«Երգարան (1956)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Գրապահարան-ից
չ
չ (Էլինա Ռոմանովա (քննարկում) մասնակցի խմբագրումները հետ են շրջվել Մանվել մ...)
 
(8 intermediate revisions by 2 users not shown)
Տող 10 013. Տող 10 013.
 
Դեմքիդ ժըպիտ զըվարթ, անուշ Հայաստան։
 
Դեմքիդ ժըպիտ զըվարթ, անուշ Հայաստան։
  
−
Որդիներրդ անվախ, կըռվում անվեհեր,
+
Որդիներըդ անվախ, կըռվում անվեհեր,
 
Հայրենական պատերազմում անձնվեր,
 
Հայրենական պատերազմում անձնվեր,
 
Քանի տասնյակ գեներալներ, հերոսներ
 
Քանի տասնյակ գեներալներ, հերոսներ
Տող 10 047. Տող 10 047.
 
Հոտըդ փըռվել է սարն ի՛ վեր կանաչ,
 
Հոտըդ փըռվել է սարն ի՛ վեր կանաչ,
 
Արոտիդ չորս դին բացվել է կակաչ,
 
Արոտիդ չորս դին բացվել է կակաչ,
−
Քեզ պես դուրեկան, կոլխոզի չոբան
+
Քեզ պես դուրեկան, կոլխոզի չոբան.
 
Արևնամուտին տուն արի, յար ջան,
 
Արևնամուտին տուն արի, յար ջան,
 
Կոլխոզի չոբան, արևիդ ղուրբան։
 
Կոլխոզի չոբան, արևիդ ղուրբան։
Տող 10 203. Տող 10 203.
 
Ալվան-ալվան կարմիր կլոր.
 
Ալվան-ալվան կարմիր կլոր.
 
::Ճարի ղրկած ընծա խնձոր,
 
::Ճարի ղրկած ընծա խնձոր,
−
::Մայլամ գրի վերքերիս խոր։
+
::Մահլամ դրի վերքերիս խոր։
  
 
Էդ քո ծառը դալար մնա,
 
Էդ քո ծառը դալար մնա,
Տող 10 351. Տող 10 351.
 
Ջահել եմ ես ինձ մի խփիր սիրո հարված,
 
Ջահել եմ ես ինձ մի խփիր սիրո հարված,
 
Դու ծաղկավառ Զանգեզուրի բարի ծնունդ,
 
Դու ծաղկավառ Զանգեզուրի բարի ծնունդ,
−
Հազար տեսակ վարգերից ես առել սնունդ։
+
Հազար տեսակ վարդերից ես առել սնունդ։
  
 
::Ինձ ասում են. «Աշուղ Աշոտ, յարըդ ո՞ւր է».
 
::Ինձ ասում են. «Աշուղ Աշոտ, յարըդ ո՞ւր է».
Տող 10 368. Տող 10 368.
  
 
Լույսի նըման, հույսի նըման կենսատու,
 
Լույսի նըման, հույսի նըման կենսատու,
−
Կյանքի նըման թանկագին է մոր սերը,
+
Կյանքի նըման թանկագին է մոր սերը, (2)
 
Որդու համար միշտ էլ պայծառ լուսատու,
 
Որդու համար միշտ էլ պայծառ լուսատու,
 
Հավերժական սրտագին է մոր սերը։ (2)
 
Հավերժական սրտագին է մոր սերը։ (2)
Տող 10 397. Տող 10 397.
 
Զեփյուռը փչեց իմ Հայաստանի
 
Զեփյուռը փչեց իմ Հայաստանի
 
Սիրո ջահելիս խանձված երեսին,
 
Սիրո ջահելիս խանձված երեսին,
−
Փչեց բույր հոտը հանդ-անդաստանից,
+
Փչեց բույր հոտը հանդ-հանդաստանից,
 
Բերեց, հասցրեց իմ վառ մեջլիսին։
 
Բերեց, հասցրեց իմ վառ մեջլիսին։
 
::Իմ Հայաստանի վառ սիրուններից
 
::Իմ Հայաստանի վառ սիրուններից
Տող 10 411. Տող 10 411.
 
Ինձ կաթ է տվել յուր կաթնաղբյուրից,
 
Ինձ կաթ է տվել յուր կաթնաղբյուրից,
 
Պահել, փայփայել, մեծացրել է ինձ,
 
Պահել, փայփայել, մեծացրել է ինձ,
−
Ես ո՞նց մոռանամ ամագ տրվողիս,
+
Ես ո՞նց մոռանամ ամագ տըվողիս,
 
Քյամանչան ձեռքիս երգիչ եմ դարձել։
 
Քյամանչան ձեռքիս երգիչ եմ դարձել։
 
::Իմ Հայաստանի վառ սիրողներից
 
::Իմ Հայաստանի վառ սիրողներից
Տող 10 430. Տող 10 430.
 
Բերանըդ աղբյուր, ատամըդ զարդ է,
 
Բերանըդ աղբյուր, ատամըդ զարդ է,
 
Այտերդ մարմար, կարծես թե վարդ է,
 
Այտերդ մարմար, կարծես թե վարդ է,
−
Քեզ առնողն բախտավոր մարդ է,
+
Քեզ առնողն բախտավոր մարդ է.
 
::Ոչ մի ծաղիկ, քո բուրմունքը չունի,
 
::Ոչ մի ծաղիկ, քո բուրմունքը չունի,
 
::Ոչ մի մայր քեզ պես գյոզալ չի ծընի։
 
::Ոչ մի մայր քեզ պես գյոզալ չի ծընի։
Տող 10 479. Տող 10 479.
 
Էն սարերը ձյուն են հագել,
 
Էն սարերը ձյուն են հագել,
 
Մի հարցրեք հալիցս,
 
Մի հարցրեք հալիցս,
−
Հագել են ու ճամփեն փակել։
+
Հագել են ու ճամբեն փակել։
 
Խաբար չունեմ յարիցս։
 
Խաբար չունեմ յարիցս։
 
::Մի հայացքով սիրտս առավ,
 
::Մի հայացքով սիրտս առավ,
Տող 10 517. Տող 10 517.
 
::Յարի հազար նազը տանող,
 
::Յարի հազար նազը տանող,
 
::Քեզ պես սիրահար չտեսա,
 
::Քեզ պես սիրահար չտեսա,
−
::Մեջնունն ինչ է, դու ես վառվե,
+
::Մեջնունն ինչ է, դու ես վառվել,
 
::Քեզ պես սիրող սիրտ չտեսա.
 
::Քեզ պես սիրող սիրտ չտեսա.
 
::Արևելքի երգի արքա,
 
::Արևելքի երգի արքա,
Տող 10 524. Տող 10 524.
 
Յարից էրված դու էլ սիրո
 
Յարից էրված դու էլ սիրո
 
Երգիչ դառար աշուղ Աշոտ
 
Երգիչ դառար աշուղ Աշոտ
−
Մեծ աշուղի խաղ ու տազի
+
Մեծ աշուղի խաղ ու տաղի
 
Շունչն առար աշուղ Աշոտ,
 
Շունչն առար աշուղ Աշոտ,
 
Սրտիդ պահիր մեծ վարպետին,
 
Սրտիդ պահիր մեծ վարպետին,
Տող 10 670. Տող 10 670.
 
Աշուղ Շահեն, գեղեցկատես,
 
Աշուղ Շահեն, գեղեցկատես,
 
Գովական սիրունըդ տեսար,
 
Գովական սիրունըդ տեսար,
−
Միշտ ծաղկած գարունքդ տեսար,
+
Միշտ ծաղկած գարունըդ տեսար,
 
Ձմեռ չեկած՝ ձյունը տեսար,
 
Ձմեռ չեկած՝ ձյունը տեսար,
 
Ամառ ու աշունը տեսար,
 
Ամառ ու աշունը տեսար,
Տող 10 699. Տող 10 699.
  
 
Ասի՝ նազելիս, սիրելիս,
 
Ասի՝ նազելիս, սիրելիս,
−
Ալ ես հագել ու զարդարվե.
+
Ալ ես հագել ու զարդարվել.
 
Ասավ՝ ազիզ ջան, իմ հոգիս,
 
Ասավ՝ ազիզ ջան, իմ հոգիս,
 
Քեզանով եմ մխիթարվել.
 
Քեզանով եմ մխիթարվել.
Տող 10 736. Տող 10 736.
 
::Ես քեզի հեյրան։
 
::Ես քեզի հեյրան։
  
−
Շատ մի ատի, դիտե՞ս, վերջում սիրել կա,
+
Շատ մի ատի, գիտե՞ս, վերջում սիրել կա,
 
Ասի՝ շատ մի՛ սիրի, վերջում ատել կա,
 
Ասի՝ շատ մի՛ սիրի, վերջում ատել կա,
 
Աշուղ Շահենի հետ քեզ պատահել կա,
 
Աշուղ Շահենի հետ քեզ պատահել կա,
Տող 10 752. Տող 10 752.
  
 
Ալմաստը շողում է գըլխիդ շալի վըրա,
 
Ալմաստը շողում է գըլխիդ շալի վըրա,
−
Թուխ մազերդ փըռվել են երեսիդ խաչի վըրա,
+
Թուխ մազերդ փըռվել են երեսիդ խալի վըրա,
 
Երկու սիրուն աղավնի քո կըրծքի յալի վըրա,
 
Երկու սիրուն աղավնի քո կըրծքի յալի վըրա,
 
Թառել են դըրախտ ծոցըդ, բաղ կըրծքիդ շալի վըրա։
 
Թառել են դըրախտ ծոցըդ, բաղ կըրծքիդ շալի վըրա։
Տող 10 764. Տող 10 764.
 
Մեկ անթառամ ծաղիկ է բուսել սիրուն չոլի մեջ,
 
Մեկ անթառամ ծաղիկ է բուսել սիրուն չոլի մեջ,
 
Քո նըմանը չեմ տեսել, աշխարհի գոլի մեջ,
 
Քո նըմանը չեմ տեսել, աշխարհի գոլի մեջ,
−
Տահենի սըրտի գյոզալ, իմ սըրտի խալի վըրա։
+
Շահենի սըրտի գյոզալ, իմ սըրտի խալի վըրա։
  
 
::Աշխարհը եկել է, կուզե քեզ
 
::Աշխարհը եկել է, կուզե քեզ
 
::Սեյր անի, սեյր անի,
 
::Սեյր անի, սեյր անի,
−
::Յար ջան, սարի եղնիկ ես։
+
::Յար ջան, սարի եղնիկ ես,
 
::Ինչպես հըպարտ ջեյրանի։
 
::Ինչպես հըպարտ ջեյրանի։
 
</poem>
 
</poem>
Տող 10 851. Տող 10 851.
 
::Միայն մեկ անգամ եմ տեսել խաս ալով,
 
::Միայն մեկ անգամ եմ տեսել խաս ալով,
 
::Իմ աննման գյոզալի հետ խոսալով,
 
::Իմ աննման գյոզալի հետ խոսալով,
−
::Ինչպես մարմանդ հով,
+
::::Ինչպես մարմանդ հով,
 
::::Թուխ աչքերդ ծով,
 
::::Թուխ աչքերդ ծով,
 
::::Մաղ ես անում, իմ ջեյրան,
 
::::Մաղ ես անում, իմ ջեյրան,
Տող 10 904. Տող 10 904.
  
 
Հայաստանից եկա իմ ոսկե սազով,
 
Հայաստանից եկա իմ ոսկե սազով,
−
Իմ ոսկե սաղով վառ Ալագյազով,
+
Իմ ոսկե սազով վառ Ալագյազով,
 
Աշուղ Շահեն երգեց քեզի հավեսով,
 
Աշուղ Շահեն երգեց քեզի հավեսով,
 
Դու ինչքան չքնաղ ես սիբիրյան գյոզալ։
 
Դու ինչքան չքնաղ ես սիբիրյան գյոզալ։
Տող 10 918. Տող 10 918.
  
 
Մի պահ վեր քնից ով մեծ Լոռեցի,
 
Մի պահ վեր քնից ով մեծ Լոռեցի,
−
Տես հայրենիքրս, անմահ Թումանյան,
+
Տես հայրենիքըս, անմահ Թումանյան,
 
Ազգերը բոլոր եղբայր դրացի,
 
Ազգերը բոլոր եղբայր դրացի,
 
Ապրում են խաղաղ, անմահ Թումանյան։
 
Ապրում են խաղաղ, անմահ Թումանյան։
Տող 10 950. Տող 10 950.
 
Ամեն մի գիշեր ունի լուսաբաց,
 
Ամեն մի գիշեր ունի լուսաբաց,
 
Յար զոր ու գիշեր սիրովդ եմ տարված,
 
Յար զոր ու գիշեր սիրովդ եմ տարված,
−
Իմ ջահել սիրտը միշտ յար է կանչում
+
Իմ ջահել սիրտը միշտ յար է կանչում,
 
Քո գալիք ճամբին աչքս միշտ հառած։
 
Քո գալիք ճամբին աչքս միշտ հառած։
 
::Մոտեցիր յար ջան ճամփիդ եմ նայում,
 
::Մոտեցիր յար ջան ճամփիդ եմ նայում,
Տող 10 961. Տող 10 961.
 
::Մոտեցիր յար ջան...
 
::Մոտեցիր յար ջան...
  
−
Այս լուսնակ պիշեր մեր այգին արի,
+
Այս լուսնակ գիշեր մեր այգին արի,
 
Սիրով, կարոտով իմ կրծքին, փարվի,
 
Սիրով, կարոտով իմ կրծքին, փարվի,
−
Վառ շուրթերից, իմ մարալ աղջիկ,
+
Վառ շուրթերիցդ իմ մարալ աղջիկ,
 
Համբույրով սրտիս վառ հուրը մարի։
 
Համբույրով սրտիս վառ հուրը մարի։
 
::Մոտեցիր յար ջան...
 
::Մոտեցիր յար ջան...
Տող 11 016. Տող 11 016.
 
Խինդը դեմքիդ սազով աղջիկ։
 
Խինդը դեմքիդ սազով աղջիկ։
 
::Ծամերդ գուրգուրեմ,
 
::Ծամերդ գուրգուրեմ,
−
::Նա զերդ փայփայեմ,
+
::Նազերդ փայփայեմ,
 
::Վարդից քնքուշ աղջիկ,
 
::Վարդից քնքուշ աղջիկ,
 
::Այտերդ համբուրեմ։
 
::Այտերդ համբուրեմ։
Տող 11 036. Տող 11 036.
 
Սոխակի պես երգում եմ քեզ,
 
Սոխակի պես երգում եմ քեզ,
 
Քո սերդ միշտ գովում եմ ես,
 
Քո սերդ միշտ գովում եմ ես,
−
Իգիթը կյանքը կը տա քեզ,
+
Իգիթը կյանքը կըտա քեզ,
 
Հազար ու մի նազով աղջիկ,
 
Հազար ու մի նազով աղջիկ,
 
Խինդը դեմքիդ սազով աղջիկ։
 
Խինդը դեմքիդ սազով աղջիկ։
Տող 11 112. Տող 11 112.
  
 
Գովքըդ երգով մի ծով,
 
Գովքըդ երգով մի ծով,
−
Էլի սիրտրս չի կըշտանում,
+
Էլի սիրտըս չի կըշտանում,
 
Ամեն օր, ամեն տարի
 
Ամեն օր, ամեն տարի
 
Մեր նոր կյանքն է հեշտանում,
 
Մեր նոր կյանքն է հեշտանում,
Տող 11 126. Տող 11 126.
 
Կյանք են քաշում ծերերը,
 
Կյանք են քաշում ծերերը,
 
Սեր առնում ջահելները,
 
Սեր առնում ջահելները,
−
Ամեն սըրտի աշխույժ տրվող,
+
Ամեն սըրտի աշխույժ տըվող,
 
Եռանդ տվող, Հայրենիք։
 
Եռանդ տվող, Հայրենիք։
  
Տող 11 190. Տող 11 190.
 
Աշխուժ, հոգուս առջև սիրուններ պես-պես։
 
Աշխուժ, հոգուս առջև սիրուններ պես-պես։
 
Հանդես, եկան վառ դեմքերով հրակեզ,
 
Հանդես, եկան վառ դեմքերով հրակեզ,
−
Հոգուս ասաղը կրկին դարձավ դեպի քեզ,
+
Հոգուս աստղը կրկին դարձավ դեպի քեզ,
 
Լուսաշող հայ աղջիկ, արի, մեկ տեսնեմ.
 
Լուսաշող հայ աղջիկ, արի, մեկ տեսնեմ.
 
::Արի, մեկ տեսնեմ, կարոտս առնեմ,
 
::Արի, մեկ տեսնեմ, կարոտս առնեմ,
−
::Համբույրս,անուշ յար, համբույրիդ խաոնեմ։
+
::Համբույրս,անուշ յար, համբույրիդ խառնեմ։
 
</poem>
 
</poem>
  
Տող 11 231. Տող 11 231.
 
Գյուղերդ շեն, լուսավոր ու մարդաշատ,
 
Գյուղերդ շեն, լուսավոր ու մարդաշատ,
 
Այգիներդ բարձրաստվեր, մրգառատ,
 
Այգիներդ բարձրաստվեր, մրգառատ,
−
Խտղողի վազ, ծիրան, ընկույզ ու փշատ,
+
Խաղողի վազ, ծիրան, ընկույզ ու փշատ,
 
Առատ ունես դու, այգիներ, Ղարաբաղ։
 
Առատ ունես դու, այգիներ, Ղարաբաղ։
  
Տող 11 380. Տող 11 380.
 
Բոյ ես քաշում ազատ, անուշ Հայաստան,
 
Բոյ ես քաշում ազատ, անուշ Հայաստան,
 
Վերածնված, ծաղկած այգի, անուշիկ,
 
Վերածնված, ծաղկած այգի, անուշիկ,
−
Դեմքիդ ժըպիտ զըվաըթ, անուշ Հայաստան։
+
Դեմքիդ ժըպիտ զըվարթ, անուշ Հայաստան։
  
 
Որդիներդ անվախ, կըռվում անվեհեր,
 
Որդիներդ անվախ, կըռվում անվեհեր,
Տող 11 416. Տող 11 416.
 
Մխիթար է անուշ լեզուդ,
 
Մխիթար է անուշ լեզուդ,
 
Դու նման ես կարմիր վարդի,
 
Դու նման ես կարմիր վարդի,
−
Վարդազար է անուշ ՜լեզուդ։
+
Վարդազար է անուշ լեզուդ։
  
 
Ով որ լեզուդ լսեց, գընաց,
 
Ով որ լեզուդ լսեց, գընաց,
Տող 11 480. Տող 11 480.
 
Գըլխովդ ման գամ, էշխի դիվանա,
 
Գըլխովդ ման գամ, էշխի դիվանա,
 
Դու սարի մարալ, իսկ ես մի որսորդ,
 
Դու սարի մարալ, իսկ ես մի որսորդ,
−
Դուն ես ինձ խփեի ես ի՞նչ եմ քեզ մոտ։
+
Դուն ես ինձ խփել, ես ի՞նչ եմ քեզ մոտ։
  
 
::Մայրդ բուրմունքով խաս վարդի ծառ,
 
::Մայրդ բուրմունքով խաս վարդի ծառ,
Տող 11 516. Տող 11 516.
 
Լեզուդ անուշ, բադամ ու նուշ,
 
Լեզուդ անուշ, բադամ ու նուշ,
 
Բադամ ու նուշ, դու մեղրանուշ,
 
Բադամ ու նուշ, դու մեղրանուշ,
−
::Արի, սեյրան, չոլի ջեչրան,
+
::Արի, սեյրան, չոլի ջեյրան,
 
::Չոլի ջեյրան, ես քեզ ղուրբան։
 
::Չոլի ջեյրան, ես քեզ ղուրբան։
  
Տող 11 534. Տող 11 534.
  
 
Դուն էն գըլխեն իմաստուն իս, խելքըդ հիմարին բաբ մի անի,
 
Դուն էն գըլխեն իմաստուն իս, խելքըդ հիմարին բաբ մի անի,
−
Էրազումըն տեսածի հիդ միզի մե հեսաթ մի՛ անի.
+
Էրազումըն տեսածի հիդ միզի մե հեսաբ մի՛ անի.
 
Յիս խոմ էն գըլխեն էրած իմ, նուր մեկանք քաբաբ մի՛ անի,
 
Յիս խոմ էն գըլխեն էրած իմ, նուր մեկանք քաբաբ մի՛ անի,
 
Թե վուր գիդիմ՝ բեզարիլ իս, ուրիշին սաբաբ մի՛ անի։
 
Թե վուր գիդիմ՝ բեզարիլ իս, ուրիշին սաբաբ մի՛ անի։
Տող 11 607. Տող 11 607.
 
Դոստիրըս դուշման շինեցիր, յադերուն ի՞նչպես դոստ անիմ.
 
Դոստիրըս դուշման շինեցիր, յադերուն ի՞նչպես դոստ անիմ.
 
Անցկացած օրըս չիմ տեսնում, քանի գուզե վուր ղաստ անիմ,
 
Անցկացած օրըս չիմ տեսնում, քանի գուզե վուր ղաստ անիմ,
−
Աստված վըկա,խիստ դըժվար է, գըլուխըս ինչպես դուս տանիմ,
+
Աստված վըկա, խիստ դըժվար է, գըլուխըս ինչպես դուս տանիմ,
 
Յիս մե փուքըր նավի նըման, քու էշխեն է ծով, աչկի լուս։
 
Յիս մե փուքըր նավի նըման, քու էշխեն է ծով, աչկի լուս։
  
 
Գո՛ւզիմ, բերանըս բաց անիմ, գովքըդ ասիմ թարիփի պես.
 
Գո՛ւզիմ, բերանըս բաց անիմ, գովքըդ ասիմ թարիփի պես.
 
Տաս տարի է, ման իմ գալիս փադիշահի շարիփի պես,
 
Տաս տարի է, ման իմ գալիս փադիշահի շարիփի պես,
−
Օխտըն տարի էլ ման գուքամ սազղըն ձեռիս Ղարիբի պես.
+
Օխտըն տարի էլ ման գուքամ սազըն ձեռիս Ղարիբի պես.
 
Բութա Շահսանամըս դուն իս, էլ չունիմ օչ ով, աչկի լուս։
 
Բութա Շահսանամըս դուն իս, էլ չունիմ օչ ով, աչկի լուս։
  
Տող 11 626. Տող 11 626.
 
<poem>
 
<poem>
  
−
Արի, համով ղու՛լուդ արա՛, խալխի նոքար Սայաթ-Նովա.
+
Արի, համով ղո՛ւլուղ արա՛, խալխի նոքար Սայաթ-Նովա.
−
Ամեն մարդ չի՛ կանա ճանգի շահով շաքար, Սայաթ-Նովա.
+
Ամեն մարդ չի՛ կանա ճանգի շահով շըքար, Սայաթ-Նովա.
−
Ով քիզի պարքիվե, դուն տո՛ւ շաքար, Սալաթ-Նովա.
+
Ով քիզի պարքիվե, դուն տո՛ւ շաքար, Սայաթ-Նովա.
−
Ղասա արա՛, շուշետ չըկոտրին, չըխեփին քար, Սայաթ-Նովա։
+
Ղասա արա՛, շուշետ չըկոտրին, չըխըփին քար, Սայաթ-Նովա։
  
 
Թեգուզ դըպրատանըն պահ տաս, ծեծով չի խըրատվի խիվըն,
 
Թեգուզ դըպրատանըն պահ տաս, ծեծով չի խըրատվի խիվըն,
−
Ինչրու անձնեն չը դուս էհա անախտելի էն չար դիվրն.
+
Ինչրու անձնեն չը դուս էհա անախտելի էն չար դիվըն.
−
Բեդասլըն ասրլ չի՛ դառնա, թոլով իէ սիպտակի սիվըն.
+
Բեդասլըն ասըլ չի՛ դառնա, թոլով չի սիպտակի սիվըն.
−
Ծուռըն թետըն չի դըրեստի ռանդան, դուրգար Սայաթ-Նովա։
+
Ծուռըն փետըն չի դըրըստի ռանդան, դուրգար Սայաթ-Նովա։
  
 
Թե դուզ իմանաս, գիդենաս աստղերու համբարքեն սիրուն.
 
Թե դուզ իմանաս, գիդենաս աստղերու համբարքեն սիրուն.
Տող 11 662. Տող 11 662.
 
Մո՛ւտ բաղչեն նազով, քիզ գովիմ սազով, յար, իլթիմազով։
 
Մո՛ւտ բաղչեն նազով, քիզ գովիմ սազով, յար, իլթիմազով։
  
−
Շուռ գանք հանգամով, երկնային նամով թուփըն բացվիլ է.
+
Շուռ գանք հանգամով, երկնային նամով թուփըն թացվիլ է.
 
Խաղ կանչենք հանգով, լալեքըն ռանգով, վարթըն բացվիլ է.
 
Խաղ կանչենք հանգով, լալեքըն ռանգով, վարթըն բացվիլ է.
 
Սուսան սըմբուլով, ղարիբ բըլբուլով բաղըն լըցվիլ է.
 
Սուսան սըմբուլով, ղարիբ բըլբուլով բաղըն լըցվիլ է.
−
Մո՛ւտ բաղչեն նազով, քիզ գովիմ սազով, լար, իլթիմազով։
+
Մո՛ւտ բաղչեն նազով, քիզ գովիմ սազով, յար, իլթիմազով։
  
 
Պատվական շինած, նըման նմանած Լեյլու դիդարին.
 
Պատվական շինած, նըման նմանած Լեյլու դիդարին.
Տող 11 686. Տող 11 686.
 
::ջավահիր քարին նըման իս.
 
::ջավահիր քարին նըման իս.
 
Տեսնողին Մեջլում կու շինիս,
 
Տեսնողին Մեջլում կու շինիս,
−
::Լեյլի դիդերի նըման իս։ (2)
+
::Լեյլի դիդարի նըման իս։ (2)
  
 
Աշխարումըս իմըս դուն իս,
 
Աշխարումըս իմըս դուն իս,
−
Բեմուրվաթ իս, մուրվաֆ չունիս,
+
Բեմուրվաթ իս, մուրվաթ չունիս,
 
Պռոշներըդ նաբաթ ունիս,
 
Պռոշներըդ նաբաթ ունիս,
 
Ղանդ ու շաքարի նըման իս։ (2)
 
Ղանդ ու շաքարի նըման իս։ (2)
Տող 11 699. Տող 11 699.
  
 
Մազիրըդ նըման ռեհանի,
 
Մազիրըդ նըման ռեհանի,
−
Դուն ուրիշ խեալ մի անի,
+
Դուն ուրիշ խիալ մի անի,
 
Ռահմ արա, հոգիս մի՛ հանի,
 
Ռահմ արա, հոգիս մի՛ հանի,
 
Մուրվաթով յարի նըման իս։
 
Մուրվաթով յարի նըման իս։
Տող 11 711. Տող 11 711.
 
::::::::<FONT SIZE="-1">'''Սայաթ-Նովա'''</FONT>
 
::::::::<FONT SIZE="-1">'''Սայաթ-Նովա'''</FONT>
  
−
===ՈՒՍՏԻ ԳՈՒՔԱՍ, ՂԱՐԻԲ ԲԸԼԲՈՒԼ===
+
===ՈՒՍՏԻ՞ ԳՈՒՔԱՍ, ՂԱՐԻԲ ԲԸԼԲՈՒԼ===
 
<poem>
 
<poem>
  
 
Ուստի՞ գուքաս, զարիբ բըլբուլ,
 
Ուստի՞ գուքաս, զարիբ բըլբուլ,
−
Դու մի, լաց լի, յիս իմ լալու,
+
Դու մի՛ լաց լի, յիս իմ լալու,
 
Դու վարթ պըտրե, յիս գոզալին,
 
Դու վարթ պըտրե, յիս գոզալին,
 
Դու մի՛ լաց լի, յիս իմ լալու։
 
Դու մի՛ լաց լի, յիս իմ լալու։
Տող 11 721. Տող 11 721.
 
Արի՛, բըլբուլ, խոսի՛ բառըն,
 
Արի՛, բըլբուլ, խոսի՛ բառըն,
 
Օխնըվի քու էկած սարըն,
 
Օխնըվի քու էկած սարըն,
−
Քի վարթն էրից, ինձ իմ, յարը,
+
Քի վարթն էրից, ինձ իմ յարը,
 
Դու մի՛ լաց լի, յիս իմ լալու։
 
Դու մի՛ լաց լի, յիս իմ լալու։
  
Տող 11 727. Տող 11 727.
 
Վունց ղարիբ բըլբուլ խարի հիդ,
 
Վունց ղարիբ բըլբուլ խարի հիդ,
 
Դու վարթի հիդ, յիս յարի հիդ,
 
Դու վարթի հիդ, յիս յարի հիդ,
−
Դու մի, լաց լի, յիս իմ լալու։
+
Դու մի՛ լաց լի, յիս իմ լալու։
  
 
Սալբուի նըման կանանչ իմ,
 
Սալբուի նըման կանանչ իմ,
 
Ե՛կ, խոսի, ձայնից ճանանչիմ,
 
Ե՛կ, խոսի, ձայնից ճանանչիմ,
 
Դու վարթ կանչե, յիս յար կանչիմ,
 
Դու վարթ կանչե, յիս յար կանչիմ,
−
Դու մի՛ լաց լի, լիս իմ լալու։
+
Դու մի՛ լաց լի, յիս իմ լալու։
  
 
Ղարիբ բըլբուլ, ձայնըդ մալում,
 
Ղարիբ բըլբուլ, ձայնըդ մալում,
Տող 11 745. Տող 11 745.
 
<poem>
 
<poem>
  
−
Առանց քիզ ի՞նչ կոնիմ սոյրաթըն ու սազըն,
+
Առանց քիզ ի՞նչ կոնիմ սոյբաթըն ու սազըն,
 
Ձեռնեմես վեր կոծիմ չանգիրըն մեմեկ.
 
Ձեռնեմես վեր կոծիմ չանգիրըն մեմեկ.
 
Չունքի ուշկ ու միտկըս իրար շաղեցիր,
 
Չունքի ուշկ ու միտկըս իրար շաղեցիր,
Տող 11 766. Տող 11 766.
  
 
Բըլքամ մե մարդ ռաստ գա, վուր ինձ խըրատե,
 
Բըլքամ մե մարդ ռաստ գա, վուր ինձ խըրատե,
−
Գո՛զալ, քու էշխեմեն սիրտըս ազատե,
+
Գո՛զալ, քու էշխեմեն սիրտըս ազատե.
−
Կանց յոթըն իմաստասիրացըն շատ է՝
+
Կանց յոթըն իմաստնասիրացըն շատ է՝
 
Էս քու, Սայաթ-Նովա, բանքիրըն մեմեկ։
 
Էս քու, Սայաթ-Նովա, բանքիրըն մեմեկ։
 
</poem>
 
</poem>
Տող 11 781. Տող 11 781.
 
Քիզ ինձնից ո՞վ կանա խըլի՛, աշուղի բա՛սն իս, քամանչա։
 
Քիզ ինձնից ո՞վ կանա խըլի՛, աշուղի բա՛սն իս, քամանչա։
  
−
Անգաճըդ. էրծաթեն պիտի, գրլուխըդ ջավահիր քարած,
+
Անգաճըդ էրծաթեն պիտի, գըլուխըդ ջավահիր քարած,
 
Կութըդ շիրմայեմեն պիտի, փուրըդ սադափով նախշ արած,
 
Կութըդ շիրմայեմեն պիտի, փուրըդ սադափով նախշ արած,
 
Սիմըդ օսկեն քաշած պիտի, էրկաթըդ փանջարա արած,
 
Սիմըդ օսկեն քաշած պիտի, էրկաթըդ փանջարա արած,
Տող 11 797. Տող 11 797.
  
 
Շատ տըխուր սիրտ կու խընդացնիս, կու կըտրիս հիվընդի դողըն,
 
Շատ տըխուր սիրտ կու խընդացնիս, կու կըտրիս հիվընդի դողըն,
−
Յիփ քաղցըր ձայնրդ վիր կոնիս, բաց կուլի հիտըդ խաղողըն
+
Յիփ քաղցըր ձայնըդ վիր կոնիս, բաց կուլի հիտըդ խաղողըն
 
Խալխին էս իլթիմազն արա, ասին.— «Ապրի քու ածողըն»,
 
Խալխին էս իլթիմազն արա, ասին.— «Ապրի քու ածողըն»,
 
Քանի սաղ է Սայաթ-Նովեն, շատ բան կուտեսնիս, քամանչա։
 
Քանի սաղ է Սայաթ-Նովեն, շատ բան կուտեսնիս, քամանչա։
Տող 11 824. Տող 11 824.
 
Տեսնողին կու շինես մաս-մաս,
 
Տեսնողին կու շինես մաս-մաս,
 
Դոշիդ պիտի լալ ու ալմաս,
 
Դոշիդ պիտի լալ ու ալմաս,
−
::Շարերովդ,
+
::Շարերով,
 
::Շարերով.
 
::Շարերով.
 
Բարով տեսա, իմ սիրեկան։
 
Բարով տեսա, իմ սիրեկան։
Տող 11 837. Տող 11 837.
 
Սայաթ-Նովեն վունց դընջանա,
 
Սայաթ-Նովեն վունց դընջանա,
 
Աչկիրըդ օսկե փընջան ա.
 
Աչկիրըդ օսկե փընջան ա.
−
Դուշմանի լիզուն մընջշանա
+
Դուշմանի լիզուն մընջանա
 
::Չարերով,
 
::Չարերով,
 
::Չարերով.
 
::Չարերով.
Տող 11 865. Տող 11 865.
 
Էրվում իմ, կանչում իմ՝ աման,
 
Էրվում իմ, կանչում իմ՝ աման,
 
Ծուցըդ բաղ, ունքիրըդ քաման յանա, յանա.
 
Ծուցըդ բաղ, ունքիրըդ քաման յանա, յանա.
−
Աշխարիս մեչըն քիզ նըման՚
+
Աշխարիս մեչըն քիզ նըման
 
Չի՛մ տիսած, ման իմ գալի յանա, յանա, յանա, յանա։
 
Չի՛մ տիսած, ման իմ գալի յանա, յանա, յանա, յանա։
  
Տող 11 882. Տող 11 882.
 
Վարթի նըման բաց իս էլի,
 
Վարթի նըման բաց իս էլի,
 
Վարթաջըրով թաց իս էլի,
 
Վարթաջըրով թաց իս էլի,
−
Թաց իս էլի.
+
::Թաց իս էլի.
 
Չըկա քիզի նման, չըկա քիզի նման,
 
Չըկա քիզի նման, չըկա քիզի նման,
−
Քիզ նման, քիզ նման,
+
::Քիզ նման, քիզ նման,
−
Դո՛ւն իս աննըման։
+
::Դո՛ւն իս աննըման։
  
 
Սիրունութինդ էլավ արբաբ,
 
Սիրունութինդ էլավ արբաբ,
 
Մազիր ունիս սիմ ու շարբաբ,
 
Մազիր ունիս սիմ ու շարբաբ,
 
Քիզ սազ գուքա ղուշլու զարբաբ,
 
Քիզ սազ գուքա ղուշլու զարբաբ,
−
Ղոշլու զարբաբ.
+
::Ղուշլու զարբաբ.
 
Չըկա քիզի նման, չըկա քիզի նման,
 
Չըկա քիզի նման, չըկա քիզի նման,
−
Քիզ նման, քիզ նման,
+
::Քիզ նման, քիզ նման,
−
Դուն իս աննըման։
+
::Դուն իս աննըման։
  
 
Էրեսըդ է շամս ու ղամար,
 
Էրեսըդ է շամս ու ղամար,
 
Ջանըս դուրս գուքա քիզ ամար,
 
Ջանըս դուրս գուքա քիզ ամար,
 
Մեչկիդ ունիս օսկե քամար,
 
Մեչկիդ ունիս օսկե քամար,
−
Օսկե քամար.
+
::Օսկե քամար.
 
Չըկա քիզի նման, չըկա քիզի նման,
 
Չըկա քիզի նման, չըկա քիզի նման,
−
Քիզ նման, քիզ նման,
+
::Քիզ նման, քիզ նման,
−
Դո՛ւն իս աննըման։
+
::Դո՛ւն իս աննըման։
  
 
Հաքիդ զարըն ալ իս արի,
 
Հաքիդ զարըն ալ իս արի,
 
Բըլբուլի հիդ լալ իս արի,
 
Բըլբուլի հիդ լալ իս արի,
 
Բարկ էրեսիդ խալ իս արի,
 
Բարկ էրեսիդ խալ իս արի,
−
Խալ իս արի.
+
::Խալ իս արի.
 
Չըկա քիզի նման, չըկա քիզի նման,
 
Չըկա քիզի նման, չըկա քիզի նման,
−
Քիզ նման, քիզ նման,
+
::Քիզ նման, քիզ նման,
−
Դո՛ւն իս աննըման։
+
::Դո՛ւն իս աննըման։
  
 
Դարդըս ասիմ, կուլան սարիր,
 
Դարդըս ասիմ, կուլան սարիր,
 
Էս ի՞նչ բան էր, վուր դուն արիր,
 
Էս ի՞նչ բան էր, վուր դուն արիր,
 
Սայաթ-Նովուն ջունուն արիր,
 
Սայաթ-Նովուն ջունուն արիր,
−
Ջունուն արիր.
+
::Ջունուն արիր.
 
Չըկա քիզի նման, չըկա քիզի նման,
 
Չըկա քիզի նման, չըկա քիզի նման,
−
Քիզ նման, քիզ նման,
+
::Քիզ նման, քիզ նման,
−
Դո՛ւն իս աննըման։
+
::Դո՛ւն իս աննըման։
 
</poem>
 
</poem>
  
Տող 11 927. Տող 11 927.
 
Թամամ աշխար պըտուտ էկա, չըթողի Հաբաշ, նազանի.
 
Թամամ աշխար պըտուտ էկա, չըթողի Հաբաշ, նազանի.
 
Չըտեսա քու դիդարի պես, դուն դիփունին բաշ, նազանի.
 
Չըտեսա քու դիդարի պես, դուն դիփունին բաշ, նազանի.
−
Թե խամ հաքնիս, թե զար հաքնիս, կու շինիս ղումաշ, նազանքի.
+
Թե խամ հաքնիս, թե զար հաքնիս, կու շինիս ղումաշ, նազանի.
 
Էնդու համա քո տեսնողըն ասում է. վա՜շ, վա՜շ, նազանի։
 
Էնդու համա քո տեսնողըն ասում է. վա՜շ, վա՜շ, նազանի։
  
Տող 11 935. Տող 11 935.
 
Ապրիլ էր, մեկ էլ էր բերի քիզի պես նաղաշ, նազանի։
 
Ապրիլ էր, մեկ էլ էր բերի քիզի պես նաղաշ, նազանի։
  
−
Դուն էն գըլխեն ջուհարդար իս, վըրեդ զարնըշան է քաշած.
+
Դուն է՛ն գըլխեն ջուհարդար իս, վըրեդ զարնըշան է քաշած.
 
Դաստամազիդ թելի մեչըն մե շադա մարջան է քաշած,
 
Դաստամազիդ թելի մեչըն մե շադա մարջան է քաշած,
 
Աշկիրըդ օսկե փիալա, չարխեմ են փընջան է քաշած.
 
Աշկիրըդ օսկե փիալա, չարխեմ են փընջան է քաշած.
Տող 11 961. Տող 11 961.
 
Զարթի՛ր, նազելի՛ իմ, զարթիր։
 
Զարթի՛ր, նազելի՛ իմ, զարթիր։
  
−
Պատկեր սիրողն, տիպ բոլորակ,
+
Պատկեր սիրուն, տիպ բոլորակ,
 
Լրացելո լուսնույն քադակ.
 
Լրացելո լուսնույն քադակ.
 
Ոչ գտանի քեզ օրինակ,
 
Ոչ գտանի քեզ օրինակ,
Տող 11 967. Տող 11 967.
  
 
Այդ քո տեսիլդ, զոր դու ունիս,
 
Այդ քո տեսիլդ, զոր դու ունիս,
−
Արար ծառա քեզ ըզդերիս.
+
Արար ծառա քեզ ըզգերիս.
 
Արևակեզ գուցե՛ լինիս,
 
Արևակեզ գուցե՛ լինիս,
 
Զարթի՛ր, նազելի՛ իմ, զարթիր։
 
Զարթի՛ր, նազելի՛ իմ, զարթիր։
Տող 11 992. Տող 11 992.
 
Վրացտանա գոզալներըն։
 
Վրացտանա գոզալներըն։
  
−
Կարմիր երես՝ նման վարդի
+
Կարմիր երես՝ նման վարդի,
 
Ինչպես ծաղիկ ծաղկազարդի,
 
Ինչպես ծաղիկ ծաղկազարդի,
 
Ուշ ու խելք կու տանին մարդի
 
Ուշ ու խելք կու տանին մարդի
 
Վրացտանա գոզալներըն։
 
Վրացտանա գոզալներըն։
  
−
Գովեմ, սրտիվ ուրախանանք,
+
Գովեմ, սրտիվ ուրախանան,
 
Թիֆլիս քաղաքըն պատվական,
 
Թիֆլիս քաղաքըն պատվական,
 
Հույժ գեղեցիկ են, սիրական
 
Հույժ գեղեցիկ են, սիրական
Տող 12 013. Տող 12 013.
 
<poem>
 
<poem>
  
−
Ով իմ սիրելի, մեկ մոտս արի՛,
+
Ո՛վ իմ սիրելի, մեկ մոտս արի՛,
 
Հարգամ քու դուռըն գալս իմացիր.
 
Հարգամ քու դուռըն գալս իմացիր.
 
Երկու աչքիցս արուն ա կաթում,
 
Երկու աչքիցս արուն ա կաթում,
Տող 12 020. Տող 12 020.
 
::Յա՛ր, հերիք է, մուրվաթ արա՛,
 
::Յա՛ր, հերիք է, մուրվաթ արա՛,
 
::Նահախ տեղան մի՛ չարչարիր,
 
::Նահախ տեղան մի՛ չարչարիր,
−
::Մեկ ոահմ արա, յար, քեզի ղուրթան։
+
::Մեկ ռահմ արա, յար, քեզի ղուրբան։
  
 
Սրտիս դարդերն չո՞ւմ չես իմանըմ,
 
Սրտիս դարդերն չո՞ւմ չես իմանըմ,
Տող 12 046. Տող 12 046.
  
 
Ագռավին շուշի միջում պահես շաքար ու նաբաթով,
 
Ագռավին շուշի միջում պահես շաքար ու նաբաթով,
−
Վատաբախտ բյուբյուլի պես վարդի սիրաբան չի լինի,
+
Վատաբախտ բյուլբյուլի պես վարդի սիրաբան չի լինի,
 
Մանկական ուսումն ունի միլիոնի չափ արժողություն,
 
Մանկական ուսումն ունի միլիոնի չափ արժողություն,
 
Ապտակով սընված տըղեն առանց աստիճան չի լինի։
 
Ապտակով սընված տըղեն առանց աստիճան չի լինի։
Տող 12 097. Տող 12 097.
 
Արյան ծարավի սերըդ է ահարկու խոնարհիս, ներհակ կա ավարիս։
 
Արյան ծարավի սերըդ է ահարկու խոնարհիս, ներհակ կա ավարիս։
  
−
Ե՛ս իմ ժամանակիս գումարըն բաշխեցի սիրույդ գրավ եդի անփույթ.
+
Ես իմ ժամանակիս գումարըն բաշխեցի սիրույդ գրավ եդի անփույթ.
 
Է՛ այսուհետև ի՞նչ է պակաս մահվան հոժարիս, բախտով ապիկարիս.
 
Է՛ այսուհետև ի՞նչ է պակաս մահվան հոժարիս, բախտով ապիկարիս.
−
Այսքան բողոքը իմ սիրելոյս կարդացի ես ողջ, ականջ դըրավ ամբողջ.
+
Այսքան բողոքը իմ սիրելույս կարդացի ես ողջ, ականջ դըրավ ամբողջ.
 
Ասավ.— Շիրին, դու պե՛տք է սիրույս մեջ չի դադարիս, մինչ ինձ հավասարիս։ (2)
 
Ասավ.— Շիրին, դու պե՛տք է սիրույս մեջ չի դադարիս, մինչ ինձ հավասարիս։ (2)
 
</poem>
 
</poem>
Տող 12 120. Տող 12 120.
 
Կոշիկ հագավ, տակը ոսկե նալ գըցեց,
 
Կոշիկ հագավ, տակը ոսկե նալ գըցեց,
 
Հարսը դառավ, գլխին քիրման շալ գըցեց,
 
Հարսը դառավ, գլխին քիրման շալ գըցեց,
−
Հենց մեծացավ, հետըս ղալմաղալ դըրեց։
+
Հենց մեծացավ, հետըս ղալմաղալ գըրեց։
 
::Աղջի՛ արի, քո խոստանասիդ մատաղ...
 
::Աղջի՛ արի, քո խոստանասիդ մատաղ...
  
 
Կանգնել ես բալկոնումը, համաշա ես,
 
Կանգնել ես բալկոնումը, համաշա ես,
−
Զուգվել ես, զարդարվել, ես, թամաշա ես,
+
Զուգվել ես, զարդարվել ես, թամաշա ես,
 
Դուն ինձ համար, վարդ, մանուշակ, փաշա ես,
 
Դուն ինձ համար, վարդ, մանուշակ, փաշա ես,
 
Ո՞ր տունը քանդվածը քեզ կասի՝ ալաշա ես։
 
Ո՞ր տունը քանդվածը քեզ կասի՝ ալաշա ես։

Ընթացիկ տարբերակը 14:05, 26 Ապրիլի 2020-ի դրությամբ

Երգարան

հեղինակ՝ [[]]
աղբյուր՝ «Երգարան (1956)»


Անավարտ.jpg
Անավարտ
Այս ստեղծագործությունը դեռ ամբողջովին տեղադրված չէ Գրապահարանում


Բովանդակություն

ԻՆՏԵՐՆԱՑԻՈՆԱԼ

(Կոմունիստական պարտիայի հիմնը)


Ելի՛ր, ում կյանքը անիծել է,
Ով ճորտ է, մերկ է և ստրուկ.
Արդեն վառվում են մեր սրտերը,
Արդեն կռվի ենք մենք ձգտում։
Այս հին աշխարհը կփորենք մենք
Մինչև հիմքերը, և հետո
Մեր նոր աշխարհը կշինենք մենք
Ուր ոչ ստրուկ կա, ոչ դժգոհ։

Սա է վերջին կռիվը և պայքարը մեր մեծ,
Ինտերնացիոնալը աշխարհը կըփրկե։

Ոչ ոք չի տա մեր փրկությունը,
Ոչ խենթ հերոսը, ոչ արքան,
Մենք պետք է մեր ազատությունը
Կռենք ձեռքով մեր սեփական։
Որպեսզի շուտ փշրենք մեր լուծը
Եվ ետ խլենք ողջ հողը մեր,
Խըփենք մուրճերը, տանք մեր ուժը,
Քանի երկաթը տաք է դեռ։

Սա է վերջին կռիվը և պայքարը մեր մեծ,
Ինտերնացիոնալը աշխարհը կըփրկե։

Լոկ մենք ճորտերս ու բանվորներս
Ունենք անխախտ մի իրավունք՝
Ասել, որ հողը մե՛րն է, մե՛րն է,
Կորչի հարուստը թող, տըզրուկ։
Եվ երբ պայթի մեծ փոթորիկը,
Եվ կուշտ շըները չքանան,
Նորից երկիրը և՛ երկինքը
Մերն են ու մերը կմնան։

Սա է վերջին կռիվը և պայքարը մեր մեծ,
Ինտերնացիոնալը աշխարհը կըփրկե։

Խոսք՝ Է. Պոտյեի
Երաժշտ.՝ Պ. Դեզայտերի

ԴԵՄՈԿՐԱՏԱԿԱՆ ԵՐԻՏԱՍԱՐԴԱՑԱՆ ՀԱՄԱՇԽԱՐՀԱՅԻՆ ՖԵԴԵՐԱՑԻԱՅԻ ՀԻՄՆԸ


Բյուր ազգի որդիներըս
Երազում ենք խաղաղ կյանք ու սեր,
Մենք այս ահեղ օրերին
Կըռվում ենք, որ ազատ միշտ լինենք։
Ամենուր, ամեն երկրում,
Օվկիանոսներում, ծովերում,
Եթե ջահել ես, տուր ձեռքդ դու մեզ,
Ձուլվիր շարքին, ընկեր։

Եղբայրության երգըն երգիր,
Նոր սերունդ, նոր սերունդ,
Նոր սերունդ.
Եվ այդ երգը չի մահանա,
Միշտ կապրի, միշտ կապրի,
Միշտ կապրի։
Մեզ բոլորիս ձայնակցում է
Ողջ աշխարհը մեծ.
Եվ այդ երգը չի մահանա,
Միշտ կապրի, միշտ կապրի,
Միշտ կապրի։

Հիշում ենք գոռ շառաչն այն՝
Մարտական անուններ անմոռաց,
Մեր կարմիր արյունով ալ
Հավիտյան մեր դաշինքն է կնքված։
Ով հոգով ազնիվ է, թող գա,
Մտնի մեր շարքերը.
Բախտը ազգերի, գալիքն օրերի
Մեր ձեռքումն է, ընկեր։

Եղբայրության երգըն երգիր...

Ջահել, ազնիվ բյուր սրտեր
Կըրկնում են խոսքերը մեր երդման,
Բարձրացնում ենք դըրոշները
Ի պատիվ սրբազան մեր անվան։
Սև ուժերը նորից-նոր
Մեզ սպառնում են ամեն օր,
Ով ազնիվ է, լինի դիրքերում,
Ընդդեմ պատերազմի։

Եղբայրության երգըն երգիր...

Խոսք՝ Օշանինի
Երաժշտ.՝ Նովիկովի


ՁՈՆԵՐ, ԳՈՎՔԵՐ ՍՈՎԵՏԱԿԱՆ ՀԱՅՐԵՆԻՔԻՆ

ԼԵՆԻՆ


Լենին, դու կյանք ես հարակեզ,
Դու պատմություն ես մարդկային,
Որ շառաչում է հորդ գետի պես
Դեպի օվկիանն ապագայի։

Մեր երջանիկ Հայրենիքի
Յուրաքանչյուր հարկի ներքո
Ու վանդակում ամեն կրծքի
Կա որպես շունչ անունը քո։

Մեզ հետ ես դու ամեն վայրկյան,
Արյան պես վառ ու կենդանի,
Ե՛վ հողմերում ատելության,
Ե՛վ հաղթական սիրո ժամին։

Մեր երջանիկ Հայրենիքի
Յուրաքանչյուր հարկի ներքո
Ու վանդակում ամեն կրծքի
Կա որպես շունչ անունը քո։

Խոսք՝ Ն. Զարյանի
Երաժշտ.՝ Դ. Ղազարյանի

ՀԱՅՐԵՆԻՔ ԵՎ ՍԵՐ


Երկրիս վըրա մարդ ու ծաղիկ
Արեգական շողն են ընկել,
Սեր են առնում, սեր են տալիս,
Ուրախության լողն են ընկել․
Լուսինն անգամ շուտ է ծագում,
Աստղերն ուսեն օղ են ընկել.
Արի, ծաղկենք, իմ սիրական,
Մենք էլ սիրո դողն ենք ընկել։

Սիրտըս առա ու ման եկա
Հազար երկիր, հազար մի գեղ,
Բայց չըտեսա Հայրենիքես
Անուշ մի հող, անուշ մի տեղ,
Ուր բացվում է ձըմեռ, գարուն
Հըզոր սիրո վարդը շըքեղ.
Արի ծաղկենք, իմ սիրական,
Սիրո ազատ հողն ենք ընկել։

Թե խեթ նայես Հայրենիքիս,
Սերըդ փուշ է, զուր ես գալու,
Ինչքան ժըպտաս դու նըրա հետ,
Այնքան սըրտիս դուր ես գալու,
Ինչպես ցողը կոկոն վարդին՝
Ծարավ սըրտիս ջուր ես տալու.
Արի, սիրենք, իմ սիրական,
Սիրողների բովն ենք ընկեր։

Խոսք՝ Հ. Շիրազի
Երաժշտ.՝ Մ. Մազմանյանի
Մ. Միրզոյանի

ՀԱՅՐԵՆԻՔՆ Է ԿԱՆՉՈՒՄ


Հայրենիքն է կանչում իր առյուծ զավակաց,
Եվ կուռ կանչը նըրա փոթորիկ ու ցասում,
Սիբիրից մինչև Կարպատ ու մինչև վեհ Արագած
Զինավառ վեր ելան միլիոններ դյուցազուն,
Միլիոններ դյուցազուն։

Մեր վառոդն է միշտ չոր, մեր սըվինը խոցող,
Մեր տանկերը հուժկու, ամրոցներ կարծրակուռ,
Բազեներ ունենք բյուր, ուրուրներ որսացող,
Մեր նավերը սարսափ ու մահ են կայծակում,
Ու մահ են կայծակում։

Աներեր հավատով, վրեժով մեր ատող,
Անձնազոհ և արի մենք ելանք պայքարի,
Թող կորչեն վախկոտներ և հոգիներ վհատող,
Մահ նրան, մեր կռվում ով որ մեզ խանգարի,
Ով որ մեզ խանգարի։

Դե առաջ, ընկերնե՛ր, աննահանջ, անվեհեր,
Մեր երկիրն է խուժում դավադիր թշնամին,
Մենք սովոր ենք կռվի և հաղթել ենք հավետ,
Կըհաղթենք այս անգամ մենք խիզախ պայքարով,
Մենք խիզախ պայքարով։

Խոսք՝ Ա. Վշտունու
Երաժշտ.՝ Էդ. Միրզոյանի

ՀԱՅՐԵՆԻՔ

(Քայլերգ)


Ծաղկիր, ազատ իմ Հայրենիք,
Երջանկության դու իմ բևեռ,
Հըպարտ ենք մենք ու երջանիկ
Գարնան շընչով քո բարեբեր։

Ի՜նչ ազատ է մարդը շնչում
Մեր այս խաղաղ երկնքի տակ,
Որքա՜ն հուզանք է ներշնչում
Եվ խնդության ծովեր անտակ։

Դու արև ես ճամփին խավար։
Ես զինվորը քո խանդավառ,
Քեզ կըհսկեմ քեզնով հարբած՝
Լոսաբացից մինչ լուսաբաց։

Ծաղկիր, ազատ իմ Հայրենիք,
Երջանկության դու իմ բևեռ,
Հըպարտ ենք մենք ու երջանիկ
Գարնան շընչով քո բարեբեր։

Խոսք՝ Ա. Գրիգորյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Այվազյանի

ԱՆՈՒՇ ՀԱՅԱՍՏԱՆ


Ես ջուրն եմ խըմել ամեն աղբյուրիդ
Անուշ ակունքից, անուշ Հայաստան,
Ինձ օրորել է ամեն մի ուռիդ,
Սընել քո բույրդ, անուշ Հայաստան։ (2)

Ամպիդ արցունքը շաղիկն է սըրտիս,
Առվիդ կարկաչը տաղիկն է սըրտիս,
Քո վառ գարունը ծաղկունքն է սըրտիս,
Ծուփ-ծուփ ծաղկունքով, անուշ Հայաստան։ (2)

Դու ծառաստան ես, ես ծառ գարունքիդ,
Նըվագարան ես, ես լար գարունքիդ,
Նոր երգարան ես, ես բառ գարունքիդ.
Հազար մի երգից անուշ Հայաստան։ (2)

Խոսք՝ Ա. Գրաշու
Երաժշտ.՝ Ե. Սարդարյանի

ԻՄ ՀԱՅԱՍՏԱՆ


Ամեն հայի սըրտի համար
Ուրախություն, իմ Հայաստան,
Ճամփաներում հեռու, խավար
Դու լույսի սյուն, իմ Հայաստան։

Զավակներիդ ձախորդ օրին՝
Դու միշտ արթուն, իմ Հայաստան,
Դեպի քո գիրկ ետ դարձողին
Հարազատ տուն, իմ Հայաստան։

Դարեր եկան ու գընացին,
Դու աննկուն, իմ Հայաստան,
Մեր Արարատ սարի պես հին
Դու միշտ կանգուն, իմ Հայաստան։

Սովետական մեր աշխարհում
Դու էլ մի սյուն, իմ Հայաստան,
Ամեն, ամեն հայի սըրտում
Անխորտակ տուն, իմ Հայաստան։

Խոսք՝ Գ. Սարյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Սաթյանի

ՀԱՅՈՑ ԱՇԽԱՐՀ


Հայոց աշխար, հըպարտ եմ ես,
Որ քո զավակն եմ հարազատ,
Եվ անսահման սիրում եմ քեզ,
Հայրենական հող իմ ազատ։

Եթե ցանկաս, կյանքս էլ կըտամ,
Կըտամ բոլոր գանձերս անգին,
Որ քո աչքերը միշտ ժըպտան,
Հավետ ծաղկի կյանքիդ այգին։

Քաջերը քո թող միշտ արթուն
Պահակ կանգնեն քո լույս բախտին,
Որ թըշնամին չըմտնի տուն,
Կըտրի հայոց կանաչ բարդին։

Հայոց աշխարհ, հըպարտ եմ ես,
Որ քո զավակն եմ հարազատ,
Եվ անսահման սիրում եմ քեզ,
Սովետական հողն իմ ազատ։

Խոսք՝ Սարմենի
Երաժշտ.՝ Ռ. Ստեփանյանի,
Ա. Խուդոյանի,
Վ. Բունիի

ՀԱՅՐԵՆԻ ՋՐԵՐ


Իմ Հայրենիքի դաշտում ու ձորում
Ջըրերն են երգում, կարկաչում անքուն,
Երանի՜ նըրան, ով հուն է փորում,
Ջուր տալիս ծարավ արտին ու այգուն։

Ջըրերն են հոսում, կարկաչում անքուն,
Կյանք են տալիս ծարավ արտին ու այգուն։

Երանի՜ նըրան, ով արդար ձեռքով
Փորել է այս խոր ջըրանցքն ու առուն,
Թող ջուրը նըրան փառք տա իր երգով
Եվ բերի իր հետ վարդեր ու գարուն։

Ջըրերն են հոսում, կարկաչում անքուն,
Կյանք են տալիս ծարավ արտին ու այգուն։

Երանի՜ նըրանց, որ սըրտով զըվարթ
Պիտի նոր հուներ, ջըրանցքներ փորեն,
Որ ջուրը հասնի նոր այգի ու արտ,
Դառնա խաղողի ողկույզ ու ցորեն։

Ջըրերն են հոսում, կարկաչում անքուն,
Կյանք են տալիս ծարավ արտին ու այգուն։

Խոսք՝ Ս. Վահունու
Երաժշտ.՝ Կ. Զաքարյանի

ՀԱՅՐԵՆԻՔԻՍ


Պիտի փարվիմ չըքնաղ լանջիդ
Գարնան վարդով ցընծուն,
Եվ մայրական անհուն շընչիդ
Ցորեն արտով ծըփուն։

Կանչում ես ինձ լուսաբարբառ
Քո սիրագեղ կոչով,
Դեմքդ եմ տեսնում նոր ու պայծառ
Քո հընագեղ ոճով։

Վառ ու հըզոր քո ապագան
Կայծակում է իմ դեմ,
Դու, հավերժող իմ Հայաստան,
Անուն քաղցըր ու վըսեմ։

Խոսք՝ Ավ. Իսահակյանի
Երաժշտ.՝ Ռ. Ստեփանյանի

ՀԱՅԱՍՏԱՆ


Հայաստանը զարդ ունի,
Մեզ պես հազար մարդ ունի,
Օդում, ծովում, ցամաքում
Հազար հերոս մարդ անի։
Հե՜յ, ջա՜ն, ջանեջա՜ն,
Հազար հերոս մարդ ունի։

Հայաստանի բերքն առատ,
Կուռ շինարար ձեռքն առատ,
Աշխատանքը խանդավառ,
Երջանկության երգն առատ։
Հե՜յ ջա՜ն, ջանեջա՜ն,
Երջանկության երգն առատ։

Հայաստանը լույսի ծով,
Արևի տուն, հույզի ծով,
Երեկ, այսօր ամեն օր
Ապագա վառ հույսի ծով։
Հե՜յ, ջա՜ն, ջանեջա՜ն,
Ապագա վառ հույսի ծով։

Խոսք՝ Վազգեն Տալյանի
Երաժշտ.՝ Վարդգես Տալյանի

ԵՐԳ ՀԱՅՐԵՆԻՔԻ ՍԱՍԻՆ


Լայնարձակ է հայրենի երկիրն իմ,
Ձոր ու դաշտ, լեռներ անտառապատ,
Ես նըման մի այլ երկիր տեսած չեմ,
Որ տեղ մարդ շնչեր այդպես ազատ։

Մոսկվայից մինչև հեռու վայրերը,
Հարավից մինչև հյուսիս ծովեր,
Մարդ ազատ քայլում է, նա է տերը
Իր հզոր անպարտ հայրենիքի․
Ամենայն տեղ կյանքն ազատ ու լի է,
Ինչպես Վոլգան լայն ու հորդառատ,
Ջահելի ճամփան միշտ հուսալի է,
Ալևոր մարդկանց կյանքն է զվարթ։
Լայնարձակ է հայրենի երկիրն իմ...

Մեր հանդերը շեն ու բարեբեր են,
Քաղաքները անթիվ ու անհամար,
Մեր հարազատ ու վեհ խոսքն է «ընկեր»,
Ամենքից նա թանկ է մեզ համար.
Այս խոսքից մեր սիրտը միշտ հրճվում է,
Բարեկամ են դառնում ամեն տեղ,
Ամենքին ծանոթ ու հարազատ է,
Եվ չկա մեզ մոտ ո՛չ գույն, ո՛չ ցեղ։
Լայնարձակ է հայրենի երկիրն իմ...

Խոսք՝ Լեբեդև-Կումաչի
Երաժշտ.՝ Դունաևսկու

ԱՆԳԻՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆ


Սարերի հովով,
Արտերի ծովով
Դու ինձ գերում ես, իմ նոր բուրաստան,
Ես քեզ սիրում եմ հազար մի ձեվով,
Իմ սովետական, անուշ Հայաստան։
Սարեսար ծաղկել,
Որդոցդ հավաքել,
Դարդից ելել ես, իմ նոր վարդաստան,
Դու նազ լուսնկա է արև ես հագել,
Իմ սովեատկան անուշ Հայաստան։
Քո բախտի ճամփին,
Էլ չես գա ծունկի,
Քեզ ոտքի հանեց հզոր Ռուսիան,
Ապրիր, որ ապրենք, ծաղկիր, որ ծաղկենք,
Իմ սովետական անուշ Հայաստան։

Խոսք՝ Հ. Շիրազի
Երաժշտ.՝ Ե. Սարդարյանի

ՀԱՅԱՍՏԱՆ


Իմ երկրի վրա շողում է
Սարը Արարատ,
Եվ խաղողը, մեր ժպտում է
Քաղցր ոսկեհատ։
Փայլփլում է մեր Սևանը,
Լույս տալիս անվերջ,
Ու ծաղկում է Երևանը,
Իմ քաղաքը պերճ։

Թնդա՛, զվարթ, եմ երգ վարար,
Անցի՛ր աշխարհն արար,
Դու իմ սրտից թևեր առար.
Շողա՛, դալար իմ բուրաստան,
Ծաղկած իմ այգեստան,
Արևաշող իմ Հայաստան։

Քաջագործ են ջահելները,
Մեր գարունն է թանգ,
Իմաստուն են ահելները,
Փառք են ու պարծանք.
Ալվան վարդ են աղջիկները,
Սերն է իմ վկա,
Ով տեսնի հուր աչիկները,
Էլ հանգիստ չկա։
Թնդա՛, զվարթ...

Դաշտերում ուրախ հնչում է
Երգը անսպառ,
Թասերումը կարկաչում է
Գինին ոսկեվառ.
Կուռ պողպատ է մեր երկիրը,
Հողը ծաղկավետ.
Աստղափայլ են երգն ու գիրը։
Ռուսիան է մեզ հետ։
Թնդա՛, զվարթ...

Խոսք՝ Հ. Ղուկասյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Այվազյանի

ՀԱՅՐԵՆԻՔ


Սարերդ ծաղկել, ձորերդ ծաղկել,
Զմրուխտ գարունքի շորեր են հագել,
Գարնան ճամփով ես գնում երջանիկ,
Անուշ Հայրենիք, քնքուշ Հայրենիք։

Վարդերը գարնան շուրթերով վառման
Խոսում են քեզ հետ սիրով անսահման․
— Քեզնով ենք միայն զվարթ, երջանիկ,
Անուշ Հայրենիք, քնքուշ Հայրենիք։

Արտերդ լիքն են ցորենի բերքով,
Լույս արտուտների հայրենի երգով,
Բերքով երջանիկ, երգով երջանիկ,
Անուշ Հայրենիք, քնքուշ Հայրենիք։

Ես էլ մի հասկ եմ քո կյանքի արտում,
Սիրտս՝ մի արտայտ, քեզ գովք է կարդում,
Քեզնով է միայն որդիդ երջանիկ,
Անուշ Հայրենիք, քնքուշ Հայրենիք։

Խոսք՝ Աշոտ Գրաշու
Երաժշտ.՝ Արտաշես Խաչատրյանի

ՀԱՅՐԵՆԻՔ


Կուզեմ վարդի պես քո հողին բուրել,
Միայն քո հողին, մեր նոր հայրենիք,
Կուզեի սիրտըս պոկել, քեզ բերել,
Սրտանց քեզ բերել, մեր նոր հայրենիք։

Եվ վարդ քո հողում դու արև աշխարհ,
Դու արև աշխարհ սոցիալիստական,
Կուզեմ հավիտյան քո հողն համբուրել,
Մեր նոր հայրենիք, սրտանց քեզ սիրել։

Խոսք՝ Ա. Միրասի
Երաժշտ.՝ Կ. Զաքարյանի

ԵՐԳ ՑՆԾՈՒԹՅԱՆ


Ցնծում է այսօր մեր երկիրը հայրենի,
Քաղաքներ, գյուղեր իրար են ձայնակցում,
Մեր հերոսների անմահ անուններից,
Տրոփում թնդում են բերկրանքող սրտերը հայրերի։

Խանդավառ սիրով մայրերն են նրանց գրկում,
Սիրեցյալ ընկերն է կարոտով փարվում...
Թըռչում են ուրախ, կանչում են ու ճչում,
Բյուր, բյուր զավակներ գորովալից ու խնդուն։

Հնչեք փողեր զիլ,
Երգեք տաղերը բյուր,
Երգերով, զովքերով,
Թընդա թող Հայրենիք։
Հայրենիք ուրախ, խնդության,
Ցնծության երգերով։

Հաղթական քայլով մեր գընդերն են եկել
Ալ դրոշներով շենքերն են զարդարվել,
Ջերմ ու խանդավառ երկիրն է ծափ տալիս,
Հզոր բանակին ու հերոսներին մեր Լենինյան։

Առնենք ընկերներ այս լիք-լիք բաժակները,
Առաջին կենացը նվիրենք նրանց,
Ովքեր երջանիկ կյանքի պայծառ օրերը,
Հաղթանակով պսակեցին հավիտյան։

Խոսք և երաժշտ.՝ Մ. Աղայանի

ՀԱՅԱՍՏԱՆ


Երգենք ազատ երկիրը մեր,
Ծաղկուն դաշտերը բարեբեր,
Լույսերի մեջ հավերժական
Հայրենիքը սովետական։

Ծաղկիր երկիր իմ Հայաստան
Ազգերի հետ եղբայրական,
Մենք ապրում ենք երջանկության
Ազատ դարում սովետական։

Ժպտում է մեզ իր նոր տեսքով
Լենինականը հոգեթև.
Լույս է տվել նրան հավերժ,
Կրեմլի պայծառ աստղն անշեջ։
Ծաղկիր երկիր իմ Հայաստան...

Պարուրել է բերկրանքն այսօր
Կիրովական քաղաքը նոր,
Քայլում է նա ազատ կյանքի
Լույս ուղիով կոմունիզմի։
Ծաղկիր երկիր իմ Հայաստան...

Խոսք՝ Ռ. Ղասարյանի
Երաժշտ.՝ Է. Կզարթմյանի

ՍՈՎԵՏԱԿԱՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆ


Քո սարերը,
Քո ձորերը,
Իմ երկիր, ծաղիկ հագան,
Քո արտերն են,
Քո վարդերն են
Լեն ճամփան կյանքի գարնան։
Դու մնա միշտ վառ դալար,
Դու ծաղկիր միշտ, իմ աշխարհ։
Ծով բերքդ,
Ծով միրգդ
Թող ծփա վարար։
Դու ես իմ ազատ երգը, Հայաստան,
Դու ես իմ զվարթ կյանքը, Հայաստան։
Մի շողն ես, մի ցողն ես,
Մեծ աստղի Կրեմլյան։
Դու նոր ես, հզոր ես,
Իմ մայր Հայաստան։
Նոր շենքերդ,
Կամուրջներդ,
Թող շողան կամար-կամար
Մութ գյուղերիդ,
Մութ հյուղերիդ
Լույս բերինք պայծառ անհամար։
Տես, լույսի տակ պար բռնել,
Կաքավում են մեր հարսերը.
Դու լար իմ,
Քնար իմ,
Իմ սրտի վառ սեր։
Դու ես իմ ազատ...

Խոսք՝ Ա. Գրաշու
Երաժշտ.՝ Ա. Այվազյանի

ԵՐԳ ՑՆԾՈՒԹՅԱՆ

(«Հայրենիք» կանտատայից)


Իմ աննման, իմ հուրհըրան,
Դաժան օրերն անդարձ կորան,
Սեղանը բաց, գինին վըրան,
Թասերը լից բերնեբերան։
Հայոց ազատ
Արևի տակ
Խըմենք, խընդանք,
Կյանքին փառք տանք։

Դու, սևաչյա իմ սըրտակից,
Մեր շեն ու նոր օջախներից
Կանչիր, թող գան դուռ ու դըրկից,
Քո նուրբ ձեռքով թասերը լից։
Հայոց ազատ...

Մեր պապերի հոգին արդար
Հազար տարվա տենչն անկատար
Պահեց անշեջ ու անվըթար...
Հիմա ծիծղուն բաժակըդ առ։
Հայոց ազատ...

