Changes
{{տող|37}}Նախաժամն էր արշալույսի վաղորդյան,
Եվ արևն այն աստղերի հետ էր ծագում<ref>''Եվ արևն այն աստղերի մեջ էր մտնում'' — արևը Խոյ համաստեղում թյան համաստեղության մեջ է մտնում և նրա հետ է ծագում գարնանը, այսինքն՝ տարվա այն եղանակին, երբ, ըստ քրիստոնեական ավանդության, աստված (Սերն աստվածյան) ստեղծել է աշխարհը և շարժում տվել երկնային մարմիններին։</ref>,
Որոնց հետ էր այնժամ, երբ Սերն աստվածյան
Եվ շատերի կյանքն էր դարձրել տանջավոր։
{{տող|52}}Սա ինձ այնքան պատճառ դարձավ խոովքիխռովքի
Քստմնելի ու ահռելի իր տեսքով,
Որ ես արդեն կորցրի հույսըս վերելքի։
{{տող|67}}Պատասխանեց. «Մարդ չեմ արդ, մարդ եղել եմ.
Ես սերել եմ ծնողներից լոմբարդցի
Եվ ծնվել եմ ՄանտովայամՄանտովայում<ref>''Մանտովայում'' — Վիրգիլիոսը ծնվել է հյուսիսային Լոմբարդիայի Մանտովա (Մանտուա) քաղաքում, ավելի ճիշտ Մանտովայի մարզի Անդես (ներկայումս Պիետոլա) գյուղաքաղաքում։</ref> աննսեմ.
{{տող|70}}Ծնվել եմ ուշ, օրոքն Հուլիոս Կեսարի<ref>''Ծնվել եմ ուշ, օրոքն Հուլիոս Կեսարի'' — Վիրգիլիոսը ծնվել է 70 թվին (մ.թ.ա.), երբ Կեսարն ընդամենը երեսուն տարեկան էր և դեռ հեռու էր իշխանությունից։ Վիրգիլիոսը ուշ է ծնվել, որովհետև Կեսարը, սպանվելով 44 թվին (մ.թ.ա.), հնարավորություն չունեցավ նրան ճանաչելու և ըստ արժանվույն գնահատելու, ինչպես արեց Օգոստոսը։</ref>,
{{տող|73}}Եղա պոետ և երգեցի փառքն անանց
Անքիսորդու<ref>''Անքիսորդի'' — Անքիսի որդի էնեասը, Վիրգիլիոսի «Էնեականի» հերոսը։ Երբ Տրոյան այրվեց ու կործանվեց Իլիոն միջնաբերդի հետ հույների ձեռքով, Էնեասը այնտեղից մեկնեց Իտալիա, ուր հիմքը դրեց ապագա հռոմեական կայսրության։</ref>, որ հեոացավ հեռացավ Տրոյայից,
Երբ հրկիզվեց Իլիոնը սիգապանծ։
{{տող|100}}Մարդիկ շատ կան, որոնց է նա կպչում հար,
Եվ ավելի կշատանան, մինչև որ
Քերծեն<ref>''Քերծե'' — էգ Էգ գայլին դիմագրավելու և ընկճելու համար հարկավոր է մի քերծե (veltro) — այսինքն վարժեցված և արագավազ որսի շուն։ Քանի որ գայլը սիմվոլն է ագահության կամ ընչաքաղցության, հիմնական պատճառը հասարակական և բարոյական անկարգության, ապա Քերծեն կլինի սիմվոլը այնպիսի մի ուժի, որ կհալածի ագահությունը իր որջացած տեղերից և կհաստատի կարգն ու արդարությունը աշխարհում, մասնավորապես Իտալիայում (տտ. 106—108)։ Արդյոք Դանտեն Քերծեի այլաբանության տակ որևէ պատմական անձ նկատի ունի՞։ Եթե այո, ապա ո՞ւմ նկատի ունի, դժվարանում են պատասխանել մեկնիչները։</ref> գա ու նրան մեռցնի չարաչար։
{{տող|103}}Սա ոչ հողով, ոչ մետաղով կսնվի,
{{տող|103}}Եվ ինձ ասաց,— Բեատրիչե, գովք անմար,
Ինչո՞ւ համար չես օգնում քեզ սիրողին,
Որ ամրոխից ամբոխից վեր բարձրացավ քեզ համար։
{{տող|106}}Չե՞ս լսում դու նրա ճիչերն արցունքի,
Այսպես նրան ես ասացի, ապա մենք
{{տող|142}}Մեկտեղ մտանք ուղին խուլ ու սարստւցիչ։սարսռուցիչ։
</poem>
{{տող|10}}Այնտեղ այնքան խորունկ, մթար ու մառ էր,
Որ ինչթան ինչքան էլ հայացքըս ներս սուզեի,
Ես ոչ մի բան չէի կարող նշմարել։
{{տող|22}}Այժմ շտապենք, քանզի երկար է ուղին»։
Այսպես մտավ և այսպես ինձ մտցրեց
Վիհը պատող պարունակը առաջին ։առաջին։
{{տող|25}}Այնտեղ, որքան կարողացա լսել ես,
{{տող|43}}Ես իմ սրտում ցավ զգացի դժնդակ,
Երբ իմացա, որ շատ անձինք մեծարժեք
Լիմբոսի մեջ ունեն աոկախ մի վիճակ ։վիճակ։
{{տող|46}}«Ասա ինձ, տե՛ր, ասա, վարպե՛տ թանկագին,
Հաղթանակի սուրբ խաչվառով պսակված։
{{տող|55}}Նա այստեղից դուրս բերեց մեր նախահոր ,
Եվ Աբելին, նրա որդուն, և Նոյին,
Եվ Մովսեսին — տեր ու ծառա պատվավոր.
