Changes

Փորձելով կիսել եւ յուրացնել Ուկրայինան, Պուտինը գործում է նույն մեթոդներով, ինչպես որոնցով գործում էին Լենինը եւ այլ բոլշեվիկների վերնախավը քաղաքացիական պատերազմի տարիներին։ Այդ մեթոդները արդեն հաջողություն բերեցին Ղրիմում։ Այժմ խաղարկվում է «Դոնեցկի Հանրապետության» խաղաթուղթը, որի կազմի մեջ կարող է մտնել ամբողջ Արեւելյան Ուկրայինան։Ուկրաինան։

Այս ամենն ամենը նոր չէ։ Պետրոգրադում իշխանությանը հասնելուց անմիջապես հետո բոլշեվիկները մտահոգվեցին Ուկրայինայում հաստատվելու մասին։ Կիեվի Կիեւի Կենտրոնական Ռադան 1917 թվի թվականի նոյեմբերի 7(20)֊ին հռչակեց Ուկրայինական Ուկրաինական Ժողովրդական Հանրապետություն։ Սակայն նորաստեղծ հանրապետության իշխանությունը չեն չէին ճանաչել Դոնբասի բոլշեվիստական բոլշեւիստական «սովետները», որ իշխանություն էին ստանձնել Լուգանսկում, Մակեեւկայում, Գորլովկայում, Կրամատորսկում։ Մոսկովյան Սովնարկոմը ստեղծեց Վլադիմիր Անտոնով֊Օվսեյենկո֊ի Անտոնով֊Օվսեյենկոյի ղեկավարած Հարավային ճակատը, որը պետք է գործեր Կենտրոնական Ռադայի եւ ատաման Կալեդինի Դոնի կառավարության դեմ։ 1917 թվականի դեկտեմբերի կեսին Անտոնով֊Օվսեյենկո֊ի Անտոնով֊Օվսեյենկոյի զորքը վերցրեց Խարկովը, եւ այնտեղ կարմիր գվարդիայի շտիկերի պաշտպանության ներքո անցավ Համաուկրայնական Համաուկրաինական սովետների համագումար, որը եւ հռչակեց Ուկրայինական Ուկրաինական սոցիալիստական հանրապետությունը եւ կազմեց Ուկրայինայի Ուկրաինայի Սովնարկոմը, ուր փաստորեն գրեթէ գրեթե չկային ուկրայինացիներ։ ուկրաինացիներ։ Քաղաքացիական պատերազմի տարիներին բոլշեվիկները բոլշեւիկները խորհրդային Ուկրայինայի Ուկրաինայի համար կարեւորում էին ոչ թե ազգային, այլ սոցիալական նշանաբանները, եւ կասկածանքով էին վերաբերվում ուկրայիներեն լեզվին։ ուկրաիներենին։ (Ճիշտ այդպես այսօր Ռուսաստանի ներկայացուցիչներն եւ իրենց ագենտները Ուկրայինայում Ուկրաինայում «բանդերական» են կոչում բոլորին, ով խոսում է ուկրայիներեն։ուկրաիներեն։)

1918 թվի թվականի հունվարի 12(25)֊ին Կենտրոնական Ռադան իր չորրորդ ունիվերսալով հայտարարել է Ռուսաստանի կազմից դուրս գալու, եւ Ուկրայինայի Ուկրաինայի պետական անկախության մասին։ Բայց Ռուսաստանյան ռուսաստանյան գուբերնիաների կարմիր գվարդիան, ձախ էսեր Միխային Միխայիլ Մուրավյովի հրամանատարությամբ արագ կոտրեցին Կենտրոնական Ռադայի զորքերի դիմադրությունը եւ 1918 թվի թվականի փետրվարի 8֊ին զբաղեցրել են Կիեվը, այնտեղ զբաղեցրին Կիեւը՝ հրեշավոր կոտորած կատարելով։

