«Կամերային Երաժշտություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Ընթացիկ տարբերակը 20:18, 26 Հունիսի 2016-ի դրությամբ

Կամերային երաժշտություն

հեղինակ՝ Ջեյմս Ջոյս
թարգմանիչ՝ Մուշեղ Բադալյան (անգլերենից)
աղբյուր՝ Chamber Music (originally published by Elkin Matthews in May, 1907)

I

Հողում, օդում՝ լարեր անտես –
Հնչում են մեղմ, ներդաշնակ –
Լարեր՝ գետում, այնտեղ ուր հեզ
Ուռիներն են գլխահակ։

Մեղեդի կա գետի ծոցին –
Սերն է այնտեղ մոլորվել,
Բաց ծաղիկներ իր թիկնոցին,
Մազերին մուգ տերևներ։

Նվագում են՝ համահնչուն,
Տրված ելևէջներին,
Անտես մատները դիպչում են
Աներևույթ լարերին։

II

Վերջալույսը ամետիստից
Մուգ կապույտի է անցնում,
Լապտերը վառ մութ ծառուղին
Բաց կանաչով է լցնում։

Նվագն ուրախ դաշնակի հին
Հնչում է մեղմ ու կամաց –
Նա հակվել է ստեղներին՝
Գլուխը վար խոնարհած։

Երկչոտ մտքեր, խոհուն աչքեր,
Ձեռք, որ էջերն է բացում․․․
Վերջալուսը ամետիստից
Մուգ կապույտի է անցնում։

III

Այն ժամին, երբ ողջ աշխարհն է քնած,
Ո՛վ դու միայնակ դիտորդ երկնքի,
Ականջալու՞ր ես դու հառաչանքին
Տավղի ու քամու, զուգերգին նրանց,
Մինչև այգաբաց։

Երբ ամենուրեք հանգչած են ու սուս,
Արդյո՞ք մեն-մենակ արթուն ես դու դեռ
Լսելու տավղի նվագը առ Սեր
Ու հետն էլ քամու երգը սիրահույզ
Ողջ գիշերն ի լույս։

Այն ժամին, երբ մութ երկնքի ֆոնին
Վառվում է Սիրո ճամփան լուսագես,
Նրբին մեղեդին լարերի անտես
Լցնում է օդը հույզով երկնային
Ու իջնում երկրին։

IV

Երբ երկչոտ աստղն անցնի անդին –
Կուսավայել ու ամաչկոտ,
Լսի՛ր, այդ ուշ քնկոտ պահին
Մեկն երգում է դարպասիդ մոտ։

Երգը նրա – նուրբ ցողի պես,
Նա եկել է տեսնելու քեզ։
Մի ընկրկիր երկմտանքով
Երբ նա մթնից կանչում է հեզ,

Ո՛չ էլ խոկա, թե ու՞մ երգն է,
Որ դիպչում է սրտիդ այդպես։
Այդ ի՛մ երգն է՝ իմ սիրուհուն,
Այդ ե՛ս եմ քո ուշ այցելուն։

V

Թեքվի՛ր դուրս նայիր,
Ա՛յ ոսկեմազիկ,
Լսեցի երգդ –
Զվարթ մի հովիկ։

Գիրքս գոցել եմ․
Ես էլ չեմ կարդում,
Կրակի պարն եմ
Հատակին դիտում։

Թողել եմ գիրքս,
Դուրս եկել տանից՝
Լսելով երգդ
Խավարի միջից։

Երգելով երգդ –
Զվարթ մի հովիկ –
Թեքվի՛ր դուրս նայիր
Ա՛յ ոսկեմազիկ։

VI

Լինեի այն ծոցում տաքուկ
(Օ շքեղ է այն ու անբիծ)
Ուր չէր գտնի ինձ ոչ մի բուք։
Ասկետության թախծոտ ցրտից
Լինեի այն ծոցում տաքուկ։

Լինեի այն սրտում մի օր
(Մեղմ թակեի, որ ներս առնի)
Ուր գտնեի միայն անդորր։
Տրտմությունս էլ չի հառնի
Թե լինեմ այն սրտում մի օր։