{{տող|58}}Աբրահամին և թագավոր Դավիթին,
Իսրայելին և նրա հորն ու որդվոց,
Եվ Հռաքելին, սիրված սիրով կաթոգին .
{{տող|61}}Եվ շատերի, որոնց հասցրեց նա փառքի։
Եվ մյուսներից տարբերվում են վիճակով»։
{{տող|76}}Պատասխանեց. «Անունն իրենց փաոապանծփառապանծ,
Որ հնչում է ամենուրեք աշխարհում,
Այդ պատվին է արժանացնում հենց նրանց»։
{{տող|112}}Այնտեղ կային մարդիկ դեմքով ծանր ու լուրջ
Եվ հայացքով պատկաոազդու պատկառազդու չափազանց.
Խոսում էին սակավ, ձայնով քաղցրահունչ։
{{տող|136}}Այնտեղ էին իմաստուններ Դեմոկրիտ,
Էմպեդոկլը, Զենոնը և Հերակլիտ։
Նա իշխեց անդ, ուր արդ Սուլթանն է տիրում։
{{տող|61}}Իսկ այն մյուսը եղավ սիրուց ինքնասպան ,
Չպահելով հիշատակը Սիքեի.
Ետևում է Կլեոպատրան ճակաճան։
Քանի քամին արդ լռել է ու կասել։
{{տող|97}}Ես ծնվել եմ այն քաղաքում ծովամերձ ,
Որտեղ Պոն է իջնում հանգիստ առնելու
Մշտահոսուն վտակներով իր հանդերձ։
{{տող|106}}Սերը հասցրեց մեզ երկուսիս նույն մահվան.
Մեզ սպանողն սպասվում է Կայենում »։Կայենում»։
Այս խոսքերը նրանց բերնից դուրս եկան։
Վարպետս հարցրեց. «Ի՞նչ ես խորհում դու այդպես»։
{{տող|112}}Ի պատասխան ես ասացի. «՜«Օ՜, ավա՛ղ,
Ինչքա՛ն հույզեր ու երազներ խանդակաթ
Հասցրին սրանց այս վախճանին կանխավաղ»։
{{տող|127}}Իբրև ժամանց կարդում էինք մի օր մենք
Լանչիլոտտի պատմությունը սիրային .
Մենակ էինք և չունեինք մտքեր նենգ։
{{տող|136}}Համբուրեց իմ բերանն համակ հուզադող։
Գիրքը դարձավ Գալեոտտո մեզ համար։
Է՛լ այն օրը չկարդացինք ոչ մի տող »։տող»։
{{տող|139}}Մինչ այսպես էր բարբառում այն մի հոգին,
Հոտեցնելով տղմուտ տարածքը տեղի։
{{տող|13}}Կերբերոսը , գազանն անգութ, արտառոց,
Երեք գլխով կաղկանձում է շան նման
Այնտեղ խրված հոգիների վրա հոծ։
Եղավ օրրանն իմ կենցաղի անտաղտապ։
{{տող|52}}Քաղաքացիքդ անվանեցիք ինձ Չակկո ։Չակկո։
Եվ որկորի իմ մոլության համար վատ
Լլկվում եմ այս անձրևի տակ հարագո։
{{տող|85}}Եվ նա ասաց. «Դժոխքում են, բայց ցածում,
Եթե իջնես, նրանց կարող ես տեսնել.
Նրանց վրա այլ մեղքեր են ծանրանում ։ծանրանում։
{{տող|88}}Բայց երբ դու քաղցր աշխարհ ընկնես վերստին,
{{տող|97}}Երբ կգտնեն նրանք շիրիմն իրենց լուռ,
Կառնեն մարմինն ու տեսքն իրենց սեփական
Եվ կլսեն դատավճիռն ահալուր »։ահալուր»։
{{տող|100}}Այսպես ահա մենք անցկացանք համրաքայլ
Թե՞ կպակսեն և կամ նույնը կմնան»։
{{տող|106}}Եվ նա. «Դիմիր քո գիտությանն , ըստ որի
Էակն ինչքան ավելի է կատարյալ,
Այնքան ուժեղ կզգա չարը և բարին։
Եվ եկանք անդ, ուր վայրէջքն էր բացվում մեր.
{{տող|115}}Այստեղ գտանք մեծ թշնամի Պլուտոսին ։Պլուտոսին։
</poem>
<poem style='margin:0ex 5ex'>
{{տող|1}}«Պապե Սատան, պապե Սատան, ալեպպե» ,—
Գոչեց Պլուտոսն իր ձայնով խուլ ու խռպոտ։
Եվ իմաստունս, որ ամեն ինչ լավ գիտե,
{{տող|55}}Նրանք հավետ բախվելու են այս կերպով.
Ոմանք իրենց գերեզմանից դուրս կելնեն
Փակ ափերով , ոմանք կտրած մազերով։
{{տող|58}}Նրանք իրենց ժլատ, շռայլ կենցաղով
{{տող|61}}Արդ տես, որդյա՛կ, թե որքան են խաբուսիկ
Բարիքներն այն, որ հանձնված են Բախտին ,
Որոնց համար իրար գզում են մարդիկ.
{{տող|94}}Բայց նա, զվարթ, փույթ չի անում այդ մասին.
Իր ոլորտն է ղեկավարում գոհությամբ
Մյուս նախաստեղծ գոյերի հետ միասին ։միասին։
{{տող|97}}Այժմ ավելի չարչարանքի վայրն իջնենք.
«Դժխեմ հոգի, ահա եկար վերջապես»։
{{տող|19}}«Ֆլեգիաս , Ֆլեգիաս, զուր ես գոռում այս անգամ,—
Ասաց տերըս։— Մենք քոնը չենք, եկել ենք
Անց կենալու այս ճահիճով ապական»։
{{տող|25}}Առաջնորդըս նրա մակույկը իջավ,
Եվ ապա ինձ իջեցրեց իր կողքին.
