Բլուրներ
հեղինակ՝ Գիյոմ Ապոլիներ |
Ալկոհոլներ
Զոնա
Ի վերջո դու հոգնած ես հին այս աշխարհից։
Օ՜, հովվուհի, Էյֆե՛լ, հոտն է կամուրջների այս առավոտ
մայում նորից։
Բավակա՛ն է ապրես հույն ու հռոմեական խոր անցյալում։
Ինքնաշարժերն անգամ այստեղ հին են թվում,
Լոկ կրոնն է մնացել նոր բոլորովին,
Կրոնն է, որ օդանավի կայանի պես մնացել է պարզ ու մեկին։
Օ՜, դավանա՛նք քրիստոնեական, Եվրոպայի մեջ դո՛ւ միայն
նոր ես անչափ,
Եվ ամենից արդիական եվրոպացին դո՛ւք եք, Պիոս
տասներորդ պապ։
Իսկ դու, ում որ լուսամուտներն են լրտեսում, դու քո սրտում
ահա զգում ես մի ամոթ,
Որ չի թողնում քեզ մտնել մի եկեղեցի, խոստովանել այս
առավոտ։
Դու կարդում ես բազմաղաղակ ազդ ու ցուցակ ճամփիդ վրա․
Այս առավոտ ահա ա՛յս է ողջ պոեզիան, իսկ արձակը գտնվում է լրագրերի մեջ առօրյա։
Եվ քսանհինգ սանտիմանոց գրքույկներ կան՝
Լեցուն պես֊պես խորագրերով, հայտնի մարդկանց
նկարներով եւ դեպքերով զարմանազան։
Այս առավոտ մի գեղեցիկ փողոց տեսա,
Որի անունը մոռացել եմ ես հիմա։
Նոր ու մաքուր՝ նա կարծես արեւի փայլուն շեփոր լիներ։
Վարիչ, բանվոր, մեքենագրող ու սղագրող աղջնակներ,
Երկուշաբթի առավոտից մինչեւ շաբաթ ուշ իրիկուն,
Օրական չորս անգամ այդ նույն փողոցով են երթեւեկում։
Առավոտյան այնտեղ շչակն է կոծկոծում երեք անգամ,
Կեսօրվա դեմ ոռնում է զանգը մոլեկան։
Ցուցանակի եւ որմերի գրություններ, ազդ ու տախտակ
Գոռգոռում են ամենուրեք, ինչպես թութակ։
Փարիզի մեջ Օմոն֊Թիեւիլ փողոցի եւ Թեռն ծառուղու միջեւ մի տեղ
Այս փողոցի արդյունագործ շնորհն եմ ես սիրում սաստիկ։
Ահա փողոցը մանկական, եւ դու մատղաշ տղեկ ես դեռ։
Քո մայրը քեզ հագցնում է միայն ճերմակ, կապույտ շորեր։
Դու չափազանց բարեպաշտ ես, եւ վաղեմի քո ընկերոջ՝ Դալիզի հետ
Դուք պաշտում եք եկեղեցու ծեսերը ճոխ ու փառահեղ։
Ժամը ինն է։ Լույսն է աղոտ։ Կապույտ հագած՝ ննջարանից դուք
ելնում եք գաղտագողի
Եվ ողջ գիշեր աղոթում եք մատուռի մեջ վարժարանի,
Մինչ պաշտելի խորությունը հավերժական ու անբասիր
Պտըտում է բոցեղ փառքը Քրիստոսի։
Նա գեղեցիկ այն շուշանն է, որ մենք բոլորս ենք խնամում,
Նա շիկահեր ջահն է, որ չի հանգում քամուց։
Նա կարմրերես ու թույլ որդին է վշտահար Աստվածամոր,
Նա այն ծառն է, որ ամենայն աղոթքներով է բեռնավոր,
Նա կշիռն է հավերժության, չափը պատվի,
Նա վերթեյան աստղն է ոսկի,
Նա աստվածն է, որ ուրբաթ օր մահանալով, հանկարծ
հառնում է կիրակի,
Նա Հիսուսն է, որ ավելի լավ է ճախրում, քան օդաչուն
Եվ աշխարհի մեջ բարձրության մրցանակներն է նվաճում։
Աչք, բիբ, Հիսուս…
Քսաներորդ բի՜բ դարերի։
Եվ մեր դարը, թռչուն դարձած, Հիսուսի պես համբառնում է
դեպի եթեր,
Եվ նայելու համար նրան անդունդներից իրենք գլուխն են բարձրացնում սատանաներ։
«Նա կապկում է Մոգ Սիմոնի՜ն,— նրանք գոռում են միաձայն,—
Եթե թռչել գիտե, ապա թող թռցնող կոչեն նրան»։
Հրեշտակներ են պտըտվում շուրջը զվարթ թեւավորի։
Իկար, Ենովք, Եղիա եւ դեռ Ապողոնիոս Թիանացի
Ծփծփում են սավառնակի շուրջ առաջին
Եվ մեկ կողմ են քաշվում հաճախ, որ ճամփա տան սուրբ
