Changes
/* Գլուխ ինը․ «Սիգարշավող Պոնի» */
— Նա չի շփոթել,— չոր պատասխանեց Ֆրոդոն: — Ինչ որ չափազանց անքթիթ էին նայում ու զննում նրան:
— Հասկանալի Պարզ է, որ՝ ոչ: Ուրեմնուրեմն, ահաայսպես, պարոն իմ Զառիթափցի,— ասաց Պանդուխտը,— ես ձեր տեղը լինեի, մի քիչ խելքի կբերեի իմ երիտասարդ բարեկամներին: Տաքանալ, խմել, շաղակրատել՝ այդ բոլորը, իհարկե, հիանալի է, բայց սա ձեզ համար Հոբիթստան չէ. ի՞նչ իմանաս, ով կլսի նրանց շաղակրատանքը: Իհարկե, իմ գործը չէ,— ավելացրեց նա բերանի անկյունով ժպտալով և աչքը Ֆրոդոյից չկտրելով,— բայց Լեռնամոտում, գիտե՞ք, հիմա ամենազանազան մարդիկ են լինում:
Ֆրոդոն դիմացավ նրա սևեռուն հայացքին ու լռեց, իսկ : Ապա հայացքը դարձրեց դեպի Փինը, որը համընդհանուր ծիծաղի տակ պատմում էր Հյուրասիրության մասին: Եվս մի քիչ՝ ու կպատմի, թե ինչպես Բիլբոն անհետացավ, հեքիաթային Պարկինսի մասին ախր բոլորին է հետաքրքիր, իսկ ոմանց՝ հատկապես:
Ֆրոդոն զայրացավ: Հիմարություն է, իհարկե, այստեղի հոբիթները ոչինչ չեն հասկանա, կծիծաղեն ու կմոռանան, թե ինչ է կատարվում այնտեղ, Գետի մյուս կողմում: Բայց կան այնպիսիներըԻսկ եթե լինեն այնպիսիսնները, որ կլսեն երկու ականջ էլ փոխ առած որոնք արդեն լսել են Բիլբոյի անհետացման մասի՞ն (նույն ինքը Լավր Նարկիսը), ոմանց : Կլսեն երկու ականջ էլ Բիլբոյի մասին որոշ բան հայտնի փոխ առած, Պարկինս ազգանունը ջրի երես կելնի, և ինչ իմանաս, թե ինչ կարող էպատահել:
Նա շրթունքը կծեց, մտածելով թե ինչ կարելի է անել: Փինը հաճույք էր պատճառում ունկնդիրներին և, երևում է, ինքնամոռացության մեջ էր ընկել: Գոնե մատանու Մատանու մասին հանկարծ չհիշատակի, դա այնքան էլ հեռու չէ նրանից, իսկ ժամանակն արդեն...
— Արա՛գ, ընդհատել,— նրա ականջին շշնջաց Պանդուխտը:
Ֆրոդոն թռավ աթոռին ու սկսեց բարձր խոսել: Փինից շրջվեցին. հոբիթները որոշեցին, որ վերջապես պարոն Զառիթափցին գարեջուր է կոնծել ու լեզուն բացվել է:
Ֆրոդոն իրեն կատարյալ խրտվիլակ զգաց և սկսեց, ինչպես սովորություն ուներ, երբ գործը հասնում էր ճառելուն, գրպանը քրքրել: նա Շոշափեց շղթան շոշափեց, Մատանի՝ Մատանին՝ ու հանկարծ անհետանալու մի ուժգին ցանկություն առաջացավզգաց, ճիշտ է, կարծես թե այդ ցանկությունը ինչ-որ մեկը հուշեց նրան: Բայց նա դիմացավ գայթակղությանը և Մատանին ամուր սեղմեց բռում, ասես նրա համար, որ այն չսահի ու անկարգություններ չանի: Համենայն դեպս, կարծես թե մատանին Սակայն Մատանին նույնն էր. ամեն դեպքում ոչինչ չհուշեց, փորձեց, բայց չստացվեցու ոչնչով չօգնեց:
— Մենք բոլորս շատ զգացված ենք ձեր ջերմ ընդունելությունից, և համարձակվում եմ հուսալ, որ իմ կարճատև այցը կթարմացնի Հոբիթստանի ու Լեռնամոտի բարեկամական կապերը,— հետո շփոթված հազաց:
Այժմ դահլիճում բոլորը նրան էին նայում: «Մի ե՜րգ» — Մի ե՜րգ,— գոռաց հոբիթներից մեկը: «Ե՜րգ — Ե՜րգ, ե՜րգ»ե՜րգ,— ձայնակցեցին ուրիշները: — «Որևէ Որևէ նոր բան, կամ հներից, որ ոչ ոք չի լսել...»:
Ֆրոդոն մի պահ իրեն կորցրեց: Հետո մի ծիծաղելի երգ հիշեց, որը շատ էր սիրում Բիլբոն (և շատ էր դրանով պարծենում, երևի այն պատճառով, որ հենց ինքն էր հորինել): Ահա այն ամբողջությամբ, թե չէ հիմա դրանից միայն առանձին տողեր են հիշում.
