«Արիս Արսենի (կենսագրություն)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Գրապահարան-ից
(Պիտակ: Mobile edit, Mobile web edit)
չ (չնչին խմբագրում)
 
(6 intermediate revisions by 2 users not shown)
Տող 1. Տող 1.
−
[[Պատկեր:Արիս Արսենի.jpg|400px|thumb|աջից]]
+
[[Պատկեր:Արիս Արսենի.jpg|400px|thumb|աջից|«Մի փետուր իմ արծիվ կյանքից» (Հովհ. Շիրազ)]]
−
'''[[Արիս Արսենի]] Գրիգորյան''' (ծնված [[10 հունիսի]], [[1959]], գյուղ [[Կոճողոտ]] ([[ԼՂ]] [[Մարտակերտի շրջան]]ում)<ref>[http://ru.hayazg.info/%D0%90%D1%80%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%B8_%D0%90%D1%80%D0%B8%D1%81 Արիս Արսենիի կենսագրությունը в Энциклопедии фонда «Хайазг»]</ref>, բանաստեղծ, արձակագիր, լրագրող, ազատամարտիկ<ref>[http://artsakhwriters.com/members/aris-arseni/ Արիս Արսենիի կենսագրությունը Արցախի գրողների միության կայքում]</ref>։
+
'''[[Արիս Արսենի]] Գրիգորյան''' (ծնված [[10 հունիսի]], [[1959]], գյուղ [[Կոճողոտ]] ([[ԼՂ]] [[Մարտակերտի շրջան]]ում)<ref>[http://ru.hayazg.info/%D0%90%D1%80%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%B8_%D0%90%D1%80%D0%B8%D1%81 Արիս Արսենիի կենսագրությունը в Энциклопедии фонда «Хайазг»]</ref>, բանաստեղծ, արձակագիր, լրագրող, ազատամարտիկ<ref>[http://artsakhwriters.com/members/aris-arseni/ Արիս Արսենիի կենսագրությունը Արցախի գրողների միության կայքում]</ref>  <ref>[http://grapaharan.org/%D4%B1%D6%80%D5%AB%D5%BD_%D4%B1%D6%80%D5%BD%D5%A5%D5%B6%D5%AB_(%D5%AF%D5%A5%D5%B6%D5%BD%D5%A1%D5%A3%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6) Արիս Արսենիի կենսագրությունը grapaharan.org կայքում]</ref> <ref>[https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%AB%D5%BD_%D4%B1%D6%80%D5%BD%D5%A5%D5%B6%D5%AB#%D4%BE%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80 Արիս Արսենիի կենսագրությունը Վիքիպեդիայում]</ref> <ref>[https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8F%D0%BD,_%D0%90%D1%80%D0%B8%D1%81_%D0%90%D1%80%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87 Արիս Արսենիի կենսագրությունը Վիքիպեդիայի ռուսերեն տարբերակում]</ref> <ref>Ղարաբաղյան ազատագրական պատերազմ (1988-1994), հանրագիտարան, «Հայկ. հանրագիտարան» հրատ., Ե., 2004 (էջ 397)</ref> <ref>[http://grapaharan.org/%D4%B1%D6%80%D5%AB%D5%BD_%D4%B1%D6%80%D5%BD%D5%A5%D5%B6%D5%AB Արիս Արսենիի ստեղծագործություններից]</ref>
 +
<ref>[https://hy.wikisource.org/wiki/%D5%80%D5%A5%D5%B2%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%AF:%D4%B1%D6%80%D5%AB%D5%BD_%D4%B1%D6%80%D5%BD%D5%A5%D5%B6%D5%AB Արիս Արսենիի ստեղծագործությունները՝ Վիքիդարանում]</ref>։
 +
 