Խոսք՝ Սարմենի
Երաժշտ.՝ Ա. Հարությունյանի

ԵՐԳ ՀՆԳԱՄՅԱԿԻ

(«Հայրենիք» կանտատայից)


Մեր մաքառման այս հինգ տարին
Սովետական մեր աշխարհին
Կըբերի նոր, ուրախ օրեր,
Լույսի ծովեր հեքիաթային։
Նոր ավաններ, նոր ոստաններ,
Մըշտականաչ այգեստաններ,
Նորակառույց գյուղեր ծաղկուն
Կըզարդարեն երկիրը մեր։
Սարի հովից ալեծածան՝
Կերգեն հասկերը քաղցրաձայն,
Տըխուր, տոչոր խոպաններում
Ծաղկած ծառերը կըցնծան։

Խոսք՝ Սարմենի
Երաժշտ.՝ Ա. Հարությունյանի

ՕՐՈՐ

(«Հայրենիք» կանտատայից)


Նընջի՛ր անհոգ, իմ լույս մանկիկ,
Օրոր եմ ասում,
Դու նոր բացված սարի ծաղիկ,
Հոգյակ սիրասուն։

Մեր փողոցում քնքուշ նազով
Առվակն է հոսում,
Նընջի՛ր, բալիկ, գիշեր է զով,
Օրոր եմ ասում։

Աճի՛ր, խընդա, մեր անուշիկ,
Ազատ աշխարհում,
Լաց մի՛ լինի, կարմրաթըշիկ,
Հոգյա՛կ, իմ սիրուն։

Նընջի՛ր, նընջի՛ր, իմ լույս մանկիկ,
Գիշեր է դըրսում,
Աստղերն ինձ հետ քեզ անուշիկ
Օրոր են ասում։

Խոսք՝ Սարմենի
Երաժշտ.՝ Ա. Հարությունյանի

ԻՄ ՀԱՅԱՍՏԱՆ


Սրտիս սազով քեզ եմ գովում,
Արեգական իմ Հայաստան,
Ժողովրդի կանաչ գարուն,
Սովետական իմ Հայաստան։

Ազատ աշխարհ իմ Հայաստան,
Զվարթ աշխարհ իմ Հայաստան։

Զավակներին քո անձնվեր
Պարտիան տվել է զոր թևեր
Սավառնելով միշտ դեպի վեր,
Դեպ ապագան անզուգական։

Կոմունիզմի շող Հայաստան,
Բոլշևիկյան հող Հայաստան։

Եղբայրության մեծ պարտեզում,
Ծաղկավառ եմ միշտ քեզ տեսնում,
Երջանիկ ես բանում, ապրում,
Աշխատանքի աշխարհ վառման։

Շեն շինարար իմ Հայաստան,
Անգին գոհար իմ Հայաստան։

Խոսք՝ Ա. Գրաշու
Երաժշտ.՝ Արտաշես Խաչատրյան

ՄՈՍԿՎԱ


Մոսկվա, Մոսկվա, արև ու սեր,
Դու լույս փարոս մեր նոր դարում,
Վառել ես դու հազար լույսեր
Մեր Հայաստան նոր աշխարհում։

Մոսկվա, քեզ փառք, Մոսկվա, քեզ կյանք,
Շողա անմար դու դարե-դար։

Քեզնով հզոր, քեզնով հպարտ,
Դու մեր սրտում անմար անուն,
Վառել ես դու հազար լույսեր
Մեր Հայաստան նոր աշխարհում։

Մոսկվա, քեզ փառք, Մոսկվա, քեզ կյանք,
Շողա անմար դու դարե-դար։

Քեզնից է միշտ ծագում արև
Ապրիր ծաղկիր դու դարե-դար,
Դու Լենինի քաղաք հավերժ,
Դու Լենինի հզոր քաղաք։

Մոսկվա, քեզ վառք, Մոսկվա քեզ կյանք,
Շողա անմար դու դարե-դար։

Խոսք՝ Գ. Բորյանի
Երաժշտ.՝ Գ. Եղիազարյանի

ՀԱՂԹԱՆԱԿԻ ԵՐԳԸ


Ազատ ու անծայր
Մեր Հայրենիքում,
Նորից շինարար (շինարար)
Մուրճերն են զընգում։

Հաղթել ենք մարտում,
Երգում ենք, խնդում,
Հայրենի հողին (ջանեջան)
Արև ենք մաղթում։

Գարնան պես ծաղկել,
Նոր կյանքն է եռում,
Ի՜նչ լավ է ապրել (լավ ապրել)
Ազատ աշխարհում։

Հաղթել ենք մարտում,
Երգում ենք, խնդում,
Հայրենի հողին (ջանեջան)
Արև ենք մաղթում։

Դաշտերի ոսկի
Հասկերն ենք հնձում,
Պայծառ գալիքի (գալիքի)
Ճամփան ենք բացում։

Հաղթեք ենք մարտում,
Երգում ենք, խնդում,
Հայրենի հողին (ջանեջան)
Արև ենք մաղթում։

Խոսք՝ Սարմենի
Երաժշտ.՝ Կ. Զաքարյանի

ԵՐԵՎԱՆ


Գարուն Երևան, սիրուն Երևան,
Վարդեր ես ճամփիս փըռում, Երևան,
Ուր էլ գընամ, ուր էլ մընամ,
Քեզ եմ հավիտյան սիրում, Երևան։
Իմ ժողովըրդի վառ աչքերի լույսն ես, Երևան, (2)
Իմ Հայաստանի զարդըն ես, Երևան։ (2)

Զուգվել, զարդարվել, սիրուն աննման.
Դու նորահարս ես դարձել, Երևան,
Սովետական գարնան գըրկում
Ծաղկիր, ծիծաղիր, երգիր, Երևան։
Իմ ժողովրրդի վառ աչքերի լույսն ես, Երևան, (2)
Իմ Հայաստանի զարդն ես, Երևան։

Երգը շըրթունքիս կըռիվ գընացի,
Քո կյանքի համար անվախ կըռվեցի,
Կըրակ կըռվում, կըրակ հեռվում,
Պատկերիդ պայծառ կարոտ մընացի։
Իմ ժողովըրդի վառ աչքերի լույսն ես, Երևան, (2)
Իմ Հայաստանի զարդն ես Երևան։

Խոսք՝ Ա. Գրաշու
Երաժշտ.՝ Արամ Խաչատրյանի

ՆՈՐ ԵՐԵՎԱՆ


Զուգվել ես դու գարնան նըման,
Սիրտը քո՝ հուր-վառման,
Գեղեցկանում ես ժամե-ժամ,
Նոր Երևան։

Մի՛շտ փառքով, միշտ պայծառ,
Ցնծա՛, ծաղկի՛ր, դու դարեդար,
Սովետական քաղաքամայր,
Նոր Երևան։

Ամենազոր մեր ձեռքով,
Մեր ջանքով, մեր կյանքով
Փոխվեց տըխուր տեսքը քո,
Նոր Երևան։
Մի՛շտ փառքով, միշտ պայծառ...

Հեռու հողից քո գիրկն եկան,
Բուն դըրին, զարդ հագան
Պանդուխտ հայերն հալածական,
Նոր Երևան։
Մի՛շտ փառքով, միշտ պայծառ...

Մեծ Միության լույս գըրկում
Միշտ խնդում, միշտ ծաղկում,
Արև-մարդուն ես երգում,
Նոր Երևան։
Մի՛շտ փառքով, միշտ պայծառ...

Խոսք՝ Սարմենի
Երաժշտ.՝ Էդ. Միրզոյանի

ԵՂԲԱՅՐՈՒԹՅԱՆ ԳԵՏԸ


Արազ, Արազ, հե՜յ ջան, Արազ,
Հե՜յ, Բինգյոլից բխող Արազ,
Ալիքներով քո թխավարս,
Ո՞ւր ես վազում ափով ավազ։

— Արարատյան դաշտն եմ գնում,
Դալար արտեր ինձ են մնում,
Գնամ գարնան լուր տամ նրանց,
Արար-վարար ջուր տամ նրանց։

Ո՞ւր ես գնում դու վազեվազ,
Գարնան Արազ, ելման Արազ,
Դաշտով քաշած ջրանցքներով,
Ո՞ւր ես գնում դու երգելով։

— Քուռ անունով քույրիկ ունեմ,
Գնում եմ ես նրան փարվեմ,
Կարոտ ունեմ, կարոտ առնեմ,
Երգս նրա երգին խառնեմ։

Քույրիկիս հետ ուրախ կերթամ,
Մինգեչաուր, Ադրբեջան,
Երգով կերթանք, բերքով կերթանք,
Երջանկության ծով կդառնանք։

Խոսք՝ Աշոտ Գրաշու
Երաժշտ.՝ Արտ. Խաչատրյանի

ՀԵՐՈՍ ՆԵԼՍՈՆ


Մեծ հարգանքով ենք քեզ գովում,
Երգըդ երգեն ամեն դարում,
Քաջությանդ եմ զարմանում,
Հերոս Նելսոն, հայի զավակ։

Կայծակից ահեղ շանթեցիր,
Պողպատե կարկուտ թափեցիր,
Անթիվ ֆաշիստներ ջարդեցիր,
Տանկ, սավառնակ չըթողեցիր։

Առյուծի պես հարձակվեցիր,
Գազաններին ջախջախեցիր,
Ջուր ու կրակ չընայեցիր,
Բազում նավեր խորտակեցիր։

Դու ես փառք ու պարծանքը մեր,
Սերոբիս երգը քեզ նվեր,
Հիշատակիդ փառք եմ երգում,
Հերոս Նելսոն, հայի զավակ։

Խոսք՝ Սերոբի
Երաժշտ.՝ Մ. Միրզոյանի

ԵՐԳ ՂՈՒԿԱՍ ՂՈՒԿԱՍՅԱՆԻՆ


Երբ որ դաշնակները շրջապատեցին,
Քաշվեցիր ջաղցի մեջ, դիրքեր բռնեցիր,
Հե՜յ ջան, աննըման
Ընկեր Ղուկասյան։

Ասիր, «Մեռնե՛նք, տըղերք, մենք քաջի նըման,
Քան թե ստրուկ, գերի մընանք հավիտյան»։
Հե՜յ ջան, աննըման
Մեր քաջ Ղուկասյան։

Թշնամին ուժեղ էր, ձեր թիվը քիչ էր,
Կռվեցիր ու ընկար դու, հերոս ընկեր,
Ազնիվ Ղուկասյպն,
Մեր հոգի, մեր ջան։

Դաշնակի գյուլլեն քո սիրտը ծակեց,
Ձեր սուրբ արյունովը երկիրն ազատվեց.
Ջան, ախպեր, ախպեր,
Նահատակ ախպեր։

Ձեր թափած արյունը իզուր չկորավ,
Բոլշևիկը մեզի փրկություն բերավ.
Ազիզ ախպեր ջան,
Ղուկաս Ղուկասյան։

Խոսք՝ Ն. Խաչատրյանի
Երաժչտ.՝ Մ. Աղայանի

ԿԵՆԱՑ ԵՐԳ


Բաժակները պահեք գլխից վեր.
Մեր հողի սուրբ կենացն ենք խմում,
Մեր հողի կենացը, ընկերներ,
Թող ծաղկուն լինի միշտ աշխարհում։

Բարի բերք մաղթենք մեր հողին,
Մեր հողի ոսկի խաղողին,
Խաղողից գինի քամողին,
Մեր հողերն ազատ պահողին։

Բաժակները պահել սրտի մոտ.
Ժողովուրդ, քո կենացն ենք խմում,
Քո գիշերը դարձավ առավոտ,
Քո արևը՝ հավերժ անմարում։

Բարի բերք մաղթենք մեր հողին,
Մեր հողի ոսկի խաղողին,
Խաղողից գինի քամողին,
Ժողովուրդն ազատ պահողին։

Բաժակները պահել գլխից վեր.
Սերունդներ, ձեր կենացն ենք խմում,
Թող լինեք շինարար, անվեհեր,
Արժանի ապրելու այս հողում։

Բարի բերք մաղթենք մեր հողին,
Մեր հողի ոսկի խաղողին,
Խաղողից գինի քամողին,
Այս երկիրը շեն պահողին։

Խոսք՝ Գ. Սարյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Սաթյանի

ԱԶՐԲԵՅՋԱՆ


Ջա՛ն,
Ազրբեյջա՛ն,
Հեյ ջա՜ն,
Իգի՛թ ես հիմի,
Զահե՛լ։
Վառել ես
Բյուրամոմ ջահե՛ր,
Վառել ես
Շող,
Շեմս-արև։

Ջա՜ն,
Ազրբեյջա՛ն,
Հեյ ջա՜ն,
Սաբահ խե՛յր,
Սալա՛մ,
Բարև՛,
Ջա՜ն։

Պարզել ես
Բազուկըդ կուռ
Դեպի
Քերբելլա,
Մեքքա
Բանտում ես
Ալլահը ծեր,
Քանդում ես
Մինարա,
Մըզկիթ...

Ջա՜ն,
Ազրբեյջա՛ն,
Հեյ ջա՜ն,
Սաբահ խե՛յր,
Սալա՛մ,
Բարև՛,
Ջա՜ն։

Խոսք՝ Ա. Վշտունու
Երաժշտ.՝ Տեր Ղևոնդյանի

ԽԱՉԱՏՈՒՐ ԱԲՈՎՅԱՆ


Հայաստանի վերքի երգիչ,
Լուսապայծառ Աբովյան,
Խոսում ես մեր սըրտի խորքից,
Մեզ հետ ես դու հավիտյան։
Քո սև դարում դու ազգերի
Եղբայրություն տենչացիր,
Ազատության վառ երգերի
Ոսկի սերմեր ցանեցիր։

Դու փըրկարար ռուս մեծ ազգին
Փառքի երգեր ձոնեցհր,
Նրա խիզախ, հըզոր հոգին
Քո մեծ սըրտով սիրեցիր։
Երանի՜, թե մի օր հանկարծ
Քանաքեռից իջնեիր,
Եվ քո սիրած Նորքում կանգնած՝
Երևանին նայեիր։

Արևազարդ, զըվարթ Նորքից
Գայիր մեր մեծ խընջույքին,
Եվ քեզ տանջող քո հին վերքից
Հավետ բուժվեր քո հոգին։

Ժողովրդի գավակն ես դու՝
Կորած անհայտ, անդամբան,
Բայց միշտ կապրես դու մեր սրտում,
Մեր մեծ, անմահ Աբովյան։

Խոսք՝ Սարմենի
Երաժշտ.՝ Ա. Մերանգուլյանի

ԵՐԻՏԱՍԱՐԴԱԿԱՆ ՔԱՅԼԵՐԳ


Մենք ծնվել ենք պայքարի մեջ,
Մեր աչքերում խոյանք ու տենչ,
Մեր սըլացքին երկիրն է մեր
Տըվել երկինք, տըվել թևեր։

Թող գազազեն ուժերը մութ,
Արևելքից մինչ արևմուտ,
Մենք կերտում ենք հաստատակամ
Կոմունիզմի մեծ ապագան։

Միշտ անվեհեր, միշտ դեպի վեր,
Միշտ աննահանջ քայլենք առաջ,
Քայլենք հըպարտ, քայլենք հաստատ,
Մենք սերունդ ենք երիտասարդ։

Խոսք՝ Ս. Կապուտիկյանի
Երաժշտ.՝ Մ. Մազմանյանի


ԱՇԽԱՏԱՆՔԻ, ՆՈՐ ԿԵՆՑԱՂԱՅԻՆ ԵՎ ՍԻՐՈ ԵՐԳԵՐ

ԻՆՉՔԱ՜Ն ԽԻՆԴ ԿԱ ԻՄ ՍՐՏՈՒՄ


Ինչքա՜ն խինդ կա իմ սրտում,
Կյանքի թափ կա իմ սըրտում,
Ես ջահել եմ եռանդուն,
Արև աշխարհ իմ սըրտում։

Յարս ինձ հետ բանվոր է,
Արև ունի իմ սըրտում,
Յարս կարմիր զինվոր է,
Նրա հուրն է իմ սըրտում։

Ինչքա՜ն խինդ կա իմ սըրտում,
Կյանքի թափ կա իմ սըրտում,
Ես ջահել եմ, եռանդուն,
Արև աշխարհ իմ սըրտում։

Երաժշտ.՝ Ռ. Մելիքյանի

ՄԻԱՍԻՆ, ՄԻԱՍԻՆ


Գընանք արտը միասին, միասին, միասին,
Բանենք, դատենք, աշխատենք միասին, միասին,
Կոմսոմոլ սիրուն աղջիկ, սև՛ աղջիկ, սե՛ր աղջիկ,
Գընանք հանդը, մութլուսին, մութլուսին, մութլուսին։

Խըշխըշում են արտերի, վարդերի ծովերը,
Սըվսըվում են դաշտերի, արտերի հովերը,
Ու ամենքը միասին, միասին, միասին
Փըսփըսում են նոր կյանքի աշխատանքն ու սերը։

Կոմսոմոլ սիրուն աղջիկ, սև՛ աղջիկ, սե՛ր աղջիկ,
Գընանք արտը մութլուսին, մութլուսին, մութլուսին,
Բանենք, դատենք, աշխատենք, ջան աղջիկ, ջան աղջիկ։
Ու ետ դառնանք միասին, միասին, միասին։

Խոսք՝ Խ. Դաշտենցի
Երաժշտ.՝ Ռ. Մելիքյանի

ԾԻԼ, ԾԻԼ


Ծի՛լ, ծի՛լ, ծի՛լ, ծիլա
Ծի՛լ, ծի՛լ, ոսկիս կըցոլա,
Էն արևին շող կըտա,
Էն ծաղկանցը ցող կըտա,
Կանաչ դաշտի բուրվառն է,
Կարմիր վարդի հոտ կըտա։

Ծի՛լ, ծի՛լ ծի՛լ, ծիլա,
Ծի՛լ, ծի՛լ, ոսկիս կըցոլա,
Էսպես անուշ երեխա
Սեր ու ծիծաղ շաղ կըտա,
Ալար-դալար կըռներով
Կոտրած սըրտիս սյուն կըտա
Ծի՛լ, ծի՛լ, ծի՛լ, ծիլա,
Ծիլ, ծիլ, ոսկիս կըցոլա,
Ծի՛լ, ծի՛լ, ծի՛լ, ծի՛լ, ծի՛լ, ծի՛լ։

Խոսք՝ Ա. Խնկոյանի
Երաժշտ.՝ Ռ. Մելիքյանի

ՄԱՐՈՆ ՈՒ ՍԱՐՈՆ

(Դուետ)


Սարո.— Գարուն եկավ, Մարո ջան,
Արևն ելավ վառուն,
Քըչքըչում են, յարո ջան,
Սառն աղբյուրներն, առուն,
Մեր երկիրն էլ, Մարո ջան,
Ոնց որ ծաղկած գարուն.
Էս ի՜նչ անուշ ու վառ ես,
Ջա՜ն, սովետի երկիր։

Մարո.— Արև ելավ, Սարո ջան,
Պաչեց դոշը սարի,
Տըրակտորդ, յարո՛ քան,
Քըշիր, դեսը արի,
Թևըդ քըշտիր, Սարո ջան,
Մեր արտերը վարի.
Էս Ի՜նչ անուշ ու վառ ես,
Ջա՜ն, սովետի երկիր։

Սարո.— Մեր գեղումը, Մարո ջան,
Կինբաժին ես դառել,
Սաղ կանանցը, յարո ջան,
Ժողովի ես տարել,
Հին ադաթը, Մարո ջան,
Ոտնատակ ես արել.
Էս ի՜նչ անուշ ու վառ ես,
Ջա՜ն, սովետի երկիր։

Մարո.— Գեղխորհըրդում, Սարո ջան,
Նըստել ես դու ժողով,
Թուխ երեսիդ, յարո ջան,
Լուսաբացի շողով,
Կուլակները, Սարո ջան,
Բըռնվել են դողով.
Էս ի՜նչ անուշ ու վառ ես,
Ջա՜ն, սովետի երկիր։

Սարո.— Ջահել ես դու, Մարո ջան,
Ոնց որ կարմիր խընձոր,
Աշխատում ես, յարո ջան,
Արտումը ոնց հընձվոր,
Դու մեր գեղին, Մարո ջան,
Արևի շող ոնց որ.
Էս ի՜նչ անուշ ու վառ ես,
Ջա՜ն, սովետի երկիր։

Խոսք՝ Ա. Վշտունու
Երաժշտ.՝ Ռ. Մելիքյանի

ԿՈՄՍՈՄՈԼ ԷՆ ՏՂԵՆ


Կոմսոմոլ էն տըղեն,
Աչքըս վըրեն մընաց,
Հըրեն ճամփի վըրեն
Ձիով էն ո՞ւր գընաց։

Սիրտըս տարավ իր հետ,
Կյանքըս էլ ո՞ւր մենաց,
Կոմսոմոլ էն տըղեն
Ինձ թողեց, ո՞ւր գընաց։

Լուսըդ խավրի, այ դուշման,
Դու անարև մընաս,
Կոմսոմոլ էն տըղեն
Առանց բարև գընաց։

Կոմսոմոլ ա՛յ տըղա,
Աչքըս վըրեդ մընաց,
Ասես սըրտիս վըրա՝
Ձիդ դոփելով գընաց։

Խոսք՝ Գ. Սարյանի
Երաժշտ.՝ Ռ. Մելիքյաւնի

ԵՍ ՆՈՒՌ ԵՄ


Ես նուռ եմ, սիրով հուր եմ,
Զահել տըղին մըրմուռ եմ,
Արազի պես լափ կըտամ,
Սեր ու սովդա կըվառեմ։

Ա՜յ տըղա, հանդ ես գընում,
Կոլեկտիվ արտ ես գընում,
Կեպին թեքել ես ճակտիդ,
Էնպես հըպարտ ես գընում։

Տրակտորը քըշում ես,
Մըրգով լիքը աշուն ես,
Աչքով, ունքով ես անում,
Սիրտ ու հոգիս մաշում ես։

Համ խելոք ես, համ լավ ես,
Դու ակտիվ կոմսոմոլ ես,
Կոլեկտիվըդ շեն մնա,
Սիրով ու սուփրով բոլ ես։

Խոսք՝ Ս. Տարոնցու
Երաժշտ.՝ Ռ. Մելիքյանի

ՄԻ ԵՐԳ ԳՒՏԵՄ


Մի երգ գիտեմ ես աննըման,
Հըզոր մուրճի թափի նըման,
Որոտի պես հատու, խրոխտ
Մի երգ գիտեմ ես աննըման։

Ծընվել է նա մութ հանքերի
Մետաղակուռ երակներից
Ու ձայն առել քըլունգների
Ցասկոտ ու շեշտ հուր զարկերից։

Սընունդ առել՝ ջիղ ու արյուն,
Բանուկ, ջըլոտ բազուկներից,
Գործարանը խինդ ու ավյուն
Հընչել նըրան իր ժըխորից։

Հե՛յ, իմ երգը միշտ աննըման,
Հըզոր մուրճի թափի նըման,
Որոտի պես հատու, խրոխտ,
Մի երգ գիտեմ ես աննըման։

Խոսք՝ Հ. Հակոբյանի
Երաժշտ.՝ Ռ. Մելիքյանի

ՀՈՎԵՐ, ԻՆՁՆԻՑ ԲԱՐԵՎ ՏԱՐԵՔ


Մեներգ
Հովեր, ինձնից բարև տարեք,
Համբույր տարեք բոլորին,
Երկրի հեռու սահմաններում
Հայրենիքի զինվորին։

Բոլորը
Ծաղիկների բույրեր տարեք
Ու հով տարեք շոգ օրին
Հեռու-հեռու երկըրներում
Շեկ արտերի հընձվորին։

Մեներգ
Եվ իմ սիրտը տարեք, հովեր,
Աշխատանքի զինվորին,
Նոր աշխարհը կառուցողին,
Մեր հարազատ բանվորին։

Բոլորը
Տարեք, հովեր, անուշ հովեր,
Ուրախության այս օրին
Հոգիս տարեք, սիրտըս տարեք,
Ա՜խ, բոլորին, բոլորին։

Խոսք՝ Գ. Սարյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Սաթյանի

ՄԱՐՏԻԿԻ ԵՐԳԸ

(Կարոտ)


Թռչեի մտքով տուն,
Ուր իմ մայրն է արթուն.
Տեսնեի այն առուն
Կարոտով ես անհուն,
Ուր ամեն մի գարուն
Ջըրերով վարարուն
Կարկաչում էր սարերում։

Թեքվեի աղբյուրին,
Կարոտած պաղ ջրին,
Լինեի հանդերում,
Մեր կանաչ մարգերում,
Ուր ծաղկունքն են բուրում,
Ուր մանուկ օրերում
Հովն էր ինձ միշտ համբուրում։

Հայրենիքն իմ սրտում
Թե չընկնեմ ես մարտում,
Ա՜խ, իմ մայր թանկագին,
Տուն կըգամ ես կրկին,
Կսփոփեմ քո հոգին
Համբույրով սրտագին,
Կըսեղմեմ քեզ իմ կրծքին։

Խոսք՝ Գ. Սարյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Սաթյանի

ԱՂԲՅՈՒՐՒ ՄՈՏ

(«Անահիտ» կինոֆիլմից)


Ես ծարավ էի, աղբյուր, ջուր տվիր,
Քո պաղ ջրի հետ սըրտիս հուր տվիր,
Թե չեմ հասնելու ես իմ մուրազին,
Սիրո կրակն ինձ ինչո՞ւ զուր տվիր։

Երբ տխրել եմ ես, շամբին եմ նայել,
Երբ լաց եմ եղել, ամպին եմ նայել,
Տեսքիդ կարոտով աղբյուրի ափին
Թեքվել եմ ու քու ճամփին եմ նայել։

Խոսք՝ Գ. Սարյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Սաթյանի

ՍԵՎԱՆԻ ՁԿՆՈՐՍՆԵՐԻ ԵՐԳԸ


Զըմրուխտ ջըրեր, կապույտ Սևան,
Զուգել է ձեզ գարնան արփին,
Ծըփում եք դուք, սրրտի նըման,
Նայում եք ձեր կանաչ ափին։

Կանցնեն օրեր, կանցնի տարին,
Լույս կըդառնաք, կապույտ ջըրեր,
Ձեր ցոլքի մեջ մեր աշխարհին
Կընայի ջինջ հայացքը մեր։

Կրժպտաք դուք վառ լույսերով
Ամեն անցնող ու դարձողիին,
Չըմոռանաք հիշել սիրով
Ջըրերից լույս կառուցողին։

Ասեք եկող սերունդներին,
Դուք լույս դարձած, կապույտ ջրեր,
Նըրանք մեզ սիրտ ու սեր տըվին,
Որ լույս լինի ճամփեքը ձեր։

Զըմրուխտ ջըրեր, կապույտ Սևան,
Զուգել է ձեզ գարնան արփին,
Ծեփում եք դուք սըրտի նըման,
Նայում եք ձեր կանաչ ափին։

Խոսք՝ Գ. Սարյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Սաթյանի

ԵՐԳ ԽԱՂԱՂՈՒԹՅԱՆ


Աշխատում ենք օր ու գիշեր,
Գործարանում ու հանքերում,
Կառուցում ենք երկիրը մեր,
Եվ կոմունիզմ մեր աշխարհում։
Զարկ, զարկ, զարկ, զարկ, զարկ։

Մենք չենք ուզում մահ ու արյուն,
Մենք ոչ ոքից չենք վախենում,
Մենք սահմանին կանգնած արթուն,
Խաղաղություն ենք ցանկանում։

Իսկ թե վառի թշնամին նենգ,
Կըռվի հըրդեհն իր դարանում.
Կըրծքերով մեր կըպաշտպանենք,
Մենք կոմունիզմ մեր աշխարհում։
Զարկ, զարկ, զարկ, զարկ, զարկ։

Մենք չենք ուզում մահ ու արյուն,
Մենք ոչ ոքից չենք վախենում,
Մենք սահմանին կանգնած արթուն,
Խաղաղություն ենք ցանկանում։

Խոսք՝ Գ. Սարյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Սաթյանի

ԱՐԱՐԱՏՅԱՆ ՀՈՎՏԻ ԵՐԳԸ


Զարթնել ես, Արարաւտ, ժպիտ կա դեմքիդ,
Զանգուն գոտի արած, կապել ես մեջքիդ,
Նայում ես դու զըվարթ, բացվել է գարուն,
Լե՛, լե՛, լե՛, լե՛,
Լե՛, լե՛, լե՛, լե՛,
Քո դեմ երկիրն է մեր ծաղկով զարդարուն.
Լե՛, լե՛, լե՛, լե՛,
Հայրենիք ցնծա։

Հպարտ ճակատդ վեր, հայրենիք ցնծա,
Անուշ երգերը մեր լինեն քեզ ընծա։

Հիմա մեր աշխարհում նոր կյանք է եռում,
Ջրի հևքից քամված լույսեր են վառվում,
Եկել են նոր կարգեր, ծընվել են նոր մարդիկ,
Լե՛, լե, լե, լե՛...
Ապրում են բախտավոր, ազատ, երջանիկ,
Լե՛, լե՛, լե՛, լե՛...
Հպարտ ճակատդ վեր, հայրենիք ցնծա,
Անուշ երգերը մեր լինեն քեզ ընծա։

Խոսք՝ Գ. Սարյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Սաթյանի

ԲԱՆԱԿ ԵՄ ԳՆՈՒՄ


— Բանակ եմ գընում, սիրասուն մայրիկ,
Քեզ մնաս բարով եմ ասում, մայրիկ.
Բանակ եմ գընում, մայրիկ, ընկերներիս հետ, մայրիկ,
Հերոսի փառքով, մայրիկ, կըգամ մի օր ետ։

— Քեզ բանակ ճամփեմ, մեռնեմ քո ճամփին,
Թըռչող հավք լինեմ, թըռնեմ քո ճամփին.
Գընա՛, իմ ջիվան, գնա՛, գնա՛, իմ հըպարտ արծիվ,
Հաղթիր թշնամուն, որդի, ետ վերադարձիր։

— Տոն է խնդության քո որդուն, մայրիկ,
Ես այսօր տվի սուրբ երդում, մայրիկ,
Երդում եմ տվել, մայրիկ, լինել անվեհեր մարտիկ,
Թշնամու հանդեպ անհաղթ մի առյուծ Մհեր։

— Լինեմ քեզ մատաղ, ի՛մ արծիվ, գնա՛,
Սար ու ձոր անցիր, քաջ կռվիր, գընա՛։
Իմ անուշ բալա, գնա՛, կաթըս քեզ հալալ, գընա՛,
Մեր Հայրենիքին, բալա, քեզ մատաղ արա։

— Հայրենիքս ինձ շունչ և կյանք է տվել,
Պողպատ մկաններ, կուռ կամք է տվել.
Պաշտպան կըկանգնեմ, մայրիկ, ինձ կյանք տվողին, մայրիկ,
Մեր սովետական ծաղկող հայրենի հողին։

Խոսք՝ Ա. Վշտունու
Երաժշտ.՝ Մ. Միրզայանի

ՔՆՔՈՒՇ ՀՈՎԻԿ


Քընքուշ հովիկ, իմ նազելուց
Քաղցըր բուրմունք հետըդ բե՛ր,
Վիշտս ու ցավըս շուտ փարատի՛ր,
Սիրո բարև հետըդ բե՛ր։
Շո՛ւտ, մատըռվակ, ոսկի թասով,
Վարդի գույնով գինի բեր,
Գինի բեր։

Անուշ խոսքեր սիրուն սրրտի
Պարտեզներից քաղի՛ր, բե՛ր.
Ջերմ համբույրի, ծով կարոտի
Ծաղիկ-ծաղկունք հետդ բե՛ր։
Շո՛ւտ, մատըռվակ, ոսկի թասով,
Նըռան փայլով գինի՛ բեր,
Գինի բեր, գինի բեր։

Խոսք՝ Ավ. Իսահակյանի
Երաժշտ.՝ Կ. Զաքարյանի,
Մ. Մազմանյանի

ԿՈԼԽՈԶԱԿԱՆ ԵՐԳ

(Դուետ)


Տղա.— Տրակտորով վարել եմ արտը,
Արտում ծաղկար, դու իմ վարդը,
Դու իմ վարդը,
Սեր ու զարդը։
Թե որ դու կաս, էլ ի՞նչ է ինձ դարդը։

Աղջիկ.— Հողի կրծքում խորն է հերկըդ,
Իմ սըրտում էլ՝ քաղցրը երգըդ,
Քաղցըր երգըդ,
Սիրուն տեսքըդ,
Յար, սրտիս սերն էլ թող լինի բերքըդ։

Տղա.— Արտերի ցորենը խաս է,
Հասկը քեզ պես ոսկեվարս է,
Իմ մուրազը,
Ոսկեվարսը,
Ջա՜ն, իմ հոր ու մոր գովական հարսը։

Աղջիկ.— Արտ ու տուն լըցրել է բարը,
Իմ կոլխոզնիկ ջիվան յարը,
Ջա՜ն իմ յարը,
Մինուճարը,
Իմ սըրտի, իմ սիրո դեղ ու ճարը։

Տղա.— Ունքըդ կամար, աչքըդ նուշ է,
Աղջիկ.— Մեղր ու շաքրից սերըդ անուշ է,
Միասին.— Սերն անուշ է,
Յարն անուշ է,
Ջա՜ն, սովետական երկիրն անուշ է։

Խոսք՝ Վ. Հարությունյանի
Երաժշտ.՝ Ե. Սահառունու

ԱՐԴՅՈՔ ԳԻՏԵ՞Ս ԴՈՒ...


Արդյոք գիտե՞ս դու, որ չեմ մոռացել,
Ամեն, ամեն օր կարոտում եմ ես,
Հոգիս թևավոր թռչուն է դարձել,
Եվ հեռուներում որոնում է քեզ։

Որոնում է քեզ քնած թե արթուն,
Եվ թվում է, թե ահա կերևաս, ահա կերևաս,
Լուռ կնայեն ինձ աչքերդ ժպտուն,
Իմ լավ, իմ մաքուր, իմ անուշ երազ...

Խոսք՝ Գ. Սարյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Սաթյանի

ԽԱՂՈՂԱՔԱՂ


Այգիների մեջ խաղողն է հասուն, (2)
Քաղենք մենք ուրախ երգով ու տաղով, (2)
Երգով ու տաղով,
Երգով ու տաղով, արի.
Ողկույզներն են մեզ ժպտում ու նազում, (2)
Զուգվել են նրանք արևի շողով։
Արևի շողով։ (2)
Թըփից-թուփ ընկած խաղող եմ քաղում, (2)
Կոլխոզնիկ տղա մեր այգին արի, (2)
Մեր այգին արի,
Մեր այգին արի, արի,
Արևի ոսկի շողերն են մարում, (2)
Նայում եմ կանգնած քո ճանապարհին,
Քո ճանապարհին։ (2)
Արի, արի, արի, արի, (2)
Նայում եմ կանգնած (2)
Քո ճանապարհին, (2)
Արի, արի, արի, արի։ (2)

Խոսք՝ Գ. Սարյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Սաթյանի

ԿՈԼԽՈԶԱԿԱՆ ՔԱՌՅԱԿՆԵՐ


Հեյ, հեյ, իգիթ եմ ես,
Քյոռօզլու ձին տակիս,
Թե կա ուրիշն ինձ պես,
Ամոթ իմ գըդակիս։

Օգնենք, հարևաններ,
Թիկունք լինենք իրար,
Դառնա կոլխոզը մեր
Անհաղթելի մի սար։

Հեյ, հեյ առատ բերքով
Տարին կըբոլորեմ,
Կելնեմ հաղթանակով,
Բեղըս կոլորեմ։
Օգնենք, հարևաններ...

Հեյ, հեյ ասլան տղերք,
Քույրեր խանդութ խաթուն,
Մեր աշխարհին բերեք
Բերքի առատություն։
Օգնենք, հարևաններ...

Խոսք՝ Գ. Սարյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Սաթյանի

ԱՆԳԻՐ, Ե՛Վ ԱՆՀԱՅՏ


Անգիր, և՛ անհայտ, և՛ անհիշատակ՝
Ամայի դաշտում մի գերեզման կա․—
Ո՞վ է հող դառնում այդ լուռ քարի տակ,
Ո՞վ է լաց եղել այդ քարի վրա։

Համր քայլերով դարերն են անցնում,
Արտույտն երգում է իր գովքը գարնան.
Շուրջը ոսկեղեն արտերն են ծփում,—
Ո՞վ է երազել և սիրել նրան...

Խոսք՝ Ավ. Իսահակյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Քոչարյանի

ԶՄՐՈՒԽՏՅԱ ԵՐԳԵՐ


Զմրուխտյա երգեր, երազներ շքեղ,
Գարնան վարդի հետ եկան, գնացին․
Համբույր ծաղկաբույր և սեր հրաշագեղ
Գարնան հովի հետ եկան, գնացին։

Ուրիշի նման բույն չըշինեցիր,
Կյանքի մրըրկով զարկված թռչուն,
Ու հիմա մենակ ու որբ մնացիր,
Եվ թարմ տարիներդ եկան, գնացին։

Անտուն մնացիր ու թափառական,
Ընկեր բարեկամ եկան, գնացին,
Մոլոր ճամբեքում մնացիր մոլոր,
Քարավան, երամ եկան, գնացինք

Ու հիմա աշնան մեգի մեջ խավար,
Ականջդ հառած սրտիդ լուռ լացին,
Օտար ափերում կանգնել ես շվար,
Ինչ որ ունեիր, անդարձ գնացին։

Խոսք՝ Ավ. Իսահակյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Քոչարյանի

ԽՆՋՈՒՅՔԻ ԵՐԳ


Սեղանն է առատ,
Դիմացն՝ Արարատ,
Հընչում են երգեր
Ուրախ ու զըվարթ։
Լըցնենք, ընկերնե՛ր,
Բաժակները լի,
Թող Հայոց գինին
Մեզ անուշ լինի։

Փառք տանք մայր հողին,
Արևի շողին,
Գինի պարգևող
Հայոց խաղողին։
Լըցնենք, ընկերնե՛ր...

Փառք տանք նոր կյանքին,
Հողի մշակին,
Որ միշտ կանաչեն
Մեր դաշտն ու այգին։
Լըցնենք, ընկերներ...

Գովենք դարեդար
Աշխատանքն արդար,
Հայոց աշխարհի
Արևը պայծառ։
Լցնենք, ընկերնե՛ր...

Խոսք՝ Սարմենի
Երաժշտ.՝ Կ. Զաքարյանի

ԿՈԼԽՈԶԱԿԱՆ ՊԱՐԵՐՔ


Ուռենուց բար չի չինի,
Սըրտումըս դարդ չի լինի,
Կոլխոզի արտի միջին
Չաշխատող մարդ չի լինի։

Մեր արտի հողն եմ սիրում,
Այսօրն ու վաղն եմ սիրում,
Լիառատ մրգով եմ հասուն
Կոլխոզի բաղն եմ սիրում։

Արազը լափ է տալիս,
Մեր արտը ծափ է տալիս,
Այս օրվա բերքը հասուն
Եռանդ ու թափ է տալիս։

Արտերի ցողն եմ սիրում,
Մեծ մարտի փողն եմ սիրում,
Երեկվա կռվի պահին
Թշնամու դողն եմ սիրում։

Խոսք՝ Հ. Շիրազի
Երաժշտ.՝ Կ. Զաքարյանի

ՀԵ՜Յ ԱՐԱԳԱԾ


Հե՜յ, Արագած, ալ-լալ հագել
Ո՞ւր կըթըռնիս իմ երգի պես։
Օ՜յ, օ՜յ, օ՜յ, Արագած,
Բարձըր սար, հով-զով սար։
Հե՜յ, սըրտիս խորքեն է, ելե, կանգնե,
Երկինք կերթաս իմ սիրուս պես,
Օ՜յ, օ՜յ, օ՜յ, Արագած,
Բարձըր սար, հով-զով սար։

Քո լալազար, ծիծղուն ծաղկունք
Իմ վառ սերեն բույր կառնին,
Զառ Մանթաշի թև ու թռչունք
Իմ բըլբուլեն ձեն կառնին,
Իմ վարդ սերեն ձեն կառնին։
Օ՜յ, օ՜յ, օ՜յ, օ՜յ, օ՜յ, օ՜յ, օ՜յ։

Հե՜յ ջան, հա՛ ջա՜ն, ցողն ու ակունք
Սըրտիս խորքեն ծին կառնին.
Օ՜յ, օ՜յ, օ՜յ, Արագած,
Բարձըր սար, հով-զով սար։

Խոսք՝ Ավ. Իսահակյանի
Երաժշտ.՝ Հ. Ստեփանյանի

ԲԻՆԳՅՈԼ


Երբ բաց եղան գարնան կանաչ դռները,
Քնար դառան աղբյուրները Բինգյոլի.
Շարվեշարան անցան զուգված ուղտերը,
Յարս էլ գնաց յայլաները Բինգյոլի։

Անգին յարիս լույս երեսին կարոտ եմ,
Նազուք մեջքին, ծով-ծամերին կարոտ եմ.
Քաղցր լեզվին, անուշ հոտին կարոտ եմ,
Սև աչքերով էն եղնիկին Բինգյոլի։

Պաղ, պա՜ղ ջրեր, պապակ շուրթըս չի բացվի,
Ծուփ-ծուփ ծաղկունք, լացող աչքս չի բացվի,
Դեռ չտեսած յարիս, սիրտըս չի բացվի,
Ինձ ի՞նչ, ավա՜ղ, բլբուլները Բինգյոլի։

Մոլորվել եմ, ճամփաներին ծանոթ չեմ,
Բյուր լճերին, գետ ու քարին ծանոթ չեմ.
Ես պանդուխտ եմ, էս տեղերին ծանոթ չեմ,
Քուրիկ, ասա, ո՞րն է ճամփան Բինգյոլի։

Խոսք՝ Ավ. Իսահակյանի
Եղանակ՝ Ժոդովրդական

ՍԱՐԻ ԱՂՋԻԿ


Սարի աղջիկ, մեր նոր հանդում,
Հայացքըդ ջինջ հուր հրավառ,
Համայնքի ծով հասուն արտում
Աշխատում ես դու միշտ հպարտ։
Արի աղջիկ, սարի աղջիկ,
Սովետական դարի աղջիկ։

Արտի միջին քաղ ես անում
Քո հաղթական կուռ ձեռքերով,
Հասկերի հետ խաղ ես անում
Սիրտըդ լցված հուր երգերով։
Արի աղջիկ, սարի աղջիկ,
Սովետական դարի աղջիկ։

Աշխատանքով տարվել ես դու
Արևաշող մեր նոր հանդում,
Արևի պես վառվել ես դու
Իմ երգառատ ջահել սրտում։
Արի աղջիկ, սարի աղջիկ,
Սովետական դարի աղջիկ։

Խոսք՝ Մ. Լեռնունու
Երաժշտ.՝ Մ. Միրզոյանի

ԳՐԿԻՐ ԻՆՁ ՄԵՂՄԻԿ


Գրկիր ինձ մեղմիկ,—
Քո կախարդ գրկում
Ես զգում եմ ինձ
Իմ հայրենիքում։

Ծիծաղում ես դու՝
Ուրախ ու անմեղ,
Մեր դըռան, ասես,
Աղբյուրն է բյուրեղ։

Շըշնջում ես դու
Այնպես հեզ, անուշ,
Ասես, մեր դաշտի
Հովիկն է քնքուշ։

Ու երբ խաղում ես
Իմ մազերի հետ,—
Վառ մանկությունս
Ինձ դառնում է ետ։

Խոսք՝ Ավ. Իսահակյանի
Երաժշտ.՝ Հ. Ատեփանյանի

ՍՈՆԱ ՋԱՆ


Արևն ելավ, արտը ծըփաց,
Քամին երգեց, Սոնա ջա՜ն.
Մեր մաշինեն արտը գընաց,
Դե շուտ, շտապիր, յարո ջա՜ն։

Ջըրանցքն եկավ, արտը ջըրեց,
Արտը աճեց, Սոնա ջա՜ն.
Հասկը ելավ, հերկը ծածկեց,
Արտն է հասել, յարո ջա՜ն։

Ցորնի արտը, տե՛ս, ինչպես վառ
Շողշողում է, անուշ ջա՜ն.
Ոսկե ծամիկ աղջկա նըման
Նազն է անում, յարո ջա՜ն։

Արևն ելավ, շողքը գըցեց
Հանդի վրա, անուշ ջա՜ն,
Հորձանք տըվեց ու սըվսըվաց
Ոսկի արտը շորորան։

Խոսք՝ Աղավնու
Երաժշտ.՝ Դ. Ղազարյանի

ԿՈԼԽՈԶԻ ԱՂՋԻԿ


Կանգնել ես հըպարտ կոլխոզի դաշտում,
Այտերըդ՝ ձեռքիդ հասկերի պես վառ.
Ու քո վառ սերդ է ծաղկել իմ սըրտում,
Կոլխոզի՛ աղջիկ, աչերըդ պայծառ։
Հե՛յ ջան, հե՛յ ջան, հե՛յ ջան, հե՜յ,
Ջան, շահե՛լ աղջիկ, հաստատ ու համառ,
Վառ երգեր եմ ես հյուսել քեզ համար։

Մեր ընթացքի հետ այս արագահոս,
Անվախ քայլում ես դու մեզ հետ առաջ.
Դարձել ես մեր նոր օրերի հերոս,
Կոլխոզի՛ աղջիկ, և՛ արի, և՛ քաջ։
Հե՛յ ջան, հե՛յ ջան, հե՛յ ջան, հե՜յ,
Ջան, ջահե՛լ աղջիկ, հաստատ ու համառ,
Վառ երգեր եմ ես հյուսել քեզ համար։

Մի անհուն սիրով ես քեզ սիրեցի
Ծըփան արտերի ոսկեվառ գըրկում,
Անունըդ այնպես պայծառ գրեցի,
Կոլխոզի աղջիկ, իմ սիրո գրքում։
Հե՛յ ջան, հե՛յ ջան, հե՛յ ջան, հե՜յ,
Ջան, ջահե՛լ աղջիկ, հաստատ ու համառ,
Վառ երգեր եմ ես հյուսել քեզ համար։

Խոսք՝ Մ. Կորյունի
Երաժշտ.՝ Դ. Ղազարյանի

ԼՈՒՅՍԸ ԲԱՅՎԵՑ


Լույսը բացվեց, գընամ հանդը,
Կանաչել են սարն ու արտը.

Էն տրակտոր քըշող տըղան
Ինձ է կանչում, մեռնեմ նըրան։

Արևի հետ զարթնել է նա,
Զըրընգում է երգը նըրա,
Անուշ երգող ջահել տըղան,
Ջան, իմ յարն է, մեռնեմ նըրան։

Հասակն ասես սոսի լինի,
Գիշերից սև աչեր ունի,
Գարունքից էլ սիրուն տըղան
Գերել է ինձ, մեռնեմ նըրան։

Դոշին բացված կակաչ ունի,
Շախ ծիծաղի խոսքեր ունի,
Գեղածիծաղ անուշ տըղան
Սըրտիս զարդն է, մեռնեմ նըրան։

Խոսք՝ Վ. Աղասյանի
Երաժշտ.՝ Մ. Միրզոյանի

ԳԱՐՆԱՆ ԳԵՏԵՐ


Գարնան գետեր, ելման գետեր,
Ուրախ գետեր, ուրախ սրտեր,
Երանի թե սիրտս թռչեր,
Ձեր գլգլան գիրկը նետվեր։

Կոլխոզային ծով դաշտերից
Ձեզ արտերն են կանչում, գետեր,
Այգիներից հով, ծաղկալից
Ձեզ ծառերն են կանչում, գետեր։

Գարնան գետեր, ելման գետեր,
Ջրում եք դուք հանդեր, արտեր,
Դալարում են, կանաչ հագնում,
Կարմիր կապում հասկեր, վարդեր։

Գարնան գետեր, ելման գետեր,
Կտրեք, անցեք դար ու դաշտեր,
Հողի շըթին ջուր շաղե՛ք, ջուր,
Գարնան գետե՛ր, ուրախ սրտե՛ր։

Խոսք՝ Աշոտ Գրաշու
Երաժշտ.՝ Դ. Ղազարյանի

ԿՈԼԽՈԶԱԿԱՆ


Մեր դեմ ծըփում են
Կոլխոզական դաշտերն անծայր,
Ոսկե հասկեր են
Մեզ ժըպտում սիրով պայծառ.
Եվ մեր սըրտում անմար
Շողեր երջանկության,
Քեզ ենք գովում,
Սովետական մեր Հայաստան։

Թափել ենք մենք անհուն եռանդ
Բերքն է ծովից առատ,
Կյանքը միշտ զըվարթ.
Թող միշտ հըզոր,
Հաղթող լինի
Ազատ ու նոր
Հողըն հայրենի։
Ցորեն հընձենք, ջան,
Երգեր հյուսենք, ջան,
Անուշ Հայաստան.
Աշխատանքով հերոսական
Գընանք դեպի լույս ապագան։

Խոսք՝ Սարմենի
Երաժշտ.՝ Ա. Հարաթյունյանի

ԵՐԻՏԱՍԱՐԴԱԿԱՆ ՎԱԼՍ


Ազատ աշխարհում, մեր նոր աշխարհում,
Ծաղկում են հավետ երգեր, խինդ ու սեր,
Վառվում են, վարարում
Մեր սրտում հույզերը,
Լույս գալիքն ենք կերտում
Մենք օր ու գիշեր։

Զնգուն երգն է մեր
Ամեն տեղ հնչում,
Ուրախ ջահելներ,
Մենք ձեզ ենք կանչում,
Մեր երկինքն անամպ,
Մեր հոգին՝ հզոր,
Արբած խնդությամբ՝
Պարում ենք այսօր։

Անգին Հայրենիք, մոր պես սիրասուն,
Տալիս ես դու մեզ երգեր, խինդ ու սեր,
Գարնան պես երազուն,
Մեր սրտում Հույսեր,
Լույս գալիքն ենք կերտում
Մենք օր ու գիշեր։

Անմար լույսն է մեր
Ամեն տեղ հաղթում,
Մայրեր, մանուկներ
Մեզ կյանք են մաղթում։
Մեր կրակն անշեջ
Շուռ կտա սարեր,
Ուզում ենք անվերջ
Ապրել ու սիրել։

Մեզ պես երջանիկ ո՞վ կա աշխարհում,
Երկիրն է դարձել գարուն, խինդ ու սեր,
Վերելքի պայքարում
Առնելով թևեր՝
Լույս գալիքն ենք կերտում
Մենք օր ու գիշեր։

Խոսք՝ Սարմեն
Երաժշտ.՝ Կ. Զաքարյանի

ԾԱՐԱՎԱԾ ՍԻՐՏ

(Դուետ)


Աղջիկ
Կուժն առա՛, ելա, գընացի սարը,
Կանգնել էր ճամփիս իմ ջիվան յարը,
Իմ ջիվան յարը գերանդին ուսին,
Իմ սիրտը այրող ժըպիտն երեսին։

Տղա
Ա՜յ կանաչ կոկոն՝ անթառամ վարդի,
Ա՜յ կարմիր կակաչ՝ կոլխոզի արտի,
Արևովըդ էրվա, տես՝ ի՞նչքան տոթ է,
Մի կաթիլ ջուր տուր, ծարավըս կոտրի։

Աղջիկ
Քեզ համար չեմ ես էս ջուրը բերել,
Բայց, որ ուզում ես, առ, խըմի, ջահել,
Մենակ իմ ճամփեն իզուր ես կըտրում,
Իմ ճամփին սևաչ հընձվորն է մընում։

Տղա
Ա՜խ, մարդիկ ջըրով ծարավ են կոտրում,
Քո ջուրը սիրտըս էրում ու վառում,
Աղջի, մի գընա, մի գընա իզուր,
Մի թողնի ծարավ, մի կաթիլ էլ տուր։

Աղջիկ
Հերիք է խըմես, էլ ջուր չըմնաց,
Հիմա ի՞նչ տանեմ հընձվորին վառված,
Գոնե ինձ ասա՝ ծարավըդ կոտրե՞ց,
Ա՜խ, քո ծարավը իմ սիրտը պատեց։

Տղա
Հընձվորը ես եմ, հընձել եմ արտը,
Եկել եմ, քաղեմ իմ սըրտի վարդը,
Դու իմ ալ ծաղիկ, իմ զուլալ աղբյուր,
Կարոտած յարիդ սըրտիցըդ ջուր տուր։

Աղջիկ ու տղա
Սիրո ծարավը չի կոտրի ջուրը,
Չի մարի էրված սըրտերի հուրը,
Մեր ջուրը սերն է, մեր ջուրը յարն է,
Սեր ու կյանք տըվող մեր լեն աշխարհն է։

Խոսք՝ Վ. Հարաթյանյանի
Մշակում՝ Թ. Ալթունյանի

ՀՆՁՎՈՐԻ ԵՐԳԸ


Անուշ աղջիկ սիրավետ,
Սար գնացիր գարնան հետ,
Քանի ամիս անցկացավ
Սերս դարձավ վարար գետ։

Սարերի հովին մեռնեմ,
Էն կանաչ ծովին մեռնեմ,
Իմ յարի շահած, պահած
Ոչխարի հոտին մեռնեմ։

Արի յար ջան շուտ արի,
Կարոտել եմ տուն արի,
Արի ծաղկած լանջերով
Ոտքդ չառնի մի քարի։

Ամեն անգամ հանդ գալով.
Հանդից էլ տուն դառնալով,
Սիրտս հալվում, մաշվում է,
Երբ անցնում եմ ձեր թաղով։

Գառներս յար ես արել
Ոչխարի թան ես արել
Էն տեղերն եմ հունձ անում,
Որտեղ քաղհան ես արել՝

Արի յար ջան շուտ արի,
Կարոտել եմ տուն արի,
Արի ծաղկած լանջերով
Ոտքդ չառնի մի քարի։

Խոսք՝ Հր. Հովհաննիսյանի
Երաժշտ.՝ Ե. Սահառունու

ՔՐՈՋ ԵՐԳԸ


Սարերով գարուն է եկել,
Ձորերով գարուն է եկել,
Կապույտ հովով, կապույտ ծովով
Իմ ախպերը տուն է եկել։

Ախպեր, ճամփիդ հովին մատաղ,
Կապույտ կրծքով ծովին մատաղ,
Օտարության աշխարհներից
Քեզ տուն բերող նավին մատաղ։

Մեր բախտն արևոտ է, եղբայր,
Մեր օրն առավոտ է, եղբայր,
Բարով եկար դու Հայրենիք,
Քույրդ քեզ կարոտ է, եղբայր։

Երգիս պես երգ չես լսել դու,
Շվաքիս հետ չես խոսել դու,
Մեր հողի պես ծաղկած աշխարհ
Աշխարհի մեջ չես տեսել դու։

Խոսք՝ Աշոտ Գրաշու
Երաժշտ.՝ Կ. Զաքարյանի

ԹԵՎԱՎՈՐ ԱՂՋԻԿ


Ես քեզ եմ երգում, թևավոր աղջիկ,
Դու ծով ու ցամաք քեզ ես ենթարկել,
Երբ նավդ է սուրում, սարերն անառիկ
Խոնարհվում են լուռ, իմ հպարտ ընկեր։

Նըման չես դու այն անխոս գեղջկուհուն՝
Շըրթունքը ծածկած, լաչակը գըլխին,
Կընոջ կապանքը տըվել ես մահուն,
Խընդուն աչքով ես նայում աշխարհին։

Գընում ես, ահա, մի մեծ ճանապարհ,
Մեր Հայրենիքն է քեզ թևեր տըվել,
Սուրա՛, իմ ընկեր, սուրա՛ քաջաբար,
Ամենքից արագ ու ամենքից վեր։

Խոսք՝ Սարմենի
Երաժշտ.՝ Մ. Մազմանյանի

ՋՐԱՆՑՔՈՎԸ ՋՈՒՐ Է ԳԱԼԻՍ


Էս ինչ վարար ջուր եկավ,
Լուսաշող, մաքուր եկավ,
Պապակ-փափագ դաշտերով
Հազար մի աղբյուր եկավ։
Բարով եկար, ջրիկ անուշ,
Մեր դաշտերի քույրիկ անուշ։

Սարերի հով, քեզ մատաղ,
Զլզլան զով, քեզ մատաղ,
Ծարավ հողին ջուր տվիր,
Սևանա ծով, քեզ մատաղ։
Բարով եկար, ջրիկ անուշ,
Մեր արտերի քույրիկ անուշ։

Անջուր չոլեր, հովացեք,
Կուշտ ջուր խմեք, զովացեք,
Ոսկի արտեր կոլխոզի,
Լափին տվեք, ծովացեք։
Բարով եկար, ջրիկ անուշ,
Դու հասկերի քույրիկ անուշ։

Ծաղիկ, ծաղկաստան գցենք,
Ծառ ու ծառաստան գցենք,
Անապատում ամայի
Կանաչ այգեստան գցենք։
Բարով եկար, ջրիկ անուշ,
Այգիների քույրիկ անուշ։

Խոսք՝ Աշոտ Գրաշու
Երաժշտի.՝ Տ. Ավետիսյանի

ԳՅՈՒՐՋԻ ԱՂՋԻԿ


Գյուրջստանի մարա՛լ աղջիկ,
Քեզ ի՞նչպես երգեմ, (2)
Երգս սիրո մի գութան չի,
Որ սիրտըդ հերկեմ, (2)
Որ սիրո հուր սերմեր ցանեմ,
Ծաղիկներ բուսնեն, (2)
Սըրտիդ բույրով, մարալ աղջիկ,
Իմ սիրտը սընեմ։ (2)

Գյուրջի՛ աղջիկ, ես քեզ տեսա
Սովխոզի արտում,
Ոսկե հատիկ լազութի պես
Ժպտում էիր դու։
Կիտել էիր շեղջը բերքիդ՝
Լազութը դեղին,
Կանչում էիր ձայնով երգիդ՝
Քո սիրած տղին։

Համբուրել էր արևը շեկ
Այտերըդ մարմար,
Աշխատում ես, գյուրջի՛ աղջիկ,
Մեծ գործի համար։
Եվ ժպտում Էր հոգիդ վճիտ
Ու դեմքըդ վառման,
Ձեր սովխոզի արտի միջի
Լազութի նըման։

Խոսք՝ Գ. Սարյանի
Երաժշտ.՝ Դ. Ղազարյանի

ՏՈՆԱԿԱՆ ԵՐԳ

(«Կոլխոզական» կանտատայից)


Այսօր տոն է ցնծության
Մեր աշխարհում անսահման,
Մենք ջահակիրն ենք համայն
Ազատ ու նոր մարդկության։
Թող շողան, ջա՛ն, միշտ շողան
Ջահերը մեր ցնծության։

Հիմա հանքում, թե հանդում,
Գործարանում, թե արտում
Միշտ միասիրտ, միաձույլ
Մենք կոմունիզմ ենք կերտում։
Թոդ շողան, ջա՛ն, միշտ շողան...

Մենք շինարար ու հզոր,
Մեր գալիքը փառավոր
Ծածանվում են հաղթական՝
Մեր դրոշները բոսոր։
Թող շողան, ջա՛ն, միշտ շողան...

Ոչ ոք մարել չի կարող
Մեր լույսերը ոսկեշող.
Ինչքան կուզես գազազիր,
Դու, չարագործ մեր ոսոխ։
Թող շողան, ջա՛ն, միշտ շողան...

Խոսք՝ Սարմենի
Երաժշտ.՝ Հ. Ստեփանյանի

ԿՈՄՍՈՄՈԼ ՏՂԱ


Սևորակ տղա, կոմսոմոլ տղա,
Ես քեզ սիրեցի կարմիր գարունքին,
Սևորակ տղա, դու կտրիճ տղա,
Ես չեմ դիմանա քո սիրո զարկին։
Դու հերոս տղա, իմ սիրտն ու հոգին,
Ես քեզ սիրել եմ կարմիր գարունքին։

Դու բանվոր տղա, ես սարի աղջիկ,
Նոր եմ եկել ես գյուղից գործարան,
Որ քեզ հետ բերենք աննման գալիք,
Կաս-կարմիր գալիք՝ վառ ու հուրհրան։
Դու հերոս տղա, իմ սիրտն ու հոգին,
Ես քեզ սիրել եմ կարմիր գարունքին։

Արևն է շողում մեր ուրախ սրտում,
Մեզնից երջանիկ աշխարհում ո՞վ կա,
Աշխատում ենք մենք, միասին կերտում
Կոմունիստական պայծառ ապագան։
Դու հերոս տղա, իմ սիրտն ու հոգին,
Ես քեզ սիրել եմ կարմիր գարունքին։

Խոսք՝ Սարմենի
Երաժշտ.՝ Դ. Ղազարյանի

ԼՈՐԻԿ


Առավոտից փչեց հով,
Արտը ծըփաց դարձավ ծով,
Արտի միջից թըռավ լոր,
Թըռավ ընկավ սար ու ձոր։
Կլորիկ, գլորիկ ա՜յ լորիկ,
Օլոր մոլոր շորորիկ։

Լորիկ, լորիկ այս տարի,
Արտս արել եմ գարի,
Ուր որ գնաս շուտ արի,
Արտիս միջին ծըվարի։
Կլորիկ, գլորիկ ա՜յ լորիկ,
Օլոր մոլոր շորորիկ։

Խոսք՝ Ա. Խնկոյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Աճեմյանի

ԷՍ ԲԵՐՔԸ ԲԱՐԻՆ Ա


Էս բերքը բարին ա,
Ցորենը կալին ա,
Գութանի վադեն թըմմել ա,
Տրակտորի տարին ա։

Ճամփեքը շոշել ենք,
Կոլխոզը դոշել ենք,
Արաբի վադեն թըմմել ա,
Մաշինի տարին ա։

Բամբակը՝ ֆաբրիկին,
Չիթը՝ կոլխոզնիկին,
Ղըռ հողի վադեն թըմմել ա,
Ջըրելու տարին ա։

Էս բերքը բարին ա,
Ցորենը կալին ա,
Գութանի վադեն թըմմել ա,
Տրակտորի տարին ա։

Խոսք՝ Վազգեն Տալյանի
Երաժշտ.՝ Ռ. Մելիքյանի,
Վարդգես Տալյանի

ԽՈՍՔ ԵՍ ՏԱԼԻՍ, ՉԵՍ ԳԱԼԻՍ


Այ անջիգյար, խոսք ես տալիս, չես գալիս,
Առաջարկիս ոչ մի ջուղաբ չես տալիս.
Ասում ես՝ դիմացիր, ո՞նց դիմանամ, յար,
Սիրով վառված ջահել եմ, դարդիս արա մեկ ճար։

Կես գիշերին ես նստած եմ քարափին,
Մթան միջից աչք եմ գցել քո ճամփին.
Ասում ես՝ դիմացիր, ո՞նց դիմանամ, յար,
Սիրով վառված ջահել եմ, դարդիս արա մեկ ճար։

Ախ ու վախով գիշերն անցավ, անգութ յար,
Լուսանում է, էլ ո՞նց առնեմ ես դադար,
Ասում ես՝ դիմացիր, ո՞նց դիմանամ, յար,
Սիրով վառված ջահել եմ, դարդիս արա մեկ ճար։

Լույսը ծեգեց, ճամփեն թեքեց իմ յարը,
Մոռացել է նշան արած էս քարը.
Ասում ես դիմացիր, ոնց դիմանամ, յար,
Սիրով վառված ջահել եմ, դարդիս արա մեկ ճար։

Խոսք՝ Հր. Դարբինյանի
Երաժշտ.՝ Դ. Ղազարյանի

ԵԿԱՐ ՈՒՐԱԽ ԽԱՂԵՐՈՎ


Եկար ուրախ խաղերով,
Երգը թընդաց բաղերով,
Ջան, կոմերիտ իմ տըղա,
Սիրտըս լըցրիր տաղերով։

Եկար անուշ տաղերով,
Ծով ու հույզեր նազերով,
Ջան, կոմերիտ իմ տըղա,
Գանգուր ու սև մազերով։

Տըրակտորով դու եկար,
Ջահել սըրտիս դուր եկար,
Տըրակտորիստ իմ տըղա,
Առատ բերքով տուն եկար։

Մեր կոլխոզի բերքը ծով,
Տունըս լըցվեց մըրգերով,
Ջահել, ջիվան իմ տըղա,
Եկար սիրո երգերով։

Խոսք՝ Դ. Չարխչյանի
Երաժշտ.՝ Մ. Մազմանյանի

ԱՐՏԵՐԳ


Ծլել է արտս,
Ծփում է արտս,
Կորել է դարդս,
Ջա՜ն։

Կանաչ է դաշտը
Կորավ երաշտը,
Ամառը հաշտ է,
Ջա՛ն։

Խնդուն, զվարթ է,
Նոր բացված վարդ է,
Արտս ազատ է,
Ջա՛ն։

Եկել է նորը,
Դաշտում տրակտորը,
Խնդության օրը,
Ջա՜ն։

Շողիկս՝ շող է,
Արևի շող է,
Շող ու շողշող է,
Ջա՜ն։

Մայիսի վարդն է,
Իմ կյանքի զարդն է,
Իմ ոսկի արտն է,
Ջա՜ն։

Շողիկ իմ՝ շող դու,
Շող ու շողշող դու
Կյանքիս նոր շող տուր,
Ջա՜ն։

Եկել է նորը,
Դաշտում տրակտորը,
Երջանիկ օրը,
Ջա՜ն։

Խոսք՝ Վ. Ալազանի
Երաժշտ.՝ Մ. Միրզայանի

ԱՐՏԵՐԸ ԾԼԵԼ ԵՆ


Արտերը ծըլել են,
Արտերը կանաչ են,
Արտերը շընչում են.
Արտումը երգեր կան,
Նըրանք ինձ ճանաչ են
Ու բարձըր հնչում են։

Արտերր փըռվել են,
Անափ ու անծիր են,
Խալու պես բացվել են.
Երկինքը շաղել են,
Ամպերը անցել են,
Ծիլերը թացվել են։

Եվ ամեն մի ծիլը,
Մեր երկրի սրտումը,
Ժըպտավառ և տաք է.
Հին աշխարհի դեմը,
Մոլեգին մարտումը
Մահացու գընդակ է։

Խոսք՝ Ա. Վշտունու
Երաժշտ.՝ Ա. Տեր-Ղևոնդյանի

ՈՒՐ ԷՐ ԹԵ ԶԵՓՅՈՒՌԻԿ


Ուր էր թե զեփյուռիկ,
Լինեի թափառիկ,
Ոսկեթել մազերուդ,
Տայի համբույրիկ։

Ուր էր թե վարդ, գոհար,
Լինեի վառ ի վառ.
Ընտրեի ինձ բազմոց,
Կուրծքդ ձյունափայլ։ (2)

Ուր էր թե քնարիկ,
Լինեի ես թռչնիկ,
Թըռչել գալ ու շոյել
Դեմքդ գեղեցիկ։

Ուր էր թե վարդ գոհար,
Լինեի վառ ի վառ,
Ընտրեի ինձ բազմոց,
Կուրծքդ ձյունափայլ։

Խոսք՝ Մ. Պեշիկթաշլյանի
Երաժշտ.՝ Ս. Սամվելյանի

ՀՆՉՈՒՄ ԵՆ ՕՐԵՐԸ


Հնչում են օրերը, կանչում են,
Օրերը — կարմիր ու բոսոր.
Օրերը ղողանջ ու հնչյուն են.
Զնգում են՝ հրե ու հզոր։
Ու սիրտս զնգում է, զնգում է,
Թռչում է՝ կրակ է ու բոց.
Լսո՞ւմ ես սրտի իմ զնգունը,
Լսո՞ւմ ես, լսո՞ւմ ես, թե ոչ...
Կրակ կա սրտիս մեջ, կրակ կա,
Հրդեհ է՝ վառվում է հրկեզ.
Գալիքը կուզեմ որ արագ գա —
Անդարձ է կարոտը երգիս։
Կուզեմ որ կյանքի մեջ գալիքը այն
Երգերս զնգան ու հնչեն —
Կուզեմ որ լսե, ախ, գալիքը
Երգերս այն վառ ու հնչեղ։

Խոսք՝ Եղիշե Չարենցի
Երաժշտ.՝ Անտոն Մայիլյանի

ՊԵՊՈՅԻ ԵՐԳԸ

(«Պեպո» կինոֆիլմից)


Դամբը ձեռիս աշխատում իմ,
Հալալ աշխատանքս իմ ուտում,
Վա՜յ էն մարդուն, որ աշխարհում
Խալխի դատած հացն է ուտում։

Հալալ մարդու սիրտը ուրախ,
Ճակատը միշտ բաց է ըլում,
Վայ էն մարդին, որ համ գըջլում,
Համ էլ անկուշտ լաց է ըլում։

Դամբը ձեռիս ջուրն իմ մտնում,
Ձեռքս ու ոտըս թա՛ց է ըլում,
Հալալ արյուն-քըրտինք թափում,
Քիրս ու դեդիս լաց ին ըլում։

Լուսնյակը լուս՝ գիշեր խավար,
Առավոտը բաց է ըլում,
Խըլբըլթալեն լոթի ձըկներ
Բազարումը հաց ին ըլում։

Խոսք՝ Եղիշե Չարենցի
Երաժշտ.՝ Արամ Խաչատրյանի

ԿՈԼԽՈԶՆԻԿ ՅԱՐ

(Դուետ)


Տղա.— Խեթ մի նայիր դու իմ սըրտին,
Ա՛յ անջիգյար, նազլու աղջիկ,
Արև տուր իմ սիրո սըրտին
Քո հայացքով պարզ ու վըճիտ։
Սըրտով սիրած կոլխոզնիկ յար
Հոգիս չունի քուն ու դադար։

Աղջիկ.— Արտի տըղա, սըրտիս վըրա
Էդ քո խոսքը կըմրմռա,
Բարի աչքով նայիր դու ինձ,
Քար մի գըցի սըրտիս վըրա։
Սըրտով սիրած կոլխոզնիկ յար,
Հոգիս չունի քուն ու դադար։

Տղա.— Հընձվոր եմ ես, հունձ եմ անում,
Վերից արևն է ինձ նայում,
Ներսից սիրտդ է հոգիս հանում,
Ա՛յ անջիգյար, չես խընայում։
Սըրտով սիրած կոլխոզնիկ յար,
Հոգիս չունի քուն ու դադար։

Աղջիկ.— Աղջիկ եմ ես, թել եմ մանում,
Հարվածային գործ եմ անում,
Հընձվոր, ծուռ բան մի մտածի,
Հոգուդ հետ լոկ խաղ եմ անում։
Սըրտով սիրած կոլխոզնիկ յար,
Հոգիս չունի քուն ու դադար։

Տղա.— Դե՛, ասա՛, որ նազ ես անում,
Ինձ քո ձեռքին սազ ես անում,
Սիրտըս փըշրում, կոխոտում ես,
Հողին հավասար ես անում։
Սըրտով սիրած կոլխոզնիկ յար,
Հոգիս չունի քուն ու դադար։

Աղջիկ.— Արի, տըղա, մի՛ նեղանա,
Հեչ հանաքի չե՞ս դիմանա.
Ես քո՛ սըրտեն արև կըտամ,
Գեղում հալա մարդ չիմանա։
Սըրտով սիրած կոլխոզնիկ յար,
Հոգիս չունի քուն ու դադար։

Խոսք՝ Գ Սարյանի
Երաժշտ.՝ Դ. Ղազարյանի

Ա՜Յ ԱՂԲՅՈՒՐ


Ա՜յ աղբյուր ո՞ւր ես գընում,
Վա՜յ աղբյուր ո՞ւր ես գընում,
Ծովերում, ծովերի մեջ,
Կըկորչես զուր էս գնում։

Դաշտերում պապակ ու կեզ,
Ծաղիկներն ինձ են մնում,
Դաշտերին տանում եմ ես,
Հով ու զով ջուր եմ տանում։

Թող գընամ ծովը գընամ,
Թող կորչեմ ծովերի մեջ,
Մենակ թե ծաղկած մնան.
Հայրենի դաշտերը մեր։

Խոսք՝ Ս. Կապուտիկյանի
Երաժշտ.՝ Ս. Ջրբաշյանի

ԱՌԱՎՈՏ


Լույսը լույսով շողշողաց,
Երգը հնչեց սոխակի,
Շողը շողով դողդողաց,
Շուտով արև կըծագի։

Արշալույսին ցոլքերի,
Շապիկ հագան ծիրանի,
Տեսան թռան հավքերը,
Նրանց հազար երանի։

Ու բարձրացավ թանձր մեգ,
Գետի փըրփուր ջըրերից,
Ջրին ասավ մի եղեգ,
«Տես լույս ծագեց վերևից»։

Խոսք՝ Ա. Խնկոյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Աճեմյանի

ՔԱՐԱՎԱՆ


Անապատում անափ, անծիր,
Իմ քարավան, քայլիր, անցիր,
Դեպի երկիրն հավետ գարնան
Դու տար, ինձ տար, իմ քարավան։
Բացվիր իմ դեմ,
Հայրենիք իմ լուսե,
Թող խնդության
Արտասուքըս հոսե։
Քայլիր թեթև,
Իմ քարավան,
Դեպի արև՝
Դեպ Հայաստան։

Այնտեղ հնչում են երգ ու պար,
Ծաղկում են ճոխ արոտ ու արտ,
Եվ հայուհի մի արևոտ
Մնում է իմ դարձին կարոտ։
Բացվիր իմ դեմ...