VII

Սերս թեթև նախշուն շորով
Այգու մեջ է խնձորի,
Ուր հովերը զվարթ ու զով
Վազվզում են խմբովի։

Որտեղ հովը սեր է մանում
Ջահել ու նուրբ թփերին,
Այնտեղ սերս ծանր է գնում
Խոնարհված իր ստվերին։

Իսկ ուր հողը ծիծաղում է
Երկնի մովով հմայված,
Այնտեղ սերս կաքավում է
Փեշը ձեռքով վեր պահած։

VIII

Ո՞վ է կանաչ պուրակի մեջ՝
Գարնան նման, հարդարուն։
Ո՞վ է զվարթ պուրակի մեջ՝
Այն իրենով զարդարում։

Ո՞վ է քայլում շողերի մեջ
Այնպես թեթև, աղջկական։
Ո՞վ է պայծառ շողերի մեջ
Քայլում դեմքով կուսական։

Ծառուղիները պուրակի
Ոսկեփայլով են վառված –
Ու՞մ համար է այս պուրակը
Այսքան շքեղ զարդարված։

Օ՜հ, իհարկե իմ սիրուհու
Համար է այն պճնվել,
Ա՜խ, անուշիկ իմ սիրուհու,
Որ սիրուն է ու ջահել ։

IX

Հե՛յ դուք, քամինե՛ր զվարթ մայիսի,
Որ պար եք բռնել ծովի երեսին,
Ալիքից ալիք կայթելով այդպես,
Ու վեր նետելով ճերմակ փրփրադեզ՝
Գծելով օդում արծաթե պսակ,
Իմ սիրեցյալին արդյոք չտեսա՞ք։
Ախ ցա՜վ էր, ցա՜վ էր,
Գարնան քամիներ,
Երբ Սերդ հեռու է, սիրտդ է ավեր։

XI

Ասա՝ բարո՜վ մնաք, բարո՜վ
Քո կուսական վեհ օրերին։
Սերն է գալիս քեզ փնտրելով –
Վերջ աղջկական քո հովերին՝
Համարումիդ անբիծ կույսի,
Ու ծամկապին քո շեկ հյուսի։

Երբ քերովբեն շեփոր փչի
Եվ անունը լսես նրա
Մատաղ կուրծքդ, մի ամաչիր,
Նրա առաջ դու բաց արա
Եվ արձակիր ծամկապդ – այն
Նշանն էր քո անմեղության։

XVII

Որովհետև քո ձայնն ինձ էր տրված
Դառնացրի մեկին,
Որովհետև իմ ձեռքի մեջ պահված
Քո ձեռքն էր կրկին։

Ոչ բառ կա ոչ էլ որևէ հնար
Ինչ որ բան ուղղել –
Օտար է հիմա ինձ համար նա ով
Ընկեր է եղել։

XVIII

Անսա՛, սիրելի՛ս,
Խոսքին քո յարի –
Տխուր է կորուստն
Հին ընկերների։

Հասկացել է նա
Ընկերներին կեղծ
Ու հոգում հիմա
Մոխիր է ու եղծ։

Բայց դու գգվանքով
Մոտեցիր նրան,
Սիրուդ թովչանքը
Թող իջնի վրան։

Երբ ձեռքը լինի
Կլոր կրծքիդ տակ,
Ամեն տխրություն
Շուտ կիջնի հատակն։

XXVIII

Բարեկիրթ տիկի՛ն, մի՛ երգիր այդպես
Վաղանցիկ սիրո երգը թախծալի,
Թո՛ղ տխրությունդ, երգի՛ր, թե ինչպես
Անցնող սերը միշտ բավ է լիուլի։

Երգի՛ր, թե մեռած սիրահարների
Քունը երկար ու խորունկ է որքան,
Որ գերեզմանում սերը պիտ քնի,
Զի սերը հիմա հոգնած է այնքան։

XXXII

Ամբողջ օրը անձրև տեղաց,
Արի՛ մեր թաց ծառուղին,
Մեր հուշերն են այնտեղ թաղված
Տերևների տակ դեղին։

