Changes
/* XXIX */
― Որդի՛ս, մի՛ զրկիր երբեք մարդուն կամ անասունին իր ազատությունից, որը մեծագույն բարիքն է այս աշխարհի վրա։ Թո՛ղ ամեն ոք գնա արևի տակ, երբ մրսում է, ստվերի մեջ՝ երբ շոգում է։ Ու թող աստված դատի Նորին մեծությանը, որ շղթայել է ազատ հավատը Ֆլանդրիայի երկրում, ազնվական քաղաք Գենտը փակել է ստրկության մեջ։
===XXX===
Ֆիլիպը ամուսնացել էր Պորտուգալիայի Մարիա իշխանուհու հետ, որի կալվածները միացրեց Իսպանիայի թագին։ Նրանից նա ունեցավ դոն Կառլոսը, դաժան խելագարը։ Բայց նա չէր սիրում իր կնոջը։
Թագուհին հիվանդացել էր ծննդաբերության հետևանքով։ Նա պառկած էր անկողնում, կողքին ունենալով պալատական տիկիններ, որոնց մեջ՝ Ալբայի դքսուհին։
Ֆիլիպը հաճախ մենակ էր թողնում կնոջը և գնում դիտելու, թե ինչպես են այրում հերետիկոսներին։ Բոլոր պալատականները հետևում էին նրա օրինակին, ինչպես նաև Ալբայի դքսուհին, թագուհու ազնվատոհմ հիվանդապահուհին։
Այդ ժամանակ ինկվիզիցիայի պաշտոնյաները բռնել էին ֆլամանդացի մի անդրիագործի, դավանությամբ կաթոլիկ, որովհետև մի վանական մերժել էր վճարել նրան տիրամոր փայտե արձանի համար պայմանավորված գինը, և քանդակագործը դուրով խփել էր արձանի դեմքին՝ ասելով, որ գերադասում է ոչնչացնել իր աշխատանքը, քան թե ծախել այն ստոր արժեքով։
Վանականի կողմից նա մեղադրվեց որպես պատկերաբեկ հերետիկոս, ենթարկվեց անլուր չարչարանքի և դատապարտվեց ողջ֊ողջ այրվելու։
Չարչարանքի ընթացքում այրել էին նրա ոտքի ներբանները, և բանտից դեպի խարույկ տանող ճանապարհին, san benito֊ով<ref>Դեղնագույն սքեմ, որ հագցնում էին խարույկի վրա այրվելու դատապարտվածներին։</ref> ծածկված, նա գոռում էր․
― Կտրե՛ք ոտքերս, կտրե՛ք ոտքերս։
Ու Ֆիլիպը հեռվից լսելով այդ աղաղակը՝ հրճվում էր, բայց բնավ չէր ծիծաղում։
Մարիա թագուհու պալատական տիկինները թողին նրան անկողնում և գնացին մահապատժին ներկա լինելու․ նրանց հետևեց Ալբայի դքսուհին, որը լսելով անդրիագործի ճիճերը՝ ցանկացավ դիտել այդ տեսարանը և մենակ թողեց թագուհուն։
Ֆիլիպը, նրա բարձրաստիճան սպասավորները, իշխանները, կոմսերը, ասպետները և տիկինները ներկա էին։ Անդրիագործին երկար շղթայով կապեցին մի սյունի, որը ցցված էր չոր դարմանի և ցախի խրձերից կազմված բոցավառ մի շրջանակի կենտրոնում, որպեսզի դատապարտվածը կարողանա հեռու մնալ բարկ կրակից և խորովվի դանդաղորեն։
Ու նայում էին նրան հետաքրքրությամբ, թե ինչպես համարյա մերկ այդ մարդը հավաքելով իր հոգու ուժերը՝ պետք է դիմանա անտանելի կրակին։
Այդ ժամանակ Մարիա թագուհին ծարավ զգաց ծննդաբերության անկողնում։ Ափսեի վրա տեսավ սեխի կես մասը։ Անկողնուց ելնելով, քարշ եկավ մինչև այդ ափսեն և վերցնելով սեխը՝ ամբողջը կերավ։
Հետո սառը սեխից ցուրտ զգալով՝ սկսեց դողալ ու քրտնել, թուլացած ընկավ հատակին, չկարողանալով տեղից շարժվել։
― Ա՜խ, ― հառաչում էր նա, ― ես կտաքանայի, եթե մեկն ինձ պառկեցներ անկողնում։
Հանկարծ նա լսեց թշվառ անդրիագործի աղաղակը։
― Կտրե՛ք ոտքերս։
― Օ՛, այդ շո՞ւն է արդյոք, որ ոռնալով ինձ մահ է գուշակում, ― ասաց թագուհին։
Այդ րոպեին քանդակագործն իր շուրջը տեսնելով լոկ իսպանացիների թշնամական դեմքեր՝ մտածեց Ֆլանդրիայի, այդ առնական երկրի մասին, թեևերը խաչաձևեց և հետևից քարշ տալով երկար շղթան, մոտեցավ ծղոտի և ցախի բոցավառ խուրձերին և կանգնելով նրանց վրա, բացականչեց․
― Ահա այսպես են մեռնում ֆլամանդացիկ իսպանական դահիճների դիմաց։ Կտրե՛ք ոտքերը․ բայց ոչ թե իմ, այլ նրանց, որպեսզի չվազեն մարդասպանության։ Կեցցե՜ Ֆլանդրիան, հավերժական Ֆլանդրիան։
Ու նա մեռավ։
Մարիա թագուհին դողդողում էր ամբողջ մարմնով․ նա լաց եղավ, ատամները խփվում էին իրար մոտակա մահվան սարսուռից, և նա ասաց՝ մեկնելով ոտքերն ու ձեռքերը․
― Պառկեցրե՛ք ինձ իմ անկողնում, ես ուզում եմ տաքանալ։
Ու նա մեռավ։
Եվ այսպես, բարի կախարդուհի Կատլինի գուշակության համաձայն, Ֆիլիպը սփռում էր ամենուրեք մահ, արյուն և արտասուք։
===XXXI===
Իսկ Ուլենշպիգելը և Նելեն սիրում էին միմյանց։
Ապրիլի վերջն էր, ծառերը ծաղկել էին, բոլոր բույսերը հյութով լցված սպասում էին մայիսին, որը գալիս էր երկրի վրա սիրամարգի պես գունզգույն, որպես ծաղկեփունջ հոտավետ, ու երգել տալիս սոխակներին այգիներում։
Հաճախ Ուլենշպիգելն ու Նելեն երկուսով թափառում էին ճամփաներում։ Նելեն բռնում էր Ուլենշպիգելի թևը ու իր երկու ձեռքերով կարչում նրանից։ Ուլենշպիգելը հաճույք էր զգում այդ զվարճությունից և հաճախ իր թևով գրկում էր Նելեի մեջքը, որպեսզի, ինչպես ասում էր պահի նրան։ Ու աղջիկը երջանիկ էր, բայց բնավ չէր խոսում։
Հովը մեղմորեն տարածում էր ճամփաների վրա մարգագետինների բույրը, ծովը հեռվում մռնչում էր ծուլորեն արևի տակ։ Ուլենշպիգելը հպարտ էր փոքրիկ սատանայի պես, իսկ Նելեն՝ հրճվանքից ամոթխած դրախտի փոքրիկ սրբուհու նման։
Նա հենում էր գլուխը Ուլենշպիգելի ուսին, իսկ տղան բռնելով նրա ձեռքերը՝ քայլելիս համբուրում էր նրա ճակատը, այտերը և գողտրիկ բերանը։ Բայց Նելեն ոչինչ չէր ասում։
Մի քանի ժամ անց նրանք շոգում էին և ծարավում, կաթ էին խմում մի գյուղացու տանը, բայց այդ նրանց չէր զովացնում։
Ու նրանք նստում էին զառիթափի եզերքին, կանաչի վրա։ Նելեն բոլորովին գունատ էր ու մտախոհ։ Ուլենշպիգելը երկյուղով նայում էր նրան․