Այն ժամանակվա ուրկայինական ուրկաինական բանակը, ինչպես եւ այսօր, թույլ էր։ Այն իրենից ներկայացնում էր նախկին ռուսական կայսերական բանակի փտած եւ շտապ «ուկրայինացված» «ուկրաինացված» գնդերը, որոնց զինվորները չէին ձգտում ոչ մեկի հետ պայքարել, իսկ այլ ձտգում էին միայն տուն։ Ռազմական գործերով Կենտրոնական Ռադայի Քարտուղարը (նախարարը)՝ Սիմոն Պետլյուրան հասացավհասկացավ, որ անհրաժեշտ է կամավորական զորամասեր ստեղծել, եւ, 1917 թվի թվականի դեկտեմբերի 18֊ին լքելով իր պաշտոնը կազմեց կամավորներից Գայդամացկյան կոշը (գունդը), որը դարձավ ՈւԺՀ բանակիամենամարտունակ բանակի ամենամարտունակ մասը եւ հաջողությամբ կռվում էր Մուրավյովի բանակի դեմ։ Սակայն, իր սակավաթվության պատճառով այն չի կարողացել փոխել իրադարձությունների ընթացքը։

1918 թվականի փետրվարի 9֊ին Բրեստում Կենտրոնական Ռադայի դելեգացիան խաղաղության պայմանագիր է կնքել Գերմանիայի եւ Ավստրո֊Վենգրիայի Ավստրո֊Հունգարիայի հետ, եւ դիմել է նրանց բոլշեվիստական բոլշեւիստական ներխուժումը կանխելու համար ռազմական աջակցության խնդրանքով։ Իսկ արդեն փետրվարի 12֊ին Խարկովում՝ Դոնեցկի եւ Կրիվոյ Ռոգի չորրորդ մարզայինբանվորական մարզային բանվորական Խորհուրդի պատգամավորները հռչակեցին Դոնեցկո֊Կրիվորոժսկյան սովետական հանրապետությունը։ Այդ իբր թե անկախ կազմավորումը պետք է հանդիսանար ՈւԺՀ֊ի այլընտրանք եւ դիմադրել դիմադրեր նրան այն դեպքում, եթե սովետական Ռուսաստանը ստիպված լինի խաղաղության պայմանագիր կնքել Գերմանիայի եւ իր դաշնակիցների հետ։ Դոնեցկի հանրապետությունը հավակնություններ է ունեցել Դնեպրի ձախ ափի ամբողջ տարածքին։ Դրա օգնությամբ բոլշեվիկները բոլշեւիկները նպատակ ունեին վերահսկել Արեւելյան Ուկրայինայի Ուկրաինայի արդյունաբերական մասը։ Սակայն արդեն ապրիլի սկզբին Եւրոպական Եվրոպական երկրների զորքը, Ուկրայինական Ուկրաինական զորքի աջակցությամբ վերցնում է Խարկովը, իսկ ամսվա վերջում՝ Լուգանսկը, որից հետո Դոնեցկո֊Կրիվորոժյան հանրապետության կառավարությունը գնում է Ռոստով, իսկ երբ ատաման Պյոտր Կրասնովի կազակները վերցնում են Ռոստովը գերմանացիների հետ միասին՝ Ցարիցին։

Ընթացքում, 1918 թվի թվականի ապրիլի 29֊ին Եւրոպական Եվրոպական պետությունները ցրում են սոցիալիստական մեծամասնություն ունեցող Կենտրոնական Ռադան եւ հաստատում են գետման Պավել Սկորոպադսկու տիկնիկային խամաճիկների վարչակարգը։ Իր օգնությամբ շրջափակուման շրջափակման մեջ գտնվող Գերմանիայն Գերմանիան եւ Ավստրո֊Վենգրիան Ավստրո֊Հունգրիան հույս ունեին իրենց անհրաժեշտ սննդամթերքի գնումներ անել Ուկրայինայում։ Ուկրաինայում։ Սկորոպադսկու կառավարությունը չուներ ոչ մի աջակցություն երկրի ներսում եւ Գերմանիայի կապիտուլյացիայից հետո, 1918֊ի դեկտեմբերին, արագ ցրվում է Կենտրոնական Ռադայի նախկին ղեկավարների՝ Պետլյուրայի եւ Վլադիմիր Վինիչենկոյի ըմբոստության արդյունքում։ Նոր կառավարությունը հիմնական ուշադրությունը դարձնում է Արեւմտա֊Ուկրայինական Արեւմտա֊Ուկրաինական Ժողովրդական հանրապետությանը, որի բանակը Ավստրո֊Վենգրիայի Ավստրո֊Հունգրիայի փլուզումից հետո կռվում էր լեհերի հետ Արեւելյան Գալիցայի համար։ Այդ ժամանակ սովետական զորքերը արդեն 1919֊ի հունվարի 3֊ին հյուսիսից զավթում են Խարկովը, իսկ փետրվարի 5֊ին՝ Կիեւը։ Դրանից հետո փետրվարի 17֊ին վերացվել է Դոնեցկո֊Կրիվորոժյան հանրապետությունը։