Այնտեղ Հրազդանն է կարկաչում
Եվ տուն է ինձ կարծես կանչում,
Ահա գալիս եմ կարոտած,
Եմ հայրենիք, քո գիրկը բաց։
Բացվիր իմ դեմ...

Խոսք՝ Վ. Հարաթյունյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Այվազյանի

ՄԵՔԵՆԱՎԱՐԻ ԵՐԳԸ


Ջահել հասակից քեզ հետ եմ կապվել,
Քեզ հետ իմ կյանքով, ջան իմ շոգեքարշ,
Աշխատանքում քեզ հետ տարվել,
Կոմերիտ սիրով, ջա՜ն իմ շոգեքարշ։
Սուրա իմ գնացք հուր կայծակի պես,
Հայոց ձորերում վեհ ու գեղանի (հե՜յ ջան),
Մեր մեծ Միության, մեր վառ մարդկության,
Երգը մեր սրտում թող հաստատ լինի։

Պողպատ թևերիդ թափ եմ հաղորդել,
Իմ ազիզ ախպեր, միշտ վառ հնոցով,
Մեր ճամփան ենք արագ անցել,
Մայր հայրենիքի հաղթական գործով։
Սուրա իմ գնացք...

Լոռվա ձորերում, Դեբետի ափում,
Քո արձագանքն եմ ես սրտով սիրում,
Քեզ հետ մեկ տեղ, մեր մեծ ճամփին,
Դեպ կոմունիզմի բարձունքն ենք սուրում։
Սուրա իմ գնացք...

Խոսք՝ Մ. Հովհաննիսյանի
Երաժշտ.՝ Վ. Տիգրանյանի

ԿԱՐԻՆԵ


Մեր երկրում ազատ, ուրախ,
Ուր գարունն է միշտ բուրում,
Դու ծաղկել ես շողշողուն,
Կարինե,
Իմ երկրի քնքուշ ծաղիկ։
Քո հայացքը գեղատես,
Քո հասակը բարդու պես,
Եվ խոսքերըդ սրտակեզ,
Կարինե,
Արևոտ, պայծառ աղջիկ։
Կարինե, Կարինե,
Քեզ համար եմ հորինել
Իմ այս երգը սիրավառ,
Դու իմ Կարինե։
Թե գործի մեջ, թե կյանքում
Դու կրակ ես փոթորկուն,
Եվ չունի դադար ու քուն,
Կարինե,
Ով որ քեզ մի պահ տեսնի։
Սիրտըդ մեծ է, սերըդ խոր,
Եվ ուղին քո լուսավոր,
Ողջ աշխարհը ամեն օր,
Կարինե,
Թող ինձ հետ քեզ գովք ասի։
Կարինե, Կարինե...

Խոսք՝ Վ. Հարությունյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Այվազյանի

ԱՉՔՍ ՃԱՄՓԻԴ


Ձին է գալիս սարի գըլխին,
Սարի դոշին, դաշտերին,
Աչքըս քըցել եմ քո ճամփին,
Վայ եմ տալիս չոր գըլխիս։
Ա՜խ, գընացիր, ախ, ետ արի,
Ես մեռնում եմ ետ արի,
Դու իմ յարես կապեցիր,
Էն էլ դարդու ետ արի։
Աչքըրս ճամփիդ է, արի,
Արի հոգիս առ, արի,
Մեղքըս երեսով չըտաս,
Փոշմանել եմ, ինչ արի։
Ետ արի։

Խոսք՝ Խ. Աբովյանի
Երաժշտ.՝ Վ. Տիգրանյանի

ԿՈԼՏՆՏԵՍՈՒՀՈՒ ԵՐԳԸ


Արևը կապել է կամար,
Անձրևը թափել է գոհար,
Կոլխոզի արտերի վրա,
Իմ յարի մազերի վրա։
Յար ջան արի,
Երգով արի,
Բերքով տուն արի։
Արտով արի, սարով արի,
Անուշ սերով, երգով արի։
Արի յար ջան, անուշ յար ջան,
Կոլխոզական հերոս յար ջան։
Հե՜յ, արի յար ջան, հե՛յ, անուշ յար ջան,
Կոլխոզական մեր արտերի
Հերոս իմ յար ջան։
Քո վարած արտերը մով են,
Արտերում հասկերը ծով են,
Կոլխոզի կյանքին մեռնեմ,
Նրա բարիքները բոլ են։
Բերք ու բարի,
Առատ տարի,
Դե, մեր տուն արի,
Սարով արի, ձորով արի
Անուշ սիրով երգով արի,
Արի յար ջան, անուշ յար ջան,
Կոլխոզական իմ հերոս յար ջան,
Հե՜յ, արի յար ջան, հե՜յ, անուշ յար ջան,
Կոլխոզական մեր արտերի,
Հերոս իմ յար ջան։

Խոսք՝ Ս. Խանզադյանի
Երաժշտ.՝ Ե Սահառունու

ՀԱՆՔԱՓՈՐԻ ԵՐԳԸ


Միշտ ուրախ ես դու քո հանքերի հետ,
Ժայռեր ես հղկում, պղինձ ես պոկում անվերջ,
Որ հզոր մնա աշխարհը մեր շեն,
Որ հնգամյակի երգերը զիլ հնչեն։

Հանքափոր տղա,
Կոմերիտ տղա,
Մեր շեն աշխարհի
Քաջասիրտ տղա։
Հանքափոր տղա,
Փառք ու պարծանք քեզ,
Հայրենի երկրի
Դու քաջ զավակն ես։

Խոսք՝ Ս. Խանզադյանի
Երաժշտ.՝ Ս. Նաղդյանի

ԵՐԳ ԽԱՂԱՂՈՒԹՅԱՆ


Ժողովուրդներ ականջ արեք խաղաղության տաղերին,
Գուսան եմ, ես զարկում եմ սրտիս սազի լարերին,
Հանգցնենք սև հրդեհը, հուրը կռվի
Աշխարհը չբռնի։
Քաղաքները շեն կենան, լեն կենան,
Մեր գյուղերը զարգանան աննման։

Խաղաղություն բարի մարդկանց, կորչիր կռիվ վայրենի,
Ցամաքեն, էլ չթափվեն արցունքները մայրերի,
Մանուկներն էլ չթոշնեն, որբ չմնան,
Ծաղկեն գարնան նման։
Քաղաքները շեն կենան, լեն կենան,
Մեր գյուղերը զարգանան աննման։

Խաղաղություն ողջ աշխարհին, մեր սարերին, ձորերին,
Խաղաղ կյանք, ժիր աշխատանք՝ բերքով լցված դաշտերին,
Հե՜յ, բռնենք դատը կտրենք կտրենք հրձիգների,
Մարդակեր գայլերի։
Քաղաքները շեն կենան, լեն կենան,
Մեր գյուղերը զարգանան աննման։

Խոսք՝ Ա. Գրաշու
Երաժշտ.՝ Ա. Հարությունյանի

ՀՈՌՈՎԵԼ


Հոռովել հո՜...
Սիրած յարս գութանավոր,
Էդ քո ձենից թող դղրդա դաշտ ու ձոր
Սև հերկերի հերոս յարս հոռովել․
Սիրով հերկի սիրտս քեզ եմ նվիրել։
Հո՜, հոռովել, հո՜։

Սիրած յարս գիտեմ մաճկալ ես դառել,
Քո կարոտից իմ սիրտն էլ ես դու վառել,
Ջահել մաճկալ, ու հոտաղներ միասին
Հոռովել հո՜, մեռնեմ քաշած ակոսին։
Հո, հոռովել, հո՜,
Հոռովել հո՜...

Խոսք՝ Հ. Մելքումյանի
Երաժշտ.՝ Կ. Զաքարյանի

ԵՍ ՔԵԶ ՏԵՍԱ

(Ժողովրդական)


Ես քեզ տեսա
Սիրտս եղավ ցիր ու ցան,
Ճամփես ալվան
Ծիլ ու ծաղիկ փուշ դարձան։

Յար արի, յար արի
Արի ջան արի,
Մարալ մեր սարի,
Ես քեզ ինչ արի։

Հոգիս տարար,
Կյանքս տարար սիրուդ հետ,
Քո կարոտից
Լացս դարձավ վարար գետ։

Յար արի, յար արի,
Ինձ մի չարչարի,
Մարալ մեր սարի,
Ես քեզ ինչ արի։

Ես քեզ տեսա,
Աչքս ճամփիդ ջուր արի,
Էլ ուր կորար այ անսիրտ յար,
Ետ արի, արի։

Մշակում՝ Գայանե Չեբոտարյանի

ԵՐԳԵՐՆ ԱՆՈՒՇ


Մեզ են գարնան շնչով կանչում
Արտերը մեր,
Դաշտերը մեր,
Մեր երգն իրենց ծովը տանում
Հասկերը մեր,
Հանդերը մեր։

Արտերն անուշ,
Հասկերն անուշ,
Արտերի մեջ
Մեր սերն անուշ։

Արտերի մեջ հունձ ես անում
Հունձ ես անում
Խուրձ ես կապում,
Ծով է բերքը, նոր է երգը,
Երգ ու բերքով
Սեր ես անում։

Երգդ անուշ,
Բերքդ անուշ,
Կոլխոզնիկ յար
Քո սերն անուշ։

Պետությանը խոսք ես տվել
Խոսք ես տվել,
Գործ ես արել,
Ծովի նման բերք ես առել
Կոլխոզական
Մեր հանդերում։

Խոսքդ անուշ,
Գործդ անուշ,
Կոմսոմոլ յար,
Քո սերն անուշ։

Խոսք՝ Ս. Խանզադյանի
Երաժշտ.՝ Տ. Ավետիսյանի

ԿՈՄԵՐԻՏԱԿԱՆ ԵՐԳ


Հե՜յ արտեր, ծո՜վ արտեր,
Ծփացող ցորենի արտեր,
Շորորվեք, գլուխ տվեք,
Յարս եկավ, հե՜յ արտեր։
Տաղերով եկավ,
Շաղերով եկավ,
Ոսկե աստղ դոշին՝
Կոմսոմոլն եկավ,
Տաղերով եկավ,
Շաղերով եկավ։

Հե՜յ հանդեր, ջա՜ն հանդեր,
Ծով, արտեր, կանաչ արտեր,
Ելեք, իմ յարին գրկենք,
Յարս եկավ, հե՜յ հանդեր։
Տաղերով եկավ...

Հե՜յ սարեր, ջա՜ն սարեր,
Հերոսին ճանա՛չ սարեր,
Խոնարհվե՛ք, գլո՛ւխ տվեք,
Յարս եկավ, հե՜յ սարեր։
Տաղերով եկավ...

Խոսք՝ Ն. Ստեփանյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Մերանգուլյանի

ՄՐՑՈՒՄ


Ես աշխատեմ, դու աշխատես,
Նա աշխատի, Միսո ջան,
Թող կոլխոզի գործը հաղթի,
Ջանե, հե՜յ ջան, Սաթո ջան։

Հե՜յ ջան, ջան, մինչև կեսօր
Գործը անենք հալալ կես, ջան,
Դե շուտ արեք, ջանե, ջան
Լավ աշխատենք ջանե, ջան։

Հե՜յ ջանե, ջան, աղջիկները
Թող կարմրեն տղերք ջան,
Ջանե, ջան, դե շուտ արեք,
Լավ աշխատենք ջանե, ջան։

Վա՛հ, մի տես, մի տես,
Սիրուն Մարոն տրակտորը ոնց է քշում.
Տո հըլա տես էն շեկ Սաթոն,
Ցորենը ոնց է հավաքում։

Դե տես, է՜յ տես էն ժիր Վասոն,
Պարկերը ոնց է տանում.
Վա՜յ մեզ, վա՜յ մեզ,
Ետ մնացինք տղերք ջան։

Դե աշխատենք, շուտ աշխատենք,
Լավ աշխատենք, Խեչո ջան,
Աղջիկները թող ետ մնան,
Ջանե, հե՜յ ջան Լիպո ջան։

Հե՜յ ջան, մինչև կեսօր,
Օրվա գործը ավարտենք,
Հե՜յ ջան, ջան, մինչև կեսօր,
Օրվա գործը ավարտենք։

Ջանե ջան, դե շուտ արեք,
Լավ աշխատենք ջանե ջան,
Հե՜յ ջանե, ջան, աղջիկները
Թող կարմրեն, տղերք ջան։

Խոսք՝ Ժողովրդական
Երաժշտ.՝ Վ. Արարատյանի

ՀԵՐՈՍԱԿԱՆ


Ցնծա, երկիր, արև անմար,
Շեփոր, թմբուկ, հնչեք ուժգին,
Ջահել ու ծեր, մանուկ ու մայր,
Ողջույն տվեք մեր բանակին։
Մեր բանակին, մեր պարծանքին,
Մեր հաղթական Հայրենիքին,

Մեր հողը սուրբ, մեր գործն արդար,
Բանակը մեր հավետ անպարտ,
Առնենք գըրիչ, առնենք քնար,
Ցանկանք կյանքի անհուն եռանդ։
Մեր բանակին...

Շողա արև, բացվիր գարուն,
Աղջիկ աղա հանդես եկեք,
Թող գետ դառնա խինդի առուն.
Հազար ձայնով արև մաղթենք։
Մեր բանակին...

Խոսք՝ Սարմենի
Երաժշտ.՝ Մ. Մազմանյանի
Գ. Եղիազարյանի

ԳԻՇԵՐ ԷՐ


Գիշեր էր կես, ելա քնից,
Ասի՝ մի գամ ձեր դուռը,
Ելա, անցա սարից, ձորից,
Ծոցս դրած ալ նուռը։

Լուսնյակն ելավ ամպի տակից,
Շողքը առավ ձորերը,
Էդ երեսդ էր, որ ձեր դռնից
Լուսավորեց սարերը։

Անցա, թռա ճամփա ու քոլ,
Ճակտիս դիպան հովերը,
Ա՜խ, անուշ յար, ինձ թըվաց թե
Համբույրներդ են հովերը։

Գիշեր էր կես, ելա քնից,
Ասի՝ մի գամ ձեր դուռը,
Ելա, անցա սարից, ձորից,
Ծոցս դրած ալ նուռը։

Խոսք՝ Վ. Արամունու
Երաժշտ.՝ Է. Հովհաննիսյանի

Ա՜Յ ԳԱՌՆԵՐ

(«Սիամանդո և Խաջեզարե» պոեմից)


Ա՜յ գառներ, սարի գառներ,
Անլեզու, բարի գառներ,
Դուք էլ եք յարիս կանչում,
Իմ կորած յարի գառներ։

Ա՜յ Սիփան, սարի սիփան,
Ա՜յ բարձր բարի Սիփան,
Դու էլ ես դումանի մեջ,
Իմ կորած յարի Սիփան։

Ա՜յ աղբյուր սարի աղբյուր,
Ա՜յ անուշ բարի աղբյուր,
Ա՜խ դու էլ լալով կերթաս,
Իմ կորած յարի աղբյուր։

Խոսք՝ Հովհ. Շիրազի
Երկաժշտ.՝ Արամ Մերանգուլյանի

ՄԵՐ ՆՎԵՐԸ


Ես աղջիկ Հայաստանի,
Մրգերի ծով Այգեստանի,
Արևի տակ մեր շողշողուն,
Գոհար խաղող եմ ես քաղում.
Ողկույզներով հրաշալի,
Զամբյուղներն եմ լըցնում ես լի,
Ես ում ղըրկեմ սիրով քնքույշ
Հայաստանի խաղողն անուշ։

Շաղաթաթախ խաղող ժպտուն,
Մեծ Մոսկվա եմ ես քեզ ճամփում,
Տար դու խաղող մեր նազենի,
Քաղցրությունը Հայաստանի.
Տար մեր անգին, մեր թանկագին,
Մեծ Մոսկվան կերտողներին,
Սիրած ունեմ այնտեղ անգին,
Քաջ մարտիկ է հայրենիքի։

Երեկ, հերոս զինվոր էր նա,
Այսօր, հերոս բանվոր է նա,
Այն լավ տըղին ոսկե խաղող,
Տար իմ սերը արևաշող։
Ես աղջիկ եմ Հայաստանի,
Մրգերի ծով Այգեստանի,
Արևի տակ մեր շողշողուն
Գոհար խաղող եմ ես քաղում։

Խոսք՝ Ա. Գրաշու
Երաժշտ.՝ Արտ. Խաչատրյանի

ԱՇՆԱՆ ԳԻՇԵՐ


Երբ աստղերը շողշողում են,
Որպես սազի նուրբ սադաֆ,
Գետի ափին դողդողում են,
Ուռիները վարսաթափ։ (2)

Բարակ ցողը ակնեղենով,
Վերջին խոտն է զարդարում,
Վերջին ծաղկանց բարակ վզին,
Գոհարները իր շարում։ (2)

Թռչունները գրկախառնվել,
Ու ննջել են թփերում,
Չքնաղ գիշեր տուր ինձ խոսքեր,
Չքնաղ մի երգ հյուսելու։ (2)

Խոսք՝ Ա. Գրաշու
Երաժշտ.՝ Ս. Սամվելյանի

ԱՆԳԻՆ ԸՆԿԵՐ


Անգին ընկեր իմ բարեկամ,
Դու իմ սրտում ես հավետ,
Ես ուր լինեմ, ուր էլ գնամ,
Քայլում ես միշտ դու ինձ հետ։

Հիմա Նորքի բարձունքում,
Խնձորենին է ծաղկել,
Ուրախ երգում է Զանգուն,
Այգին զմրուխտ է հագել։

Գարնան գրկում դու նոր գարուն,
Դու սեր աղբյուր ինձ համար,
Քեզ հետ մեկտեղ կերտում ենք մենք
Երջանկության նոր աշխարհ։

Խոսք՝ Սարմենի
Երաժշտ.՝ Ս. Սամվելյանի

ԱՂԲՅՈՒՐԻ ՄԵՋ ՄԻ ՄԱՐԱԼ


Աղբյուրի մեջ մի մարալ,
Շուքն էր տեսել եղնիկին,
Ու ման կուգար միալար,
Մուրիկ, մուրիկ եղնիկին։ (2)

Այն եղնիկն էլ երազին,
Մարալի ձայնն էր լսել,
Ու ման կուգար մարալին,
Մուրիկ-մուրիկ զոր գիշեր։ (2)

Խոսք՝ Ավ. Իսահակյանի
Երաժշտ.՝ Ս. Սամվելյանի

ԱՌԱՆՑ ՔԵԶ


Ինձ համար վիշտ է, տանջանք,
Գիշերը, յա՜ր, առանց քեզ,
Ցավոտ սրտի հառաչանք,
Վայրկյանս դար առանց քեզ։
Երդվել եմ քո սիրով, հավատա,
Դու իմն ես էլի,
Քեզանից բաժան այրվում եմ,
Անմխիթար առանց քեզ։
Ինչպես ես փնտրում ասա,
Ուրիշ մի յար, իմ նազելի,
Ա՜խ չէ որ դու ասացիր,
Չունեմ մի ճար առանց քեզ։
Դու ես սրտիս թագուհին,
Սիրտս սիրով է սիրով լի,
Իմ հոգին ես, սիրուն յար,
Խեղճ եմ, անգութ, առանց քեզ։
Իմ ծաղիկ յար Նիզամու
Սերն ես գտել վստահելի,
Գիշեր ցերեկ փնտրում եմ
Չունեմ դադար առանց քեզ։
Յար, առանց քեզ,
Յար, առանց քեզ,
Ա՜խ, յար, առանց քեզ։

Խոսք՝ Նիզամիի
Թարգմանութ.՝ Հ. Ղուկասյանի
Երաժշտ.՝ Ուզ. Հաջիբեկովի

ԼԱԼՎԱՐԻ ԱՂՋԻԿ


Դու Լալվարի սիրուն աղջիկ,
Հյուր ես եկել մեր սարը,
Ամբողջ հոգով քեզ եմ սիրել,
Կուզեմ լինես իմ յարը։
Օրոր-շորոր կիջնես ցած,
Մեր սարերից կանաչած,
Աղբյուրի մոտ կանգնել ես.
Քեզ եմ նայում հիացած։
Արի աղբյուր տուր քո համբույրը,
Որ ինձ էլ չայրի իմ սըրտի հուրը։

Աղբյուրի մոտ ջուր խնդրեցի,
Թասը տըվիր պաղ ջրով,
Այն օրվանից ինձ գերեցիր,
Սիրտըս լըցրիր քո սիրով։
Դու գեղեցիկ ես, սիրուն,
Եղնիկ ես մեր սարերի,
Աղջիկների մեջ հազար,
Միայն քեզ եմ ես սիրում։
Արի աղբյուր տուր քո համբույրը...

Ես քեզ տեսա մեր սարերում,
Ամբողջ սրտով սիրեցի,
Մի անգամից դու իմ հոգում,
Սիրո կըրակ վառեցիր։
Գեղեցիկ ես դու այնքան
Քո նըմանը էլ չըկա,
Ա՜խ երբ պիտի դու նորից
Մեր սարերը այցի գաս։
Արի աղբյուր տուր քո համբույրը...

Խոսք և Եղանակ՝ Գևորգ Սարգսյանի

ՅԱՐ ՆՄԱՆ ԵՍ ԾՈՎԻ ԱՐՈՍ


Յար նման ես ծովի արոս,
Իջիր ջրին, լող արա։
Խելքդ շորոր, տեսքդ փարոս,
Արի ճամփիս շող արա։

Արի մոտս, առ կարոտս,
Սիրող սրտիս հույսն ես դու
Յար մի թողնի մաշվի հոգիս,
Գարուն կյանքիս սերն ես դու։

Գարուն եկավ, վարդը բացվեց,
Բլբուլն անուշ տաղ կասի,
Յար դու եկար սերս ծաղկեց,
Սիրտս սիրո խաղ կասի։

Գիշերն անցավ, լույսը բացվեց,
Պայծառ օր է անուշ ջան,
Գարուն կյանքս նոր սկսվեց,
Կյանքը նոր է սիրուն ջան։

Խոսք և եղանակ՝ Ս. Դավթյանի

ՍԻՐԵԼԻ ՀՈԳՅԱԿ


Քո վառ գեղեցիկ պատկերով,
Օ՜ սիրելի հոգյակ,
Ա՜խ, դարձել ես ողջ աշխարհում,
Մի պաշտելի էակ.
Եկ, սեր իմ փայփայիր,
Եկ, սեր իմ փայփայիր,
Տուր շուրթերիդ վառ համբույրը,
Չէ որ բարիք է սիրահարին յարի համբույրը։

Հարցրի թէ ո՞ւր ես, սերըս իմ ո՞ւր ես,
Ինձ ասաց այսպես՝
— Մի հարցնի օ՜ ինձ չես գտնի յար,
Չը փնտրես երբեք.
Խղճա ինձ, ասի եկ, խղճա ինձ տար,
Տես լալուց արցունքս ծով դարձավ։

Եկ խաղ մի անի կյանքիս հետ
Տես սիրտս մոխրացավ
Թէ գութ ունես յար իմ,
Թէ խիղճ ունես յար իմ,
Ասա ինձ, օ՜ խեղճ, Նիզամին
Քեզ հետ ինչպես ա՜խ, ինչպես,
Հե՜յ, նորած լուսնյակ վառվի
Քո սիրով ինչքա՜ն, ինչքան վառվի
Սիրելի հոգյակ...

Խոսք՝ Նիզամիի
Թարգմանութ.՝ Հ. Ղուկասյանի
Երաժշտ.՝ Ուզ. Հաջիբեկովի

ՅԱՐ, ՔՆՔՈՒՇ ԵՍ


Իմ անուշ յարի
Ունքերը կեռ է,
Շիմշատ շըրթերը, յարո ջան,
Ալ վարդի թեր է։
Յար, քընքուշ ես,
Յար, դու նուշ ես,
Յար, սիրուն, աման,
Սարի ղուշ ես,
Ջանիս Փուշ ես,
Ջան, սիրուն աման։

Արի, ջան արի,
Թող աչքըս նայե,
Քեզ սիրող տղեն, յարո ջան,
Ցավը չըքաղե։
Յար, բլբուլ ես,
Յար սըմբուլ ես,
Յար, աման, աման,
Սարի ղուշ ես,
Ջանիս փուշ ես,
Յար, աման, աման։

Խոսք և եղանակ՝ Ս. Դավթյանի

ԵՍ ԼԻՆԵԻ ՄԻ ՄԱՆՈՒՇԱԿ


Ես լինեի մի մանուշակ,
Սարի լանջին, ձների տակ.
Սարը գայիր դու շարունակ,
Ինձ առնեիր քո ոտքի տակ։

Սարը գայիր արևծեգին,
Սեր երգեիր սարի լանջին,
Սերըդ տանջող, սերըդ անգին,
Ձենդ հասներ իմ ականջին։

Գարնանային հովը փչեր,
Անձրև մաղեր, ձյունը հալչեր,
Բացվեր ծաղկիս թերթեր սիրուն,
Որ նայեին քո աչերուն։

Խոսք և եղանակ՝ Ս. Դավթյանի

ՅԱՐ, ՔԵԼԵ ՆԱԶՈՎ


Յար, քո հոգուն մեռնեմ նազեր,
Քելե՛, քելե՛, յար, քելե՛ նազով։
Օլորուն են գլխիդ մազեր,
Քելե՛, քելե՛, յար, քելե՛, սազով։

Դու անգին ես, յար, քեզ սիրեմ,
Քելե՛, քելե՛, յար, քելե՛ նազով,
Ալվարդ գինին քեզ հետ խըմեմ,
Քելե՛, քելե՛, յար, քելե՛ սազով։

Կեսօրն անցավ, օրը մըթնավ,
Քելե՛, քելե՛, յար, քելե՛ նազով,
Յար, մեր անուշ օրը անցավ,
Քելե՛, քելե՛, յար, քելե՛ սազով։

Խոսք և եղանակ՝ Ս. Դավթյանի

ՅՈԹԸ ՏԱՐԻ

(«Սիամանդո ու Խաջեզարե» պոեմից)


Յոթը տարի երգն ու դարդը բերանիս,
Չի թառամել սիրուդ զարդը բերանիս,
Թէ ղոչաղ ես հասիր ու հնձ փախցրու,
Քո անունն է միակ դարդը բերանիս։

Ուր ես իմ սեր հասիր ես գալ չեմ կարող,
Հարս կըտանեն լըցվել եմ լալ չեմ կարող,
Էլ վաղվանից անունդ տալ չեմ կարող,
Սև կողպեք տանող մարդը բերանիս։

Խոսք՝ Հովհ. Շիրազի
Երաժշտ.՝ Արամ Մերանգուլյանի

ԵՂՆԻԿ ՍԱՐԵՐԻ


Մեր զով սարերի եղնիկի նման,
Պտույտ ես գալիս, դու իմ աննման,
Յար արի, արի, արի իմ ջեյրան,
Եղնիկ սարերի քո ջանին ղուրբան։

Գիշեր ու ցերեկ սարերը ընկած,
Ինձ սիրուդ կարոտ, թողել ես հարբած,
Յար արի, արի, արի իմ ջեյրան,
Եղնիկ սարերի քո ջանին ղուրբան։

Մեր շեն աշխարհի սարերում ծաղկած,
Մի լալա վարդ ես, շաղերով բացված,
Յար արի, արի, արի իմ ջեյրան,
Եղնիկ սարերի քո ջանին ղուրբան։

Խոսք և եղանակ՝ Ս. Դավթյանի

ՄՈՒՂԱՆԻ ԱՂՋԻԿ


Ամպերը ցրվել են մեր հորիզոնում,
Կակաչով զուգվել է դաշտը Մուղանի,
Ժպտում է ծաղկի պես մարդը երջանիկ,
Դաշտ են ելնում ալվան գեղանի աղջիկ,
Երջանիկ եմ քեզ պես Մուղանի աղջիկ։

Թող ծաղկի երկիրը աշխատիր իմ քույր
Գործով ու շնորքով հպարտ ենք ու կուռ,
Բաց է մեր ճակատը մեր հոգին մաքուր,
Բախտավոր խնդուն ես գեղանի աղջիկ,
Երջանիկ եմ քեզ պես Մուղանի աղջիկ։

Խոսք՝ Սումգայիթ Ռուստամովի
Թարգմ.՝ Հ. Ղակասյանի
Երաժշտ.՝ Ռիզայեվի


ԺՈՂՈՎՐԴԱԿԱՆ ԵՐԳԵՐ

ՄՈԿԱՑ ՄԻՐԶԱ


Օրն էր ուրբաթ,
Լուս ի՛ շաբաթ,
Գյաշտ էրիր ենք Մալաքյավեն.
Թըղթիկ մ’եկավ Ջըզիրու քաղքեն,
Առան, բերին Մալաքյավեն,
Տվին ի՛ ձեռ Մոկաց Միրզեն։
Հազար ափսո՜ս Մոկաց Միրզեն։

Առեց, կարդաց,
Քաղցրիկ լեզվեն էրամ Մազգեն,
Շըլեց աչքեր, կախեց չանեն,
Քաղավ գույն կարմիր երեսեն։
Հազար ափսո՜ս Մոկաց Միրզեն։

Կանչեց, ասաց
Յուր մշակին...
— Դո՛ւս քաշի Բոզ-Բեղավին,
Վըրա դըրեք թամքը սադաֆին,
Սաֆար կերթամ չուր Ջըզիրեն։
Հազար ափսո՜ս Մոկաց Միրզեն։

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի

ԾՈՎՈՒՆ ՀԱՎՔ ԸՄ ԿԵՐ


Ծովուն հավք ըմ կեր,
Անունն էր արոր,
Վըզիկ երկեն էր,
Սըրտիկ՝ սևավոր.
Կապեմ բեչարես,
Երթամ հետ ինոր,
Էն իմ դարդ գիտի,
Ես էլ գո՛ ինոր։

Եկավ հավք ըմ էլ,
Թըղթիկ կեր բերան,
Առի, կարդացի
Իմ գըլխու ֆերման.
«Արի, յա՜ր, արի,
Խըռով մի կենա,
Աստըվորի մալ
Ձի, քե չի՛ մընա»։

Ձայնագր. և մշակում՝ Կոմիտասի

ԱՆՏՈՒՆԻ


Սիրտըս նման է էն փըլած տըներ,
Կոտրեր գերաններ, խախտեր է սըներ,
Բուն պիտի դընեն մեջ վայրի հավքեր,
Երթամ, ձի թալեմ էն գարնան գետեր,
Ըլնեմ ձըկներու ձագերացըն կեր,
Ա՜յ, տո լաճ տընավեր։

Սև ծով մ’եմ տեսե, սիպտակն էր բոլոր,
Ալին կըզարներ, չէր խառնի հիրոր,
Էն ո՞րն է տեսե մեկ ծովն երկթավոր,
Անտունի սիրտն է պըղտոր ու մոլոր,
Ա՜խ, իսկի մի լնիք սըրտիկ սևավոր,
Ա՜յ, տո լաճ տընավեր։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ՀՈՎ ԱՐԵՔ


Հո՛վ արեք, սարե՜ր ջան, հո՛վ արեք,
Իմ դարդին դարման, արեք։—
Սարերը հով չեն անում, (2)
Իմ դարդին դարման անում։ (2)

Ամպե՜ր, ամպե՜ր, մի քիչ զով արեք,
Վարար անձրև թափեք, ծով արեք,
Գեշ մարդու օր-արևը
Սև հողի տակով արեք։

Հո՛վ արեք, ամպե՜ր ջան, հո՛վ արեք,
Իմ դարդին դարման արեք։—
Ամպերը հով չեն անում, (2)
Իմ դարդին դարման անում։ (2)

Սարե՜ր, ձորե՜ր, դաշտե՜ր ու ջըրե՜ր,
Մարմանդ-մարմանդ վազող աղբյուրներ,
Մի վեր կացեք, իմացե՛ք,
Տեսեք իմ սրտի ցավեր։

Հո՛վ արեք, սարե՜ր ջան, հո՛վ արեք,
Իմ դարդին դարման արեք։—
Սարերը հով չեն անում, (2)
Իմ դարդին դարման անում։ (2)

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ՉԻՆԱՐ ԵՍ


Չինար ես, կռանա՛լ մի,
Յա՜ր, յա՜ր,
Մեր դըռնեն հեռանալ մի,
Յա՜ր, յա՜ր,
Յա՛ր, նա, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ,
Նայ, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ,
Յա՛ր, աստվածդ կըսիրես,
Յա՜ր, յա՜ր,
Հեռու ես, մոռանալ մի,
Յա՜ր, յա՜ր,
Յա՛ր, նա, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ,
Նայ, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ։

Ձեր բաղի դուռը բաց ա՛,
Ոտներըս շաղով թաց ա.
Ինձանից հեռացել ես,
Աչքերըս լիքը լաց ա։

Էս գիշեր երազ տեսա,
Հերկերըս վարած տեսա,
Ամո՛թ քեզի, այ տղա՛,
Քո յարը տարած տեսա։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ԵՐԿԻՆՔԸՆ ԱՄՊԵԼ Է


Երկինքըն ամպել է,
Ի՜նչ անուշ թոն է,
Գամ, դըռնեն անցնեմ
Հոգյակըս հոն է։

Երկինքըն ամպել է,
Գետինը թաց է,
Յարըս քնել է,
Երեսը բաց է։

Երկինքըն ամպել է,
Ի՞նչ անուշ երակ,
Սըրտիս մեջ լըցվավ
Մի բուռը կրակ։

Երկինքըն տմպել է,
Գետին շաղերով,
Ես քեզ սիրել եմ,
Անուշ խաղերով։

Երկինքըն ամպել է,
Գետինը մութ է,
Ես քեզ ուզել եմ,
Թո՛ղ ասեն՝ սուտ է։

Շորոր դու, շեկիկ յար,
Տեսնեմ դու ո՞ւմն ես,
Իրավ եմ ասում,
Դու իմ սրտումն ես։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ԳԱՐՈՒՆ Ա, ՁՈՒՆ Ա ԱՐԵԼ


Գարուն ա, ձուն ա արել,
Վա՜յ լե, լե, վա՜յ, լե, լե,
Վա՜յ լե, լե, լե, լե,
Իմ յարն ինձանից ա սառել,
Ա՜խ, չորնա՛, վա՜խ, ա՜յ յար,
Չար մարդու լեզուն։

Քամին փըչում ա պաղ-պաղ,
Լերդ ու թոքս անում ա դաղ։

Յա՜ր, ինձ բեմուրազ արիր,
Սերըդ ինձնե զատ արիր։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ՀԱՎԱՐ, ԶՈՒԼՈ


Արևն ելավ կամար, կամար,
Զուլոն կապեց ոսկե քամար,
Ես կըմեռնեմ քեզի համար։
Հավա՜ր Զուլո, մադա՜թ Զուլո,
Բացվիր, բացվիր, բացվիր,
Բացվիր, իմ վարդ Զուլո։

Արևն ընկավ ամուր բերդին,
Քո սերն ընկավ մեջ իմ սրտին,
Ես քեզ սիրեմ, թող ինձ քերթին։
Հավա՜ր Զուլո, մադա՜թ Զուլո,
Բացվիր, բացվիր, բացվիր,
Բացվիր, իմ վարդ Զուլո։

Դու դաշտ կուգաս հուլա-հուլա
Կընմանիս բամբկի քուլա,
Աչքըս տեսավ, սիրտըս կուլա.
Հավա՜ր, Զուլո, մադա՜թ Զուլո,
Բացվիր, բացվիր, բացվիր,
Բացվիր, իմ վարդ Զուլո։

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի

ՀԱԲԸՐԲԱՆ

(Դուետ)


Տղա.— Հա՛բըրբա՜ն։
Աղջիկ.— Ջա՛նեջան։

Տղա.— Սիրել եմ սերն երեսին,
Անթառամ թերն երեսին,
Ով իմ սիրածն ինձ չի տա,
Աստըծու կերն երեսին։

Աղջիկ.— Հաբըրբա՜ն։
Տղա.— Ջա՛նեջան։

Աղջիկ.— Սարի թըրթնջուկ թազա,
Մեղր ու շաքար քեզ մազա,
Ինձ պես նազանի աղջիկ
Քեզ պես տըղին ո՞նց սազա։

Տղա.— Պըզտիկ աղջիկ, համ ունիս,
Չորեք դիմաց ծամ ունիս,
Խունջիկ-մունջիկ մի անի,
Ինձ առնելու կամ ունիս։

Աղջիկ.— Ջուրը իր ճամփով կերթա,
Ցողածը վարդի թերթ ա,
Ինձ սիրող կըտրիճ տըղեն
Հազարի մեջ մի բերդ ա։

Տղա.— Բուսել ես բաղի միջին,
Շամամի թաղի միջին,
Գիշեր, ցերեկ միալար,
Դու ես իմ խաղի միջին։

Աղջիկ.— Աշուղի պես խաղ ասա,
Բըլբուլի պես տա՛ղ ասա,
Ինչքան որ գովես՝ արժեմ,
Իմ մոր գովական փեսա։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ԾԻՐԱՆԻ ԾԱՌ


Ծիրանի ծառ, բար մի՛ տա,
Վա՜յ,
Ճըղներըդ իրար մի տա,
Վա՜յ,
Ամեն մեջըդ ման գալիս՝
Ցավերըս իրար մի՛ տա։

Հա՛, տըվեք, ետ տըվեք, սարեր, հովն ընկավ,
Սըրտիս խընդում ծովն ընկավ,
Հո՜վ, հո՜վ, հովն ընկավ,
Սըրտիս խընդում ծովն ընկավ։

Մեռա բաղում բանելեն,
Մի կողմեն ջուր անելեն,
Ծառերին թուփ չըմնաց,
Դարդիս դարման տանելեն։

Սև ամպը գըցել ա հով,
Մութը տըվել ա իմ քով,
Տեսնում եք՝ ինձ պատել ա
Էս անիրավ արին-ծով։

Ձայնագր. և մշակում՝ Կոմիտասի
Մշակում՝ Սպ. Մելիքյանի

ԵՍ ՍԱՐԵՆ ԿՈՒԳԱՅԻ


Ես սարեն կուգայի,
Դուն դուռը բացիր,
Ձեռըդ ծոցըդ տարար,
Ա՜խ արիր, լացիր։

Վա՜յ, վա՜յ, վա՜յ, վառվում եմ,
Վա՜յ, վա՜յ, վա՜յ, հալվում եմ։
Հալվում, վառվում եմ։

Ես մի պինդ պաղ էի,
Դու մըրմուռ լացիր,
Քո հրեղեն արցունքով
Ինձի հալեցիր։

Ես մի չոր ծառ էի,
Դու գարնան արև,
Քո սիրով ծաղկեցավ
Իմ ճյուղն ու տերև։

Թե ինձ չէիր առնի,
Ինչո՞ւ սիրեցիր,
Մի բուռ կըրակ եղար,
Սիրտըս էրեցիր։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ԽՆԿԻ ԾԱՌ

(Պարերգ)


Մեր դռանը խընկի ծառ,
Գյուլում ջան,
Ձեր դռանը խընկի ծառ,
Գյուլում ջան,
Խնկենին ա բերել բար,
Գյուլում ջան,
Իմ խորոտիկ, պըզտիկ յար,
Գյուլում ջան։

Մեր դռանը խընկի ծառ,
Նախշուն բըլբուլ վըրեն թառ,
Երթար ու գար, շորոր տար,
Սիրուն յարին օրոր տար։

Մեր դռանը խընկի ծառ,
Մարջան բըլբուլ վըրեն թառ,
Գընար ու գար, շվին տար,
Անուշ յարի թևին տար։

Մեր դռանը խընկի ծառ,
Ոսկի բըլբուլ վըրեն թառ,
Կարմիր խնձոր հաներ, տար,
Ալվան ծաղիկ տանել տար։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ՔՈՒՆ ԵՂԻՐ, ԲԱԼԱՍ

(Օրորոցի երգ)


Քուն եղիր, բալաս, աչքըդ խուփ արա,
Նախշուն աչքերուդ քուն թող գա վըրա,
Օր, օր, օր, բալաս օր, օր ու նանի,
Իմ անուշ բալի քունը կըտանի։

Մավի հիլուններ կախել եմ ես ալ,
Նաչար չես առնուլ, քուն եղիր մի՛ լալ,
Օր, օր, օր, բալաս օր, օր ու նանի,
Իմ անուշ բալի քունը կըտանի։

Օրոցքըդ օրրիմ, օրով բոյ քաշիս,
Մըղկտան ձայնով սիրտըս չի մաշիս.
Օր, օր, օր, բալաս, օր, օր ու նանի,
Իմ անուշ բալի քունը կըտանի։

Խոսք՝ Ռ. Պատկանյանի
Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ՔԵԼԵՐ, ՑՈԼԵՐ


Քելեր, ցոլեր իմ յարը,
Արևի տակին
Քելեր, ցոլեր իմ յարը։
Սարի սովոր,
Շե՛կ տըղա,
Շող արեգակ,
Թող արեգակ,
Ե՛կ, տըղա։

Քելեր, ցոլեր իմ յարը,
Գերանդին ուսին
Քելեր, ցոլեր իմ յարը։
Հով ծառի տակ,
Զով ծառի տակ,
Ե՛կ, տըղա,
Հունձ ես արել,
Քրտինք դառել,
Շե՛կ տըղա։

Քելեր, ցոլեր իմ յարը։
Ջա՛ն աչքի լուսին,
Քելեր, ցոլեր իմ յարը։
Հով է, քընիր,
Զով է, քընիր,
Շեկ տըղա,
Հունձ ես արել,
Շատ բեզարել,
Շե՛կ տըղա։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ՅՈԹՆ ՕՐ, ՅՈԹ ԳԻՇԵՐ


Յոթն օր, յոթ գիշեր
Շամամն ի գոտիս թոռմըշեր,
Յար մեզիկ դըռնեն չելներ,
Փըշուր մի սիրտ մեզիկ հովներ։
Վա՜յ, լո, վա՜յ, լո,
Վա՛յ, լո՜, վա՜յ, լո՜։
Յարսի խռովավ,
Շաղգամ թոռոմավ,
Հովիվ խռովավ,
Ոչխար մոլորավ,
Բերվոր շիվարավ,
Կըթոց գըլորավ։

Արի՛, յար, արի՛, խըռով մի կենա,
Աստըվորիս բան ձի, քե չի՛ մընա։

Առնեմ ըզդամբուրես,
Ելնեմ քո մամու երդիս,
Զիմ կաքվու ձեն լըսես,
Անուշ քընեդի զարթիս։
Վա՜յ, լո, վա՜յ, լո,
Վա՜յ, լո՜, վա՜յ, լո՜։
Բոստան եմ դըրե
Վերև էն դարին.
Աստված շեն պահե
Էս տարվա տարին.
Շամամ մի չեղավ,
Ուղարկեմ յարին։

Արի՛, յար, արի՛, խըռով մի՛ կենա,
Աստըվորիս բան ձի, քե չի՛ մընա։

Աղջի՛, էրեցա քու դարդեն,
Գամ նըստիմ քու հերանց բաղչեն,
Էնքան զարնիմ, էնքան ասեմ,
Չուր հալի միս, թափի իմ ջանեն։
Վա՜յ, լո, վա՜յ, լո,
Վա՜յ, լո՜, վա՜յ, լո՜։
Արթուն, թե քընած,
Ընկել եմ քու փեշ.
Խոցերըս շատ են,
Մի՛ անիր ինձ գեշ,
Կըմեռնիմ սիրովըդ,
Կըտեսնես իմ լեշ։

Կանչեմ, յա՜ր, արի՛, յարիկ ձեն չի՛ տա,
Ընկե քաղցր քուն, անունըս էլ չի՛ տա։

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի

ՎԱՅ ԳԻԴԻ ԲԸԼԲՈՒԼԸՍ


Մի՛ գնա, մի՛ գնա, քեզ բան հարցնեմ.
Վա՜յ գիդի բըլբուլըս,
Սիրուհուցըս լուր տուր, լուր բեր լուսաբեր,
Վա՜յ գիդի բըլբուլըս,
Սարերի գյուլըս։

Գիշեր, ցերեկ չի հեռանում մտքիցըս,
Վա՜յ գիդի բըլբուլըս,
Կանչում եմ, յար արի՛, յարըս չի գալիս,
Վա՜յ գիդի բըլբուլըս,
Սարերի գյուլըս։

Սիրտրս կրակ ընկավ, կերվեմ, կվառվեմ,
Վա՜յ գիդի բըլբուլըս,
Ջըրի պես ծարավ եմ, ճամփին կընայեմ,
Վա՜յ գիդի բըլբուլըս,
Սարերի գյուլըս։

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի
Վարիանտի ձայնագ.՝ Վ. Սամվելյանի

ԱԼ ԱՅԼՈՒՂ

(Դուետ)


Աղջիկ
Այլուղըս կորավ ձեր դուռը,
Սըրտես դուս չի գա մըրմուռը,
Բախտը ինձ գըցեց էս կուռը,
Ջանո ջան,
Սիրուն տըղա, տուր այլուղըս։

Տղա
Քո այլուղը ես չը գըտա,
Երդըվում եմ, հոգիս վկա,
Ով գըտել է, թող բերի, տա,
Ջանո ջան,
Սիրուն աղջիկ, քո այլուղը։

Աղջիկ
Այլուղըս յարի բաշխած էր,
Ալ աբըրշումով նախշած էր,
Պատկերըս վըրեն քաշած էր,
Ջանո ջան,
Սիրուն տըղա, տուր այլուղըս։

Տղա
Ջահել-ջիվան սարերն ընկա,
Ցավոտ սըրտիս ճար չը գտա,
Քո սերն ինձ հողի կուտա,
Ջանո ջան,
Թող ինձ մընա ալ այլուղըդ։

Աղջիկ
Ա՛խ, ի՞նչ ասեմ ես իմ մորըս,
Կամ ի՞նչ պատմեմ ազիզ հորըս,
Խաբար կուտան մեծ աղբորըս
Ջանո ջան,
Տըղա, տըղա, տուր այլուղըս։

Տղա
Սևուկ աղջիկ, սպիտակ հագիր,
Ա՛ռ այլուղըդ, վերքըս կապիր,
Սիրուդ գերի, ինձ մի՛ տանջիր
Ջանո ջան,
Էրված աղջիկ, ա՛ռ այլուղըդ։

Մշակում՝ Կոմիտասի

ԳԸՆԱՑ ՁԸՄԵՌՆ


Գընաց ձըմեռն, եկավ գարունք,
Հալեց ձնիկ վեր սարերուն,
Երթար, լըցվեր բարակ առուն.
Վա՜յ լե՛, լե՛, լե՛, ջա՜ն լե՛, լե՛, լե՛,
Ջա՜ն լե՛, լե՛, լե՛, վա՜յ լո՜, լո՜, լո՜։

Աղբրանց-արուն մեջ քարերուն,
Դեղին սուսան վեր սարերուն,
Փունջ մանուշակ մեջ ձորերուն.
Վա՜յ լե՛, լե՛, լե՛, ջա՜ն լե՛, լե՛, լե՛...

Կանաչ-կարմիր գույն-գույն ծաղկունք,
Դաշտեր ամեն էրունք, թըռչունք,
Ձենիկ կուգա գառնիկ մաքուն.
Վա՜յ լե՛, լե՛, լե՛, ջա՜ն լե՛, լե՛, լե՛...

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի

ՔԵԼԵ, ՔԵԼԵ


Քելե, քելե, քելքիդ մեռնեմ,
Քո գովական խելքիդ մեռնեմ։
Սիրավոր լորիկ,
Վիրավոր լորիկ,
Լորիկ,
Սևավոր լորիկ,
Լորիկ ջան։

Քելե, քելե, սոյիդ մեռնեմ,
Քո չինարի բոյիդ մեռնեմ։

Քելե, քելե, քողիդ մեռնեմ,
Քո լուսընկա շողիդ մեռնեմ։

Քելե, քելե, բերնիդ մեռնեմ,
Քո սիրունիկ ձենիդ մեռնեմ։

Քելե, քելե, ձեռիդ մեռնեմ,
Քո հուր-կըրակ սերիդ մեռնեմ։

Քելե, քելե, աչիդ մեռնեմ,
Քո անուշիկ պաչիդ մեռնեմ։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ՄՈԿԱՑ ՀԱՐՍՆԵՐ


Եկան, եկան Մոկաց հարսներ,
Հարալո, ջալալո,
Հարկող եկան, բարվոր գացին,
Հարալո, ջալալո։

Մեր բաղը վարդ ա,
Ձեր բաղը հարթ ա,
Ես քեզ չեմ առնի,
Իմ սիրու սավդա։

Մեր բաղը ծառ ա,
Ձեր բաղը քար ա,
Ես քեզ չեմ առնի,
Իմ ախպոր ծառա։

Իմ չինար յարին,
Իմ չինար յարին,
Ով ա բան ասել
Գովական յարին։

Եկան, եկան Մոկաց հարսներ,
Հարալո, ջալալո...

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի
Մշակում՝ Արտ. Խաչատրյանի

ԻՄ ՉԻՆԱՐԻ ՅԱՐԸ


Արև թըռվըռով ելավ,
Իմ չինարի յարը,
Մեր բանը կըռվով ելավ,
Դարդիման յարը,
Թըշնամու ոգին մեռնի,
Իմ չինարի յարը,
Իրա չար սըրտով էլավ
Դարդիման յարը։

Իմ չինարի յարը,
Իմ չինարի յարը,
Իմ չինարի յարը,
Գովական յարը։

Ճըրագը վառ ա, վառա
Հոր հետ վատամարդ, դառա,
Մեր ու աղբեր թող տվի
Ես իմ սիրածին առա։

Քարափի ծերին կանչի,
Թող թշնամին ամաչի,
Արևի՛դ մեռնեմ յար ջան,
Չինարի պես կանաչի։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ԼՈՒՍՆԱԿՆ ԱՆՈՒՇ


Լուսնակն անուշ, հովն անուշ,
Վա՜յ, լե՛, լե՛, լե՛, լե՛,
Վա՜յ, լո, լո, լո, լո.
Շինականի քունն անուշ.
Երնեկ էն օրեր,
Որ կելնենք սարեր։

Ծագեց լուսնակ երկընուց.
Հովիվի փողն էր անուշ։

Հոտաղն եզներ կարածա,
Մաճկալ պառկեր՝ քունն անուշ։

Դաշտեր, ձորեր մընջեր են,
Ջրեր գըլգըլան՝ ձենն անուշ։

Հավքեր թռան իրենց բուն,
Բըլբուլի տաղն էր անուշ։

Անմահական հոտ բուրեր.
Քաֆուրվարդի հոտն անուշ։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ԿԱՅՆԵԼ ԵՍ ՎԱՐԴԻ ՀՈՎԻՆ


Կայնել ես վարդի հովին,
Վարդի հովին, հովին,
Քամին տա կրծքիդ մովին,
Կրծքիդ մովին, կրծքիդ մովին։

Երեսիդ շողին մեռնեմ,
Շողին մեռնեմ, մեռնեմ,
Աչքերիդ կապուտ ծովին,
Կապուտ ծովին, կապուտ ծովին։

Իրար հետ ծաղիկ քաղենք,
Ծաղիկ քաղենք, քաղենք,
Թըշնամու սիրտը դաղենք,
Սիրտը դաղենք, սիրտը դաղենք։

Մեկմեկու խոսքե չելնենք,
Խոսքե չելնենք, չելնենք,
Աշխարհքում քանի սաղ ենք,
Քանի սաղ ենք, քանի սաղ ենք։

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի

ԱԼԱԳՅԱԶ


Ալագյազ բարձըր տեղ ա,
Ջուրը հիվանդին դեղ ա,
Ես սիրեցի, (վա՜յ) խալխը տարավ
Իմ անուշ յարը,
Ա՜խ, թե չառնեմ, (վա՜յ) ես կըմեռնեմ,
Իմ ազիզ յարը։

Քեզի մեռնեմ, անուշ յար ջան,
Կարմիր խնձոր, լալ ու մարջան,
Նանի, նանի, նանի, նանի ջան։
Նանու դարդեր սարերով է,
Նանի, նանի, նանի, նանի ջան։
Էրվում եմ, վառվում եմ,
Չեմ գընա, նանի ջան,
Նանի, նանի ջան։ (2)
Ջան։

Մշակում՝ Կարա-Մուրզայի

Ա՜Խ ՄԱՐԱԼ ՋԱՆ


Ա՜խ, մարալ ջան,
Կոկոնըս թոռմած մընաց,
Ջա՜ն, գյարալ ջան,
Սիրտըս կըրակած մընաց,
Ա՜խ, մարալ ջան,
Ի՞նչ անեմ իմ ապրելը,
Ջա՜ն, գյարալ ջան,
Իմ աչքերը թաց մնաց։

Կամար ունքըդ գովեցիր,
Սիրել էիր, ատեցիր,
Ինձ պես ուժով կըտրիճին
Դու անդանակ մորթեցիր։

Ջահել եմ, ընկեր չունեմ,
Ընկել եմ, ես տեր չունեմ,
Ո՛չ լավ տեսք, ո՛չ էլ վատ,
Հարըստության սեր չունեմ։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ԷՍ ԳԻՇԵՐ ԼՈՒՍՆԱԿ ԳԻՇԵՐ


Էս գիշեր լուսնակ գիշեր,
Վայ յե, լե, լե, լե,
Լե, լե, լե, լե, լե, չե,
Ձյունն եկել, գետին նախշել.
Ո՞վ է տեսել՝ սիրած յարը մոռանա,
Ով մոռանա, ջուխտ աչքերով կուրանա։

Թուշըդ դեմ արա, պաչեմ,
Վայ լե, լե, լե, լե,
Լե, լե, լե, լե, լե, լե,
Կուռ ունքեր, սիրուն աչեր․
Ո՞վ է տեսել՝ սիրած յարը մոռանա,
Ով մոռանա, ջուխտ աչքերով կուրանա։

Ա՜յ գիշեր, դարձիր տարի,
Վայ լե, լե, լե, լե,
Լե, լե, լե, լե, լե, լե,
Հացըս թող լինի գարի.
Ո՞վ է տեսել՝ սիրած յարը մոռանա,
Ով մոռանա, ջուխտ աչքերով կուրանա։

Մենակ յարըս ինձ համար,
Վայ լե, լե, լե, լե,
Լե, լե, լե, լե, լե, լե,
Սըրտով խոսքը կատարի.
Ո՞վ է տեսել՝ սիրած յարը մոռանա,
Ով մոռանա, ջուխտ աչքերով կուրանա։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ԱՇԽԵՆ ՋԱՆ


Ինձմե մի՛ նեղընա, իմ խոգու մասը,
Մի՛ խագներ, Աշխեն ջան, դու սև, մի՛ խագներ,
Դե քելե, դե քելե, Յուղաբեր,
Դե քելե, դե քելե, Լուսաբեր,
Դե քելե, Աշխեն ջան։

Հանե քու սևերը, խագիր ալ խասը,
Մի՛ խագներ, Աշխեն ջան, դու սև, մի՛ խագներ,
Դե քելե, դե քելե, Յուղաբեր,
Դե քելե, դե քելե, Լուսաբեր,
Դե քելե, Աշխեն ջան։

Աշխարհն ինչպես բռնես, էնպես կըգնա,
Լալուդ ժամը անցավ, հիմա էլ խընդա.
Դե քելե, դե քելե, Յուղաբեր,
Դե քելե, դե քելե, Լուսաբեր,
Դե քելե, Աշխեն ջան։

Հան լիբասըդ, սևերի մեջ մի՛ մնա,
Մի՛ խագներ, Աշխեն ջան, դու սև մի խագներ,
Դե քելե, դե քելե, Յուղաբեր,
Դե քելե, դե քելե, լուսաբեր,
Դե քելե, Աշխեն ջան։

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի

ԳԱՐՆԱՆ ԳՈՒԹԱՆ

(Քաղհանի երգ)


Գարնան գութան հանեցի,
Յար, նայ, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ,
Արտը բամբակ ցանեցի,
Սոնա յար, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ,
Ամառն եկավ, քաղն ելավ,
Յար, նայ, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ,
Քաղհանավոր ճարեցի,
Սոնա յար, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ։

Քաղհան կանեմ, հո, բարով,
Տոլմա կեփեմ բիբարով,
Աշնան անի լավ օրեր,
Բամբակ քաղեմ նուբարով։

Բեռնեմ սայլը, սար հանեմ,
Սար հանեմ ու տուն տանեմ,
Դուրս գա չարի չար աչքը,
Ձըմեռ հանգիստ օր անեմ։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ՇՈՂԵՐ ՋԱՆ


Ամպել ա, ձուն չի գալի,
Շողե՜ր ջան,
Սարիցը տուն չի գալի
Շողե՜ր ջան,
Դու շորորա, դու օրորա՛,
Շողե՜ր ջան,
Ամպի տակին ձուն կերևա,
Շողե՜ր ջան։

Սիրտըս կրակով լըցված,
Շողե՜ր ջան,
Աչքերիս քուն չի գալի,
Շողե՜ր ջան,
Դու շորորա՛, դու օրորա՛,
Շողե՜ր ջան,
Ամպի տակին ձուն կերևա
Շողե՜ր ջան։

Հուրք ա թափում վերիցը,
Ես վառվա քո սերիցը,
Վարդավառին ինձ համար
Ձուն բեր դու սարերիցը։

Սարի գլխին ձուն եկավ,
Շողե՜ր ջան,
Շեկլիկ յարըս տուն եկավ,
Շողե՜ր ջան,
Ուն կերևա, ձուն կերևա,
Շողե՜ր ջան,
Բերդի տակին տուն կերևա,
Շողե՜ր ջան։

Դեռ մուրազիս չըհասած,
Շողե՜ր ջան,
Վըրես խորունկ քուն եկավ,
Շողե՜ր ջան։
Ուն կերևա, ձուն կերևա,
Շողե՜ր ջան,
Բերդի տակին տուն կերևա,
Շողե՜ր ջան։

Աշուն եկավ սարիցը,
Տերև թափեց ծառիցը,
Շողոն դարդով լցվել ա,
Հեռացել ա յարիցը։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ՍԱՐԵՐԻ ՎՐՈՎ ԳՆԱՑ


Սարերի վըրով գընաց,
Յա՜ր, յա՜ր,
Արոտով, արոտով,
Յարիս կարոտով,
Իմ յարը խըռով գընաց,
Յա՜ր, յա՜ր,
Մընացիր, մընացիր,
Զինվոր գընացիր.
Ոչ լոր ելավ, ոչ կաքավ,
Յա՜ր, յա՜ր,
Արոտով, արոտով,
Յարիս կարոտով,
Ձեռնես թըռնելով գնաց։
Յա՜ր, յա՜ր,
Մընացիր, մընացիր,
Զինվոր գընացիր։

Ծաղիկ էր հոտով-մոտով,
Եկավ, անցավ իմ մոտով,
Աչքըս տեսավ, սիրեցի
Ու մնացի կարոտով։

Շեկ յարիս դըրի ճամփան,
Ափսո՜ս, չասի իրան բան,
Ճամփին օգնական չունի,
Սուրբ Կարապետ պահապան։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ՁԻԳ ՏՈՒ, ՔԱՇԻ


Ձիգ տու, քաշի՛, ա՜յ եզը,
Արա հո՜, հո՜, ա՛րա հո՜,
Լուծըդ մաշի, ա՜յ եզը,
Արա հո՜, հո՜, ա՛րա հո՜,
Աստված պահե քո տերը,
Արա հո՜, հո՜, ա՛րա հո՜,
Մինն էլ տաշի, ա՜յ եզը,
Արա հո՜, հո՜, ա՛րա հո՜,
Արա հո՜, ա՜րա հո՜։

Մեր գութանը օդած ա,
Եզանց ուսը նոթած ա,
Վարե՛ վարը, ա՜յ գութան,
Հազիվ խոփը զոդած ա։

Շողքըն ընկավ ծըմակին,
Աստված կըտա մշակին,
Սուր գութանը ծիր գընաց,
Տեր-մշակը քամակին։

Սերմե՛, սերմե՛, ա՜յ մշակ,
Սուրբ ա, սուրբ ա քու փեշակ,
Մինը հազար տուր, աստված,
Քեզ ձեն կըտան տեր-մշակ։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ԷՍ ԱՌՈՒՆ


Էս առուն ջուր է գալի,
Մի տեսեք, ո՞ւր է գալի․
Գալիս է, գալիս է, սեր անե։
Քենին մահանա արել,
Իր յարին հյուր է գալի.
Գալիս է, գալիս է, սեր անե։

Վարդ եմ քաղել մաղերով,
Վեր եմ դըրել շաղերով.
Գալիս է,գալիս է, սեր անե։
Արի՛, իմ սիրական յար,
Առաջ գամ քեզ տաղերով.
Գալիս է, գալիս է, սեր անե։

Տանըս տակին կա նըռնի,
Ես բարձ բերեմ, դու կըռնի.
Գալիս է, գալիս է, սեր անե։
Ես, դու մի բաղում պիտենք,
Դու չինարի, ես նըռնի,
Գալիս է, գալիս է, սեր անե։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ԲԱՐՁՐ ՍԱՐԻՑ ՋՈՒՐ ԿԸԳԱ


Բարձր սարից ջուր կըգա
Մի տեսեք, թե ո՞ւր կըգա.
Ի՞նչ անի հերն ու մերը,
Աղջիկ տըղին դուր կըգա։

Աղջի, անունըդ Մայի,
Ճակատըդ բոլոր շահի.
Մի պաչ կուզեմ, երկու տու,
Աստված աղբերդ պահի։

Բաղի միջին վարդ կըլի,
Բաղի շունը զարթ կըլի.
Աղջի դու կամաց խոսի
Դալդա տեղից մարդ կըլի։

Չայդան բերեք, չայ անեմ,
Մեր դյուժինին փայ անեմ.
Մեր դյուժինը սաղ ըլի,
Սուփրի վըրեն աղ ըլի։

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի

ԳՈՒԹԱՆ ՀԱՑ ԵՄ ԲԵՐՈՒՄ


Գութանը հաց եմ բերում,
Բերանը բաց եմ բերում
Տե՛ս քեզ որքան եմ սիրում,
Ձուկը տապկած եմ բերում։
Էս օր գութանը մերն ա,
Մաճ բըռնողը իմ հերն ա,
Եզնարած շեկլիկ տըղեն,
Աշխարհ գիտե իմ տերն ա։
Վեր կացա հավախոսին,
Գութանն ա վարում փոսին,
Բարկ արևը երկնքում,
Շողն ա դիպել ակոսին։
Հավքեր թևանի արեք,
Յարիս հովանի արեք,
Թող բարակ քամին փըչի։
Հետն էլ դուք նանի արեք։

Ձայնագր. և մշակ.՝ Կոմիտասի

ՀՈ՛Յ ԻՄ ՆԱԶԱՆԻ ՅԱՐՍ


Հո՛յ, իմ նազանի յարըս.
Չէ՛, իմ նազանի յարըս.
Կոզերի ճամփան դուզ ա,
Հո՛յ, իմ նազանի յարըս.
Մատանիքըս փիրուզ ա,
Չէ՛, իմ նազանի յարըս։
Ուզել չուզելը գիտեմ,
Հո՛յ, իմ նազանի յարըս.
Մենակ սև տըղին կուզեմ,
Չէ՛, իմ նազանի յարրս.
Ոնց բարդի ես, բար չունես,
Հո՛յ, իմ նազանի յարըս.
Ոնց ջահել ես, յար չունես,
Չէ՛, իմ նազանի յարըս.
Երկնքի հավք ես դառել,
Հո՛յ, իմ նազանի յարըս.
Իջնելու հնար չունես։
Չէ՛, իմ նազանի յարըս։

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի

ՄԱԶԵՐԴ ՀՈՒՍԵԼ ԵՍ


Մազերըդ հուսել ես,
Խսիր ես արել,
Գեղի ջահելներին
Եսիր ես արել։
Յա՜ր ջա՛ն, յա՜ր ջան,
Ունենանք սա՛ղ ջա՛ն։

Կանցելարի դուռը
Վառվում էր ֆանար,
Սիրուհուս մեջքին կա
Արծաթե քյամար։
Յա՜ր ջան...

Մըտա կանցելարը,
Կայնած մնացի
Խաբար տարեք տունը
Զինվոր գընացի։
Յա՜ր ջան...

Մեր դարվազի դուռը
Դիպավ մեծ առուն,
Խանչալով տան սըրտիս,
Չի կաթի արուն։
Յա՜ր ջան...

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի

ՀՈԻՇԻԿ ՆՈԻՇԻԿ


Նազով կըգաս հուշիկ, նուշիկ,
Վոտըդ ա մտել վարդի փշիկ,
Շատ սիրուն ես ջան անուշիկ,
Շատ սիրուն ես ջան անուշիկ։
Հուշիկ, նուշիկ սիրուն աղջիկ,
Սիրուն աղջիկ, վարդի փնջիկ,
Ա՜յ, տույ, ա՜յ տույ, ա՜յ տույ, տույ,
Ա՜յ տույ, ա՜յ տույ, ա՜յ տույ, տույ։

Նուշիկն գնաց մտավ մարագ,
Իր կերածն է մեղր ու կարագ,
Բոյը չինար մեջքը բարակ,
Բոյը չինար մեջքը բարակ։
Հուշիկ, նուշիկ...

Նուշիկն գնաց մըտավ բաղչեն,
Կը շընկշնկա կոշկի նալչեն,
Համ վարդ քաղի համ ալուչեն,
Համ վարդ քաղի համ ալուչեն։
Հուշիկ, նուշիկ...