― Դու տխո՞ւր ես, ― ասում էր աղջիկը։
― Այո, ― ասում էր նա։
― Ինչո՞ւ, ― հարցնում էր Նելեն։
― Չգիտեմ, ― պատասխանում էր նա, ― բայց այս ծաղկած խնձորենիներն ու բալենիները, այս գաղջ օդը կարծես բեռնավորված կայծակների հրով, մարգերում փթթած այս մարգարտածաղիկները, մեր այգում ցանկապատի վրա բացված փշածաղիկը, բոլորովին ճերմակ․․․ Ո՞վ կասի ինձ, թե ինչու եմ այսպես հուզված և միշտ պատրաստ մեռնելու կամ ննջելու։ Սիրտս այնքան ուժգին է խփում, երբ լսում եմ ծառերի մեջ արթնացող թռչունների ձայնը և նայում եմ վերադարձող ծիծեռնակներին․ այն ժամանակ ես ուզում եմ գնալ ավելի հեռուն, քան արևն ու լուսինը։ Մեկ տաք եմ զգում, մեկ ցուրտ, ա՜խ Նելե, ես կուզեի այս աշխարհից չլինել այլևս կամ հազար կյանք բաշխել նրան, ով ինձ սիրե․․․
Սակայն Նելեն չէր խոսում, նա ժպտում էր հաճույքից և նայում Ուլենշպիգելին։
===XXXII===
Մեռելոցի տոնի օրը Ուլենշպիգելը իր տարիքի մի քանի ստահակների հետ միասին դուրս եկավ Մայր֊աստվածածնի տաճարից։ Լամմե Գուդզակը մոլորվել էր նրանց մեջ, ինչպես մի գառնուկ գայլերի ոհմակում։
Լամմեն առատորեն վճարեց նրանց բոլորի խմած գարեջրի գինը, որովհետև նրա մայրը ամեն կիրակի և տոն օրերին տալիս էր նրան երեք պատար։
Ընկերներով նրանք գնացին in den Rooden Schildt «Կարմիր վահան» գարեջրատունը, Յան վան Լիբեկի մոտ, որը նրանց մատուցեց Կուրտրեի dobbel-koollaert:<ref>Թունդ գարեջրի տեսակ։</ref>
Երբ խմիչքը նրանց գլուխը տաքացրեց, խոսեցին աղոթքների մասին․ Ուլենշպիգելը հայտարարեց կտրուկ կերպով, որ մեռելոցի տոնի պատարագները օգուտ են բերում միայն իրենց՝ քահանաներին։
Բայց խմբի մեջ մի հուդա կար, որը մատնեց Ուլենշպիգելին որպես հերետիկոսի։ Հակառակ Սոոտկինի արցունքներին և Կլաասի աղաչանքներին, Ուլենշպիգելը բռնվեց և բանտարկվեց։ Նա մի ամիս և երեք օր փակված մնաց վանդակապատ մի նկուղի մեջ, առանց ոչ ոքի տեսնելու։ Բանտապանը ուտում էր նրա բաժին ուտելիքի երեք քառորդը։ Մինչ այդ տեղեկություններ հավաքեցին նրա լավ կամ վատ վարքի մասին։ Պարզվեց միայն, որ դա մի չարաճճի ծաղրաբան է, մերձավորներին անընդհատ հեգնող, բայց ամենևին չի չարախոսել մեծապատիվ աստծուն, համեստափայլ տիկին աստվածամորը և ոչ էլ պատվարժան այրերին։ Ուստի դատավճիռը մեղմ եղավ, որովհետև նրա երեսը կարող էին խարանել շիկացած երկաթով և մտրակով ծեծել արյունելու չափ։
Նկատի առնելով նրա անչափահաս տարիքը՝ դատավորները նրան դատապարտեցին շապկանց, ոտաբոբիկ և գլխաբաց քայլելու քահանաների հետևից, ձեռքին մոմ բռնած եկեղեցուց դուրս եկող առաջին թափորի մեջտեղում։
Համբարձման տոնի օրն էր այդ։