Մինչ այդ բոլշեվիկների ղեկավարները դիտարկում էին ուկրայինական ուկրաինական քաղաքականության երկու տարբերակ․ Դոնեցկո֊Կրիվորոժյան հանրապետությունը պետք է մտներ կամ ՌՍՖՍՀ կազմի մեջ, կամ ձեւական ինքնուրույն, բայց փաստացի ՌՍՖՍՀ֊ից փաստացի լրիվ կախված Ուկրայինական Ուկրաինական սովետական հանրապետության կազմում լինել։ Ընտրվել է երկրորդ տարբերակը, քանի որ օգտակար էր համարվում, որ Ուկրայինական ուկրաինական հանրապետության կազմի մեջ մտնի Դոնբասի բանվորականությունը, որը համարվում էր ընդդիմադիր ուկրայինական ուկրաինական ազգայնականությանը։ Նաեւ, այդ քաղաքականությունը ավելի շատ էր համընկնում բոլշեվիկների բոլշեւիկների հռչակած ազգերի ինքնորոշման իրավունքի նշանաբանին։

Այնուամենայնիվ 1919֊ի առաջին կեսին բոլշեվիկներին չի բոլշեւիկներին չէր հաջողվել վերացնել ՈւԺՀ֊ն։ Օգոստոսի վերջին, երբ Դենիկինը մոտենում էր Մոսկվային, ուկրայինական ուկրաինական բանակը նույնիսկ մեկ օրով կարողացել է գրավել Կիեւը, բայց անմիջապես այնտեղից հեռացված էր դենիկինականների կողմից։ Իսկ Ռուսաստանի Հարավի Զինված Ուժերի պարտությունից հետո Կարմիր բանակը գրեթե ամբողջությամբ զբաղեցրեց ՈւԺՀ տարածքը, պետլյուրականներին ճնշելով գրեթե լեհական ճակատ։ Այդ ընթացքում լեհերը գրեթե արդեն գրեթե ջախջախել էին Արեւմտյան Ուկրայինայի Ուկրյինայի Ժողովրդական Հանրապետությունը, վերցնելով ոչ միայն Արեւելյան Գալիցիան, բայց եւ այլեւ Վոլինը։ ՈւԺՀ֊ի վիճակը կրիտիկական էր, քանի որ Անտանտայի երկրները նրան չէին ճանաչել եւ այն չի ստացել ոչ մի ռազմական եւ ֆինանսական օգնություն։ Այդ պատճառով 1942 թվի ապրիլին Պետլյուրան պայմանագիր է կնքում Լեհաստանի հետ։ Իրավաբանական ճանաչման եւ սովետական Ռուսաստանի հետ պատերազմում օգնության դիմաց ՈՒժՀ կառավարությունը զիջել է Լեհաստանին Արեւելյան Գալիցիան եւ Վոլինը, Զբրուչ֊ով Զբրուչով գծելով սահմանը։ Սակայն լեհերը արգելեցին Պետլյուրային Ուկրայինայի Ուկրաինայի սահմանային տարածքում մոբիլիզացիա անել, զգուշանալով այդ տարածքներում ուկրայինական ուկրաինական ըմբոստությունից։ Լեհա֊սովետական պատերզմի ընթացքում Պետլյուրային այնպես էլ չի հաջողվում ստեղծել մարտունակ բանակ։ Գալիցիայի բանակը, բանակը՝ նրա հիմնական ուժը, Կիեւ Կիեւը գրավելու ժամանակ չի համաձայնել պատերազմել երեկվա թշնամիների՝ լեհերի հետ միասին։ Այնպես ստացվեց, որ Ուկրայինայում Ուկրաինայում պատերազմում էին հիմնականում օտար բանակները՝ ռուս կարմիր գվարդիականները, ռուս սպիտակ գվարդիականները, լեհ զինվորները։ Ուկրայինացիները Ուկրաինացիները հիմնականում միավորվում էին Գրիգորյեվի Գրիգորեւի կամ Մախնոչի պես տեղական բատկաների շուրջ ու զինված ջոկատներ կազմում, որոնք հազվադեպ են գործել իրենց տեղանքից հեռու, ժամանակ առ ժամանակ ընտրելով կամ մեկի, կամ մյուսի կողմը։

