Changes
/* Գլուխ յոթ․ Թոմ Բոմբադիլի տանը */
— Նա ինքը, ինչպիսին դուք տեսել եք նրան,— բացատրեց Ոսկեհատիկը՝ պատասխանելով նրա հայացքին: — Նա տերն է այս անտառի, բլուրների ու ջրերի:
— Ուրեմն նա այս զարմանահրաշ տարածքի անտառի տիրակա՞լն է:
— Օ, ոչ,— պատասխանեց Ոսկեհատիկը: Նրա ժպիտը մարեց: — Դա շատ ծանր բեռ կլիներ: Ծառերն ու խոտերը և ամենը, ինչ աճում է այս հողի վրա, պատկանում են միայն իրենց: Իսկ Թոմ Բոմբադիլն այստեղ տեր է: Ոչ ոք չի կարող կանխել Թոմին, ոչ ոք չի կարող խանգարել նրան քայլել անտառի միջով, թափառել լճակներում, թռչել բլուրների գագաթներով՝ ո՛չ ցերեկը, ո՛չ գիշերը: Վախը ծանոթ չէ նրան: Թոմ Բոմբադիլը տեր է:
Վերջապես դուռը բացվեց, և ներս եկավ Թոմ Բոմբադիլը։ Նա առանց գլխարկի էր, նրա փարթամ գանգուրները պսակված էին վառ դեղին տերևներից թագով։ Թոմը ծիծաղեց, մոտեցավ Ոսկեհատիկին և թևանցուկ արեց նրան։
― Ահա նա, իմ արծաթե կանաչ, աստեղային կայծկլտուն, զմրուխտափայլ տիրուհին, ― ասաց նա հոբիթներին։ ― Շատ մոմեր դիր սեղանին, տիրուհի՛․․․ Կծածկենք վարագույրները և , համեղ կերակուրներով տարված՝ տարված, գիշերն արագ կես կանենք։ Ընթրիքը պատրաստ է՝ կաթ ու կարագ, սպիտակ հաց ու մեղր դեղին, ուրեմն՝ ամեն ինչ հրաշալի է․․․
― Սեղանը գցած գցված է, ― ասաց Ոսկեհատիկը, ― իսկ այ հյուրերն ընթրիքի պատրա՞ստ են։
Թոմը զվարթ ծափ զարկեց և ուրախ-ուրախ զարմացավ․
― Ակ Այ քեզ մտամոլոր․․․ Շտապում է, ընթրիքի է հրավիրում,․․․ Իսկ ճստիկները հազիվ են շնչում, նրանք պետք է լվացվեն։ Հապա, սիրելիներս, եկեք։ Թիկնոցներդ հանեք։ Ե՛վ ջուր կա, և՛ օճառ՝ լվացվե՛ք, ճստիկներս։ Հիմա արագ կմաքրվեք:
Նա սրահի խորքում մի աննշմարելի դուռ բաց արեց, և հոբիթները շարանով ձգվեցին նրա հետևից՝ հետևից ներքև, հետո թեքվեցին անկյունից ու մտան բաղնիքի բուրավետ ջերմության մեջ։ Լվացված ցածր ու թարմացած նրանք սեղան նստեցինթեք առաստաղով մի սենյակ։ Պատերը քարից էին, իսկ հետո ուրախ բայց ծածկված էին կանաչ գորգերով ու դեղին վարագույրներով: Հատակին թարմ եղեգներ էին շաղ տված: Պատի տակ նստարան էր դրված, որի վրա սառը և տաք ջրով լի շագանակագույն սափորներ ու երկար ընթրեցին։ կավե թասեր կային:
— Ասա, տեր, դու լսեցիր իմ օգնության կանչը, դրա համա՞ր եկար, թե՞ պարզապես պատահական անցնում էիր այդտեղով: Թոմն ասես սթափվեց հաճելի երազից: — Ի՞նչ,— կրկնեց նա: — Օգնության կա՞նչը: Ոչ, չեմ լսել, ես ախր զբաղված էի երգելով: Արդյոք պատահականությու՞ն էր: Եթե ուզում եք, կարող եք պատահականություն անվանել: Չէի սպասում, որ կհանդիպեմ ձեզ, բայց նաև չզարմացա, երբ հանդիպեցի: Ինձ լուր էին բերել անտառում թափառող հոբիթների մասին: Դե, թափառելը թափառել, բայց ուր էլ գնաս, մեկ է, գետի մոտ դուրս կգաս: Մեզ մոտ բոլոր արահետները տանում են Գալարի հովիտ և, հետևաբար, դուք չէիք կարող խուսափել ծեր Ծփուց: Նա շատ գայթակղիչ երգեր գիտի՝ ձեզ նման ճստիկները չեն կարող դիմակայել նրա հմայքին: Այսպես, իսկ ես ինչի՞ համար էի այնտեղ... Արահետում... — Նա գլուխը կախեց կրծքին, ասես պատրաստվում էր ննջել, բայց հանկարծ մեղմ ձայնով երգեց. <poem>Ես այնտեղ էի գնացել նունուֆարներ հավաքելու,Իմ սքանչելի Ոսկեհատիկին դրանք նվիրելու,Չէ՞ որ ձմեռ է գալիս, պետք է տանել տուն,Որ Ոսկեհատիկի մոտ ծաղկեն մինչ հաջորդ գարուն:Ամեն աշուն զբոսնում եմ նվիրական լճակում,Նունուֆար եմ հավաքում, ձմեռվա ցրտից փրկում,Իսկ գարունը հենց գալիս է, տանում եմ հետ կրկին,Թող աճեն էնտեղ ազատ, էդպես է բարին:Էնտեղ մի անգամ վաղուց, շատ վաղուց,Ոսկեհատիկ իմ տիրուհուն հանդիպեցի երգելուց,Մեղմիկ էր ձայնը նրա ու անու՜շ, անո՜ւշ:</poem> Նա գլուխը բարձրացրեց և նայեց հոբիթներին. <poem>Ինչպես արդեն հասկացաք, ճստիկներ սիրունԹոմը չի գնա էնտեղ մինչ հաջորդ գարուն:Քանի դեռ առվակները կրկին չեն երգելՈւ գետի դուստրն էնտեղ բոլորին չի արթնացրել:</poem> Թոմը կրկին լռեց: Բայց Ֆրոդոն չկարողացավ զսպել իրեն և տվեց ամենաշատ հուզող հարցը: — Պատմիր մեզ ծեր Ծփու մասին, տեր,— խնդրեց նա: Ո՞վ է նա: Երբեք նրա մասին չեմ լսել: — Ո՛չ, ո՛չ,— միաժամանակ ճչացին Մերին ու Փինը՝ անմիջապես զգաստանալով: — Հիմա պետք չէ, ավելի լավ է վաղը: — Համաձայն եմ ձեզ հետ,— ասաց Թոմը: — Գիշերը հանգստանալու համար է, ոչ թե այդպիսի պատմությունների: Մոռացեք ամեն ինչ մասին և խաղաղ քնեք: Այս խոսքերով նա հանգցրեց լամպը, բուխարու թարեքից վերցրեց մոմերը և հյուրերին առաջնորդեց ննջարան: Ներքնակներն ու բարձերը փետուրի պես փափուկ էին: Հոբիթները փաթաթվեցին բրդե սպիտակ վերմակների մեջ ու վայրկենապես քնեցին: Խոր գիշեր էր: Ծանր քունը պատել էր Ֆրոդոյին։ Երազում նա տեսնում էր նորալուսնի գունատ շողերի միջից բարձրացող մռայլ ժայռը, որի մեջ ասես կամար էր փորված։ Հետո նրան կարծես բարձրացնում են վերև, և նա տեսնում է ոչ թե ժայռ, այլ ժայռերի կույտ, մի մութ հարթավայր, ատամնավոր պարիսպ, սև աշտարակ, որի վրա կանգնած է ինչ-որ մեկը։ Նորալուսինն անհամարձակ էր լուսավորում․ միայն մութ-մութ աշտարակը և լուսավոր կերպարանքն էր երևում վերևում։ Ներքևից լսվում էին վայրենի ձայն ու չարագույժ մռնչում էին գայլերը։ Լուսնի հետևից հանկարծ մի խոշոր ստվեր դուրս եկավ, աշտարակի վերևում կանգնածը ձեռքերը պարզեց, ու նրա գավազանից կուրացուցիչ շող ցայտեց։ Վերևում արծվի թևերի ճողփյուն էր, իսկ ներքևում ոռնում էին, ժանիքներն էին կրճտացնում գայլերը։ Քամին սմբակների կատաղի դոփյուն էր բերում արևելեքից, արևելքից, արևելեքից։ «Սև Հեծյալներն» են հասկացավ Ֆրոդոն ու արթնացավ սառը քրտինքով պատված, արյունը քունքերում զարկում էր մուրճի պես։ «Մի՞թե ես, ― մտածեց նա, ― քաջություն կունենամ այս պատերից դուրս գալու»։ Նա պառկած էր շունչը պահած, բայց շուրջը ամեն ինչ խաղաղ էր։ Վերջապես գունդուկծիկ կուչ եկավ ու խորասուզվեց քնի մեջ։
Առավոտը չորս հոբիթին միանգամից արթնացրեց։ Թոմը սենյակում ման էր գալիս ու սարյակի նման ճռթճռթացնում։ Լսելով, որ հոբիթներն արթնացել են, նա ծափ տվեց ու բացականչեց․ «Հե՜յ, երգի՛ր, ուրախացի՛ր․․․ Ամբողջ ձայնով երգի՛ր»։ Հետո հետ քաշեց դեղին վարագույրները, ու լույսը արևմտյան և արևելյան լայն պատուհաններից ներս հորդեց։ Լույսը պայծառ չէր․ պատուհաններից երևացող ցածր ամպերն անձրևով էին լցված, իսկ այգում կարմրին էին տալիս բակլայի ծաղկաշղթաները։