Բարձր ու երկար ծափահարեցին: Ֆրոդոյի ձայնը վատը չէր, երգն էլ դուր եկավ: Էլի գարեջուր պահանջեցին, և երգը նորից լսելու ցանկություն հայտնեցին: Գոռում–գոչում բարձրացավ. «մեկ անգա՜մ էլ, խնդրու՜մ ենք»: Ֆրոդոն ստիպված եղավ մեկ երկու գավաթ գարեջուր խմել և նորից երգը սկզբից սկսել: Նրան ձայնակցում էին. ծանոթ մեղեդի էր, բառերը ընթացքում կռահում էին: Հիմա արդեն Ֆրոդոն էր քեֆ անում: Նա անհոգ թռչկոտում էր սեղանի վրա, իսկ երբ հասավ. «Այստեղ կովը երկինք խոյացավ» բառերին, ինքն էլ թռավ վերև, միայն թե չափազանց բարձր, այնպես որ այնտեղից շնորհ արեց ուղիղ գարջրի գավաթներով սկուտեղի մեջ, սայթաքեց և սեղանից թրմփաց ցած: Ունկնդիրները պատրաստվում էին կոկորդով մեկ միահամուռ քրքջալ՝ բայց բերանները բաց քարացան. երգիչն անհետացել էր: Ոնց որ հատակի տակն անցավ և նույնիսկ մի անցք չէր թողել...
Վերջապես տեղական տեղացի հոբիթները բերանները փակեցին, ոտքի թռան և ամբողջ ձայնով Լավրին կանչեցին պատասխան տալու: Փինի ու Սեմի շուրջը վայրկենապես ամայություն առաջացավ. նրանց նայում էին մռայլ ատելությամբ: Խրախճասեր տղաներից նրանք վերածվեցին անառակ թափառական կախարդի մեղսակիցների, որը չգիտես, թե ինչու է բարեհաճել Լեռնամոտ: Մի թուխ լեռնամոտցի այնպիսի հասկացող չարախնդությամբ էր աչքերը կկոցել նրանց վրա, որ Փինն ու Սեմը բոլորովին իրենց կորցրին: Իսկ նա գլխով արեց շիլաչք հարավցուն, և նրանք դուրս եկան (Սեմը հիշեց, որ ամբողջ երեկո հոբիթներին նայելով շշուկով խոսում էին): Նրանց հետևից շտապեց նաև դռնապան Գորրին:
Ֆրոդոն աշխարհիս երեսին գոյություն ունեցող բոլոր անեծքներով իրեն անիծում էր: Մտածելով, թե ինչպես հարթի այդ սայթաքումը, սեղանների տակով սողաց մութ անկյունը, Պանդուխտի մոտ, որը հանգիստ նստած էր, ասես ոչինչ չէր եղել: Ֆրոդոն կպավ պատին ու մատանին Մատանին հանեց: Ինչպես էր այն իր մատը մտել, հանելուկ էր: Թերևս , երգելիս նա ձեռքը գրպանն է տարել, իսկ երբ ընկել է, ձեռքը թափ է տվել և պատահաբար հագել այն, թերևս երևի այդպես... Արդյոք մատանին ինքը չէ՞ Իսկ գուցե Մատանին ի՞նքը այս չար կատակը խաղում իր գլխին, մտածում էր նա, և իրեն բերում խաղաց: Գուցե կատարեց ինչ-որ մեկի ցանկությամբ ցանկությունը կամ կարգադրությամբ՝ բայց ինչու՞կարգադրությու՞նը... Այն երկուսը, որ նոր գնացին, շատ կասկածելի ենէին...
— Այսպես,— ասաց Պանդուխտը, նրան Ֆրոդոյին նկատելով, բայց առանց գլուխը շրջելու: — Ախր դա ձեր ինչի՞ն էր հարկավոր... Նույնիսկ ջահելերն ընկերներդ ավելի մեծ վնաս չէին կարող տալ: Ուղղակի երկու ոտքով թակարդն ընկնել է սա: Ոտքով կամ գուցե մատո՞վ...