Նույն ձեւով էին գործում բոլշեվիկները բոլշեւիկները ռուսական կայսրության այլ ազգային ծայրամասերում, Գերմանիայի պարտությունից հետո։ Արդեն 1918 թվի թվականի նոյեմբերի 16֊ին Կարմիր Բանակը հրաման ստացավ մտնել Էստոնիայի եւ Լատվիայի տարածք։ Նոյեմբերի 29֊ին Կարմիր Բանակի գլխավոր հրամանատարը Իոակիմ Վացետիսը Լենինից հրաման է ստանում «Գերմանիայի օկուպացված տարածքներում սովետական իշխանության իշխանություն հաստատվելու համար աջակցություն կատարել»։ Իսկ դեկտեմբերի 17֊ին դուրս է գալիս Լատվիայի Ժամանակավոր բանվորա֊գյուղացիական կառավարության մանիֆեստը, որը գլխավորում էր բոլշեվիկ բոլշեւիկ Պյոտր Ստուչկոն։ Այդ կառավարությունը դիմակայում էր Կարլիս Ուլմանիսի գլխավորած Ժողովրդական Խորհրդին, որը նոեմբերի 18֊ին Ռիգայում հռչակել է անկախություն։ Բոլշեվիկներին հավատարիմ լատիշյան հրաձիգների դիվիզիայի հիման վրա շտապ կազմավորել է Լատիշյան Լատվիական Կարմիր Բանակը, որը ռուս կարմիր բանակի մասերի օգնությամբ 1919֊ի հունվարին վերցրել է գերմանացիների լքված Լատվիայի գրեթե ամբողջ տարածքը։ Ուլմանիսի կառավարությունը այն ժամանակ չուներ իր բանակը։

Էստոնիայիում 1918 թվի թվականի նոյեմբերի 21֊ին իշխանությունը անցել էր Կոնստանտին Պյատսի Ժամանակավոր կառավարությանը։ Քանի որ բոլշեվիկներին բոլշեւիկներին աջակցող էստոնական զինված ուժերը փոքրաքանակ էին, հիմնական դերը Էստոնիա ներխուժման մեջ խաղացել են ռուսները եւ 7֊րդ սովետական բանակի լատիշյան լատվիական մասը։ Նոյեմբերի 29֊ին Կարմիր Բանակը վերցրել է Նարվան եւ այնտեղ կազմավորվել է Էստլյանդական աշխատավոր կոմուննան, որը դեկտեմբերի 7֊ին ճանաչել է ՌՍՖՍՀ Սովնարկոմը։ Սակայն Պյատսի կառավարության կողմից էին էստոնական ազգային կազմավորումների մեծամասնությունը, եւ այն աջակցություն է ստացել Անտանտայից Անտանտից եւ հարեւան Ֆինլյանդիայից։ Ֆինլանդիայից։ Արդյունքում արդեն 1919֊ի փետրվարին Կարմիր Բանակը դուրս է հանվել Էստոնիայից։

Հետագայում Կոլչակի եւ Դենիկինի բանակների ակտիվացումը ստիպեց բոլշեվիկներին բոլշեւիկներին ժամանակավորապես հրաժարվել Բալտիայի Բալթիկայի սովետականումից։ Մոսկվայում կարծում էին, որ սովետա֊լեհական պատերազմի հաղթանակից հետո բալտյան Բալթիկայի պետությունները գրավելը հեշը կլինի հեշտ գրավել, նույնիսկ, եթե դրանց, ինչպես եւ Լեհաստանին, աջակցի Անտանտան։ Անտանտը։ 1920 թվի թվականի հուլիսի 30֊ին, սովետական հարձակման ժամանակ, նոր գրաված գրավված Բելոստոկում հռչակվել է Լեհաստանի Ժամանակավոր հեղափոխական կոմիտե՝ Ձերժինսկու գլխավորությամբ։ Մինչ այդ կոմիտեն կազմավորվել է Սմոլենսկում եւ Վարշավայի գրավումից հետո պետք է հռչակել հռչակվեր Լեհական Սովետական Հանրապետությունը, որի համար նախապատրաստվում էր Լեհաստանի բանվորների եւ գյուղացիների պատգամավորների համագումարը։ Բայց Վարշավայի մերձակայքում Կարմիր Բանակի տապալումը Վարշավի տակ ժամանակավոր հանեց Լեհաստանի եւ Բալտիայի Բալթիկայի կլանումը ժամանակացույցից։

