Changes

Վերջապես նա ոտքի կանգնեց և սկսեց ծանոթանալ նամակների բովանդակությանը։ Գրեթե մի դյուժին նամակն երում նամակներում խնդրում էին նրան ուղարկել իր ինքնագիրը․ այդպիսի նամակները նա ճանաչում էր հենց առաջին հայացքից․ հետո գալիս էին պրոֆեսիոնալ խնդրարկուների նամակներ, զանազան պարզամիտների և զանազան ծրագրեր հղացողների նամակներ՝ սկսած հավերժական շարժիչի մոդել հնարած գյուտարարից և երկրի մակերևույթին սնամեջ գնդի ներքին մասը լինելն ապացուցող մաթեմատիկոսից մինչև այն մարդը, որը ֆինանսական օգնություն էր խնդրում՝ գնելու համար մի թերակղզի հարավային Կալիֆորնիայում, ուր նա ուզում է կոմունիստական հասարակություն հիմնել։ Կային նամակներ իր հետ ծանոթանալ ցանկացող կանանցից։ Նամակներից մեկը ժպիտ առաջացրեց նրա մեջ, նրա հեղինակը, ցանկանալով ապացուցել, որ ինքը բարոյական ու երկյուղած աղջիկ է, նամակին առդրել էր եկեղեցում իր մշտական տեղի վճարման ստացականը։

Եվ այդ րոպեին իր դրության անհուսալիությունը պարզ պատկերացավ նրա աչքին։ Նա հանկարծ հասկացավ, որ գտնվում է Ստվերների հովտում։ Նրա ամբողջ կյանքն անցյալում էր․ նա նսեմացել է, թառամել ու թեքվում է դեպի մահը։ Մարտինը հիշեց, թե նա այժմ որքան շատ է քնում և ինչպես է ուզում շարունակել քնել, իսկ մոտիկ անցյալում ատում էր քունը։ Քունը նրանից գողանում էր կյանքի ամենաթանկագին ժամերը։ Նա այն ժամանակ քսանչորս ժամից միայն չորսն էր հատկացնում քնելուն և, նշանակում է, չորս ժամ քիչ էր ապրում։ Նա ինչպե՜ս քնից ճնշված էր զգում իրեն այն ժամանակ, և ինչպե՜ս հիմա ճնշված է զգում իրեն կյանքից․ կյտնքը կյանքը տխուր է, նրանից դառը համ է մնում։ Ահա, թե ինչն էր տանում նրան դեպի կորուստ։ Կյանքին չգձտող մարդիկ մահվան ճանապարհն են փնտրում։ Ինքնապահպանման հին բնազդը զարթնեց նրա մեջ։ Այո, նրան հարկավոր էր շտապ մեկնել։ Նա նայեց սենյակի չորս կողմը և սարսափեց այն մտքից, թե պետք է դարսել ու կապել իրերը։ Սակայն դա շտապ չի, առայժմ կարելի է զբաղվել գնումներով։

— Դուք ոչ մի հիվանդություն չունեք, միստր Իդեն,— ասաց բժիշկը,— բացարձակապես՝ ո՛չ մի հիվանդություն․ ձեր օրգանիզմը հրաշալի է։ Ես պարզապես նախանձում եմ ձեզ․ դուք հոյակապ առողջություն ունեք։ Ի՜նչ կրծքավանդակ․․․ այդ կրծքավանդակը և ձեր հզոր ստամոքսը առողջության և ուժի գրավականն են։ Մարդկային այդպիսի նմուշ պատահում է հազարից, մինչև անդամ անգամ տասը հազարից մեկը։ Դուք կարող եք ապրել մինչև հարյուր տարի, եթե որևէ դժբախտ դեպք չպատահի։