 +
== Կենսագրություն ==
  
 
Ավարտել է [[Ստեփանակերտ|Ստեփանակերտի պետական մանկավարժական ինստիտուտ]]ը (1986)։
 
Ավարտել է [[Ստեփանակերտ|Ստեփանակերտի պետական մանկավարժական ինստիտուտ]]ը (1986)։
−
Աշխատել է որպես Արցախի հանրային հեռուստատեսության թղթակից (1988-1990, 1996 թթ.), «Արցախ» գրական-գեղարվեստական հանդեսի ավագ խմբագիր (1990-93 թթ.), «Մարտիկ» թերթի թղթակից (1995-2009 թթ.), խմբագրել է «Մետաքսագործ» (բազմատպաքանակ,1988 թ.), «Պայքար» (ընդհատակյա, 1990-91 թթ.), «Ջրաբերդ» (Մարտակերտի շրջանային, 2009 թ.), «Նոր Շահումյան» (Շահումյանի շրջանային, 2012-2014 թթ.) թերթերը, 2013-ից Լեռնային Ղարաբաղի կոմունիստական կուսակցության «Արցախի կոմունիստ» ամսաթերթի խմբագիրն է։
+
Աշխատել է որպես Արցախի հանրային հեռուստատեսության թղթակից (1988-1990, 1996 թթ.), «Արցախ» գրական-գեղարվեստական հանդեսի ավագ խմբագիր (1990-93 թթ.), «Մարտիկ» թերթի թղթակից (1995-2009 թթ.), խմբագրել է «Մետաքսագործ» (բազմատպաքանակ,1988 թ.), «Պայքար» (ընդհատակյա, 1990-91 թթ.), «Ջրաբերդ» (Մարտակերտի շրջանային, 2009 թ.), «Նոր Շահումյան» (Շահումյանի շրջանային, 2012-2014 թթ.), Լեռնային Ղարաբաղի կոմունիստական կուսակցության «Արցախի կոմունիստ» (2013-2020 թթ.), Լեռնային Ղարաբաղի արհմիությունների ֆեդերացիայի «Արհմիություններ» (2019-2020 թթ.) թերթերը։
 +
 
 +
Մասնակցել է Ազգային ազատագրական շարժման ընդհատակյա պայքարին և Արցախյան պատերազմին, վիրավորվել է, պարգևատրվել է ՀՀ ՊՆ «Անբասիր ծառայության համար» առաջին աստիճանի ([[2006]]), ԼՂՀ «Մայրություն» հիմնադրամի «Մայրական երախտագիտություն՝ Արցախի քաջորդիներին» ([[2008]]), ԼՂՀ «Մարտական ծառայություն» ([[2012]])<ref>«Ազատ Արցախ» թերթ, 8 մայիսի 2012 թ., էջ 6, սյուն 1, տող վերևից՝ 34</ref>, ԼՂՀ «Վաչագան Բարեպաշտ» ([[2018]])<ref>«Ազատ Արցախ» թերթ, No 19 (30029), 20 փետրվարի 2018 թ., էջ 5, սյուն 2, տող վերևից՝ 17</ref>, մի շարք այլ մեդալներով ու պատվոգրերով, արժանացել է ԼՂՀ կառավարության Եղիշեի անվան ([[2004]]) և Արցախի ժուռնալիստների միության ([[2005]]) ամենամյա մրցանակներին, ՀՀ ([[2004]]) և ԼՂՀ ([[1994]]) ԳՄ անդամ է ([[1990]]-ից եղել է ԽՍՀՄ ԳՄ անդամ), տպագրված 20 գրքի հեղինակ է։
 +
 
 +
== Երկեր ==
 +
 
 +
=== Տարեգրքեր և գրական ալմանախներ ===
 +
 
 +
# Գրական Ղարաբաղ։ Ղարաբաղի ինքնավար մարզի երիտասարդ գրողների ալմանախ (ժողովածուում գործեր ունի նաև Արիս Գրիգորյանը, էջ 32-38), Երևան, «Սովետական գրող» հրատ., 1988, 264 էջ, տպ. 5000 օր.։
 +
# Արցախ-դաժան սեր։ Տարեգիրք (ժողովածուում գործեր ունի նաև Արիս Գրիգորյանը, էջ 184-188), Ստեփանակերտ, «Սոնա» հրատ., 1999, 288 էջ, տպ. 1200 օր.։
 +
# Արցախի երգը։ Բանաստեղծություններ, պատմվածքներ, էսսեներ (ժողովածուում գործեր ունի նաև Արիս Արսենին, էջ 182-186), Ստեփանակերտ, ԼՂՀ ԳՄ «Վաչագան Բարեպաշտ» հրատ., 2011, 360 էջ, տպ. 250 օր.։
 +
# Բանաստեղծությունն աշխարհի միջօրեականներում։ Պոեզիայի միջազգային փառատոն Ստեփանակերտում (ժողովածուում գործեր ունի նաև Արիս Արսենին, էջ 275-278), Ստեփանակերտ, «Դիզակ պլյուս» հրատ., 2012, 328 էջ, տպ. 300 օր.։
 +
# Բանաստեղծությունն աշխարհի միջօրեականներում 2։ Պոեզիայի միջազգային փառատոն Ստեփանակերտում (ժողովածուում գործեր ունի նաև Արիս Արսենին, էջ 170-171), Ստեփանակերտ, «Դիզակ պլյուս» հրատ., 2013, 232 էջ, տպ. 250 օր.։
 +
# Բանաստեղծությունն աշխարհի միջօրեականներում 3։ Պոեզիայի միջազգային փառատոն Ստեփանակերտում (ժողովածուում գործեր ունի նաև Արիս Արսենին, էջ 199-203), Ստեփանակերտ, «Դիզակ պլյուս» հրատ., 2014, 252 էջ, տպ. 250 օր.։
 +
# Բառը սահմանի վրա։ Գրական Արցախ (ժողովածուում գործեր ունի նաև Արիս Արսենին, էջ 275-278), Ստեփանակերտ, ԼՂՀ ԳՄ «Վաչագան Բարեպաշտ» հրատ., 2016, 240 էջ, տպ. 500 օր.։
 +
 