Երբ թափորը վերադառնար, նա պարտավոր էր կանգնել եկեղեցու գավթում և բարձրաձայն ասել․
― Շնորհապարտ եմ քեզ, ո՛վ տեր Հիսուս, շնորհապարտ եմ ձեզ, ո՛վ քահանայք։ Նրանց աղոթքները քաղցր են քավարանի հոգիներին, նաև զովարար, քանզի յուրաքանչյուր «Ողջյունը» մի դույլ ջուր է, որ թափվում է նրանց մեջքին և յուրաքանչյուր «Հայր մերը» մի ամբողջ տաշտ։
Ու ժողովուրդը լսում էր նրան մեծ բարեպաշտությամբ, ոչ առանց քմծիծաղի։
Հոգեգալստյան տոնին Ուլենշպիգելը պարտավոր եղավ նորից հետևել թափորին․ նա միայն շապիկով էր, գլխաբաց, ոտաբոբոիկ և ձեռքին մոմ բռնած։ Վերադարձին, եկեղեցու գավթում կանգնած և երկյուղածությամբ բռնելով կերոնը՝ ոչ առանց մի քանի ծամածռություններ անելու, նա հստակ և բարձր ձայնով ասաց․
― Եթե քրիստոնյաների աղոթքները մեծ սփոփանք են քավարանի հոգիների համար, ապա Աստվածամոր տաճարի ավագերեցի, բոլոր առաքինությունների մեջ կատարյալ այդ սուրբ մարդու աղոթքներն այնքան լավ են ամոքում այրող կրակի տանջանքները, որ վերջինս մեկեն փոխակերպվում է օշարակի։ Բայց դահիճ սատանաները ոչ մի կաթիլ բաժին չեն ստանում այդ խմիչքից։
Եվ ժողովուրդը երկյուղածությամբ լսում էր ոչ առանց քմծիծաղի, ու ավագերեցը հաճույքից ժպտում էր բարեգթորեն։
Հետո Ուլենշպիգելին երեք տարով վտարեցին Ֆլանդրիայի հողից պայմանով, որ ուխտի գնա Հռոմ և այնտեղից վերադառնա պապից մեղաց թողություն ստանալով։
Կլաասն ստիպվեց երեք ֆլորին վճարել այդ դատավճռի համար և մի ֆլորին ևս իր որդուն՝ տալով նրան իր ուխտավորի զգեստը։
Ուլենշպիգելի սիրտը տակնուվրա եղավ հրաժեշտի օրը, երբ նա գրկում էր Կլաասին և իր դժբախտ մորը՝ Սոոտիկինին, որն առատ արցունք է թափում։ Նրանք ուղեկցեցին նրան քաղաքից բավական հեռու, շատ քաղաքացիների և քաղաքացուհիների հետ միասին։
Տուն վերադառնալով Կլաասն ասաց կնոջը․
― Ա՜յ կին, շատ անգութ բան է մի քանի խենթ ու խելառ խոսքի համար այդքան խիստ պատժի դատապարտել այդպիսի ջահել մի տղայի։
― Դու լալիս ես, ա՜յ մարդ, ― ասաց Սոոտկինը, ― դու նրան սիրում ես ավելի, քան ցույց ես տալիս, որովհետև փղձկում ես տղամարդու հեկեկանքներով, որոնք նման են առյուծի ողբին։
Բայց նա ոչինչ չպատասխանեց։
Նելեն թաքնվել էր մարագում, որպեսզի ոչ ոք չտեսնի իր լացը Ուլենշպիգելի համար։ Նա հեռվից հետևում էր Սոոտկինին և Կլաասին, քաղաքացիներին ու քաղաքացուհիներին․ երբ տեսավ, որ իր բարեկամը մենակ հեռանում է, վազեց նրա մոտ և փաթաթվեց նրան ասելով․
― Դու այնտեղ այնքա՜ն գեղեցիկ տիկիններ կգտնես։
― Գեղեցիկ, չգիտեմ, բայց քեզ նման թարմ՝ ո՛չ, որովհետև արևը նրանց բոլորին տապակել է։
Նրանք երկար ժամանակ միասին քայլեցին։ Ուլենշպիգելը մտախոհ էր, միայն երբեմն֊երբեմն ասում էր․