Իմ մտնելով լոկ մակույկը ծանրացավ .
{{տող|28}}Հենց որ այսպես զետեղվեցինք երկուստեք,
{{տող|67}}Բարի վարպետս ինձ բացատրեց. «Որդյա՛կ, արդ
Մոտեցել ենք մենք Դևպետի քաղաքին ,
Ուր բազմաթիվ հոգիներ կան մեղապարտ»։
{{տող|109}}Եվ հեռացավ մի պահ հայրըս բարեծին,
Ինձ թողնելով երկբայության մեջ այնպես,
Որ իմ գլխում «ոչ»֊ն ու «այո»֊ն վիճեցին ։վիճեցին։
{{տող|112}}Նրա խոսքերն հնար չեղավ ինձ լսել.
{{տող|124}}Նորության չէ այդ լրբությունը նրանց.
Նրանք նույն բանն արին դռանն արտաքին ,
Որ դեռ մինչև հիմա բաց է մնացած։
{{տող|25}}Ես նոր էի զրկվել մարմնից կենդանի,
Երբ նա ինձ այս պարսպից ներս մտցրեց,
Որ դուրս բերեմ մեկին մարզից Հուդայի ։Հուդայի։
{{տող|28}}Իսկ սա վայրն է ամենից խոր ու նսեմ
{{տող|52}}«Մեդուսան գա, մենք նրան քար կդարձնենք,—
Ասում էին նրանք ներքև նայելով.—
Թեսեոսին զուր անպատիժ թողինք մենք »։մենք»։
{{տող|55}}«Շուտ շուռ արի և քո աչքերը փակիր,
Եվ կարծես նա լոկ դրանից էր նեղվում։
{{տող|85}}Ճանաչելով սուրհանդակին երկնքի ,
Դարձա տիրոջս, և սա նշան արեց ինձ,
Որ խոնարհվեմ լռին՝ ի ցույց հարգանքի։
Լի ցավերով ու կոծերով ահռելի։
{{տող|112}}Ինչպես Առլում , ուր Ռոդանն է լճանում,Ինչպես Պոլում , Կառնարոյի ծոցի մոտ,
Ուր Իտալիո սահմաններն են վերջանում,
Եվ լեցուն են դամբարաններն այս ամեն։
{{տող|130}}Նմանն այստեղ նմանի հետ է թաղված ,Շիրիմներն են առավել կամ նվազ տաք »։տաք»։
Եվ ապա մենք դեպի աջ կողմը ուղղված՝
{{տող|16}}Աստ կգտնես պատասխանը քո հարցի
Եվ կստանաս գոհացումը փափագիդ ,
Որի մասին դու լռում ես մտացի»։
Դժոխքի դեմ ասես ուներ քամահրանք։
{{տող|37}}Այն ժամանակ աոաջնորդըս առաջնորդըս ինձ թափով
Դամբանների միջով մղեց դեպի նա,
Ասելով ինձ. «Խոսիր նրա հետ չափով»։
{{տող|61}}Եվ ես նրան. «Ես ինքնակամ չեմ եկել.
Ինձ սպասողն այնտեղ՝ տանում է առ այն,
Որին, կարծեմ, Գուիդոն չի հարգել »։հարգել»։
{{տող|64}}Պատժի կերպից և խոսքերից հայտարար
{{տող|67}}Հանկարծ ցցված՝ գոչեց ձայնով կորովի.
«Ի՛նչ ասացի՞ր։ Նա չի հարգե՞լ ։ հարգե՞լ։ Ողջ չէ՞ նա։
Էլ չի՞ տեսնում քաղցըր լույսը արևի»։
Մեջքին ընկավ և այլևըս չերևաց։
{{տող|73}}Իսկ անձն այն սեգ , որ ինձ կանգնել էր տվել,
Մնացել էր տեղում անշարժ, անայլայլ,
Եվ իր դեմքը ամենևին չէր փոխել։
{{տող|79}}Սակայն նախքան հիսուն անգամ շողա վառ
Դեմքն այն կնոջ , որ տիրակալ է այստեղ,
Կիմանաս, թե այդ բան ինչքան է դժվար։
{{տող|106}}Արդ կարող ես մակաբերել պարզ ու ճիշտ,
Որ մեր ամեն իմացություն կջնջվի,
Երբոր փակվի ապագայի դուռն ընդմիշտ »։ընդմիշտ»։
{{տող|109}}Այնժամ սխալն իմ զղջալով լիովին,
Բարձրացնելով մատը ասաց. «Ինձ նայիր.
{{տող|130}}Երբ դու հասնես լույսին չքնաղ աչքերի ,
Որ ամեն ինչ պարզ ու որոշ են տեսնում,
Կյանքիդ ուղին դու կիմանաս անթերի»։
Վարն են տանջվում ու ավելի են դժբախտ։
{{տող|28}}Բռնավորք են պարունակում աոաջինառաջին.
