Changes
† Այլ կերպ ասած` <math> s, \cdot \frac{q\left[\sqrt{1 + k2)1/k^2 } + k\right]/[}{2 (1 + k2k^2)] } +\frac{q\left[(\sqrt{1 + k2)1/k^2 − } - k\right]/[}{2 (1 + k2k^2)] } = \frac{q\left[(\sqrt{1 + k′2)1/k'^2 } + k′k'\right]/[}{2 (1 + k′2k'^2)]} +\frac{q\left[(\sqrt{1 + k′2)1/k'^2 − k′} - k'\right]/[}{2 (1 + k′2k'^2)] } </math> ունի միայն մեկ արմատ, այն է: k′ = k.
† Այլ կերպ ասած, k′1<math> k'^{1/4q4} \cdot \frac{q \left[1 + \frac{k/(}{\sqrt{1 + k2)1/k^2}}\right]/}{2 } + k′1k'^{1/4q4} \cdot \frac{q \left[1 − - \frac{k/(}{\sqrt{1 + k2)1/k^2}}\right]/}{2 } = k′′′1k'''^{1/4q4} \cdot \frac{q \left[1 + k′′/(\frac{k''}{\sqrt{1 + k′′2)1/k''^2}}\right]/}{2} +k′′′1k'''^{1/4q4} \cdot \frac{q \left[1 − k′′/(- \frac{k''}{\sqrt{1 + k′′2)1/k''^2}}\right]}{2}. </2 math> ունի միայն մեկ արմատ, այն է, k′′ = k և k′′′ = k′.
Առաջին երկբաղադրիչ ուղիղ գիծը գտնելու համար:
Տանենք ԱՑ և ՑԲ երկարություններով հատվածներն այնպես, որ դրանց ԱԲ գումարը ԲՑ-ի նկատմամբ ունենա այնպիսի հարաբերություն ինչպիսին (որևէ) քառակուսի թիվ ունի (մեկ այլ) քառակուսի թվի նկատմամբ, բայց չունենա CAՑԱ-ի նկատմամբ այնպիսի հարաբերություն, ինչպիսին (որևէ) քառակուսի թիվ ունի (մեկ այլ) քառակուսի թվի նկատմամբ [[Պնդում 10.28, լեմմա I | Պնդում 10.28, լեմմա I]]]: Նաև տանենք ռացիոնալ երկարությամբ Դ ուղիղ գիծը: Բացի այդ, ԵՖ-ն երկարոթյամբ համաչափելի է Դ-ին: Ուստի ԵՖ-ը նույնպես ռացիոնալ է [[Սահմանում 10.3| Սահմանում 10.3]]։ Եվ թող սահմանվի, որ այնպես ինչպես ԲԱ-ն է հարաբերվում ԱՑ-ին, նույն կերպ էլ ԵՖ-ի քառակուսին ՖԳ-ի քառակուսուն [[Պնդում 10.6 հետևանք | Պնդում 10.6 հետևանք ]]]: ԵՎ ԱԲ-ն ԱՑ-ի հետ ունի այն նույն հարաբերությունը, ինչը ինչ-որ թիվ ունի մեկ այլ թվի հետ: Այսպիսով, ԵՖ քառակուսին ՖԳ քառակուսու նկատմամբ ունի այն նույն հարաբերությունը ինչ մի թիվ ունի մյուսի նկատմամբ: Հետևաբար ԵՖ-ով կազմված թառակուսին համաչափելի է ՖԳ-ով կառուցված քառակուսուն [[Պնդում 10.6 | Պնդում 10.6]]։ Նաև ԵՖ-ն ռացիոնալ է: հետևաբար ՖԳ-ն ևս ռացիոնալ է: Եվ քանի որ ԲԱ-ն ԱՑ-ի նկատմամբ չունի այն նույն հարաբերությունը ինչ մի քառակուսի ունի մյուսի նկատմամբ, հետևաբար ԵՖ քառակուսին չունի ՖԳ-ի նկատմամբ այնպիսի հարաբերություն ինչպես մի քառակուսին մյուսի նկատմամբ ունի ևս: Հետևաբար ԵՖ-ն երկարությամբ անհամաչափելի է ՖԳ-ին [[Պնդում 10.9 | Պնդում 10.9]]։ Ստացվում է, որ ԵՖ-ն և ՖԳ-ն ռացիոնալ ուղիղ գծեր են, որոնք համաչափելի են միայն քառակուսով: Հետևաբար ԵԳ-ն երկբաղադրիչ ուղիղ գիծ է [[Պնդում 10.36 | Պնդում 10.36]]։ Այն է, դա նաև առաջին երկբաղադրիչ ուղիղ գիծ է:
[[Պատկեր:48.png]]
†Եթե ռացիոնաI ուղիղն ունի միավոր երկարություն, ապա առաջին երկբաղադրիչ ուղիղ գծի երկարությունը կլինի <math> k + k√1 − k′ k\sqrt{1 - k'^2: Սա և } </math> դա առաջին ապոտոմենապոտոմենն է, որի երկարությունն է է՝ <math> k - k\sqrt{1 - k − k√1 − k′ '^2 }. </math> [[Պնդում 10.85 | Պնդում 10.85]], հետևյալ x2 − <math> x^2 k x - 2kx + k2 k′ k^2k'^2 = 0 . </math> հավասարման արմատներն են։
Տանենք ԱՑ և ՑԲ երկարություններով հատվածներն այնպես, որ դրանց գումար ԱԲ-ն ԲՑ-ի հետ ունենա հարաբերություն, որը հավասար է ինչ-որ քառակուսու հարաբերությանը մեկ այլ քառակուսուն, և ԱՑ-ի հետ չունենա հաարաբերություն, որը հավասար է ինչ-որ քառակուսու հարաբերությանը մեկ այլ քառակուսուն [[Պնդում 10.28, լեմմա I | Պնդում 10.28, լեմմա I]]]: Տանենք ռացիոնալ Դ երկարությամբ ուղիղը: ԵՖ-ը Դ-ի հետ երկարությամբ համաչափելի է: Հետևաբար ԵՖ-ն ռացիոնալ ուղիղ գիծ է: Եվ թող սահմանվի, որ այնպես, ինչպես CA-ն ունի հարաբերություն AB-ի նկատմամբ, այնպես էլ ԵՖ-ի վրա կառուցված քառակուսին ունի հարաբերություն FG-ի վրա կառուցված քառակուսու նկատմամբ [[Պնդում 10.6, հետևանք | Պնդում 10.6, հետևանք]]։ Այսպիսով, ԵՖ-ի քառակուսին համաչափելի է ՖԳ-ի քառակուսուն [[Պնդում 10.6 | Պնդում 10.6 ]]: Ստացվուն է, որ ՖԳ-ն ևս ռացիոնալ ուղի գիծ է: Եվ քանի որ ՑԱ-ն ԱԲ-ի նկատմամբ չունի նույն հարաբերությունը ինչ մի քառակուսի մյուսի նկատմամբ, ԵՖ քառակուսինՖԳ-ի նկատմամբ չունի նույն հարաբերությունը, ինչ մի քառակուսի մյուսի նկատմամբ ևս: Հետևաբար ԵՖ-ն երկարությամբ անհամաչափելի է ՖԳ-ին [[Պնդում 10.9 | Պնդում 10.9]]: Հետևաբար ԵՖ-ն և ՖԳ-ն ռացիոնալ ուղիղ գծեր, որոնք միայն քառակուսով են համաչափելի: Այսպիսով, ԵԳ-ն երկբաղադրիչ ուղիղ գիծ է [[Պնդում 10.9 | Պնդում 10.9]]: Ստացվում է, որ ԵՖ-ն ու ՖԳ-ն ռացիոնալ ուղիղ միայն քառակուսով համաչափելի ուղիղ գծեր են:Ուրեմն ԵԳ-ն երկբաղադրիչ ուղիղ գիծ է [[Պնդում 10.36 | Պնդում 10.36]]: Այսպիսով մենք պետք է ցույց տանք, որ այն նաև երկրորդ երկբաղադրիչ ուղիղ գիծ է: Քանի որ, հակադարձ հարաբերությամբ, ինչպես ԲԱ-ն ունի ԱՑ-ի նկատմամբ, այնպես էլ ԳՖ-ի վրա կառուցված քառակուսին ՖԵ-ի վրա կառուցված քառակուսու նկատմամբ [[Պնդում 5.7, հետևանք | Պնդում 5.7, հետևանք]], և ԲԱ-ն ավելի մեծ է, քան ԱՑ-ն, ապա ԳՖ-ի վրա կառուցված քառակուսին նույնպես ավելի մեծ է, քան ՖԵ-ի վրա կառուցված քառակուսին [[Պնդում 5.14 | Պնդում 5.14 ]]։ Թող ԵՖ-ի և Հ-ի վրա կառուցված քառակուսիների գումարը հավասար լինի ԳՖ-ի վրա կառուցված քառակուսուն։ Ուստի, ինչպես ԱԲ-ն ունի հարաբերություն ԲՑ-ի նկատմամբ, այնպես էլ ՖԳ-ի վրա կառուցված քառակուսին ունի հարաբերություն Հ-ի վրա կառուցված քառակուսու նկատմամբ [[Պնդում 5.14 | Պնդում 5.14]]: Բայց ԱԲ-ն ունի ԲՑ-ի նկատմամբ այնպիսի հարաբերություն, ինչպիսին որևէ քառակուսի թիվ ունի մեկ այլ քառակուսի թվի նկատմամբ։ Ուստի, ՖԳ-ի վրա կառուցված քառակուսին նույնպես ունի Հ-ի վրա կառուցված քառակուսու նկատմամբ այնպիսի հարաբերություն, ինչպիսին որևէ քառակուսի թիվ ունի մեկ այլ քառակուսի թվի նկատմամբ։ Ուստի, ՖԳ-ն երկարությամբ համաչափելի է Հ-ի հետ [[Պնդում 10.9 | Պնդում 10.9]]։ Ուստի, ՖԳ-ի վրա կառուցված քառակուսին ավելի մեծ է ՖԵ-ի վրա կառուցված քառակուսուց այն քառակուսի չափով, որը ուղիղ գծի վրա է, համաչափելի երկարությամբ ՖԳ-ի հետ։ Եվ ՖԳ-ն և ՖԵ-ն ռացիոնալ ուղիղ գծեր են, որոնք համաչափելի են միայն քառակուսիներով։ Իսկ փոքր հատվածը՝ ՖԵ-ն, երկարությամբ համաչափելի է նախապես տրված ռացիոնալ ուղիղ գծի՝ Դ-ի հետ։
Ուստի, ԵԳ-ն երկրորդ երկբաղադրիչ ուղիղ գիծն է [[Սահմանում 10.6 | Սահմանում 10.6]]։† Որն էլ հենց պահանջվում էր ցույց տալ:
† Եթե ռացիոնալ ուղիղ գիծն ունի միավոր երկարություն, ապա երկրորդ երկբաղադրիչ ուղիղ գծի երկարությունը կլինի <math> \frac{k/√1 − k′ }{\sqrt{1 - k'^2 }} + k. </math> Սա և երկրորդ ապոտոմեն, որի երկարությունը <math> \frac{k/√1 − k′² − }{\sqrt{1 - k '^2}} - k. </math> է [[Պնդում 10.86 | Պնդում 10.86]], x² − <math> x^2 - \left(\frac{2k/√1 − k′²}{\sqrt{1 - k'^2}}\right)x + k²k^2\left[k′²/(\frac{k'^2}{1 − k′²)- k'^2}\right] = 0 . </math> հավասարման արմատներն են։