 +
=== Գրքեր ===
 +
 
 +
# Ճաքած լռություն <ref>[http://artsakhlib.am/2019/04/08/ճաքած-լռություն-բանաստեղծություննե/ Արիս Արսենի, Ճաքած լռություն (բանաստեղծություններ)]</ref> (բանաստեղծություններ), Ստեփանակերտ, «Արցախ» հրատ., 1993, 48 էջ, տպ. 1000 օր.։
 +
# Անդրանիկ, այսինքն՝ առաջամարտիկ <ref>[https://artsakhlib.am/2019/05/07/%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%AF-%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D5%AB%D5%B6%D6%84%D5%B6-%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%AB%D5%AF/ Արիս Արսենի, Անդրանիկ, այսինքն՝ առաջամարտիկ (ակնարկ՝ նամակով և բանաստեղծություններով միահյուս)]</ref> (ակնարկ՝ նամակով և բանաստեղծություններով միահյուս), Ստեփանակերտ, «Հորիզոն» հրատ., 1997, 32 էջ, տպ. 1000 օր.։
 +
# Ուշացած երկխոսություն Արարատ Ղազարյանի հետ (զրույց-ակնարկ), Ստեփանակերտ, «Պոլիգրաֆ» ՓԲԸ, 1997, 24 էջ, տպ. 400 օր.։
 +
# ...Եվ այսպիսի ճակատագիր (ակնարկ), Ստեփանակերտ, «Պոլիգրաֆ» ՓԲԸ, 1998, 56 էջ + 4 թերթ նկ. ներդիր, տպ. 350 օր.։
 +
# Ղողանջ հիշատակի <ref>[http://artsakhlib.am/2019/05/05/ղողանջ-հիշատակի/ Արիս Արսենի, Ղողանջ հիշատակի (ակնարկ)]</ref> (ակնարկ), Ստեփանակերտ, «Վերնիսաժ» հրատ., 2000, 12 էջ, տպ. 300 օր.։
 +
# Լռության րոպե <ref>[https://artsakhlib.am/2019/05/07/%D5%AC%D5%BC%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6-%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%A5/ Արիս Արսենի, Լռության րոպե (պոեմ)]</ref> (պոեմ), Ստեփանակերտ, «Ազատ Արցախ» հրատ., 2000, 24 էջ, տպ. 1000 օր.։
 +
# Ծովածաղկի աչքեր <ref>[https://artsakhlib.am/2019/05/05/%D5%AE%D5%B8%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%B2%D5%AF%D5%AB-%D5%A1%D5%B9%D6%84%D5%A5%D6%80-%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%AE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5/ Արիս Արսենի, Ծովածաղկի աչքեր (բանաստեղծություններ)]</ref> (բանաստեղծություններ), Ստեփանակերտ, ՊԲ պոլիգրաֆիա, 2001, 28 էջ, տպ. 500 օր.։
 +
# Անտառի ձայնից ինչո՞ւ եմ հուզվում... (բանաստեղծություններ), Ստեփանակերտ, ՊԲ պոլիգրաֆիա, 2003, 12 էջ, տպ. 100 օր.։
 +
# Զերվոն Վարդանյանի կյանքն ու անմահությունը (վավերագրություն), Երևան, «Նաիրի» հրատ., 2005, 144 էջ + 8 թերթ գուն. նկ. ներդիր, տպ. 200 օր.։
 +