Սա կազմում է երեք գոտի, ըստ որում
Բռնացվում են երեք անձեր առանձին։
{{տող|37}}Մարդասպաններն ու խոցողներն ստորին,
Ավազակներն ու քանդողները բոլոր
Պատժվում են ուստի գոտում աոաջին։առաջին։
{{տող|40}}Մարդ կարող է իր անձի և ինչքի դեմ
{{տող|43}}Նա, ով իրեն վերացնում է աշխարհից,
Ով խաղի մեջ ժառանգությունն է վատնում
Եվ ողբում անդ , որտեղ կապրեր բերկրալից։
{{տող|46}}Աստուծո դեմ գործադրում են բռնություն,
{{տող|49}}Դրա համար գոտին անձուկ, փոքրագույն
Իր հրով է դաղում Սոդոմն ու Գոմորն ,
Եվ նրանց, որ հայհոյում են Աստուծույն։
{{տող|4}}Երբ որ հանկարծ երեք հոգի֊ստվերներ
Միահաղույն անջատվեցին մի խմբից ,
Որ անցնում էր բոցերի տակ տանջաբեր։
Դեպի նրանք, ոչ թե նրանք դեպի քեզ»։
{{տող|19}}Հենց որ կեցանք, նրանք նորից շարժվեցին .
Եվ երբ նրանք արտորանքով հասան մեզ,
Երեքով մեկ տեղում պտույտ գործեցին։
{{տող|61}}Դառը թողնում, քաղցըր տեղանքն եմ գնում,
Որ ինձ անսուտ առաջնորդս է խոստացել.
Բայց պետք է նախ իջնեմ երկրի կենտրոնում »։կենտրոնում»։
{{տող|64}}«Իցիվ թե դու դեռ ապրեիր ընդերկար,—
Թե այնտեղից անհետացել են իսպառ։
{{տող|70}}Քանզի Գուլյելմ Բորսիերեն , որ այստեղ
Նոր է եկել և մեր խմբում է հիմա,
Մեզ բերել է տխուր լուրեր սրտակեղ»։
Որ խոսելիս չէինք լսում մենք միմյանց։
{{տող|94}}Ինչպես գետն այն ,— որ իր ուրույն հունով նախ
Մոնվիզոյից դեպ արևելք է հոսում,
Երբ բխում է Ապեննինի լանջից ձախ,
{{տող|127}}Սակայն այստեղ ես չեմ կարող մնալ լուռ.
Երդվում եմ իմ Կատակերգով , ընթերցող,
— Երանի նա շնորհ գտներ ամենուր,—
{{տող|55}}Ամեն մեկի պարանոցից կախված էր
Որոշ գույնով ու նշանով մի քսակ ,
Որով նրանք ապրում էին կարծես դեռ։
{{տող|67}}Շուտ հեռացի՛ր։ Եվ քանզի ողջ ես դեռ դու,
Իմացիր որ Վիտալիանոն , երկրացիս,
Այստեղ գալու և կողքիս է նստելու։
{{տող|70}}Ֆլորենտացոց մեջ այս ես եմ պադուացին.
Սրանք հաճախ իմ գլուխը տանում են,
Ինձ ասելով. «Թող գա ասպետն հոյածին ,
{{տող|73}}Հետ բերելով քսակն երեք կտցանի»։
Նա ինձ ասաց. «Արիացիր դու այժմեն։
{{տող|82}}Այսուհետև այսպես պետք է ցած իջնել ։իջնել։
Նստիր առաջ, ես ետևում կնստեմ,
Որ պոչը քեզ չկարենա վնասել»։
Որից մասամբ երկնակամարը այրվեց.
{{տող|109}}Կամ Իկարը , երբ նա զգաց, որ տաքից
Մոմն հալվում է, և փետուրներն են թափվում,
Մինչ գոչում էր հայրը՝ «Շեղվել ես ճամփից» —
Որոնցով այն առաջին ձորը լի էր։
{{տող|25}}Այնտեղ կային երկու խմբեր տարընթաց .
Մոտի խումբը դեպի մեր կողմ էր գալիս,
Իսկ հեռվինը քայլում մեզ հետ համընթաց։
{{տող|28}}Այսպես հռոմցիք, հոբելյանի մեծ տարում ,
Բազմությանը Սուրբ Հրեշտակի կամրջով
Անցկացնելու հեշտ միջոց են հնարում,
Որ ես հիշեմ մեր աշխարհը հնամյա։
{{տող|55}}Ես դրդեցի իմ Գիզոլա Բելլային ,
Կատարելու ցանկությունը Մարկիզի,
Ինչ էլ խոսվի այս լուրի շուրջ գարշային։
{{տող|58}}Մենակ ես չեմ բոլոնիացին մեղապարտ,
Նրանք այստեղ այնքան շատ են , որ Ռենի
Եվ Սավենի միջև ընկած հովտում արդ
Կոլխիդայից ոսկեգեղմը ձեռք բերեց։
{{տող|88}}ճանապարհին Ճանապարհին Լեմնոս կղզին մտավ նա,
Որտեղ կանայք քաջահանդուգն ու անգութ
Բոլոր արանց մեռցրել էին անխնա։
{{տող|112}}Այնտեղ ելանք. ձորում տեսա անարգել
Մարդկանց մի խումբ կղկղանքի մեջ սուզված ,
Ասես այնտեղ արտաքնոց էր դատարկել։
<poem style='margin:0ex 5ex'>
{{տող|1}}Ո՛վ մոգ Սիմոն , ո՛վ հետևորդքըդ նսեմ,
Դուք, որ ոսկու և արծաթի համար լոկ
Փչացնում եք սրբությունները վսեմ,
{{տող|16}}Այդ անցքերը այնպես էին երևում,
Ինչպես ունի Սան֊Ջովաննին իմ չքնաղ ,
Ուր ծեսերն են մկրտության կատարվում։
Այսպես էին այստեղ ոտքերը վառվում։
{{տող|31}}«Վարպե՛տ, ասա,— ասացի ես,— ո՞վ է նա ,
Որ մյուսներից ավելի է գալարվում
Եվ ավելի կիզվում հրից անխնա»։
{{տող|49}}Կանգնած էի այնտեղ ինչպես քահանա,
Ում կանչում է մարդասպանը գետնամուխ,
Որպեսզի իր մահվան ժամը ուշանա ։ուշանա։
{{տող|52}}Նա ինձ գոչեց. «Բոնիֆակիոս, այդ դո՞ւ ես ,
{{տող|55}}Ունեցվածքից այդպես շուտով կշտացա՞ր,
Որի համար դու նենգորեն խաբեցիր
Չքնաղ կնոջ , ապա նրան տիրացար»։
{{տող|58}}Ես, շփոթված, նմանվեցի ճիշտ նրան,
Ես պապական մեծ պատմուճանն եմ կրել։
{{տող|70}}ճշմարիտ է, որ ես եղա արջի ձագ .