հայրերին,
Որոնք հավերժ բարձրանում են, վեր բռնելով սկիհը հին։
Վերջ ի վերջո, առանց թեւերը ծալելու սավառնակն է իջնում
գետին,
Եվ երկինքը լցվում է բյուր ծիծառներով։
Սրաթռիչ բազե, ագռավ եւ բուեր են գալիս փութով։
Աֆրիկայից ժամանում են եգիպտահավ, կարմրաթեւիկ եւ
մարաբու,
Ռոկ թռչունը, որին երգել են բանաստեղծ ու հագներգու,
Սավառնում է, մագիլներով բռնած գլուխը առաջին՝ գանգն
Ադամի։
Հորիզոնից, կռնչելով, մի արծիվ է հալվում, ինչպես թեթեւ քամի,
Եվ Միացյալ Նահանգներից կոլիբրիներ են շտապում,
Մինչ եկել են Չինաստանից պիհիսները ձիգ ու ճապուկ,
Որոնք մեկ թեւ ունեն միայն եւ թռչկոտում են զույգ առ զույգ։
Աղավնին է հասնում հետո՝ անբիծ ոգին, որին ահա
Ուղեկցում են խայտաճամուկ սիրամարգ ու քնարահավ։
Փյունիկ֊խարույկը, որ ծնում է ինքնիրեն,
Մի ակնթարթ շրջապատն է ծածկում մոխրով իր հրեղեն։
Ծովահարսեր, լքած իրենց նեղուցները վտանգավոր,
Երեքը մեկ շտապում են, տարածելով երգ ու օրոր։
Եվ բոլորը՝ արծիվ, փյունիկ եւ պիհիսները չինական,
Իրենց եղբայրն են հռչակում նոր ու թռչող այս մեքենան։
Ամբոխի մեջ դու մեն֊մենակ հիմա քայլում ես Փարիզում,
Ավտոբուսի խոլ նախիրներ քո կողքով են միշտ վազվզում։
Ահա սիրո անձկությունն է կոկորդը քո սեղմում այնպես,
Որ էլ կարծես ոչ ոք երբեք չի սիրի քեզ։
Եթե հին֊հին դարերի մեջ ապրեիր դու, կմտնեիր մի մենարան։
Երբ ակամա ձեր շրթունքներն են աղոթում, ամաչում եք հիմա
միայն։
Ծաղրում ես քեզ, եւ գեհենի կրակի պես ճարճատում է
քրքիջդ բիրտ։
Քո ծիծաղի սուր կայծերն են ոստեզօծում խորքը կյանքիդ,
Որ նկար է, դրված մթին մի թանգարան,
Ուր երբեմն մտնում ես դու, որ մոտիկից նայեց նրան։
Այսօր քայլում ես Փարիզում։ Արնաներկ են բոլոր կանայք։
Ա՛հ, կուզեի չվերհիշել գեղեցկությունն էր մահանում այն
ժամանակ։
Սուրբ բոցերով շրջապատված Աստվածամոր Տաճարը ինձ
նայեց Շարտրում,
Իսկ Մոնմարտրում Սակրե֊Կյորից ինձ ոռոգեց կուց֊կուց արյուն։
Ես հիվանդ եմ, երբ լսում եմ երջանկագույն խոսք ու բառեր․
Սերը, որով տառապում եմ, մի վարակ է ամոթաբեր։
Եվ քեզ լլկող այն պատկերը, որ ապրեցնում ես քո վշտի ու
հսկման մեջ,
Միշտ քեզ հետ է, թեեւ խույս է տալիս անվերջ։
Հիմա ապրում ես դու կապույտ Միջերկրական ծովի ափին,
Ուր կան ցածլիկ լիմոններ, որ ծաղկում են ամբողջ տարին։
Ընկերներով դու նավարկում ես հիացիկ․
Նիցցայից է մեկը, մյուսը՝ Մենտոնայից, իսկ երկուսը՝ Տուրբիացի։
Երկյուղով ենք նայում ջրի խորքում ապրող ութոտնիկին․
Եվ փրկիչի կերպարանքով ձկներ լողում են լոռերի մեջ ահագին։
Մի պանդոկի պարտեզում ես՝ Պրագայի մերճակայքում։
Երջանի՜կ ես․ քո սեղանի վրա մի վարդ բույր է խնկում։
Քո պատմվածքը կիսատ թողած՝ դու զննում ես
Վարդի սրտի մեջ քուն մտած մի նուրբ բզեզ։
Սուրբ Վիտոսի վանքում ես դու։ Սարսափահար՝ տեսնում ես քեզ
նրա որմին գծագրված։
Դու մահվան չափ տխուր էիր, երբ քեզ այնտեղ գտար հանկարծ։
Կարծես լույսից խելագարված Ղազարոսն ես դու դեղնավուն։
Հրեական թաղի հսկա ժամացույցի սլաքներն են ետ պտըտվում։
Դու էլ ահա կյանքիդ մեջ ես քաշվում կամաց։