# Жизнь и бессмертие Зервона Вартаняна (документальный очерк), Երևան, «Նաիրի» հրատ., 2005, 144 էջ + 8 թերթ գուն. նկ. ներդիր, տպ. 200 օր.։
 +
# Համանվագ (բանաստեղծություններ և պոեմներ), Ստեփանակերտ, «Վաչագան Բարեպաշտ» հրատ., 2005, 96 էջ, տպ. 250 օր.։
 +
# Ափ (բանաստեղծություններ և պոեմներ), Ստեփանակերտ, «Վաչագան Բարեպաշտ» հրատ., 2007, 160 էջ, տպ. 250 օր.։
 +
# Չափածո և արձակ երգիծանք <ref>[http://artsakhlib.am/2019/05/05/%D5%B9%D5%A1%D6%83%D5%A1%D5%AE%D5%B8-%D6%87-%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%A1%D5%AF-%D5%A5%D6%80%D5%A3%D5%AB%D5%AE%D5%A1%D5%B6%D6%84/ Արիս Արսենի, Չափածո և արձակ երգիծանք (բանաստեղծություններ, էպիգրամներ, ֆելիետոններ և երգիծապատումներ)]</ref> (բանաստեղծություններ, էպիգրամներ, ֆելիետոններ և երգիծապատումներ), Ստեփանակերտ, «Վաչագան Բարեպաշտ» հրատ., 2008, 80 էջ, տպ. 250 օր.։
 +
# Արի սիրենք մենք մեկմեկու... (սիրային բանաստեղծությունների հավաքածու), Ստեփանակերտ, «Պոլիգրաֆ» ՓԲԸ, 2008, 136 էջ, տպ. 500 օր.։
 +
# Վաստակավոր ռացիոնալիզատորը. Հրայր Վանյանի կյանքն ու գործունեությունը (կենսագրական-վերլուծական ակնարկ), Ստեփանակերտ, «Դիզակ պլյուս» հրատ., 2009, 112 էջ, տպ. 150 օր.։
 +
# Խիզախման ոգին <ref>[http://artsakhlib.am/2019/03/21/խիզախման-ոգին/ Արիս Արսենի, Խիզախման ոգին  (փաստավավերագրություն)]</ref> (փաստավավերագրություն), Ստեփանակերտ, «Դիզակ պլյուս» հրատ., 2010, 160 էջ, տպ. 500 օր.։
 +
# Փոքրիկների մոլորակում (մանկական բանաստեղծություններ), Ստեփանակերտ, «Դիզակ պլյուս» հրատ., 2012, 44 էջ, տպ. 500 օր.։
 +
# Երկերի ժողովածու, գիրք առաջին <ref>[https://artsakhlib.am/2019/05/07/%D5%A5%D6%80%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%AB-%D5%AA%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B8%D6%82-%D5%A3%D5%AB%D6%80%D6%84-%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%AB%D5%B6/ Արիս Արսենի, Երկերի ժողովածու, գիրք առաջին (բանաստեղծություններ և պոեմներ)]</ref> (բանաստեղծություններ և պոեմներ), 2013, 264 էջ, տպ. 300 օր.։
 +
# Երկերի ժողովածու, գիրք երկրորդ (էսսեներ, ակնարկներ, հոդվածներ, երգիծապատումներ և ֆելիետոններ), Երևան, «Արմավ» հրատ., 2019, 240 էջ, տպ. 250 օր.։
 +
# ԸՆՏՐԱՆԻ. Բարձունք տանող արահետով (բանաստեղծություններ և պոեմներ), Երևան, «Արմավ» հրատ., 2019, 224 էջ, տպ. 100 օր.։
 +
 