― Ես կստիպեմ նրանց վճարել մեռելների պատարագի ծախսը։
― Ի՞նչ պատարագ, և ո՞վ է վճարելու, ― հարցնում էր Նելեն։
Ուլենշպիգելը պատասխանեց այսպես․
― Բոլոր ավագերեցները, երեցները, տիրացուները, ժամկոչները և այլ բարձրաստիճան և ցածրաստիճան սևազգեստները, որոնք կերակրում են մեզ խաբեբայություններով։ Եթե ես ուժեղ աշխատավոր լինեի, նրանք, ինձ ուխտավոր դարձնելով, կգողանային իմ երեք տարվա աշխատանքի պտուղը։ Բայց խեղճ Կլաասն է վճարողը։ Նրանք հարյուրապատիկ կհատուցեն ինձ այդ երեք տարվա համար, և ես իրենց իսկ փողով նրանց համար կերգեմ մեռելոց հոգեհանգիստը։
― Ո՛չ, ոչ Թի՛լ, խոհեմ եղի՛ր։ Նրանք քեզ ողջ֊ողջ կայրեն, ― ասում էր Նելեն։
― Ես անկիզելի եմ, ― պատասխանում էր Ուլենշպիգելը։
Ու նրանք բաժանվեցին՝ աղջիկը հեկեկալով, իսկ տղան՝ խոցված ու չարացած։
===XXXIII===
Բրյուգգեով անցնելիս չորեքշաբթի օրվա տոնավաճառում նա տեսավ մի կնոջ, որին ման էին ածում դահիճն ու իր սպասավորները, և ուրիշ կանանց մի մեծ բազմություն, որը շրջապատելով նրանց՝ կեղտոտ հայհոյանքների տարափ էր թափում այդ կնոջ գլխին։
Ուլենշպիգելը նկատեց, որ նրա շրջազգեստի վրա կարված էին կարմրագույն կերպասի կարկատաններ և վզից կախված էր արդարադատության քարը երկաթյա շղթայով։ Ուլենշպիգելը հասկացավ, որ այդ կինը վաճառել է իր աղջիկների թարմ մարմինը՝ օգուտ քաղելու նպատակով։ Նրան հայտնեցին, որ կնոջ անունը Վառվառա է, ամուսնացած է ոմն Յասուն Դարյուի հետ, և այդ զգեստավորումով պետք է շրջի հրապարակից հրապարակ, մինչև նորից վերադառնա Մեծ շուկան, որտեղ պետք է բարձրանա նրա համար արդեն կառուցված կառափնատը։ Ուլենշպիգելը գոռգոռացող բազմության հետ հետևեց նրան։ Երբ վերադարձան Մեծ շուկան, կնոջը կանգնեցրին կառափնատի վրա, կապեցին սյունին, և դահիճը նրա առջև դրեց մի փունչ խոտ և մի կտոր հող, որը գերեզման էր նշանակում։
Ուլենշպիգելին ասացին նաև, որ կնոջը նախապես նաև մտրակել էին բանտում։
Շարունակելով ճանապարհը, Ուլենշպիգելը հանդիպեց Հենրի Մարիշալին, մի անպիտան դատարկապորտի, որին կախել էին Իպրի իշխանութայն մեջ և որի վզի վրա դեռևս երևում էին պարանի հետքերը։ Իր ասելով նա ազատվել էր մահապատժից օդում ճոճվելիս, երբ աղոթել էր Հալի աստվածամորը այնպիսի ջերմեռանդությամբ, որ դատավորների և պաշտոնյաների հեռանալուց հետո պարանը հրաշքով կտրվել էր, և նա գետին էր ընկե ողջ և առողջ։
