մեծ Քրիսին։— Շարունակեք, միստր,— ասաց նա,— ջարդեցեք թակարդը, ջարդեցեք։
 
Մեծ Քրիսը իր մատների, թևերի, ուսերի և թիկունքի բոլոր մկաններով ընկավ թակարդի վրա, և թակարդը կամաց֊կամար սկսեց տեղի տալ նրա ուժի աոաջ։
 
Յուլիսիսը շուո եկած դիտում էր այդ մարդուն։ Ի վերջո, Մեծ Քրիսը կոտրեց թակարդը։
 
Յուլիսիսը փրկվեց։
 
Բռնելով եղբորը, որպեսզի չընկնի դեմքի վրա, Հոմերը նրան ոտքի կանգնեցրեց։ Վաճառատան դիմացի ամբոխը «ուռռա» գոռաց, բայց ոչ այնքան միասնական, որովհետև կազմակերպված չէր և առաջնորդ չուներ։ Յուլիսիսը փորձեց քայլել։ Եվ քանի որ ամեն ինչ կարգին էր թվում, Հոմերը գրկեց եղբորը։ Յուլիսիսը նայեց Մեծ Քրիսին։ Այդ հսկա մարդը գրեթե ուժասպառ էր եղել։
 
— Իսկ ո՞վ պետք է վճարի թակարդի համար,— ասաց միստր Քովինգտոնը,— գործիքը ջարդված է։ Մեկնումեկը պետք է վճարի դրա համար։
Առանց որևէ խոսքի, Մեծ Քրիսը գրպանից փող հանեց, հաշվեց քսան դոլար և նետեց սեղանի վրա։ Նա բռնեց Յուլիսիսի գլուխը և շոյեց նրա մազերը, ինչպես հայրն էր երբեմն անում։ Հետո խանութից դուրս եկավ։
 
Հոմերը հարցրեց եղբորը։
 
— Ինչպե՞ս ես,— ասաց նա,— ինչպե՞ս ընկար այդ սարսափելի բանի մեջ։— Հոմերը նայեց ջարդոտված թակարդին և ոտքով խթեց դրան։
 
— Զգույշ,— ասաց ոստիկանը,— դա ինչ֊որ նոր գյուտ է։ Մեկ էլ տեսար մի բան մոգոնեց։
 
Միստր Քովինգտոնը փողոց դուրս եկավ և դիմեց ժողովրդին։
 
— Վաճառատունը նորից բաց է գնորդների առաջ,— հայտարարեց նա,— Քովինգտոնի խանութը բացվում է ամեն առավոտ ժամը ութին և փակվում է ամեն երեկո ժամը յոթին։ Շաբաթ օրերը բաց է մինչև ժամը տասը, իսկ կիրակի օրերը փակ է։ Սպորտային ամեն ինչ ունենք։ Ձկնորսական ուռկաններ, վառոդ և մարմնամարզական գործիքներ։ Տիկնայք և պարոնայք, խանութը բաց է։ Ներս համեցեք։
 
Ժողովուրդը դանդաղ հեռացավ։
 
Խանութից դուրս գալով, Հոմերը դարձավ ոստիկանին։
 
— Ո՞վ էր եղբորս թակարդի միջից հանող մարդը,— հարցրեց նա։
 
— Առաջին անգամ եմ տեսնում այդ մարդուն,— պատասխանեց ոստիկանը։
 
— Մեծ Քրիսն է,— ասաց Յուլիսիսը Հոմերին։
 
— Դա նրա անո՞ւնն է, Մեծ Քրիս,— հարցրեց Հոմերը։
 
— Այո,— ասաց Յուլիսիսը,— նրա անունը Մեծ Քրիս է։
 
Այդ ժամանակ վազելով խանութ մտավ Օգին։ Նա նայեց Յուլիսիսին։
 
— Դո՞ւրս եկար, Յուլիսիս,— ասաց նա զարմացած,— ինչպե՞ս դուրս եկար, Յուլիսիսը։
 
— Մեծ Քրիսը օգնեց,— ասաց Յուլիսիսը։
 
— Հոմեր, ինչպե՞ս դուրս եկավ,— հարցրեց Օգին,— ի՞նչ պատահեց։ Ի՞նչ եղավ թակարդը։ Որտե՞ղ է մորուքով մեծ մարդը։ Ի՞նչ եղավ իմ բացակայության ժամանակ։
 