 +
== Պարգևներ ==
 +
# [[Արցախի Հանրապետության «Մարտական ծառայություն» մեդալ|ԼՂՀ «Մարտական ծառայություն» մեդալ]](2012)
 +
# [[Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության «Վաչագան Բարեպաշտ» մեդալ|ԼՂՀ «Վաչագան Բարեպաշտ» մեդալ]]<ref>[http://artsakhtimes.am/%D5%B7%D5%A1%D6%80%D5%AA%D5%B4%D5%A1%D5%B6-%D5%A1%D5%AF%D5%BF%D5%AB%D5%BE%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8-%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%A3%D6%87%D5%A1%D5%BF%D6%80%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B4-%D5%A5/ Շարժման ակտիվիստները պարգևատրվում են նախագահականում (տեսանյութ)]</ref> (2018)
 +
# ԼՂՀ կառավարության Եղիշեի անվան ամենամյա մրցանակ (2004)
 +
# Արցախի ժուռնալիստների միության ամենամյա մրցանակ (2005)
 +
# ՀՀ ՊՆ «Անբասիր ծառայության համար» առաջին աստիճանի մեդալ (2006)
 +
# [[«Մայրական երախտագիտություն Արցախի քաջորդիներին» հուշամեդալ|ԼՂՀ «Մայրություն» հիմնադրամի «Մայրական երախտագիտություն՝ Արցախի քաջորդիներին» մեդալ]] (2008)
 +
# ԼՂԿԿ «Ստեփան Շահումյան» հուշամեդալ (2015)
 +
# ՌԴ «Սովետական սպաների միություն» ՀԿ «Երդմանը հավատարմության համար» («За верность присяге») հուշամեդալ (2016)
 +
# ՌԴԿԿ «Հոկտեմբերյան Սոցիալիստական Մեծ հեղափոխության 100 տարին» («100 лет Великой Октябрьской Социалистической Революции») հուշամեդալ (2017)
 +
# ՌԴԿԿ «Մեծ հաղթանակի 70 տարին» («70 лет Великой победы») հուշամեդալ (2015)
 +
# ՌԴԿԿ «ԽՍՀՄ կազմավորման 90-ամյակի առթիվ» («В ознаменовании 90 годовшины образования СССР») հուշամեդալ (2012)
 +
# ՌԴԿԿ «Տիեզերագնացության 50 տարին» («50 лет космонавтике») հուշամեդալ (2011)
 +
 
 +
== Գրականություն ==
 +
# Հակոբ Չոլաքեան, Արցախեան ինքնաճանաչման բանաստեղծութիւնը, Հալեպ, Սիրիա,  տպարան Արեւելք,  1990 (էջ  8-9,11,13-14,18,26-27)։
 +
# Ղարաբաղյան ազատագրական պատերազմ (1988-1994), հանրագիտարան 1 հատորով, Երևան, «Հայկական հանրագիտարան» հրատ., 2004 (էջ 397)։
 +
# С.Т.Саркисян, Энциклопедия Арцах-Карабаха, издательский дом «ПЕТРОПОЛИС, Санкт-Петербург, 2005 (стр. 272)։
 +
# С.Т.Саркисян, Энциклопедия Арцах-Карабаха,Издание2-е, исправленное и дополненное, издательский дом «ПЕТРОПОЛИС, Санкт-Петербург, 2007 (стр. 272)։
 +
# Սոկրատ Խանյան, Ընտիր երկեր 10 հատորով հ. 10, Ստեփանակերտ, «Դիզակ պլյուս» հրատ., 2011 (էջ 273-288)։
 +
# Սոկրատ Խանյան, Մարտնչող գրականություն, Ստեփանակերտ, «Դիզակ պլյուս» հրատ., 2012 (էջ 354-366)<ref>[http://haygirk.nla.am/cgi-bin/koha/opac-detail.pl?biblionumber=112427 Սոկրատ Խանյան, Մարտնչող գրականություն, 2012 (էջ 354-366]</ref>։
 +
# Լրագրողական հանրագիտակ, Ստեփանակերտ, Արցախի ժուռնալիստների միություն, 2012 (էջ 47-49)։
 +
# Արիս Արսենի, Երկերի ժողովածու գիրք առաջին, Ստեփանակերտ, «Դիզակ պլյուս» հրատ., 2013 (էջ 226-257) <ref>[https://artsakhlib.am/2019/05/07/%D5%A5%D6%80%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%AB-%D5%AA%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B8%D6%82-%D5%A3%D5%AB%D6%80%D6%84-%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%AB%D5%B6/ Արիս Արսենի, Երկերի ժողովածու, գիրք առաջին (բանաստեղծություններ և պոեմներ)]</ref>։
 +
# Արիս Արսենի, Երկերի ժողովածու գիրք երկրորդ, Երևան, «Արմավ» հրատ., 2019 (էջ 214-235)։
 +
# Նյութեր Ղարաբաղյան ազատագրական պատերազմ (1988-1994) հանրագիտարանից <ref>[https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%86%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%A5%D6%80_%D5%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B2%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4_(1988-1994)_%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D6%81 Նյութեր Ղարաբաղյան ազատագրական պատերազմ (1988-1994) հանրագիտարանից]</ref>։
 +
# Արցախցի անվանի գործիչներ։ Գիրք II (Մարտակերտի շրջան), Ստեփանակերտ, Արցախի գիտական կենտրոն, «Դիզակ պլյուս» հրատ. տպ-ն, 2021 (էջ 93)։
 +
 