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի

ԳԱՐՆԱՆԸ ԲԱՄԲԱԿ ՑԱՆԵՄ


Գարնանը բամբակ ցանեմ,
Ամառը քաղհան անեմ,
Աշունքը չանաք անեմ,
Յար մաջալ տուր քեզի կառնեմ։

Մինթանես նստեմ կարեմ,
Բոլորքը հուլունք շարեմ,
Ապրշում բուրդը գզեմ,
Յար մաջալ տուր քեզի կառնեմ։

Ոչխարն ու էծը կըթեմ,
Խնոցու մեջը լըցնեմ,
Քաղցրահամ կարագ հանեմ,
Յար մաջալ տուր քեզի կառնեմ։

Կըլոր թընդիրը վառեմ,
Տաշտումը խըմոր անեմ,
Նըստեմ ծաղիկ հաց թըխեմ,
Յար մաջալ տուր քեղի կառնեմ։

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի

ԷՐՎՈՒՄ ԵՄ


Էրվում եմ, էրվում,
Կարմիր քարը տաշած ա,
Էրվում եմ, էրվում,
Բոյըս վըրեն քաշած ա։

Էրվում եմ, էրվում,
Ի՞նչ անեմ, քաշած ա,
Էրվում եմ, էրվում,
Սիրտըս հալած, մաշած ա։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ՎԱՐԴՆ Ի ԲԱՑՎԵ


Վարդնի ի բացվե Վանա քյաղքի էգեստար,
Աստված սիրես, մեկ օրոխկի, տյու ձիկ տար,
Քյա՛ նազերով, քյա՛ խորոտիկ, վի՞րն ես տյու,
Աշխարհ գիտի, ալամ գիտի, իմն ես տյու։

Վարդն ի բացվե առավըտման խավ խուսոց,
Իմ յար բախչեն կայնի՝ երկու ձեռն ի ծոց,
Քյա՛ նազերով, քյա՛ խորոտիկ, վի՞րն ես տյու,
Աշխարհ գիտի, ալամ գիտի, իմն ես տյու։

Վարդն ի բացվի առավըտման շաղերով,
Իմ յար բախչեն վարդ կըքյաղի մաղերով,
Քյա՛ նազերով, քյա՛ խորոտիկ, վի՞րն ես դյու,
Աշխարհ գիտի, ալամ գիտի, իմն ես տյու։

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի

ԳԱՑԵՔ, ՏԵՍԵՔ


Գացե՛ք տեսե՛ք, ո՞րն ա կերել զէծ,
Գացին, տեսան, գելն ա կերել զէծ,
Գելն զիծուն, էծն զտըկուն, տիկ զարևուն,
Հալալ է, Կրմո, հալալ է, հալալ է, Ջամո, հալալ է,

Էս ի՞նչ քյաֆուր դարու հասանք, հալալ է,
Էս ի՞նչ խըտար Կրմո ստացանք հալալ է։
Դե գնա՛, կիգամ, դե գնա՛, կիգամ, շուտ կիգամ (2)
Կարմիր սոլերս հագնիմ, իգամ, շուտ կիգամ։

Գացե՛ք, տեսե՛ք ո՞րն ա կերել զգել,
Գացի՛ն, տեսան, արջն ա կերել զգել,
Արջն զգիլունք գելն զիծուն, էծն զտըկում, տիկ զարևուն.
Հալալ է, Կրմո, հալալ է, հալալ է, Ջամո, հալալ է,
Էս ի՞նչ քյաֆուր դարու հասանք, հալալ է։
Էս ի՞նչ խըտար Կրմո ստացանք, հալալ է։
Նազ մի՛ անիր, նազ մի՛ անիր, նազ աղջիկ, (2)
Մինթանովդ թոզ մի՛ աներ, ջան աղջիկ։ (2)

Նազ կու էնեմ, նազ կու էնեմ, նազ, տղա,
Մինթանովս թոզ կու էնեմ, ջան տղա,
Խորոտիկ, խորոտիկ, խորոտիկ-մորոտիկ իմ յարն է։
Գացե՛ք, տեսե՛ք, ո՞րն ա կերել զարջ,
Գացին, տեսան, առյուծն ա կերել զարջ,
Առյուծն զարջոուն, արջն զգիլուն, գելն զիծուն, էծըն զտըկուն, տիկ զարևուն։

Հալալ է, Կրմո, հալալ է, հալալ է, Ջամո, հալալ է,
Էս ի՞նչ քաֆուր դարու հասանք, հալալ է,
Էս ի՞նչ խըտար Կրմո ստացանք, հալալ է։
Ծառը ես եմ, բարը դու ես, Աննա ջան։ (2)
Սրտով սիրած յարը դու ես, Աննա ջան։ (2)

Ծառը դու չես, դու, ծառը դու չես, դու
Ծառը դու չես, ծառը դու չես, չար տղա,
Սըրտով սիրած յարը դու չես, ջան տղա։
Խորոտիկ, խորոտիկ, խորոտիկ-մորոտիկ իմ յարն է, (2)
Գրիգորն եմ, Գրիգորն եմ, ձեր մահլեցի Գրիգորն եմ։ (2)

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի
Խմբի համար մշակում՝ Կարա-Մուրզայի

ԵՍ ՔԵԶ ՏԵՍԱ


Ես քեզ տեսա,
Սիրտըս էլավ ցիր ու ցան.
Յար, արի, յար, արի,
Ա՜խ, արի, արի,
Վախ, արի, արի,
Ես քեզի ի՞նչ արի։

Լուսնակ գիշեր
Սիրտըս կուլա քեզ համար.
Յար, ա՛րի, յար, արի,
Ա՜խ, արի, արի...

Գիշեր-ցերեկ
Մըտածում եմ քեզ համար,
Յար, արի, յար, արի,
Ա՜խ, արի, արի...

Սարից իջա,
Յարըս դռան կանգնած էր,
Յար, արի, յար, արի,
Ա՜խ, արի, արի...

Ձայնագ. և մշակում՝ Կոմիտասի

ԳԱՐՈՒՆ


Արորն ասաց տատրակ հավքուն.
«Ինչո՞ւ կուլաս կուց-կուց արուն,
Երթա լցվի բարակ առուն»,
Տատրակն ասաց արոր հավքուն.
«Գընաց գարուն, եկավ աշուն.
Կըտրավ ջըրիկ աղբյուրներուն,
Կըտրավ խոտիկ ծաղիկներուն,
Կըտրավ ձենիկ կաքավներուն։
Էնքան պիտի լամ երերուն,
Արուն կաթե իմ աչքերուն,
Ես ի՞նչ անեմ իմ ձագերուն»։
Ասաց «Դու մի լա էս աշուն,
Չէ՞, վաղ կուգա բարի գարուն,
Լույս կըբացվի վեր աշխարհուն
Դուռ կըբացվի խեղճիկներուն։
Ես քեզ կառնեմ իմ թևքերուն,
Թըռնեմ բանձրիկ վեր սարերուն,
Բուն կըդընեմ մեջ քարերուն,
Տուն կը շինեմ մեջ գազերուն,
Երթիկ բանամ դեմ հով քամուն,
Թոնիր թաղեմ մեջ մեջ այրերուն,
Ծուխ կը հանեմ հետ ամպերուն,
Մեր ցավ կըտանք հարավ քամուն»։
Գընաց աշուն, եկավ գարուն,
Կաթեր ջըրիկ աղբյուրներուն,
Կերթար լըցվեր բարակ առուն։
Աղբըրանցարուն մեջ քարերուն,
Դեղին սուսան մեր սարերուն,
Փունջ մանուշակ մեջ ձորերուն,
Կանաչ-կարմիր, գույն-գույն ծաղկունք,
Դաշտերն ամեն էրունք թըռչունք,
Ձենիկ կուգա գառնիկ մաքուն,
Մեր ապրելիք վեր երկընքուն։

Երաժշտ.՝ փփփԿոմիտասի

ԱՆՁՐԵՎՆ ԵԿԱՎ ՇԱՂԱԼԵՆ


Անձրևն եկավ շաղալեն,
Ուռու տերև դողալեն,
Վա՜յ, լե, լե, լե՜, լե, լե,
Լե, լե՜, լե՜, լե՜, լե,

Հըրես եկավ իմ աղբեր,
Ալ ձին տակին խաղալեն։
Վա՜յ, լե, լե, լե՜, լե, լե,
Լե, լե՜, լե՜, լե՜, լե,

Խալիչեքը փըռել եմ,
Նախշուն բարձեր դըրել եմ,
Թառլան ջան, քեզ ուտելու
Սեր, կարագ հազըրել եմ։

Տապկած հավի ճուտ բերեմ,
Ոչխարի մածուն բերեմ,
Որ գիտենաս, անո՜ւշ ջան,
Թե քեզ սըրտով կըսիրեմ։

Ղուշ մի՛ դառնա թևավոր,
Դու խաղ կանչի՛ ձևավոր,
Յարաբ կըլնի՞ էն օրը,
Որ գաս մեր տուն բախտավոր։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ԱԼԱԳՅՈԶ ԱՉԵՐԴ


Ալագյոզ աչերըդ,
Կամար ունքերըդ,
Ուզում եմ հեռանալ,
Չի թողնում սերըդ։
Ադե ջան, ջուրն ընկնեմ,
Մայրիկ ջան, ծովն ընկնեմ,
Շեկ յարի դարդիցը։

Ես քեզ սիրեցի,
Որ ինձ յար ըլնիս,
Էրված վառված սըրտիս,
Դեղ ու ճար ըլնիս։
Ադե ջան, ջուրն ընկնեմ...

Ես քեզ ի՞նչ արեցի,
Ինձնից հեռացար,
Քո մեկ ու ճար յարին
Ո՞նց շուտ մոռացար։
Ադե ջան, ջուրն ընկնեմ...

Ալագյոզ աչերըդ,
Կամար ունքերըդ,
Ուզում եմ հեռանալ,
Չի թողնում սերըդ։
Ադե ջան, ջուրն ընկնեմ...

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի

ԻՆՉՈ՞Ւ ԲԻՆԳՅՈԼԸ ՄՏԱՐ


Ինչո՞ւ Բինգյոլը մտար,
Դըլե Մըկոնդե՛,
Բաղի բըլբուլը գտար,
Ափոն թըխկոնդե՛։

Թըխկոն, թըխկոն, թըխկոնդե՛,
Ափոն կոնդե, թըխկոնդե՛,
Ափոն կոնդե, թըխկոնդե՛,
Դըլե, Մըկոնդե,
Ափոն թըխկոնդե՛։

Սուսան սըմբուլ,
Բաղի բըլբուլ
Ինչո՞ւ Բինգյոլը մըտար,
Դըլե Մըկոնդե՛,
Ափոն թըխկոնդե՛։

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի
Մշակում՝ Ռ. Մելիքյանի

ԳՆԱ ԳՆԱ


Գընա, գընա, ոտիդ եմ,
Հա՛, հա՛, հա՛, հա՛, հա՛, հա՛, հա՛, հա՛,
Սարին, օ՜, յա՜ր ջան,
Յարին, օ՜, յա՜ր ջան,
Կարմիր խընձոր գոտիդ եմ,
Հա՛,
Յարին, օ՜, յա՜ր, ջան,
Սարին, օ՜, յա՜ր, ջան,
Դու ինձ մենակ չես թողնի,
Հա՛, հա՛, հա՛, հա՛, հա՛, հա՛, հա՛, հա՛,
Սարին, օ՜, յա՜ր ջան,
Յարին, օ՜, յա՜ր ջան,
Ուր որ երթաս, մոտիդ եմ,
Հա՛,
Խումար պառկե երես բաց,
Թոռներուդ հալավ արա։

Ապարանը քարոտ ա,
Քարի տակն արոտ ա,
Ուղիղ յոթը տարի ա,
Քիրն աղբորը կարոտ ա։

Յար եմ գտել՝ յարի պես,
Ընկուզենի ծառի պես,
Ուր որ երթա, կայնել եմ,
Էն մեր սիրուն սարի պես։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ԷՍ ԳԻՇԵՐ ԼՈՒՍԸ ՏԵՍԱ


Էս գիշեր լուսը տեսա,
Երի, երի, երի ջա՜ն,
Իմ յարը դուսը տեսա,
Երի, մարալո՛ ջեյրան,
Ելել էր, ուխտ էր գալի,
Երի, երի, երի ջա՜ն,
Հրացանը ուսը տեսա,
Երի, մարալո ջեյրան։

Արևը սարի վերա,
Մամուռը քարի վերա,
Ես ոսկի սարք պիտեի,
Իմ սիրած յարի վերա։

Էն սարեն մարդ ա գալի,
Սարը կըրակ ա տալի,
Առաջըս աղլուխ բացավ,
Իմացա՝ վարդ ա տալիս։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ԿՈՒԺՆ ԱՌԱ


Կուժն առա, ելա սարը,
Չըգըտա ֆիդան յարը,
Ֆիդան յարը ինձ տըվեք,
Չըքաշեմ ահ ու զարը։

Մեծ սարի հովին մեռնեմ,
Շեկ տըղի բոյիմ մեռնեմ,
Մի տարի ա՝ չեմ տեսել,
Դեսնողի աչքին մեռնեմ։

Բըլբուլը դարի վրա,
Խընձորը ծառի վրա,
Սիրած սիրածին տային՝
Չոր գետնի քարի վրա։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ԽՈՒՄԱՐ ՊԱՌԿԵ ԵՐԵՍ ԲԱՑ


Խումար պառկե երես բաց,
Հո՛պ, հո՛պ, հոպպըտա՛ դըմբա՛.
Դեղին կարպետ, բըմբուլ բարձ։
Հո՛պ, հո՛պ, հոպպըտա՛ դըմբա՛.
Հե՛յ, հե՛յ, լավն է, հե՛յ, հե՛յ, լավն է,
Հե՛յ, հե՛յ, լավն է, հե՛յ, հե՛յ, լավն է։

Անուշ քընե երես բաց,
Սահակն եկավ, խելք գընաց։

Հաջոնց բակն էր ղալդըմա,
Աշնան թոխլին ղավուրմա։

Հաջոնց կալը բոլոր պար,
Խումար մեջը կըխաղար։

Հաստատ մընա մեր Հաջին,
Որ պահե մեր նոր փեսին։

Աչքըդ լույս, Հաջի աղա,
Թոռներուդ հալավ արա։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ՉԵՄ ԿԸՐՆԱ ԽԱՂԱ


Չե՛մ, չե՛մ, չե՛մ կըրնա խաղա,
Վարդ կոշիկըս կըճըռճըռա,
Անոթի փորս կըղըռղըռա,
Կեսուրըս կուգա, կըվըռվըռա։

Չե՛մ, չե՛մ, չե՛մ կըրնա խաղա,
Սևասուգ սիրտըս կըդողդողա,
Լացից աչքըս կըմըրմըռա,
Տար կեսուրըս կըբըռբըռա։

Չե՛մ, չե՛մ, չե՛մ կըրնա խաղա,
Ջահել-ջիվան դոշիս դաղ ա,
Լաչառ տալըս կըճըղճըղա,
Տեքրակինըս կըբըղրըղա։

Չե՛մ, չե՛մ, չե՛մ կըրնա խաղա,
Քավթառ յարըս կըծու սոխ ա,
Ի՞նչ եղավ քեզ, ա՛յ շեկ տըղա,
Ես քո սիրուց հալ-մաշ եղա։

Ձայնագր. և մշակ.՝ Կոմիտասի

ԴԼԵ ՅԱՄԱՆ


Դըլե յաման,
Գյամին էկավ կըրակի պես,
Վա՜յ, դըլե յաման,
Էկավ, հասավ չուր ծովու կես,
Յաման, յաման։

Դըլե յաման,
Մեր տուն, ձեր տուն իրար դիմաց,
Վա՜յ, դըլե յաման,
Մենք սիրեցինք առանց իմաց,
Յաման, յաման։

Դըլե յաման,
Արև դիպավ Մասիս սարին,
Վա՜յ, դըլե յաման,
Կարոտ մնացի ես իմ յարին,
Յաման, յաման։

Դըլե յաման,
Քամին էկավ երան-երան,
Վա՜յ, դըլե յաման,
Գյամին հասավ ծովու բերան,
Յաման, յաման։

Դըլե յաման,
Քամին էկավ, առավ բերդին,
Վա՜յ, դըլե յաման,
Քո սեր կաթավ մեջ իմ սրտին,
Յաման, յաման։

Ձայնագր. և մշակ.՝ Կոմիտասի

ՀՈՎ ԼԻՆԻ


Հո՛վ, հո՛վ, հո՛վ լինի,
Յարիս տունը ծո՛վ լինի.
Թո՛ղ, թո՛ղ, թո՛ղ լինի,
Յարըս քամարով լինի։

Դե, թըռե՛ք, թըռե՛ք, հողը հանենք,
Մեր թըշնամու դողը հանենք։

Ծաղիկ ես ծաղկանց միջին,
Հո՛վ, հո՛վ, հո՛վ լինի,
Մի հատ ես աղջկանց միջին,
Յարիս տունը ծո՛վ լինի.
Յա՜ր, ինձ պարզերես արա,
Թո՛ղ, թո՛ղ, թո՛ղ, լինի,
Իմ ընկեր մարդկանց միջին,
Յարըս քամարով լինի։

Դե՛, թըռե՛ք, թըռե՛ք, հողը հանենք,
Մեր թըշնամու դողը հանենք։

Իրար հետ բաղը գնանք,
Ուտենք, խըմենք, լիանանք.
Թըշնամու աչքը հանենք,
Մեր աստըծուց գոհանանք։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ՍՈՆԱ ՅԱՐ


Սո՛նա յա՜ր, Սո՛նա յա՜ր,
Սո՛նա սիրուն, Սո՛նա յա՜ր,

Վարդավառը գալիս ա,
Սո՛նա յա՜ր, Սո՛նա յա՜ր
Ծաղիկը ցընծալիս ա,
Ս՛ոնա սիրուն, Սո՛նա յա՜ր,
Ա՜յ գյուլում կանչող աղջիկ,
Սո՛ նա յա՜ր, Սո՛նա յա՜ր,
Ձենըդ ծըլվրլալիս ա,
Սո՛նա սիրուն, Սոնա յա՜ր։

Կանաչ տեղը բաղում ես,
Չարի միջին խաղում ես,
Կաքավի պես սուրալով
Տըղաներին դաղում ես։

Սիրուն աղջիկ, նազ ունիս,
Շահզադայի սազ ունիս,
Հողեմ շահզադի գըլուխ,
Դու իմ հոգում հազ ունիս։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

Ա՛Յ ԱՂՋԻԿ, ԾԱՄՈՎ ԱՂՋԻԿ


Ա՛յ աղջիկ, ծամո՜վ աղջիկ,
Վա՜յ, ծամով աղջիկ,
Շաքարից համով աղջիկ.
Ընջավոր, փընջավոր, ա՛յ ծամով աղջիկ,
Կարճըլիկ, կուրճուլիկ,վա՜յ, համով աղջիկ։

Ունքերըդ խելքըս տարավ,
Վա՜յ խելքըս տարավ,
Թուխ աչքերըդ ծով, աղջիկ.
Ընջավոր, փընջավոր, ա՜յ ծամով աղջիկ,
Կարճըչիկ, կուրճուլիկ, վա՜յ, համով աղջիկ։

Կապել ես քիրման գոտիկ,
Վա՜յ, քիրման գոտիկ,
Մարդ չես թողնում քեզ մոտիկ.
Ընջավոր, փընջավոր, ա՛յ ծամով աղջիկ,
Կարճըլիկ, կուրճուլիկ, վա՜յ, համով աղջիկ։

Մշակում՝ Կոմիտասի

ՀՈ՛Յ, ՆԱԶԱՆ ԻՄ


Հո՜յ Նազան իմ, Նազան իմ,
Ջա՜ն, Նազան իմ, Նազան իմ,

Նազան, դու բարով եկար,
Կանաչ սարերով եկար,
Խոր-խոր ձորերով եկար։

Գարնան սիրուն ծաղիկ ես,
Հո՜յ Նազան իմ, Նազան իմ,
Ինձ համար աղունիկ ես,
Ջա՜ն, Նազան իմ, Նազան իմ,
Գըլխիս վըրով պըտիտ տուր,
Հո՜յ, Նազան իմ, Նազան իմ,
Նախշուն թև-թիթեռնիկ ես,
Ջա՜ն, Նազան իմ, Նազան իմ։

Յար ջան, ղուն բարով եկար,
Կանաչ սարերով եկար,
Խոր-խոր ձորերով եկար։

Ձայնագր. և մշակում՝ Կոմիտասի

ՋԱՆ, ՅԱՐՈ ՋԱՆ


Վարդ եմ քաղել շաղերով,
Ջա՛ն, յարո ջան,
Վեր եմ դըրել մաղերով,
Ջա՛ն, յարո ջան,
Տեսնեմ՝ յարըս գալիս ա,
Ջա՛ն, յարո ջան,
Առաջ գընամ տաղերով։

Ջա՛ն, յարո ջան,
Ջան, Մարո ջան,
Ես սիրել եմ,
Ես կառնեմ։

Մազեր ունի ծիրանի,
Քամին թել-թել կըտանի,
Իմ յարը սարում-ձորում՝
Իմ քունը ո՞նց կտանի։

Հըրեն յարըս գալիս ա,
Լուսն երեսին տալիս ա,
Գընամ, վզովըն ընկնեմ,
Աչքըս խընդից լալիս ա։

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի
Մշակում՝ Մ. Աղայանի

ՆՈՐ Է ԲԱՑՎԵԼ


Նոր է բացվել բարի լուս,
Մեկտեղ կերթանք դար ի դուս։

Բոբիկ մի՛ քելե, փուշ է,
Սիրունիկ, պագդ անուշ է։

Էս ձորն ի վեր ձըներակ,
Դու նըմանիս արեգակ։

Հով կըփչե սարն ի վեր,
Արտուտ կելնե դարն ի վեր։

Աղջի՛, անուշիկ նազեր,
Խելքըս տարավ քու մազեր։

Երկնից կամար ունքերըդ,
Ինձի վառեց քո սերըդ։

Մատաղ լինեմ սև աչին,
Ես կարոտ եմ քու պաչին։

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի

ԹԵԼԼԻ ՅԱՐԻՆ


Թելլի յարին եմ, օ՜յ, օ՜յ, օ՜յ,
Էլլի յարին եմ, օ՜յ, օ՜յ, օ՜յ։

Մի յար ունեմ, անուշ ա,
Թելլի յարին եմ, օ՜յ, օ՜յ, օ՜յ,
Հալած արծաթի շուշա.
Էլլի յարին եմ, օ՜յ, օ՜յ, օ՜յ,
Ժամի կողմից դուս էկավ,
Թելլի յարին եմ, օ՜յ, օ՜յ, օ՜յ,
Ես ասի՝ թառլան ղուշ ա,
Էլլի յարին եմ, օ՜յ, օ՜յ, օ՜յ։

Երևան բաղ եմ արել,
Ջիգյարս դաղ եմ արել,
Դոստ ու դուշմանի միջին
Լացըս ձիծաղ եմ արել։

Ծառի տակը հով քամի,
Քանքուլդ քամին տանի,
Բա դու սարում-ձորումը,
Իմ քունը ո՞նց կըտանի։

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի

ԱՇԽՕՐ ՈՒՆԵՄ


Զարկեք նոր պարի ղայդա,
Աշխօր ունեմ, աշխօր, ունեմ, ջանեջան,
Թըռեք, գետինը թընդա,
Կոլխոզի մեջ լավ օր ունեմ, ջանեջան։

Նոր աշխարհի լույսն ենք մենք,
Աշխօր ունեմ, աշխօր ունեմ, ջանեջան,
Նոր կյանքի տերը մենք ենք,
Կոլխոզի մեջ լավ օր ունենք, ջանեջան։

Ծով արտերը հնձել ենք,
Աշխօր ունեմ, աշխօր ունեմ, ջանեջան,
Պահեստները լըցրել ենք,
Կոլխոզի մեջ լավ օր ունենք, ջանեջան։

Կոլխոզի ուժը սար է,
Աշխօր ունեմ, աշխօր ունեմ, ջանեջան,
Աշխարհին հավասար է,
Կոլխոզի մեջ լավ օր ունեմ, ջանեջան։

Ձայնագր.՝ Հ. Փիլոյանի
Մշակում՝ Գ. Միրզոյանի

ԵՐԵՎԱՆԻ ՅԱՅԼԻ


Գացի արտը, բըռնի լոր,
Աղջիկ տեսա յայլի ձոր,
Հագած, կապած ման կուգար, յար ջան,
Նըման էր ջեյրի խընձոր։

Բարդի ծառը բանձըր է,
Սիրած յարը քաղցրը է,
Հագած, կապած ման կուգար, յար ջան,
Նըման էր ջեյրի խընձոր։

Գընանք, նանին հարցընենք,
Թե չըտըվուց, փախցընենք,
Հագած, կապած ման կուգար, յար ջան,
Նըման էր ջեյրի խընձոր։

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի
Մշակում՝ Թ. Ալթունյանի

ԱԼԱԳՅԱԶ ՍԱՐՆ ԱՄՊԵԼ Ա


Ալագյազ սարն ամպել ա,
Վա՜յ, լե՜, լե՜, լե՜, լե՜, լե՜, լե՜, լե՜,
Աղբեր իր ձին թամբել ա,
Իմ մա՜յրիկ ջա՜ն,
Իմ մա՜յրիկ ջա՜ն։

Աղբեր իր ձին թամբել ա,
Յարոջ դըռնեն անցել ա։

Յարոջ դըռնեն անցել ա,
Ելե դաշտը, խաղցել ա։

Ելե դաշտը, խաղցել ա,
Անձրև եկե, թըրջել ա։

Անձրև եկե, թըրջել ա,
Արև զարկե, չորցել ա։

Արև զարկե, չորցել ա,
Քան կարմիր վարդ բացվել ա։

Ձաքնագր. և մշակ.՝ Կոմիտասի

ԹԵԼԼՈ


Գընա, գընա, գալիս եմ,
Թելլո,
Ես քո թարգը տալիս չեմ.
Թելլո,
Աման Թելլո, Թելլո ջան,
Սիրուն Թելլո, Թելլո ջան,
Թելլո։

Ես ինչ անեմ, դուն արիր
Թելլո,
Զոռով սավդի տեր արիր,
Թելլո,
Աման Թելլո, Թելլո ջան,
Սիրուն Թելլո, Թելլո ջան,
Թելլո։

Գրնանք արտը, չանաք անենք,
Թելլո,
Դառնանք տունը, հանաք անենք,
Թելլո,
Աման Թելլո, Թելլո ջան,
Սիրուն Թելլո, Թելլո ջան,
Թելլո։

Ձայնագ.՝ Կոմիտասի
Մշակում՝ Թ. Ալթունյանի

ԷՍՕՐ ՇԱԲԱԹ ԷՂՆԻՐ


Էսօր շաբաթ էղնիր, էգվան կիրակի,
Յարըս դըռնեն անցնիր, էրթար կրակի

Լիզուն բալնիք էղնիր, ծոցը ֆռանկի,
Գընը, ղապլի խային, յար չեղար ընձի։

Երկինքը ամպեր էր, ինչ անուշ թոն էր,
Էկա, դըռնեն անցա, ջանանս հոն էր.

Էրեցա, վառեցա, էս ի՞նչըխ տուն էր,
Գընը, ղապլի խային, յար չեղար ընձի։

Ես վերեն կուգայի, դուն դուռը բացիր,
Ձեռըդ ծոցդ տարար, ա՜խ էրիր, լացիր,

Ես էլ քեզի չառա, տունը մնացիր,
Գընը, ղապլի խային, յար չեղար ընձի։

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի

ՊԱՐՏԵԶ ՈՒՆԵՄ, ԴՐԱԽՏ Ա


Պարտեզ ունեմ, դրախտ ա,
Ծաղիկ ծաղկունքի վախտ ա,
Վա՜յ, լե՛, լե՛,
Գեշ աղջիկ, սիրուն տղա,
Էս էլ մի ուրիշ բախտ ա։
Լե՛, ե՛, լե՛, լե՛, լե՛, լե՛, լե՛,
Մի ուրիշ բախտ ա։

Ոսկե մատնիք մատներիս,
Շողքն ընկավ երեսիս,
Աքլոր շուտով մի կանչի,
Անքուն կանես իմ յարին։

Մայրըս մանե մանածըս,
Գընա քաղե, ցանածըս,
Պապըս հարսնիք է բըռնել,
Ձեն ճանչնար նըշանածս։

Ամպը լըցվել, ձուն կուգա,
Իրկուն եղավ, տուն չի գա,
Այսպես չոր բարձի վըրա
Առանց յարի քուն չի գա։

ՂԱՐԻԲ ԵՄ, ՆՈՐ ԵՄ ԵԿԵԼ


Երկեն արտը գարի ա,
Ղարիբ եմ, նոր եմ եկել
Քեզի, աղջիկ,
Խոսքերրդ շաքարի ա,
Այլուղով գյուլ եմ բերել
Քեզի, աղջիկ։

Նախըրգընեն ուռի ծառ,
Ղարիբ եմ, նոր եմ եկել
Քեզի, աղջիկ,
Խնձոր գըցեմ, արի, տար,
Այլուղով գյուլ եմ բերել
Քեզի, աղջիկ։

Խընձոր ունիմ, կըծած ա,
Ղարիբ եմ, նոր եմ եկել
Քեզի, աղջիկ,
Չորս բոլոր արծթած ա,
Այլուղով գյուլ եմ բերել
Քեզի, աղջիկ։

Տըղա, ալ ձիդ խաղցրու,
Ղարիբ եմ, նոր եմ եկել
Քեզի, աղջիկ,
Սիրածըդ առ ու փախցրու,
Այլուղով գյուլ եմ բերել
Քեզի, աղջիկ։

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի

ՋԱՆ, ԱՅ ԼՈՒՍԻՆ


Լուսին ելավ էն սարին,
Սարի բարձր կատարին,
Շեկլիկ-մեկլիկ երեսով,
Փըռեց գետին լույսի ծով։

Ջա՜ն, ա՜յ լուսին, ջա՜ն, քո լուսին,
Ջա՜ն, քո կըլոր շեկ երեսին։

Խավարը շուտով չըքացավ
Ու էլ գետնին չըկացավ,
Լուսնի լուսեն հալածված,
Խոր ձորերի մեջ մնաց։

Ջա՜ն, ա՜յ լուսին, ջա՜ն, քո լուսին,
Ջա՜ն, քո կըլոր շեկ երեսին։

Բայց ամպերը մոլեգին
Նախանձեցին լուսնակին,
Ելան երկինք կապուտակ,
Լուսնին առան իրենց տակ։

Ջա՜ն, ա՜յ լուսին, ջա՜ն, քո լուսին,
Ջա՜ն, քո կըլոր շեկ երեսին։

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի

ԿԱՐՄԻՐ ՎԱՐԴ


Ընկերով կայնած քուչեն,
Կարմիր վարդ,
Կարմիր վարդ,
Աղջի, թափ տուր էդ քեչեն, մարալ,
Հե՜յ, մարալ յա՜ր,
Անուշ յա՜ր։

Աղջի, գընանք մեր բախչեն,
Քաղենք ծառի ալուչեն, մարալ։

Ա՜խ,
Ջաղչի դըռնով ես անցա,
Նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ, նա՛յ, նա՜յ,
Նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ,
Անձրև զարկեց, ես թըրջա,
Նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ,

Ա՜խ,
Ջաղչի դըռնով ես անցա,
Նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ,
Նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ,
Արև զարկեց, ես չորցա,
Նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ, նա՜յ, նա՛յ։

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի
Մշակում՝ Մ. Մազմանյանի

ՀՈՅ ՆԱՐ


Տուն եմ շինել գետու բերան,
Հո՜յ նար, ջանըմ նար,
Վըրեն թալեմ ջուխտըմ գերան,
Հո՜յ նար, ջանըմ նար։

Մեկն էր ուռի, մեկն էր ծիրան,
Հո՜յ նար, ջանըմ նար,
Ծիրան կաթեր յարոջ բերան,
Հո՜յ նար, ջանըմ նար։

Հո՜յ նար, հո՜յ նար, հո՜յ նար,
Հո՜յ նար, ջանըմ նար։

Ջուրն եկեր էն սարերեն,
Հո՜յ նար, ջանըմ նար,
Եկեր, թափեր քարերեն,
Հո՜յ նար, ջանըմ նար։

Ձայնագ.՝ Կոմիտասի
Երաժշտ.՝ Կ. Զաքարյանի

ԵՍ ՍԻՐԵՑԻ, ՈՒՐԻՇՆ ԱՌԱՎ


Ես սիրեցի, ուրիշն առավ,
սիրուն ջան,
Ինչ որ արավ, մերս արավ,
սիրուն ջան։

Պաղ ջուր կուգար վերի սարեն,
սիրուն ջան,
Չըհովցրեց սըրտիս յարեն,
սիրուն ջան։

Սերըդ սըրտիս մեջն ա վառվում
սիրուն ջան,
Տե՛ս, թե խոսքըս ո՜նց եմ պահում,
սիրուն ջան։

Թե որ չառնեմ, ես կըմեռնեմ,
սիրուն ջան,
Ջիվան ջանս կըրակ էնիմ,
սիրուն ջան։

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի

ԿՈՂԲԱ ՅԱՅԼԻ


Կողբա ելան սելերը,
Կըտրավ հոգուս թելերը,
Կամաց քըշեք սելերը,
Կապեմ չուլքուս թելերը։

Ալ էղնիմ, ալ էղնիմ,
Դոշիդ վըրա խալ էղնիմ,
Թուշըդ պագնեմ զօր-գիշեր,
Ես քո սիրած յարոն եմ։

Աղջի, գընանք մեր բախչեն,
Բանանք մեր սրտի բողչեն,
Պագըմ դու տուր, պագըմ ես,
Թող դուշմաններն ամաչեն։

Ալ էղնիմ, ալ էղնիմ,
Դոշիդ վըրա խալ էղնիմ,
Թուշըդ պագնեմ զօր-գիշեր,
Ես քո սիրած յարոն եմ։

Ժողովրդական երգ
Մշակում՝ Ա. Տեր-Ղևոնդյանի

ԿԱՆՉՈՒՄ ԵՄ, ԿԱՆՉՈՒՄ ԵՄ


Ամպել ա՛, ձյուն չի գալի՛,
Մըթնել ա՛, տուն չի գալի՛,
Հեռու ճանապարհի ես,
Աչքերիս քուն չի գալի։

Կանչում եմ, կանչում եմ, յա՜ր, արի, յար,
Մութն ընկավ, տուն արի, անջիգյար յար։

Էս գիշեր կանցնի դըժվար,
Կերթա բարակ ու երկար,
Իմըս որ ախ ու վախով,
Քոնըդ ի՞նչպես կանցնի, յար։

Կանչում եմ, կանչում եմ, յա՜ր, արի, յա՜ր,
Մութն ընկավ, տուն արի, անջիգյար յա՜ր։

Ձորերս ի՛ վեր հանդեր ա,
Ջուրը տունս քանդեր ա,
Շուտ արա, ետ դարձի, եկ,
Սիրածըդ տանն անտեր ա,

Կանչում եմ, կանչում եմ, յա՜ր, արի, յա՜ր,
Մութն ընկավ, տուն արի, անջիգյար յա՜ր։

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի

ԾԱՄԹԵԼ


— Իմ գլխու ֆաթեն կիտամ,
Դե խանա ծամթելն ի՛ ծովեն.

— Լողվորի մեկ լե ես եմ,
Չե՛մ խանա ծամթելն ի՛ ծովեն.

— Իմ գլխու չամբար կիտամ,
Դե խանա ծամթելն ի՛ ծովեն.

— Լողվորի մեկ լե ես եմ,
Չե՛մ խանա ծամթելն ի՛ ծովեն.

Յար ունի, յար ունի,
Յարս ի յոթ ախպեր ունի.
Յար ունի, յար ունի,
Յոթ լե գացած բանելու.
Յար ունի, յար ունի,
Նախրագնեն ուռի ծառ.
Յար ունի, յար ունի,
Խնձոր թալեմ, արի, տար.
Յար ունի, յար ունի,
Խնձորի կեսը կծած էր,
Յար ունի, յար ունի,
Չորս բոլորն արծաթած էր,
Յար ունի, յար ունի,
Ախպերս ուզեց. չտվի,
Յար ունի, յար ունի,
Անուշ յարի խրկած էր։

Ձայնագ. և մշակում՝ Կոմիտասի,
Կարա-Մուրզայի

ԿԱՆՉՈՒՄ ԵՄ ՅԱՐ, ԱՐԻ


Կանչում եմ, յա՜ր, ա՛րի, յա՜ր, ա՛րի, յա՜ր,
Սևավոր, մութն ընկավ, տո՛ւն արի՛, յա՜ր,
Մեր դըռան խընկի ծառ, յա՜ր, ա՛րի, յա՜ր
Խընձոր գըցեմ, դու տար տո՛ւն, ա՛րի, յա՜ր։

Ի՞նչ էլավ քո գալըդ, յա՜ր, ա՛րի, յա՜ր,
Տուն արի, մութն ընկավ, ա՛նջիգյար յա՜ր,
Ձեր դըրռան չինար ծառ, յա՜ր, ա՛րի, յա՜ր,
Խաս մինթանեդ եկ, տար, ա՛նջիգյար յա՜ր։

Շուտ արի, սեր անենք, յա՜ր, ա՛րի, յա՛ր,
Թե չըգաս, սև ըլնես, ա՛նջիգյար, յա՜ր,
Մեր դըռան նըշի ծառ, յա՜ր, ա՛րի, յա՜ր,
Ոսկի մատնիքըդ տար, ա՛նջիգյար յա՜ր։

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի

ԶԸՆԳԸ, ԶԸՆԳԸ


Սըրտիկ, մալուլ մի՛ մընա,
Դե՛ զընգը, զընգը, դե՛ ջան,
Աշխարհ մարդուն չի՛ մընա,
Դե՛ զընգը, զընգը, դե՛ ջան,
Ջուր կուգա վերին սարեն,
Սարեն ոլորելեն,
Կըթափվի մարմար քարեն՝
Կաթ, կաթ ծորալեն։

Աշուն եկավ ցողալեն,
Դե՛ զընգը, զընգը, դե՛ ջան,
Ուռու տերև դողալեն,
Դե՛ դընգը, զընգը, դե՛ ջան,
Ջուրը կուգա վերին սարեն,
Սարեն ոլորելեն,
Կըթափվի մարմար քարեն՝
Կաթ, կաթ ծորալեն։

Ելեր է հարավ քամին,
Զարկեր է շեկիկ ծամին.

Շարմաղ, շարմաղ մազեր զիս,
Մեջ քո ծոցին թաղեր զիս.

Սըրտիկ մալուլ մի՛ մնա,
Աշխարհ մարդուն չի՛ մնա։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ԲԱՂՉԱՍ ՈՒ ԲԱՐԸՍ ԴՈՒ ԵՍ


Բաղչաս ու բարըս դու ես,
Խոսիր, բըլբուլըս, խոսիր,
Ջան ու ջիգյարըս դու ես,
Քո սըրտիդ սերը բացիր։
Քեզանից ուրիշ յար չունիմ,
Յա՜ր չունիմ, յա՜ր,
Սիրական յարըս դու ես,
Ջան, բըլբուլըս, յար։

Կանչում եմ, խաբար չունիս,
Խոսիր, բըլբուլըս, խոսիր,
Սըրտումըդ բա սեր չունի՞ս,
Քո սըրտիդ սերը բացիր։
Քեզանից ուրիշ յար չունիմ...

Սարի սըմբուլը դու ես,
Խոսիր, բըբուլըս, խոսիր,
Իմ ազիզ յարը դու ես,
Քո սըրտիդ սերը բացիր։
Քեզնից ուրիշ յար չունիմ...

Ակնա ժողովրդական երգ
Ձայնագ.՝ Կոմիտասի

ԱՂՋԻ ՆԱԶԵՐՈՎ


Աղջի նազերով,
Շեկ-շեկ մազերով,
Գերեցիր ինձի
Հազար նազերով։

Հագել եմ շալը,
Կայնել ես կալը,
Թառ բոյիդ ղուրբան,
Սիրուն իմ յարը։

Աղջի նազերով,
Թել-թել մազերով,
Գերեցիր ինձի
Անուշ նազերով։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ԱՌՆԵՄ, ԵՐԹԱՄ ԷՆ ՍԱՐԸ


Առնեմ, երթամ էն սարը,
Առնեմ, երթամ էն սարը,
Առնեմ, երթամ էն սարը,
Սեր անելով իմ յարը։

Վըրան եմ զարկել դարին,
Պայման եմ դըրել տարին.
Տարին թող գա, լըրանա,
Հետը բերե իր բարին։

Առնեմ, երթամ էն սարը,
Առնեմ, երթամ էն սարը,
Առնեմ, երթամ էն սարը,
Սեր անելով իմ յարը։

Հենց որ ծագի արևը,
Քեզի ղըրկեմ բարևը,
Իմանամ՝ դու իմ յարն ես,
Առնեմ, ելնեմ վերևը։

Քարի տակին պաղ աղբյուր,
Արծաթի թաս, ոսկի ջուր.
Ես կըվառիմ քո սիրուն,
Մի թաս ուզեմ, երկուս տուր։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ԵՍ ԵԼԱ, ԳՆԱՑԻ


Ես ելա, գընացի սարերը սընձի,
Դու ելար, գընացիր բաղերը տանձի։

Յա՜ր, յա՜ր, յա՜ր, յա՜րո ջան,
Յա՜ր, յա՜ր, յա՜ր, յա՜րո ջան,
Յա՜ր, յա՜ր, յա՜րո ջան.
Չէ՛, սիրելիս, չէ՛, գովելիս,
Չէ՛, պատվելիս չէ՛, չէ՛։

Ես եկա ձեր բաղը, վարդեր քաղելու,
Դու ելար, գընացիր արտեր ցանելու։

Յա՜ր, յա՜ր, յա՜ր, յա՜րո ջան,
Յա՜ր, յա՜ր, յա՜ր, յա՜րո ջան,
Յա՜ր, յա՜ր, յա՜րո ջան.
ՉԷ՛, սիրելիս, չէ՛, գովելիս,
ՉԷ՛, պատվելիս, չէ՛, չէ՛։

Քո ճամփեն պահելով, մենակ մնացի,
Թողեցի, գնացի, նոր յար ճարեցի։

Յա՜ր, յա՜ր, յա՜ր, յա՜րո ջան,
Յա՜ր, յա՜ր, յա՜ր, յա՜րո ջան,
Յա՜ր, յա՜ր, յա՜րո, ջան.
Չէ՛, սիրելիս, չէ՛, գովելիս,
Չէ՛, պատվելիս, չէ՛, չէ՛։

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի

ԶԻՆՉ ՈՒ ԶԻՆՉ


Զի՞նչ ու զինչ տամ լողվորչուն,
Զոմա, զոմա էր,
Զիմ լաչակ տամ լողվորչուն.
Քոմա, քոմա էր։
Ո՛չ էառ, ո՛չ հավնեցավ,
Զոմա, զոմա էր,
Ո՛չ էհան ծամկալ ծովեն,
Քոմա, քոմա էր։

Զի՞նչ ու զինչ տամ լողվորչուն,
Զիմ մեջկապ տամ լողվորչուն.
Ո՛չ էառ, ո՛չ հավնեցավ,
Ո՛չ էհան ծամկալ ծովեն։

Զի՞նչ ու զինչ տամ լողվորչուն,
Զիմ շապիկ տամ լողվորչուն.
Ո՛չ էառ, ոչ հավնեցավ,
Ո՛չ էհան ծամկալ ծովեն։

Զի՞նչ ու զինչ տամ լողվորչուն,
Լուսնակ գիշեր պագ մի տըվի.
Հետ էառ, հետ հավնեցավ.
Հետ էհան ծամկալ ծովեն։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ԱԽՊԵՐ ՋԱՆ


Ալ ու ալվան ես հագել,
Կարմիր լալա ես դառել,
Սուրայի կըլոր մեջքիդ
Ոսկե քյամար ես կապել։

Ալ ու ալվան ես հագել,
Ախպեր ջան, քեզ ղուրբան,
Դու ես, դու ես մեր գյուման։

Շալ բլուզըդ հագել ես,
Գեղամիջին կայնել ես,
Բոյ ու բուսիդ ես մատաղ,
Խելք ու միտքըս տարել ես։

Շալ բլուզըդ հագել ես,
Ախպեր ջան, քեզ ղուրբան,
Դու ես, դու ես մեր գյուման։

Ձեռքդ զարդեր ես առել,
Յարիդ պարգև ես արել,
Ասա, քո գըլխիդ մատաղ,
Բըլուզդ ո՞վ ա կարել։

Ձեռքըդ զարդեր ես առել,
Ախպեր ջան, քեզ ղուրբան,
Դու ես, դու ես մեր գյուման։

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի

ԽԱԼԱԼ Է, ՋԱՆ ԽԱԼԵ

(Պարերգ)


Տուն եմ շինե գետու բերան,
Խալալ է, ջան խալե,
Վերեն թալի ջուխտըմ գերան,
Խալալ է, ջան խալե.
Մեկն ի բոխի, մեկն ի ծիրան,
Խալել է, ջան խալե.
Ծիրան փթխավ յարոջ բերան,
Խալել է, ջան խալե։

Ել ու էրթանք Կռնկու սար,
Քոշկ մի շինենք, մտնենք հիսար,
Կուզե խարիր, կուտամ խազար,
Բազե, քո թուխ աչքիդ խամար։

Մեր դռանը ծառ մի պնդուկ,
Ձեր դռանը ծառ մի պնդուկ,
Յարիկ մ’ունիմ՝ շատ է խնդուկ,
Առա, գացի, մտա, սնդուկ։

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի

ԼՈՒՍՆԱԿԸ ՑՈԼԱՑ, ԳԸՆԱՑ


Լուսնակը ցոլաց, գնաց,
Վա՜յ, լե՜, լե՜, լե՜,
Ջա՜ն, լե՜, լե՜, լե՜,
Վա՜յ, լե՜, լե՜.
Դեմ առավ ամպին, մնաց,
Ո՞վ էր տեսել՝ սիրած յարը մոռանա,
Ո՞վ մոռանա, ջուխտ աչքերով կուրանա։
Սըրտով սիրած անուշ յարըս
Ինձ թողեց, հեռու գընաց։

Ձեր բաղի դուռը բաց ա,
Ոտներդ շաղով թաց ա,
Յարիցդ հեռացել ես,
Աչքերդ լիքը լաց ա։

Արտըս ցորեն ցանեցի,
Դարդըս հետը թաղեցի,
Հազար ու մեկ աղոթքներ
Ցանած վախտը շարեցի։

Վարդը գցի, ձեռքով բռնեմ,
Յարալու սրտիդ մեռնեմ,
Քյոշկիցը մի դուրս արի,
Բալքի հավասըս առնեմ։

Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ՇՈՐՈՐԱ, ՍԱԼԱԹ


Արշակն եկավ, ծովը գընաց,
Խեղճ Սալաթի ցավերը մնաց,
Խաբար տարեք խեղճ Թամամին,
Աբրեի տուն ավեր մընաց։

Շորորա՛, Սալաթ, շորորա
Նավակն Արշակին կօրորա։

Քամին ելավ երան-երան,
Նավը զարկեց ծովի բերան,
Խաբար տարեք իմ մայրիկին,
Մեր տուն ու տեղ մընաց վերան։

Շորորա՛, Սալաթ, շորորա,
Նավակն Արշակին կօրորա։

Երկինքն ամպեց, քամին առավ,
Ծով ու երես ջուրը սառավ,
Թիակ զարկի, ինչ որ արի,
Նավը տեղեն ետ չըդառավ։

Շորորա՛, Սալաթ, շորորա,
Նավակն Արշակին կօրորա։

Ձայնագր.՝ Կոմիտասի

ԱՇԽԵՆԻ ԵՐԳԸ


Թալիշու ճամփեն դուզ ա,
Յար, ամա՛ն, ամա՛ն, ամա՛ն, ամա՛ն, է՜յ,
Ո՛ւյ ամա՛ն, ամա՛ն, է՜յ, ո՛ւյ, ամա՛ն.
Անտոն կայներ, Աշխեն կուզա,
Խորոտ է Աշխենը,
Կոլոտ է Աշխենը։
Ինձ պես տըղեն քեզի հետ,
Յար ամա՛ն, ամա՛ն...
Աստված վըկա, լավ կըսազա,
Խորոտ է Աշխենը...

Մարգարի դուռը դուզ ա,
Աշխենը կայներ, Անտոն կուզա.
Երկու հարյուրն ի՞նչ անե,
Իմ հերը շատ բաշլըղ կուզա։

Վարդերի սուր փըշերը
Հերիք պատռեն իմ փեշերը.
Քանի մնամ ես գերի,
Արի՛, ինձ տա՛ր էս գիշերը։

Ձայնագր.՝ Սպ. Մելիքյանի

ԿԱՅՆԵԼ ԵՄ, ԳԱԼ ՉԵՄ ԿԱՐՈՂ


Կայնել եմ, գալ չեմ կարող,
Լըցվել եմ, լալ չեմ կարող
Քանի որ գնացել ես,
յար ջան,
Անունըդ տալ չեմ կարող։

Աչքերըս ճամփիդ մընաց,
Խելքըս ինձանից գընաց,
Քո սիրուն, իմ գըլխի տեր
յար ջան,
Յոթն օր մընացի քնած։

Լալվարա ջուրը սառն ա,
Օտարությունը դառն ա.
Տունըդ դարձիր, իմ աղբեր
յար ջան,
Բոլորքըս պըստիկ գառն ա։

Ձայնագ.՝ Կոմիտասի
Մշակում՝ Ա. Տեր-Ղևոնդյանի

ԵՐԻ, ԵՐԻ ՅԱՆԴԸՄ


Կանաչել են արտերը,
Երի, երի յանդըմ, օ՜յ, օ՜յ,
Թաժացել են դարդերը,
Յանդըմ, շեկո ջան։

Կուժն առա, ելա սարը,
Չըտեսա ֆիդան յարը։

Ես ի՞նչ էրի էն յարին,
Ընձի թողեց չոր քարին։

Ո՞ւր գընացիր, ո՞ւր եկար,
Դու իմ սըրտին դուր եկար։

Ես էն առվի ջուրն եմ,
Յոթն ախպորանց քուրն եմ։

Ծառի տակը կոշտ ու քար,
Սիրածըս թող ինձ մոտ գար։

Ձայնագր.՝ Սպ. Մելիքյանի

ՍԱՐԵՆ ԿՈՒԳԱ ՁԻԱՎՈՐ


Սարեն կուգա ձիավոր,
Վա՜յ լե՜. լե՜, լե՜, լե՜,
Մեր տունը չարդախավոր,
Ինջիլիկ, փընջըլիկ,
Կարճըլիկ, յար, յար։

Հրես եկավ իմ ախպեր,
Վա՜յ լե՜, լե՜, լե՜, լե՜,
Երեք օրվա թագավոր,
Բըռնեց ինձ, գըրկեց ինձ,
Համբուրեց յարս ինձ։

Կողբա քարեր մադան է,
Վա՜յ լե՜, լե՜, լե՜, լե՜,
Եմ յարն ինձի բադան է,
Ինջիլիկ, փընջլիկ,
Կարճըլիկ յար, յար։

Բարձըր բոյըդ տալ չունի,
Վա՜յ լե՜, լե՜, լե՜, լե՜,
Լույս երեսըդ խալ չունի,
Բըռնեց ինձ, գըրկեց ինձ,
Համբուրեց յարըս ինձ։

Ձայնագր. և մշակում՝ Գ. Սյունիի

ՖՈՌԿԱ, ՖՈՌԿԱ


Ա՛յ ֆոռկա, ֆոռկա, ֆոռկա,
Էս օր մեր տուն խարսնիս կա,
Խարսնիս կանեմ, տեղ չըկա,
Կոլոտ փեսին բեղ չըկա։

Ջա՛ն ֆոռկա, ֆոռկա, ֆոռկա
Էս օր մեր տուն խարսնիս կա,
Թավեն ծակ է, եղ չկա,
Թազա փեսին տեղ չըկա։

Աղջիկ կայնե կամըրջին,
Ոսկե գընդեր ականջին,
Գընա, ասա զոնքըչին,
Աղջիկ թող տա կըտրիճին։

Ա՛յ ֆոռկա, ֆոռկա, ֆոռկա,
Էս օր մեր տուն խարսնիս կա,
Փեսին շատ երես մի տա,
Փեսին էյթիբար չըկա։

Ձայնագ.՝ Կոմիտասի
Մշակում՝ Թ. Ալթունյանի

ԼՈՐԻԿ


Գացի արտեր, բըռնի՛ լոր,
Աղջիկ տեսա յայլի ձոր,
Նըման էր կարմիր խնձոր։
Լո՛րիկ գարնան քարեր
Դու վարդ արիր լորիկ։
Նըման էր կարմիր խընձոր,
Լո՛րիկ, լո՛րիկ, լո՛րիկ, լ՛որիկ,
Լո՛րիկ, գարնան քարեր
Դու վարդ արիր, լորիկ։

Արև դիպավ սարերուն,
Կաքավ թըռավ քարերուն,
Լորիկ կայնե վեր դարուն։
Լո՛րիկ, գարնան քարեր
Դու վարդ արիր...

Քար մի՛ թալի մեր ղըշին,
Թող գա, նըստի քու թըշին,
Կրակ տո՛ւ ղարիբ փըշին։
Լո՛րիկ, գարնան քարեր
Դու վարդ արիր...

Ձայնագր. և մշակում՝ Գ. Սյունիի

ԲԱՏՈԼԱ ՋԱՆ, ԲԱՏՈԼԱ


Ով որ չունենա մայրիկ,
Բատոլա ջան, բատոլա,
Նըրա սըրտին սև սարիկ,
Շաքյարը շարբաթ-օլա։

Սարերը կապույտ ծաղիկ
Բատոլա ջան, բատոլա,
Ոչխարը երկան աղիք,
Շաքյարը շարբաթ-օլա։

Ո՞ր գնացիր, ո՞ւր եկար,
Բատոլա ջան, բատոլա,
Դուն իմ սրտին դուր եկար,
Շաքյարը շարբաթ-օլա։

Ուր որ գնաս, հետըդ եմ,
Բատոլա ջան, բատոլա,
Կըծած խնձոր ձեռիդ եմ,
Շաքյարը շարբաթ-օլա։

Ձայնագր.՝ Սպ. Մելիքյանի
Խմբի համար մշակում՝ Թ. Ալթունյանի

ՉԵՄ ՈՒ ՉԵՄ


Խումբ.— Նազ աղջիկ, նազ աղջիկ, նազ մի անի,
Դե ելի, ելի խաղա։

Աղջիկ.— Չեմ ու չեմ, չեմ ու չեմ, չեմ, չեմ ու չեմ,
Չեմ կըրնա, կըրնա ես խազա.
Մազերուս, մազերուս ծանրութենեն
Չեմ ու չեմ կըրնա ես խաղա։

Խումբ.— Նազ աղջիկ, նազ աղջիկ, նազ մի անի
Դու կըրնաս, կըրնաս խաղա.
Մազերըդ, մազերըդ դիր պատուհան,
Դու կըրնաս, կըրնաս խաղա։

Աղջիկ.— Չեմ ու չեմ, չեմ ու չեմ, չեմ, չեմ ու չեմ,
Չեմ կըրնա, կըրնա ես խաղա.
Օղերուս օղերուս ծանրութենեն
Չեմ ու չեմ կըրնա ես խաղա։

Խումբ.— Նազ աղջիկ, նազ աղջիկ, նազ մի անի,
Դու կըրնաս, կըրնաս խաղա,
Օղերըդ, օղերըդ հան, տուր մեզի,
Դու կըրնաս, կըրնաս խաղա։

Ձայնագր.՝ Սպ. Մելիքյանի
Խմբի համար մշակում՝ Թ. Ալթունյանի

ԱՂՋԻ ԹԱՄԱՐ


Գը՛նա, գընա՛, հետիդ եմ,
Աղջի Թամար,
Ունքերդ կամար, յա՜ր, յա՜ր,
Ալ խնձոր եմ, գոտիդ եմ,
Բարակ մեջքիդ
Ոսկե քյամար, յա՜ր, յա՜ր։

Երևան բաղ եմ առել,
Աղջի Թամար...
Ջիգյարըս դաղ եմ արել,
Բարակ մեջքիդ...

Կայնել ես բաղի միջին,
Աղջի Թամար...
Ոտներըդ շաղի միջին,
Բարակ մեջքիդ...

Արեգակի շողերը,
Աղջի Թամար...
Վեր կաց գընանք բաղերը,
Բարակ մեջքիդ...

Ձայնագր.՝ Սպ. Մելիքյանի
Մշակում՝ Թ. Ալթունյանի

ԽԱՆ ԲԱՋԻ


Երթանք կալը, բըռնենք պարը,
Խան բաջի,
Թող չիմանա քո գիժ տալը,
Խան բաջի,
Դու Խորոտ ես, քանց քո տալը
Խան բաջի։

Ուսիդ շալը, ծընկիդ ծալը,
Խան բաջի,
Երթանք կալը, ցույց տուր խալը,
Խան բաջի,
Դու խորոտ ես, քանց քո տալը,
Խան բաջի։

Երթանք բաղը, բըռնենք խաղը,
Խան բաջի,
Քաղենք բարը, թողնենք թաղը,
Խան բաջի,
Դու խորոտ ես, քանց քո տալը,
Խան բաջի։

Երթանք ձորը, բըռնենք լորը,
Խան բաջի,
Փեշքեշ տանենք քո ախպորը,
Խան բաջի,
Դու խորոտ ես, քանց քու տալը,
Խան բաջի։

Մշակում՝ Թ. Ալթունյանի

ՊԸԶՏԻ ՀԱՐՍ


Արի էրթանք սարը սեյրան,
Պըզտի հարս,
Ինչ որ քաղեմ մեջքըդ շարեմ,
Պըզտի հարս,
Դուն գըլորես, ես քու մեջքին,
Պրզտի հարս,
Դուն թոթոշիկ, պագդ անուշիկ,
Օ՜յ, օ՜յ։

Արի էրթանք մեր տունը տես,
Պըզտի հարս,
Հոգիս բանամ, սարքին ա տես,
Պըզտի հարս,
Մեղրած կարագ բերեմ ուտես,
Պըզտի հարս,
Դուն թոթոշիկ, պագդ անուշիկ,
Օ՜յ, օ՜յ։

Ձայնագր.՝ Սպ. Մելիքյանի

ՄԱՐԱԼԻ ՅԱՅԼԻ


Կաքավի պես ման կուգաս,
Մարալ ջա՜ն,
Կընըմանիս ջեյրի խընձոր,
Մարալ ջա՜ն.
Ա՛յ, մարալ, մարալ, մարալ,
Մարալ, մարալ, մարալ ջան։

Իջնենք չայիրները,
Մարալ ջա՜ն,
Բըռնենք ծանդըր պար,
Մարալ ջա՜ն...

Սարեր, ետ գընացեք,
Մարալ ջա՜ն.
Իմ յարը թող գա,
Մարալ ջա՜ն...

Ձայնագր.՝ Սպ. Մելիքյանի
Մշակում՝ Ա. Տեր-Ղևոնդյանի

ԱԼ ԸԼՆԵՄ


Աղջի՛, երնե՜կ, ալ ըլնեմ,
Թըշիդ վրրա խալ ըլնեմ,
Թուշդ պաչեմ զօր-գիշեր,
Սառցի նըման հալ ըլնեմ։
Ալ ըլնեմ,
Խալ ըլնեմ,
Սառցի նըման հալ ըլնեմ։

Երնեկ նախշո՛ւն շալ ըլնեմ,
Վըզիդ վըրա ծալ ըլնեմ,
Վէզըդ պաչեմ ամեն օր,
Ես քո վըզին լալ ըլնեմ։
Շալ ըլնեմ,
Ծալ ըլնեմ,
Ես քո վըզին լալ ըլնեմ։

Աղջի՛, երնե՜կ, թառ ըլնեմ,
Թառի վըրա լար ըլնեմ,
Գովքըդ պատմեմ աշխարհին,
Ես քեզ համար յար ըլնեմ։
Թառ ըլնեմ,
Լար ըլնեմ,
Ես քեզ համար յար ըլնեմ։

Ձայնագր.՝ Սպ. Մելիքյանի

ԵԼՆԵՄ ԷՆ ՍԱՐԸ


Չադիր եմ զարկել սարին,
Ելնեմ էն սարը, ելնեմ էս սարը,
Ալագյազ,
Վադա եմ կտրել տարին,
Ուտեմ ձյունըդ, խըմեմ ջուրդ,
Իջնեմ ցած։

Վադա կտրած տարին տես,
Ելնեմ էն սարը, ելնեմ էս սարը,
Ալագյազ,
Անիէյթիբար յարին տես,
Ուտեմ ձյունըդ, խըմեմ ջուրդ,
Իջնեմ ցած։

Ձայնագր.՝ Սպ. Մելիքյանի

ՅԱՆԱՐ, ՅԱՆԱՐ


Երևան բաղ եմ առեք,
Ջիգյարըս դաղ եմ արել,
Յանար, յանար դու ա՜յ աղջիկ,
Էրթանք ժամը դինջանա մեր ջանը։

Դոստ ու դուշմանի մեջը,
Լացըս ծիծաղ եմ արել,
Յանար, յանար դու ա՜յ աղջիկ,
Էրթանք ժամը դինջանա մեր ջանը։

Աղջի անունդ Թագուն,
Նըստել ես հորըդ սաքուն,
Յանար, յանար դու ա՜յ աղջիկ,
Էրթանք ժամը դինջանա մեր ջանը։

Էդ ինչ սիրուն բոյ ունես,
Երանի յարիդ հոգուն,
Յանար, յանար դու ա՜յ աղջիկ,
Էրթանք ժամը դինջանա մեր ջանը։

Ձայնագր.՝ Սպ. Մելիքյանի

ՍԻՐՈՒՆ ՏՂԱ


Սիրուն տըղա, երկինք կըլնեմ,
Դու ի՞նչ կըլնես, յա՜ր ջան,
Անուշ աղջիկ, աստըղ կըլնեմ,
Ծոցիդ շող տամ, յա՜ր ջան։

Սիրուն տըղա, բամբակ կըլնեմ,
Դու ի՞նչ կըլնես, յա՜ր ջան,
Անուշ աղջիկ, կըրակ կըլնեմ,
Քեզ կըայրեմ, յա՜ր ջան։

Սիրուն տըղա, խընձոր կըլնեմ,
Դու ի՞նչ կըլնես, յա՛ր ջան,
Անուշ աղջիկ, դանակ կըլնեմ,
Քեզ կկըտրեմ, յա՜ր ջան։

Ձայնագր.՝ Սպ. Մելիքյանի

ԱՂՋԻԿ ՄԱՐԱԼ, Ո՞ՒՄ ՏՆԵՆ ԵՍ


Մեր տուն, ձեր տուն խանա-խանա,
Մորըդ ըսե, գա դուռ բանա,
Մեկ պագըմ տամ, մարդ չիմանա։
Աղջիկ մարալ ո՞ւմ տնեն ես,
Խելքըս տարար ո՞ւմ սոյեն ես։

Մեր տուն, ձեր տուն իրար մոտիկ,
Քեզ սիրել եմ շատ օրոտիկ,
Մեկ պագըմ տուր պըռկիդ մոտիկ։
Աղջիկ մարալ ո՞ւմ տնեն ես...

Մեր տուն, ձեր տուն մեկ տոլաբով,
Կելնես կառնես կարմիր կապով,
Քեզի կառնեմ սըրտիս սիրով։
Աղջիկ մարալ, ո՞ւմ տնեն ես...

Աղջի անունդ է Շուշան,
Մատնիքս տամ մատիդ նշան,
Ինձի արել ես փերուշան։
Աղջիկ մարալ, ո՞ւմ տնեն ես...

Ձայնագր.՝ Սպ. Մելիքյանի

ԴՈՒ ԿԱՅՆԵԼ ԵՍ ՇԵՄՔԻ ՀՈՎԻՆ


Դու կայնել ես շեմքի հովին,
Քամին զարկե դոշիդ մովին,
Երանեկ քեզի սիրողին,
Ալագյոզլի, նազլի դիլբար,
Էդ քո չինար բոյին ղուրբան։

Ման ես գալի վերի-վերի,
Կըրակն ընկնի ջանըդ էրի,
Մեր պայմանը մնաց թերի,
Ալագյողլի, նազլի դիլբար...

Երևանու բերին բազուկ,
Թևերդ երկայն, մեջքդ նազուկ,
Թևըդ գըցեմ ջուխտ բիլազուկ,
Ալագյոզլի, նազլի դիլբար...

Ես արեցի էդ մի բանը,
Մատնիքն առա հորանց տանը,
Կրակն ընկնի յար քո ջանը,
Ալագյոզլի, նազլի դիլբար...

Ձայնագր.՝ Սպ. Մելիքյանի

ՄԻ՛ ԼԱՐ, ՄԻ՛ ԼԱՐ


Հանդեն ծաղիկ եմ քաղել,
Մի՛ լար, մի՛ լար,
Մեռնեմ կամար ունքերիդ,
Սիրած յարիս եմ ղրկել,
Արտասունքը զարար կըտա աչերիդ։

Դու ի՞նչ գիտես, սերն ի՞նչ է,
Մի՛ լար, մի՛ լար,
Մեռնեմ կամար ունքերիդ,
Առանց սերի մարդն ի՞նչ է,
Արտասունքը զարար կըտա աչերիդ։

Յայլեքը եկար բարով,
Մի՛ լար, մի՛ լար,
Մեռնեմ կամար ունքերիդ,
Սրտիս խփեցիր սրով,
Արտասունքը զարար կըտա աչերիդ։

Ինչի՞ խփեցիր էդ սուրը,
Մի՛ լար, մի՛ լար,
Մեռնեմ կամար ունքերիդ,
Բալքի էղնեյի քու յարը,
Արտասունքը զարար կըտա աչերիդ։

Ձայնագր.՝ Սպ. Մելիքյանի

ՃԵՐՄԱԿ ՇՈՒԲԿԵՍ, ԿԱՐՄԻՐ ՅՈՒԲԿԵՍ


Յար սիրելը ղոլա է,
Ալ մինթանես, մինթանես,
Թարգը տալը բալա է,
Ճերմակ շուբկես,
Կարմիր յուբկես,
Շալ մինթանես թազա է։

Ձունն էկել է հալել է,
Ալ մինթանես, մինթանես,
Փոսն ա լցվել սառել է,
Ճերմակ շուբկես,
Կարմիր յուբկես,
Շալ մինթանես թազա է։

Ձայնագր.՝ Սպ. Մելիքյանի

ՔՈՒ ԴԱՐԴԵՆ, ՔՈՒ ՍԱՎԴԵՆ, Ա՜Յ ՏՂԱ


— Ցորեն կըլնեմ, սարը կելնեմ,
Քու դարդեն, քու սավդեն, ա՜յ տըղա,
— Հնձվոր կըլնեմ, քեզ կըհընձեմ,
Ինձ համար, ինձ համար, ա՜յ աղջիկ։

— Ձուկ կըդառնամ, ծովը կընկնեմ,
Քու դարդեն, քու սավդեն ա՜յ տըղա։
— Թոռչի կըլնեմ, քեզ կըբռնեմ,
Ինձ համար, ինձ համար, ա՜յ աղջիկ։

— Կաքավ կըլնեմ, քարը կելնեմ,
Քու դարդեն, քու սավդեն, ա՜յ տըղա,
— Որսորդ կըլնեմ, քեզ կըբռնեմ,
Ինձ համար, ինձ համար, ա՜յ աղջիկ։

— Գառնուկ կըլնեմ, սարը կելնեմ,
Քու դարդեն, քու սավդեն, ա՛յ տըղա,
— Չոբան կըլնեմ, քեզ կըբռնեմ,
Ինձ համար, ինձ համար ա՜յ աղջիկ։

Ձայնագր.՝ Սպ. Մելիքյանի

ԹՌՎՌԱԼԵՆ ԳԱԼԻՍ ԵՔ


Թըռմռալեն գալիս եք,
Աղբյուրի ջուր տանելու,
Աղաչանքըս լըսեցեք,
Ո՞ր է յարըս, չի՞ գալու։

Քանի օր է ման կըգամ,
Իմ արևին վայ կըտամ,
Ոչխարըս անտեր թողած,
Յարիս ետևն եմ ընկած։

Ջան աղջիկներ, խըղճացեք,
Ինձ մի պատասխան տըվեք,
Յարաբ գալուն ձեզ տեսա՞վ,
Տեսա՞վ, թե չէ բան չասա՞վ։

Ձայնագր.՝ Սպ. Մելիքյանի

ՏՂԱ ՋԱՆ, ԱՐԻ ՋՈՒՐՆ ԱՆՑՈՒՐ


— Վըզիս վըզնոց քեզ լինի,
Տըղա ջան, արի ջուրն անցուր։
— Ի՞նչ անեմ վըզիդ վըզնոց,
Աղջի ջան, ի՞նչ կըտաս ջուրն անցում։
— Հագիս շորեր քեզ լինի,
Տըղա ջան, արի ջուրն անցուր։
— Ի՞նչ անեմ հագիդ շորեր,
Աղջի ջան, ի՞նչ կըտաս ջուրն անցում։
— Մատիս մատնիք քեզ լինի,
Տըղա ջան, արի ջուրն անցուր։
— Ի՞նչ անեմ մատիդ մատնիք,
Աղջի ջան, ի՞նչ կըտաս ջուրն անցում։
— Գըլխիս թագը քեզ լինի,
Տըղա ջան, արի ջուրն անցար։
— Ի՞նչ անեմ գըլխիդ թագը,
Աղջի ջան, ի՞նչ կըտաս ջուրն անցում։
— Ամբողջ ջանս քեզ լինի,
Տըղա ջան, արի ջուրն անցուր։
— Ամբողջ ջանիդ ես ղուրբան,
Ա՜յ աղջիկ, արի ջուրն անցում։

Ձայնագր.՝ Սպ. Մելիքյանի
Մշակեց անսամբլի համար.՝ Թ. Ալթունյանը

ԱՆՈՒՇ ԵՍ ՍԵԴՐԱԿ


Ես մի կանաչ խիար եմ,
Վա՜յ, լե՛, լե՛, լե՛,
Վա՜յ, լե՛, լե՛.
Քու ջանին ըխտիար եմ
Անուշ ես Սեդրակ քնքուշ ես
Էթաս, էթաս հետ կանգնես,
Իմանաս բլբուլ յար եմ։

Մազերիդ ծալին մեռնեմ,
Երեսիդ խալին մեռնեմ,
Լսել եմ կարդացող ես,
Գրքերիդ ծալին մեռնեմ։
Յարս նստել Արազին,
Կուռը մեկնել ա սազին,
Էս թառլանը ոնց թողամ,
Որ առնեմ էն գյավազին։

Ջուր ա գալիս մեր բակից,
Կոկլիկ քարերի տակից,
Հազար տեղից կտրատեն,
Ձեռք չեմ քաշիլ Սեդրակից։

Ձայնագրեց.՝ Ս. Ամատունին

ԻՄ ՅԱՐԸ ՀԱՆԴԵՆ ՏԵՍԱ


Իմ յարը հանդեն տեսա,
Ջրերի բանդեն տեսա,
Ասի հալը հարցնեմ,
Քեֆի լավ վախտը տեսա։
Այ տղա հավասիդ մեռնեմ,
Գինուդ կարասին մեռնեմ,
Ճամփեքը նախշող տղա,
Սրտիդ հավասին մեռնեմ։
Ծառի տակը տալդա յա,
Քանի կայնես ֆայդա յա,
Սիրած սիրածին չեն տալ,
Էս էլ մի նոր ղայդա յա։
Սիպտակ ձիուն նալ կըլնի,
Խամ մինթանես ալ կըլնի,
Ափոս իմ թութակ լեզուն․
Վախտը գալիս լալ կըլնի։

Ձայնագրեց՝ Ս. Ամատունին

ՎԱՆԵՑՈՑ ԳՈՒԹԱՆԻ ԵՐԳԸ


Բարի լուսուն աստղերն էլան,
Աղոթարան դըռներն ի՛ բաց,
Բարով բացվեր լուս առավոտ,
Լըծենք սարվազ, էթայնք գյութան։

Գյութնի թախըմ նըմուշ-նըմուշ,
Չըկեր վաստակ չանք էն անուշ,
Գյութան չելներ, աշխարն ի՞նչ էր,
Աշխարի շեն վըր գյութնին էր։

Ձայնագր.՝ Սպ. Մելիքյանի

ԵԼԱՆՔ ՍԱՐԸ ՎԱԶԵՎԱԶ


Ելանք սարը վազեվազ,
Քամին կըգա նազենազ,
Շուշան քաղենք, Շուշան ջան,
Լո՛, լո՛, լո՛, լո՛, լո՛, լո՛, ջան։

Ելանք սարը սար տեսանք,
Վարդի թըփեր բաց տեսանք,
Մանիշակ փըռված տեսանք,
Լո՛, լո՛, լո՛, լո՛, լո՛, լո՛, ջան։

Սարից իջանք ջրի քով,
Վարդի թըփեր քովեքով,
Շողերու տակ պար բռնենք,
Լո՛, լո՛, լո՛, լո՛, լո՛, լո՛, ջան։

Արև շողեր էլ չըկա,
Թըռչուն, թիթեռ բուն մըտան,
Վազենք երթանք դեպի տուն,
Լո՛, լո՛, լո՛, լո՛, լո՛, լո՛, ջան։

Ձայնագ.՝ Ստ. Մելիքյանի

ՋԱՀԵԼ ՍՐՏԻՍ ՔՆԱՐԸ


Ջահել սրտիս քնարը,
Ով ա տեսել իմ յարը,
Իրիկունը պայման արեց
Առավոտը գնաց սարը։
Կանչում եմ մոտ չի գալի,
Մի դուզ ջուղաբ չի տալի,
Էդ բեմուրվաթ շան տղեն,
Խաբվել ա երկու խալին։
Չախմախ ունեմ քար չունեմ,
Յարա ունեմ ճար չունեմ,
Էս ինչ բեբախտ աղջիկ եմ,
Որ ինձ հարմար յար չունեմ։
Ջաղացս մանի, մանի,
Քունըս անուշ կըտանի,
Իմ յարս սարում-չոլում,
Իմ քունս ոնց կըտանի։

Ձայնագր.՝ Ս. Ամատունին

ԻՆՔՆԱՀԱՎԱՆ ԱՂՋԻԿ


Ես աղջիկ եմ բաղի պես,
Շամամների թաղի պես,
Իմ յարն ինձ շատ ա սիրում,
Կողբից բերած աղի պես։
Աչքով-ունքով եմ,
Խելքով էլ ծով եմ։

Նեղ չթերի ծալը չեմ,
Գեշ տըղերքանց թայը չեմ,
Ես մի բոյ-բուսով աղջիկ,
Էն երեխու թայը չեմ,
Աչքով-ունքով...