— Ամեն ինչ կարգին է, Օգի,— ասաց Հոմերը,— դու իմ խնդիրքը հայտնեցի՞ր միստր Սփանգլերին։
 
— Հա, ասացի,— ասադ Օգին,— իսկ ինչպե՞ս պատահեց, Հոմեր։ Թակարդն աշխատո՞ւմ է։ Գազան կբռնի՞։
 
— Դատարկ բան է,— ասաց Հոմերը,— թակարդ չէ, թյուրիմացություն է։ Ի՞նչ օգուտ դրանից, երբ բռնված որսը չես կարող դուրս հանել։ Միստր Քովինգտոն,— դիմեց նա վաճառատան տիրոջը,— դուք շատ անխիղճ մարդ եք։ Դուք միստր Քրիսից քսան դոլար վերցրիք այսպիսի անպետքության համար։
 
— Քսան դոլարը սակագինն է,— ասաց միստր Քովինգտոնը։
 
— Սակագի՞նը,— ասաց Հոմերը,— ինչե՞ր եք ասում։ Արի, Օգի, արի այստեղից դուրս գանք։
 
Երեք տղաները թողեցին վաճառատունը և գնացին հեռագրատուն։ Միստր Սփանգլերը հենվել էր սեղանին և փողոցն էր դիտում։ Միստր Գրոգանը հեռագիր էր ուղարկում։ Երկու հարյուր քսան յարդ արգելավազքի ժամանակ ֆիզկուլտուրայի դասատու միստր Բայֆիլդի հետ ունեցած միջադեպի պատճառով Հոմերն այժմ ավելի շատ էր կաղում։ Նա կանգ առավ, որ խոսի հեռագրատան վարիչի հետ։
 
— Միստր Սփանգլեր, սա իմ Յուլիսիս եղբայրն է,— ասաց նա։— Մենք հենց նոր նրան հանեցինք մի ինչ֊որ թակարդից՝ Քովինգտոնի խանութում։ Մեծ Քրիսը նրան հանեց։ Նա ստիպված եղավ ջարդել թակարդը և վճարել քսան դոլար... Ուղիղ քսան դոլար։ Սա Օգին է։ Նա հայտնե՞ց, թե ինչու ուշացա։
 
— Ամեն ինչ կարգին է,— ասաց Սփանգլերը։— Մի քանի հեռագրեր են կուտակվել, պետք է տեղ հասցնես, բայց ոչինչ։ Ուրեմն սա քո եղբա՞յրն է, Յուլիսի՞սը։
Յուլիսիսը կանգնել էր հեռագրիչի ետևը ու դիտում էր նրա աշխատանքը։ Հեռագրիչի առջև, սեղանի մյուս կողմը կանգնել էր Օգին և լսում էր հեռագրամեքենայի աղմուկը։
 
— Մի քանի զանգեր էլ եղան,— ասաց Սփանգլերը։— Մոտիկ տեղերը ես գնացի։ Մյուս երկուսի հասցեները պահարանի դարակում են։ Առաջ այդ կանչերին գնա։ Հետո հեռագրերը բաժանիր։
 
— Լավ, սըր,— ասաց Հոմերը,— հենց հիմա։ Դուք ինձ ներեցեք, միստր Սփանգլեր։ Կարո՞ղ եք նայել Յուլիսիսին մինչև իմ վերադառնալը։ Քիչ հետո, երբ աշխատանքը խաղաղի, ես նրան հեծանիվով տուն կտանեմ։
 
— Ես կնայեմ եղբորդ,— ասաց Սփանգլերը։— Դու գնա։
 
— Շնորհակալ եմ սըր,— ասաց Հոմերը,— Յուլիսիսը ձեզ նեղություն չի տա։ Նա պարզապես հետաքրքրությամբ կդիտի, ուրիշ ոչինչ։
 
Հոմերը կաղալով շտապ հեռացավ հեռագրատնից։
Myavrum
Վստահելի
381
edits