Բայց Ուլենշպիգելը հետո իմացավ, որ թոկից ազատված այդ դատարկապորտը կեղծ Հենրի Մարիշալն էր, որին թույլ էին տալիս շրջել դես ու դեն և տարածել իր սուտը, որովհետև նա ուներ Հալի աստվածամոր տաճարի ավագերեցի կողմից ստորագրված մի մագաղաթ֊արտոնագիր։ Ավագերեցը տեսել էր, որ այդ Հենրի Մարիշալի պատմած առասպելի պատճառով իր եկեղեցում սկսում են խռնվել և իրեն լավ վճարում են բոլոր նրանք, ովքեր հեռվից կամ մոտիկից կախաղանի հոտ են առնում։ Ու երկար ժամանակ Հալի աստվածամոր տաճարը կոչվեց կախվողների Տիրամոր տաճար։
===XXXIV===
Այդ ժամանակ ինկվիզիտորներն ու աստվածաբանները երկրորդ անգամ ներկայացան Կառլոս կայսրին և ասացին նրան․
― Եկեղեցին կործանվում է, նրա հեղինակությունն արհամարված է․ եթե կայսրը այդքան փառավոր հաղթանակներ է տարել, նա այդ պարտական է կաթոլիկության աղոթքներին, որը բարձր է պահում իր գահի վրա կայսերական զորությունը։
Իսպանական մի արքեպիսկոպոս պահանջեց, որ կտրեն վեց հազար գլուխ կամ այրեն նույնքան մարմին, որպեսզի Նիդեռլանդիայում արմատախիլ արվի լյուտարական պիղծ հերետիկոսությունը։ Նորին սրբազան վեհափառությունը գտավ, որ այդ բավական չէ։
Խեղճ Ուլենշպիգելը որտեղից որ անցնում էր ահաբեկված, տեսնում էր միայն կտրված գլուխներ սյուների վրա, երիտասարդ աղջիկնեեր, որոնց պարկերի մեջ դրած ողջ֊ողջ նետում էին գետը, մերկ տղամարդիկ՝ պառկած տանջանիվների վրա՝ կրելով երկաթյա ձողերի սաստիկ հարվածներ, կանայք՝ փոսերի մեջ, վրան հող լցված, և դահիճը նրանց կրծքի վրա պարելիս, որպեսզի ջարդի այն։ Սակայն զղջացող տղամարդկանց և կանանց խոստովանահայրերը նախապես վաստակում էին ամեն անգամ տասներկու սոլ։
Լյուվենում նա տեսավ դահիճների, որոնք միանգամից այրում էին երեսուն լյութերականների և խառույկը վառում էին թնդանոթի վառոդով։ Լիմբուրգում նա տեսավ մի ընտանիք՝ տղամարդիկ և կանայք, աղջիկներ և փեսաներ, որոնք մահապատժի էին գնում սաղմոս երգելով։ Մի ծերունի գոռում էր այրվելիս։
Եվ Ուլենշպիգելը ահից և վշտից ընկճված՝ քայլում էր դժբախտ երկրի ճամփաներով։
===XXXV===
Դաշտում նա թափահարում էր իրեն թռչնի նման, ինչպես շղթայից արձակված մի շուն, և նրա սիրտը ամրապնդվում էր ծառերի, մարգերի և պայծառ արևի տեսքից։
Երեք օր քայլելուց հետո նա հասավ Բրյուսելի շրջակայքը, Ուկլի մեծ ավանը։ «Շեփոր» պանդոկի առջևից անցնելիս, նրա հոտոտելիքը շոյվեց տապակածի աստվածային բույրով։ Նա հարցրեց մի փոքրիկ մուրացկանի, որ քիթը տնկած օդում՝ վայելում էր խորտիկների այդ անուշ բուրմունքը ― թե ո՞ւմ պատվին է երկինք բարձրանում այդ տոնական խնկարկությունը։ Սա պատասխանեց, որ «Գեր Մռութ» միաբանության եղբայրները երեկոյան ժամերգությունից հետո պետք է հավաքվեին տոնելու համայնքի ազատագրումը, որ կատարվել էր կանանց և փոքրիկ աղջիկների ձեռքով հին ժամանակներում։