Տեղ եմ գցել ալ վալա,
Էրկու թըշերիս խալա,
Ես էն տղին չեմ ուզում,
Էլ էս ինչ ղալմաղալ ա։
Աչքով-ունքով...

Դեզ եմ դրել հավան չեմ,
Ես իմ գլխի տերը չեմ,
Ինձ թե փրթեք սպանեք,
Ես էն տղին հավան չեմ։

Ձայնագրեց՝ Ս. Ամատունին

ԵՂՍՈ ՋԱՆ


Արի գնանք մեր տունը տես,
Եղսո ջան,
Ղանդ ու շաքար կոտրեմ ուտես։
Եղսո ջան, հոգի ջան,
Քեզ ղուրբան, Եղսո ջան։

Ման ես գալիս քուչա, քուչա,
Պոպոք տըվի մեջը փուչա։

Ման ես գալիս կըտրները,
Սաղրի մաշիկ կըրնկները։

Ման ես գալիս յանա, յանա,
Կարմիր թըշեր, սիպտակ չանա։

Քեզի տըվիր սարի դոշը,
Մատդ մըտնի աստղափուշը։

Երևանա եկավ համեմ,
Սիրտս սըրտիդ մեջը քամեմ։
Աղբերտանքդ ղրկի աղի,
Անտեր սերըս շուտ չի պաղի։

Ձայնագրեց՝ Ս. Ամատունին

ՊԱՂ ՋՈՒՐ ԿՈՒԳԱ


Պաղ ջուր կուգա վերի սարեն,
Սարեն, քարերեն,
Կուգա, կանցնի, չի լըվանա,
Իմ սըրտի յարեն։

Գիշեր անգուն հառաչում եմ,
Սիրտըս դուման ա,
Յար, քո սերը հուր կըրակ ա,
Ես չեմ դիմանա։

Արի ինձ մոտ, մի՛ հեռանա,
Ա՜յ սարի ջեյրան,
Սիրած յարիդ մի մոռանա,
Դու իմ աննըման։

Մշակում՝ Սոֆիկ Սամվելյանի

ՔԵԼԵ, ՍԱԹՈ


Քելե, Սաթո ջան քելե,
Նազ է քու քելքը,
Շատ սիրուն ես յարո ջան,
Տարար իմ խելքը։
Քելե, Սաթո, քելե,
Ի՞նչ նազ ես անում,
Ոսկեթել մազերով,
Փարվազ ես անում։

Սաթոն Սարեն կուգա,
Շալկինը ժախ է,
Ոսկեթել մազերը,
Թիկունքեն կախ է։
Քելե, Սաթո, քելե...

Սաթոն էկավ, կայնավ,
Մեր սարի դոշը,
Մեղրել էր կարագը,
Փաթթել էր լոշը։
Քելե, Սաթո, քելե...

Քելե, Սաթո ջան, քելե,
Խռով մի մնա,
Աշխարհը մեռնել կա,
Մեզ էլ չի մնա։
Քելե, Սաթո, քելե...

Ձայնագր.՝ Վ. Սամվելյանի

ՆԱՆԱՆ ՅԱՐ


Քաղհան եմ անում մոտ սարին,
Մատաղ ըլնեմ ես իմ յարին,
Մեջքին արծաթե քյամար ա,
Մեռնեմ ունքի կամարին։
Նանան յա՜ր, հա՜յ, Նանան յա՜ր,
Էս ի՜նչ սիրուն ջան, Նանան յա՜ր։

Դու ելել ես, կերթաս ի բեր,
Ոչ բեր ըլնի, ոչ բերատեր,
Խեր չտեսնեն քու հերն ու մեր,
Ինձ չանեին էս դարդին տեր։
Նանան յա՜ր, հա՜յ, Նանան յա՜ր,
Էս Ի՜նչ անուշ ջան, Նանան յա՜ր։

Մաշինով ես արտը ցանել,
Թաքուջակով քաղհան անես,
Տեսնեմ, թե բեզարել ես,
Գոգնոցս չարդախ կանեմ։
Նանան յա՜ր, հա՜յ, Նանան յա՜ր,
Էս ի՞նչ մարալ ջան, Նանան յա՜ր։

Ձայնագր.՝ Վ. Սամվելյանի

ՆԱՅ, ՆԱՅ


Ես վերեն կուգայի,
Նա՜յ, նա՜յ,
Դուն դուռը բացիր,
Ձեռըդ սև աչերուդ,
Նա՜յ, նայ,
Դրիր ու լացիր.
Կառնեմ, ասիր ու խաբեցիր,
Ինձ վառեցիր։

Սարերը ձուն եկավ, նա՜յ, նա՜յ,
Ցուրտ ու յաման է.
Աչքս յարից կարոտ մնաց,
Սիրտըս դուման է։

Մեր տուն, ձեր տուն, յար ջան,
Նա ՜յ, նա՜յ,
Իրարու դիմաց,
Աչքըս քեզի տեսավ,
Նա՜ յ, նա՜յ,
Իմ խելքըս գընաց,
Ես քո սիրով եմ մոլորված,
Ինձ հալ չըմընաց. (2)
Սարերը ձուն եկավ...

Ձայնագր.՝ Վ. Սամվելյանի

ԵՍ ՔԱՂՎՈՐ ԵՄ


Ես քաղվոր եմ, արտ ունեմ,
Կոլխոզնիկ եմ,
Գործի տեր եմ,
Յարո ջան.
Մատիս անգին քար ունեմ,
Արի, երթանք,
Սարը սեյրան,
Քեզ ղուրբան։
Յարս, վարի հանդերը,
Բրիգադիր եմ,
Գործի տեր եմ,
Յարո ջան.
Ես քաղհանեմ արտերը,
Արի, երթանք,
Սարը սեյրան,
Քեզ ղուրբան։

Կոլխոզի ուժը սար է,
Կոմսոմոլ եմ,
Գործի տեր եմ,
Յարո ջան.
Աշխարհին հավասար է,
Արի, երթանք,
Սարը սեյրան,
Քեզ ղուրբան։

Ձայնագր.՝ Վ. Սամվելյանի

ԾԱՄԵՐԴ, ԾԱՄԵՐԴ


Պարտեզումը բացվել է կարմիր վարդը,
Քեզի ղուրբան, ես կըտանեմ քո դարդը.
Ծամերդ, ծամերդ,
Շեկո ջան, մազերդ,
Սիրունիկ աչերդ։

Զօր ու գիշեր քաշում եմ քո կարոտդ,
Չըմեռնեի, քիլ մնայի քո մոտդ.
Ծամերդ, ծամերդ,
Շեկո ջան, մազերդ,
Սիրունիկ աչերդ։

Լալեն աչքերիս մեջը ցավ է ընկել,
Քո սիրովդ ես շատ դռներ եմ ընկել.
Ծամերդ, ծամերդ,
Շեկո ջան, մազերդ,
Սիրունիկ աչերդ։

Թեկուզ հոգիս էլ որ ելնի բերնիցս,
Քո անունդ դուրս չեմ հանի մտքիցս.
Ծամերդ, ծամերդ,
Շեկո ջան, մազերդ,
Սիրունիկ աչերդ։

Ձայնագր.՝ Վ. Սամվելյանի

ՀՈՅ, ԱՄՊԵՐԻ ՏԸԿԵՆ

(Պարերգ)


Մալիս միջի համայիլ,
Հո՜յ ամպերի տըկեն,
Տըղերք բոյիս թամային,
Ցոլաց ծառների տըկեն։

Ուռի ծառը բարձր ա,
Հո՜յ ամպերի տըկեն,
Սիրած յարը քաղցըր ա,
Ցոլաց ծառների տըկեն։

Ուռի ես, կըռանալ մի,
Հո՜յ ամպերի տըկեն,
Սիրել ես, մոռանալ մի,
Ցոլաց ծառների տըկեն։

Կայնել ես դու կամրջին,
Հո՜յ ամպերի տըկեն,
Վըրադ գըցած յափնջին,
Ցոլաց ծառների տըկեն։

Ձայնագր.՝ Վ. Սամվելյանի

ՉԱՆԱՔ ԱՆԵՆՔ


Մեներգ.— Չանաք անենք,
Հանաք անենք,
Յա՜ր, յա՜ր.
Գլուլա-գյուլա,
Լից զամբուլը,
Յա՜ր, յա՜ր։

Խումբ.— Չանաք անենք,
Յա՜ր, յա՜ր,
Հանաք անենք,
Յա՜ր, յա՜ր.
Գյուլա-գյուլա,
Լից զամբուլը,
Յա՜ր, յա՜ր։

Մեներգ.— Բամբակ ժողվեք,
Քալան թողեք,
Յա՛ր, յա՜ր.
Դոշով քաղեք,
Փեշով քաղեք,
Յա՜ր, յա՜ր։

Խումբ.— Բամբակ ժողվեք,
Յա՜ր, յա՜ր,
Քալան թողեք,
Յա՜ր, յա՜ր.
Դոշով քաղեք,
Փեշով քաղեք,
Յա՜ր, յա՜ր։

Ձայնագր.՝ Վ. Սամվելյանի

ՔԱՂՀԱՆԻ ԵՐԳԸ


Բիլակիդ մեռնեմ, ուժ տուր,
Դե ջա՜ն է, դե ջա՜ն է,
Բամբակի հողը շուռ տուր,
Դե ջա՜ն է, ղուրբան է։

Քաղհանի քոլը հանի,
Դե ջա՜ն է, դե ջա՜ն է,
Դուշմանի աչքը հանի,
Դե ջա՜ն է, ղուրբան է։

Աղջի, խոտերը քաշի,
Դե ջա՜ն է, դե ջա՜ն է,
Դուշմանի սիրտը մաշի,
Դե ջա՜ն է, ղուրբան է։

Մատիս անգին քար ունեմ,
Դե ջա՜ն է, դե ջա՜ն է,
Տրակտորիստ յար ունեմ,
Դե ջա՜ն է, ղուրբան է։

Բամբակի բերքը բոլ ա,
Դե ջա՜ն է, դե ջա՜ն է,
Սիրածս կոմսոմոլ ա,
Դե ջա՜ն է, ղուրբան է։

Ձայնագր.՝ Վ Սամվելյանի

ՍԱՐԻ ԱՂՋԻԿ ԵՄ

(Պարերգ)


Աղջիկ

Սար, սար, սարի աղջիկ եմ, սարի,
Կոլխոզ տղա, դուրս արի,
Երգ ասեմ, անուշ քընի
Իմ քաղցր ձենի տակին։

Տղա

Սար, սար, սարի տըղա եմ, սարի,
Սիրուն աղջիկ, դուրս արի,
Դու ծաղիկն ես մեր բաղի,
Հոտըդ անուշ՝ սուսամբարի։

Աղջիկ

Սար, սար, սարի աղջիկ եմ, սարի,
Կոլխոզ տըղա, դուրս արի,
Ի՞նչ ես մըտել ձորերը,
Անտեր թողել գառները։

Տղա

Սար, սար, սարի տըղա եմ, սարի,
Սիրուն աղջիկ, դուրս արի,
Աշխօր ունեմ հազարի,
Լավ կապրենք մենք էս տարի։

Ձայնագր.՝ Վ. Սամվելյանի

ԿԱՆՉԵ, ԿՌՈՒՆԿ


Կանչե, կըռունկ, կանչե
Բարձր սարերեն,
Պաղ ջուր կուգար, թափեր
Մարմար քարերեն։
Սըրտով սիրել ես,
Անուշ յար ջան,
Մոլոր թողել ես։

Կանչե, կըռունկ, կանչե,
Ձենըդ բարակ է,
Յարիս լեզուն անուշ,
Մեղր ու կարագ է։
Սըրտով սիրել ես...

Կանչե, կըռունկ, կանչե,
Տեղըդ չիման է,
Աշխարհը արեգակ,
Ինձի դուման է։
Սըրտով սիրել ես...

Կանչե, կրռունկ կանչե,
Էս օր գարուն է,
Մի սիրած յար ունեմ,
Էն էլ հեռու է։
Սըրտով սիրել ես...

Ձայնագր.՝ Վ. Սամվելյանի

ՄԵԿՆ ԻՄ ՅԱՐԻՆ ՆՄԱՆ ՉԻ


Լուսնակը ցոլաց, գընաց,
Դեմ առավ ամպին, մնաց.
Սըրտով սիրած անուշ յարըս
Ինձ թողեց, հեռու գնաց։

Ա՜յ, բաղմանչի, բաղմանչի,
Շիվ կա՝ շըվի նման չի.
Հարս ու աղջիկ շատ եմ տեսել,
Մեկն իմ յարին նըման չի՛։

Արազ, ջըրիդ եմ կարոտ,
Բըլբուլ եմ վարդի կարոտ,
Հեռու տեղից յարըս թող գա,
Քաղցըր լեզվին եմ կարոտ։

Լուսնակ, դու անցիր, գընա,
Կանգ առ ու էնպես գընա.
Որտեղ իմ յարին կըտեսնես,
Բարև տուր, անցիր, գընա։

Ձայնագր.՝ Վ. Սամվելյանի

ԱՄԱՆ ԷՅ, ՍԵՎ ԱՉԵՐ


Ես գնում եմ, լաց չըլնես,
Արտասուքով թաց չըլնես,
Մեռնեմ կամար ունքերիդ,
Հենց քնի, որ բաց չըլնես։
Աման է՜յ, սև աչեր, ի՞նչ անեմ,
Չէ՞ որ ասացիր, քեզ կառնեմ։

Ես չոբան եմ, շուն չունեմ,
Աշխարհումս տուն չունեմ,
Սիրուն աղջիկ, խիղճ արա,
Առանց քեզ ես քուն չունեմ։
Աման է՜յ, սև աչեր, ի՜նչ անեմ...

Ես ղուշ եմ, թևս դեղին,
Ման կըգամ յարիս գեղին,
Թաք ջանս ղուրբան կանեմ
Իմ յարին ցավող տեղին։
Աման է՜յ, սև աչեր, ի՞նչ անեմ...

Ես ղարիբ եմ, հեր չունեմ,
Ուրիշի հետ սեր չունեմ,
Արի, դարդս իմացի,
Քեզնից ուրիշ յար չունեմ։
Աման է՜յ, սև աչեր, ի՞նչ անեմ...

Ձայնազր.՝ Վ. Սամվելյանի

ՇՈՒՇԱՆ ՋԱՆ


Կոլխոզական արտերի
Բերքն է առատ,
Շուշան շան,
Սովետական մեր դարի
Կյանքն է զվարթ,
Շուշան ջան։

Հանդը տրակտորն է վարում,
Կոմբայնը դադար չի առնում,
Առատ բերքի գովքն ենք անում,
Կոլխոզի զարդ
Շուշան ջան։

Հայրենիքի անկեղծ սերը
Միշտ վառ պահենք,
Շուշան ջան,
Մենք ենք մեր վաստակի տերը
Մեր երկրում,
Շուշան ջան։

Գովական է մեր նոր կյանքը,
Կոլխոզն է մեր պարծանքը,
Հավերժ է մեր աշխատանքը,
Կոլխոզի զարդ
Շուշան ջան։

Ձայնագր.՝ Վ. Սամվելյանի

ՀԵՌՈՒ ՏԵՂ ՅԱՐ ՈՒՆԵՄ


Հեռու տեղ յար ունեմ,
Ծաղկած սար ունեմ,
Հոտավետ ծաղիկ է,
Բուրմունքին մեռնեմ
Չի գալիս որ տեսնեմ
Կարոտս առնեմ։

Արի յար, արի յար,
Սիրած աղջիկդ եմ,
Քո ճամբին վարդ, մանուշակ,
Նարգիզ կըցանեմ։

Մեզի մոտ գարուն է,
Վարդեր են բացվել,
Ամեն վարդ քաղելիս,
Միշտ քեզ եմ հիշել,
Քո գալու օրերին,
Շատ եմ սպասել։

Արի յար, արի յար...

Բըլբուլ եմ պարտեզում,
Ես քեզ եմ երգում,
Սիրտս վառ կրակ է,
Ախ մարող չունեմ,
Առանց քեզ անուշ յար,
Հանգիստ քուն չունեմ։

Արի յար, արի յար...

Ձայնագր.՝ Վ. Սամվելյանի

ԷՍ ՕՐ ԼԱՎ Է


Էս օր լավ է քանց երեկ,
Կաքավը թըռավ, արտերս մընաց հնձելու,
Վառվում եմ գեշեր ցերեկ,
Վախենամ քնեմ, քնով ընկնեմ,
Արտերս մընա հնձելու։

Լամպեն վառեք թող լուս տա,
Կաքավը թըռավ, արտերս մընաց հնձելու,
Սիրած յարս թող տուն գա,
Վախենամ քնեմ, քնով ընկնեմ,
Արտերս մընա հնձելու։

Լուսնակ բոլոր մեջ բակին,
Կաքավը թըռավ արտերս մնաց հերկելու,
Քըցել եմ գընգիս ակին,
Քունս էլ որ քաշեց,
Սոնաս էլ մընաց գրկելու։

Ձայնագր.՝ Վ. Սամվելյանի

ԿԱՅՆԻ ՅԱՐՍ, ԿԱՅՆԻ ԳԱՄ


Կայնի յարս, կայնի գամ,
Կայնի դառնանք բարեկամ,
Սրտով սիրածս դու ես,
Թող համբուրեմ մեկ անգամ։
Յար ջան արևիդ մեռնեմ,
Ղրկած բարևիդ մեռնեմ։

Ճամփա տվեք առաջ գամ
Սիրուն յարիս բարև տամ,
Ուխտ եմ արել որ առնեմ,
Թող տեսնի աշխարհ ալամ։
Յար ջան արևիդ մեռնեմ...

Սև սև ամպեր հեռացեք,
Իմ յարին ճամփա բացեք,
Յար յարի հետ խոսելիս
Ականջ արեք իմացեք։
Յար ջան արևիդ մեռնեմ...

Ձայնագր.՝ Վ. Սամվելյանի

ԾԱՂԻԿ ԵՍ ԲԱՂԻ ՄԻՋԻՆ


Ծաղիկ ես բաղի միջին,
Յարս, յարս,
Մի հատ ես թաղի միջին,
Վառիր ջանս.
Աման էրվա կրակին,
Աչք ու ունքին,
Խելք ու մտքին,
Անուշ տեսքին,
Յարիս առնեմ հասնեմ
Իմ նպատակին։

Գիշեր ցերեկ առանց քուն,
Յարս, յարս,
Քեզ գովեմ խաղի միջին,
Վառիր ջանս․
Աման էրվա կրակին...

Կաքավ եմ քարամիջին,
Յարս, յարս,
Երգում ես սարալանջին,
Վառիր ջանս.
Աման էրվա կրակին...

Թող իմ մուրազին հասնեմ,
Յարս, յարս,
Էս գալող շաբթամիջին
Վառիր ջանս.
Աման էրվա կրակին...

Ձայնագր.՝ Վ. Սամվելյանի

ՐՈՊԵ ԱՆԳԱՄ


Րոպե անգամ չունեմ ես
Հանգստության կյանքիս մեջ, (2)
Քո կարոտն եմ քաշում ես,
Անմար սիրուդ ծովի մեջ։ (2)

Կանչում եմ յարալու, յարալու յա՜ր, (2)
Մութն ընկավ տուն արի, տուն արի յա՜ր,
Ուշացար շուտ արի անջիգյար յա՜ր։

Մեռնում եմ ես առանց քեզ,
Գիշեր ցերեկ, տանջվելով,
Խղճա, գըթա սիրուհուդ,
Քո սուրբ սերըդ ինձ տալով։
Կանչում եմ յարալու...

Առանց կրակի այրվում եմ,
Քո սիրովդ տանջվում եմ,
Մատաղ կյանքս ու հոգիս,
Քո պատճառով մաշում եմ։
Կանչում եմ յարալու...

Ձայնագր.՝ Վ. Սամվելյանի

ՀՈ՛ ՄԱՅՐԱՄԵ...


Առվի ափն էր բացվել լըճին,
Հո՛ Մայրամե, Մայրամե,
Ես չեմ առնի էն գիժ լաճին։
Ջա՛ն Մայրամե, Մայրամե.

Քեզի մեռնեմ պըստիկ լուսնակ,
Ուստից կուգաս, մենակ-մենակ։

Արի սիրուն, գընա սիրուն,
Հազար երանեկ քո տիրուն։

Գընանք քաղենք հորթկա խոտիկ,
Բերենք դընենք իրար մոտիկ։

Տեսնենք ո՞ւմ յարն է խորոտիկ,
Իմ յար, քանց քու յար խորոտիկ։

Ձայնագր.՝ Վ. Սամվելյանի

ԾԻՐԱՆԸ ՉԱԼՈՒ ՅԱ


Սիրել եմ արի դեսը,
Ծիրանը չալու յա,
Տարար իմ կյանքի կեսը,
Յա՜ր, յա՜ր...
Յարիս նամակն եկավ
Գրել ա գալու յա։ (2)

Դու իմ կոմսոմոլ տղա,
Ծիրանը չալու յա,
Որ գաս կըհագնեմ խասը,
Յա՜ր, յա՜ր...

Մեր բաղի թազա բարը,
Ծիրանը չալու յա,
Իմացա յարիս գալը,
Յա՜ր, յա՜ր...

Վազեցի վըզովն ընկա,
Ծիրանը չալու յա,
Բաց արի սրտիս սերը,
Յա՜ր, յա՜ր...

Ձայնագր.՝ Վ. Սամվելյանի

Ա՜Խ ՅԱՐԵ


Ձեր տունը էն քուչեն ա,
Իմ ախպերն էն գեչեն ա,
Ա՜խ յարե՜, յարե՜, յարե՜,
Ա՜յ տղա լավ գիտենաս,
Սիրտըդ սրտիս միջին ա։
Շեկ տղի դարդեն վառա մարե։

Ես մորս մինուճար եմ,
Լավ տըղի սիրած յար եմ,
Ա՜խ յարե, յարե, յարե,
Սև մազս սիպտակ կանեմ,
Քանց լավը կըճարեմ։
Շեկ տղի դարդեն վառա մարե։

Բաղչես ցանել եմ համեմ,
Դու չըկարծես թե խամ եմ․
Ա՜խ յարե՜, յարե՜, յարե՜,
Քեզ համար եմ խեղճացել,
Ասա տեսնեմ ինչ անեմ։
Շեկ տղի դարդեն վառա մարե։

Ձայնագր.՝ Վ. Սամվելյանի

ՄԱՏՆԻՔԻՍ ԿԱՊՈՒՅՏ ԱԿԸ


Մատնիքիս կապույտ ակը,
Բամբակը բացվել ա,
Քոլերը բարձր ա,
Ցոլաց, ընկավ ձեր բակը.
Արագ-արագ հավաքում ենք,
Աշխօրը քաղցր ա։

Յար ջան, գտի ու ինձ բեր,
Բամբակը բացվել ա,
Քոլերը բարձր ա,
Տար ձեր տունը, դառ ինձ տեր,
Հարվածային բրիգադիրի
Պլանը բարձր ա։

Թե որ մենք իրար առնենք,
Բամբակը բացվել ա,
Քոլերը բարձր ա,
Միշտ էլ բաղդավոր կապրենք.
Արագ-արագ հավաքում ենք,
Աշխօրը քաղցր ա։

Ձայնագր. ԳԱ Արվեստի սեկտորի կողմից

ԲԵՐՔԻ ՏՈՆ Է


Բերքի տոն է կոլխոզում,
Խինդ ու բերկրանք եռում է մեր սրտերում,
Առատ բերք ենք հավաքում,
Մեր պետության տված խոսքը կատարում։

Մենք բամբակ ենք հավաքում,
Կոլխոզական անծայրածիր դաշտերից,
Երգ ենք հյուսում ու երգում,
Հոկտեմբերյան հերոսների գործերից։

Այգիներից մեր հասուն,
Ոսկե հատիկ խաղողներ ենք մենք քաղում,
Ուրախ երգեր են հնչում,
Կոլխոզնիկի շեն ու առատ օջախում։

Ձայնագր. ԳԱ Արվեստի սեկտորի կողմից

ՄԵՌՆԵՄ ԷՆ ՕՐԵՐԻՆ


Տվեք, մարգերը հանենք,
Գյուլա, գյուլա, մեռնեմ էն օրերին,
Թըմբերը մին-մին անենք,
Յարս եկավ շինելը թևերին.
Մարգագլխին նստելիս
Գյուլա, գյուլա, մեռնեմ էն օրերին,
Քաղցր ու լավ զրից կանենք,
Յարս եկավ շինելը թևերին։

Ոսկին ես նվեր կանեմ,
Մեր բամբակին ճար կանեմ,
Քաղհան-չանաք անելով,
Բամբակի քուլեն սար կանեմ։

Արև գնաց, թափ գնաց,
Դեմ առավ ամպին, մնաց,
Ամպն էլ անձրև թափեց,
Գործերս կիսատ մնաց։

Ձայնագր. ԳԱ Արվեստի սեկտորի կողմից

ՀԱՅՐԵՆԻՔԻՍ ՋՈՒՐԸ


Վերքիս դեղն է սպեղանի,
Ախ իմ հայրենիքիս ջուրը,
Քաղցր է քանց նռան գինին,
Ախ իմ հայրենիքիս ջուրը։

Շողշողուն է որպես կանթեղ,
Նա չի բխում ամենայն տեղ,
Սառնորակ ու շատ է համեղ,
Ա՜խ իմ հայրենիքի ջուրը։

Խըմողը շատ ուշ կըմեռնի,
Քըչից հարյուր տարի կապրի։
Ոչ մի երկիր չի գըտնվի,
Ա՜խ իմ հայրենիքի ջուրը։

Ձայնագր.՝ ԳԱ Արվեստի սեկտորի կողմից

ԱՅ, ԱՅ ՆԱԶԵՐՈՎ


Ես քեզ տեսա,
Երբ կուգայիր հով սարից.
Դուն կերգեիր
Էշխով տարված քո յարից.
Բըլբուլն առավ
Անուշ ձայնըդ ու լռեց.
Ես գինովցա
Էն քո երգած հուր սերից։
Ա՜յ, ա՜յ նազերով,
Ա՜յ, ա՜յ սազերով սարն եկար.
Ա՜յ, ա՜յ նազերով,
Վարդի փընջերով տուն եկար։

Ես քեզ տեսա
Վարդի թըփի մոտ կանգնած.
Հույս վարդերով
Շուշան կուրծքդ զարդարված
Քեզ նայողներն
Քո բույր գեղով շիկնեցան.
Ես մնացի
Անհուն սիրով կարոտած։
Ա՜յ, ա՜յ նազերով...

Երաժշտ.՝ Ա. Մերանգուլյանի

ԻՄ ԱՆՈՒՇ ՋԱՆ


Իմ անուշ ջան հովն ընկել ա,
Հովերի հետ տուն արի,
Սարերն ընկած քեզ եմ կանչում,
Ձայն եմ տալիս, շուտ արի։
Մութն ընկավ տուն արի,
Անուշիկ յար,
Ուշացար շուտ արի,
Անջիգյար յար։

Սիրուդ ձեռից գըլուխս առել,
Ընկել եմ ես սար ու ձոր,
Անուշ յար ջան քո դարդիցը
Մնացել եմ խեղճ մոլոր։
Մութն ընկավ տուն արի...

Սիրուն սարեր ասեք ո՞ւր է,
Ո՞ւր է կորել իմ յարը,
Մարմանդ հովեր չըգիտեք ո՞ւր է,
Ո՞ւր է չկա իմ յարը։
Մութն ընկավ տուն արի...

Ձայնագ. ԳԱ Արվեստի սեկտորի կողմից

ԵՍ ՍԻՐԵՑԻ


Ես սիրեցի, ուրիշն առավ,
Սիրուն ջան,
Ինչ որ արավ, մայրըդ արավ,
Սիրուն ջան.
Եկա, ձեր դըռնովն անցա,
Քեզ չտեսա, ես ի՞նչ անեմ,
Ո՞ր ջուրն ընկնեմ, սիրուն ջան։

Ջաղացս մանի-մանի,
Յար, սար-սիրավոր,
Քունըդ անուշ կըտանի,
Յար, սար-վիրավոր։

Ջաղացիս դուռը չիման,
Յար, սար-սիրավոր,
Ախպորը չըկա իման.
Յաը, սար-վիրավոր։

Եկան քրոջը տարան.
Յար, սար-սիրավոր,
Մի բերան չասեց՝ յաման,
Յար, սար-վիրավոր։

Ժողովրդական երգ
Մշակում՝ Ա. Մերանգուլյանի

ԱՐԻ ՅԱՐ ՋԱՆ


Սիփան սարը զառ չիման է,
Յարն եմ սիրել, աննման է,
Մեռնեմ յարի շորոր քելքին,
Չինար բոյին, արև տեսքին։

Արի, յար ջան, բարով արի,
Ծաղկըներով, սարովն արի,
Արի, յար ջան, բարով արի,
Նարոտ կապած, սարովն արի։

Կաքավ թըռավ բարձր սարին,
Կուլա մըրմուռ իր ջիգյարին,
Մոտ տարեք ինձ Սիփան սարին,
Կարոտ լինեմ անուշ յարին։

Արի, յար ջան, բարով արի,
Ծաղկըներով, սարովն արի,
Արի, յար ջան, բարով արի,
Զընգզընգալով, սարովն արի։

Ժողովրղական երգ
Մշակում՝ Ա. Մերանգուլյանի

ԿԱՔԱՎ ԹՌԱՎ


Կաքավ թռավ բանձըր քարին,
Կուլա մըրմուռ իր ջիգյարին,
Ինձ մոտ տարեք Սիփան սարին,
Կարոտել եմ անուշ յարին։
Արի, յար ջան, բարով արի,
Զընգզընգալեն սարովն արի։

Սիփան սարը զառ չիման է,
Յարն եմ սիրել աննման է,
Մեռնեմ յարոջ շորոր քելքին,
Չինար բոյին, արև տեսքին։
Արի, յար ջան, բարով արի,
Զընգզընգալեն սարովն արի։

Դու բարակ ես, բարունակ ես,
Արեգական նմանակ ես,
Մեջ իմ սրտին անանակ ես։
Հոգիս էրվավ, բոց կորակ ես։
Արի յար ջան, բարով արի,
Զընգզընգալեն սարովն արի։

Ձայնագր. և մշակում Գ. Սյունիի

ԿԱՐՈՏԻ ԵՐԳ


Խումբը.— Նըստել եմ դարձիդ կարոտ,
Տուն արի, յար, տուն արի, յար,
Օրորա,
Ծաղկել է ճամփեդ քարոտ,
Ծաղկանց միջով տուն արի,
Շորորա։

Մեներգ.— Հյուսվածքըս զառ եմ նախշել.
Խումբ.— Գորգ եմ հյուսել, գովք եմ ասել,
Օրորա։
Մեներգ.— Վըրեն պատկերըդ քաշել.
Խումբ.— Օրոր-շորոր, շուտ արի, յար,
Շորորա։

Խումբ.— Լուսնի շողով տուն գայիր,
Տուն արի, յար տուն արի, յար ջան,
Օրորա։
Կարոտ սըրտիս քուն գայիր,
Օրոր-շորոր, շուտ արի, յար,
Շորորա։

Խոսք՝ Վ. Հարությունյանի
Մշակում՝ Թ. Ալթունյանի

ՀԱՆԴԻ ԼԱԼԱ

(Պարերգ)


Ո՞ւր գնացիր, ո՞ւր եկար,
Հանդի լալա իմ յարըս,
Մութ գիշերին տուն եկար,
Նխշուն բալա իմ յարըս.
Աչքս քու ճամփին մնաց,
Հանդի լալա իմ յարըս,
Դուն իմ սըրտին դուր եկար,
Նխշուն բալա իմ յարըս։

Կարմիր վարդը ջամով ա,
Սիրած յարը համով ա,
Էստի զոռի բան չըկա,
Սավդեն իրա կամով ա։

Ծառի տակը հով քամի,
Քանքուլդ քամին տանի.
Բա դու սարում-ձորումը,
Իմ քունը ո՞նց կտանի։

Ամպել ա, ձուն չի գալի,
Մթնել ա, տուն չի գալի,
Էս անտեր բարձի վրա
Առանց յար քուն չի գալի։

Ձայնագր. և մշակում՝ Թ. Ալթունյանի

ՋԱՂԱՑՍ ՊԱՏԻԿ-ՊԱՏԻԿ


Ջաղացըս պատիկ-պատիկ,
Աչքերը նըռան հատիկ,
Ամեն քեզի տեսնելիս
Հա՛մ համբարձում, հա՛մ զատիկ։

Ջաղացըս մանի-մանի,
Անուշ քունըս կըտանի,
Իմ յարը հանդում, չոլում,
Իմ քունը ո՞նց կըտանի։

Ջաղացըս ման եմ տըվել,
Սիրել եմ, ջան եմ տըվել,
Յոթը տարի սիրություն,
Մեկ օր պայման եմ տըվել։

Մշակում՝ Թ. Ալթունյանի

ՀԱՐԱԼՈ, ՀԱՐԱԼՈ


Եկան, եկան Մոկաց հարսներ,
Հարալո, հարալո,
Ոսկե թելով հյուսված վարսեր,
Հարալո, հարալո,
Քիրմանու շալ գըցած ուսին,
Հարալո, հարալո,
Դեմքերն ասես բոլոր լուսին,
Հարալո, հարալո։

Եկան, եկան Մոկաց հարսներ,
Ունքերը կեռ, աչքերը սև,
Հագել են խաս, կապել ալմազ,
Ա՜խ, էն լավից ով ունի մաս։

Եկան, եկան Մոկաց հարսներ,
Հուրի, փերի, կըրակ ու սեր,
Դուրս եկեք, դուրս, Մոկաց փեսեք,
Մոկաց շեն տան բերքը տեսեք։

Խոսքի մշակ.՝ Վահան Հարոթյունյանի
Մշակում՝ Թ. Ալթունյանի

ԲԱՐԱԿ ԵՍ, ԲԱՐԴԻ ԾԱՌ ԵՍ


Աղջիկ

Ելար, սարով գընացիր,
Իջար, ձորով գընացիր,
Չասիր, ղարիպ յարո ջան,
Մնաս բարով, ջանեջան,
Մնաս բարով։

Տղա

Գընացի, սարն էր քարոտ,
Իմ սիրտը՝ յարի կարոտ,
Քեզանից լավը չըգտա
Ու եկա էլի քեզ մոտ։

Աղջիկ

Բարակ ես, բարդու ծառ ես,
Կըրակ ես, սիրտ կըվառես,
Համ դու վառար, յարո ջան,
Համ ինձ վառիր, ջանեջան,
Համ ինձ վառիր։

Տղա

Իմ անգին, իմ սիրունը,
Իմ կյանքի վառ գարունը,
Մի վառվիր, մի խորովվիր,
Կըտանեմ քեզ իմ տունը։

Աղջիկ

Իմ յարի տունը մոտ է,
Մեր ճամփեն ալ վարդոտ է,
Դու իմ սերը, յարո ջան,
Սըրտիս տերը, ջանեջան,
Սըրտիս տերը։

Տղա

Գիշերը լույս-լույս գիշեր,
Սև աչքեր, կարմիր թըշեր,
Ես իմ սիրածին տարա,
Տըղեք, ձեզ բարի գիշեր։

Տեքստի մշակումը՝ Վահան Հարությունյանի
Մշակեց խմբի համար՝ Թ. Ալթունյան

ԳԸՆԱ, ԱՐԻ, ՄԱՆ ԱՐԻ


Գընա, արի, ման արի,
Գընա, արի, ման արի,
Բարձը դընեմ, յան արի,
Արմենակըս նազանի։
Թող իմ ըսելով էղնի,
Շեկոյիս սըրտով էղնի,
Կանչե, կանչելով էղնի,
Յարիս կանչելով էղնի։

Ջուխտ կըքելե տեքերկին,
Գընա, արի, ման արի,
Ջուխտն էլ ղուրբան մեր հընգին,
Արմենակըս նազանի։
Թող իմ ըսելով էղնի...

Այ տըղա, կարմիր կապով,
Գընա, արի, ման արի,
Եկար, անցար մեր բակով,
Արմենակըս նազանի։
Թող իմ ըսելով էղնի...

Մշակում՝ Թ. Ալթունյանի

ՄԱՐԱԼ, ՄԱՐԱԼ


Մարալ, մարալ, մարալի պես ման կուգաս,
Բարձը դնեմ, խալու վրա յան կուգաս,
Սիրուն աղջիկ, նազ ունես.
Մարալ, մարալ, մարալի պես ման կուգաս,
Սոխակի փարվազ ունես,
Բարձը դնեմ, խալու վրա յան կուգաս։

Մարալ, մարալ, մարալի պես ման կուգաս,
Բարձը դնեմ, խալու վրա յան կուգաս,
Մի յար ունեմ, անուշ ա.
Մարալ, մարալ, մարալի պես մակ կուգաս,
Անուշ ա, թառլան ղուշ ա,
Բարձը դնեմ խալու վրա յան կուգաս։

Մարալ, մարալ, մարալի պես մաս կուգաս,
Բարձր դնեմ խալու վրա յան կուգաս,
Լուսնակը նոր է, նոր է,
Մարալ, մարալ, մարալի պես ման կուգաս,
Յարիս երեսը կլոր է,
Բարձը դնեմ խալու վրա յան կուգաս։

Մարալ, մարալ, մարալի պես ման կուգաս,
Բարձը դնեմ, խալու վրա յան կուգաս,
Լուսնակ գիշեր հովն անուշ,
Մարալ, մարալ, մարալի պես ման կուգաս,
Սըրտով սիրած յարն անուշ,
Բարձը դնեմ խալու վրա յան կուգաս։

Ժողովրդական
Մշակում՝ Թ. Ալթունյանի

ՍԱՐԻ ԳՅԱԼԻ


Կըցոլա փարվան սարին,
Նեյնիմ աման, աման.
Նեյնիմ աման, սարի գյալին,
Ձեն տուր, գա էն իմ յարին.
Հո՛պ, մերըդ մեռնի,
Սարի գյալին, սարի գյալին,
Աման, դարդոտ յարին։
Ծառի տակը էր ունիմ,
Նեյնիմ աման, աման...
Ըռանգ-ըռանգ թել ունիմ,
Հո՛պ, մերըդ մեռնի,
Սարի գյալին...
Չոբան, տավարըդ քաշի,
Նեյնիմ աման, աման...
Ես քեզ վրա սեր ունիմ.
Հո՛պ, մերըդ մեռնի,
Սարի գյալին...

Խոսք՝ Ժողովրդական
Մշակում՝ Ս. Բարխուդարյանի,
Դ. Ղազարյանի

ՔԱ ԴԵ ԵՍԻՄ

(Պարերգ)


Ընկերուհի.— Աղջի՛, ինչի՞ մարդ չես առնի։
Աղջիկ.— Քա դե՛ եսիմ, եսիմ, եսիմ։

Ընկերուհի.— Վա՛յ թե կուզես, հերըդ չի տա։
Աղջիկ.— Քա դե՛ եսիմ, եսիմ, եսիմ.
Մեկը ուզեց, ես չըհավնա,
Ուրիշ ուզող հըլա չըկա.
Հերըս կըսե, քիչ մ’ել մընա,
Ծախս ու մխսի փարա չըկա։

Ընկերուհի.— Քեզի համար շատ են վառվել։
Աղջիկ.— Քա դե՛ եսիմ, եսիմ, եսիմ։

Ընկեուհի.— Վա՛յ թե տեսել, ետ են դառել։
Աղջիկ.— Քա դե՛ եսիմ, եսիմ, եսիմ,
Էնօրտանքը ուզող եկավ,
Քիթ-մըռութը դուրըս չեկավ.
Մերըս, կըսե, շատ ջահել ես,
Քառսուն տարիդ թամամ չունես։

Ընկերուհի.— Մերըդ կըսե, շատ ջահել ես,
Քառսուն տարիդ թամամ չունես,
Թամամ չունես, թամամ չունես։

Ձայնագր. և մշակում՝ Թ. Ալթունյանի

ԿԱՐՄԻՐ ՎԱՐԴ


Անկերով կայնած քուչեն,
Կարմիր վարդ, կարմիր վարդ,
Աղջի, արի՛ մեր բաղչեն, մարալ,
Հե՜յ մարալ յար, անսիրտ յար։

Աղջի քու չարը տանեմ,
Կարմիր վարդ, կարմիր վարդ,
Քու սիրուդ ինձ կըսպանեմ, մարալ,
Հե՜յ մարալ յար, անսիրտ յար։

Ճերմակեց գետին ձընից,
Կարմիր վարդ, կարմիր վարդ,
Աղջի, դուրս արի տընից, մարալ,
Հե՜յ մարալ յար, անսիրտ յար։

Ձեռովըդ էրված սրտիս,
Կարմիր վարդ, կարմիր վարդ,
Կամ դեղ արա կամ ջուր լից,
Մարալ, հե՜յ մարալ յար, անուշ յար։

Մշակում՝ Մ. Աղայանի

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԱՂՋԻԿՆԵՐԸ


Աղջի, աղջի, ա՜յ աղջի,
յարո ջան,
Եմ սիրուն սեր, ջան աղջի,
յարո ջան.
Յարն անուշ է, լեզուն նուշ է,
յար, յարո, յարո ջան,
Հայաստանի աղջիկները
մարալ են ու ջեյրան։

Կաթ եմ դըրել հով տեղը,
յարո ջան,
Արի, ինձ տար ձեր գեղը,
յարո ջան.
Յարն անուշ է, լեզուն նուշ է,
յար, յարո, յարո ջան,
Հայաստանի աղջիկները
մարալ են ու ջեյրան։

Դըռնովն անցնես, բարև տուր,
յարո ջան,
Լուսնակ գիշեր պաքըմ տուր,
յարո ջան.
Յարն անուշ է, լեզուն նուշ է,
յարո յարո, յարո ջան,
Հայաստանի աղջիկները
մարալ են ու ջեյրան։

Կըտուրը պահ ես մըտել.
յարո ջան,
Չըլնի՞ քեզ յար ես գըտել,
յարո ջան.
Յարն անուշ է, լեզուն նուշ է,
յար, յարո, յարո ջան,
Հայաստանի աղջիկները
մարալ են ու ջեյրան։

Ես եմ գալիս կալիցը,
յարո ջան,
Պաչեմ թըշիդ խալիցը,
յարո ջան.
Յարն անուշ է, լեզուն նուշ է,
յար, յարո, յարո ջան,
Հայաստանի աղջիկները
մարալ են ու ջեյրան։

Խոսք՝ ժողովրդական
Մշակում՝ Թ. Ալթունյանի

ԳՅՈՒԼԻԶԱՐԻ ԲԱՂԻ ԲԼԲՈՒԼԸ


Նա՛, նա՛, նա՜, նա՜, նա,
Նա՛, նա՜, նա՜, նա,
Ի՞նչն էր անուշ.
Գյուլիզարի բաղի բլբուլը,
Սարեն կուգան պաղ-պաղ ջրեր,
Բաղմե գյուլե բաղում է։
Դուն ելել էս, կերթաս սարը,
Բաղմե գյուլե բաղում է։

Մշակում՝ Մ. Աղայանի

ՋԱՆ ՅԱՐՈ ՋԱՆ


Վարդ եմ քաղել շաղերով,
ջա՜ն յարո ջան,
Վեր եմ դրել մաղերով,
ջա՜ն յարո ջան.
Տեսնեմ իմ յարս գալիս ա,
ջա՜ն յարո ջան,
Առաջ գընամ խաղերով

ջա՜ն յարո ջան,
ջան Մարո ջան,
Ես սիրել եմ,
Ես կառնեմ։

Մազեր ունեմ ծիրանի,
Քամին թել, թել կտանի,
Դու սարումն ու ձորումը
Իմ քունը ոնց կտանի։

Մշակում՝ Մ. Աղայանի

ԳՅՈՒԼԻԶԱՐ


Սիպտակ ձին նալն ի՞նչ կանի յա՜ր, յա՜ր,
Սիրունը խալն ի՞նչ կանի, յա՜ր, յա՜ր.
Թելիկ-մելիկ ա՜յ Գյուլիզար,
Սիրուն շեկլիկ, ա՛յ Գյուլիզար,
Գինդ հազար, ա՜յ Գյուլիզար յա՜ր։

Էս գիշեր լուսնակ գիշեր, յա՜ր, յա՜ր,
Սև ունքեր, կարմիր թշեր, յար, յա՜ր.
Թելիկ-մելիկ ա՜յ Գյուլիզար,
Սիրուն շեկլիկ, ա՜յ Գյուլիզար,
Գինդ հազար, ա՜յ Գյուլիզա՜ր յա՜ր։

Գյուլիզար յարն ինձ տըվեք, յա՜ր, յա՜ր,
Ձեր խեր ու բարի գիշեր, յա՜ր, յա՜ր.
Թելիկ-մելիկ ա՜յ Գյուլիզար,
Սիրուն շեկլիկ, ա՜յ Գյուլիզար,
Գինդ հազար, ա՜յ Գյուլիզար։

Ժողովրդական.
Մշակում՝ Դ. Ղազարյանի

ՅԱՐ, ՔՈՒ ԲԱՐԱԿ ԲՈՅԻՆ ՄԵՌՆԵՄ


Կյանքիդ, արևիդ մատաղ,
Կանաչ տերևիդ մատաղ,
Յար, քու բարակ բոյիդ մեռնեմ,
Չէ դու կասեիր, քեզ կառնեմ։

Նամակով հիշել էիր,
Ղըրկած բարևիդ մատաղ,
Յար, քու բարակ բոյին մեռնեմ,
Չէ դու կասեիր, քեզ կառնեմ։

Մազերդ ոլորել ես,
Ունքերդ բոլորել ես,
Յար, քու բարակ բոյին մեռնեմ,
Չէ դու կասեիր, քեզ կառնեմ։

Խնձորը գըլորել եմ,
Ճամփեքը մոլորել եմ,
Յար, քու բարակ բոյին մեռնեմ,
Չէ դու կասեիր, քեզ կառնեմ։

Երեք տարի միալար,
Քեզ վրա սովորել եմ,
Յար, քու բարակ բոյին մեռնեմ,
Չէ դու կասեիր, քեզ կառնեմ։

Ձայնագր և մշակում՝ Դ. Ղազարյանի

ԱՂՋԻ ԵՎԱ

(Պարերգ)


Աղջի Եվա, ո՞ւր կերթաս,
Խընձոր դուն քաղես պըտի.
Ես քեզի չեմ հավատա,
Դուն ինձի խաբես պըտի։

Աղջի, եկուր փինջարեն,
Ես էլ կուզեմ ինջերեն.
Էդ ինջերի սաբաբեն
Բաբան ծախեց թանջիրեն։

Աղջի, ինչի՞ քաղեցիր,
Մեր պարտեզի վարդերը,
Նոր հորըդ հետ խոսեցի,
Ես պիտ լինեմ քու տերը։

Մեր տան տակը երկու ծառ
Որից մեկը ընկուզ է,
Մի բարկանա, այ պառավ,
Քու աղջիկը ինձ կուզե։

Ձայնագր. և մշակում՝ Դ. Ղազարյանի

Ա՜Յ ՄԱՐԱԼ ԱՂՋԻԿ


Դու խոսք տվիր՝ ինձանից չըզատվեիր,
Թե զատվեիր, հախ տիրոջմեն դատվեիր.
Ա՜յ մարալ աղջիկ,
Ա՜յ ջեյրան աղջիկ։

Արի, երթանք քու ման գալած արտերը,
Քեզի տեսա, թաժացան իմ դարդերը.
Ա՜յ մարալ աղջիկ,
Ա՛յ ջեյրան աղջիկ։

Էս օր շաբաթ օր ա, էգվան կիրակի.
Սիրտըս զարկիր շամփուր, բըռնիր կրակի.
Ա՜յ մարալ, աղջիկ,
Ա՜յ ջեյրան աղջիկ։

Ձայնագր. և մշակում՝ Գ. Սյունիի

ՈՐՍԿԱՆ ԱԽՊԵՐ


— «Որսկան ախպե՛ր, սարեն կուգաս,
Սարի մարալ կը փընտրես.
Ասա՛, յարա՜բ դուն չըտեսար
Իմ մարալիս, իմ բալիս։

Դարդի ձեռքին սարերն ընկավ,
Իմ արևս, իմ բալես.
Գըլուխն առավ, քարերն ընկավ
Իմ ծաղիկըս, իմ լալես...

— «Տեսա, քուրի՛կ, նըխշուն բալեդ
Կարմիր-կանաչ է կապեր,
Սիրած յարի համբուրի տեղ
Սըրտին վարդեր են ծըլեր».

— «Որսկան ախպե՛ր, ասա, յարաբ
Ո՜վ է հարսը իմ բալիս,
Ո՜վ է գըրկում չոր գլուխը
Իմ մարալիս, իմ լալիս»։

— «Տեսա, քուրի՛կ, դարդոտ բալեդ
Քարն է դըրեր բարձի տեղ,
Անուշ քընով տաք գընդակն է
Կըրծքում գըրկեր յարի տեղ.

Սարի մարմանդ հովն է շոյում
Ճակտի փունջը մարալիդ,
Ծաղիկներն են վըրան սըգում,
Ազիզ բալիդ, խեղճ լալիդ։

Խոսք՝ Ավ. Իսահակյանի
Եղանակ՝ ժողովրդական

ՍԱՐԵՐԻ ՀՈՎԻՆ ՄԵՌՆԵՄ


Սարերի հովին մեռնիմ,
Իմ յարի բոյին, մեռնիմ.
Էս օր օխտն օր չեմ տեսել,
Տեսնողի աչքին մեռնիմ։

Ա՜խ Էնիմ, արուն կուգա,
Սև սրտիս գարուն կուգա,
Ի՞նչ էնիմ ես էն յարը։
Պըտըտվի գարուն կուգա։
Յա՜ր, յա՜ր, յա՜ր, յա՜ր, նա, նա,
Ա՜խ, նանի, ջան նանի,
Վա՜յ, նանի, նանի ջան։

Լուսնյակ, դու բարձրանց գընա,
Լույս տուր ու բարձրանց գընա,
Հեռու տեղ մի յար ունիմ,
Բարև տուր, անցի, գընա։

Էս գիշեր լուսնակ գիշեր,
Սև ունքեր, կարմիր թըշեր,
Իմ սիրած յարն ինձ տվեք,
Ձեզ խեր ու բարի գիշեր։

Երաժշտ. և մշակում՝ Գ. Սյունիի

ԴՈՒՆ ԵՍ ԻՄ ՍՐՏԻ ՍԵՐԸ


Դուն ելեր ես սարը սեյրան,
Կընըմանիս չոլի ջեյրան,
Ջահել տըղեն քեզի հեյրան,
Կայնի, սեյր անեմ, սեյր անեմ,
Քեզի հեյրան եմ, հեյրան եմ։
Դուն ես իմ սըրտի սերը,
Դուն ես իմ դեղն ու ճարը։

Դուն ման կուգաս վերի, վերի,
Կըրակն ընկել, սիրտըս կերի,
Ջահել տըղին էրիր գերի,
Քեզ եմ կանչում, էս դին արի,
Խնայիր ինձ, մի չարչարի։
Դուն ես իմ սըրտի սերը,
Դուն ես իմ դեղն ու ճարը։

Դուն կայնել ես, լըվացք կանես,
Սիպտակ կըռներդ բաց կանես,
Ինձ տեսնելիս սուտ լաց կանես,
Հոգիս իզուր կըվըրդովես,
Հերիք է հալ ու մաշ անես։
Դուն ես իմ սըրտի սերը,
Դուն ես իմ դեղն ու ճարը։

Մշակում՝ Կ. Զաքարյանի

ՄԱՆԱՆԻ ԵՐԳԸ


Արի, Մանան, արի, գընանք մեր տունը,
Գիշեր ու զօր կըտրավ աչքերիս քունը,
Յար, յար, Մանան ջան,
Յար, յար, Զանան ջան, յար։

Մանան վերեն կուգար, շալկինը ժախ էր,
Ոսկեթել մազերը թիկունքից կախ էր,
Յար, յար Մանան ջան,
Յար, յար, Զանան ջան, յար։

Գիշերը դուրս ելա, ինչ անուշ թոն էր,
Կանգնած մայիլ էլա, Մանանըս հոն էր,
Յար, յար, Մանան ջան,
Յար, յար, Զանան ջան, յար։

Գիշերը դուրս ելա, ոտքս բոբիկ էր,
Արծաթե քյամարը մեջքիս գոտիկ էր,
Յար, յար, Մանան ջան,
Յար, յար, Զանան ջան, յար։

Ձայնագր. և մշակում՝ Ռ. Մելիքյանի

ՎԱՐԴԻ ԹՓԻՑ


Վարդի թըփից թուփ եմ պոկել,
Իմ պոկածը դուն ես, դու,
Հազարի մեջը քեզ եմ սիրել,
Իմ սիրածը դուն ես, դու.
Հազարի մեջ քեզ եմ սիրել,
Իմ սիրածը դուն ես, դու։

Թեկուզ լինես երկնքումը,
Իմ լուսինը դուն ես, դու,
Թեկուզ լինես պարտեզումը,
Իմ սոխակը դուն ես, դու.
Թեկուզ լինես պարտեզումը,
Իմ սոխակը դուն ես, դու։

Վարդի թփից թուփ եմ պոկել,
Իմ պոկածը դուն ես, դու,
Հազարի մեջ քեզ եմ սիրել,
Իմ սիրածը դուն ես, դու.
Հազարի մեջ քեզ եմ սիրել
Իմ սիրածը դուն ես, դու։

Ժողովրդական.
Մշակում՝ Արտ. Խաչատրյանի

ՆԱԽՇՈՒՆ ԱՔԻՐ

(Ղարաբաղի բարբառով)


Նախշուն աքիր,
Նախշուն աքիր,
Պաքվա պասիլկեն կերալըմ,
Նախշուն աքիր,
Սառ ջուրը երան խըմալըմ,
Նախշուն աքիր.
Եկ, եկ Ծատուրը ջան,
Եկ, քե մատաղ, Մատուրը ջան,
Աչքերիդ, ունքերիդ,
Ղալամիդ մատաղ,
Ծատուրը ջան, Մատուրը ջան,
Ծատուրը ջան, Մատուրը ջան։
Խոխան շկոլանըմ քըցալ,
Շկոլան փողը օզումըն,
Ծատուրը ջան, Մատուրը ջան,
Ծատուրը ջան, Մատուրը ջան,
Նախշուն աքիր,
Քյոխվան տոռնը թակում ա,
Նախշուն աքիր,
Եկ, եկ, Ծատուրը ջան,
Եկ, քե մատաղ, Մատուրը ջան,
Աչքերիդ, ունքերիդ,
Ղալամիդ մատաղ,
Ծատուրը ջան, Մատուրը ջան,
Ծատուրը ջան, Մատուրը ջան։

Ձայնագր. և մշակում Ա. Քոչարյանի

ՎԱՐԴ ԿՈՇԻԿՍ


Վարդ կոշիկըս, վարդ կոշիկըս,
Վարդից գեղեցիկ մաշիկըս։

Աղջիկ

Մեր տան մեջը քնող տղա,
Կարմիր խնձոր բաշխող տղա,
Վարդ կոշիկս գտնող տղա,
Տըղա՛, ղրկե վարդ կոշիկըս։

Տղա

Ձեր տան մեջը քնել չեմ ես,
Կարմիր խնձոր բաշխել չեմ ես,
Վարդ կոշիկըդ գտել չեմ ես,
Իմ մոտս չէ վարդ կոշիկըդ։

Աղջիկ

Լավ օրս եղավ ա՜խ ու վա՜խ,
Կորցուցի կոշիկըս, ավա՛ղ,
Հայի տղա, հոգուդ մատաղ.
Տըղա՛ ղըրկե՛ վարդ կոշիկըս։

Տղա

Որ մոտս չէ, ուրտի՞ց ճարեմ,
Ազնիվ աղջիկ, հոգիդ սիրեմ,
Եթե գտնեմ, ետ կուղարկեմ,
Իմ մոտս չէ վարդ կոշիկդ։

Աղջիկ

Մի՛ մնար ինձի պարտական,
Աղջիկ եմ տասչորս տարեկան.
Ես կըլինեմ քեզ սիրական,
Տըղա՛, ղրկե՛ վարդ կոշիկըս։

Տղա

Ինչո՞ւ մընամ քեզ պարտական,
Կամիս, տամ հազար դահեկան,
Եթե կը լնես ինձ սիրական,
Ես կըճարեմ վարդ կոշիկըդ։

Ձայնագր. և մշակում Կարա-Մուրզայի

ՔԱՐԱՓԻ ԳԼԽԻՆ


Քարափի գլխին ունիմ տուն,
Մեջը տնկել եմ երկու սյուն,
Դարդս էնքան շատ ա որ,
Գիշերները չունիմ քուն։

Տանս տակից ջուր բխար,
Յարս սիրտըս լվանար,
Յարիս տըված յարեքը
Իրան ձեռքով լվանար։

Բաղչա ունեմ ծառներով,
Մեջը լիքն ա գառներով,
Գառներ մատաղ կտրեի
Անուշ յարիս ձեռներով։

Բաղ եմ գցել նոր ի նոր,
Հասցրել եմ մի խնձոր
Յարիս տեսնելու համար
Քանի՞ ընկնեմ սար ու ձոր։

Յարալու, յարալու սիրտ,
Ո՞ւր ա իմ մարալու սիրտ,
Շուտ մուրազիդ կըհասնիս,
Մի՛ լար, իմ բալալու սիրտ։

Ձայնագր.՝ Ա. Բրուտյանի

ԱԼ ՄԻՆԹԱՆԵԴ


Ալ մինթանեդ նոր ես կարել,
Թևին արծաթ դուգմեք շարել
Ընձի թողել, նորն ես ճարել։
Յար, յար, յար, գովելի յար,
Յար, սիրելի յար,
Յարալու եմ, յար,
Նըշանլու եմ, յար։

Դու կայնել ես սարի ճոթին,
Ոտ ես դրել կանաչ խոտին,
Ես մեռնեմ քու անուշ հոտին։
Յար, յար, յար, գովելի յար...

Ջեյրանի պես շորոր տալով,
Իմ չորս բոլորըս ման գալով,
Վիզըս ծուռը թողիր լալով։
Յար, յար, յար, գովելի յար...

Ձայնագր.՝ Ս. Դեմուրյանի

ՅԱՐՍ, ՅԱՐՍ


Սիրել եմ, արի, արի,
Յարըս, յարըս, յարըս, յարըս,
Սարերի գլխովն արի
Վառիր ջանըս։

Ձեր տունը կամար-կամար,
Յարըս, յարըս, յարըս, յարըս,
Նախշուն օդեն ինձ համար,
Վառիր ջանըս։

Քեզի պես ջիվան տղեն,
Յարըս, յարըս, յարըս, յարըս,
Աշխարհքին ա բարեբար,
Վառիր ջանըս։

Ձայնագր.՝ Լ. Փիլոյանի

ՇԱՐՄԱՂ ԱՂՋԻԿ


Շարաֆուն դու փուշով աղջիկ,
Շարմաղ աղջիկ,
Բոլորել ես,
Ես ծարավ եմ, դու ջուր ես,
Դուն սիրուն ես,
Դու փուշով աղջիկ,
Կըկանչեմ, քեզ կըկանչեմ,
Ո՞ւր ես, ո՞ւր ես.
Մոլորել ես,
Ինձանից խռովել ես,
Ա՜խ, սիրուն, շարմաղ աղջիկ,
Զոր ու գիշեր կը կանչեմ,
Քեզ կը կանչեմ
Ո՞ւր ես, ո՞ւր ես,
Մոլորել ես,
Ինձանից խռովել ես։

Երկնային դու շաղով աղջիկ,
Շարմաղ աղջիկ,
Բոլորել ես,
Ես արև եմ, դու լույս ես,
Դու սիրուն ես,
Դու շաղով աղջիկ,
Կըկանչեմ, քեզ կըկանչեմ...

Շարաֆուն դու նազով աղջիկ,
Շարմաղ աղջիկ,
Կարմիր երես,
Որսորդ եմ, դու կաքավ ես,
Նախշուն հավք ես,
Դու նազով աղջիկ,
Կըկանչեմ, քեզ կըկանչեմ... յա՛ր։

Ժողովրդական
Մշակում՝ Ե. Սահառունու

ՆԱԽԱՍՈՎԵՏԱԿԱՆ ՇՐՋԱՆԻ ԼԻՐԻԿԱԿԱՆ ԵՎ ԱՅԼ ԵՐԳԵՐ

ԿԱՐՄԻՐ ԳԱՐՆԱՆ


— Ապրե՜լ...
— Ապրել միա՛յն կարմիր գարնան,
Երբ ջըրերն են իրար խառնվում.
Գետեր դառնում,
Երբ կանաչն է հասակ առնում,
Փարթամանում,
Ապրել միա՛յն կարմիր գարնան։

— Կռվե՜լ...
— Կըռվել միա՛յն կարմիր գարնան,
Երբ որոտն է ահեղ թընդում.
Երբ կայծակն է երկինք քանդում,
Կըռիվների բոցում՝ քաոս,
Տարերքների խուլ օվկիանոս։

— Մեռնե՜լ...
— Մեռնել միայն կարմիր գարնան,
Երբ հեղեղն է լեռներ խոցում,
Երբ սելավն է ուղի բացում,
Ինչ կա անպետք՝ տանում իր հետ,
Անցած կյանքի էլ ոչ մի հետք...

Խոսք՝ Հ. Հակոբյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Մանուկյանի

ԱՇՈՒՆ


Դեղնած դաշտերին
Իջել է աշուն,
Անտառը կըրկին
Ներկել է նախշուն։

Պաղ-պաղ մեգի հետ
Փըչում է քամին,
Քշում է, տանում
Տերևը դեղին։

Տխուր հանդերից
Ամենքը տրտում
Քաշվում են կամաց
Իրենց տունն ու բույն։

Խոսք՝ Հ. Թումանյանի
Երաժշտ.՝ Ռ. Մելիքյանի

ՎԱՅ ԿԱՔԱՎԻԿ


Վա՜յ կաքավիկ,
Սև կաքավիկ,
Չալիկ-մալիկ,
Սիրուն հավիկ։

Վա՜յ քո ճուտին,
Էն խորոտին,
Վա՜յ սըգավոր
Իր մոր սըրտին։

Էլ չես կարդում
Հանդ ու արտում,
Մեր սարերից
Կերթաս տըրտում։

Վա՜յ կաքավիկ,
Սև կաքավիկ,
Վա՜յ իմ կորած
Սիրուն հավիկ։

Խոսք՝ Հ. Թումանյան
Երաժշտ.՝ Ռ. Մելիքյանի

ԿԱՔԱՎԻ ԳՈՎՔԸ


Արև բացվեց թուխ ամպերեն,
Կաքավ թըռավ կանաչ սարեն,
Կանաչ սարեն, սարի ծերեն,
Բարև բերավ ծաղիկներեն։
Սիրունի՜կ, սիրունի՜կ,
Սիրունիկ, նախշուն կաքավիկ։

Քո բույն հյուսած ծաղիկներով,
Շուշան, նարգիզ, նունուֆարով,
Քո տեղ լըցված ցող ու շաղով,
Քընես, կելնես երգ ու տաղով։
Սիրունի՜կ, սիրունի՜կ,
Սիրունիկ, նախշուն կաքավիկ։

Քո թև փափուկ ու խատուտիկ,
Պըստիկ կըտուց, կարմիր տոտիկ,
Կարմիր-կարմիր տոտիկներով,
Կըշորորաս ճուտիկներով։
Սիրունի՜կ, սիրունի՜կ,
Սիրունիկ, նախշուն կաքավիկ։

Երբ կըկանգնես մամռոտ քարին,
Տաղեր կասես ծաղիկներին,
Սարեր, ձորեր զըվարթ կանես,
Դարդի ծովեն սիրտ կը հանես։
Սիրունի՜կ, սիրունի՜կ,
Սիրունիկ, նախշուն կաքավիկ։

Խոսք՝ Հ. Թումանյանի
Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ԱԽ, Ի՜ՆՉ ԼԱՎ ԵՆ


Ա՜խ, ի՜նչ լավ են սարի վըրա,
Անցնում օրերն անո՜ւշ, անո՜ւշ,
Անըրջային, թեթևասահ
Ամպ ու հովերն անուշ, անուշ,

Ահա՛ բացվեց թարմ առավոտ,
Վարդ է թափում սարին-քարին,
Շաղ են շողում ծաղիկ ու խոտ,
Շընչում բուրմունք եդեմային։

Ա՜խ, ի՜նչ հեշտ են սարի վրա
Սահում ժամերն անո՜ւշ, անո՜շ,
Շըվին փըչեց հովիվն ահա,
Աղջիկն ու սերն անո՜ւշ, անո՜ւշ։

Խոսք և եղանակ՝ Հ. Թումանյանի

ԱՐԱԶՆ ԵԿԱՎ


Արազն եկավ լափին տալով,
Ժեռ քարերին ափին տալով,
Ո՞րտեղ թաղեմ ես իմ դարդը,
Չոր գլուխս տափին տալով։

Ա՜յ իմ Արազ, ջուրըդ վարար,
Սիրուն յարիս յարաբ տեսա՞ր,
Ես չըհասա իմ մուրազին,
Արա՛զ, յարաբ, կարոտս առա՞ր։

Ամպերն ընկան Մասիս սարին,
Կարոտ մնացի ես իմ յարին,
Աստված սիրես, էրված սրտիս,
Ջուղաբ բերես եկող տարին։

Գիշերն անքուն գիր կըգրեմ,
Արտասուքս գետ կըշինեմ,
Արա՛զ, ծեգը ջրիդ չառած,
Եմ սև դարդը քեզ կըբերեմ։

Կասես՝ շողքը քարին ընկավ,
Կըրակն իմ սրտին ընկավ,
Կամար ունքից, թուխ աչքերից
Ցավն իմ ջիվան ջանիս ընկավ։

Խոսք՝ Հ. Հովհաննիսյանի
Եղանակ՝ ժողովրդական

ԳԵՏԱԿԻ ՎՐԱ


Գետակի վրա
Թեքվել է ուռին
Ու նայում է լուռ
Վազող ջրերին։

Երազ աշխարհում
Ամեն բան հավետ
Գալիս է, գնում
Ու ցնդում անհետ։

Եվ գլուխը կախ՝
Նա լաց է լինում,
Ջրերը ուրախ
Գալիս են, գնում։

Խոսք՝ Ավ. Իսահակյանի
Երաժշտ.՝ Դ. Ղազարանի

ՍԵՎ ԱՉԵՐ


Սև աչերեն շա՛տ վախեցի՛ր,
Էն մութ, անծեր գիշեր է.
Մութըն ա՛հ է, չարքեր շա՜տ կան,—
Սև աչքերը մի՛ սիրե։
Տե՛ս՝ իմ սիրտըս, արուն-ծով է.
Էն չարքերը զարկեցին.
Էն օրվանեն դադար չունիմ,—
Սև աչերը մի՛ սիրե։
Սև աչերեն շա՛տ վախեցի՛ր,
Էն մութ, անծեր գիշեր է.
Մութըն ա՛հ է, չարքեր շա՜տ կան,—
Սև աչերը մի՛ սիրե։

Խոսք՝ Ավ. Իսահակյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Տիգրանյանի

ՁՄԵՌՆ ԱՆՑԱՎ


Ձմեռն անցավ, եկավ գարուն,
Հալավ բանձրիկ սարերու ձուն.
Ճամփա բացվավ ղարիբներուն։
Իմ ղարիբեն խաբար չի գա.
Աչքս ճամփին՝ դադար չըկա։
Ղարիբ երկիր ամպ ու մշուշ,
Իմ ղարիբի սիրտն է քընքուշ,
Ոտ կփոխե՝ քըռա ու փուշ...
Հերիք մնա՛ս, դարձի վաթան,
Իմ ախպե՛ր ջան, ազիզ յա՜ր ջան։
Ջուր է պրծել, կուգա սարեն,
Սարեն, ձորեն... իմ աչերեն...
Մի՛ նորոգիր սրտիս յարեն։
Դարձի վաթան, հողն անուշ է,
Հողն անո՜ւշ է, ջուրն անո՜ւշ է...