Եվ հոգացի արջուկների մասին մյուս
Այնքան հաճախ, որ ընկա այս անցքը ծակ։
{{տող|82}}Քանզի շուտով արևմուտքից պիտի գա
Ավելի վատ ու անօրեն մի հովիվ ,
Որ երկուսիս մոռացընել պիտի տա։
{{տող|85}}Նա կլինի մի նոր Հասոն Մակաբյանց .
Եվ ինչպես սա զիջող եղավ արքային,
Այսպես կլինի նա արքային ֆրանկյանց»։
{{տող|94}}Ոչ Պետրոսը, ոչ էլ մյուսները, անշուշտ,
Մատաթիայից ոսկի, արծաթ չուզեցին,
Երբ նա բռնեց տեղը հոգու ժանտաժուտ ։ժանտաժուտ։
{{տող|97}}Արդ կաց այդպես, պատիժդ արդար է քանզի,
Եվ պինդ պահիր դրամները քո շորթած,
Որ քեզ ժպիրհ դարձրին ընդդեմ Կառլոսի ։Կառլոսի։
{{տող|100}}Եվ եթե ես չտածեի խոր հարգանք
Այն պաշտոնի հանդեպ վեհ ու սրբազան,
Որ վարեցիր, երբ ապրեցիր ուրախ կյանք ,
{{տող|103}}Կասեի դեռ ծանըր խոսքեր ավելի.
Բարձրացնելով անարգներին ատելի։
{{տող|106}}Հովհաննեսը ձեզ ունեցավ նկատի ,
Երբ տեսավ այն, որ ջրերի վրա նստած,
Պոռնկում էր արքաների հետ երկրի.
{{տող|112}}Ոսկին, արծաթն աստվածացրիք դուք կյանքում,
Կռապաշտներից տարբերվում եք նրանով,
Որ մեկի տեղ հարյուր կուռք եք դուք պաշտում ։պաշտում։
{{տող|115}}Օ՜ Կոնստանդին, ո՛րքան չարյաց մայր դարձավ
<poem style='margin:0ex 5ex'>
{{տող|1}}Արդ հարկ է, որ նոր պատիժներ տաղերգեմ
Ներկա երգում իմ առաջին նվագի ,
Որի նյութն են դատապարտյալքը դժխեմ։
{{տող|7}}Եվ բոլորշի ձորակի մեջ տեսա ես
Մեղապարտներ , որոնք, լուռ ու լալագին,
Քայլում էին դանդաղ թափոր մի որպես։
{{տող|31}}Նայիր նրան, ով գետնի տակ կուլ գնաց
Թեբայեցուց աչքի առջև, երբ նրանք
Գոչում էին. «Անֆիա՛ր , ո՞ւր ես սուզվում ցած.
{{տող|34}}Ի՞նչ ես թողնում դա մարտադաշտը Մարսի»։
Զի շատ ուզեց առաջիկայքը տեսնել։
{{տող|40}}Ահա Տիրեսն , ում կերպարանքը փոխվեց,
Երբ, փոխվելով իր անդամները բոլոր,
Տղամարդուց կնոջ սեռի վերածվեց։
Նա ստացավ իր արությունը կրկին։
{{տող|46}}Ահա Արոնտն , որ հետևում է նրան.
Նա լեռների մեջ Լունիի, որոնց տակ
Կարրարացին հող է հերկում հարաջան,
{{տող|55}}Դյութ Մանտովն է, որ շատ տեղեր ման եկավ,
Հուսկ կանգ առավ այնտեղ, ուր ես եմ ծնվել .
Արդ այս մասին լսիր ինձ պահ մի սակավ։
Որ սևամած ու մթին էր երևում։
{{տող|7}}Այնպես, ինչպես նավարանում ՎենետկիԵռացնում ՎենետկիԵռացնում են ձմռանը ձյութը մածան,
Ծեփոտելու համար նավերն ըստ կարգի.
Եվ նավազներն աշխատում են անարգել —
{{տող|46}}Կամրջի տակ պահված դևերն ասացին.
«Սուրբ Դեմքնայստեղ Դեմքն այստեղ ոչ մի օգուտ քեզ չունի.
Այստեղ լողում են այլ կերպ, քան Սերկիոյում.