Եվ Մարտինը համոզվեց, որ Լիզզիի ախտորոշումը ճիշտ էր․ ֆիզիկապես նա բոլորովին առողջ է։ Բայց նրա գլխին մի բան է պատահել, և միայն ուղևորությունը, օվկիանոսային ճամփորդությունը կարող է լիովին վերականգնել մեխանիզմի խանգարված աշխատանքը։ Ամենից վատն այն է, որ հիմա, մեկնումի պահին, Մարտինը հանկարծ կորցրեց որևէ տեղ գնալու թանկությունը։ ցանկությունը։ Խաղաղ օվկիանոսը, ինչպես թվում էր նրան, ոչնչով լավ չի բուրժուական քաղաքակրթությունից։ Մեկնումի միտքը ոչնչով չէր ոգևորում նրան, ընդհակառակը, առաջիկա նոր հոգնությունը միայն ընկճում էր նրան, և նա կգերադասեր արդեն նավի վրա գտնվել և այլևս ոչնչի մասին հոդ հոգ չտանել ու չմտածել։

Վերջին օրը նրա համար իսկապես տանջանք էր։ Թերթերում կարդալով նրա մեկնումի մասին՝ Բեռնարդ Հիգգինբոթամը, Գերտրուդան և ընդհանրապես բոլոր ազգականները եկան նրան հրաժեշտ տալու։ Հետո կարիք եղավ վերջացնել մի քանի գործեր, վճարել հաշիվներ, բավարարել պնդերես թղթակիցներին։ Լիզզի Քոննոլլիին նա հապճեպ հրաժեշտ տվեց երեկոյան դպրոցի դռան առաջ։ Վերադառնալով հյուրանոց՝ իր սենյակում գտավ Ջոյին, որն ամբողջ ցերեկը զբաղվել էր լվացքատանը և միայն երեկոյան դեմ ազատվել ու եկել հրաժեշտի։ Դա լցրեց Մարտինի համբերության բաժակը, բայց նա այնուամենայնիվ, ստիպեց իրեն կես Ժամ ժամ լսելու իր բարեկամի շաղակրատությունը, ջղայնությունից սեղմելով բազկաթոռի արմունկները։

— Նկատի ունեցիր, Ջո՛,― ասաց նա ի միջի այլոց,― որ քեզ ոչինչ չի կապում այդ լվացքատան հետ, ուզածդ րոպեին կարող ես վաճառել և դրամը լրիվ տալ քամուն։ Հենց որ այդ բոլորը ձանձրացնի քեղ քեզ և ուզենաս դարձյալ թափառաշրջիկ կյանք վարել, լուծարքի ենթարկիր այդ ամենը և գնա: Ջանա ապրել այնպես, ինչպես ուզում ես։

Երկու օր անց ուղևորները կազդուրվեցին ծովային հիվանդությունից և առավոտից մինչև երեկո խռնվում էին սրահներում և տախտակամածի վրա։ Մարտինն ինչքան շատ էր զննում նրանց, այնքան շատ էր զայրանում նրանց վրա․ սակայն նա հասկանում էր, որ ինքն անիրավացի է։ Վերջ ի վերջո նրանք լավ և բարեմիտ մարդիկ են․ նա չէր կարող չընդունել այգայդ, բայց և այնպես մտովի ավելացնում էր․ այդպես է ամբողջ բուրժուազիան՝ իր հոգեկան ողորմելիությամբ և իմացական դատողությամբ: Մարտինը ձանձրանում էր այդ մարդկանց հետ զրուցելիս, որոնք անչափ հիմար ու բթամիտ էին թվում, իսկ երիտասարդների աղմկալի զվարճությունը ջղայնացնում էր նրան։ Երիտասարդները բնավ հանգիստ չէին նստում․ նրանք տախտակամածի վրա թռվռում էին շարունակ, հիանում էին դելֆիններով, ցնծության աղաղակներով էին ողջունում թռչող ձկների երամները։