Խոսք՝ Ավ. Իսահակյանի
«Գնաց ձմեռն» ժողովրդական երգի եղանակով

ՇԱՓԱՂ ԿՈՒՏԱՍ


Շափա՜ղ կուտաս բաղի միջին,
Ա՜յ կարմիր վա՜րդ, շաղի միջին.
Բուրմունքի պես հյուսվում ես վեր
Իմ զառ ու լալ խաղի միջին։

Խելքս է տարվել քո ալ-վարդին,
Ճար չես անում իմ ծով-դարդին.
Բըլբուլի պես թռչեմ քեզ մոտ,
Կարոտցել եմ ծոցիդ զարդին։

Խոսք՝ Ավ. Իսահակյանի
Երաժշտ.՝ Ռ. Մելիքյանի

***


Ծամերդ հյուսել,
Կանգնել ես կալը.
Օրըս սև արել,
Կապել ես ալը։

Փշերն ինձ թողիր,
Դու քաղիր վարդը,
Դու սիրտս գըցիր
Էս դժար դարդը։

Սարեսար արիր,
Ու դադար չունիմ,
Դարդիման արիր,
Անունիդ մեռնիմ։

Խոսք՝ Ավ. Իսահակյանի
«Աղջի նազերով» ժողովրդական երգի եղանակով

ՄԱՅՐԻԿԻՍ


Հայրենիքես հեռացել եմ,
Խեղճ պանդուխտ եմ, տուն չունիմ,
Ազիզ մորես բաժանվել եմ,
Տըխուր-տըրտում, քուն չունիմ։

Սարեն կուգաք, նխշուն հավքե՛ր,
Ա՜խ, իմ մորըս տեսել չե՞ք.
Ծովեն կուգաք, մարմանդ հովե՜ր,
Ախըր բարև բերել չե՞ք։

Հավք ու հովեր եկան կըշտիս,
Անձեն դիպան ու անցան.
Պապակ՝ սըրտիս, փափագ՝ սըրտիս
Անխոս դիպան ու անցա՜ն։

Ա՜խ, քո տեսքին, անուշ լեզվին
Կարոտցել եմ, մայրի՛կ ջան.
Երնե՜կ, երնե՜կ, երազ լինիմ,
Թըռնիմ մոտըդ, մայրիկ ջան։

Երբ քունըդ գա, լուռ գիշերով
Հոգիդ գըրկեմ, համբույր տամ.
Սըրտիդ կըպնիմ վառ կարոտով,
Լա՛մ ու խընդամ, մայրի՛կ ջան։

Խոսք՝ Ավ. Իսահակյանի

ՄԱՃԿԱԼ


Մաճկալ ես, բեզարած ես,
Առը շո՛ւռ տո՛ւր, շո՛ւտ արի.
Ծովի պես քըրտնած ես,
Եզներդ արձկի, տուն արի։

Կաթի սերը քաշել եմ,
Դրել եմ հովին՝ սառի.
Ալ գոգնոցըս փռել եմ,
Արի՛, թառլա՛ն, թը՜ռռ, արի։

Տեղ եմ գցել շըվաքում,
Քամին կուգա, զով կանի.
Լուսնի շողքն է մեր ծոցում,
Չափ տուր, չափ ա՛ռ, շուտ արի։

Դադրած, բեզարած յար ջան,
Ամպերն ելան, դե՜հ արի,
Բեզարած ջանիդ ղուրբան,
Ծտից թև առ, թեզ արի։

Խոսք՝ Ավ. Իսահակյանի
Երաժշտ.՝ Ե. Առստամյանի

ԴԱՐԴԸՍ ԼԱՑԵՔ


Դարդըս լացեք, սարի սըմբուլ,
Ալվան-ալվան ծաղիկներ.
Դարդըս լացեք, բաղի բլբո՛ւլ,
Ամպշող երկնուց զով հովեր...

Երկինք, գետինք գլխուս մթնան,
Անտուն, անտեր կուլամ ես.
Յարիս տարա՜ն, ջանիս տարա՜ն,
Հոնգո՛ւր-հոնգո՛ւր կուլամ ես...

Ա՜խ, յարս ինձի հանեց սըրտեն,
Անճար թողեց ու գընաց.
Սըրտիս սավդեն՝ խորունկ յարեն
Անդեղ թողեց ու գընաց։

Դարդըս լացեք, սարի սըմբուլ,
Ալվան-ալվան ծաղիկներ,
Դարդըս լացեք, բաղի բլբուլ,
Ամպշող երկնուց զով հովեր։

Խոսք՝ Ավ. Իսահակյանի

ԳԻՇԱՐ-ՑԵՐԵԿ

(Առ սիրուհիս)


Գիշեր-ցերեկ կըհառաչեմ,
Ա՜խ, օրիորդ, քո սիրուդ,
Սև աչերուդ, վարդ այտերուդ
Զարնըվեցա, ի՞նչ օգուտ։

Գիտե՞ս, անգութ, որ պատանին
Չի դիմանար այս ցավուն,
Քեզի համար ալ չի դադրիր
Աչքիս արցունքն օրն ի բուն։

Շատ աղվորներ թեպետ տեսա,
Սիրտըս միայն քեզ սիրեց,
Ո՜հ, չեմ գիտեր, թե քո սերդ
Սրտիս մեջ ո՞վ արծարծեց։

Ալ բավական զիս խոցոտիս,
Ահա՛, ոտքըդ ընկեր եմ,
Ըսե ինձի բառ մ’երջանիկ,
Թե ես ալ քեզ կըսիրեմ։

Խոսք՝ անհայտ հեղինակի
Երաժշտ.՝ Ա. Սպենդիարովի

ԱՂԲՅՈՒՐ


Աղբյուր, աղբյուր, ջա՛ն աղբյուր,
Ջուրըդ գըլգըլան աղբյուր,
Վարդը բացվում է բույրով,
Սերն է ապրում համբույրով.
Թե որ գտնես իմ յարին,
Վարդ կըցանեմ քո քարին։

Ալվա՛րդ, Ալվա՛րդ, ջան, Ալվա՛րդ,
Բըլբուլն էրվում է անվարդ,
Հեռվից վառված քո սիրով,
Դեռ կռվում են քո սիրով.
Բայց ամենքից աշխարհքում
Քաջ Կարոն է քեզ սիրում։

Աղբյուր, աղբյուր, ջա՛ն աղյուր,
Ջուրըդ գըլգըլան աղբյուր,
Վայ թե ապին իմանա
Ու ինձ վրա բարկանա.
Պետք է մեռնենք երկուսով
Աշխարհքի մեջ նամուսով։

Խոսք՝ Վ. Միաքյանի
Երաժշտ.՝ Ս. Դեմուրյանի

ԼԻՆԵԻ ՉՈԲԱՆ


Լինեի չոբան սարերում հեռու,
Գայիր, անցնեիր վրանիս մոտով,
Իրար նայեինք անուշ կարոտով.
Քնքուշ ժպտայինք հանկարծ իրարու։
Գնայիր աղբյուրն ու ետ դառնայիր,
Թեթև որպես վիթ ելնեիր ձորից,
Մի ջուր տայիր ինձ քո լի սափորից.
Ու վրանիս մոտ հանգստանայիր։
Եվ վերջալույսին մի օր, օ՜, մի օր,
Մանիշակագույն սարերի լանջին,
Բացվեինք իրար խոսքերով չընչին,
Բայց ուխտը լիներ անխարդախ ու խոր։
Ու երբ գնայիր, գիշերս անքուն
Դառնար գալիքի մի թովիչ խոստում,
Ու վառվեր հոգիս պարզ ու իմաստուն,
Իմ վրանի տակ, սարերի գրկում։

Խոսք՝ Վ. Տերյանի
Երաժշտ.՝ Նիկոլ Գալանտերյանի

ԱՅՆՊԵՍ ՆԱԶԻԿ


Այնպես նազիկ, այնպես թեթև,
Այնպես օրոր քայլում ես դու,
Ոսկելուսին, օ՜, արեգակ,
Այնպես բոսոր փայլում ես դու,
Դու վիթահար, դու խաբուսիկ,
Այնպես անուշ նայում ես դու,
Եվ այնպես տոթ, այնպես փափուկ,
Այնպես քընքուշ փայլում ես դու։
Նայվածքն տեգ, ժպիտն նետ,
Խնայիր, փայլում ես դու,
Ինքըդ արեգ, սերըդ աղետ,
Օ՜, մի նայիր, դյութում ես դու։
Աշխարհն ամեն քո ոտքիդ տակ,
Արևի պես տիրում ես դու,
Օ՜, հրեղեն, չար արեգակ,
Ում որ նայես, այրում ես դու։

Խոսք՝ Վ. Տերյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Տեր-Ղևոնդյանի

ԾՈՎԻ ԵՐԳԸ


Հարհանդ, մարմանդ,
Շողշողուն ծով,
Ալիքներով
Ինձ գըրկե՛.
Տար, գուրգուրե՛
Քո ցոլքերով,
Կըրծքիդ վըրա
Օրորե՛։

Դողդոջ երգը
Լուռ գիշերին
Իմ ականջին
Դու երգե՛.
Գեթ մի պահիկ
Վշտոտ սիրտըս
Ա՜խ, հանգըստի
Կարոտ է...

Հուշեր, հույզեր,
Երազներ վառ,
Մեղմ, հեզաբույր
Շըչում են.
— Սի՛րտ, դադարի՛ր,
Իմ անուշ սիրտ,
Ծովն երգե
Մեղմորեն։—

Շողշող հեռուն
Մըշուշ է լույս,
Ափերն անհույս,
Երազուն,
Միտքս թափառ,
Ա՜խ, ոսկեվառ,
Արև ափերն
Երազում։

Խոսք՝ Հ. Կոստանյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Մայիլյանի

ՋԱՀԵԼ ՍՐՏԵՐՈՒՄ


Ջահել սրտերում
Քո վառած հուրը
Չի մարում, աղջիկ,
Սափորիդ ջուրը.
Ա՜յ սիրուն աղջիկ,
Ա՜յ սարի աղջիկ,
Թեկուզ մեզ վառի,
Շուտ-շուտ ջուրն արի։

Շուրթերից բացվող
Վարդը ժըպտալիս,
Մեզ, սիրուն աղջիկ,
Հանգիստ չի տալիս,
Ա՜յ սիրուն աղջիկ,
Ա՜յ սարի աղջիկ,
Շուտ-շուտ դուրս արի
Աղբյուրը ջրի։

Մեն-մենակ դու ես
Ծաղիկը սարի,
Մեն-մենակ դու ես
Զարդը աշխարհի։
Ա՜յ սիրուն աղջիկ,
Ա՜յ սարի աղջիկ,
Թեկուզ մեզ վառի,
Շուտ-շուտ ջուրն արի։

Խոսք՝ Վ. Միրաքյանի
Երաժշտ.՝ Ե. Սարդարյանի

ԿԱՐՈՏ


Ձըգեցիր զիս քո տուն,
Թողիր, հեռացար,
Ա՜խ, թողիր, գացիր դուն
Եվ զիս մոռացար։

Ես այս ծով ցավերուն
Ի՞նչպես դիմանամ,
Թըղթիկ մ’ալ չես գըրեր,
Ցավերըդ իմանամ։

Որ կարդամ մինչև լույս,
Մի քիչ հովանամ,
Դընեմ ծով աչքերուս,
Պառկեմ, քնանամ։

Ձըգեցիր զիս քո տուն,
Թողիր, հեռացար,
Ա՜խ, թողիր, գացիր դուն
Եվ զիս մոռացար։

Խոսք՝ Ա. Վշտունու
Երաժշտ.՝ Ե. Սարդարյանի

ՎԱՅՐԻ ԾԱՂԻԿ


Գեղեցիկ, հոտավետ,
Դու ծաղիկ լեռնային,
Ո՞ւմ համար դու բուսար,
Ո՞ւմ համար ծաղկեցիր։

Ցըրտերում մեծացար,
Անխնամ, մեն-մենակ,
Մի լավ օր չըտեսար,
Որբի պես տարագիր։

Ու անցավ կյանքն հավետ
Սըգավոր, տխրագին,
Գեղեցիկ, հոտավետ,
Դու ծաղիկ լեռնային։

Խոսք՝ Լ. Մանվելյանի
Երաժշտ.՝ Ռ. Մելիքյանի

ՎԱՐԴԸ


Փոքրիկ տղան մի վարդ տեսավ,
Տեսավ մի վարդ դաշտի միջին,
Վարդը տեսավ, ուրախացավ,
Մոտիկ վազեց սիրուն վարդին,
Սիրուն վարդին, կարմիր վարդին,
Կարմիր վարդը դաշտի միջին։

Տղան ասավ.— Քեզ կպոկեմ,
Ա՜յ կարմիր վարդ, դաշտի միջին,
Վարդը ասավ.— Տես, կծակեմ,
Որ չմոռնաս փըշոտ վարդին,
Փըշոտ վարդին, կարմիր վարդին,
Կարմիր վարդը դաշտի միջին։

Ու անհամբեր տղան պոկեց,
Պոկեց վարդը դաշտի միջին,
Փուշը նըրա ձեռքը ծակեց,
Բայց էլ չօգնեց քընքուշ վարդին,
Քընքուշ վարդին, կարմիր վարդին,
Կարմիր վարդը դաշտի միջին։

Խոսք՝ Վ. Գյոթեի
Երաժշտ.՝ Ռ. Մելիքյանի

Ա՜Յ ՎԱՐԴ


Ա՜յ վարդ, լըսիր աղաչանքիս,
Թույլ տուր՝ թըփից քեզ պոկեմ
Եվ քեզանով սիրած կույսիս
Չըքնաղ կուրծքը զարդարեմ։

Մի՛ վախենար, նըրա կրծքին
Չես թառամի, քընքուշ վարդ,
Այնտեղ մատաղ կըրծքի տակին
Կյանքի աղբյուր կա առատ։

Ա՜յ վարդ, պատմիր նրան հուշիկ
Իմ հուր տենչանքն ու հույսեր,
Թող բուրմունքով քո անուշիկ
Նըրա սըրտում զարթնի սեր։

Մի՛ վախենար, նըրա կըրծքին
Չես թառամի, քընքուշ վարդ,
Այնտեղ մատաղ կըրծքի տակին
Կյանքի աղբյուր կա առատ։

Խոսք՝ Ա. Ծատուրյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Սպենդիարովի

ՃԱԽԱՐԱԿ


Մանի՛ր, մանի՛ր, իմ ճախարակ,
Մանի՛ր սպիտակ մալանչներ,
Մանի՛ր թելեր հաստ ու բարակ,
Որ ես հոգամ իմ ցավեր։
Տիգրանիկս գուլպա չունի,
Հանդ է գընում ոտաբաց,
Գաբրիելըս չուխա չունի,
Միշտ անում է սուգ ու լաց։
Դեռ հարս էի, որ գործեցի
Քանի՜ կարպետ, խալիչա,
Բայց դրանցից շուտ զրկվեցի,
Հիմա չունեմ մի քեչա։
Կարմիր օրըս երբ սևացավ,
Երբ պարտք մընաց, թեև քիչ,
Պարտքատիրոջ սիրտն էլ սևցավ,
Եկավ, տարավ ամեն ինչ։
Մանի՛ր, մանի՛ր իմ ճախարակ,
Մանի՛ր սպիտակ մալանչներ,
Մանի՛ր թելեր հաստ ու բարակ,
Որ ես հոգամ իմ ցավեր։

Խոսք և եղանակ՝ Ղ.Աղայանի
Երաժշտ.՝ Ա. Տեր-Ղևոնդյանի

ԼԱՆՋԵՐ ՄԱՐՋԱՆ


Հե՜յ ջան, հե՜յ ջան, լանջեր մարջան,
Մատաղ լինի հոգիս ձեզ,
Ինձ էլ տարեք, ձեր գիրկն առեք,
Ծով դարդերըս պատմեմ ձեզ։
Հեռու երկրի, խոր ձորերի
Մութ ափերին անգյուման,
Իմ արևին, կյանքիս հովին
Հողմն է ծեծում, վա՜խ աման։
Քընքո՛ւշ սարեր, զմրո՛ւխտ գիշեր,
Ճամփա տըվեք, թող տուն գա,
Սիրո անհագ ծարավ, պապակ,
Ջահել-ջիվան յա՛րըս գա։

Խոսք՝ Վ. Աղասյանի
Երաժշտ.՝ Դ. Ղազարյանի

ԼՈՒՍՆՅԱԿ ԳԻՇԵՐ


Լուսնյակ գիշեր
Բոլորովին քուն չունեմ,
Ինձ տեսնողը կարծում է, թե
Տուն չունեմ, ա՜խ, տուն չունեմ։

Ա՜խ, ի՞նչ անեմ,
Ծնողներըս չեն թողնում,
Գեթ մի վայրկյան հանգստանամ
Քո գրկում, ա՜խ քո գրկում։

Մի՛ լար, մի՛ լար,
Մեռնեմ կամար ունքերիդ,
Արտասուքը վընաս կուտա
Աչերիդ, ա՜խ, աչերիդ։

Լուսնյակ գիշեր,
Բոլորովին քուն չունեմ,
Ինձ տեսնողը կարծում է, թե
Տուն չունեմ, ա՜խ, տուն չունեմ։

Ձայնագր. և մշակում՝ Ն. Տիգրանյանի

ՍԻՐՈՒՀԻՍ


Սիրուհիս, քեզ համար կյանքս կես ելավ,
Քո անունն էր միայն, որ ինձ կյանք տվավ. (2)
Աղջիկ դու սիրուն, շքեղ անունով,
Սևորակ աչքով, երկնածին ունքով,
Այրվի քո սիրտը, այրեցիր սիրով,
Մաշվի քո հոգին, վառեցիր հրով։

Մանուշակ, նունուֆար, վարդ, շուշան, մեխակ
Ո՛չինչ են քո դիմաց, իմ անգին հոգյակ. (2)
Մորիցդ թաքուն արի մեր պարտեզ,
Ման գանք միասին սիրով դուն և ես.
Այրվի քո սիրտը, այրեցիր սիրով,
Մաշվի քո հոգին, վառեցիր հրով։

Մշակում՝ Կոմիտասի,
Ս. Բարխուդարյանի,
Մ. Մազմանյանի

ԱԼԱԳՅԱԶ


Ալագյազ բարձր սարին,
Ձյուն ա կիտվել կատարին.
Սարի ճամփեք, բաց եղեք,
Երթամ հասնեմ իմ յարին։
Օ՜յար, օ՜յար,
Ա՜յ սարեր, ա՜յ սարեր,
Վա՜յ արևոտ սարեր,
Կանաչ արոտ սարեր,
Օ՜յար, օ՜յար,
Օ՜յ օ՜յ, օ՜յ,
Օ՜յ, օ՜յ, օ՜յ։

Ա՜խ իմ ճամփեն քարոտ ա,
Սիրտս էրված, յարոտ ա,
Ղարիբի օրն ըլնի սև
Ազիզ յարի կարոտ ա։
Օ՜յար, օ՜յար...

— Յարիս տեսա լալիս էր,
Լալիս գլխին տալիս էր,
Ճամփա տվեք ա՛յ սարեր,
Ձեռով արի գալիս էր։
Օ՜յար, օ՜յար...

— Էնինչ ղուշ ա են քարին,
Սիրտս կաթում ա արին,
Ա՜յ իմ թառլան, թև տուր ինձ,
Թըռչեմ, հասնեմ իմ յարին,
Օ՜յար, օ՜յար...

Խոսք՝ Հով. Հովհաննիսյանի
Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ԵՂԲԱՅՐ ԵՄՔ ՄԵՆՔ


Ի բյուր ձայնից բընության շըքեղ
Թե երգք թըռչին սիրողաբար,
Մատունք կուսին ամենագեղ
Թե որ զաթնեն փափուկ քընար,
Չունին ձայն մի այնքան սիրուն,
Քան զանձկալի Եղբայր անուն։

Տո՛ւր ինձ քո ձնռքըդ, եղբա՛յր եմք մենք,
Որ մըրրկավ էինք զատված,
Բախտին ամեն ոխ չարանենգ
Ի մի համբույր ցըրվին ի բաց.
Ընդ աստեղոք ի՜նչ կա սիրուն,
Քան զանձկալի Եղբայր անուն։

Երբ ալևոր մայր Հայաստան
Տեսնե զորդիս յուր քովեքով,
Սըրտին խորունկ վերքըն դաժան
Քաղցըր արտասվաց բուժին ցողով.
Ընդ աստեղոք ի՜նչ կա սիրուն,
Քան զանձկալի Եղբայր անուն։

Մեկտեղ լացինք մենք ի հընում,
Եկեք, դարձյալ հար անբաժան
Խառնենք զարտոսր և ըզխնդում,
Որ բազմածընունդ ըլլայ մեր ջան.
Ընդ աստեղոք ի՜նչ կա սիրուն,
Քան զանձկալի Եղբայր անուն։

Մեկտեղ հոգնինք, մեկտեղ ցանենք,
Մեկ տեղ թափին մեր քըրտինքներ,
Ըզհունձ բարյաց երկինս հանենք,
Օր կյանք առնուն Հայոց դաշտեր.
Ընդ աստեղոք ի՜նչ կա սիրուն,
Քան զանձկալի Եղբայր անուն։

Խոսք՝ Մ. Պեշիկթաշյլանի
Երաժշտ.՝ Տ. Չուխաջյանի

ՔՈՒՅՐ ԻՄ ՆԱԶԵԼԻ


Քույր իմ նազելի, նայիր քո դիմաց՝
Վիրավոր, ավեր սիրտս եմ բացել.
Ա՜խ, նվիրական ինձ քո գիրկը բաց
Եվ գուրգուրիր ինձ ես շատ եմ լացել...
Քնքուշ ձեռներով աչերըս սըրբիր,
Մի՛ թող ինձ լալու — ես շա՜տ եմ լացել,
Ճակատիս մռայլ մշուշը ցրիր,
Եվ գուրգուրիր ինձ ես շատ եմ լացել։

Խոսք՝ Ավ. Իսահակյանի
Երաժշտ.՝ Դ. Ղազարյանի

ԳԱՐՈՒՆ


Ո՛հ, ի՞նչ անուշ և ի՛նչպես զով
Առավոտուց փըչես, հովիկ,
Ծաղկանց վրա գուրգուրալով
Եվ մազերուն կուսին փափկիկ.
Բայց չես, հովիկ, իմ հայրենյաց,
Գընա՛, անցի՛ր սըրտես ի բաց։

Ո՛, ի՞նչ աղու և սըրտագին
Ծառոց մեջեն երգես, թըռչնիկ,
Սիրո ժամերն ի անտառին
Զմայլեցան ի քո ձայնիկ.
Բայց չես, թըռչնիկ, իմ հայրենյաց,
Գընա՛ երգե՛ սըրտես ի բաց։

Ո՛հ, ի՞նչ մըրմունջ հանես վըտակ,
Ականակիտ և հանդարտիկ,
Քո հայելուդ մեջ անապակ
Նային զիրենք վարդն ու աղջիկ.
Բայց չես, վըտակ, իմ հայրենյաց,
Գընա՛, հոսե՛ սըրտես ի բաց։

Խոսք՝ Մ. Պեշիկթաշլյանի
Երաժշտ.՝ Տ. Չուխաջյանի

Ա՜Խ ԻՄ ՃԱՄԲԵՍ


Ա՜խ, իմ ճամբես մոլոր գընաց,
Անտակ ծովին դեմ առա.
Վա՜խ իմ սերըս անցա՜վ գընա՜ց,
Ետ կանչելու ճար չըկա։
Դումանն եկավ, ծովը ծածկեց,
Էն խաս հավքերն ի՞նչ եղան,
Դարդը, եկավ, սիրտըս ծակեց,
Էն ալ-վարդերս ի՞նչ եղան։
Ա՜խ, խաս հավքերն ծովում խեղդվան,
Ագռավն վըրես կըղռռա,
Սիրուս զառ-վառ վարդերն թոռման,
Բըլբուլըս անթև կը սըգա։

Խոսք՝ Ավ. Իսահակյանի
Երաժշտ.՝ Ար. Տիգրանյանի

ԵՍ ՈՐ ՄԵՌՆԻՄ


Ես որ մեռնիմ ինձ կըթաղեք,
Ալագյազի լանջերում,
Որ Մանթաշից հովերը գան,
Վըրաս հեվան ու երթան։

Ա՜խ թե տանջված սրտիս խորքից,
Մի ալ վարդ էլ դուրս ելներ,
Ու ընկերս հեռու տեղից,
Գար գերեզմանս այցելեր։

Ա՜խ թե նըրա խոր աչքերից,
Մի ցող վարդիս մեջ կաթեր,
Այն սուրբ ցողը սիրտս կերթար,
Վերքըս, վերքըս կըբուժեր։

Գերեզմանիս չորս դին փռվին,
Ցորեն արտերն ու ցոլան,
Եվ ուռիներն՝ մազերն արձակ,
Վըրաս ընկնին, անուշ լան։

Խոսք՝ Ավ. Իսահակյանի
Երաժշտ.՝ Սպ. Մելիքյանի

ՍԻՐՈՒՆ ԶԱՐՈՍ


Արևի պես սիրուն Զարոս,
Շափաղ տալով դուն կուգաս,
Էն մութ ձորին, իմ խոր սրտին,
Շողեր տալով դուն կուգաս։

Ալ-վարդերը՝ կըծքիդ վրա,
Լույս ցողերը՝ ոտներիդ,
Հովերի հետ ծամերդ թռան,
Մեռնիմ թուր-թուր ունքերիդ։

Արի՛ մոտս, եղնիկ աղջիկ,
Արար-աշխարհ թո՛ղ արի.
Նազ մի՛ անիր, նազիդ մատաղ
Անսեր սրտեն վազն արի։

Խոսք՝ Ավ. Իսահականի
Եղանակ՝ ժողովրդական

ԵՐԱԶ


Ես լսեցի մի անուշ ձայն,—
Իմ ծերացած մոր մոտ էր,
Փայլեց նշույլ ուրախության,
Բայց ափսո՜ս որ երազ էր։

Կարկաչահոս աղբյուրն այնտեղ,
Թավալում էր մարգարիտ.—
Նա հստակ էր որպես բյուրեղ,
Այն երազ էր ցնորամիտ։

Եվ մեղեդին տխուր, մայրենի,
Հիշեց մանկության օրեր.—
Մորս համբույրն ես զգացի,—
Ա՜խ ափսոս որ երազ էր։

Կըրծքին սեղմեց կարոտագին,
Աչքերս սրբեց — շատ թաց էր —
Բայց արտասուք գնում էին,
Ա՜խ այդ ինչու երազ էր։

Խոսք՝ Սմբատ Շահազիզի
Երաժշտ.՝ Կոմիտասի

ՄԱՆՈՒԿՆ ՈՒ ՋՈՒՐԸ


— Դու ո՞ր սարեն կուգաս, ջըրիկ,
Իմ պաղ ջըրիկ, ու անուշիկ։
—Ես էն սարեն կուգամ մըթին,
Որ հին ու նոր ձյունն է գըլխին։

— Դու ո՞ր առուն կերթաս, ջըրիկ,
Իմ պաղ ջըրիկ ու անուշիկ։
— Ես էն առուն կերթամ զըվարթ,
Ուր ափերն են շուշան ու վարդ։

— Դու ո՞ր այգին կերթաս, ջըրիկ,
Իմ պաղ ջըրիկ ու անուշիկ։
— Ես էն այգին կերթամ դալար,
Որ տերն է ժիր մեջն այգեպան։

Խոսք՝ Հով. Թումանյանի
Երաժշտ.՝ Ռ. Մելիքյանի

ՄԻ՛ ԼԱՐ


Մի՛ լար, մի՛ թացիր աչերըդ,
Աչքիդ լույսն ափսոս է, կանցնի.
Մի՛ տըխրիր, վարդ գարուն հասակըդ,
Մի՛ օր է, վառ մայիս, կանցնի։

Ի՞նչ ես ջան, էդ դարդին գերվել,
Դա էլ մի գիշեր է, կանցնի,
Էս կյանքն էլ հեքիաթ է էսպես,
Մի՛ շտապիր, մի՛ տանջվիր... կանցնի։

Խոսք՝ Դ. Դեմիրճյանի
Երաժշտ.՝ Ռ. Մելիքանի

ԲԱՐՁՐ ՍԱՐԵՐ

(«Անուշ» օպերայից)


Բարձըր սարե՜ր, ա՛յ սարե՜ր,
Ձեն եմ տալիս, վա՜յ սարեր,
Դուք էլ ինձ հետ ձեն տրվեք,
Իմ դարդերին թա՛յ սարեր։

Որս եմ՝ բութես ձեզ արած,
Ձեր ձորերին, ձեզ արած,
Կուզեմ կորչեմ անգյուման
Էս աշխարհից բեզարած։

Կորչեմ բեզար, դադարգյուն,
Քար-սարեսար, դադարգյուն,
Մեռնեմ, պրծնեմ էս օրից,
Բալքի առնեմ դադար քուն։

Ա՜խ, կըմեռնեմ, համա նա
Վա՛յ թե հանկարծ իմանա,
Ես կազատվեմ էս ցավից,
Աչքը լալով նա մնա։

Խոսք՝ Հ. Թումանյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Տիգրանյանի

ԱՍՈՒՄ ԵՆ ՈՒՌԻՆ

(«Անուշ» օպերայից)


Ասում են՝ ուռին
Աղջիկ էր ինձ պես,
Մընում էր յարին,
Ու չեկավ նա տես։

Խեղճը դողալով՝
Անհույս կըռացավ,
Դարդից չորացավ,
Ուռենի դարձավ։

Ջըրերի վրա
Գըլուխը կախած
Դեռ դողում է նա
Ու լալիս կամաց։

Ու ամբողջ տարին
Մի միտք է անում,
Թե յարը յարին
Ո՜նց է մոռանում...
Ո՜նց է մոռանում։

Խոսք՝ Հով. Թումանյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Տիգրանյանի

ԱՂՋԻ ԲԱԽՏԱՎՈՐ

(«Անուշ» օպերայից)


Աղջի, բախտավո՛ր,
Երնե՜կ քու սերին,
Քու սարի սովոր
Սև-սև աչքերին։

Համբարձում, յայլա՛,
Յայլա ջան, յայլա,
Սեր-օրեր, յայլա,
Յայլա՛ ջան, յայլա։

Մեռնեմ գարունքիդ,
Ծաղկած գարուն ես,
Սարի պես մեջքիդ
Կանգնած յար ունես։

Համբարձում, յայլա՛,
Յայլա ջան, յայլա,
Սար-յարեր, յայլա,
Յայլա՛ ջան, յայլա։

Խոսք՝ Հով. Թումանյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Տիգրանյանի

ԱՂՋԻ ԱՆԱՍՏՎԱԾ

(«Անուշ» օպերայից)


Աղջի, անաստված, նըստիր վրանում,
Ի՞նչ ես դուրս գալիս, խելքամաղ անում,
Աշուղ ես շինել, չեմ հանգստանում,
Խաղեր կապելով,
Չոլեր չափելով,
Ոչխարըս անտեր,
Ընկել եմ հանդեր։

Աման, է՛րեցիր սիրտըս քո սիրով,
Ոտըս կապեցիր թել-թել մազերով,
Էլ չեմ դիմանա, կըփախցնեմ զոռով,
Ա՛յ սարի աղջիկ,
Ա՛յ սիրուն, աղջիկ,
Ա՛յ դու կարմրաթուշ,
Թուխամազ Անուշ։

Քու հերն ու մերը թե որ ինձ չըտան,
Արին կըթափեմ ես գետի նման,
Սարերը կընկնեմ, կորչեմ անգյուման,
Ա՛յ սև աչքերով,
Ա՛յ ծով աչքերով,
Ունքերըդ կամար,
Աղջիկ քեզ համար։

Խոսք՝ Հով. Թումանյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Տիգրանյանի

ԱՄՊԻ ՏԱԿԻՑ

(«Անուշ» օպերայից)


Ամպի տակից ջուր է գալի,
Դոշ է տալի, փըրփըրում,
Էն ու՞մ յարն է նըստած լալի,
Հոնգուր-հոնգուր էն սարում։

— Ա՛յ պաղ ջրեր, զուլալ ջրեր,
Որ գալիս եք սարերից,
Գալիս, անցնում հանդ ու չոլեր,
Յարս էլ խմե՞ց էդ ջրից։

Յարաբ խմե՞ց, յարաբ հովցա՞վ
Վառված սիրտը իմ յարի,
Յարաբ հովցա՞վ, յարաբ անցա՞վ
Անքուն ցավը ջիգյարի։

— Աղջի, քո յարն եկավ, անցավ,
Վառված, տարված քո սիրով,
Էրված ջիգյարն եկավ, անցավ,
Չհովացավ պաղ ջրով։

Խոսք՝ Հով. Թումանյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Տիգրանյանի

ՍԻՐՈՒՆ ԱՂՋԻԿ

(«Անուշ» օպերայից)


Սիրուն աղջիկ, ի՞նչ ես լալիս
Էդպես մենակ ու մոլոր,
Ի՞նչ ես լալիս ու ման գալիս
Էս ձորերում ամեն օր։

Թե լալիս ես, վարդ ես ուզում,
Մայիս կըգա, քիչ էլ կաց,
Թե լալիս ես, յարդ ես ուզում,
Ա՜խ, նա գնա՜ց, նա գնա՜ց։

Արտասվելով, լալով էդպես
Ետ չես դարձնի էլ գերիդ,
Ինչո՞ւ իզուր հանգցընում ես
Ջահել կըրակն աչքերիդ։

Նրա անբախտ շիրմի վրա
Պաղ ջուր ածա աղբյուրի,
Դուն էլ գնա՛, նոր սեր արա,
Էսպես է կարգն աշխարհի։

Խոսք՝ Հով. Թումանյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Տիգրանյանի

ՀԱՄԲԱՐՁՈՒՄ ՅԱՅԼԱ

(«Անուշ» օպերայից)


Համբարձում եկավ, ծաղկունքը ալվան
Զուգել են հանդեր նախշուն գորգերով.
Փունջ-փունջ աղջիկներ սարերը ելան,
Վիճակ հանելու, աշխույժ երգերով։

Համբարձում յայլա,
Յայլա ջան, յայլա,
Լավ օրեր, յայլա,
Յայլա ջան, յայլա։

Երգ ու բույր խառնած,
Թև թևի տված,
Զուգում են լեռներ,
Ծաղիկ են քաղում,
Ծաղկի հետ խաղում,
Ինչպես թիթեռներ։

Համբարձում յայլա,
Յայլա ջան, յայլա,
Լավ օրեր, յայլա,
Յայլա ջան, յայլա։

Խոսք՝ Հով. Թումանյանի
Երաժշտ.՝ Ա. Տիգրանյանի

ԱՇՈՒՂԻ ԵՐԳԸ

(«Ալմաստ» օպերայից)


Ղուլ արեք երգչին հնչուն սազովն իր
Շող պատկերը քո,
Շիրազի վարդի անմար նազովն է
Շող պատկերը քո.
Զօր-գիշեր հոգի ու սիրտ մաշող է
Շող պատկերը քո,
Ի՜նչ ալմաս ու լալ, երկնի մի շող է
Շող պատկերը քո։

Տիրուհի, աշխարհ-արար հմայել ես,
Վեհ ես, ով անպարտ,
Նաղաշի ճարտար գրչին վայել է
Դեմքդ ծով հըպարտ.
Քեզ համար, իմ տեր, արև պահել է
Թագն իր ակնազարդ.
Ամենին անհուր բոցով է
Շող պատկերը քո։

Օ՜, նայի՛ր, արքան հըզոր ընդմիշտ է
Քեզ դարձել գերի,
Շահ լինի, թե սովահար դերվիշ մի,
Ղուլ է հետքերիդ.
Ա՜խ, կարող ես արևել դու վիշտը
Հուր քո աչքերից,
Երկնաշող ուժով խավար մաշող է
Շող պատկերը քո։

Երաժշտ.՝ Ա. Սպենդիարովի

ՀԱՄԵՍՏ ԱՂՋԻԿ


Համեստ աղջիկ, ինձ մի՛ տանջիր չարաչար,
Չարաչար է սիրուն ջան, չարաչար։

Հոգիս հոգուդ մատաղ լինի ամեն ժամ,
Ամեն ժամ, սիրուն ջանք, ամեն ժամ։

Մենք հարազատ, մեր մեջ չկա խտրություն,
Խտրություն, սիրուն ջան, խտրություն։

Նազլո՛ւ, նազլո՛ւ, մի՛ գըցիր սարեսար,
Սարեսար, սիրուն ջան, սարեսար։

Մատաղ կյանքումս քեզ եմ սիրել, աննման,
Աննման, սիրուն ջան, աննման։
Գիշեր-ցերեկ դադար չունեմ քեզ համար։
Քեզ համար, սիրուն ջան, քեզ համար։

Խոսք և եղանակ՝ անհայտ հեղինակների

ՁՄԵՌՆ ԱՆՑԱՎ, ԳԱՐՈՒՆՆ Է ԱՐԴ

(«Կարինե» օպերետայից)


Ձըմեռն անցավ, գարունն է արդ,
Բըլբուլի դեմ բացվում է վարդ,
Լեռներ, դաշտեր գորգով ծածկված,
Կենդանության արին նոր զարդ։

Շող լուսնյակին
Կույսն ու ծաղիկ
Միմյանց գգվին
Սիրատարփիկ։

Ա՜խ, փափկասո՛ւն մանկիկ զեփյուռ,
Անուշ հոտով ծաղկանց սփյուռ,
Աղբերց վըրայեն լուսակարկաչ
Ի՜նչպես թըռչին կուսին առաջ։

Երաժշտ.՝ Տ. Չուխաջյանի

ԱՂԱՍՈՒ ԵՐԳԸ

(«Վերք Հայաստանից»)


Սար ու ձոր ընկած, մեկ չոր թըփի տակին,
Գետին նայելով մնացել եմ նըստած,
Ձեռըս ծոցումըս, գըլուխըս լեռ քարին,
Տըխուր լալիս եմ՝ օրըս խավարած։

Ամպերն առաջիս, սարերն հետևիս,
Քեզ մըտիկ տալով, ա՜յ իմ ջան Մասիս,
Աղի արցունքով էրված, խորոված
Երեսիդ նայեմ, մընամ քարացած։

Ծընողք, ազգականք հեռու ինձանից,
Լուսնին նայելով, ձեր սերըն հիշելով,
Յարաբ ե՞րբ կըլինի, որ ես ձեզանից
Իմ կարոտըս առնեմ, ձեզ «ջան» ասելով։

Նազլո՛ւ, իմ Նազլու, անուշ իմ Նազլու,
Աղասին քեզ տա իր վերջին բարով։

Խոսք՝ Խ. Աբովյանի
Ձայնագր. և մշակում՝ Մ. Աղայանի

ՅԱՅԼԻ

(«Սաֆա» օպերայից)


Վըզիս հուլունք կըշարեմ,
Հե՜յ աման, ա՛յ յայլի,
Յարիս խալչա կըկարեմ,
Ջանըմ աման, ա՛յ յայլի։
Հե՜յ,
Չըլնի ինձնից նեղանաս,
Խաս թելերով կըկարեմ,
Հե՜յ աման, ա՜յ յայլի,
Ջանըմ աման, ա՛յ յայլի։

Խունջիկ մունջիկ կաքավ ես,
Հե՜յ աման, ա՛յ յայլի,
Դու մեր սարի մարալ ես,
Ջանըմ աման, ա՛յ յայլի։
Հե՜յ,
Լեզուդ շիրին Նիրվանի,
Տես՝ խոստումըդ կատարի,
Հե՜յ աման, ա՛յ յայլի,
Ջանը՛մ աման, ա՛յ յայլի։

Ձեն ձենի տուր, ա՛յ ախպեր,
Հե՜յ աման, ա՛յ յայլի,
Կըռնիդ ուժ տուր, ա՛յ վարպետ,
Ջանըմ աման, ա՛յ յայլի։
Հե՜յ,
Որ Մեյսարին՝ մեզի տա
Խաս, խալիչա ու կարպետ,
Հե՜յ աման, ա՛յ յայլի,
Ջանըմ աման, ա՛յ յայլի։

Խոսք և երաժշտ.՝ Ա. Մայիլյանի

ԱԶԱՏՆ ԱՍՏՎԱԾ


Ազատն աստված այն օրից,
Երբ հաճեցավ շունչ փըչել,
Իմ հողանյութ շինվածքին
Կենդանություն պարգևել
Ես անբարբառ մի մանուկ
Երկու ձեռքըս պարզեցի՛
Եվ իմ անզոր թևերով
Ազատություն գըրկեցի։

Մինչ գիշերը անհանգիստ,
Օրորոցում կապկապած,
Լալիս էի անդադար,
Մորըս քունը խանգարած,
Խընդրում էի նորանից
Բազուկներիս արձակել.
Ես այն օրից ուխտեցի
Ազատությունը սիրել։

Թոթով լեզվիս մինչ կապերը
Արձակվեցան, բացվեցան,
Մինչ ծընողքըս իմ ձայնից
Խընդացին ու բերկրեցան,
Նախկին խոսքըն, որ ասացի,
Չէր հայր, կամ մայր, կամ այլ ինչ.
Ազատությո՜ւն դուրս թըռավ
Եմ մանկական բերանից։

«Ազատությո՞ւն — ինձ կըրկնեց
Ճակատագիրը վերևից.—
Ազատությա՞ն դու զինվոր
Կամիս գըրվել այս օրից։
Ո՜հ, փըշոտ է ճանապարհըդ,
Քեզ շատ փորձանք կըսպասե.
Ազատություն սիրողին
Այս աշխարհը խիստ նեղ է»։

— Ազատությո՜ւն,— գոչեցի,—
Թող որոտա իմ գըլխին
Փայլակ, կայծակ, հուր, երկաթ,
Թող դավ դընե թըշնամին,
Ես մինչ ի՛ մահ, կախաղան,
Մինչև անարգ մահու սյուն
Պիտի գոռամ, պիտ կըրկնեմ
Անդադար՝ ազատությո՜ւն։

Խոսք՝ Մ. Նալբանդյանի
Երաժշտ.՝ Կարա-Մուրզայի,
Հ. Սինանյանի

ԾԻԾԵՌՆԱԿ


Ծիծեռնա՛կ, ծիծեռնա՛կ,
Դու գարնան սիրուն թռչնակ.
Դեպի ո՞ւր, ինձ ասա,
Թըռչում ես այդպես արագ։

Ա՜խ, թըռի՛ր, ծիծեռնակ,
Ծընած տեղս՝ Աշտարակ,
Անդ շինիր քո բույնը
Հայրենի կըտուրի տակ։

Անդ հեռու ալևոր
Հայր ունիմ սգավոր,
Որ միակ յուր որդուն
Սպասում է օրեոր։

Երբ տեսնես դու նորան,
Ինձնից շատ բարև արա
Ասա՝ թող նըստի, լա
Յուր անբախտ որդու վըրա։

Դու պատմե, թե ինչպես
Աստ անտեր ու խեղճ եմ ես,
Միշտ լալով, ողբալով՝
Կյանքս մաշվել, եղել է կես։

Ինձ համար ցերեկը
Մութ է շրջում արեգը,
Գիշերը թաց աչքիս
Քունը մոտ չի գալիս։

Ասի՛ր, որ չբացված՝
Թոռմեցա միայնացած,
Ես ծաղիկ գեղեցիկ,
Հայրենի հողից զրկված։

Դե՛հ, սիրո՛ւն ծիծեոնակ,
Հեռացի՛ր, թըռի՛ր արագ
Դեպի հայոց աշխարհը,
Ծընած տեղըս՝ Աշտարակ։

Խոսք՝ Գ. Դոդոխյանի
Ձայնագր. և մշակում՝ Կոմիտասի

ԿՌՈՒՆԿ


Կռունկ, աստի՞ կուգաս, ծառա եմ ձայնիդ,
Կռունկ, մեր աշխարհեն խապրիկ մի չունի՞ս.
Մի՛ վազեր, երամիդ շուտով կըհասնիս.
Կռունկ, մեր աշխարհեն խապրիկ մի չունի՞ս։

Թողել եմ ու եկել մըլքերս ու այգիս,
Քանի որ ա՜խ կանեմ, կու քաղվի հոգիս,
Կռունկ, պահ մի կացի՛ր, ձայնիկդ ի՛ հոգիս,
Կռունկ, մեր աշխարհեն խապրիկ մը չունի՞ս։

Քեզ բան հարցանողին չես տանիր տալապ.
Ձայնիկդ անուշ կուգա քան զջրի տոլապ,
Կռունկ, Պաղտատ իջնուս կամ թե ի՛ Հալապ,
Կռունկ, մեր աշխարհեն խապրիկ մի չունի՞ս։

Սրտերնիս կամեցավ, ելանք, գընացինք,
Այս սուտ աստնվորիս բաներն իմացանք,
Աղուհացկեր մարդկանց կարոտ մնացինք,
Կռունկ, մեր աշխարհեն խապրիկ մի չունի՞ս։

Աշունն է մոտեցեր, գնալու ես թետպիր,
Երամ ես ժողվեր հազարներ ու բույր,
Ինձ պատասխան չտվիր, ելար, գնացիր,
Կռունկ, մեր աշխարհեն գընա, հեռացի՛ր։

Մշակում՝ Կոմիտասի

ՀԱՅՈՑ ԱՂՋԻԿՆԵՐ


Հայոց աղջիկներ, ձեր հոգուն մատաղ,
Երբ միտս եք գալիս, ասում եմ ես ա՜խ,
Հալվում եմ, հալվում օտարության մեջ,
Ա՜խ, սիրտըս խորվում, ցավիս չըկա վերջ։

Երբ կարմիր գինին բաժակումս ածած,
Սեղանիս վրա առաջըս է դըրած,
Աչքըս ակամա վըրան եմ գցում,
Ձեր սիրուն պատկերն եմ մեջը տեսնում։

Հայոց աղջիկներ, ձեր հոգուն մեռնեմ,
Ձեր սիրուն աչերն էլ ե՞րբ կըտեսնեմ,
Էն սև-սև աչերն՝ սև ունքով պատած,
Կարծեմ երկնային ղալամով քաշած։

Հայոց աղջիկներ, ի՞նչ անուն տամ ձեզ,
Թե հրեշտակ ասեմ, հրեշտակ չեմ տեսել,
Թե մարդ անվանեմ, բեդամաղ կանեմ,
Ուրեմն ի՞նչ ասեմ, մոլորվա՛ծ եմ ես։

Ձեր սերն է միայն սըրտումըս պահած,
Ձեր սիրով միայն եմ ես կենդանի,
Ձեր սերը միայն էս կյանքս մաշված
Օտարության մեջ դեռ կըպահպանի։

Խոսք՝ Գ. Միրիմանյանի
Մշակում՝ Մ. Մազմանյանի

ՄԱՅՐ ԱՐԱՔՍԻ


Մայր Արաքսի ափերով
Քայլամոլոր գընում եմ,
Հին-հին դարուց հիշատակ
Ալյաց մեջը պըտրում եմ։

Բայց նոքա միշտ հեղհեղուկ,
Պըղտոր ջըրով եզերքին
Դարիվ-դարիվ խըփելով,
Փախչում էին լալագին։

— Արաքս, ինչո՞ւ ձկանց հետ
Պար չես բռնում մանկական,
Դու դեռ ծովը չըհասած
Սըգավո՞ր ես ինձ նըման։

Ի՞նչու արցունք ցայտում են
Քու սեգ, հըպարտ աչերից,
Ինչո՞ւ արագ փախչում ես
Այդ հարազատ ափերից։

Մի՛ պըղտորի հատակըդ,
Հանդարտ հոսե խայտալով,
Մանկությունը քո կարճ է,
Շուտ կհասնես դեպի ծով։

Վարդի թըփեր թո՛ղ բըսնին
Քու հյուրընկալ ափի մոտ,
Սոխակները նոցա մեջ
Երգեն մինչև առավոտ։

Խոսք՝ Ռ. Պատկանյանի


==ՍՈՎԵՏԱԿԱՆ ՇՐՋԱՆԻ ԳՈՒՍԱՆԱԿԱՆ ԵՐԳԵՐ==

===ՀԱՅԱՍՏԱՆ===





Գեղատեսիլ լեռների մեջ երջանիկ

Բոյ ես քաշում ազատ, անուշ Հայաստան,

Վերածնված, ծաղկած այգի, անուշիկ,

Դեմքիդ ժըպիտ զըվարթ, անուշ Հայաստան։



Որդիներըդ անվախ, կըռվում անվեհեր,

Հայրենական պատերազմում անձնվեր,

Քանի տասնյակ գեներալներ, հերոսներ

Բարձրացրին փառքըդ, անուշ Հայաստան։



Օրըստօրե ստեղծում ես կյանք ու սեր,

Ակադեմիադ արևի պես լույսն է մեր,

Երաժիշտներ, բանաստեղծներ, բանվորներ,

Գիտնական շատ ունես, անուշ Հայաստան։



Պանդուխտ զավակներըդ դեպի քեզ կանչե,

Լավըդ տեսնի քո թըշնամին, ամաչե,

Պատմությունըդ ողջ աշխարհ կըճանաչե,

Երևանն է սիրտդ, անուշ Հայաստան։



Ցավ ունեիր դու մահացու, անփարատ,

Վերքըդ բուժեց Մեծ Լենինը գըթառատ,

Սովետական հոգով շընչեցիր ազատ

Ու կապրես հավիտյան, անուշ Հայաստան։



Դեմքըդ կարմիր, օրըդ կարմիր, դու կարմիր,

Ունես նոր վերելքի փայլուն ծրագիր,

Ինձ համար աշխարհում միակ հատընտիր,

Մի հատիկ, աննման ես, անուշ Հայաստան։

Գուսան Հավասի

ԿՈԼԽՈԶԻ ՉՈԲԱՆ


Նոր լուսաբացին, արևից առաջ,
Հոտըդ փըռվել է սարն ի՛ վեր կանաչ,
Արոտիդ չորս դին բացվել է կակաչ,
Քեզ պես դուրեկան, կոլխոզի չոբան.
Արևնամուտին տուն արի, յար ջան,
Կոլխոզի չոբան, արևիդ ղուրբան։

Ես ալ-մայիսին չեմ մտել պարտեզ,
Չեմ քաղել ծաղիկ, վարդեր հրակեզ,
Իմ անուշ հովիվ, կըսպասեմ ես քեզ,
Իմ ծաղիկ գարնան, կոլխոզի չոբան.
Արևնամուտին տուն արի, յար ջան,
Կոլխոզի չոբան, արևիդ ղուրբան։

Իմ սերն է անքուն հոգուդ ընկերը,
Հըսկում ես հոտիդ ողջ գիշերները,
Հավասն էլ երգեց հերոսիդ սերը,
Քաջ և պատվական, կոլխոզի չոբան.
Արևնամուտին տուն արի, յար ջան,
Կոլխոզի չոբան, արևիդ ղուրբան։

Գուսան Հավասի

ՅԱՅԼԱՎՈՐ ՅԱՐՍ


Սարի ճամփով ալ ու ալվան,
Յայլավորը շարվե-շարան
Շտապում է պար բռնելու
Ծաղկած լանջին բարձր լեռան։

Պար գալող, քո պարիդ մեռնեմ,
Քո սիրած զով սարիդ մեռնեմ,
Կաթնաղբյուրի ճերմակ ջրով,
Հովացած ջիգյարիդ մեռնեմ։

Հագել են ալ գարնան տարազ,
Բարձրանում են վեր նազե-նազ,
Իրիկնադեմ երգ ասելով
Տուն կդառնան խիստ վազե-վազ։

Շտապով ընթացող յարս,
Երեսին քրտնքի ցող յարս,
Գիշերվա լուսնին չի մնա
Արևով գնացող յարս։

Յայլավորը թեթև կուգա,
Իմ յարը հևի-հև կուգա,
Ջավախեթի սեգ սարերեն
Կաթը ձեռքին ներքև կուգա։

Տուն արի, թառլանիդ ղուրբան,
Հավասին՝ ջեյրանիդ ղուրբան,
Յարի համար սերն է քաշել,
Սարի կթվոր ջանիդ ղուրբան։

Գուսան Հավասի

ԶԵՓՅՈՒՌ ԲԱՐԵՎ ՏԱՐ


Անուշ հովիկ եկար գարնան,
Ծաղկեցրիր այգի, բուրաստան,
Գնա դեպի իմ մայր Հայաստան.
Զեփյուռ բարև տար իմ յարին,
Զեփյուռ բարև տար իմ յարին,
Գարնան արև տար իմ յարին։

Ման է գալիս բուրաստանում,
Վարդի բուրով հանգստանում,
Սովետական Հայաստանում.
Զեփյուռ բարև տար իմ յարին,
Զեփյուռ բարև տար իմ յարին,
Կարմիր արև տար իմ յարին։

Անուշ հովիկ դարդս լացող,
Շնգշնգալով սիրտս բացող,
Հավասուն իսպառ մոռացող.
Զեփյուռ բարև տար իմ յարին,
Զեփյուռ բարև տար իմ յարին,
Կյանք ու արև տար իմ յարին։

Գուսան Հավասի

ՀԱՅ ԱՂՋԻԿ ԿՈԼԽՈԶՆԻԿ


Ամեն օր խեղճ մոլոր, առանց քեզ իմ յար,
Միշտ տրտում անխնդում խղճա ինձ իմ յար,
Դու գարնան բուրաստան, մի պարտեզ իմ յար.
Մշտական ալ-ալվան, դուրեկան արի,
Հայ աղջիկ կոլխոզնիկ, պատվական արի։

Դու սիրուն մեծանուն, հանճարն ես երգիս,
Հոգեշար, ոսկելար քնաքն ես ձեռքիս,
Լոխմանն ես, դարմանն ես ու ճարն ես վերքիս.
Գեղեցիկ, մի հատիկ աննման արի,
Հայ աղջիկ կոլխոզնիկ, պատվական արի։

Երբ կգաս բարև տաս ինձ սիրուն նայես,
Խիղճ անես չսպանես սիրասուն նայես,
Վերքով լի երգով լի Հավասուն նայես.
Խղճի սով, խելքի ծով, դուրեկան արի,
Հայ աղջիկ կոլխոզնիկ պատվական արի։

Գուսան Հավասի

Ի՞ՆՉ ԱՍԵՄ


Պարտեզում իրիկնապահին
Ընկերներով ման կուգային,
Բացվել էր դեմքը երկնային։

Արև ասեմ, թե
Լուսին ասեմ, թե
Ի՞նչ, ի՞նչ ասեմ
Գեղեցիկ յարիս։

Երգում էր սըրտի սերիցը,
Սազն էլ չի գըցում ձեռիցը,
Թափում է շրթունքներիցը։

Նաբաթ ասեմ, թե
Շաքար ասեմ, թե
Ի՞նչ, ի՞նչ ասեմ
Անուշիկ յարիս։

Հավասուս դարդերը ծով է,
Դարձյալ նստել է, յար կգովե,
Հետս էլ չի խոսի, խըռով է։

Համըր ասեմ, թե
Բըլբուլ ասեմ, թե
Ի՞նչ, ի՞նչ ասեմ
Սիրունիկ յարիս։

Գուսան Հավասի

ԸՆԾԱ ԽՆՁՈՐ


Գարնան պղտոր գետի նման,
Խիստ եղած էր սիրտս այսօր,
Կսպասեի դեղ ու դարման,
Սիրուց ստացած վերքերիս խոր.
Յարի ղրկած ընծա խնձոր,
Մահլամ դրի վերքերիս խոր։

Մատաղ քեզ քաղող ձեռքերին,
Քեզ ինձ է ղրկել իմ փերին,
Նման ես սիրուն այտերին,
Ալվան-ալվան կարմիր կլոր.
Ճարի ղրկած ընծա խնձոր,
Մահլամ դրի վերքերիս խոր։

Էդ քո ծառը դալար մնա,
Սիրո ցավին նա ճար մնա,
Ամենքի յարն էլ յար մնա,
Հավասն էլ սիրով բախտավոր։
Յարի ղրկած ընծա խնձոր.
Մահլամ դրի վերքերիս խոր։

Գուսան Հավասի

ԽՌՈՎ ՄԻ ՄՆԱ


Աշխարհում մի հատիկ, իմ հոգուս հատոր,
Յար սիրես մուրազդ խռով մի մնա,
Զուգվիր ու զարդարվիր, արա բախտավոր,
Հագիր նուրբ տարազդ խռով մի մնա.
Արի յար ջան էլ չեմ դիմանա։

Իզուր ես նեղացել, ով սիրուն սոխակ,
Երգող թռչունների թագուհի միակ,
Ես լսել եմ ուզում ամեն ժամանակ,
Անուշ երգ ու սազդ խռով մի մնա.
Արի յար ջան էլ չեմ դիմանա։

Երանի այն օրվան երբ բարև տվիր,
Լույսի կարոտ հոգուս դուն արև տվիր,
Կարծես անուշ վարդի ալ տերև տվիր,
Նորից տուր փարվազդ խռով մի մնա.
Արի յար ջան էլ չեմ դիմանա։

Հավաս ունես արդյոք սերդ երգողին,
Ինչպես գարնան հավքերն արևի շողին,
Ձեռդ տուր մոտեցիր սիրուդ աշուղին,
Վերջացրու էդ նազդ խռով մի մնա.
Արի յար ջան էլ չեմ դիմանա։

Գուսան Հավասի

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ


Մեր սիգապանծ Զանգեզուրի
Սարերի հարս՝ վարդ Գորիսում,
Կըռվում զոհված հերոսների
Հուշարձանն է հըպարտ կանգնում։
Նրանց արդար հոգիներից
Բխում է սառ զուլալ աղբյուր,
Ամեն անգամ ջուր խմելիս՝
Շըրթունքներով կտանք համբույր։

Հայրենիքիս սիրուն զոհված
Հերոսները միշտ անմահ են,
Կյանք բերին մեր սերունդներին,
Որ կռիվ ու լաց չտեսնեն։
Նրանց արդար հոգիներից...

Աշուղ Աշոտ, չի՛ մոռանում
Հայրենիքս իր հերոսներին,
Հերոսներով ենք զորանում
Ու հասնում վեհ բարձունքներին։
Նրանց արդար հոգիներից...

Գուսան Աշոտ

ԲՐԻԳԱԴԻՐ ԱՂՋԻԿ


Բացվել ես պայծառ բամբակի արտում
Տեսքով մի հատիկ բրիգադիր աղջիկ,
Աշխատանքի վառ սեր կա քո սրտում,
Ալ վարդի փնջիկ բրիգադիր աղջիկ։
Ծաղիկ ես, ծաղիկ ալ վարդի փնջիկ,
Բուրմունքդ անուշիկ բրիգադիր աղջիկ։

Բամբակն սպիտակ, դու կարմիր սիրուն,
Կարծես հունվարին ալ վարդ դալարուն,
Մի կողմը ձմեռ է մյուսը գարուն,
Կենդանի ծաղիկ բրիգադիր աղջիկ։
Ծաղիկ ես, ծաղիկ...

Երեսունհինգ ամյա մեր հայրենիքը,
Հոգիդ բերկրանքով լցվել է լիքը,
Քո մատաղ սրտի սիրո գաղտնիքը,
Կյանքն է երջանիկ բրիգադիր աղջիկ։
Ծաղիկ ես, ծաղիկ...

Հերոսն ես այսօր մեծ աշխատանքի,
Առաջ ընթացող նոր ուրախ կյանքի,
Հավասու երգով միշտ գովասանքի
Արժան գեղեցիկ բրիգադիր աղջիկ։
Ծաղիկ ես, ծաղիկ...

Գուսան Հավասի

ԵՐԳ ԽԱՂԱՂՈՒԹՅԱՆ


Քո թևերի տակ մեր ողջ երկիրը,
Թող միշտ անվթար, ապահով լինի,
Ճախրիր աշխարհում, քո օթևանը,
Թող ամեն հովիտ ծաղկի ծով լինի։
Ով խաղաղություն, դու վառ գարուն ես,
Մեր հոգու, սրտի, կամքի լեզուն ես։

Մեր ազատ երկրում դրել ես բունդ,
Թափահարում ես թևերդ սպիտակ,
Մենք աղավնի ենք դրել անունդ,
Եվ արծվի սիրտ ենք դրել կրծքիդ տակ։
Ով խաղաղություն...

Դու զով սարերի զվարթ զեփյուռն ես.
Լույս ու ծաղիկ ես, պայծառ գալիք ես,
Անուշ մայրիկ ես, քնքույշ քույրիկ ես,
Իմ սազը լարած միշտ երգում եմ քեզ։
Ով խաղաղություն...

Գուսան Աշոտը հավատով հստակ,
Անունն է դնում քո մեծ կոչի տակ,
Դու միշտ կհաղթես մահին դժնդակ,
Մեծ Կրեմլից ծագող անմար արեգակ։
Ով խաղաղություն...

Գուսան Աշոտ

ԶԱՆԳԵԶՈՒՐԻ ԾՆՈՒՆԴ


Նորից, յար ջան, հիշեցի ես սև ունքերըդ,
Ո՞նց մոռանամ, քանի որ կա տանջող սերըդ,
Բաժակիս մեջ միշտ տեսնում եմ վառ պատկերըդ.
Հեյրանըդ եմ ես, իմ կյանքում քեզնով տարված,
Ջահել եմ ես, ինձ մի խփիր սիրո հարված,
Դու ծաղկավառ Զանգեզուրի բարի ծնունդ,
Հազար տեսակ վարդերից ես առել սնունդ։

Խղճիս մոտիկ, շատ բարի է ազնիվ մարդը,
Հողիդ մատաղ, Զանգեզուրն է ծննդավայրը,
Մեկ-մեկ երգե, գոնե լսեմ անուշ ձայնըդ.
Հեյրանըդ եմ ես, իմ կյանքում քեզնով տարված,
Ջահել եմ ես ինձ մի խփիր սիրո հարված,
Դու ծաղկավառ Զանգեզուրի բարի ծնունդ,
Հազար տեսակ վարդերից ես առել սնունդ։

Ինձ ասում են. «Աշուղ Աշոտ, յարըդ ո՞ւր է».
Ասում եմ՝ հրես, սրտիս միջին նա մի հուր է,
Թերթևունքը ուժեղ ծակող մի սուր թուր է.
Հեյրանըդ եմ ես, իմ կյանքում քեզնով տարված,
Ջահել եմ ես, ինձ մի խփիր սիրո հարված,
Դու ծաղկավառ Զանգեզուրի բարի ծնունդ,
Հազար տեսակ վարդերից ես առել սնունդ։

Գուսան Աշոտ

ՄՈՐ ՍԵՐԸ


Լույսի նըման, հույսի նըման կենսատու,
Կյանքի նըման թանկագին է մոր սերը, (2)
Որդու համար միշտ էլ պայծառ լուսատու,
Հավերժական սրտագին է մոր սերը։ (2)
Ջան, անուշ մայրիկ, ջան, քնքուշ մայրիկ,
Քո լեզվին մատաղ, քո լեզուն մեղմիկ։ (2)

Մայրը կուզի, կյանքը թողնի իր որդուն,
Աչքի լույսը թողնի իր որդուն, (2)
Ջերմ համբույրը, սիրտը թողնի իր որդուն,
Մահը վանող պինդ վահան է մոր սերը։ (2)
Ջան, անուշ մայրիկ, ջան, քնքուշ մայրիկ,
Քո լեզվին մատաղ, քո լեզուն մեղմիկ։ (2)

Գուսան Աշոտ, միշտ սիրվեցիր դու մորից,
Սիրտըդ լըցվեց սիրո երգով այն օրից, (2)
Անցավ, գընաց, էլ չի դառնա նա նորից,
Ուրեմն միշտ երգիր, հարգիր մոր սերը,
Անուշ ձայնով երգիր, հարգիր մոր սերը։
Ջան, անուշ մայրիկ, ջան, քնքուշ մայրիկ,
Քո լեզվին մատաղ, քո լեզուն մեղմիկ։ (2)

Գուսան Աշոտ

ԶԵՓՅՈՒՌ


Զեփյուռը փչեց իմ Հայաստանի
Սիրո ջահելիս խանձված երեսին,
Փչեց բույր հոտը հանդ-հանդաստանից,
Բերեց, հասցրեց իմ վառ մեջլիսին։
Իմ Հայաստանի վառ սիրուններից
Մեկին սիրել եմ, վառվել հուր սերից։

Հայրենիքը մեկ, ծննդավայրը ջոկ,
Հայաստանն էլ իմ ծննդավայրն է,
Ամեն մեկը մի մայր ունի ջոկ-ջոկ,
Երևանն էլ իմ հալալ մայրն է։
Իմ Հայաստանի վառ սիրուններից
Մեկին սիրել եմ, վառվել հուր սերից։

Ինձ կաթ է տվել յուր կաթնաղբյուրից,
Պահել, փայփայել, մեծացրել է ինձ,
Ես ո՞նց մոռանամ ամագ տըվողիս,
Քյամանչան ձեռքիս երգիչ եմ դարձել։
Իմ Հայաստանի վառ սիրողներից
Մեկին սիրել եմ, վառվել հուր սերից։

Գուսան Աշոտ

ՈՉ ՄԻ ԾԱՂԻԿ ՔՈ ԲՈՒՐՄՈՒՆՔԸ ՉՈՒՆԻ


Աշուղ եմ էդ քո սև-սև աչերիդ,
Էդ անուշ լեզվիդ, կեռ-կեռ ունքերիդ,
Մուշկ ու ամբար էդ երկար ծամերիդ.
Ոչ մի ծաղիկ քո բուրմունքը չունի,
Ոչ մի մայր քեզ պես գյոզալ չի ծընի։

Բերանըդ աղբյուր, ատամըդ զարդ է,
Այտերդ մարմար, կարծես թե վարդ է,
Քեզ առնողն բախտավոր մարդ է.
Ոչ մի ծաղիկ, քո բուրմունքը չունի,
Ոչ մի մայր քեզ պես գյոզալ չի ծընի։

Քո մորը մատաղ, որ նա քեզ ծընեց,
Աշխարհիս միայն մի փերի հանձնեց,
Աշուղ Աշոտին նա երգիչ դարձրեց.
Ոչ մի ծաղիկ քո բուրմունքը չունի,
Ոչ մի մայր քեզ պես գյոզալ չի ծընի։

Գուսան Աշոտ

ԽՌՈՎ ԳՆԱՑ


Աչքս դեմի սարին մնաց,
Յարս ինչո՞ւ խռով գնաց,
Երանի թե ետ գա նորից,
Ծաղիկ փնջած խռով գնաց։

Ինչո՞ւ համար խռովել է,
Գուցե ճամփին մոլորվել է,
Կամ թե ուրիշին սիրել է,
Մենակ թողեց, խռով գնաց։

Զմրուխտ հավքեր շորորալեն,
Գալիս եք դուք էն մեծ սարեն,
Խաբար բերեք անգին յարեն,
Ինչո՞ւ այդպես խռով գնաց։

Ճամփա ընկիր գուսան Աշոտ,
Գնա հասիր քո յարի մոտ,
Գուցե սիրտն է ընկել կարոտ,
Չէ՞ որ մոլոր խռով գնաց։

Ինչո՞ւ համար խռովել է,
Գուցե ճամփին մոլորվել է,
Կամ թե ուրիշին սիրել է,
Մենակ թողեց խռով գնաց։

Գուսան Աշոտ

ԷՆ ՍԱՐԵՐԸ


Էն սարերը ձյուն են հագել,
Մի հարցրեք հալիցս,
Հագել են ու ճամբեն փակել։
Խաբար չունեմ յարիցս։
Մի հայացքով սիրտս առավ,
Առավ ու իր հետը տարավ,
Կսպասեմ ես այս ճամբեքին,
Գիտեմ, ետ կգա կրկին։

Կռունկի պես անցավ գնաց,
Գարուն կգա, ետ կգա.
Քնքույշ ձայնը սրտիս մնաց,
Գարնան ցողի հետ կգա։
Մի հայացքով սիրտս առավ...

Գուսան Աշոտ, ինչ անենք որ
Յարդ քեզ մի համբույր տա,
Համբույրի հետ անմահական
Ծաղիկների բուրմունք տա։
Մի հայացքով սիրտս առավ...