— Չեմ հասկանում, ինչի՞ մասին եք խոսում,— գռգռված ասաց Ֆրոդոն:
— Հասկանում եք, լավից էլ լավ եք հասկանում,— քմծիծաղեց Պանդուխտը,: — թող Թող միայն աղմուկը դադարի: Այն , այն ժամանակ, եթե թույլ կտաք, պարոն Պարկինս, ես ձեզ հետ իսկապես կուզեի խոսել:
— Այդ ինչի՞ մասին պետք է իրար հետ խոսենք,— հարցրեց Ֆրոդոն, Ֆրոդոն՝ ասես չնկատելով, որ իրեն իսկսկսն իսկական անունով կոչեցին:
— Բավական կարևոր գործերի մասին, և և՛ ձեզ համար, և և՛ ինձ համար,— պատասխանեց Պանդուխտը Ֆրոդոյի հայացքը որսալով: — Ի դեպ, մի՛ վախեցեք, սարսափելի ոչինչ չկա:
— Դեհ, ի՜նչ արած, կլսենք,— ասաց Ֆրոդոն, ջանալով խոսակցին չենթարկվել: — Հետո, քիչ ուշ:
Իսկ բուխարիկի մոտ տաք-տաք վիճում էին: Խոհանոց գնացած Լավր Նարկիսը լսում էր ընդհատ և իրար հակասող պատմությունները տարօրինակ իրադարձությունների մասին:
— Ես իմ աչքով տեստեսա, պարոն Նարկիս,— պնդում էր, մի հոբիթ: — Ես իմ աչքով տեսա, թե ոնց անտեսանելի դարձավ, հալվեց օդում ու վերջացավ գնաց:
— Այդպես մի խոսեքասեք, պարոն ՀինկաղնիՕշինդրյակ,— զգուշացնում կասկածում էր պանդոկպանը:
— Ու պիտի Պիտի ասեմ,— պնդում էր պարոն ՀինկաղնինՕշինդրյակը: — Ու ինչ ասում եմ, էն էլ հաստատում եմ...
— Չէ՛, էստեղ ինչ-որ բան տեղը չէ,— ասաց պանդոկպանը պանդոկպանը՝ կասկածանքով գլուխն օրորելով: —Որպեսզի — Որպեսզի պարոն Զառիթափցին իր կազմվածքով օդում ցնդի՞: Էն էլ ես օդում, սա ի՞նչ օդ է...
— Էդ դեպքում ու՞ր է նա,— գոռացին մի քանի ձայներ:
— Ես ինչ իմանամ, դա նրա գործն է, մենակ թե վաղը առավոտ չմոռանա վճարել: Իսկ ու՞ր պետք է կորչի, եթե : Հրեն պարոն Զառիթափցին Տուկը նստած է անկյունում ոչ մի տեղ էլ չի ցնդել:
— Դե, իսկ ես ինքս Ես իմ աչքով տեսա, որ թե նա ինչպես անտեսանելի դարձավ,— համառում էր պարոն ՀինկաղնինՕշինդրյակը:
— Ինչ-որ սխալ է եղել,— չէր հանձնվում պարոն Լավր Նարկիսը, Նարկիսը՝ կոտրատված ամանեղենը սկուտեղի վրա հավաքելով:
— Իհարկե սխալ է,— ասաց Ֆրոդոն: — Ես ոչ մի տեղ էլ չեմ անհետացել: Ահա ես... Ուղղակի Պանդուխտի հետ մի երկու խոսք ունեի փոխանակելու:
— Էս ինչե՞ր եք սարքում, պարոն Զառիթափցի,— ուրախ հանդիմանանքով հարցրեց նա: — Իմ մշտական հաճախորդներին վախեցրիք, ամանեղենը ջարդեցիք...
— Ներողություն եմ խնդրում, որ այդքան հոգսեր պատճառեցի,— ասաց Ֆրոդոն: — Հավատացնում եմ ձեզ, դա բացարձակապես առանց դիտավորության ստացվեց: Ցավալի դեպք է:
— Լինում է, լինում է, պարոն Զառիթափցի... Սակայն առաջիկայում, եթե խելքներիդ փչի անհետանալ կամ թե կախարդել, դուք արդեն նախօրոք ասեք՝ և ոչ թե ինչ-որ մեկի, այլ ինջինձ: Մենք էստեղ, գիտե՞ք, սովոր չենք ամեն տեսակ կախարդական բաների. ժողովրդին պետք է նախապատրաստել:
— Այլևս ոչ մի բան ու ման, պարոն նարկիս, ես ձեզ հաստատ խոսք եմ տալիս: Ընդհանրապես, վաղուց արդեն մեր քնելու ժամանակն է. չէ չէ՞ որ առավոտ վաղ շարժվում ենք: Դուք գոնե աչք պահեք, որ մեր պոնիները ժամը ութի կողմերը պատրաստ լինեն, լա՞վ:
— լավԼավ, պատրաստ կլինեն... Միայն թե քնելուց առաջ անձամբ ինձ հարկավոր է ձեզ հետ խոսել: Մի կարևոր բան է միտս ընկել, հուսով եմ, ոչ մի տխրելու բան չի լինի: Հիմա գործերս վերջացնեմ ու ուղիղ ձեզ մոտ, ձեր թույտվությամբ:
— Այո, խնդրեմ,— ուսերը թոթվեց փնթփնթաց Ֆրոդոն ընկճված ձայնով և մտածեց՝ տեսնես ինչքան պետք է կարևոր բաների մասին խոսի քնելուց առաջ: Մի՞թե բոլորն այստեղ իր դեմ են: — նույնիսկ Լավր Նարկիսի կլորիկ, բարեհոգի դեմքը նրան չարագուշակ թվաց:
====Գլուխ տասը․ Պանդուխտը====