Որքան էլ ճնշող էր նրա գոյությունը շոգենավում, ավելի մեծ գլխացավանք էր սպասում նրան, երբ նավը հասներ Թաիթի, և նա դուրս գար ցամաք։ Ինչքա՜ն կամքի ուժ հարկավոր կլիներ լարել։ Պետք է հոգալ ապրանքների մասին, գտնել Մարքիզյան կղզիները գնացող նավ, անել հազար ու մի անհրաժեշտ և հոգնեցուցիչ բան։ Եվ ամեն անգամ, որ մտածում էր այդ բոլորի մասին, սկսում էր պարզ ըմբըռնել ըմբռնել իրեն սպառնացող վտանգը։ Այո, նա արդեն գտնվում էր Ստվերների Հովտում, և ամենասոսկալին այն էր, որ վախ չէր զգում։ Եթե գեթ մի քիչ վախենար, կարող էր վերադառնալ դեպի կյանք․ բայց նա չէր վախենում, և այդ պատճառով ավելի խորն էր մխրճվում խավարի մեջ։ Կյանքում ոչինչ չէր ուրախացնում նրան, մինչև անգամ այն, ինչ ժամանակին ինքն անչափ սիրում էր։ Ահա «Մարիպոզային» ընդառաջ փչեց վաղուց ծանոթ հյուսիս-արևելյան պասսատը, բայց այդ քամին, որը ժամանակին արբեցնում էր նրան որպես գինի, հիմա միայն ջղայնացնում էր։ Նա հրամայեց, որ տեղափոխեն իր բազկաթոռը, որպեսզի խուսափի պասսատից՝ հին օրերի ու գիշերների այդ բարի ընկերոջ անկոչ շոյանքից։

Երեկոյան Մարտինը բոլորից հետո իջավ իր նավասենյակը, բայց, չնայած ուշ էր, չէր կարողանում քնել։ Կյանքից հանգստանալու միակ միջոցը դադարեց գործելուց․ դա արդեն ամեն չափ ու սահմանից անց է։ Նա վառեց լույսը և վերցրեց Սուինբեռնի ոտանավորների մի հատորիկը։ Մարտինը մի որոշ ժամանակ թերթեց դա և հանկարծ նկատեց, որ հետաքրքրությամբ է կարդում ։ կարդում։ Վերջացնելով մի ոտանավորի ընթերցումըհ ընթերցումը, սկսեց կարդալ հաջորդը, բայց վերադարձավ արդեն ընթերցածին։ Հետո գիրքը դնելով կրծքին, նա տարվեց մտքերով։ Այո՛, դա է, որ կա, հենց դա է։ Տարօրինակ է, որ նա առաջ չէր մտածել այդ մասին։ Դա ամեն ինչի բանալին է, նա միշտ էլ անգիտակցորեն գնացել է այդ ճանապարհով, իսկ հիմա Սուինբեռնը ցույց տվեց նրան լավագույն ելքը։ Նրան հանգիստ էր հարկավոր, և հանգիստը սպասում էր նրան։ Մարտինը նայեց լուսանցույցին։ Դա բավականաչափ լայն էր։ Երկար օրերից հետո նրա սիրտն առաջին անգամ բաբախեց ուրախությունից․ վերջապես, նա գտել էր հիվանդության ճարը։ Նա վերցրեց գիրքն ու կարդաց բարձրաձայն․

Ավելի ու ավելի խորն էր սուզվում նա՝ զգալով, թե ինչպես թմրում են ձեռքերն ու ոտքերր։ Նա հասկանում էր, որ գտնվում է մեծ խորության մեջ։ Թմբկաթաղանթների վրա․ վրա ճնշումն անտանելի էր դառնում, և կարծես գլուխը տրաքվում էր։ Կամքի անհավատալի ուժով նա ստիպեց իրեն ավելի խորասուզվել, մինչև որ թոքերից ամբողջ օդը դուրս եկավ։ Օդի պղպջակները սահելով անցան նրա այտերի և աչքերի վրայով և արագ սուրացին վերև։ Հետո սկսվեց խեղդվելու տանջանքը։ Բայց նա իր հանգչող գիտակցությամբ հասկացավ, որ այդ տանջանքը դեռևս մահը չէ․ մահը ցավ չի պատճառում։ Դա դեռ կյանքն է, վերջին ցնցումը, կյանքի վերջին տառապանքը։ Դա վերջին հարվածն էր, որ կյանքը հասցնում էր նրան։