Գուսան Աշոտ

ՍԱՅԱԹ-ՆՈՎԱ


Բըլբուլների երգն եմ լսում,
Էն քո ձայնն է Սայաթ-Նովա,
Գյոզալների խալն եմ տեսնում,
Յարիդ խալն է, Սայաթ-Նովա,
Երբ նստում եմ մեջլիսներում,
Գինի խմում անմահական,
Ձեռքիս թասը ավանդական,
Քո հին թասն է Սայաթ-Նովա։

Երգի ակունքներ բաց անող
Քեզ նման հանճար չտեսա,
Յարի հազար նազը տանող,
Քեզ պես սիրահար չտեսա,
Մեջնունն ինչ է, դու ես վառվել,
Քեզ պես սիրող սիրտ չտեսա.
Արևելքի երգի արքա,
Դու մեր փառքն ես Սայաթ-Նովա։

Յարից էրված դու էլ սիրո
Երգիչ դառար աշուղ Աշոտ
Մեծ աշուղի խաղ ու տաղի
Շունչն առար աշուղ Աշոտ,
Սրտիդ պահիր մեծ վարպետին,
Անունն անմար աշուղ Աշոտ,
Հայոց երգի ծովը մտած,
Մայր Արազն է Սայաթ-Նովան։

Գուսան Աշոտ

ԱՉՔ ԵՄ ԳՑԵԼ


Աչք եմ գցել, յար քո ճամբին,
Հավքերի հետ թռիր, եկ,
Կարոտել եմ քո համբույրին,
Հովերի հետ թռիր եկ։

Իմ աչքերին, իմ շուրթերին,
Ուրիշ ոչ ոք չի տիրի,
Մեկին սիրող վարդ նազելին,
Ուրիշ մարդու չի սիրի։

Կարասումն է կարմիր գինին,
Վերադարձիր կխմես,
Մատաղ լինեմ ես քո ջանին,
Անուշ սերս կտամ քեզ։

Նոր երգերից մեր հարսանքին,
Գուսան Աշոտ կերգես,
Գարուն եկավ, տուն եկ անգին,
Դու անուշ սեր իմ սրտիս։

Գուսան Աշոտ

Ո՞ՒՐ Է


Ով դու աշուղ չես իմանում,
Էն քո սիրած յարը ո՞ւր է,
Չէ որ քեզ հետ խնդում էր միշտ,
Հիմա էլ խնդալու օր է,
Հովի նման քնքուշ ու նուրբ,
Նրա համբույրը տալը ո՞ւր է,
Սիրուց խփված վիրավոր ես,
Քո առաջվա հալը ո՞ւր է։

Մեկ տխուր ես, մեկ ծիծաղում,
Ամպի տակի արևի պես,
Ամեն հովից դողդողում ես,
Ցրտահարված տերևի պես,
Հույս ես տալիս կարոտ թողնում,
Հեռվից եկած բարևի պես,
Կորցրել ես ու չգիտես,
Քո սիրուն մարալը ո՞ւր է։

Գուսան Աշոտ սիրտդ յարի,
Միշտ կանչում է օր ու գիշեր,
Նրա ման եկած տեղերը,
Կանաչում են օր ու գիշեր,
Կանաչներից աղբյուր բխում,
Կարկաչում է օր ու գիշեր
Ինքը հեռվում, սերը քեզ հետ,
Ա՜խ նա գնաց գալը ո՞ւր է։

Գուսան Աշոտ

ՈՉ ՄԻ ԽՈՐՇԱԿ ԲՈՒՐԱՍՏԱՆՍ ՉԻ ՄՏՆԻ


Ոչ մի խորշակ բուրաստանս չի մտնի,
Ոչ մի քամի վարդիս թուփը չի պոկի,
Ոչ մի ծաղիկ չի թառամի, չի թոշնի,
Քանի որ այն կյանքի հովտումն է բացված,
Իմ հայրենի բարդիներով պարսպված։

Միտքս ծով է, երբեք լճակ չի դառնա,
Հազար աղբյուր, հազար ակունք ունի նա,
Մահ չեմ տեսնի թեկուզ մի երգս մնա
Իմ հայրենի աղբյուրների ափերին,
Իմ աշխարհի աղջիկների շուրթերին։

Կյանքի հովտում թե մի ծաղիկ ցանես դու,
Երգի ծովին թե մի աղբյուր տանես դու,
Աշուղ Աշոտ, անունդ անմահ կանես դու.
Ժողովրդի սիրո համար վառիր քեզ,
Խալխի նոքար աշուղ Սայաթ-Նովի պես։

Գուսան Աշոտ

ԼՈՒՍՆԻ ՆՄԱՆ


Յար էս գիշեր ձեր տան մոտով ես անցա
Շողքդ տեսա մեր տան ճամբեն մոռացա,
Սերդ այրեց, քեզ սպասելով խենթացա,
Լուսնի նման ամպի տակից դուրս արի,
Որ իմ սրտի սիրո հուրը չմարի։

Վարդին նայում քո պատկերն եմ ես տեսնում,
Աստղին նայում քո աչքերն եմ ես տեսնում,
Ծովին նայում քո ծով սերն եմ ես տեսնում,
Լուսնի նման ամպի տակից դուրս արի,
Որ իմ սրտի սիրո հուրը չմարի։

Սեգ սարերը քո ոտքին են սպասում,
Աղբյուրները քո շրթին են սպասում,
Ծաղիկները քո ձեռքին են սպասում,
Լուսնի նման ամպի տակից դուրս արի,
Որ իմ սրտի սիրո հուրը չմարի։

Յար ջան արի սրտիս սերը քեզ կտամ,
Մեր սարերի ծաղիկները քեզ կտամ,
Քո Աշոտի լավ երգերը քեզ կտամ.
Լուսնի նման ամպի տակից դուրս արի,
Որ իմ սրտի սիրո հուրը չմարի։

Գուսան Աշոտ

ՍՈՎԵՏԱԿԱՆ ԲԱՂԻ ՄԻՋԻՆ


Սովետական բաղի միջին
Բուսել ես դու չինարի պես,
Ալ ու կարմիր բոլորերես,
Ոսկե ֆինջան աչեր ունես,
Աղեղնակերպ ունքեր ունես,
Ման ես գալիս կաքավի պես,
Մերդ ի՞նչպես է ծնել քեզ,
Մարալ ու ջեյրան քեզի պես։

Բաց արա էշխիդ խազինեն,
Անգին գոհար քարեր հանի,
Զառ ու ատլաս շորեր հանի,
Զմրուխտ, ալմազ քարեր հանի,
Ոսկի, արծաթ ծալեր հանի,
Սև սաթի պես խալեր հանի,
Հագիր, կապիր ու զարդարվիր
Չըկա աննման քեզի պես։

Աշուղ Շահեն, գեղեցկատես,
Գովական սիրունըդ տեսար,
Միշտ ծաղկած գարունըդ տեսար,
Ձմեռ չեկած՝ ձյունը տեսար,
Ամառ ու աշունը տեսար,
Գույներով նախշունը տեսար,
Արևից գեղեցիկ չըկա,
Արևն էլ չեղավ քեզի պես։

Խոսք՝ Շահենի
Եղանակ՝ Մ. Սարգսյանի

ՍԱՍՆԱ ԾՈՒՌ


Առավոտյան արշալույսին,
Յա՛ր, քեզի տեսա երազով,
Երգում էի էշխիդ երգը
Քաղցր ձայնով, ոսկե սազով,
Ման կուգայիր, իմ պատվական,
Անմահ դրախտում փարվազով,
Ինձ որ տեսար, աննման յար,
Դեպի ինձ եկար վազով։
Ասի՝ արի՛,
Կարոտս տուր,
Ծարավ եմ՝ ջուր,
Տո Սասնա ծուռ,
Իմ անջիգյար յար։

Ասի՝ նազելիս, սիրելիս,
Ալ ես հագել ու զարդարվել.
Ասավ՝ ազիզ ջան, իմ հոգիս,
Քեզանով եմ մխիթարվել.
Ասի՝ իմ թառլան Էլինար,
Ո՞ր ես գնում դու հազրվել,
Աշուղ Շահեն, քեզ եմ գալիս
Ես Բինգյոլից՝ մայր Արազով։
Ասի՝ արի՛,
Կարոտս տուր,
Ծարավ եմ՝ ջուր,
Տո Սասնա ծուռ,
Իմ անջիգյար յար։

Գուսան Շահեն

ԳՅՈԶԱԼՍ ԽՌՈՎ Է


Գյոզալս խռով է, ինձ հետ չի խոսում,
Գոնե չի երևա՝ պատկերը տեսնեմ,
Բըլբուլ լեզվից անուշ ձայնը չեմ լսում,
Գոնե չի երևա՝ պատկերը տեսնեմ։
Դուրս արի մեյդան,
Սարերի սեյրան,
Ջավախքի գյոզալ ջան,
Ես քեզի հեյրան։

Շատ երանի նրան, սիրած յար չունի,
Անխիղճ յար կա, երբեք ինթիզար չունի,
Լուսնակի պես քիչ-քիչ երևալ չունի,
Լրիվ չի երևա՝ պատկերը տեսնեմ։
Դուրս արի մեյդան,
Սարերի սեյրան,
Ջավախքի գյոզալ ջան,
Ես քեզի հեյրան։

Շատ մի ատի, գիտե՞ս, վերջում սիրել կա,
Ասի՝ շատ մի՛ սիրի, վերջում ատել կա,
Աշուղ Շահենի հետ քեզ պատահել կա,
Գյոզալ ջան, դուրս արի՝ պատկերդ տեսնեմ։
Դուրս արի մեյդան,
Սարերի սեյրան,
Ջավախքի գյոզալ ջան,
Ես քեզի հեյրան։

Գուսան Շահեն

ԱԼՄԱՍՏԸ ՇՈՂՈՒՄ Է


Ալմաստը շողում է գըլխիդ շալի վըրա,
Թուխ մազերդ փըռվել են երեսիդ խալի վըրա,
Երկու սիրուն աղավնի քո կըրծքի յալի վըրա,
Թառել են դըրախտ ծոցըդ, բաղ կըրծքիդ շալի վըրա։

Աշխարհը եկել է, կուզե քեզ
Սեյր անի, սեյր անի.
Յար ջան, սարի եղնիկ ես,
Ինչպես հըպարտ ջեյրանի։

Իմ յարը նավակով լողում է գյոլի մեջ,
Մեկ անթառամ ծաղիկ է բուսել սիրուն չոլի մեջ,
Քո նըմանը չեմ տեսել, աշխարհի գոլի մեջ,
Շահենի սըրտի գյոզալ, իմ սըրտի խալի վըրա։

Աշխարհը եկել է, կուզե քեզ
Սեյր անի, սեյր անի,
Յար ջան, սարի եղնիկ ես,
Ինչպես հըպարտ ջեյրանի։

Գուսան Շահեն

ՔԵԶ ԲԱՆ ՉԱՍԻ ՆԱԶԵԼԻ ՋԱՆ


Քեզ բան չասի նազելի ջան,
Դու ինչու այդքան տխուր ես,
Ես ծարավ եմ, պապակ սրտիս
Դու մի զուլալ զով աղբյուր ես.
Քո սերն է իմ սիրտը այրել,
Երկնային կրակ ու հուր ես,
Սրտիս խորը ներսը մտար,
Դու սիրո ալմաստ ու թուր ես։
Լուսնակ պատկերիդ, կամար ունքերիդ,
Վարդ երեսիդ, ջուխտակ խալին կարոտ եմ,
Գիշեր-ցերեկ իմ գյոզալին կարոտ եմ,
Թառլան յարին, իմ ջեյրանին կարոտ եմ,
Կարոտ եմ, կարոտ եմ, կարոտ եմ։

Քո Շահենն եմ աշուղ ասիր,
Արի խորունկ դարդիս հասիր,
Աշխարհը քեզ մնալու չէ,
Չքնաղ փերի լավ իմացիր,
Նազելի ջան ինչու համար,
Սիրո վարագույրդ բացիր,
Երկնային ամպով մի ծածկիր,
Քո լուսնակ պատկերիդ կարոտ եմ։
Լուսնակ պատկերիդ...

Գուսան Շահեն

ԳՅՈԶԱԼ ՄԻՆՉ ԵՐԲ ԽՌՈՎ ՄՆԱՍ


Գյոզալ մինչ երբ խռով մնաս,
Քեզ թամամ աշխարհն իմացավ,
Խոսիր ինձ հետ ջանիդ մատաղ,
Երկինք, գետինք քարն իմացավ։
Բըլբուլը միշտ վարդից կարոտ,
Նրան այրող խարն իմացավ,
Հազար ծաղկունքով զարդարված,
Գարնան սուսումբարն իմացավ։
Խոսիր ինձ հետ ջանիդ մատաղ,
Ես քո բերող նանիդ մատաղ,
Ազատիր քո սիրո բանտից նազելի ինձ.
Էշխիդ կրակ, դիվանիդ մատաղ։

Խոսիր ինձ հետ կամ բարև տուր,
Քաղցր լեզվեդ լսեմ բարով,
Ինչու անխոս անց ես կենում,
Այս եդեմային աշխարհով,
Աշխարհը քեզ մնալու չէ,
Գնացող մարդկանց խաբարով,
Այդ բանը խորունկ հասկացող,
Գիտուն սիրահարն իմացավ։
Խոսիր ինձ հետ...

Աշուղ Շահենին բանդել ես,
Ու թողել ես ճամփի կեսին,
Կարոտ եմ լուսնյակ պատկերիդ,
Տասնըհնգած վառ երեսիդ,
Ման եմ եկել արար աշխարհ,
Ու եկել եմ յար, քո տեսիդ,
Գարուն բացվել է դուրս արի,
Երկնային կամարն իմացավ։
Խոսիր ինձ հետ...

Գուսան Շահեն

ԹՈՒԽ ՄԱԶԵՐՈՒԴ


Թուխ մազերուդ դարման է դրել մեր կոլխոզի կալը,
Շողշողում է վառ պատկերդ, լուսնյակ երեսիդ խալը,
Քամին բերե ու կտանե դեմքիդ հայկական վալը.
Միայն մեկ անգամ եմ տեսել խաս ալով,
Իմ աննման գյոզալի հետ խոսալով,
Ինչպես մարմանդ հով,
Թուխ աչքերդ ծով,
Մաղ ես անում, իմ ջեյրան,
Դու քամահարով։

Արեգակը նախանձում է Էդ քու երեսիդ շողին,
Կալի մղեղը դրել է ականջիդ ալմաստ օղին,
Հազար էրնեկ, բյուր հազար էրնեկ քեզ բերող ծնողին.
Միայն մեկ անգամ եմ տեսել խաս ալով,
Իմ աննման գյոզալի հետ խոսալով.
Ինչպես մարմանդ հով,
Թուխ աչքերդ ծով,
Մաղ ես անում, իմ ջեյրան,
Դու քամահարով։

Արշալույսին լուսաստղ ելած առավոտյան զով հովին,
Աշուղները սազ են առած, էշխ ու շախով քեզ կըգովեն,
Շահեն տեսավ մեկ գյոզալին, աչք ու ունքերը ծովին.
Միայն մեկ անգամ եմ՝ տեսել խաս ալով,
Իմ աննման գյոզալի հետ խոսալով.
Ինչպես մարմանդ հով,
Թուխ աչքերդ ծով,
Մաղ ես անում, իմ ջեյրան,
Դու քամահարով։

Գուսան Շահեն

ՍԻԲԻՐՅԱՆ ԳՅՈԶԱԼ


Գնալով Սիբիր վառ գարուն տեսա,
Ենիսեյի ափին մեկ սիրուն տեսա,
Չնաշխարհիկ գյոզալ մեկ փերուն տեսա,
Դու ինչքան չքնաղ ես սիբիրյան գյոզալ։
Երեսդ չքնաղ է,
Աչքերդ արեգակ,
Բոյդ սալբու չինար, մարալ,
Սիբիրյան զյոզալ։

Ենիսեյից անցա մինչև Անգարա,
Աշխարհի սիրունը չեղավ քեզ բարա,
Մազերդ ոսկեթել, ունքդ կամար ա,
Դու ինչքան չքնաղ ես, սիբիրյան գյոզալ։
Երեսդ չքնաղ է...

Դու սիրով պահեցիր պայծառ Լենինին,
Սրտով պաշտպանեցիր դու Սվերդլովին
Դու սիրով պահեցիր Սպանդարյանին,
Գյոզալից, գյոզալ ես (մարալ) սիբիրյան գյոզալ։
Երեսդ չքնաղ է...

Հայաստանից եկա իմ ոսկե սազով,
Իմ ոսկե սազով վառ Ալագյազով,
Աշուղ Շահեն երգեց քեզի հավեսով,
Դու ինչքան չքնաղ ես սիբիրյան գյոզալ։
Երեսդ չքնաղ է...

Գուսան Շահեն

<Բացակայում է երկու էջ>

ԱՆՄԱՀ ԹՈՒՄԱՆՅԱՆ


Մի պահ վեր քնից ով մեծ Լոռեցի,
Տես հայրենիքըս, անմահ Թումանյան,
Ազգերը բոլոր եղբայր դրացի,
Ապրում են խաղաղ, անմահ Թումանյան։
Շատ դարեր կապրես անմեռ հավիտյան,
Երգի մեծ վարպետ անմահ Թումանյան։

Կուզեմ Դսեղից Ձորագես իջնես,
Ընկուզենու տակ ինքդ քեֆ սարքես,
Մեզ հետ խնդագին մեր կյանքը երգես,
Քո մեծ քնարով անմահ Թումանյան։
Շատ դարեր կապրես...

Լոռվա սարերը հուշարձան են քեզ,
Անթիվ ոսկետող գանձեր թողիր մեզ,
Շատ շահել երգիչներ պարտական են քեզ,
Երգերի աղբյուր անմահ Թումանյան։
Շատ դարեր կապրես...

Զաքարյան երգիր դու այն մեծ մարդուն
Որը երգ ու տաղ տվեց մեր երկրին,
Ափսոս չտեսավ կյանքը մեր խնդուն
Իմ հայրենիքում, անմահ Թումանյան։
Շատ դարեր կապրես...

Գուսան Զաքարյան

ԱՄԵՆ ՄԻ ԳԻՇԵՐ


Ամեն մի գիշեր ունի լուսաբաց,
Յար զոր ու գիշեր սիրովդ եմ տարված,
Իմ ջահել սիրտը միշտ յար է կանչում,
Քո գալիք ճամբին աչքս միշտ հառած։
Մոտեցիր յար ջան ճամփիդ եմ նայում,
Սիրտս փափագել է կարոտդ եմ քաշում։

Ամեն մի երգիչ իր սիրունն ունի,
Մեր Լոռում չքնաղ քեզ պես չի ծնվի,
Իմ հայոց երկրի թուխամազ աղջիկ,
Իմ ջահել սիրտը ուրիշ յար չունի։
Մոտեցիր յար ջան...

Այս լուսնակ գիշեր մեր այգին արի,
Սիրով, կարոտով իմ կրծքին, փարվի,
Վառ շուրթերիցդ իմ մարալ աղջիկ,
Համբույրով սրտիս վառ հուրը մարի։
Մոտեցիր յար ջան...

Զաքարյանը միշտ քեզ հետ է խոսում,
Զօր գիշեր անքուն սիրո խաղ կանչում,
Գուգարքի չքնաղ փերի աննման,
Միշտ քո սիրով է ապրում ու երգում։
Մոտեցիր յար ջան...

Գուսան Զաքարյան

ՀԱՅՐԻԿ


Բարի ձեռքդ գլուխներիս,
Հովանի է միշտ մեզ, հայրիկ,
Աճեցնում, մեծացնում,
Տաք արև է տալիս, հայրիկ։
Արի հայրիկ, բարով հայրիկ,
Կյանքդ լինի դարով հայրիկ։

Ուրախ սեղան միշտ բաց արած,
Որդիներիդ շուրջդ առած,
Բարի խոսքդ խրատ դառած,
Սրտիս դուր է գալիս, հայրիկ։
Արի հայրիկ...

Զավակներդ քաջ են կռվել,
Չար թշնամուն են ջախջախել,
Պատիվդ բարձր ես պահել,
Մեր սիրելի անգին հայրիկ։
Արի հայրիկ...

Իգիթ որդիդ քեզ լսեցի,
Ամեն խոսքդ կատարեցի,
Հոգով, սրտով աղաչեցի,
Սխալներս ներես հայրիկ։
Արի հայրիկ...

Գուսան Իգիթ

ՀԱԶԱՐ ՈՒ ՄԵԿ ՆԱԶՈՎ ԱՂՋԻԿ


Երգս լսիր, քեզ եմ ձոնել,
Հազար ու մեկ նազով աղջիկ,
Սիրուդ հնոցումն եմ այրվել,
Հազար ու մեկ նազով աղջիկ,
Խինդը դեմքիդ սազով աղջիկ։
Ծամերդ գուրգուրեմ,
Նազերդ փայփայեմ,
Վարդից քնքուշ աղջիկ,
Այտերդ համբուրեմ։

Դու ինձ համար նազելի վարդ,
Աշխարհումը թանկագին զարդ,
Այսուհետև էլ չունեմ դարդ,
Հազար ու մեկ նազով աղջիկ,
Խինդը դեմքիդ սազով աղջիկ։
Ծամերդ գուրգուրեմ...

Ինչու տխուր-տրտում մնանք,
Իզուր տեղը կրենք տանջանք,
Սիրենք իրար, ստեղծենք նոր կյանք,
Հազար ու մեկ նազով աղջիկ,
Խինդը դեմքիդ սազով աղջիկ.
Ծամերդ գուրգուրեմ...

Սոխակի պես երգում եմ քեզ,
Քո սերդ միշտ գովում եմ ես,
Իգիթը կյանքը կըտա քեզ,
Հազար ու մի նազով աղջիկ,
Խինդը դեմքիդ սազով աղջիկ։
Ծամերդ գուրգուրեմ...

Գուսան Իգիթ

ՀԱՄԻԴ ՄԱՏԱՂ


Այս գիշեր խնդալով եկար,
Թուխ աչքերիդ լինեմ մատաղ,
Հուսերդ շաղ տալով եկար,
Լույս երեսիդ լինեմ մատաղ։
Համիդ մատաղ, ծամիդ մատաղ,
Կարմիր վարդ էս, հոտիդ մատաղ։

Ասա քո նազ անելն ի՞նչ է,
Սիրտս ու հոգիս հանելն ի՞նչ է,
Ինձանից խռովելն ի՞նչ է,
Խռով սերիդ լինեմ մատաղ,
Համիդ մատաղ...

Իգիթն եմ ես ինձ մի տանջի,
Իզուր տեղը մի չարչարի,
Սեր տուր, սիրով ինձ մոտ արի,
Բարակ բոյիդ լինեմ մատաղ։
Համիդ մատաղ...

Գուսան Իգիթ

ԱՆՆՄԱՆ ԵՂՆԻԿ


Քո վառ տեսքով է զարդարված Լոռին,
Զարդերով զուգված, եղնիկ սարերի,
Սիրո կրակով մտար իմ հոգին,
Մեր զով հանդերի աննման փերի։

Գերել ես հոգիս նազելի աղջիկ,
Լոռվա սեգ սարերի աննման եղնիկ։

Զուլալ աղբյուրից ես ջուր եմ խմում,
Որ ասես՝ սրտիդ խորքից է բխում,
Քո քնքուշ ձայնը հոգիս է լցվում,
Անուշ մուրազն ես իմ ջահել սրտում։

Գերել ես հոգիս նազելի աղջիկ,
Լոռվա սեգ, սարերի աննման եղնիկ։

Գուսան Սարգիսը իր երկրի ծոցում
Իր սերն է գտել Լոռվա սարերում,
Քո փափագ սրտին գարուն է բերում,
Բուրմունքի նման մեր շեն աշխարհին։

Գերել ես հոգիս նազելի աղջիկ,
Լոռվա սեգ սարերի աննման եղնիկ։

Գուսան Զաքարյան

ԳՈՎՔ ՀԱՅՐԵՆԻՔԻՆ


Դու քո բուրմունքով
Անմար ծաղկեփունջ ես, Հայրենիք,
Հար ու հավերժ աղբյուրներիդ
Ջուրն աննման, Հայրենիք,
Անթառամ է քո փընջի մեջ
Ամեն ծաղիկ հավիտյան,
Հազար սընունդ ես տալիս
Մի աղբյուրից, Հայրենիք։

Գովքըդ երգով մի ծով,
Էլի սիրտըս չի կըշտանում,
Ամեն օր, ամեն տարի
Մեր նոր կյանքն է հեշտանում,
Ամեն բույսդ բուժող դեղ է,
Հիվանդն էլ չի վըշտանում,
Ազգով հազար, սիրով վարար,
Վառ օջախ ես, Հայրենիք։

Աշուղների տաղ ու երգի
Համար ծով ես, Հայրենիք,
Կյանքից բեզար, պապակ սըրտին
Անուշ հով ես, Հայրենիք,
Կյանք են քաշում ծերերը,
Սեր առնում ջահելները,
Ամեն սըրտի աշխույժ տըվող,
Եռանդ տվող, Հայրենիք։

Աշխարհում մի դըրախտ կա,
Էն էլ դու ես իսկականը,
Արար աշխարհի մեջ
Դու ես միշտ գովականը,
Ծովյանն եմ Սևքարեցի,
Նըստեցի գովքըդ արեցի.
Հարազատ մոր սիրո նըման,
Սիրո ծով ես, Հայրենիք։

Գուսան Ծովյան

ՈՒՐ ԵՍ ԽՌՈՎԻ ՆՄԱՆ


Աչերդ գովեմ սիրուն, կապույտ են ծովի նման,
Շվաքդ սառն է թվում, աշունքվա հովի նման,
Կրծքիդ մեջտեղն ես արել մարմարե նովի նման,
Ծարավ եմ, ջուր եմ ուզում, ուր ես խռովի նման,
Քո ձեռքով ջուր եմ ուզում, իզուր ես խռովի նման։

Գցել ես ինձ վշտահար, անճարիս ճարը դու ես,
Ինձ արել ես շանթահար, ցավիս հնարը դու ես,
Այ իմ անգին սիրահար, սրտիս նուրբ յարը դու ես,
Հաստատ մի լուր եմ ուզում, ուր ես խռովի նման,
Կյանքիս աղբյուր եմ ուզում, իզուր ես խռովի նման։

Միթե քո նպատակդ էն է, որ դաղ ես տալիս,
Քո սիրո չաղ կրակը, սաղ ջանիս շաղ ես տալիս,
Մեկին սուգ ու արտասուք, մյուսին ծիծաղ ես տալիս,
Միթե քեզ հետ չեմ սազում, ուր ես խռովի նման,
Ինձ թողել ուր ես գնում, իզուր ես խռովի նման։

Ծովյան գանգատ մի անիր, շատ սիրունը նազ կունենա,
Սիրահարին տանջելու նազ ու փարվազ կունենա,
Յարին տանջամահ անող ոսկեթել մազ կունենա,
Էլի յար քեզ եմ ուզում, ուր ես խռովի նման,
Նոր սիրահար չեմ ուզում, իզուր ես խռովի նման։

Գուսան Ծովյան

ԱՐԻ, ՄԵԿ ՏԵՍՆԵՄ


Իմ մայր Հայաստանի մայր հողից ծնված,
Աննման գեղեցիկ, արի, մեկ տեսնեմ,
Հայրենիքիս զով հովերով փայփայված,
Ծաղիկներից ծաղիկ, արի մեկ տեսնեմ,
Արի, մեկ տեսնեմ, կարոտս առնեմ,
Համբույրս, անուշ յար, համբույրիդ խառնեմ։

Քո սիրուդ թևերով շատ սարեր անցա,
Շատ մարդ տեսա, սակայն քեզ չմոռացա,
Էլի ջերմ կարոտով քո գիրկը դարձա,
Աշխարհիս անուշիկ, արի, մեկ տեսնեմ,
Արի, մեկ տեսնեմ, կարոտս առնեմ,
Համբույրս, անուշ յար, համբույրիդ խառնեմ։

Աշխուժ, հոգուս առջև սիրուններ պես-պես։
Հանդես, եկան վառ դեմքերով հրակեզ,
Հոգուս աստղը կրկին դարձավ դեպի քեզ,
Լուսաշող հայ աղջիկ, արի, մեկ տեսնեմ.
Արի, մեկ տեսնեմ, կարոտս առնեմ,
Համբույրս,անուշ յար, համբույրիդ խառնեմ։

Աշխուժ

ԿՈԼԽՈԶԱԿԱՆ

(Պարերգ)


Կոլխոզի հողերը տրակտորը վարում է, (2)
Շարքացանով, տես, ի՛նչ տեսակ մաքուր ցանում է. (2)
Ընկերնե՛ր, կոլխոզն ինչի՞ նման է,—
Մաքուր ապրող, լավ աշխատող, վարդի նըման է։ (2)

Կոլխոզի արտերը արդեն հնձում են,
Լոդըր մարդիկ պատերի տակ նստած նընջում են.
Ընկերնե՛ր, կոլխոզն ինչի՞ նման է,—
Մաքուր ապրող, լավ աշխատող, վարդի նըման է։

Առատ է եղել բերքը այս տարի,
Պահեստները լցրել ենք ցորեն ու գարի.
Ընկերնե՛ր, կոլխոզն ինչի՞ նման է,—
Մաքուր ապրող, լավ աշխատող, վարդի նըման է։

Գուսան Գրիգոր

ՂԱՐԱԲԱՂ


Լեռների մեջ գըլուխդ բարձր պահած,
Կանգուն ես դու, եմ հայրենի Ղարաբաղ,
Գետերդ պարզ, ջրերդ ջինջ, զրնգուն,
Ծաղկահանդես հովիտների Ղարաբաղ։

Գյուղերդ շեն, լուսավոր ու մարդաշատ,
Այգիներդ բարձրաստվեր, մրգառատ,
Խաղողի վազ, ծիրան, ընկույզ ու փշատ,
Առատ ունես դու, այգիներ, Ղարաբաղ։

Ծաղիկներդ քո կրծքին միշտ անթառամ,
Աղբյուրներդ աշուղներ էն քաղցրաձայն,
Անտառներդ՝ հարստությամբ անսահման,
Նոր հանքերդ շատ գովելի, Ղարաբաղ։

Երիտասարդ հերոսներդ բազմաթիվ,
Գեներալներ, օդաչուներ, սեգ արծիվ,
Հերոսների հայրենիքն ես դու լրիվ,
Սովետական հզոր դարի Ղարաբաղ։

Բագրատն եմ, եկա քեզի տեսնելու,
Հպարտ տեսքդ ու համբավըդ գովելու,
Քո սրտի մեջ աշխատելու, ապրելու,
Հայրենիք ես աշուղների, Ղարաբաղ։

Գուսան Բագրատ

ՀԱՅԱՍՏԱՆԸ


Սովետական արևի տակ
Կանաչեցավ Հայաստանը,
Վառ ու կարմիր լույսերի տակ
Զարդարվեցավ Հայաստանը։

Բռնակալ լըծից ազատվեց,
Կաշկանդված էր, լեզուն բացվեց,
Դարավոր քընիցը զարթնեց,
Սթափվեցավ Հայաստանը։

Բուրժուի, կուլակի ձեռքով
Հոշոտված էր տարիներով,
Քաջ բանվորների շնորհքով
Ազատվեցավ Հայաստանը։

Երջանկություն է իսկապես,
Ո՞վ էր տեսել կյանքըն էսպես,
Տեխնիկապես, կուլտուրապես
Պայծառացավ Հայաստանը։

Հիդրոկայաններով պատած,
Շողշողուն լույսով զարդարված,
Ողջ գեղերը համատարած,
Կոլխոզ դարձավ Հայաստանը։

Գուսան Եսայան

ԿՈԼԽՈԶԻ ԱՂՋԻԿ


Մեկ աղջիկ եմ շատ սիրուն
Անձրև կուզեմ արտերուն,
Յարըս կոլխոզ-տըղեն է,
Մեռնիմ նրա աչքերուն։

Պիտի ապրիմ էնոր հետ,
Որ չը ընկնիմ գործից ետ,
Ես իմ յարեն չեմ անցնիր
Թեկուզ զարկեն սըրտիս նետ։

Կոլխոզ-տըղի աչքերը,
Էս իմ կամար ունքերը
Իրար էնպես են սազում,
Ինչ-խոր հասած արտերը։

Տեսնինք, Շերամ, ի՞նչ կըսե,
Չեղնի՝ էն էլ բամբասե,
«Ով ում կուզե, թող ուզե,
Աշխարհի բանն էսպես է»։

Գուսան Շերամ

ԻՆԺԵՆԵՐ ԲԱԼԱ


Պարտիայի կոչով դու գյուղ գնացիր,
Քեզ բարի ճամփա, իմ ազիզ բալա.
(կրկնել)
Ընկերներիդ հետ դիմում տվեցիր,
Դիմումիդ մեռնեմ, ինժեներ բալա։

Նամակդ ստացա, բարևիդ մեռնեմ,
Քո մորդ պարծանք, արևիդ մեռնեմ,
(կրկնել)
Ինժեներ բալա, ստացար ուսում
Միշտ լավ կաշխատես մեր նոր էմտեսում։
(կրկնել)

Իմացա, այնտեղ դու յար ես ճարել,
Նա ագրոնոմ է, իսկ դու ինժեներ,
Ուրախ է մայրդ, այդ լավ ես ընտրել,
Մեռնեմ երկուսիդ կամքին անվեհեր։
(կրկնել)
Նամակդ ստացա և այլն։

Երկուսիդ ուղին մեկ է, ընդհանուր,
Ձեր գործին կտամ իմ կյանքը նվեր,
Գուսան Ռազմիկն էլ կերգի ամենուր,
Միայն թե, որդիք, լինեք անձնվեր։
Նամակդ ստացա և այլն...

Խոսք և երգ՝ գուսան Ռազմիկի

ՔԱՅԼՎԱԾՔԴ, ՆԱՅՎԱԾՔԴ


Ես քո խալի հեյրանն եմ, հեյրանը,
Դուն ես մեր էս սարի մարալ ջեյրանը,
Թույլ տուր, լինեմ ես քո սիրած հեյրանը,
Նազիդ մեռնեմ, ինձ գցել ես դադարգյուն,
Սերըդ երբեք ինձ չէ տալիս դադար քուն։

Քայլվածքըդ, նայվածքըդ,
Սիրտ է բացում հայացքըդ։

Սիրուդ համար շատ երգեր եմ հնարել,
Իմ քյամանչան սիրո ճամփիդ եմ լարել,
Դարդիս դարման, ես քեզ յար եմ համարել,
Հույսով էի, սիրո վերքիս ճար կըտաս.
Բաղ ու բաղչից հիվանդիդ մեկ ճար կըտաս։

Քայլվածքըդ, նայվածքըդ,
Սիրտ է բացում հայացքըդ։

Աշուղ Աշոտ, սերը հեշտ էիր կարծում,
Հիմա սրտիդ մեծ-մեծ դարդեր ես բարձում,
Խեղճացել ես վառող սերի մեծ հարցում.
Սերը երբեք մարդ չի սպանի, լավ իմաց,
Բայց կըդարձնի կրակի չոր խորոված։

Քայլվածքըդ, նայվածքըդ,
Սիրտ է բացում հայացքըդ։

Գուսան Աշոտ

ՀԱՅԱՍՏԱՆ


Գեղատեսիլ լեռների մեջ երջանիկ,
Բոյ ես քաշում ազատ, անուշ Հայաստան,
Վերածնված, ծաղկած այգի, անուշիկ,
Դեմքիդ ժըպիտ զըվարթ, անուշ Հայաստան։

Որդիներդ անվախ, կըռվում անվեհեր,
Հայրենական պատերազմում անձնվեր,
Քանի տասնյակ գեներալներ, հերոսներ
Բարձրացրին փառքըդ, անուշ Հայաստան։

Օրըստօրե ստեղծում ես կյանք ու սեր,
Ակադեմիադ արևի պես լույսն է մեր,
Երաժիշտներ, բանաստեղծներ, բանվորներ,
Գիտնական շատ ունես, անուշ Հայաստան։

Պանդուխտ զավակներիդ դեպի քեզ կանչի,
Լավըդ տեսնի քո թըշնամին, ամաչե,
Պատմությունըդ ողջ աշխարհ կըճանաչե,
Երևանն է սիրտդ, անուշ Հայաստան։

Ցավ ունեիր դու, մահացու, անփարատ,
Վերքըդ բուժեց Մեծ Լենինը գըթառատ,
Հայոց անմահ հոգով շնչեցիր ազատ
Ու կապրես հավիտյան, անուշ Հայաստան։

Դեմքըդ կարմիր, օրըդ կարմիր, դու կարմիր,
Ունես նոր վերելքի փայլուն ծրագիր,
Ինձ համար աշխարհում միակ հատընտիր,
Մի հատիկ, աննման ես, անուշ Հայաստան։

Գուսան Հավասի

ԱՆՈԻՇ ԼԵԶՈՒԴ


Ով սիրուհի, ելած սրտի
Մխիթար է անուշ լեզուդ,
Դու նման ես կարմիր վարդի,
Վարդազար է անուշ լեզուդ։

Ով որ լեզուդ լսեց, գընաց,
Լավ իմացիր, անքուն մնաց,
Կաթի սերն է մեղրով շինած
Կամ շաքար է անուշ լեզուդ։

Ով չգիտե խմել գինի,
Լեզուդ արբեցող կշինի,
Քեզ հետ գրազ գալ չլինի,
Շուտ կըգերե անուշ լեզուդ։

Հավասուն տար, մոտըդ պահե,
Քանիմ խոսքով սիրտը շահե,
Հիվանդին կյանք տուր, խնայե,
Դեղ ու ճար է անուշ լեզուդ։

Գուսան Հավասի

ԽՆՋՈՒՅՔԻ ԵՐԳ


Այս երեկո մեր խնջույքը
Բացվել է նոր գարնան նըման,
Մանուշակի անուշ հոտով
Լըցվել է նոր գարնան նըման,
Ջահել ու ծեր աշխուժացել,
Զուգվել են նոր գարնան նըման,
Ծաղիկները վարդաջըրով
Բացվել են նոր գարնան նըման։

Դե, երգիր, աշուղ,
Գովերգիր, աշուղ։

Եկեք, խըմենք այս երեկո,
Առատության դուռը բաց է,
Լույս է իջել մեր սեղանին,
Մեծ լիության դուռը բաց է,
Արտաշատի գինին խըմենք,
Ուրախության դուռը բաց է,
Լի ու առատ մեր սեղանը
Զարդարվել է գարնան նըման։

Դե, երգիր, աշուղ,
Գովերգիր, աշուղ։

Գուսան Աշոտ

ԵՍ ՔԵԶ ՍԻՐԱՀԱՐ


Անուշ բուրմունքով կոկոն բերանդ,
Աղջի ջան, աղջի, ես քո հեյրանըդ,
Դու կարմիր վարդ ես, ես մի բլբուլ եմ,
Էդ սանամ դեմքիդ նոքար ու ղուլ եմ,

Մայրդ բուրմունքով խաս վարդի ծառ,
Իսկ դուն կոկոն վարդ, ես քեզ սիրահար։

Դու վառած ճրագ, ես՝ փարվանա,
Գըլխովդ ման գամ, էշխի դիվանա,
Դու սարի մարալ, իսկ ես մի որսորդ,
Դուն ես ինձ խփել, ես ի՞նչ եմ քեզ մոտ։

Մայրդ բուրմունքով խաս վարդի ծառ,
Իսկ դուն կոկոն վարդ, ես քեզ սիրահար։

Այս սիրո ծովում դու մի ոսկե ձուկ,
Ուռկան եմ գցում, չի ընկնում դիպուկ,
Հեյ, դու իմ հրեշտակ, ես ո՞ւմ հետ եմ, ո՞ւմ,
Հետդ խոսում եմ, բայց քեզ չեմ տեսնում։

Մայրդ բուրմունքով խաս վարդի ծառ,
Իսկ դուն կոկոն վարդ, ես քեզ սիրահար։

Աշուղ Աշոտիս դու մի ոսկե վազ,
Միշտ էրում ենք քեզ ես և քյամանչաս,
Երգերս սիրով քեզ եմ նվիրել,
Ուզում եմ երգել, քեզ ու քեզ սիրել։

Մայրդ բուրմունքով խաս վարդի ծառ,
Իսկ դուն կոկոն վարդ, ես քեզ սիրահար։

Գուսան Աշոտ

ՉՈԼԻ ՋԵՅՐԱՆ


Իմ կյանք ու սեր, սիրուն աղջիկ,
Սիրուն աղջիկ, ալվան ծաղիկ,
Ալվան ծաղիկ, սարի եղնիկ։
Արի, սեյրան, չոլի ջեյրան,
Չոլի ջեյրան, ես քեզ ղուրբան։

Ձայնդ քաղցր, լեզուդ անուշ,
Լեզուդ անուշ, բադամ ու նուշ,
Բադամ ու նուշ, դու մեղրանուշ,
Արի, սեյրան, չոլի ջեյրան,
Չոլի ջեյրան, ես քեզ ղուրբան։

Հավասն եմ, քեզ խնդիր կանեմ,
Խնդիր կանեմ, կյանք տուր, ապրեմ,
Կյանք տուր, ապրեմ, որ չմեռնեմ,
Արի, սեյրան, չոլի ջեյրան,
Չոլի ջեյրան, ես քեզ ղուրբան։

Գուսան Հավասի

ԳՈՒՍԱՆԱԿԱՆ ՀԻՆ ԵՐԳԵՐ

ԴՈՒՆ ԷՆ ԳԼԽԵՆ


Դուն էն գըլխեն իմաստուն իս, խելքըդ հիմարին բաբ մի անի,
Էրազումըն տեսածի հիդ միզի մե հեսաբ մի՛ անի.
Յիս խոմ էն գըլխեն էրած իմ, նուր մեկանք քաբաբ մի՛ անի,
Թե վուր գիդիմ՝ բեզարիլ իս, ուրիշին սաբաբ մի՛ անի։

Չըկա քիզ պես հուքմի հեքիմ, դուն Ռոստոմի Զալ թագավուր,
Ասկըդ ասկերումըն գոված, համ դուն իս գոզալ թագավուր,
Թե էսանց էլ սուչ ունենամ, գըլուխս արա՛ տալ թագավուր,
Մըտիկ արա քու ստիղծողին, նահախ տիղ ղազաբ մի՛ անի։

Յարալուն հեքիմն էնդուր գուզե՝ դիղ տալու է, ցավ տալու չէ,
Քանի գուզե արբաբ ըլի, ղուլըն աղին դավ տալու չէ,
Դու քու սիրտըն իստակ պահե, յադի խոսկըն ավտալու չէ,
Աստծու սերն կանչողի պես դըռնեմեդ ջուղաբ մի՛ անի։

Ամեն մարդ չի կանա խըմի, իմ ջուրըն ուրիշ ջըրեն է,
Ամեն մարդ չի կանա կարդա, իմ գիրըն ուրիշ գըրեն է.
Բունիաթս ավազ չիմանաս, քարափ է, քար ու կըրեն է.
Սելավի պես առանց ցամքիլ, դուն շուտով խարաբ մի՛ անի։

Քանի գուզե, քամին տանե, ծովեմեն ավազ չի պակսի,
Թեգուզ ըլիմ, թեգուզ չելիմ, մեջլիսներուն սա՛զ չի պակսի.
Թե կու պակսիմ, քեզ կու պակսիմ, աշխարհիս մե մազ չի պակսի,
Սայաթ-Նովու գերեզմանըն Հինդ, Հաբաշ, Արաբ մի՛ անի։

Սայաթ-Նովա

ԱՇԽԱՐՀՈՒՄԸՍ ԱԽ ՉԻՄ ՔԱՇԻ


Աշխարհումս ախ չիմ քաշի, քանի վուր ջան իս ինձ ամա.
Անմահական ջըրով լիքըն օսկե փընջան իս ինձ ամա.
Նըստիմ, վըրես շըվաք անիս, զարբաբ վըրան իս ինձ ամա.
Սուչս իմացի՛, էնենց սպանե, սուլթան ու խան իս ինձ ամա։

Մեչկըդ սալբու չինարի պես, ռանգըդ փըռանգի ատլաս է,
Լիզուդ շաքար, պռոշըդ ղանդ, ակռեքըդ մարքրիտ, ալմաս է,
Օսկու մեչըն մինա արած աչկիրըդ ակնակապ թաս է,
Պատվական անգին ջավայիր, լալ Բադեշխան իս ինձ ամա։

Յիս էն դարդին վո՞ւնց դիմանամ, մա՞գամ սիրտըս ունիմ քարած,
Արտասունքըս արին շինեցիր, խիլքըս գըլխես ունիմ տարած.
Նուբար իս նուր բաղչի մեչըն, բոլորքըդ վարթով չափարած.
Վըրեդ շուռ գամ բըլբուլի պես, սիրով սեյրան իս ինձ ամա։

Քու էշխըն ինձի մաստ արավ, յիս զարթուն իմ, սիրտըս է քընած.
Աշխարս աշխարով կըշտացավ, իմ սիրտըս քիզնից սով մնաց.
Յար, քիզ ինչո՞վ թարիփ անիմ, աշխարհումըս բան չըմնաց,
Կրակե ծովեմեն դուրս էկած՝ ռաշ ջեյրան իս ինձ ամա։

Ի՞նչ կո՛ւլի, մեկ հիդըս խոսիս, թե վուր Սայաթ-Նովու յար իս.
Շուխկըդ աշխարըս բըռնիլ է, արեգակի դեմըն փարիս.
Հուտով՝ հիլ, միխակ, դարչին, վարթ, մանուշակ, սուսանբար իս,
Կարմրագուն դաշտի ծաղիկ, հովտաց շուշան իս ինձ ամա։

Սայաթ-Նովա

ՄԵ ԽՈՍԿ ՈՒՆԻՄ


Մե խոսկ ունիմ իլթիմագով, անգաճ արա՛, ո՜վ աչկի լուս.
Սըրտումըս ինֆիզար ունիմ, քու տիսըն բարով, աչկի լուս,
Աջա՞բ, քիզ ի՞նչ գեթ իմ արի, կենում իս խըռով, աչկի լուս.
Աշխարըս աշխարով կըշտացավ. իս քիզանից սով, աչկի լուս։

Մագա՞մ օչ ով յար չէ՛ սիրի, էս ի՞նչ արիր, էս ի՞նչ բան ա,
Էշխեմեդ ջունուն իմ էլի, ման իմ գալի յանա-յանա.
Էս դարդեն օչ ով չըքաշե, վուր մե դանգին չի՛ դիմանա,
Սիրտըս լուրի պես խորվեցիր, էշխիդ կըրակով, աչկի լուս։

Դոստիրըս դուշման շինեցիր, յադերուն ի՞նչպես դոստ անիմ.
Անցկացած օրըս չիմ տեսնում, քանի գուզե վուր ղաստ անիմ,
Աստված վըկա, խիստ դըժվար է, գըլուխըս ինչպես դուս տանիմ,
Յիս մե փուքըր նավի նըման, քու էշխեն է ծով, աչկի լուս։

Գո՛ւզիմ, բերանըս բաց անիմ, գովքըդ ասիմ թարիփի պես.
Տաս տարի է, ման իմ գալիս փադիշահի շարիփի պես,
Օխտըն տարի էլ ման գուքամ սազըն ձեռիս Ղարիբի պես.
Բութա Շահսանամըս դուն իս, էլ չունիմ օչ ով, աչկի լուս։

Թեգուզ հազար դարդ ունենամ, յիս սըրտումըս ա՜հ չիմ ասի,
Իմ հուքմի հեքիմըն դուն իս, յիս էլ ուրիշ Շահ չի՛մ ասի.
Սայաթ-Նովեն ասաց. զա՛լում, յիս էն մահին մահ չի՛մ ասի,
Հենչաք ըլի՝ դուն վըրես լաս, մազըդ շաղ տալով, աչկի լուս։

Սայաթ-Նովա

ԱՐԻ, ՀԱՄՈՎ ՂՈՒԼՈՒՂ ԱՐԱ


Արի, համով ղո՛ւլուղ արա՛, խալխի նոքար Սայաթ-Նովա.
Ամեն մարդ չի՛ կանա ճանգի շահով շըքար, Սայաթ-Նովա.
Ով քիզի պարքիվե, դուն տո՛ւ շաքար, Սայաթ-Նովա.
Ղասա արա՛, շուշետ չըկոտրին, չըխըփին քար, Սայաթ-Նովա։

Թեգուզ դըպրատանըն պահ տաս, ծեծով չի խըրատվի խիվըն,
Ինչրու անձնեն չը դուս էհա անախտելի էն չար դիվըն.
Բեդասլըն ասըլ չի՛ դառնա, թոլով չի սիպտակի սիվըն.
Ծուռըն փետըն չի դըրըստի ռանդան, դուրգար Սայաթ-Նովա։

Թե դուզ իմանաս, գիդենաս աստղերու համբարքեն սիրուն.
Անբարի գուրձըն կորած է, կարթա Հարանց վարքըն սիրուն.
Ավիտարանի խոսկիրըն մարքարիտ է, կարքըն սիրուն.
Մի ածի խուզի առչիվըն լալ ու գովար, Սայաթ-Նովա։

Վուր տիղ հարսնիք, վուր տիղըն սուք, վուր տիղ սոյբաթ, խաղ է ըլում.
Վուր տիղ ժամ, վուր տիղ պատարաք. վուր տիղ սիրով տաղ է ըլում.
Թե վուր հոքուդ կամքն իս անում, մարմինդ բեդամաղ է ըլում.
Վո՞ւր մե դարդին կու դիմանաս դո՛ւն, ջըրատար Սայաթ.Նովա։

Սայաթ-Նովա

ՔԱՆԻ ՎՈՒՐ ՋԱՆ ԻՄ


Քանի վուր ջան իմ, յա՛ր, քի ղուրբան իմ, աբա ի՞նչ անիմ.
Արտասունք անիմ, շատ հոքուց հանիմ, յար, ղադեդ տանիմ,
Ասիր. «ջեյրան իմ», թո՛ւղ քե սեյրան իմ, յար, մըտիկ անիմ.
Մո՛ւտ բաղչեն նազով, քիզ գովիմ սազով, յար, իլթիմազով։

Մազիրըդ դաստա, պըռոշըդ փըստա, հեյրանի վախտ է,
Եկ նընգնինք չոլըն, վուր հասնինք գոլըն, ջեյրանի վախտ է.
Բըլբուլըն վարթին ու վարթըն բաղին, սեյրանի վախտ է,
Մո՛ւտ բաղչեն նազով, քիզ գովիմ սազով, յար, իլթիմազով։

Շուռ գանք հանգամով, երկնային նամով թուփըն թացվիլ է.
Խաղ կանչենք հանգով, լալեքըն ռանգով, վարթըն բացվիլ է.
Սուսան սըմբուլով, ղարիբ բըլբուլով բաղըն լըցվիլ է.
Մո՛ւտ բաղչեն նազով, քիզ գովիմ սազով, յար, իլթիմազով։

Պատվական շինած, նըման նմանած Լեյլու դիդարին.
Յար, ուշկըս գընաց, մազիրըդ մընաց վրա մուհաջարին.
Բաղըն զարթարած, բըլբուլըն քընած վարթի սաջարին.
Մո՛ւտ բաղչեն նազով, քիզ գովիմ սազով, յար, իլթիմազով։

Հաքիլ իս ատլաս, թուրլու զար ու խաս՝ սալբուդ ալ բովուն.
Ձեռիդ ունիս թաս, լըցնիս ինձ տաս, ղուրբան իմ քովուն.
Թաք դու բաղչեն գաս, անիս մասնեմաս քու Սայաթ-Նովուն.
Մո՛ւտ բաղչեն նազով, քիզ գովիմ սազով, յար, իլթիմազով։

Սայաթ-Նովա

ՅԻՍ ՔՈՒ ՂԻՄԵԹԸն ՉԻՄ ԳԻԴԻ


Յիս քու ղի՛մեթըն չիմ գիդի՛,
ջավահիր քարին նըման իս.
Տեսնողին Մեջլում կու շինիս,
Լեյլի դիդարի նըման իս։ (2)

Աշխարումըս իմըս դուն իս,
Բեմուրվաթ իս, մուրվաթ չունիս,
Պռոշներըդ նաբաթ ունիս,
Ղանդ ու շաքարի նըման իս։ (2)

Դադա պիտի՝ թարիփդ ասե,—
Ակռեքըդ յաղութ ալմաս է,
Ռանգըդ փռանգի ատլաս է,
Զար ղալամքարի նըման իս։

Մազիրըդ նըման ռեհանի,
Դուն ուրիշ խիալ մի անի,
Ռահմ արա, հոգիս մի՛ հանի,
Մուրվաթով յարի նըման իս։

Վո՞ւնց դիմանամ էսչափ չարին,
Աչկեմես կաթում է արին.
Սայաթ-Նովա, նազլու յարին
Գընած նոքարի նըման իս։

Սայաթ-Նովա

ՈՒՍՏԻ՞ ԳՈՒՔԱՍ, ՂԱՐԻԲ ԲԸԼԲՈՒԼ


Ուստի՞ գուքաս, զարիբ բըլբուլ,
Դու մի՛ լաց լի, յիս իմ լալու,
Դու վարթ պըտրե, յիս գոզալին,
Դու մի՛ լաց լի, յիս իմ լալու։

Արի՛, բըլբուլ, խոսի՛ բառըն,
Օխնըվի քու էկած սարըն,
Քի վարթն էրից, ինձ իմ յարը,
Դու մի՛ լաց լի, յիս իմ լալու։

Ման իմ գալի դիդարի հիդ,
Վունց ղարիբ բըլբուլ խարի հիդ,
Դու վարթի հիդ, յիս յարի հիդ,
Դու մի՛ լաց լի, յիս իմ լալու։

Սալբուի նըման կանանչ իմ,
Ե՛կ, խոսի, ձայնից ճանանչիմ,
Դու վարթ կանչե, յիս յար կանչիմ,
Դու մի՛ լաց լի, յիս իմ լալու։

Ղարիբ բըլբուլ, ձայնըդ մալում,
Յիս ու դուն էրվինք մե հալում.
Սայաթ-Նովեն ասաց՝ զալում.
Դու մի՛ լաց լի, յիս իմ լալու։

Սայաթ-Նովա

ԱՌԱՆՑ ՔԻԶ Ի՞ՆՉ ԿՈՆԻՄ


Առանց քիզ ի՞նչ կոնիմ սոյբաթըն ու սազըն,
Ձեռնեմես վեր կոծիմ չանգիրըն մեմեկ.
Չունքի ուշկ ու միտկըս իրար շաղեցիր,
Փահմես կու հեռացնիմ հանգիրըն մեմեկ։

Մե դուգունըն էրկու դաղին ի՞նչ անե,
Մե նոքարըն էրկու աղին ի՞նչ անե,
Մե բաղմանչին էրկու բաղին ի՞նչ անե,
Փեյվանդ գուզե թազա տընգիրըն մեմեկ։

Ղուրթ ին ասի՛ փիր ուստաքար դադիրըն.
«Բաղ շինեցի, վարթն քաղից վադիրըն».
Ջափեն յիս քաշեցի, սափեն յադիրըն.
Րաղիփեն էկավ միզ էս րանգիրըն մեմեկ։

Առանց քիզ ի՞նչ կոնիմ աշխարիս մալըն.
Չիմ անի քալագըն, չիմ անի ղալըն.
Կու հաքնիմ մազեղեն, կու հաքնիմ շալըն.
Կերթամ ու ման կուգամ վանքիրըն մեմեկ։

Բըլքամ մե մարդ ռաստ գա, վուր ինձ խըրատե,
Գո՛զալ, քու էշխեմեն սիրտըս ազատե.
Կանց յոթըն իմաստնասիրացըն շատ է՝
Էս քու, Սայաթ-Նովա, բանքիրըն մեմեկ։

Սայաթ-Նովա

ՔԱՄԱՆՉԱ


Ամեն սազի մեջըն գոված դուն թամամ դասն իս, քամանչա.
Նաքազ մարթ քիզ չի՛ կանա տեսնի, դուն նըրա պասն իս, քամանչա՝
Ղաստ արա՝ էլ լավ օրերուն էդիվըն հասնիս, քամանչա,
Քիզ ինձնից ո՞վ կանա խըլի՛, աշուղի բա՛սն իս, քամանչա։

Անգաճըդ էրծաթեն պիտի, գըլուխըդ ջավահիր քարած,
Կութըդ շիրմայեմեն պիտի, փուրըդ սադափով նախշ արած,
Սիմըդ օսկեն քաշած պիտի, էրկաթըդ փանջարա արած,
Օչ ով ղիմեթըդ չի՛ գիդի, լալ ու ալմասն իս, քամանչա։

Ճիպուտըդ վարաղնած պիտի, թահր ունենա հազար ռանգով.
Ձարըդ ռաշի կուդեն պիտի, վուր դուն խոսիս քաղցըր հանգով.
Շատին զարթուն կու լուսացցնիս, շատին կու քընեցնիս բանգով,
Անուշահամ գինով լիքըն դո՛ւն օսկե թասն իս, քամանչա։

Ածողիդ էրկու կու շինիս, առաչ չայի ղափա գուզիս,
Կու մեձըրվիս այիվնումըն, պարապ վախտի րափա գուզիս.
Յիփ վեր գուքաս, մեջլիսումըն, քաղց ու զող ու սափա գուզիս.
Բոլորքեդ գոզալնիր շարած՝ մեջլիսի կեսն իս, քամանչա։

Շատ տըխուր սիրտ կու խընդացնիս, կու կըտրիս հիվընդի դողըն,
Յիփ քաղցըր ձայնըդ վիր կոնիս, բաց կուլի հիտըդ խաղողըն
Խալխին էս իլթիմազն արա, ասին.— «Ապրի քու ածողըն»,
Քանի սաղ է Սայաթ-Նովեն, շատ բան կուտեսնիս, քամանչա։

Սայաթ-Նովա

ՉԻՍ ԱՍՈՒՄ, ԹԵ ԼԱՑ ԻՍ ԷԼԻ


Չի՛ս ասում, թե լաց իս էլի,
Բարով տեսա, ի՛մ սիրեկան,
Վարթի նըման իս էլի
Խարերով,
Խարերով.
Բարով տեսա, իմ սիրեկան։ (2)

Արի՛, մե դարդըս իմա՛ցի,
Էշխեմեդ համար իմ լացի,
Օրըս էսպես անց է կացի
Դարերով.
Դարերով,
Բարով տեսա, իմ սիրեկան։

Յիփ կու հաքնիս ալ ու ատլաս,
Տեսնողին կու շինես մաս-մաս,
Դոշիդ պիտի լալ ու ալմաս,
Շարերով,
Շարերով.
Բարով տեսա, իմ սիրեկան։

Յիս քիզ գովիմ խաղի մեչըն,
Շամամնիրըդ թաղի մեչըն,
Ման իս գալի թաղի մեչըն
Յարերով,
Յարերով.
Բարով տեսա, իմ սիրեկան։

Սայաթ-Նովեն վունց դընջանա,
Աչկիրըդ օսկե փընջան ա.
Դուշմանի լիզուն մընջանա
Չարերով,
Չարերով.
Բարով տեսա, իմ սիրեկան։

Սայաթ-Նովա

ՄԵՋԼՈՒՄԻ ՊԵՍ ԿՈՐԱՎ ՅԱՐՍ


Մեջլումի պես կորավ յարըս,
Լեյլի ջան, ման իմ գալի, յանա, յանա.
Էրվեցավ խունի ջիգյարըս,
Արնի պես աչկս է լալի, յանա, յանա, յանա, յանա։

Բըլբուլի նման լացիլ իմ,
Աչկիրըս արնով թացիլ իմ, յանա, յանա,
Էշխեմեդ հիվանդացիլ իմ,
Պառկած եմ դըժար հալի, յանա, յանա, յանա, յանա։

Էշխեմեդ դառիլ իմ յեզիդ,
Հալվեցա, մաշվեցա, քիզիդ, յանա, յանա,
Ռահմ արա՛, մե խոսի մեզիդ,
Բեմուրվաթ, ձեն իմ տալի յանա, յանա, յանա, յանա։

Էրվում իմ, կանչում իմ՝ աման,
Ծուցըդ բաղ, ունքիրըդ քաման յանա, յանա.
Աշխարիս մեչըն քիզ նըման
Չի՛մ տիսած, ման իմ գալի յանա, յանա, յանա, յանա։

Մանուշակ բաց արած հովին,
Կարմիր վարդ, ծաղիկ հուտովին, յանա, յանա,
Շատ մի՛ լացցնի Սայաթ-Նովին,
Աչկի լուս, կըսկըծալի յանա, յանա, յանա, յանա։

Սայաթ-Նովա

ԲԸԼԲՈՒԼԻ ՀԻԴ


Բըլբուլի հիդ լաց իս էլի,
Վարթի նըման բաց իս էլի,
Վարթաջըրով թաց իս էլի,
Թաց իս էլի.
Չըկա քիզի նման, չըկա քիզի նման,
Քիզ նման, քիզ նման,
Դո՛ւն իս աննըման։

Սիրունութինդ էլավ արբաբ,
Մազիր ունիս սիմ ու շարբաբ,
Քիզ սազ գուքա ղուշլու զարբաբ,
Ղուշլու զարբաբ.
Չըկա քիզի նման, չըկա քիզի նման,
Քիզ նման, քիզ նման,
Դուն իս աննըման։

Էրեսըդ է շամս ու ղամար,
Ջանըս դուրս գուքա քիզ ամար,
Մեչկիդ ունիս օսկե քամար,
Օսկե քամար.
Չըկա քիզի նման, չըկա քիզի նման,
Քիզ նման, քիզ նման,
Դո՛ւն իս աննըման։

Հաքիդ զարըն ալ իս արի,
Բըլբուլի հիդ լալ իս արի,
Բարկ էրեսիդ խալ իս արի,
Խալ իս արի.
Չըկա քիզի նման, չըկա քիզի նման,
Քիզ նման, քիզ նման,
Դո՛ւն իս աննըման։

Դարդըս ասիմ, կուլան սարիր,
Էս ի՞նչ բան էր, վուր դուն արիր,
Սայաթ-Նովուն ջունուն արիր,
Ջունուն արիր.
Չըկա քիզի նման, չըկա քիզի նման,
Քիզ նման, քիզ նման,
Դո՛ւն իս աննըման։

Սայաթ-Նովա

ԹԱՄԱՄ ԱՇԽԱՐ ՊՏՈՒՏ ԷԿԱ


Թամամ աշխար պըտուտ էկա, չըթողի Հաբաշ, նազանի.
Չըտեսա քու դիդարի պես, դուն դիփունին բաշ, նազանի.
Թե խամ հաքնիս, թե զար հաքնիս, կու շինիս ղումաշ, նազանի.
Էնդու համա քո տեսնողըն ասում է. վա՜շ, վա՜շ, նազանի։

Դուն պատվական ջավահիր իս, է՛րնեկ քու առնողին ըլի,
Ով կու գըթնե՝ ախ չի քաշի, վա՛յ քու կորցընողին ըլի,
Ափսուս, վուր շուտով մեռիլ է, լուսըն քու ծընողին ըլի,
Ապրիլ էր, մեկ էլ էր բերի քիզի պես նաղաշ, նազանի։

Դուն է՛ն գըլխեն ջուհարդար իս, վըրեդ զարնըշան է քաշած.
Դաստամազիդ թելի մեչըն մե շադա մարջան է քաշած,
Աշկիրըդ օսկե փիալա, չարխեմ են փընջան է քաշած.
Թերթերուկըդ՝ նիտ ու նաշտար, սուր ղալամթըրաշ, նազանի։

Էրեսըդ, փարսևար ասիմ, նըման է շամս ու ղամարին.
Բարակ մեչկիդ քիրման շալըն նըման է օսկե քամարին.
Ղալամըն ձեռին չէ կանգնում, մաթ շինեցիր նաղըշքարին.
Յիփ նըստում իս, թութի ղուշ իս, յիփ կանգնում իս՝ ռաշ, նազանի։

Յիս էն Սայաթ-Նովասին չիմ, վուր ավզի վըրա հիմնանամ,
Աջաբ միզիդ ի՞նչ ես կամում, սըրտեդ մի խաբար իմանամ,
Դուն կըրակ, հաքածըդ՝ կըրակ, վո՞ւր մե կըրակին դիմանամ,
Հընդու ղալամքարու վըրեն ծածկել իս մարմաշ, նազանի։

Սայաթ-Նովա

ԶԱՐԹԻՐ, ՆԱԶԵԼԻ


Ի ննջմանեդ արքայական
Զարթի՛ր, նազելի՛ իմ, զարթիր,
Եհաս նշույլն արեգական,
Զարթի՛ր, նազելի՛ իմ, զարթիր։

Պատկեր սիրուն, տիպ բոլորակ,
Լրացելո լուսնույն քադակ.
Ոչ գտանի քեզ օրինակ,
Զարթի՛ր, նազելի՛ իմ, զարթիր։

Այդ քո տեսիլդ, զոր դու ունիս,
Արար ծառա քեզ ըզգերիս.
Արևակեզ գուցե՛ լինիս,
Զարթի՛ր, նազելի՛ իմ, զարթիր։

Տապ և խորշակ ժամանեցին,
Զթերթք գեղույդ այրել կամին,
Քանզի էանց գիշերն մթին.
Զարթի՛ր, նազելի՛ իմ, զարթիր։

Բաղդասար դպիր

ՎՐԱՑՏԱՆԱ ԳՈԶԱԼՆԵՐԸՆ


Ղալամ ունքեր կապած կամար,
Աչքերըն վառ շամսի ղամար,
Կապեր են մուրասա քյամար
Վրացտանա գոզալներին։

Մեջլիս նստեր սազով, դամով,
Լեզուն քաղցըր, խոսքըն համով,
Գինի խմեն ոսկե ջամով
Վրացտանա գոզալներըն։

Կարմիր երես՝ նման վարդի,
Ինչպես ծաղիկ ծաղկազարդի,
Ուշ ու խելք կու տանին մարդի
Վրացտանա գոզալներըն։

Գովեմ, սրտիվ ուրախանան,
Թիֆլիս քաղաքըն պատվական,
Հույժ գեղեցիկ են, սիրական
Վրացտանա գոզալներըն։

Ես Նաղաշն եմ, մեղաց ծով եմ,
Նոցա սիրովըն գինով եմ,
Խապար չեմ, թե ինչպես գովեմ
Վրացտանա գոզալներըն։

Գուսան-տաղերգու Նաղաշ-Հովնաթան

Ո՛Վ ԻՄ ՍԻՐԵԼԻ


Ո՛վ իմ սիրելի, մեկ մոտս արի՛,
Հարգամ քու դուռըն գալս իմացիր.
Երկու աչքիցս արուն ա կաթում,
Գլխիս վա՜յ տալով, լալս իմացիր։
Հերիք է, մուրվաթ արա՛,
Յա՛ր, հերիք է, մուրվաթ արա՛,
Նահախ տեղան մի՛ չարչարիր,
Մեկ ռահմ արա, յար, քեզի ղուրբան։

Սրտիս դարդերն չո՞ւմ չես իմանըմ,
Ինձ նահախ տեղան չո՞ւմ ես սպանըմ,
Աչքիդ տակովն մտիկ ես անըմ,
Անմռունչ բարով տալս իմացիր։
Հերիք է, մուրվաթ արա...

Էշխիդ կրակն սրտումս վառ ա,
Լերդ ու ջիգյարս դառել ա յարա.
Հոգիդ սիրես՝ մեկ ռահմ արա,
Խեղճ Թուրինջն եմ ես, հալս իմացիր։
Հերիք է մուրվաթ արա...

Թուրինջ

ԱՅԳԵՊԱՆ


Այգեպան, ի՞նչ ես անում, շամբը բուրաստան չի լինի,
Օձի ո՛րքան գեղեցիկն ըլնի, սիրական չի լինի,
Կատըվին ուտացընես օրը հազար նազ ու նամաթ,
Տիրասեր և բարեսիրտ, հայտ է, իբր շան չի լինի։

Ագռավին շուշի միջում պահես շաքար ու նաբաթով,
Վատաբախտ բյուլբյուլի պես վարդի սիրաբան չի լինի,
Մանկական ուսումն ունի միլիոնի չափ արժողություն,
Ապտակով սընված տըղեն առանց աստիճան չի լինի։

Ղուռանը ասում է, թե ջաննաթումը շատ հուրի կա,
Ինչ Վըրաստանին է, ջաննաթին էլ էնքան չի լինի,
Դու, Շիրին, օրը հարյուր քաղցր ու ախորժ բան մտածես,
Քո հայերեն խաղերը Սայադի նըման չի լինի։

Շիրին

ԲՈՒՐԱՍՏԱՆ


Ա՜խ, իմ փոքրիկ բուրաստան։
Ափսո՛ս, անջուր մնացիր,
Գարունն մերձյալ ժամանյաց,
Արդյոք, դու ո՞ւր մնացիր։

Դու ի՛ միջի աղբերաց
Ծարավ ի հուր մնացիր,
Վատահամբավ, տմարդի,
Վրիպալուր մնացիր։

Ի՞նչ շահեցիր նիրհելով,
Ուրեմն՝ արի, արթնացի՛ր.
Լե՛ր, այս դարին նմանող,
Չասեն, թե զուր մնացիր։

Խնդրե՛ հույսով՝ նամակով,
Իցե, թե քեզ հասանի,
Շիրին, քո անձիդ համար
Զիա՞րդ դու սուր մնացիր։

Շիրին

ԱԿՆԱՐԿՅԱ, Ո՜Վ ՍԻՐՈՒՀԻ


Ակն արկյա՛, ո՛վ սիրուհի, ակնարկյա՛ տըկարիս, օգնյա սիրահարիս, (2)
Մերթ իմ նեղությանս հասու լե՛ր, մերթ դեղ ու ճարիս տո՛ւր անմխիթարիս, (2)
Անբախտությանըս ձեռքիցը ողորմելի եմ շատ, երբեմն է հուսահատ, (2)
Ափսո՜ս, հազար ափսո՜ս, ապա վա՜յ ինձ խելագարիս, պանդուխտ և օտարիս։ (2)

Մինչ ե՞րբ աղաղակիս չըլսելով՝ մընամ այսպես, հայցեմ խընամ այսպես.
Թեև քո արարքդ, իրավի, շատ չէ հիմարիս, ամոթ բարերարիս,
Սիրույդ աղեղըն իմ վեր՚ա լարված կա հարաժամ, սպանված եմ անգամ.
Արյան ծարավի սերըդ է ահարկու խոնարհիս, ներհակ կա ավարիս։

Ես իմ ժամանակիս գումարըն բաշխեցի սիրույդ գրավ եդի անփույթ.
Է՛ այսուհետև ի՞նչ է պակաս մահվան հոժարիս, բախտով ապիկարիս.
Այսքան բողոքը իմ սիրելույս կարդացի ես ողջ, ականջ դըրավ ամբողջ.
Ասավ.— Շիրին, դու պե՛տք է սիրույս մեջ չի դադարիս, մինչ ինձ հավասարիս։ (2)

Շիրին

ԳԱՐՈՒՆՔՆԱՐԸ


Գարունքները ղու ման կուգաս սարումը,
Ես կըկանգնեմ իմ տվածի գալումը,
Հարսանիքըդ կըլինի էս տարումը,
Մատնիքս առան ձեր տան ճանապարհումը։
Աղջի՛ արի, քո խոստանասիդ մատաղ,
Ոսկով լիքը ծով ես, ավազիդ մատաղ,
Աշտարակի խաղող ես, վազիդ մատաղ,
Արշին ու կես ծամեր ու մազիդ մատազ։

Քանի պուճուր էր, բոխախում խալ գըցեց,
Կոշիկ հագավ, տակը ոսկե նալ գըցեց,
Հարսը դառավ, գլխին քիրման շալ գըցեց,
Հենց մեծացավ, հետըս ղալմաղալ գըրեց։
Աղջի՛ արի, քո խոստանասիդ մատաղ...