Այսպես տեսա վախը գնդի հանձնվող,
{{տող|94}}Որ դաշինքով Կապրոնայիցդուրս Կապրոնայից դուրս գալով՝
Իրեն գտավ զորախմբի մեջ ոսոխ։
Ամբողջ մարմնով առաջնորդիս ես կպա,
{{տող|1}}Լռիկ, մնջիկ, անուղեկից, մենավոր
Քայլում էինք մեկըս մյուսի ետևից,
Այնպես ինչպես եղբայրները փոքրավոր ։փոքրավոր։
{{տող|4}}Այն դևերի կռիվը միտքս է բերում
Եզոպոսի մի առակը հինավուրց ,
Որ գորտի ու մուկի մասին է խոսում։
{{տող|7}}«Արդն» ու «այժմը» այնքան նման չեն միմյանց,
Որքան մեկ ու մյուս դեպքը, եթե մենք
Լավ բաղդատենք սկիզբն ու վերջը նրանց ։նրանց։
{{տող|10}}Եվ ինչպես մի մտքից ուրիշն է ծագում,
Թույլ չի տա, որ նրանք լինեն պարտազանց։
{{տող|58}}Ցածում գտանք մեղապարտներ ոսկեփայլ ,
Որ լալագին, հոգնաբեկ ու հուսաբեկ,
Շուրջանակի շարժվում էին համրաքայլ։
{{տող|61}}Նրանք կրում էին փիլոն կնգղանի,
Որոնք լայն ու փայլուն էին, այնպիսիք,
Որ կրում են մոնազները Կլունյիի ։Կլունյիի։
{{տող|64}}Դրանք դրսից պսպղուն էին ու ոսկյա,
{{տող|94}}Եվ ես նրանց. «Ծնվել եմ ու մեծացել
Մեծ քաղաքում գեղածիծաղ Առնոյի .
Ես մարմնով եմ, քանզի դեռ չեմ մահացել։
Որ նրանց տակ մենք տնքում ենք մշտապես։
{{տող|103}}Բոլոնիացի ենք, Վայելող եղբայրներ .
Ես Կատալան, նա Լոդերինգ ենք կոչվում.
Քո քաղաքը մեզ ընտրել էր իրեն տեր,
Երբ Կատալանն այդ նկատեց՝ ինձ ասաց.
{{տող|115}}«Այս մեխվածը , որ դու տեսար հանկարծուստ,
Փարիսեցոց խորհուրդ տվեց, թե լավ է
Զոհվի մի մարդ, քան մի ամբողջ ժողովուրդ։
{{տող|121}}Նույն ձևով են այստեղ տանջվում նրա հետ
Նրա աներն ու անդամներն ատյանի ,
Որ հրեից համար դարձավ չարաղետ»։
{{տող|139}}Առաջնորդըս մի պահ կանգնեց մտախռով,
Ապա ասաց. «Ուրեմըն մեզ խաբեց նա ,
Որ լլկում էր հոգիներին ճանկերով»։
{{տող|142}}Եղբայրն ասաց. «Դևի ամեն չարության
Մասին արդեն Բոլոնիայում լսել եմ ,
Ի մեջ այլոց, թե նա հայր է ստության»։
Բայց նախ փորձիր, թե արդյոք չէ՞ երերուն»։
{{տող|31}}Ճանապարհն այս բեռնավորաց համարչէրհամար չէր,
Զի նա թեթև, իսկ ես նրա օգնությամբ
Հազիվ էինք մենք բարձրանում դարն ի վեր։
{{տող|91}}Այդ օձերի միջով վայրագ, արտառոց՝
Վազում էին մերկ հոգիներ ահաբեկ,
Չգտնելով հելիոտրոպկամ հելիոտրոպ կամ թաքստոց։
{{տող|94}}Կապված էին նրանց ձեռքերն ետևում.
Հուսկ Ֆլորենցիան կփոփոխի կարգ ու սարք։
{{տող|145}}Մարսը Մագրի հովտից մի շանթկհանիշանթ կհանի,
Շրջապատված թխպակուտակ ամպերով,
Եվ կմղվի դաշտի վրա Պիչենի
Որ գալիս էր «Ուր է լիրբը» գոչելով։
{{տող|19}}Մարեմմայումայնքան Մարեմմայում այնքան օձեր չեն լինում,
Որքան կային նրա մեջքին մինչև անդ,
Ուր մարդկային մարմնիրանն է սկսում։
Որ նետում էր հանդիպողին հուր բոցեր։
{{տող|25}}Վարպետս ասաց. «Նա Կակոսնէ Կակոսն է կատաղած,
Որ ժայռերի ներքև լեռան Ավենտին
Կազմեց լճեր արյուններից իր թափած։
{{տող|34}}Մինչ վարպետըս ինձ հետ խոսում էր այսպես,
Մեր ներքևով երեք հոգիանցկացանհոգի անցկացան,
Որոնք այնժամ նկատելի եղան մեզ,
{{տող|97}}Թող լռի և Օվիդիոսը, ըստ որում
Եթե փոխեց, ես նրան չեմ նախանձում։
{{տող|139}}Ապա նրան իր կռնակը դարձնելով,
Ասաց մյուսին«Թող մյուսին «Թող հիմա էլ Բուոզոն
Ինձ պես սողա ու սողոսկի այս ճամփով»։
{{տող|28}}Երբ մժեղը փոխարինում է ճանճին,—
Ներքև, հովտում, իր այզու այգու մեջ կամ արտում
Տեսնում է բյուր փոսուռաներ լուսածին,
Ինչպես մեկտեղ եղան մարտում ու դավում։
{{տող|58}}Անդ տանջվում են ձիու դավիհամար դավի համար այն,
Որի շնորհիվ բացվեց դուռը քաղաքի,
Ուրկից ելավ ազնիվ սերմը հռոմյան.
{{տող|61}}Եվ նենգության, որի համար Դեյդամիան,
Թեև մեռած, դեռ ողբում է Աքիլլին.
Անդ տեղն է և Պալլադիոնիհատուցման»։Պալլադիոնի հատուցման»։
{{տող|64}}«Եթե նրանք բոցում կարող են խոսել,—
{{տող|82}}Երբ աշխարհում գրեցի երկն իմ վսեմ,
Կանգ առեք, և ձեզնից մեկըթող մեկ ըթող պատմի,
Թե ուր կորավ ու գտավ մահն իր դժխեմ»։
{{տող|91}}«Երբ ես պրծա ու հեռացա Կիրկեից,
Որ մի տարի Գայետիմոտ Գայետի մոտ ինձ պահեց,
Նախքան այսպես անվանվելը Էնեասից,
Ու փոքրաթիվ ընկերներով կորովի։
{{տող|103}}Տեսա ափերն երկումինչև երկու մինչև Իսպանիա
Ու Մարոկկո, տեսա կղզին սարդերի.