Ուլենշպիգելը հեռվից տեսավ մի ձող, որի ծայրին թառել էր մի թութակ, իսկ նրա շուրջը՝ աղեղներով զինված տանտիկիններ, և հարցրեց, թե վաղուց է, որ կանայք նույնպես աղեղնավորներ են դարձել։
Խորտիկների բույրը վայելող մուրացկանը պատասխանեց, որ բարի դուքսի օրով նույն այդ աղեղները Ուկլի կանանց ձեռքում հարյուրից ավելի ավազակների էին կյանքից զրկել։
Ուլենշպիգելն ուզեց ավելին իմանալ, բայց մուրացկանն ասաց, որ այլևս չի խոսելու, որովհետև քաղցած է ու ծարավ, բայց կխոսի մի պայմանով, որ նա մի պատար վճարի իրեն ուտելու և խմելու համար։ Ուլենշպիգելը կարեկցելով կատարեց նրա ցանկությունը։
Հենց որ մուրացկանը դրամն ստացավ, մտավ «Շեփոր» պանդոկը, ինչպես աղվեսը՝ հավաբուն, ու վերադարձավ այնտեղից հաղթական, ձեռքին երշիկի կեսը և հացի մի մեծ կտոր։
Հանկարծ Ուլենշպիգելը լսեց թմբուկների և ջութակների քաղցր նվագ և տեսավ մի մեծ խումբ պարող կանայք և նրանց մեջ մի գեղեցիկ տանտիկին՝ վզին ոսկե շղթա։
Մուրացկանը, որ կշտանալու հաճույքից ծիծաղում էր, ասաց Ուլենշպիգելին, որ այդ ջահել ու սիրուն տանտիկինը նետաձգության թագուհին է՝ Միետիե անունով, համայնքի ատենակալ պարոն Ռենոնկելի կինը։ Հետո նա Ուլենշպիգելից խնդրեց վեց լիար՝ խմիչքի համար։ Ուլենշպիգելը տվեց։ Այսպես ուտելով և խմելով մուրացկանը նստեց իր տեղը՝ արևի տակ և սկսեց ատամները քչփորել եղունգներով։
Երբ աղեղնավոր կանայք նկատեցին Ուլենշպիգելին ուխտավորի զգեստով, սկսեցին պարել նրա շուրջը և ասել․
― Բարև՛ քեզ, սիրո՛ւն ուխտավոր, հեռվի՞ց ես գալիս, ջահե՛լ ուխտավոր։
Ուլենշպիգելը պատասխանեց․
― Գալիս եմ Ֆլանդրիայի գեղեցիկ երկրից, ուր առատ են սիրահար աղջիկները։
Ու նա տխրելով մտածում էր Նելեի մասին։
― Ի՞նչ է եղել քո հանցանքը, ― հարցրին նրանք, դադարելով պարելուց։
― Այնքան մեծ է, որ ես չեմ համարձակվում խոստովանել, ― ասաց նա, ― բայց ունեմ նաև ուրիշ բաներ, որոնք ամենևին փոքր չեն։
Կանայք ժպտացին և հարցրին, թե ինչու նա ճանապարհորդում է ուխտավորի գավազանը ձեռքին, մուրացկանի պարկը ուսին։
― Որովհետև ասել եմ, ― պատասխանեց նա, մի փոքր ստելով, ― թե մեռելոց պատարագները ձեռնտու են տերտերներին։
― Դրանք հնչուն դրամներ են բերում նրանց, բայց օգտավետ են քավարանի հոգիներին, ― ասացին նրանք։
― Ես այնտեղ չեմ եղել, ― պատասխանեց Ուլենշպիգելը։
― Ոզո՞ւմ ես սեղան նստել մեզ հետ, ուխտավո՛ր, ― հարցրեց նրան ամենասիրուն աղեղնավորուհին։
― Ուզում եմ ուտել ձեզ հետ, ուտել քեզ և բոլոր մյուսներին հերթով, որովհետև դուք արքայական պատառներ եք, ավելի քաղցրահամ, քան դրախտահավը, մոշահավը և կտցարը։
― Աստված պահի քեզ, այդ թռչունները գին չունեն։