Անցնենք ճամփով մեր հուշերի
Մինչ բաժանվելն առհավետ։
Արի՛, շանս տուր, իմ սիրելի,
Փորձեմ Խոսել սրտիդ հետ:

XXXIV

Քնի՛ր, քնի՛ր, խոր քու՛ն մտիր,
Քնի՛ր, ո՜վ սիրտ անդադրում։
Մի ձայն անվերջ “Դե, քու՛ն մտիր”
Աղերսում է իմ սրտում։

Դռնից այն կողմ բուքն է ձմռան
“Էլ ո՛չ մի քու՜ն” աղմկում։
Բայց դու քնի՛ր, բուքը ձմռան
Երբեք էլ աչք չի փակում։

Համբույրս առ ու քու՛ն մտիր,
Անդորր լինի քո սրտում –
Դե, խաղաղվի՛ր ու քու՛ն մտիր,
Քնի՛ր, ո՜վ սիրտ անդադրում։

XXXVI

Արշավանքն եմ լսում ստվար մի բանակի,
Քրտնած նժույգների դոփյունը երկնահաս,
Ու սև զրահ հագած գոռոզ հեծելակի
Մտրակների շառաչն ու սուլոցն եմ լսում։

Մարտակոչ են նետում նրանք գիշերին զով,
Քրքջում են անզուսպ խավարի մեջ, հեռվում,
Անուրջներս են կտրում կուրացուցիչ բոցով,
Որ զնդանի նման զնգում է իմ սրտում։

Գալիս են՝ անհամար, գիսակներով կանաչ,
Ճիչ ու բղավոցով դուրս են վազում ծովից...
Խոհեմ եղիր, սիրտ իմ, խելագարվե՞ս պիտի...
Սեր իմ, սեր իմ, սեր իմ, ինչու՞ լքեցիր ինձ։

«Կամերային Երաժշտություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Ընթացիկ տարբերակը 20:18, 26 Հունիսի 2016-ի դրությամբ