Եվ այլ կղզիքհեռափնյա ու մերձափնյա։
{{տող|109}}Որ ոչ մի մարդ չկարենար դենն անցնել.
Ես աջ կողմում թողել էի Սևիլիան,
Իսկ Սեուտանձախ Սեուտան ձախ կողմում էր մնացել։
{{տող|112}}«Ո՛վ եղբայրներ,— ասացի ես,— արդ դուք, որ
{{տող|118}}Հաշվի առեք ձեր ծագումը երջանիկ.
Դուք չեք ծնվել անասնաբար ապրելու,
Այլ գիտելիք ճեռք ձեռք բերելու և բարիք»։
{{տող|121}}Այս կարճ ճառովս ընկերներիս ես այնպես
{{տող|124}}Եվ նավախելն ուղղած դեպի արևելք՝
Մենք վարեցինք թիերն իբրև խոլ թևեր,
Ընթանալով միշտ դեպի ձախանարգելք։ձախ անարգելք։
{{տող|127}}Մութն ընկնելով՝ տեսնում էի արդեն ես
Մյուս բևեռիբոլոր բևեռի բոլոր աստղերը պայծառ,Իսկ մերերըչէին մերերը չէին գալիս ասպարեզ։
{{տող|130}}Արդեն վառվել ու հանգել էր հինգ անգամ.
{{տող|100}}Ապա հարեց. «Ես քեզ մեղքից կարձակեմ,
Մի՛ վախենա. դու միայն ինձ խորհուրդ տուր,
Թե ես ինչպես Պենեստրինոնխորտակեմ։Պենեստրինոն խորտակեմ։
{{տող|103}}Ես կարող եմ բանալ երկինքն ու գոցել,
Ինչպես գիտես, ունեմ երկու բանալիք,
Որոնց հարգը նախորդըսչէր նախորդըս չէր իմացել»։
{{տող|106}}Այնժամ մղված այս փաստարկից կարևոր,
{{տող|7}}Եթե ի մի հավաքվեին այն մարդիկ,
Որ Պուլյայիհողի Պուլյայի հողի վրա տարաբախտԸնկան ձեռքով հռոմայեցոցքաջ հռոմայեցոց քաջ մարտիկ,
{{տող|10}}Եվ նրանք, որ ընկան երկար մարտերում,
Արտաբերեց. «Ահա նայիր իմ վրան.
{{տող|31}}Ահա տես, թե Մահմեդնինչպես Մահմեդն ինչպես է հերձված։
Իմ առջևից լալով գնում է Ալին,
Ծնոտից վեր ամբողջ դեմքով փեռեկված։
{{տող|76}}Եվ Ֆանոյի ազնիվ մարդկանց իմաց տուր,
Ինչպիսիք են Անջոլելլոն ու Գուիդոն,
Որ, եթե մեր գուշակությունըչէ գուշակությունը չէ զուր,
{{տող|79}}Կատտոլիկա ավանի մոտ առափնյա
{{տող|136}}Ես լարեցի միմյանց դեմ հայր ու որդի.
Աբիսողոմ որդուն ընդդեմ հայր Դավթի։
Ողնաշարից, որ մեջն է այս իրանի։
{{տող|142}}Եվ այսպես ես համատույժսեմ համատույժս եմ ստանում»։
</poem>
Ինչպես ցույց էր տվել երկու առիթով,
{{տող|4}}Աթամանտըայնքան Աթամանտը այնքան դարձավ խելազուրկ,
Որ տեսնելով իր կնոջը սեփական,
Որ գալիս էր զավակների հետ իր զույգ,
{{տող|76}}Բայց որպեսզի այստեղ տանջված տեսնեի
Գուիդոյին, Ալեսսանդրին ու եղբոր,
Ֆոնտե Բրանդանհոժարությամբ Բրանդան հոժարությամբ կտայի։
{{տող|79}}Մեկն եկել է արդեն, եթե հավատամ
Երեք կարատ այլ մետաղի խառնուրդով»։
{{տող|91}}Եվ ես նրան. «Այն երկուսըովքե՞ր երկուսը ովքե՞ր են,
Որ պառկած են քո աջ կողմում իրար կից,
Եվ արձակում ծուխ֊գոլորշի մեղմորեն»։
{{տող|97}}Մեկն այն կինն է, որ զրպարտեց Հովսեփին.
Իսկ այն մյուսը Սինոննէ՝ Սինոնն է՝ հույն խաբեբան.
Սուր տենդից են արձակում այդ գոլորշին»։
Այսպես ջրհորն եզրապատող ափունքին
{{տող|43}}Ցցվել էին ՀսկաներըահավորՀսկաները ահավոր,
Որոնց Զևսը սպառնում է տակավին,
Երբ երկնքից որոտում է ահագոռ։
Եվ կողերից կախված թևերն երկակի։
{{տող|49}}Բնությունըանշուշտ Բնությունը անշուշտ շատ լավ բան արեց,
Երբ դադարեց նման հրեշներ ստեղծել
Եվ Մարսի այդ մարտիկներին վերացրեց.
Դա կգտնի ավելի ճիշտ և ուղիղ.
{{տող|55}}Վասնզի եբբ երբ խելքն ու միտքը բանական
Միանում են չար կամքին ու բիրտ ուժին,
Դրանց հանդեպ մարդ մնում է անպաշտպան։
{{տող|76}}Եվ ապա ինձ. «Նա ինքն իրեն է մատնում.