― Ինչպես դու բոլորդ, անուշիկներ, ― ասաց Ուլենշպիգելը։
― Այո, բայց մենք ծախու չենք։
― Իսկ տալո՞ւ, ― հարցրեց նա։
― Այո, ― պատասխանեցին նրանք, ― տալու հարվածներ չափից շատ համարձակներին․․․ Եվ եթե պետք լինի, մենք քեզ կծեծենք ինչպես հացահատիկի աղուն։
― Հրաժարվում եմ, ― ասաց նա։
― Դե գնանք ուտելու, ― առաջարկեցին նրանք։
Նա հետևեց նրանց դեպի պանդոկի բակը, ուրախացած՝ տեսնելով իր շուրջն այդ թարմ դեմքերը։ Հանկարծ մեծ հանդիսավորությամբ դրոշակով, թմբուկով, փողով և սրինգով բակ մտան «Գեր Մռութ» միաբանության եղբայրները, կրելով իրենց հրճվալի անունը իրենց գեր դեմքերի վրա։ Նրանք հետաքրքրությամբ նայեցին Ուլենշպիգելին, բայց կանայք նրանց ասացին, որ այդ երիտասարդին գտել էին ճանապարհի վրա և տեսնելով, որ իրենց ամուսինների և նշանածների նման բարի դեմք ունի, բերել էին մասնակից դարձնելու իրենց խնջույքին։
Կրոնավորները հավանություն տվին կանանց խոսքերին, և նրանցից մեկն ասաց․
― Ուխտավոր ուխտագնաց, կուզե՞ս ուխտի գնալ տապակածների և խորտիկների աշխարհը։
― Յոթնամղոն կոշիկներով, ― պատասխանեց Ուլենշպիգելը։
Երբ պատրաստվում էր նրանց հետ մտնել խնջույքի սրահը, Փարիզի ճանապարհի վրա նա նշմարեց տասներկու կույր ուղևորների։ Երբ նրանք անցնում էին առջևից, գանգատվելով քաղցից և ծարավից, Ուլենշպիգելը ինքն իրեն ասաց, որ նրանք այդ երեկո ընթրելու են թագավորների նման, Ուկլի ավագերեցի հաշվին, ի հիշատակ մեռելոց պատարագների։
Նա մոտեցավ նրան և ասաց․
― Ահա ձեզ ինը ֆլորին, եկեք անուշ արեք։ Զգո՞ւմ եք խորտիկների բուրմունքը։
― Ինչպե՞ս չէ, արդեն կես մղոնի վրա, բայց՝ անհույս։
― Դուք կուտեք՝ այժմ ունենալով ինը ֆլորին, ― ասաց Ուլենշպիգելը, բայց նրանց ոչինչ չտվեց։
― Օրհնյալ լինես, ― ասացին նրանք։
Եվ Ուլենշպիգելը տարավ նրանց ու նստեցրեց մի փոքրիկ սեղանի շուրջը, մինչդեռ «Գեր Մռութի» միաբանները տեղավորվում էին մի մեծ սեղանի շուրջը, կանանց ու փոքրիկ աղջիկների հետ միասին։
Ինը ֆլորինի տեր մարդկանց ինքնավստահությամբ կույրերը խոսեցին հպարտորեն․
― Պանդոկապե՛տ, մեզ ուտելու և խմելու բան տուր, ինչ որ ունես լավագույնը։
Պանդոկապետը երբ լսեց ինը ֆլորինի անունը, կարծեց, որ դրամը նրանց քսակներում է և հարցրեց, թե ինչ են կամենում։
Բոլորը միանգամից խոսելով՝ բղավեցին։
― Խոզաճարպով սիսեռ, տավարի, հորթի, ոչխարի, հավի մսից խորոված։ ― Ապուխտը հո շների համար չե՞ն պատրաստել։ Ո՞վ անցնելիս չի զգացել սև ու ճերմակ երշիկների հոտը և չի բռնել նրանց կոկորդից։ Ես տեսնում էի դրանք, ավա՜ղ, երբ իմ թշվառ աչքերը ծառայում էին ինձ, որպես ճրագ։ ― Ո՞ւր են Անդերլեխտի կարագով պատրաստված կարկանդակները։