Նավիգացիոն ցանկ

Անձնական գործիքներ

Անվանատարածքներ

Տարբերակներ

Դիտումները

Ավելին

Որոնում

Շրջել կայքում

Գործիքներ

@@ Տող 2. / Տող 2. @@
 |վերնագիր = Կամերային երաժշտություն
 |հեղինակ = [[Ջեյմս Ջոյս]]
-|թարգմանիչ = Մուշեղ Բադալյան
+|թարգմանիչ = Մուշեղ Բադալյան (անգլերենից)
-|աղբյուր =
+|աղբյուր = Chamber Music (originally published by Elkin Matthews in May, 1907)
 }}
 <poem>
-I.
+I
 Հողում, օդում՝ լարեր անտես –
 Հնչում են մեղմ, ներդաշնակ –
 Լարեր՝ գետում, այնտեղ ուր հեզ
 Ուռիներն են գլխահակ։
 Մեղեդի կա գետի ծոցին –
 Սերն է այնտեղ մոլորվել,
 Բաց ծաղիկներ իր թիկնոցին,
 Մազերին մուգ տերևներ։
 Նվագում են՝ համահնչուն,
 Տրված ելևէջներին,
@@ Տող 23. / Տող 25. @@
 Աներևույթ լարերին։
-II.
+II
 Վերջալույսը ամետիստից
 Մուգ կապույտի է անցնում,
 Լապտերը վառ մութ ծառուղին
 Բաց կանաչով է լցնում։
 Նվագն ուրախ դաշնակի հին
-Հնչում է մեղմ ու կամաց  –
+Հնչում է մեղմ ու կամաց –
 Նա հակվել է ստեղներին՝
 Գլուխը վար խոնարհած։
 Երկչոտ մտքեր, խոհուն աչքեր,
 Ձեռք, որ էջերն է բացում․․․
@@ Տող 38. / Տող 43. @@
 Մուգ կապույտի է անցնում։
-III.
+III
 Այն ժամին, երբ ողջ աշխարհն է քնած,
@@ Տող 44. / Տող 50. @@
 Ականջալու՞ր ես դու հառաչանքին
 Տավղի ու քամու, զուգերգին նրանց,
 Մինչև այգաբաց։
 Երբ ամենուրեք հանգչած են ու սուս,
 Արդյո՞ք մեն-մենակ արթուն ես դու դեռ
@@ Տող 50. / Տող 57. @@
 Ու հետն էլ քամու երգը սիրահույզ
 Ողջ գիշերն ի լույս։
 Այն ժամին, երբ մութ երկնքի ֆոնին
 Վառվում է Սիրո ճամփան լուսագես,
@@ Տող 56. / Տող 64. @@
 Ու իջնում երկրին։
-IV.
+IV
 Երբ երկչոտ աստղն անցնի անդին –
@@ Տող 62. / Տող 71. @@
 Լսի՛ր, այդ ուշ քնկոտ պահին
 Մեկն երգում է դարպասիդ մոտ։
 Երգը նրա – նուրբ ցողի պես,
 Նա եկել է տեսնելու քեզ։
 Մի ընկրկիր երկմտանքով
 Երբ նա մթնից կանչում է հեզ,
 Ո՛չ էլ խոկա, թե ու՞մ երգն է,
 Որ դիպչում է սրտիդ այդպես։
@@ Տող 71. / Տող 82. @@
 Այդ ե՛ս եմ քո ուշ այցելուն։
-V.
+V
 Թեքվի՛ր դուրս նայիր,
 Ա՛յ ոսկեմազիկ,
-Լսեցի երգդ -
+Լսեցի երգդ –
 Զվարթ մի հովիկ։
 Գիրքս գոցել եմ․
 Ես էլ չեմ կարդում,
 Կրակի պարն եմ
 Հատակին դիտում։
 Թողել եմ գիրքս,
 Դուրս եկել տանից՝
 Լսելով երգդ
 Խավարի միջից։
-Երգելով երգդ -
-Զվարթ մի հովիկ-
+Երգելով երգդ –
+Զվարթ մի հովիկ –
 Թեքվի՛ր դուրս նայիր
 Ա՛յ ոսկեմազիկ։
-VI.
+VI
 Լինեի այն ծոցում տաքուկ
@@ Տող 96. / Տող 112. @@
 Ուր չէր գտնի ինձ ոչ մի  բուք։
 Ասկետության թախծոտ ցրտից
 Լինեի այն ծոցում տաքուկ։
 Լինեի այն սրտում մի օր
 (Մեղմ թակեի, որ ներս առնի)
@@ Տող 103. / Տող 120. @@
 Թե լինեմ այն սրտում մի օր։
-VII.
+VII
 Սերս թեթև նախշուն շորով
 Այգու մեջ է խնձորի,
 Ուր հովերը զվարթ ու զով
 Վազվզում են խմբովի։
 Որտեղ հովը սեր է մանում
 Ջահել ու նուրբ թփերին,
 Այնտեղ սերս ծանր է գնում
 Խոնարհված իր ստվերին։
 Իսկ ուր հողը ծիծաղում է
 Երկնի մովով հմայված,
@@ Տող 118. / Տող 138. @@