Նա ՆեմբրոթնէՆեմբրոթն է, որի մտքի համար խոլ
Արդ մի լեզու չի գործածվում աշխարհում։
Եվ հատուցումն ըստ արժանվույն ստացավ։
{{տող|94}}Նա ՖիալտնէՖիալտն է, Հսկաներից մեկը այն,
Որ գրոհով աստվածներին վախեցրին.
Է՛լ չի շարժում բազուկներն իր հաղթ ու լայն»։
{{տող|97}}Ես ասացի. «Եթե հնար է, վարպե՛տ,
Թույլ տուր տեսնեմ իմ սեփական աչքերով
{{տող|100}}Պատասխանեց. «Նախ կտեսնես Անթեյին,
{{տող|19}}Ես լսեցի մեկի խոսքերն հետևյալ.
«Զգույշ եղիր, որ ոտնակոխ դու չանես
Գլուխները եղբայրներիսողբացյալ»։եղբայրներիս ողբացյալ»։
{{տող|22}}Ես, հակվելով, տեսա տակն իմ ոտների
{{տող|40}}Երբ հայացքըս ես ուղղեցի քիչ հեռու,
Ներքև տեսա երկու հոգիայնքան հոգի այնքան կիպ,
Որ մազերը խառնվել էին իրարու։
{{տող|67}}Եվ որպեսզի քեզ ամեն ինչ պարզ լինի,
Գիտցիր, որ ես Կամիչոն դե՚ Պացցինեմդե՚Պացցին եմ.
Սպասում եմ ինձնից վատթար Կառլինին»։
Ու կզգամ միշտ, երբ տեսնեմ լիճ մի սառած։
{{տող|73}}Եվ մինչ դեպի կենտրոնէինք կենտրոն էինք մենք գնում,
Ուր ձգվում են ծանրությունները բոլոր,
Եվ մինչ դողում էի հավերժ սառույցում,
{{տող|76}}Դիտմամբ էր, թե դիպվածաբար, չգիտեմ,
Բայց անցնելիս գլուխների միջով այն,
Ոտքով զարկի մեկի գանգինձառադեմ։գանգին ձառադեմ։
{{տող|79}}Նա ողբալով գոչեց. «Ինչո՞ւ ես զարկում.
{{տող|115}}Ֆրանսացոց փողն է քավում այստեղ նա,
Ասա՝ տեսա Դուերայինես Դուերային ես այնտեղ,
Ուր տանջվում են դավաճաններն անխնա։
Ուր ուղեղը ծոծրակին է հարակցում։
{{տող|130}}Եվ կամ ինչպես ՏիդեոսըվշտահարՏիդեոսը վշտահար
Կրծեց գանգը Մենալիպի թեբեցի,
Այսպես մեկը մյուսի գանգն էր կրծում հար։
Դա անկասկած ֆլորենտացի կլինես։
{{տող|13}}Արդ իմացիր, որ Ուգոլինկոմսն Ուգոլին կոմսն եմ ես,
Իսկ սա՝ ավագ եպիսկոպոս Ռուջջերն է.
Հիմա կասեմ, թե ինչու ենք կիպ այսպես։
{{տող|37}}Երբ զարթնեցի առավոտյան մոտերքին,
Ես լսեցի, որ որդիքըսքնի որդիքըս քնի մեջ
Ճչում էին ու հաց հայցում լալագին։
{{տող|97}}Զի առաջին արտասուքները տխուր
Լցվում էին շիթ֊շիթ աչքի խոռոչում
Եվ քարանում, ինչպես բյտրեղ բյուրեղ ամրակուռ։
{{տող|100}}Թեև դեմքըս ցրտից դաժան ու դժնի
Որ տանջանքի վերջին վայրն են ղրկել ձեզ,
{{տող|112}}Այս կարծըր քողնհանեցեք քողն հանեցեք իմ աչքերից,Որպեսզի ես պոռթկամ վիշտը կմ իմ սրտի,
Նախքան սառելն իմ արցունքները նորից»։
Թող այս սառցի խոր հատակը ես գնամ»։
{{տող|118}}Պատասխանեց. «Ես Ալբերիգ եղբայրնեմեղբայրն եմ,
Վատ այգիից միրգ բերողը, և այստեղ
Ստանում եմ արմավ թուզի փոխարեն»։
Թե աշխարհում իմ մարմինը ինչ եղավ։
{{տող|124}}Այս Պտղոմյաննայն Պտղոմյանն այն հատկությամբ է օժտված,
Որ շատ հաճախ հոգին ընկնում է այստեղ,
{{տող|127}}Բայց որպեսզի դու ավելի շտապես
{{տող|136}}Դու կիմանաս նրան, եթե նորեկ ես.
Նա կոչվում է Բրանկա դ՚Օրիավաղուց դ՚Օրիա, վաղուց է,
Որ նա փակված, սառցապատված է այսպես»։
Եվ ուտում է, խմում, քնում ու հագնում»։
{{տող|142}}Եվ նա ասաց. «Այն խոր ձորի մեջհավերժմեջ հավերժ,
Ուր եռում է կպրաձյութը մածուցիկ,
Միքել Ձանկեն դեռ չէր ընկել գահավեժ,
<poem style='margin:0ex 5ex'>
{{տող|1}}«Դրոշք յառաջ գան թագաւորինԴժոխոցթագաւորին Դժոխոց,—
Ասաց վարպետս։— Ահա նայիր, նա արդեն
Նկատվում է այս մթան մեջ թանձրահոծ»։
Երախներից արյուն, արցունք հոսեցնում։
{{տող|55}}Ամեն երախ ժանիքներովտրորումժանիքներով տրորում
Ու ձրձում էր մի մեղավոր, թակի պես,
Եվ այսպես Դևն երեք հոգու էր տանջում։