Իսկ Անդրկովկասում Լենինը իր ընկերների հետ փաստորեն ստացան կարտ֊բլանշ։ քարտ֊բլանշ։ Ըստ Առաջին Համաշխարհային պատերազմի հաղթող երկրների աշխարհի հետպատերազմյան փոփոխության սկզբնական պլանի պլանի՝ Անդրկովկասի եւ Թուրքիայի պատասխանատուն պետք է լիներ ԱՄՆ֊ը։ Սակայն Ամերիկան այնպես էլ չի ռատիֆիկացրել Վերսալյան պայմանագիրը, իսկ Անտանտայի Անտանտի մյուս երկրները Կոլչակի եւ Դենիկինի տապալումից հետո չպաշտպանեցին Անդրկովկասը բոլշեվիկներից։ բոլշեւիկներից։ Եւ 1920 թվականի ապրիլի 27֊ին սոետական զորքերը անցան Ադրբեջանի սահմանը եւ գրեթե առանց ընդհարում վերցրել են վերցրին Բաքուն, նույն օրը հռչակելով Ադրբեջանական Սովետական Սոցիալիստական Հանրապետությունը։ Մուսավատիստական Մուսավաթիստական Ադրբեջանական Դեմոկրատական Հանրապետության բանակը այդ ժամանակ պատերազմում էր Հայաստանի հետ Ղարաբաղի, Զանգեզուրի եւ այլ սահմանային գոտիների համար, եւ փաստացի չի դիմադրել սովետական ներխուժմանը։

Հայաստանի սովետականացումը հետաձվել էր սովետա֊լեհական պատերազմով։ Միայն 1920 թվի թվականի նոյեմբերի 29֊ին հայ բոլշեվիկների բոլշեւիկների խումբը սովետական 11֊րդ բանակի հետ միասին մտավ Իջեւան եւ հռչակեց Հայաստանում Սովետական իշխանությունը։ Դաշնակյան Դաշնակների կառավարությունը նոր էր պարտվել քեմալիստական քեմալական Թուրքիային եւ ըստ Ալեքսանդոպոլյան Ալեքսանդրապոլի պայմանագրի դեկտեմբերի 3֊ին պետք է զիջեր թուրքերին հայկական տարածքի մեծ մասը։ Սովետական զորքը դիմադրություն չհանդիպելով դեկտեմբերի 4֊ին վերցրեց Երեւանը։ Դաշնակների մասը անցավ բոլշեվիկների բոլշեւիկների կողմ այն պայմանով, որ իրենք մասնակցություն են ունենալու նոր կառավարության ստեղծման մեջստեղծմանը, եւ չեն ենթարկվելու ռեպրեսիաներին։ Երբ այդ խոստումը չի կատարվելկատարվում, դաշնակները ապստամբություն ապստամբում են անում եւ 1921 թվի թվականի փետրվարի 18֊ին վերցնում են Երեւանը։ Բայց հարեւան Վրաստանն արդեն օկուպացված էր, այնտեղից վերադարձած 11֊րդ բանակը ապրիլի 3֊ին գրավում է Երեւանը։

Վրաստանի Դեմոկրատական Հանրապետությունը, ուր ղեկի մոտ ղեկին էին սոցիալ֊դեմոկրատները (մենշեւիկները), անդրկովկասի ամենադեմոկրատական պետությունն էր։ Երկրում ազատ ընտրություններ էին, գործում էին քաղաքական կուսակցություններ (արգելված էր միայն կոմկուսը), կար խոսքի ազատություն։ 1921 թվի թվականի հունվարի 12֊ին ՌԿԿ ԿենտԿոմը որոշում է ընդունել սովետականացնել Վրաստանը, չնայած նրան, որնրա որ նրա անկախությունը ճանաչվել էր 1920 թվականի մայիսի 7֊ի պայմանագրով եւ սովետական Ռուսաստանը պարտավորվել է էր չխառնվել հանրապետության ներքին գործերի մեջ։ գործերին։ Կովկասյան ճակատի հրամանատար Վլադիմիր Գիտիսի հրամանով փետրվարի 6֊ին ստեղծվեց Թիֆլիսի ուղղության զորքի խումբը։ Փետրվարի 12֊ին վրացի բոլշեվիկները կազմել են բոլշեւիկները կազմեցին հեղափոխական կոմիտե Հայաստանի եւ Վրաստանի միջեւ նեյտրալ զոնայում։ գոտում։ Փետրվարի 15֊ին Լենինը տելեգրամ հեռագիր է ուղարկում 11֊րդ բանակի Հեղափոխական Ռազմական Խորհրդին․ «ԿենտԿոմը դիտարկում է 11֊ի ՀեղՌազմԽորհրդը ՀեղՌազմԽորհուրդը որպես ըմբոստների տեղական պաշտպանություն սպիտակ գվարդիայից։ Մենք ակնկալում ենք 11֊ի ՀՌԽ֊ից արագ գործողություններ, եւ չտատանվել Թիֆլիսը վերցնելիս։ 1921֊ի փետրվարի 16֊ին Վրաստանի ՀեղԿոմ֊ը Ֆիլիպ Մախարաձե֊ի Մախարաձեի գլխավորությամբ հռչակում է «Վրացական Սովետական Հանրապետություն» եւ դիմում է ռազմական օգնության խնդրանքով ՌՍՖՍՀ֊ին։ Նույն օրը սովետական զորքը երեք կողմից մտել մտնում է Վրաստան։ Վրացական բանակը, զիջելով հակառակորդին քանակությամբ եւ սպառազինությամբ, համառորեն պայքարել պայքարում է, բայց մարտի 18֊ին ստիպված էր պարտություն կրել։