 Փեշը ձեռքով վեր պահած։
-VIII.
+VIII
 Ո՞վ է կանաչ պուրակի մեջ՝
@@ Տող 124. / Տող 145. @@
 Ո՞վ է զվարթ պուրակի մեջ՝
 Այն իրենով զարդարում։
 Ո՞վ է քայլում շողերի մեջ
 Այնպես թեթև, աղջկական։
 Ո՞վ է պայծառ շողերի մեջ
 Քայլում դեմքով կուսական։
 Ծառուղիները պուրակի
 Ոսկեփայլով են վառված –
 Ու՞մ համար է այս պուրակը
 Այսքան շքեղ զարդարված։
 Օ՜հ,  իհարկե իմ սիրուհու
 Համար է այն պճնվել,
@@ Տող 137. / Տող 161. @@
 Որ սիրուն է ու ջահել ։
-IX.
+IX
 Հե՛յ դուք, քամինե՛ր զվարթ մայիսի,
@@ Տող 149. / Տող 174. @@
 Երբ Սերդ հեռու է, սիրտդ է ավեր։
-XI.
+XI
 Ասա՝ բարո՜վ մնաք, բարո՜վ
@@ Տող 156. / Տող 182. @@
 Վերջ աղջկական քո հովերին՝
 Համարումիդ անբիծ կույսի,
 Ու ծամկապին քո շեկ հյուսի։
 Երբ քերովբեն  շեփոր փչի
 Եվ անունը լսես նրա
-Մատաղ կուրծքդ, մի ամաչի,
+Մատաղ կուրծքդ, մի ամաչիր,
 Նրա առաջ դու բաց արա
 Եվ արձակիր ծամկապդ – այն
 Նշանն էր քո անմեղության։
-XVII.
+XVII
 Որովհետև քո ձայնն ինձ էր տրված
 Դառնացրի մեկին,
 Որովհետև իմ ձեռքի մեջ պահված
 Քո ձեռքն էր կրկին։
 Ոչ բառ կա ոչ էլ որևէ հնար
-Ինչ որ բան ուղղել—
+Ինչ որ բան ուղղել –
 Օտար է հիմա ինձ համար նա ով
 Ընկեր է եղել։
-XVIII.
+XVIII
 Անսա՛, սիրելի՛ս,
 Խոսքին քո յարի –
 Տխուր է կորուստն
 Հին ընկերների։
 Հասկացել է նա
 Ընկերներին կեղծ
 Ու հոգում հիմա
 Մոխիր է ու եղծ։
-Բայց դու գգվելով
+Բայց դու գգվանքով
 Մոտեցիր նրան,
 Սիրուդ թովչանքը
 Թող իջնի վրան։
 Երբ ձեռքը լինի
 Կլոր կրծքիդ տակ,
@@ Տող 194. / Տող 227. @@
 Շուտ կիջնի հատակն։
-XXVIII.
+XXVIII
 Բարեկիրթ տիկի՛ն, մի՛ երգիր այդպես
 Վաղանցիկ սիրո երգը թախծալի,
 Թո՛ղ տխրությունդ, երգի՛ր, թե ինչպես
 Անցնող սերը միշտ բավ է լիուլի։
 Երգի՛ր, թե մեռած սիրահարների
 Քունը երկար ու խորունկ է որքան,
@@ Տող 205. / Տող 240. @@
 Զի սերը հիմա հոգնած է այնքան։
-XXXII.
+XXXII
 Ամբողջ օրը անձրև տեղաց,
 Արի՛ մեր թաց ծառուղին,
 Մեր հուշերն են այնտեղ թաղված
 Տերևների տակ դեղին։
 Անցնենք ճամփով մեր հուշերի
 Մինչ բաժանվելն առհավետ։
@@ Տող 216. / Տող 253. @@
 Փորձեմ Խոսել սրտիդ հետ:
-XXXIV.
+XXXIV
 Քնի՛ր, քնի՛ր,  խոր քու՛ն մտիր,
 Քնի՛ր, ո՜վ  սիրտ անդադրում։
 Մի ձայն անվերջ “Դե, քու՛ն մտիր”
 Աղերսում է իմ սրտում։
 Դռնից այն կողմ բուքն է ձմռան
 “Էլ ո՛չ մի քու՜ն” աղմկում։
 Բայց դու քնի՛ր, բուքը ձմռան
 Երբեք էլ աչք չի փակում։
 Համբույրս առ ու քու՛ն մտիր,
 Անդորր լինի քո սրտում –
@@ Տող 231. / Տող 271. @@
 Քնի՛ր, ո՜վ  սիրտ անդադրում։
-XXXVI.
+XXXVI
 Արշավանքն եմ լսում ստվար մի բանակի,
 Քրտնած նժույգների դոփյունը երկնահաս,
 Ու սև զրահ հագած գոռոզ հեծելակի
 Մտրակների շառաչն ու սուլոցն եմ լսում։
 Մարտակոչ են նետում նրանք գիշերին զով,
 Քրքջում են անզուսպ խավարի մեջ, հեռվում,
 Անուրջներս են կտրում կուրացուցիչ բոցով,
 Որ զնդանի նման զնգում է իմ սրտում։
 Գալիս են՝ անհամար, գիսակներով կանաչ,
 Ճիչ ու բղավոցով դուրս են վազում ծովից...