Գրադչանի գինետան մեջ երեկոյան
Դու լսում ես մեղեդիները չեխական։
Ահավասիկ Մարսելում ես՝ ձմերուկներ ոսկելորձունք։
Ահավասիկ Կբոլենցում ես՝ «Ժեան» կոչվող հյուրանոցում։
Ահավասիկ Հռոմում ես՝ նստած շուքին ճապոնական զկեռենու։
Ահավասիկ Ամստերդամ քաղաքում ես մի աղջկա հետ, որին դու
Գեղեցիկ ես կարծում, թեեւ տգեղ է նա․
Մի լեյդենցի ուսանողի հետ նա շուտով կամուսնանա։
Բազում վարձու սենյակներ կան։ Ահա մեկն է մեզ հմայում։
Հիշում եմ ես՝ երեք օր եմ ապրել այնտեղ եւ երեք օր էլ՝
Գուդայում։
Փարիզում ես՝ մի քննիչի մոտ դատական։
Քեզ կալանքի տակ են առնում ոճիր գործած մարդու նման։
Դու, տակավին ճանաչած կյանք ու կեծղիք,
Ճամփորդել ես մերթ կսկծոտ, մերթ երջանիկ։
Տառապել ես սիրո ցավից, երբ քսան էր տարիքը քո եւ երեսուն։
Ես ապրեցի խենթի նման, ժամանակս տալով քամուն։
Էլ դու սիրտ չես անում նայել քո ձեռքերին։ Լալ եմ ուզում
ես ամեն օր
Քեզ, քո սիրած այն աղջկա եւ վախերիդ վրա բոլոր։
Արտասվալից աչքերով ես նայում այս խեղճ պանդուխտ
մարդկանց,
Որ աղոթում են երկյուղած։ Կանայք ծիծ են տալիս մանկանց։
Նրանց հոտն է բռնել սրահը Սեն֊Լազար կայարանի։
Մոգերի պես բիբլիական, ամեն մեկն իր աստղի հանդեպ
հավատք ունի։
Հուսով են, որ փող կշահեն, եթե գնան Արգենտինա,
Եվ իրենցից յուրաքանչյուրն, հարստացած, տուն կդառնա։
Մի ընտանիք փետրով լցված իր ներքնակն է տեղափոխում,
Ինչպես տանում եք դուք ձեր սիրտը բաբախուն։
Նո՛ւյնքան անգո են մեր երազն ու այդ ներքնակը կաս֊կարմիր։
Ոմանք այս խեղճ պանդուխտներից չեն մեկնում ո՛չ մի այլ երկիր
Եվ ապրում են խուլ խաղերում քաղաքամերձ։
Մերթ տեսել եմ նրանց, երբ որ երեկոյան օդ են առնում
փողոցի մեջ
Եվ հազվադեպ իրենց տեղն են փոխում, ինչպես ֆիգուրները
շախմատային։
Հրեաներ կան նամանավանդ։ Նրանց կանայք կեղծամ ունեն
իրենց գլխին
Եվ նստում են խանութների խորքում անշարժ ու նվաղկոտ։
Դու կանգնած ես ահա մի զեխ խորտկարանի սեղանի մոտ
Եվ երկու սու արժող մի սուրճ ես վերցնում,
Դու գիշերն ես մի փառահեղ ճաշարանում։
Թեեւ հոգսեր ունեն բազում, բայց այս կանայք չար չեն ինքնին
Յուրաքանչյուրը նրանցից, տգեղագույնն անգամ, անշուշտ,
տանջել է իր սիրեկանին։
Նա աղջիկն է Ջերսի կղզու ոստիկանի։
Նրա ձեռքերը, որ ես չեմ տեսել, կոշտ են ու ճաքճքած։
Օ՜, ինչպե՜ս եմ կարեկցում ես որովայնի սպիներին այդ աղջկա։
Ես բերան եմ ծռում հիմա մի աղքատիկ աղջնակի,
Որ ահավոր ծիծաղ ունի։
Մենակ ես դու։ Օրը շուտով կլուսանա։
Կաթնավաճառն իր դույլերը կզնգացնի մայթի վրա։
Հեռանում է գիշերն, ինչպես մի խառնածին չքնաղ աղջիկ,
Որ Լեան է հեզաբարո կամ Ֆերդինան է խաբուսիկ։
Եվ քո կյանքի պես կիզանուտ այս խմիչքը ըմպում ես դու։
Ըմպած կյանքդ ինչքա՜ն նման է բարկ օղու։
Դու քայլում ես դեպի Օտյոյ։ Դու ուզում ես ոտքով գնալ այս
գիշեր տուն,
Գվինեի եւ Օվկիանյան քո կուռքերի մեջ մտնել քուն։
Հիսուսներ են այդ կուռքերը, թեեւ, իրոք, այլ տեսք ունեն եւ
դավանանք։
Մութ հույսերին զիջող մեկ֊մեկ հիսուսներ են բոլոր նրանք։
Մնաս բարո՜վ։ Մնաս բարո՜վ։
Արեւ՝ կտրած պարանոցով։
===Միրաբոյի կամուրջը===