Օտար տարածքը «օրինակարգ» միացնելու համար իկնիկային խամաճիկների իշխանություն ձեւավորելու եւս մեկ փորձ է արվել 1939֊1940 թ․ սովետա֊ֆիննական պատերազմի սկզբում, երբ այն ժամանակ օկուպացված Տերիօկի ֆնիիական քաղաքում հռչակվել է «Ֆիննական դեմոկրատական հանրապետությունը» կոմինտերնեցի Օտտո Կուուսինենի գլխավորությամբ։ Սակայն այդ մտահղացումը չի ստացել Ֆինլյանդիայում Ֆինլանդիայում ոչ մի աջակցությունը։ Ֆինական աջակցություն։ Ֆիննական բանակի համառ դիմադրության, եւ Անգլիայի, Ֆրանսիայի եւ ԱՄՆ֊ի օգնության շնորհիվ Ֆինլյանդիան Ֆինլանդիան պահպանել է անկախությունը եւ ստորագրել է կոմպրոմիսային Մոսկովյան մոսկովյան խաղաղության պայմանագիրը, որից հետո ՖԴՀ կառավարությունը վերակազմավորեցին Կարելո֊Ֆիննական ՍՍՀ֊ի կառավարությունը, ուր մտավ Ֆինլյանդիայից Ֆինլանդիայից զավթված տարածքների մեծ մասը։

Այսպիսով, բոլշեվիստական էկսպանսիան բոլշեւիկական էքսպանսիան պարտություն էր կրում միաայն միայն այն դեպքերում, երբ նորանկախ պետությունների դիմադրությունը զուգորդվում էր Արեւմուտքի (ԱնտանտայիԱնտանտի) կողմից օգնությամբ։ Երբ այդպիսի աջակցություն չի եղելչէր լինում, պետությունը կործանվում էր։ Բոլշեվիկներն Բոլշեւիկներն օգտագործում էին ոչ հնարամիտ, բայց էֆեկտիվ տակտիկա։ Սեփական ագենտուրայի գործակալների միջոցներով առաջացնում էին փոքրամասնությունների ըմբոստությունըըմբոստություն, որը կանչում էր օգնության Կարմիր Բանակը։ Մոսկվան նաեւ իր շահերին հասնելու համար օգտագործում էր նորաստեղծ պետությունների ազգամիջյան հակամարտությունները, մասնավորապես՝ ուկրայինա֊լեհական ուկրաինա֊լեհական եւ հայ֊ադրբեջանական։

Դժվար թե այսօրվա Ուկրայինան կդիմանա դիմանա ռուսական ճնշմանը, եթե չի ստանա չստանա հյուսիս֊ատլանտյան համագործակցության երկրների ռազմական աջակցությունը եւ իրենց կողմից՝ Ռուսաստանի խիստ ֆինանսա֊տնտեսական ճնշումը։ Մոսկվայի քաղաքականությունը, որը ուղղված է Ուկրայինայի Ուկրաինայի մասնատմանը կլինի հաջողված, հետխորհրդային տարածքը վերադառնալու է այն վիճակին, որում գտնվում էին Ռուսական կայսրության նախկին ազգային ծայրամասերը Քաղաքացիական պատերազմի տարիներին։