† Եթե ռացիոնալ ուղիղ գիծն ունի միավոր երկարություն, ապա երրորդ երկբաղադրիչ ուղիղ գծի երկարությունը կլինի k1<math> k^{1/2 } \left(1+√1 − k′ \sqrt{1 - k'^2}\right). </math>. Սա և երրորդ ապոտոմեն, որի երկարությունը k1<math> k^{1/2 } \left(1 − √1 − k′ - \sqrt{1 - k'^2}\right) . </math> [[Պնդում 10.87 | Պնդում 10.87]], <math> f x2 − x^2 k1- 2k^{1/2 } x + k k′ k'^2 = 0 . </math> հավասարման արմատներն են:
Քանի որ ինչպես ԲԱ-ն է ԱՑ-ին հարաբերվում, այնպես էլ ԵՖ-ի վրա կառուցված քառակուսուն ՖԳ-ի վրա կառուցված քառակուսուն, ավելին, ԲԱ-ն մեծ է ԱՑ-ից, ուրեմն քառակուսին ԵՖ-ի վրա մեծ է քառակուսուց ՖԳ-ի վրա։ Հետևաբար, թող ՖԳ-ի և Հ-ի վրա գտնվող քառակուսիների գումարը հավասար լինի ԵՖ-ի վրա գտնվող քառակուսուն։ Ուստի, ինչպես ԱԲ-ն է հարաբերում ԲՑ-ին, այնպես էլ ԵՖ-ի վրա կառուցված քառակուսին է հարաբերում Հ-ի վրա գտնվող քառակուսուն։ Եվ ԱԲ-ն ԲՑ-ի հետ չունի այն հարաբերությունը, որը որևիցե քառակուսի թիվ ունի որևիցե այլ քառակուսի թվի հետ։ Ուստի ԵՖ քառակուսին չունի այն հարաբերությունը, որը որևիցե քառակուսի թիվ ունի որևիցե քառակուսի թվի հետ։ Ուստի ԵՖ-ն համաչափելի չէ Հ-ի հետ երկարությամբ։ Ուստի քառակուսին ԵՖ-ի վրա մեծ է ՖԳ-ի վրա գտնվող քառակուսուց այն քառակուսու չափով, որը գտնվում է մի ուղիղ գծի վրա, որը համաչափելի չէ ԵՖ-ի հետ երկարությամբ։ Եվ ԵՖ-ն և ՖԳ-ն ռացիոնալ ուղիղ գծեր են, որոնք համաչափելի են միայն քառակուսով։ Եվ ԵՖ-ն համաչափելի է Դ-ի հետ երկարությամբ։ Հետևաբար, ԵԳ-ն չորրորդ երկբաղադրիչ ուղիղ գիծ է [[Սահմանում 10.8 | Սահմանում 10.8]]:†։ Ինչն էլ հենց պահանջվում էր ցույց տալ:
†Եթե ռացիոնալ ուղիղ գիծն ունի միավոր երկարություն, ապա երրորդ երկբաղադրիչ ուղիղ գծի երկարությունը կլինի <math> k \left(1+\frac{1}{\sqrt{1/√1 + k′k'}}\right). </math> Սա և չորրորդ ապոտոմեն, որի երկարությունըk երկարությունը <math> k \left(1 − - \frac{1}{\sqrt{1/√1 + k′k'}}\right) . </math> [[Պնդում 10.8 | Պնդում 10.8]], x2 − 2 k <math> x ^2 - 2kx + k2 k′/(\frac{k^2 k'}{1 + k′) k'} = 0 . </math> հավասարման արմատներն են:
Ուստի ՖԳ-ն համաչափելի չէ Հ-ի հետ երկարությամբ [[Պնդում. 10.9 | Պնդում. 10.9]]։ Ուստի ՖԳ-ի վրա գտնվող քառակուսին մեծ է ԵՖ-ի վրա գտնվող քառակուսուց այն քառակուսու չափով, որը մի ուղիղ գծի վրա է, որը համաչափելի չէ ՖԳ-ի հետ երկարությամբ։ Եվ ԳՖ-ն և ԵՖ-ն ռացիոնալ ուղիղ գծեր են, որոնք համաչափելի են միայն քառակուսիներով։ Եվ ավելի փոքր կողմը` ԵՖ-ն համաչափելի է երկարությամբ այն ռացիոնալ ուղիղ գծի հետ, որը նախկինում տարվել էր Դ-ով†: Ուստի ԵԳ-ն հինգերորդ երկբաղադրիչ ուղիղ գիծ է։ Ինչն էլ հենց պահանջվում էր ցույց տալ:
†Եթե ռացիոնալ ուղիղ գիծն ունի միավոր երկարություն, ապա հինգերորդ երկբաղադրիչ ուղիղ գծի երկարությունը կլինի <math> k \left(√1 \sqrt{1 + k′ k'} +1\right). </math> Սա և հինգերորդ ապոտոմեն, որի երկարությունըk երկարությունը <math> k \left(√1 \sqrt{1 + k′ − k'} - 1\right) . </math> [[Պնդում 10.89 | Պնդում 10.89]], x2 − <math> x^2 k√1 - 2k\sqrt{1 + k′ k'}x + k2 k′ k^2 k' = 0 . </math> հավասարման արմատներն են:
Ուրեմն, ՖՀ-ն վեցերորդ երկբաղադրիչ ուղիղ գիծն է [[Սահմանում 10.10 | Սահմանում 10.10]]։† Ինչն էլ պահանջբում էր ցույց տալ:
†Եթե ռացիոնալ ուղիղ գիծն ունի միավոր երկարություն, ապա վեցերորդ երկբաղադրիչ ուղիղ գծի երկարությունը կլինի √k + √k′: Սա և վեցերորդ ապոտոմեն, որի երկարությունը √k −√k′ է [[Պնդում 10.90 | Պնդում 10.90]], x2 − 2√k <math> x^2 - 2\sqrt{k}x + (k − k′- k') = 0. </math>. հավասարման արմատներն են:
Այսպիսով, ՄՕ-ն և՛ երկբաղադրիչ ուղիղ գիծ է [[Պնդում 10.36 | Պնդում 10.36]], և՛ ԱՑ-ի քառակուսի արմատը: Ինչն էլ հենց պահանջվում էր ապացուցել:
† Եթե ռացիոնալ ուղիղ գիծը ունի միավոր երկարություն, ապա այս տեսության համաձայն, առաջին երկբաղադրիչ ուղիղ գծի քառակուսի արմատը ևս երկբաղաադրիչ ուղիղ գիծ է: Այն է, առաջին երկբաղադրիչ ուղիղ գիծը ունի <math> k + k√1 − k′ k\sqrt{1 - k'^2 }. </math> երկարությունը, որի քառակուսի արմատը ρ <math> \rho \left(1 +√k′′\sqrt{k''}\right). </math>-ն է, որտեղρ որտեղ <math> \rho = \frac{pk (1 + k′k')/}{2 }. </math> և k′′ <math> k'' = (\frac{1 − k′)/(- k'}{1 + k′)k'}. </math>. Սա երկբաղադրիչ ուղիղ գծի երկարությունն է (Տես Պնդում 10.36), քանի որ ρ-ն ռացիոնալ է:
Այսպիսով, ՄՕ-ն առաջին երկմիջային ուղիղ գիծ է , ինչն էլ պահանջվում էր ցույց տալ:
† Եթե ռացիոնալ ուղիղ գիծն ունի միավոր երկարություն, ապա, այս տեսության համաձայն` երկրորդ երկբաղադրիչ ուղիղ գծի քառակուսի արմատը հավասար է <math> \frac{k/√1 − k′ }{\sqrt{1 - k'^2 }} + k. </math>, որի քառակուսի արմատը կլինի ρ <math> \rho \left(k′′1k''^{1/4 } + k′′3k''^{3/4}\right). </math>, որտեղ ρ <math> \rho = p\left(\frac{k/}{2} \right) \frac{(1 + k′k')/}{(1 − k′) և k′′ = (1−k′- k')}, </(math> <math> k'' = \frac{1 - k'}{1+k′)k'}. </math>: Սա առաջին երկբաղադրիչ ուղիղ գծի երկարությունն է (Տես Պնդում 10.3), քանի որ ρ-ն ռացիոնալ է:
† Եթե ռացիոնալ ուղիղ գիծն ունի միավոր երկարություն, ապա, այս տեսության համաձայն` երրորդ երկբաղադրիչ ուղիղ գծի քառակուսի արմատը երկրորդ երկմիջնորդ ուղիղ գիծ է. այն է` երրորդ երկբաղադրիչ ուղիղ գիծը ունի k1<math> k^{1/2 } \left(1+√1 − k′ \sqrt{1 - k'^2}\right) . </math> երկարություն, որի քառակուսի արմատն է` ρ <math> \rho \left(k1k^{1/4 } +k′′1\frac{k''^{1/2/k1}}{k^{1/4}}\right). </math>, որտեղ ρ <math> \rho = p\left(\frac{1 + k′k'}{2} \right). </2 math> և k′′ <math> k'' = \frac{k (1 − k′- k')/(}{1 + k′)k'}. </math>. Սա երկրորդ երկմիջնորդի երկարությունն էeէ (Տես Պնդում 10.38), քանի որ ρ-ն ռացիոնալ է:
† Եթե ռացիոնալ ուղիղ գիծն ունի միավոր երկարություն, ապա, այս տեսության համաձայն` չորրորդ երկբաղադրիչ ուղիղ գիծն ունի <math> k \left(1 + \frac{1}{\sqrt{1/√1 + k′k'}}\right) . </math> երկարությունը, որի արմատը ρq<math> \rho q \left[\frac{1 + k′′/(\frac{k''}{\sqrt{1 + k′′ k''^2)1/}}}{2} \right]/2 + ρq\rho q \left[\frac{1 − k′′/(- \frac{k''}{\sqrt{1 + k′′ k''^2)1/}}}{2} \right]. </2math>-ն է, որտեղ ρ = √k և k′′ 2 = k′, սա առանցքային ուղիղ գծի երկարությունն է (Տես Պնդում. 10.39), քանի որ ρ-ն ռացիոնալ է:
† Եթե ռացիոնալ ուղիղ գիծն ունի միավոր երկարություն, ապա, այս տեսության համաձայն` հինգերորդ երկբաղադրիչ ուղիղ գծի արմատը հավասար է ռացիոնալ թվի արմատի և միջնականի գումարին, այն է, հինգերորդ երկբաղադրիչ ուղիղ գծի երկարությունը <math> k \left(√1 \sqrt{1 + k′ k'} + 1\right) . </math> է, որի արմատը ρq<math> \rho q \left[(\frac{\sqrt{1 + k′′ 2)1/k''^2 } + k′′]/[k''}{2 (1 + k′′ k''^2)} \right] + ρq\rho q \left[(\frac{\sqrt{1 + k′′ k''^2)1/2 − k′′]/[} - k''}{2 (1 + k′′ k''^2)} \right]. </math>-ն է, որտեղ ρ = pk (1 + k′′ 2) և k′′ 2 = k, սա ռացիոնալ թվի արմատի և միջնականի գումարն է (Տես Պնդում. 10.40), քանի որ ρ-ն ռացիոնալ է:
† Եթե ռացիոնալ ուղիղ գիծն ունի միավոր երկարություն, ապա, այս տեսության համաձայն` վեցերորս երկբաղադրիչ ուղիղ գիծը երկու միջնականների գումարի արմատն է, այն է, վեցերորդ ուղիղ գիծն ունի √k + √k′ երկարություն, որի քառակուսի արմատն է