Կանգնել ես բալկոնումը, համաշա ես,
Զուգվել ես, զարդարվել ես, թամաշա ես,
Դուն ինձ համար, վարդ, մանուշակ, փաշա ես,
Ո՞ր տունը քանդվածը քեզ կասի՝ ալաշա ես։
Աղջի՛ արի, քո խոստանասիդ մատաղ...

Աղջի, ի՞նչ ես կանգնել էդ ղեյմաթումը,
Արի կանգնի իմ սաղ ու սոյբաթումը,
Դոշիդ վրա մի ջուխտ նշաններ ունիս,
Էդ քու նշաններիդ էլ եմ ես մատաղ,
Էդ քո բերող նանիդ էլ եմ ես մատաղ,
Օխտը բերել ա, կենդու քու ջանիդ մատաղ։

Ժողովրդական՝ ըստ Միսկին-Բուրջիի

ԷՇԽԻՑԴ ՋՈՒՆՈՒն ԴԱՌԱԾ


Էշխիցըդ ջունուն դառած, գիշեր-ցերեկ հաղ եմ ասում,
Ո՛չ թե երեկ ու այսօր՝ կարելի է վաղ եմ ասում.

Ծոցինըդ չե՛մ ճանաչում, մանիշակի թաղ եմ ասում,
Երեսիդ երկու պաչին ինձ արա ղոնաղ՝ եմ ասում,
Անուտիլ, անխմիլ իմ քեֆս արա՛, չաղ՝ եմ ասում։
Էշխիցըդ ջունուն դառած...

Էդ քու սերըդ դառել ա իմ ջանումըս փուշի նման,
Էնդուր որ էլ չե՛մ ճարում քու լալազար թուշի նման,
Խոսալդ բյուլբյուլի պես՝ կերպըդ թովուս ղուշի նման,
Արի՛, սիրտրս մի՛ շինիլ քարին դիպած շուշի նման։
Էշխիցըդ ջունուն դառած...

Յա՛ ես մի քամի պիտի՝ ծամդ փարիշան ի արել,
Յա՛ ես իմ Սեյադ պիտի՝ թոռումս թառան ի արել,
Յա՛ ես մի դառը պիտի՝ ջանս քեզ ղուրբան ի արեր
Էշխիցըդ ջունուն դառած...

Ո՛չ նա ռահմ է անում, ո՛չ ծախում են բազարումը,
Ես ի՞նչպես այսուհետև ուրախանամ աշխարհումը.
Թվին հազար ութ հարյուր երեսուն երեք տարումը,
Գանջեցի Միսկին-Բուրջին, խոսքըս Ղարաբաղ եմ ասում։
Էշխիցըդ ջունուն դառած...

Միսկին-Բուրջի

ԲՈՅԸԴ ԲԱՐՁՐ


Բոյըդ բարձր սալբի չինար,
Աչքըդ նախշուն, ունքըդ կամար,
Դուն ստեղծվել ես ինձ համար,
Անգին ծաղիկ իմ նոր բուսած։
Գույնըդ նման է մարմարի,
Հագիդ շորերն է հարմարի,
Դուն ես վարդը այս աշխարհի,
Անգին ծաղիկ իմ նոր բուսած։
Քեզ տեսնելը ինձ մեծ մահ է,
Հոգիս հանեմ, տամ քեզ, պահե,
Ինձնում եղած ինձ ի՞նչ շահ է,
Անգին ծաղիկ իմ նոր բուսած։
Գիշեը-ցերեկ նըստա շալով,
Աղի արտասունք թափելով,
Ինձ թողել ես տանջվելով,
Անգին ծաղիկ իմ նոր բուսած։
Ես քեզ տեսա ծաղկանց միջին,
Աղաչեցի ես իմ փրկչին,
Օր չըկըտրե հույսն իմ վերջին,
Անգին ծաղիկ իմ նոր բուսած։

Միսկին-Բուրջի

ՏՐՏՈՒՆՋ


Իմ սիրտըս աղ ես արել,
Ջիգյարս դաղ ես արել.
Ինձանից հեռացել ես,
Ինձ բեդամաղ ես արել։

Կանչում եմ, մոտ չես գալիս,
Արյան աչոք եմ լալիս,
Աչքերդ լույս է տալիս,
Նոր շամ-չիրաղ ես արել։

Կարոտդ քաշում եմ քու,
Չեմ կարում ասել ահու
Կերպարանքըդ տեսնելու
Ինձ էլ մուշթաղ ես արել։

Մինա բոյըդ սուրահի,
Խարաբա սիրտըս շահի՛,
Ինձ էլ տա՛ր, մոտդ պահի,
Բավ է ղրաղ ես արել։

Մուրվաթ արա՛ սիրահար,
Մի՛ չարչարիլ չարաչար.
Ինձ գցեք ես քարեքար,
Դրուստ սարսաղ ես արել։

Մայիլ եմ դոշիդ խալին,
Անուշ խելք ու քյամարին,
Խըղճալի Գյուրջիմալին
Կարկըտահար ես արել։

Գյուրջի-Նավե

ԱՍՈՒՄ ԵՍ, ԴԻՄԱՑԻՐ


Ասում ես դիմացիր, ո՞նց դիմանամ,
Միթե ես եմ քար, դարդիս արա մեկ ճար,
Կյանքըս մաշել ես բոլորովին.
Ամենը իսպառ՝ էս ցավըն դժվար,
Էսքան նեղությունը ինձի մի տար
Անողորմաբար ով դու իմ սիրահար։

Շատ վախտ է, քաշում եմ կարոտդ,
Չես գալի երես, մինչ ե՞րբ դիմանամ ես,
Իմ դըժբախտությունըս բավ է ինձ.
Մի՛ անիլ էդպես, կյանքըս արեցիր կես,
Ողորմություն արա՛ աղքատիս,
Քաշի, մոտըդ տար, տանջիլ մի չարաչար։

Վախտ որոտում ես, վախտ ամպում ես,
Վախտ մըթնում ես շատ, անձրևում ես կաթ-կաթ,
Վախտ հարավային հողմո նըման
Հընչում ես խիստ սաստ, ես ըլնում եմ զգաստ,
Վախտ բարկանում ես, վախտ նեղանում,
Կամենում ինձ չար, սարսափում է աշխարհ։

Չարակամների խոսքերը քեզ խրատ ես արել,
Խիստ շատ վատ ես արել,
Ուրիշների հետ ման գալը
Քեզ ադաթ ես արել, ինձ յադ ես արել,
Ես իմ բախտիցն եմ գանգատավոր և
Միշտ մուղարար՝ ինձ չէ տալիս դադար։

Ցավըդ ինձ ես տալիս,
Ուրիշներին քաղցր խոսքերըդ, ինձ է՞ս ա քու խերըդ,
Ինձնից ավելի, ասա՛, տեսնեմ,
Էլ ո՞վ ա տերըդ, ինձ նա տա քու սերըդ,
Դու քու դարդերըդ լավը գիտես,
Խեղճ Ադամ-Աղբար, խալխըն ի՞նչ ա խաբար։

Աղբար Ադամ

ԱՆՆՄԱՆ ԱՂՋԻԿ


Աննման աղջիկ, աչքըդ լույս,
Այսօր քեզ նըշան են արել,
Ուրախացիր, ո՛վ սիրուն կույս
Բաղչաղ գուլիշան են արել։

Ուզած բանըդ կատարել են,
Եկող, գնացող դադարել են,
Տուն ու տեղըդ զարդարել են,
Պատըդ զարնիշան են արել

Մի վախիր, չի կորչե ջանքըդ,
Պիտի լավ անցկացնես կյանքըդ,
Տարածել են գովասանքըդ,
Մինչև Հնդստան են արել։

Զարդեր ունես՝ ոսկի խալիս,
Բարեկամքըդ ընծա են տալիս,
Խընամիքըդ գնում, դալիս,
Ձեր տունը մեյդան են արել։

Անունդ ասեմ՝ Վարդուհի,
Իսկ տեսքովըդ՝ գեղեցկուհի,
Շուտով կըդառնաս թագուհի,
Քեզի աննման են արել։

Նշանըդ շնորհավոր լինի,
Ուզածըդ բախտավոր լինի,
Շիրվանը քեզ քավոր լինի,
Ինձի պարտական են արել։

Շիրվանի

ԱՆԳՈՒԹ ԱՂՋԻԿ


Անգութ աղջիկդ անաստված,
Ինձ ո՞ւր թողիր, գնացիր,
Սիրտըս հոգս ու ցավով լցված
Հարյուր, բյուր, թողիր, գնացիր։
Տուն արի՛, սիրելի՛,
Անուշի՛կ յար ջան,
Անհույս թողիր, գնացիր։

Ջիգյարըս սրով ծակեցիր,
Սըրտիս մեջը կրակեցիր,
Բերանս իսպառ փակեցիր,
Լեզուս լուռ թողիր, գնացիր։
Տուն արի՛, սիրելի՛...

Մինչև ծաղկեցիր, ծլեցիր,
Սիրտ ու ջիգյարս հալեցիր,
Ուրախությունըս խլեցիր,
Ինձ տխուր թողիր, գնացիր։
Տուն արի՛, սիրելի՛...

Աչքս միշտ քո ճանապարհին,
Կուլա արտասունք ու արին,
Շիրվանի պես խեղճ օտարին
Տվիր սուր, թողիր, գնացիր։
Տուն արի՛, սիրելի՛...

Շիրվանի

Ո՞ՒՐ ԵՍ ԱՐԴՅՈՔ, Ո՞ՒՐ ԵՍ


Ո՞ւր ես արդյոք, ո՞ւր ես, անուշ սիրական,
Կարորդ քաշում եմ ամեն մի վայրկյան,
Քո սիրով զարկված եմ, հասիր օգնության.
Տուր սպեղանի ցավիս պիտանի,
Քա՞նի մեկ, քա՞նի մնամ անդարման։

Քեզ տեսնելն է միայն իմ ճիգ սւ ջանքըս,
Որ սիրո խոսքերով բժշկես կյանքըս,
Լըսե իմ խնդիրս ու աղաչանքըս,
Կանչե քեզի մոտ, խոսենք համառոտ,
Չըմնամ կարոտ իմ օրըս մահվան։

Իմ մատաղ հասակում սիրահարված եմ,
Ուշքով, մտքով, նաև խելքով տարված եմ,
Բնականից ես քեզ մատաղ տըրված եմ,
Ձեռքովդ փափուկ մորթե ինձ ծածուկ,
Պայծառիս հատուկ ղրկե գերեզման։

Պայծառ

ԿՌՈՒՆԿԻՆ


Բարով եկար, սիրուն կռունկ,
Ի՞նչ լուր բերիր հայրենիքես,
Խոսիր ինձ հետ ազատորեն,
Կյանքըս կնվիրեմ ես քեզ։

Տեսա՞ր իմ հայրենյաց տունը,
Գեղեցիկ զարդարված բույնը,
Նորա սիրուն տանջվում եմ ես,
Այրերիցս կտրավ քունը։

Տեսա՞ր մեր փոքրիկ բուրաստան,
Վարդ, մեխակ, շուշաններ շատ կան,
Եդեմական դրախտավայր,
Նա կոչվում է մայր Հայաստան։

— Այնտեղ ունիս եղբայր ու քույր,
Մի՛ջազ, ի՞նչ կըսպասես իզուր,
Արի՛, առնեմ իմ թևերուն,
Գնանք, այնտեղ բացվեց գարուն։

Խոսք՝ Միջազի

ՂԱՐՍԵՑՈՑ ԵՐԳ


Չիմ գիտիր, ի՞նչ պիտիր տանես դուն դունյի մալեն,
Մե պաքըմ կուզիմ կը, չիս տար էրեսիդ խալեն,
Կտորճիկըմ հասկընայիր դուն իմ ահվալեն,
Ղըսմաթ էղնիր, գըցեի գըլխուդ ալ վալեն։

Խաթըրբանդա չեղնիս, օր բանըմ ըսիմ,
Բի՛ր, մե իդի էրիսըդ էրիսիս քըսիմ,
Օր էղնի, օր բանմ ըսիս, իս էլ լսիմ.
Հեչ չիմ կշտանար էդ քու էրեսիդ խալեն։

Ի՞նչ կեղնի օր, մեկ հիտս էնիս խոսքդ,
Հեչ չիս ճանչնար դյուշմանդ, դոստըդ,
Քեաշկամ մատղաշ վախտըդ կոռտի օրուցքդ,
Չըթչի Թաթոսն իմ, քոռցա իս լալեն։

Գուսան Չըթչի Թաթոս (Ղարսեցի)
Ձայնագր.՝ Ա. Բրուտյանի

ՁԱԽՈՐԴ ՕՐԵՐ


Ձախորդ օրերը ձմռան նման կուգան ու կերթան,
Վհատելու չէ, վերջ կունենան, կուգան ու կերթան,
Դառն ցավերը մարդու վերա չեն մընա երկար,
Որպես հաճախորդ՝ շարվե-շարան կուգան ու կերթան։ (2 )

Փորձանք, հալածանք և նեղություն ազգերի գըլխից
Ինչպես ճանապարհի կարավան կուգան ու կերթան,
Աշխարհը բուրաստան է՛ հատուկ, մարդիկը ծաղիկ,
Որքան մանիշակ, վարդ, պալասան կուգան ու կերթան։ (2)

Ոչ ուժեղը թող պարծենա, ոչ տկարը տխրի,
Փոփոխակի անցքեր զանազան կուգան ու կերթան,
Արևը առանց վախենալու ցայտում է լույսը,
Ամպերը դեպի աղոթարան կուգան ու կերթան։ (2)

Երկիրը ուսյալ զավակին է փայփայում մոր պես,
Անկիրթ ցեղերը թափառական՝ կուգան ու կերթան
Աշխարհը հյուրանոց է, Ջիվան, մարդիկը հյուր են,
Այսպես է կանոնը բնական, կուգան ու կերթան։

Ջիվանի

ԱՌ ԱԶԳՍ


Ազգ իմ, ո՛րքան նըկուն մնաս,
Սիրտըս քեզանից չի զատվի,
Հազար տեսակ չարչարանք տաս,
Սիրտըս քեզանից չի զատվի։

Քեզ չեմ մոռանա հավիտյան,
Հարազատ մայր իմ Հայաստան,
Թեկուզ դրախտն էլ ինձի տան,
Սիրտըս քեզանից չի՛ զատվի։

Քեզանով եմ ես երջանիկ,
Իմ սիրելի, իմ անուշիկ,
Ծոցիդ մեջը հանգչիմ, մայրիկ,
Սիրտըս քեզանից չի զատվի։

Ջիվանին եմ, քեզ բարեկամ,
Քանի ողջ եմ, ամենայն ժամ,
Հարստության էլ տեր դառնամ,
Սիրտըս քեզանից չի զատվի։

Ջիվանի

ԸՆԿԵՐ


Բարի, գեղեցիկ, առաքինի ընկերը մարդուն, (2)
Փայլեցնում է արևի պես պատկերը մարդուն. (2)
Ինչ մարդ ունենա յուր մոտը հավատարիմ ընկեր,
Ցերեկի նման անցնում է մութ գիշերը մարդուն։

Կյանքըդ նվիրես ընկերի լավին, քիչ է դարձյալ,
Այնպես է հոգեկան լուսատու, լապտերը մարդուն,
Ընկեր եմ ասում, հաստատակամ, ճշմարիտ ընկեր,
Որ բարձրացընե աստիճանը միշտ վերը մարդուն։

Թշնամիները իր վերա գալած ժամանակը,
Կտրիճ, հարազատ ընկերըն է սուսերը մարդուն,
Ով որ ունենա մըտերիմ ընկեր, Ջիվան աշըղ,
Չի՛ սպիտակիլ ամենևին մեկ հերը մարդուն։

Ջիվանի

ՄԱՅՐԻԿ


Ջխտակ շամամներըդ դրախտ ծոցիդ-մեջ,
Կաթնաղբյուր են եղել ինձ համար, մայրիկ,
Տատրակի պես շատ եմ արել ելևէջ
Կրծքիդ վրա մաքուր՝ սուրբ տաճար, մայրիկ,
Սուրբ տաճար, մա՜յրիկ։

Ինձ համար հոյակապ կազմդ եռ մաշել,
Հրճվել, ուրախացել, վրաս ես աշել,
Մինչև մեծանալըս ինչե՜ր ետ քաշել,
Մնացել ես անքուն, անդադար, մայրիկ,
Անդադար, մայրիկ։

Ջիվանին եմ, ես քեզ ոչինչ չեմ արել,
Մոտըդ չեմ մնացել, չեմ մխիթարել։
Քու լավ պատվերներըդ ճիշտ չեմ կատարել,
Թողել եմ իղձերըդ անկատար, մայրիկ։
Անկատար, մայրիկ։

Ջիվանի

ՎԱՌԱ, ՎԱՌԱ, ԵՍ ՎԱՌԱ


Ես քեզ տեսա մեջը այգուն,
Ճտվտալով, ինչպես թռչուն,
Սրտիս սաստիկ դուր եկար դուն.
Ա՜խ, իմ սիրական, անուշ սիրական,
Կյանքիս հատորը, դու ես աննման։

Վառա, վառա, ես առա,
Կրակիդ ճարակ դառա,
Հանգստություն չունեցա,
Մինչ իմ կարոտըս չառա։

Այն օրվանից չունիմ դադար,
Ինչ քեզ տեսա գեղատիպար,
Իսկապես եղա սիրահար.
Ա՜խ, իմ սիրական, անուշ սիրական...

Աչքերիցդ մի կայծ թռավ,
Թռավ, սրտիս մեջը ընկավ,
Ինչ կանեմ, չի հանգչի բնավ.
Ա՜խ, իմ սիրական, անուշ սիրական...

Փասիան ես ոսկեփետուր,
Աչքերիդ մեջը կըցոլա հուր,
Թագուհին ես թռչնոց հանուր.
Ա՜խ, իմ սիրական, անուշ սիրական...

Ջիվանի

ՊԱՂ ԱՂԲՅՈՒՐԻ ՄՈՏ


Պաղ աղբյուրի մոտ կանգնած մի աղջիկ,
Ձեռին սափոր բռնած, ջուրն էր անուշիկ,
Աչք-ունքը ղալամով քաշած գեղեցիկ.
Մայրիկ, զարնվեցա, սիրում եմ նորան,
Մի փոքրիկ ակնարկով արավ ինձ նշան։

Պաղ աղբյուրի մոտ պարտիզում նստած,
Ունեինք լավ գինի, գառան խորոված,
Երգում էինք, պարում՝ շրջան բոլորած.
Մայրիկ, զարնվեցա, սիրում եմ նորան,
Մի փոքրիկ ակնարկով արավ ինձ նշան։

Ման էր գալիս ընկերներով միասին,
Կարծես հրեշտակ էր, չէր նա հողածին,
Մազերն ոսկեգույն, ճակատը լուսին,
Մայրիկ, զարնվեցա, սիրում եմ նորան.
Մի փոքրիկ ակնարկով արավ ինձ նշան։

Երանի այն ավուր, հազար երանի,
Տեսության կրկին լինեմ արժանի,
Առանց նորան երբեք չեմ մնալ կենդանի.
Մայրիկ, զարնվեցա, սիրում եմ նորան,
Մի փոքրիկ ակնարկով արավ ինձ նշան։

Ջիվանի

ԱՉՔԸԴ ԽՈՒՄԱՐ


Գարուն սիրուն, անուշ յար,
Արի, դարդիս արա ճար,
Ես քեզ համար էրվում եմ,
Դու նստել ես բեխաբար։
Աչքըդ խումար,
Ունքըդ կամար,
Անուշիկ յար,
Արի տար։

Իզուր սիրտս քեզի տվի,
Ալ օրս փոխվեց սևի,
Դարդես հեչ խաբար չունիս,
Թողիր կարոտ արևի։
Աչքըդ խումար...

Նվեր կուտամ, ինչ կուզես,
Ինձ մի՛ թողնի սևերես,
Քուն չունիմ, դադար չանիմ,
Գոնե մեկ օր արի տես։
Աչքեդ խումար...

Վարդս թողի, հեռացա,
Բան ու գործս մոռացա,
Մալ ու մուլքս վատնեցի,
Վառ էշխիդ աշուղ դարձա։
Աչքըդ խումար...

Շերամ

ՈՎ ՍԻՐՈՒՆ, ՍԻՐՈՒՆ


Աշխարհն րնդհանուր քո սիրույդ համար
Քաշում է փափադ, ո՛վ սիրուն, սիրուն.
Չի լինի քեզ պե՛ս ամենայն երկիր
Փայլուն արուսյակ, ո՛վ սիրուն, սիրուն։

Կըստանաս համբավ, քիչ էլ սպասե,
Կուգա ժամանակ, ո՜վ սիրուն, սիրուն,
Փառք ու պատիվըդ քեզի կըհանձնեն
Քույրիդ նըմանակ, ո՜վ սիրուն, սիրուն։

Եդեմյան ծաղիկ, հայրենիք հողով
Սընված մանուշակ, ո՜վ սիրուն, սիրուն,
Հոգիդ անարատ, տեսքըդ գերազանց,
Մեկ հատ օրինակ, ո՜վ սիրուն, սիրուն։

Իշխանուհիներ աշխարհիս շատ կան,
Բայց մեզ անօգուտ, իմացիր հաստատ,
Նոքա օտար են, չեն սիրեր սըրտով.
Կեղծ ու պատիր են, արտաքին և վատ։

Ուրեմն մոտ եկ, դո՛ւ իմ սիրելի,
Իմ արենակից, տիկին հարազատ,
Քո սերըդ սուրբ է, ո՜վ սիրուն անմեղ,
Վարք ու բարքով, սըրտով անարատ։

Մաղթում եմ սըրտով՝ մնաս անխափան
Միշտ վեհ անունով, անկախ ու ազատ,
Խըղճալի երկիր, Ջիվանու համար
Մնաս հաջողակ, ո՜վ սիրուն, սիրուն։

Ջիվանի

ԷԼԻ ՄԻՏՍ ԵԿԱՆ ՔԱՋԵՐՍ

(Քյոռ-օղլի)


Էլի միտըս եկան քաջերըս հաղթող, քաջերըս հաղթող,
Բարա-Քանհանն այսօր մոտս է հարկավոր,
Աջ ձեռքովը յոթը չորս ոտք պայտ ծռող
Գալի-Հասանն այսօր մոտս է հարկավոր։

Թագավորի երկրորդի պես փառավոր, Բաբա, փառավոր
Սուրը կոտրուկ, կապույտ, արաբ ձիավոր,
Մռայլ առյուծի պես դեմքն է խոժոռ,
Դամրչ-օղլին այսօր մոտս է հարկավոր։

Քյոռ-օղլին կանչում է, Իմամ-Ջաֆարը, Իմամ-Ջաֆաը,
Զուր է, վայելչություն չըկա աշխարհը,
Ամեն կռվում հերոս գտնող հընարը,
Իսա-Բալին այսօր մոտս է հարկավոր։

Ջամալի

ՍԱՐԵՐ, ԿԱՂԱՉԵՄ


Սարեր, կաղաչեմ, իջեք, ցածրացեք,
Գնում եմ յարիս, մ ի ճամփա բացեք,
Ինձի կը սիրեք, ճամփես միք կապի,
Շատ եմ պապակել, սիրտըս կըշտապի։

Ձեր փեշին թոշնած տերևի նման,
Ընկած եմ վաղուց անհույս, անգյաման,
Թույլ տվեք, անցնեմ, էրթամ յարիս մոտ,
Բալքի մեկ տեսնիմ, չըմեռնիմ կարոտ։

Կարոտ, ախ, կարոտ, ջիգյարըս յարոտ,
Հե՜յ, ճամփես չաթին, փըշոտ է, քարոտ,
Ջահել հասակից սիրեցի նրան,
Բայց նամարդ մարդիկ խլեցին, տարան։

Խլեցին, տարան, արևըս սևցավ,
Բաժին աշխարհքըս վերանա դարձավ,
Ապրում եմ, համա ապրումներ չունիմ,
Էլ ուրիշ մեկին սեր-սավդա չունիմ։

Շերամ, սեգ յարիս սիրտըն է սառել,
Էլ ի՞նչ ես իզուր փարվանա դառել։
Չոքել, կաղաչես սարին ու քարին,
Ուրիշն է տիրել քո սիրած յարին։

Շերամ

ԹԱՌԸ ԴՈՇԻՍ


Թառը դոշիս զօր ու գիշեր
Սալթ քեզ համար խաղ եմ կանչում,
Բաղը շատ կան սիրուն ղըշեր,
Համա, լորս, քեզ եմ կանչում։

Մեկ արի, յար ջան,
Յաղութ ու մարջան,
Շողշողուն քարըս,
Անգին գոհարըս։

Ընչի էդպես հեռու ընձկար,
Գընացիր, էլ ետ չես գալիս,
Վայ թե ընձեն լավը գըտար,
Իմ սիրտն է քեզ համար լալիս։

Մեկ արի յար ջան,
Յաղութ ու մարջան,
Շողշողուն քարըս,
Անգին գոհարըս։

Անսիրտ, հեչ չէ՝ թաք մեկ անգամ
Արի, տեսնիմ երեսդ լույս,
Մի սիրտ մընաց, էն էլ քեզ տամ,
Հոտուն վարդս, դըրախտի բույս։

Մեկ արի, յար ջան,
Յաղութ ու մարջան,
Շողշողուն քարըս,
Անգին գոհարըս։

Քանի դեռ որ շունչ կա մեջըս,
Քեզնեն բընավ չեմ կըշտանա,
Ինչքան էլ որ հոգիս տանջես,
Ոչ մի վայրկյան չեմ վըշտանա։

Մեկ արի, յար ջան,
Յաղութ ու մարջան,
Շողշողուն քարըս,
Անգին գոհարըս։

Շերամ

ԶՈՎ ԳԻՇԵՐ Է


Զով գիշեր է, դուրս եկ, լուսնյակը նորել է,
Նուշ աղջիկ, քո սիրուց հանգիստս կորել է,
Էդ չինար հասակդ իմ խելքս տարել է,
Անուշ յար, շուտ արի, քնքուշ յար, շուտ արի։

Բոյ ու բուսիդ մատաղ,
Ջեյրան, ջեյրան, ջեյրան,
Մետաքս հուսիդ մատաղ,
Ջեյրան, ջեյրան, ջեյրան։

Աստղեր կրշողշողան պարզորակ երկնքում,
Վառեցիր իմ հոգին քո սև-սև աչերեն,
Համբերանքս կտրավ, լալիս եմ քո ձեռքեն,
Անուշ յար, շուտ արի, քնքուշ յար, շուտ արի։

Բոյ ու բուսիդ մատաղ,
Ջեյրան, ջեյրանդ ջեյրան,
Մետաքս հուսիդ մատաղ,
Ջեյրան, ջեյրան, ջեյրան։

Ափսոս էս գիշերին, որ մենակ ման կուգամ,
Կաղաչեմ, դուրս չես գա, առանց քեղ ո՞ւր գնամ,
Թե հոգիս կուզես, ազիզ ջան, քեզ կուտամ,
Անուշ յար, շուտ արի, քնքուշ յար, շուտ արի։

Բոյ ու բուսիդ մատաղ,
Ջեյրան, ջեյրան, ջեյրան,
Մետաքս հուսիդ մատաղ,
Ջեյրան, ջեյրան, ջեյրան։

Շերամ

ԱՆՋԻԳՅԱՐ ՅԱՐ


Ձըմեռն էկավ, ձուն չի գա,
Ճամփին կաշեմ, տուն չի գա,
Մարդու զարդաժար կենե,
Մենակ աչքըս քուն չի գա։

Անջիգյար, անջիգյար, անջիգյար,
Անջիգյար, անջիգյար, անջիգյար,
Արի, մենակ եմ,
Արի, մենակ եմ, յա՜ր, քեզ կըսպասեմ,
Չեղնի քու դարդով մեռնեմ,
Չեղնի քու դարդով մեռնեմ։

Գիշերն անուշ է, հով է,
Իմ սիրտը արուն ծով է,
Աշնան գիշեր է նախշուն,
Դարդոտ մարդուն համով է։

Անջիգյար, անջիգյար, անջիգյար,
Անջիգյար, անջիգյար, անջիգյար,
Արի, մենակ եմ,
Արի, մենակ եմ, յա՜ր, քեզ կըսպասեմ
Ձեղնի քու դարդով մեռնեմ,
Չեղնի քու դարդով մեռնեմ։

Շերամ

ԱԼՂԱՆԱԹ ՂՈՒՇ ԵՍ


Միշտ քեզ եմ սիրել, հոգիս նվիրել,
հոգիս նվիրել.
Էդ անուշ լեզուդ խելքս է տարել,
Արի, ինձ կյանք տուր, մի՛ թողնի տխուր,
մի՛ թողնի տխուր։
Սիրտս ես խրել էշխիդ նետը սուր։
Ազիզ անուշ ես,
Խաս բաղի նուշ ես,
Ալղանաթ ղուշ ես,
Վարդեն քնքուշ ես։

Ես եմ քո յարը, մատնուդ գոհարը,
Մատնուդ գոհարը.
Զգո՜ւյշ, չըկոտրես քնարիս լարը,
Տա՛ր ինձ, ղուլ Էրա, գտիր մեկ չարա,
գտիր մեկ չարա.
Քեզ գերի սիրտս մի՛ թողնի յարա։
Ազիզ անուշ ես...

Իրավունք կուտամ, որ ինձ սպանես,
որ ինձ սպանես,
Քան թե բաց աչքով քեզնից բաժանես.
Սիրտ ունիս բարի, մի հնար ճարի,
մի հնար ճարի,
Գոնե մեկ անգամ ինձ. մոտիկ արի։
Ազիզ անուշ ես...

Շերամ

ՇՈՐՈՐԱ


Բաղեն թըռած բըլբուլ եմ,
Պարտեզեն պոկած սըմբուլ եմ,
Ով որ սիրտըս հասկանա,
Ես նըրան ղուրբան ու ղուղ եմ։
Շորորա՛,
Շորորա, թառլան, շորորա,
Շահմար հյուսըդ էրերա։
Շորորա, ջեյրան, շորորա,
Էրված սըրտիս հով էրա.
Գիշերն անցավ, քուն չունեմ,
Շորորա, թառլան, շորորա,
Սովդաքյար եմ, տուն չունեմ,
Ղանադներըդ բաց, հով էրա։

Աղբյուր եմ սարի սըրտին,
Չարա չըկա սըրտիս դարդին,
Ամեն անցորդ կըխըմե,
Բըլբուլն է ծարավ ալ վարդին։
Շորորա՛...

Զեփյուռ եմ, սարեն կուգամ,
Էրված սրրտերուն հով կուտամ,
Ալ վարդին, ալվան վարդին
Իմ շաղերըս սիրով կուտամ։
Շորորա...

Շերամ

ՆԱ ՄԻ ՆԱԶ ՈՒՆԻ


Եկան գարնան անուշ օրեր,
Ծաղկով լըցվան դաշտեր, ձորեր,
Յարս զուգվել, սեյրան կերթա՝
Հագած, կապած ալվան շորեր։
Նա մի նազ ունի,
Նազ ունի, նազ ունի,
Ձեռքին սազ ունի.
Սազ ունի, սազ ունի,
Չալելով սեյրան կերթա,
Դարձել է ջեյրան, կերթա։

Արտուտն եկավ, մըտավ արտը,
Բըլբուլն իջավ, գըրկեց վարդը,
Հազար սիրուն, հազար հեքիմ
Չեն իմանա սըրտիս դարդը։
Նա մի նազ ունի...

Հավքերն եկան երամ-երամ,
Անուն ունիմ՝ աշուղ Շերամ,
Էնքան պիտի յարիս կանչեմ,
Տեյմոր վառվիմ որպես Քյարամ։
Նա մի նազ ունի...

Շերամ

ԴՈՒ ԻՄ ՄՈՒՍԱՆ ԵՍ


Դու իմ մուսան ես,
Առանց քեզի
Երգել չեմ կարող.
Սրտիս տավիղը
Բացի քեզնից
Էլ չունիմ լարող։

Սիրուն սև աչերովդ,
Կարմիր վարդ այտերուդ,
Շուխ մազերուդ,
Շանթ ունքերուդ,
Էլ ի՞նչ սուրմա է հարկավոր
Էդ աննման փերուդ։

Քեզանից հեռու
Դառն է մնալ,
Ապրել միայնակ.
Կուզես՝ սպանի,
Կուզես՝ կյանք տուր,
Սիրուն աղավնյակ։

Սիրուն սև աչերուդ,
Կարմիր վարդ այտերուդ,
Շուխ մազերուդ,
Շանթ ունքերուդ,
Էլ ի՞նչ սուրմա է հարկավոր
Էդ աննման փերուդ։

Զարդ ու զարդարանք
Էլ ինչ պետք է,
Դու սիրուն ղուշ ես,
Մարմինդ է զուգված
Ալ խալերով,
Դրախտի նուշ ես։

Սիրուն սև աչերուդ,
Կարմիր վարդ այտերուդ,
Շուխ մազերուդ,
Շանթ ունքերուդ,
Էլ ի՛նչ սուրմա է հարկավոր
Էդ աննման փերուդ։

Ափսոս ջահել ես,
Նոր ես ծաղկել,
Փնջիկդ գարնան,
Քեզ ջան եմ տալիս,
Չես հասկանում,
Անգութ հոգեհան։

Սիրուն սև աչերուդ,
Կարմիր վարդ այտերուդ,
Շուխ մազերուդ,
Շանթ ունքերուդ,
Էլ ի՞նչ սուրմա է հարկավոր
Էդ աննման փերուդ։

Շերամ

ՔՈ ՓԱՓԱԳՈՎ


Քո փափագով վառվում եմ,
Արի, սիրական, ո՞ւրտեղ ես,
Երկնային ամպերու մեջ
Նըստող ծիածան, ո՞ւրտեղ ես։

Ճանապարհըդ նայելով
Աչքերումս լույս չըմնաց,
Ե՛կ երևույթ, տեսանեմ,
Ազնիվ սիրական, ո՞ւրտեղ ես։

Ի՞նչ պատահավ, անուշիկ,
Որ դու հեռացար ինձանից,
Քաղցրախոս անուշ լեզու,
Անվամբ գովական, ո՞ւրտեղ ես։

Թող միայն ասեն.— Ջիվան,
Սիրականդ կուգա,
Թող տատանիմ քո սիրով
Մինչև հավիտյան, ո՞ւրտեղ ես։

Ջիվանի

ԷԼԻ ՅԱՐԻՍ ԵՄ ԳՈՎՈՒՄ


Սիրուննե՛ր, միք նեղանա.
Որ միշտ իմ յարին եմ գովում,
Դուք իմ դարդըս չեք իմա՜նա,
Էնտի յարիս եմ գովում,
Էնտի փերիս եմ գովում։
Թեկուզ լինիք աղավնյակ,
Թևիկներդ լայն բաց արած՝
Ճախրելով վեր բարձրանաք,
Էլի յարիս եմ գովում.
Էլի փերիս եմ գովում։

Թեկուզ լինիք սիրամարգ՝
Ձեր նախշունիկ փետուրներով,
Կամ անուշիկ երգող սոխակ,
Էլի յարիս եմ գովում,
Էլի փերիս եմ գովում։

Մազերըդ՝ ոսկե թելեր,
Ունքերըդ նորածին լուսին,
Աչքերըդ փայլուն աստղեր,
Էլի յարիս ես գովում,
Էլի փերիս եմ գովում։

Ամենքըդ մեկ-մեկ փերի,
Աչքիս առաջ ման եք գալի,
Բայց ինձ չեք կարող գերի,
Էնտի յարիս եմ գովում,
Էնտի փերիս եմ գովում։

Շերամ

ՀԱԶԱՐ ԷՐՆԵԿ


Հազար էրնեկ էն գիշերին,
Որ ինձ բութա տըվեցիր,
Ոսկե թըռչնիկ իմ հեռ սըրտին
Ձեռքըդ զարկիր, խըլեցիր։
Էն օրվանեն բեխաբար,
Եղա դադարգրւն անճար.
Ո՛չ մեկ անգամ մոտիկ կուգաս, (2)
Ո՛չ, էլ իսպառ կըհեռանաս։ (2)

Ոսկե թասը լիքը գինով,
Անուշ գինով մուրազի,
Կըտաս նըրան հազար դարդով,
Ով որ քեզ կըերազի։
Էն օրվանեն բեխաբար...

Ես խմեցի... էն օրվանեն,
Դեռ հարբած եմ քո էշխեն,
Թե բութա էր... ապա ո՞ւր է...
Չեմ հասնի իմ մուրազին։
Էն օրվանեն բեխաբար...

Շերամ

ԽԱԼԵՐՈՒԴ ՂՈՒՐԲԱՆ


Հալվեց սարերի ձունը,
Խալերուդ ղուրբան, նազ աղջիկ,
Բընեն թռավ թռչունը,
Քայլերուդ ղուրբան, ջան աղջիկ
Աչքես խլեցիր քունը,
Խալերուդ ղուրբան, նազ աղջիկ։

Եղնիկի նման ման գալըդ,
Կաքավի նման պար գալըդ,
Շրթունքդ լալ ու մարջան է,
Նայվածքըդ հոգի կըհանե։ (2)

Մեր ձորի ջուրն անուշ է,
Խալերուդ ղուրբան, նազ աղջիկ,
Խաս վարդի փուշն անուշ է,
Քայլեյուդ ղուրբան, ջան աղջիկ
Կուրծքըդ նուրբ է, քնքուշ է,
Խալերուդ ղուրբան, նազ աղջիկ։

Եղնիկի նման ման գալըդ,
Կաքավի նման պար գալըդ,
Շրթունքդ լալ ու մարջան է,
Նայվածքըդ հոգի կըհանե։ (2)

Կանաչ գարուն է եկել,
Խալերուդ ղուրբան, նազ աղջիկ,
Բաղ ու բաղչա է ծաղկել,
Քայլերուդ ղուրբան, ջան աղջիկ
Նախշուն փնջիկ ես դառել,
Խալերուդ ղուրբան, նազ աղջիկ։

Եղնիկի նման ման գալըդ,
Կաքավի նման պար գալըդ,
Շրթունքդ լալ ու մարջան է,
Նայվածքըդ հոգի կըհանե։ (2)

Մի փերի ես ծովային,
Խալերուդ ղուրբան, նազ աղջիկ,
Անխուն ծաղիկ ձորային,
Քայլերուդ ղուրբան, ջան աղջիկ,
Թեթև թռչնիկ հովային,
Խալերուդ ղուրբան, նազ աղջիկ։

Եղնիկի նման ման գալըդ,
Կաքավի նման պար գալըդ,
Շրթունքդ լալ ու մարջան է,
Նայվածքըդ հոգի կըհանե։ (2)

Շերամ

ՓՆՋԼԻԿ-ՄՆՋԼԻԿ


Յարըս կերթա սիպեղի,
Բըլբուլի հետ գեղգեղի,
Ում որ վառե մեկ անգամ,
Ինձ կայրե ամեն հեղի։
Գենում եմ ու գալիս արոտով,
Մընացի, ախ, յարիս կարոտով,
Փընջլիկ-մընջլիկ մազերուն
Մեռնեի սըըտատար նազերուն։

Վաըդի ծառը փուշ-փուշ է,
Յարով քընելն անուշ է,
Շեկլիկ ու շղվա յարս
Ճտվտիկ սիրուն ղուշ է։
Գընում եմ ու գալիս արոտով...

Դարի դոշին արտեր կան,
Սարի փեշին վարդեր կան,
Յարս փընջեր է կապել,
Հետը սիրո դարդեր կան։
Գընում եմ ու գալիս արոտով...

Էսօր տասըն է լուսնի,
Շտապ կերթաս, չես հասնի,
Ով հրեշտակ չէ տեսել,
Թող գա, իմ յարիս տեսնի։
Գընում եմ ու գալիս արոտով...

Շերամ

ԱՅԲԲԵՆԱԿԱՆ ՑԱՆԿ

ԱԶԱՏՆ ԱՍՏՎԱԾ

ԱԶԵՐԲԵՅՋԱՆ

ԱԼ ԱՅԼՈՒՂ

ԱԼ ԸԼՆԵՄ

ԱԼ ՄԻՆԹԱՆԵԴ

ԱԼԱԳՅԱԶ

ԱԼԱԳՅԱԶ ՍԱՐՆ ԱՄՊԵԼ Ա

ԱԼԱԳՅՈԶ ԱՉԵՐԴ

ԱԼՂԱՆԱԹ ՂՈՒՇ ԵՍ

ԱԼՄԱՍՏԸ ՇՈՂՈՒՄ Է

ԱԽ, Ի՜ՆՉ ԼԱՎ ԵՆ

ԱԽՊԵՐ ՋԱՆ

ԱԿՆԱՐԿՅԱ, Ո՜Վ ՍԻՐՈՒՀԻ

ԱՂԱՍՈՒ ԵՐԳԸ

ԱՂԲՅՈՒՐ

ԱՂԲՅՈՒՐԻ ՄԵՋ ՄԻ ՄԱՐԱԼ

ԱՂԲՅՈՒՐՒ ՄՈՏ

ԱՂՋԻ ԱՆԱՍՏՎԱԾ

ԱՂՋԻ ԲԱԽՏԱՎՈՐ

ԱՂՋԻ ԵՎԱ

ԱՂՋԻ ԹԱՄԱՐ

ԱՂՋԻ ՆԱԶԵՐՈՎ

ԱՂՋԻԿ ՄԱՐԱԼ, Ո՞ՒՄ ՏՆԵՆ ԵՍ

ԱՄԱՆ ԷՅ, ՍԵՎ ԱՉԵՐ

ԱՄԵՆ ՄԻ ԳԻՇԵՐ

ԱՄՊԻ ՏԱԿԻՑ

ԱՅ, ԱՅ ՆԱԶԵՐՈՎ

ԱՅԳԵՊԱՆ

ԱՅՆՊԵՍ ՆԱԶԻԿ

ԱՆԳԻՆ ԸՆԿԵՐ

ԱՆԳԻՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆ

ԱՆԳԻՐ, Ե՛Վ ԱՆՀԱՅՏ

ԱՆԳՈՒԹ ԱՂՋԻԿ

ԱՆՁՐԵՎՆ ԵԿԱՎ ՇԱՂԵԼԵՆ

ԱՆՄԱՀ ԹՈՒՄԱՆՅԱՆ

ԱՆՆՄԱՆ ԱՂՋԻԿ

ԱՆՆՄԱՆ ԵՂՆԻԿ

ԱՆՈԻՇ ԼԵԶՈՒԴ

ԱՆՈՒՇ ԵՍ ՍԵԴՐԱԿ

ԱՆՈՒՇ ՀԱՅԱՍՏԱՆ

ԱՆՋԻԳՅԱՐ ՅԱՐ

ԱՆՏՈՒՆԻ

ԱՇԽԱՐՀՈՒՄԸՍ ԱԽ ՉԻՄ ՔԱՇԻ

ԱՇԽԵՆ ՋԱՆ

ԱՇԽԵՆԻ ԵՐԳԸ

ԱՇԽՕՐ ՈՒՆԵՄ

ԱՇՆԱՆ ԳԻՇԵՐ

ԱՇՈՒՂԻ ԵՐԳԸ

ԱՇՈՒՆ

ԱՉՔ ԵՄ ԳՑԵԼ

ԱՉՔԸԴ ԽՈՒՄԱՐ

ԱՉՔՍ ՃԱՄՓԻԴ

ԱՌ ԱԶԳՍ

ԱՌԱՆՑ ՔԵԶ

ԱՌԱՆՑ ՔԻԶ Ի՞ՆՉ ԿՈՆԻՄ

ԱՌԱՎՈՏ

ԱՌՆԵՄ, ԵՐԹԱՄ ԷՆ ՍԱՐԸ

ԱՍՈՒՄ ԵՆ ՈՒՌԻՆ

ԱՍՈՒՄ ԵՍ, ԴԻՄԱՑԻՐ

ԱՐԱԶՆ ԵԿԱՎ

ԱՐԱՐԱՏՅԱՆ ՀՈՎՏԻ ԵՐԳԸ

ԱՐԴՅՈՔ ԳԻՏԵ՞Ս ԴՈՒ...

ԱՐԻ ԱՂՋԻԿ

ԱՐԻ ՅԱՐ ՋԱՆ

ԱՐԻ, ՀԱՄՈՎ ՂՈՒԼՈՒՂ ԱՐԱ

ԱՐԻ, ՄԵԿ ՏԵՍՆԵՄ

ԱՐՏԵՐԳ

ԱՐՏԵՐԸ ԾԼԵԼ ԵՆ

Ա՛Յ ԱՂՋԻԿ, ԾԱՄՈՎ ԱՂՋԻԿ

Ա՜Խ ԻՄ ՃԱՄԲԵՍ

Ա՜Խ ՄԱՐԱԼ ՋԱՆ

Ա՜Խ ՅԱՐԵ

Ա՜Յ ԱՂԲՅՈՒՐ

Ա՜Յ ԳԱՌՆԵՐ

Ա՜Յ ՄԱՐԱԼ ԱՂՋԻԿ

Ա՜Յ ՎԱՐԴ

ԲԱՂՉԱՍ ՈՒ ԲԱՐԸՍ ԴՈՒ ԵՍ

ԲԱՆԱԿ ԵՄ ԳՆՈՒՄ

ԲԱՏՈԼԱ ՋԱՆ, ԲԱՏՈԼԱ

ԲԱՐԱԿ ԵՍ, ԲԱՐԴԻ ԾԱՌ ԵՍ

ԲԱՐՁՐ ՍԱՐԵՐ

ԲԱՐՁՐ ՍԱՐԻՑ ՋՈՒՐ ԿԸԳԱ

ԲԵՐՔԻ ՏՈՆ Է

ԲԸԼԲՈՒԼԻ ՀԻԴ

ԲԻՆԳՅՈԼ

ԲՈՅԸԴ ԲԱՐՁՐ

ԲՈՒՐԱՍՏԱՆ

ԲՐԻԳԱԴԻՐ ԱՂՋԻԿ

ԳԱՐՆԱՆ ԳԵՏԵՐ

ԳԱՐՆԱՆ ԳՈՒԹԱՆ

ԳԱՐՆԱՆԸ ԲԱՄԲԱԿ ՑԱՆԵՄ

ԳԱՐՈՒՆ

ԳԱՐՈՒՆ Ա, ՁՈՒՆ Ա ԱՐԵԼ

ԳԱՐՈՒՆՔՆԱՐԸ

ԳԵՏԱԿԻ ՎՐԱ

ԳԸՆԱ, ԱՐԻ, ՄԱՆ ԱՐԻ

ԳԸՆԱՑ ՁԸՄԵՌՆ

ԳԻՇԱՐ-ՑԵՐԵԿ

ԳԻՇԵՐ ԷՐ

ԳՅՈԶԱԼ ՄԻՆՉ ԵՐԲ ԽՌՈՎ ՄՆԱՍ

ԳՅՈԶԱԼՍ ԽՌՈՎ Է

ԳՅՈՒԼԻԶԱՐ

ԳՅՈՒԼԻԶԱՐԻ ԲԱՂԻ ԲԼԲՈՒԼԸ

ԳՅՈՒՐՋԻ ԱՂՋԻԿ

ԳՆԱ ԳՆԱ

ԳՈՎՔ ՀԱՅՐԵՆԻՔԻՆ

ԳՈՒԹԱՆ ՀԱՑ ԵՄ ԲԵՐՈՒՄ

ԳՐԿԻՐ ԻՆՁ ՄԵՂՄԻԿ

ԴԱՐԴԸՍ ԼԱՑԵՔ

ԴԵՄՈԿՐԱՏԱԿԱՆ ԵՐԻՏԱՍԱՐԴԱՑԱՆ ՀԱՄԱՇԽԱՐՀԱՅԻՆ ՖԵԴԵՐԱՑԻԱՅԻ ՀԻՄՆԸ

ԴԼԵ ՅԱՄԱՆ

ԴՈՒ ԻՄ ՄՈՒՍԱՆ ԵՍ

ԴՈՒ ԿԱՅՆԵԼ ԵՍ ՇԵՄՔԻ ՀՈՎԻՆ

ԴՈՒՆ ԵՍ ԻՄ ՍՐՏԻ ՍԵՐԸ

ԴՈՒՆ ԷՆ ԳԼԽԵՆ

ԵԼԱՆՔ ՍԱՐԸ ՎԱԶԵՎԱԶ

ԵԼՆԵՄ ԷՆ ՍԱՐԸ

ԵԿԱՐ ՈՒՐԱԽ ԽԱՂԵՐՈՎ

ԵՂԲԱՅՐ ԵՄՔ ՄԵՆՔ

ԵՂԲԱՅՐՈՒԹՅԱՆ ԳԵՏԸ

ԵՂՆԻԿ ՍԱՐԵՐԻ

ԵՂՍՈ ՋԱՆ

ԵՍ ԵԼԱ, ԳՆԱՑԻ

ԵՍ ԼԻՆԵԻ ՄԻ ՄԱՆՈՒՇԱԿ

ԵՍ ՆՈՒՌ ԵՄ

ԵՍ ՈՐ ՄԵՌՆԻՄ

ԵՍ ՍԱՐԵՆ ԿՈՒԳԱՅԻ

ԵՍ ՍԻՐԵՑԻ

ԵՍ ՍԻՐԵՑԻ, ՈՒՐԻՇՆ ԱՌԱՎ

ԵՍ ՔԱՂՎՈՐ ԵՄ

ԵՍ ՔԵԶ ՍԻՐԱՀԱՐ

ԵՍ ՔԵԶ ՏԵՍԱ

ԵՐԱԶ

ԵՐԳ ԽԱՂԱՂՈՒԹՅԱՆ

ԵՐԳ ՀԱՅՐԵՆԻՔԻ ՍԱՍԻՆ

ԵՐԳ ՀՆԳԱՄՅԱԿԻ

ԵՐԳ ՂՈՒԿԱՍ ՂՈՒԿԱՍՅԱՆԻՆ

ԵՐԳ ՑՆԾՈՒԹՅԱՆ

ԵՐԳԵՐՆ ԱՆՈՒՇ

ԵՐԵՎԱՆ

ԵՐԵՎԱՆԻ ՅԱՅԼԻ

ԵՐԻ, ԵՐԻ ՅԱՆԴԸՄ

ԵՐԻՏԱՍԱՐԴԱԿԱՆ ՎԱԼՍ

ԵՐԻՏԱՍԱՐԴԱԿԱՆ ՔԱՅԼԵՐԳ

ԵՐԿԻՆՔԸՆ ԱՄՊԵԼ Է

ԶԱՆԳԵԶՈՒՐԻ ԾՆՈՒՆԴ

ԶԱՐԹԻՐ, ՆԱԶԵԼԻ

ԶԵՓՅՈՒՌ

ԶԵՓՅՈՒՌ ԲԱՐԵՎ ՏԱՐ

ԶԸՆԳԸ, ԶԸՆԳԸ

ԶԻՆՉ ՈՒ ԶԻՆՉ

ԶՄՐՈՒԽՏՅԱ ԵՐԳԵՐ

ԶՈՎ ԳԻՇԵՐ Է

ԷԼԻ ՄԻՏՍ ԵԿԱՆ ՔԱՋԵՐՍ

ԷԼԻ ՅԱՐԻՍ ԵՄ ԳՈՎՈՒՄ

ԷՆ ՍԱՐԵՐԸ

ԷՇԽԻՑԴ ՋՈՒՆՈՒն ԴԱՌԱԾ

ԷՍ ԱՌՈՒՆ

ԷՍ ԲԵՐՔԸ ԲԱՐԻՆ Ա

ԷՍ ԳԻՇԵՐ ԼՈՒՍԸ ՏԵՍԱ

ԷՍ ԳԻՇԵՐ ԼՈՒՍՆԱԿ ԳԻՇԵՐ

ԷՍ ՕՐ ԼԱՎ Է

ԷՍՕՐ ՇԱԲԱԹ ԷՂՆԻՐ

ԷՐՎՈՒՄ ԵՄ

ԸՆԾԱ ԽՆՁՈՐ

ԸՆԿԵՐ

ԹԱՄԱՄ ԱՇԽԱՐ ՊՏՈՒՏ ԷԿԱ

ԹԱՌԸ ԴՈՇԻՍ

ԹԵԼԼԻ ՅԱՐԻՆ

ԹԵԼԼՈ

ԹԵՎԱՎՈՐ ԱՂՋԻԿ

ԹՈՒԽ ՄԱԶԵՐՈՒԴ

ԹՌՎՌԱԼԵՆ ԳԱԼԻՍ ԵՔ

ԻՄ ԱՆՈՒՇ ՋԱՆ

ԻՄ ՀԱՅԱՍՏԱՆ

ԻՄ ՅԱՐԸ ՀԱՆԴԵՆ ՏԵՍԱ

ԻՄ ՉԻՆԱՐԻ ՅԱՐԸ

ԻՆԺԵՆԵՐ ԲԱԼԱ

ԻՆՉՈ՞Ւ ԲԻՆԳՅՈԼԸ ՄՏԱՐ

ԻՆՉՔԱ՜Ն ԽԻՆԴ ԿԱ ԻՄ ՍՐՏՈՒՄ

ԻՆՔՆԱՀԱՎԱՆ ԱՂՋԻԿ

Ի՞ՆՉ ԱՍԵՄ

ԼԱԼՎԱՐԻ ԱՂՋԻԿ

ԼԱՆՋԵՐ ՄԱՐՋԱՆ

ԼԵՆԻՆ

ԼԻՆԵԻ ՉՈԲԱՆ

ԼՈՐԻԿ

ԼՈՒՅՍԸ ԲԱՅՎԵՑ

ԼՈՒՍՆԱԿԸ ՑՈԼԱՑ, ԳԸՆԱՑ

ԼՈՒՍՆԱԿՆ ԱՆՈՒՇ

ԼՈՒՍՆԻ ՆՄԱՆ

ԼՈՒՍՆՅԱԿ ԳԻՇԵՐ

ԽԱԼԱԼ Է, ՋԱՆ ԽԱԼԵ

ԽԱԼԵՐՈՒԴ ՂՈՒՐԲԱՆ

ԽԱՂՈՂԱՔԱՂ

ԽԱՆ ԲԱՋԻ

ԽԱՉԱՏՈՒՐ ԱԲՈՎՅԱՆ

ԽՆԿԻ ԾԱՌ

ԽՆՋՈՒՅՔԻ ԵՐԳ

ԽՈՍՔ ԵՍ ՏԱԼԻՍ, ՉԵՍ ԳԱԼԻՍ

ԽՈՒՄԱՐ ՊԱՌԿԵ ԵՐԵՍ ԲԱՑ

ԽՌՈՎ ԳՆԱՑ

ԽՌՈՎ ՄԻ ՄՆԱ

ԾԱՂԻԿ ԵՍ ԲԱՂԻ ՄԻՋԻՆ

ԾԱՄԵՐԴ, ԾԱՄԵՐԴ

ԾԱՄԹԵԼ

ԾԱՐԱՎԱԾ ՍԻՐՏ

ԾԻԼ, ԾԻԼ

ԾԻԾԵՌՆԱԿ

ԾԻՐԱՆԸ ՉԱԼՈՒ ՅԱ

ԾԻՐԱՆԻ ԾԱՌ

ԾՈՎԻ ԵՐԳԸ

ԾՈՎՈՒՆ ՀԱՎՔ ԸՄ ԿԵՐ

ԿԱՅՆԵԼ ԵՄ, ԳԱԼ ՉԵՄ ԿԱՐՈՂ

ԿԱՅՆԵԼ ԵՍ ՎԱՐԴԻ ՀՈՎԻՆ

ԿԱՅՆԻ ՅԱՐՍ, ԿԱՅՆԻ ԳԱՄ

ԿԱՆՉԵ, ԿՌՈՒՆԿ

ԿԱՆՉՈՒՄ ԵՄ ՅԱՐ, ԱՐԻ

ԿԱՆՉՈՒՄ ԵՄ, ԿԱՆՉՈՒՄ ԵՄ

ԿԱՐԻՆԵ

ԿԱՐՄԻՐ ԳԱՐՆԱՆ

ԿԱՐՄԻՐ ՎԱՐԴ

ԿԱՐՈՏ

ԿԱՐՈՏԻ ԵՐԳ

ԿԱՔԱՎ ԹՌԱՎ

ԿԱՔԱՎԻ ԳՈՎՔԸ

ԿԵՆԱՑ ԵՐԳ

ԿՈԼԽՈԶԱԿԱՆ

ԿՈԼԽՈԶԱԿԱՆ ԵՐԳ

ԿՈԼԽՈԶԱԿԱՆ ՊԱՐԵՐՔ

ԿՈԼԽՈԶԱԿԱՆ ՔԱՌՅԱԿՆԵՐ

ԿՈԼԽՈԶԻ ԱՂՋԻԿ

ԿՈԼԽՈԶԻ ՉՈԲԱՆ

ԿՈԼԽՈԶՆԻԿ ՅԱՐ

ԿՈԼՏՆՏԵՍՈՒՀՈՒ ԵՐԳԸ

ԿՈՂԲԱ ՅԱՅԼԻ

ԿՈՄԵՐԻՏԱԿԱՆ ԵՐԳ

ԿՈՄՍՈՄՈԼ ԷՆ ՏՂԵՆ

ԿՈՄՍՈՄՈԼ ՏՂԱ

ԿՈՒԺՆ ԱՌԱ

ԿՌՈՒՆԿ

ԿՌՈՒՆԿԻՆ

ՀԱԲԸՐԲԱՆ

ՀԱԶԱՐ ԷՐՆԵԿ

ՀԱԶԱՐ ՈՒ ՄԵԿ ՆԱԶՈՎ ԱՂՋԻԿ

ՀԱՂԹԱՆԱԿԻ ԵՐԳԸ

ՀԱՄԲԱՐՁՈՒՄ ՅԱՅԼԱ

ՀԱՄԵՍՏ ԱՂՋԻԿ

ՀԱՄԻԴ ՄԱՏԱՂ

ՀԱՅ ԱՂՋԻԿ ԿՈԼԽՈԶՆԻԿ

ՀԱՅԱՍՏԱՆ

ՀԱՅԱՍՏԱՆԸ

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԱՂՋԻԿՆԵՐԸ

ՀԱՅՈՑ ԱՂՋԻԿՆԵՐ

ՀԱՅՈՑ ԱՇԽԱՐՀ

ՀԱՅՐԵՆԻ ՋՐԵՐ

ՀԱՅՐԵՆԻՔ

ՀԱՅՐԵՆԻՔ ԵՎ ՍԵՐ

ՀԱՅՐԵՆԻՔ Է ԿԱՆՉՈՒՄ

ՀԱՅՐԵՆԻՔԻՍ

ՀԱՅՐԵՆԻՔԻՍ ՋՈՒՐԸ

ՀԱՅՐԻԿ

ՀԱՆԴԻ ԼԱԼԱ

ՀԱՆՔԱՓՈՐԻ ԵՐԳԸ

ՀԱՎԱՐ, ԶՈՒԼՈ

ՀԱՐԱԼՈ, ՀԱՐԱԼՈ

ՀԵՌՈՒ ՏԵՂ ՅԱՐ ՈՒՆԵՄ

ՀԵՐՈՍ ՆԵԼՍՈՆ

ՀԵՐՈՍԱԿԱՆ

ՀԵ՜Յ ԱՐԱԳԱԾ

ՀՆՁՎՈՐԻ ԵՐԳԸ

ՀՆՉՈՒՄ ԵՆ ՕՐԵՐԸ

ՀՈԻՇԻԿ ՆՈԻՇԻԿ

ՀՈՅ ՆԱՐ

ՀՈՅ, ԱՄՊԵՐԻ ՏԸԿԵՆ

ՀՈՌՈՎԵԼ

ՀՈՎ ԱՐԵՔ

ՀՈՎ ԼԻՆԻ

ՀՈՎԵՐ, ԻՆՁՆԻՑ ԲԱՐԵՎ ՏԱՐԵՔ

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ

ՀՈ՛ ՄԱՅՐԱՄԵ...

ՀՈ՛Յ ԻՄ ՆԱԶԱՆԻ ՅԱՐՍ

ՀՈ՛Յ, ՆԱԶԱՆ ԻՄ

ՁԱԽՈՐԴ ՕՐԵՐ

ՁԻԳ ՏՈՒ, ՔԱՇԻ

ՁՄԵՌՆ ԱՆՑԱՎ

ՁՄԵՌՆ ԱՆՑԱՎ, ԳԱՐՈՒՆՆ Է ԱՐԴ

ՂԱՐԱԲԱՂ

ՂԱՐԻԲ ԵՄ, ՆՈՐ ԵՄ ԵԿԵԼ

ՂԱՐՍԵՑՈՑ ԵՐԳ

ՃԱԽԱՐԱԿ

ՃԵՐՄԱԿ ՇՈՒԲԿԵՍ, ԿԱՐՄԻՐ ՅՈՒԲԿԵՍ

ՄԱԶԵՐԴ ՀՈՒՍԵԼ ԵՍ

ՄԱՃԿԱԼ

ՄԱՅՐ ԱՐԱՔՍԻ

ՄԱՅՐԻԿ

ՄԱՅՐԻԿԻՍ

ՄԱՆԱՆԻ ԵՐԳԸ

ՄԱՆՈՒԿՆ ՈՒ ՋՈՒՐԸ

ՄԱՏՆԻՔԻՍ ԿԱՊՈՒՅՏ ԱԿԸ

ՄԱՐԱԼ, ՄԱՐԱԼ

ՄԱՐԱԼԻ ՅԱՅԼԻ

ՄԱՐՏԻԿԻ ԵՐԳԸ

ՄԵ ԽՈՍԿ ՈՒՆԻՄ

ՄԵԿՆ ԻՄ ՅԱՐԻՆ ՆՄԱՆ ՉԻ

ՄԵՋԼՈՒՄԻ ՊԵՍ ԿՈՐԱՎ ՅԱՐՍ

ՄԵՌՆԵՄ ԷՆ ՕՐԵՐԻՆ

ՄԵՐ ՆՎԵՐԸ

ՄԵՔԵՆԱՎԱՐԻ ԵՐԳԸ

ՄԻ ԵՐԳ ԳՒՏԵՄ

ՄԻԱՍԻՆ, ՄԻԱՍԻՆ

ՄԻ՛ ԼԱՐ

ՄԻ՛ ԼԱՐ, ՄԻ՛ ԼԱՐ

ՄՈԿԱՑ ՀԱՐՍՆԵՐ

ՄՈԿԱՑ ՄԻՐԶԱ

ՄՈՍԿՎԱ

ՄՈՐ ՍԵՐԸ

ՄՈՒՂԱՆԻ ԱՂՋԻԿ

ՄՐՑՈՒՄ

ՅԱՅԼԱՎՈՐ ՅԱՐՍ

ՅԱՅԼԻ

ՅԱՆԱՐ, ՅԱՆԱՐ

ՅԱՐ ՆՄԱՆ ԵՍ ԾՈՎԻ ԱՐՈՍ

ՅԱՐ, ՔԵԼԵ ՆԱԶՈՎ

ՅԱՐ, ՔՆՔՈՒՇ ԵՍ

ՅԱՐ, ՔՈՒ ԲԱՐԱԿ ԲՈՅԻՆ ՄԵՌՆԵՄ

ՅԱՐՍ, ՅԱՐՍ

ՅԻՍ ՔՈՒ ՂԻՄԵԹԸն ՉԻՄ ԳԻԴԻ

ՅՈԹԸ ՏԱՐԻ

ՅՈԹՆ ՕՐ, ՅՈԹ ԳԻՇԵՐ

ՆԱ ՄԻ ՆԱԶ ՈՒՆԻ

ՆԱԽՇՈՒՆ ԱՔԻՐ

ՆԱՅ, ՆԱՅ

ՆԱՆԱՆ ՅԱՐ

ՆՈՐ ԵՐԵՎԱՆ

ՆՈՐ Է ԲԱՑՎԵԼ

ՇԱՐՄԱՂ ԱՂՋԻԿ

ՇԱՓԱՂ ԿՈՒՏԱՍ

ՇՈՂԵՐ ՋԱՆ

ՇՈՐՈՐԱ

ՇՈՐՈՐԱ, ՍԱԼԱԹ

ՇՈՒՇԱՆ ՋԱՆ

ՈՉ ՄԻ ԽՈՐՇԱԿ ԲՈՒՐԱՍՏԱՆՍ ՉԻ ՄՏՆԻ

ՈՉ ՄԻ ԾԱՂԻԿ ՔՈ ԲՈՒՐՄՈՒՆՔԸ ՉՈՒՆԻ

ՈՎ ՍԻՐՈՒՆ, ՍԻՐՈՒՆ

ՈՐՍԿԱՆ ԱԽՊԵՐ

Ո՛Վ ԻՄ ՍԻՐԵԼԻ

ՉԱՆԱՔ ԱՆԵՆՔ

ՉԵՄ ԿԸՐՆԱ ԽԱՂԱ

ՉԵՄ ՈՒ ՉԵՄ

ՉԻՆԱՐ ԵՍ

ՉԻՍ ԱՍՈՒՄ, ԹԵ ԼԱՑ ԻՍ ԷԼԻ

ՉՈԼԻ ՋԵՅՐԱՆ

ՊԱՂ ԱՂԲՅՈՒՐԻ ՄՈՏ

ՊԱՂ ՋՈՒՐ ԿՈՒԳԱ

ՊԱՐՏԵԶ ՈՒՆԵՄ, ԴՐԱԽՏ Ա

ՊԵՊՈՅԻ ԵՐԳԸ

ՊԸԶՏԻ ՀԱՐՍ

ՋԱՀԵԼ ՍՐՏԵՐՈՒՄ

ՋԱՀԵԼ ՍՐՏԻՍ ՔՆԱՐԸ

ՋԱՂԱՑՍ ՊԱՏԻԿ-ՊԱՏԻԿ

ՋԱՆ ՅԱՐՈ ՋԱՆ

ՋԱՆ, ԱՅ ԼՈՒՍԻՆ

ՋԱՆ, ՅԱՐՈ ՋԱՆ

ՋՐԱՆՑՔՈՎԸ ՋՈՒՐ Է ԳԱԼԻՍ

ՍԱՅԱԹ-ՆՈՎԱ

ՍԱՍՆԱ ԾՈՒՌ

ՍԱՐԵՆ ԿՈՒԳԱ ՁԻԱՎՈՐ

ՍԱՐԵՐ, ԿԱՂԱՉԵՄ

ՍԱՐԵՐԻ ՀՈՎԻՆ ՄԵՌՆԵՄ

ՍԱՐԵՐԻ ՎՐՈՎ ԳՆԱՑ

ՍԱՐԻ ԱՂՋԻԿ ԵՄ

ՍԱՐԻ ԳՅԱԼԻ

ՍԵՎ ԱՉԵՐ

ՍԵՎԱՆԻ ՁԿՆՈՐՍՆԵՐԻ ԵՐԳԸ

ՍԻԲԻՐՅԱՆ ԳՅՈԶԱԼ

ՍԻՐՈՒՀԻՍ

ՍԻՐՈՒՆ ԱՂՋԻԿ

ՍԻՐՈՒՆ ԶԱՐՈՍ

ՍԻՐՈՒՆ ՏՂԱ

ՍՈՆԱ ՅԱՐ

ՍՈՆԱ ՋԱՆ

ՍՈՎԵՏԱԿԱՆ ԲԱՂԻ ՄԻՋԻՆ

ՍՈՎԵՏԱԿԱՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆ

ՎԱՅ ԳԻԴԻ ԲԸԼԲՈՒԼԸՍ

ՎԱՅ ԿԱՔԱՎԻԿ

ՎԱՅՐԻ ԾԱՂԻԿ

ՎԱՆԵՑՈՑ ԳՈՒԹԱՆԻ ԵՐԳԸ

ՎԱՌԱ, ՎԱՌԱ, ԵՍ ՎԱՌԱ

ՎԱՐԴ ԿՈՇԻԿՍ

ՎԱՐԴԸ

ՎԱՐԴԻ ԹՓԻՑ

ՎԱՐԴՆ Ի ԲԱՑՎԵ

ՎՐԱՑՏԱՆԱ ԳՈԶԱԼՆԵՐԸՆ

ՏՂԱ ՋԱՆ, ԱՐԻ ՋՈՒՐՆ ԱՆՑՈՒՐ

ՏՈՆԱԿԱՆ ԵՐԳ

ՏՐՏՈՒՆՋ

ՐՈՊԵ ԱՆԳԱՄ

ՈՒՍՏԻ ԳՈՒՔԱՍ, ՂԱՐԻԲ ԲԸԼԲՈՒԼ

ՈՒՐ ԵՍ ԽՌՈՎԻ ՆՄԱՆ

ՈՒՐ ԷՐ ԹԵ ԶԵՓՅՈՒՌԻԿ

Ո՞ՒՐ ԵՍ ԱՐԴՅՈՔ, Ո՞ՒՐ ԵՍ

Ո՞ՒՐ Է

ՓՆՋԼԻԿ-ՄՆՋԼԻԿ

ՔԱ ԴԵ ԵՍԻՄ

ՔԱՂՀԱՆԻ ԵՐԳԸ

ՔԱՄԱՆՉԱ

ՔԱՅԼՎԱԾՔԴ, ՆԱՅՎԱԾՔԴ

ՔԱՆԻ ՎՈՒՐ ՋԱՆ ԻՄ

ՔԱՐԱՎԱՆ

ՔԱՐԱՓԻ ԳԼԽԻՆ

ՔԵԶ ԲԱՆ ՉԱՍԻ ՆԱԶԵԼԻ ՋԱՆ

ՔԵԼԵ, ՍԱԹՈ

ՔԵԼԵ, ՔԵԼԵ

ՔԵԼԵՐ, ՑՈԼԵՐ

ՔՆՔՈՒՇ ՀՈՎԻԿ

ՔՈ ՓԱՓԱԳՈՎ

ՔՈՒ ԴԱՐԴԵՆ, ՔՈՒ ՍԱՎԴԵՆ, Ա՜Յ ՏՂԱ

ՔՈՒՅՐ ԻՄ ՆԱԶԵԼԻ

ՔՈՒՆ ԵՂԻՐ, ԲԱԼԱՍ

ՔՐՈՋ ԵՐԳԸ

ՕՐՈՐ

ՖՈՌԿԱ, ՖՈՌԿԱ

***

Ստացված է «https://grapaharan.org/index.php?title=Երգարան_(1956)&oldid=14529» էջից