 +
== Ծանոթագրություններ ==
 +
{{Ծանցանկ}}

Ընթացիկ տարբերակը 17:12, 9 Սեպտեմբերի 2021-ի դրությամբ

«Մի փետուր իմ արծիվ կյանքից» (Հովհ. Շիրազ)

Արիս Արսենի Գրիգորյան (ծնված 10 հունիսի, 1959, գյուղ Կոճողոտ (ԼՂ Մարտակերտի շրջանում)[1], բանաստեղծ, արձակագիր, լրագրող, ազատամարտիկ[2] [3] [4] [5] [6] [7] [8]։

Կենսագրություն

Ավարտել է Ստեփանակերտի պետական մանկավարժական ինստիտուտը (1986)։ Աշխատել է որպես Արցախի հանրային հեռուստատեսության թղթակից (1988-1990, 1996 թթ.), «Արցախ» գրական-գեղարվեստական հանդեսի ավագ խմբագիր (1990-93 թթ.), «Մարտիկ» թերթի թղթակից (1995-2009 թթ.), խմբագրել է «Մետաքսագործ» (բազմատպաքանակ,1988 թ.), «Պայքար» (ընդհատակյա, 1990-91 թթ.), «Ջրաբերդ» (Մարտակերտի շրջանային, 2009 թ.), «Նոր Շահումյան» (Շահումյանի շրջանային, 2012-2014 թթ.), Լեռնային Ղարաբաղի կոմունիստական կուսակցության «Արցախի կոմունիստ» (2013-2020 թթ.), Լեռնային Ղարաբաղի արհմիությունների ֆեդերացիայի «Արհմիություններ» (2019-2020 թթ.) թերթերը։

Մասնակցել է Ազգային ազատագրական շարժման ընդհատակյա պայքարին և Արցախյան պատերազմին, վիրավորվել է, պարգևատրվել է ՀՀ ՊՆ «Անբասիր ծառայության համար» առաջին աստիճանի (2006), ԼՂՀ «Մայրություն» հիմնադրամի «Մայրական երախտագիտություն՝ Արցախի քաջորդիներին» (2008), ԼՂՀ «Մարտական ծառայություն» (2012)[9], ԼՂՀ «Վաչագան Բարեպաշտ» (2018)[10], մի շարք այլ մեդալներով ու պատվոգրերով, արժանացել է ԼՂՀ կառավարության Եղիշեի անվան (2004) և Արցախի ժուռնալիստների միության (2005) ամենամյա մրցանակներին, ՀՀ (2004) և ԼՂՀ (1994) ԳՄ անդամ է (1990-ից եղել է ԽՍՀՄ ԳՄ անդամ), տպագրված 20 գրքի հեղինակ է։

Երկեր

Տարեգրքեր և գրական ալմանախներ

  1. Գրական Ղարաբաղ։ Ղարաբաղի ինքնավար մարզի երիտասարդ գրողների ալմանախ (ժողովածուում գործեր ունի նաև Արիս Գրիգորյանը, էջ 32-38), Երևան, «Սովետական գրող» հրատ., 1988, 264 էջ, տպ. 5000 օր.։
  2. Արցախ-դաժան սեր։ Տարեգիրք (ժողովածուում գործեր ունի նաև Արիս Գրիգորյանը, էջ 184-188), Ստեփանակերտ, «Սոնա» հրատ., 1999, 288 էջ, տպ. 1200 օր.։
  3. Արցախի երգը։ Բանաստեղծություններ, պատմվածքներ, էսսեներ (ժողովածուում գործեր ունի նաև Արիս Արսենին, էջ 182-186), Ստեփանակերտ, ԼՂՀ ԳՄ «Վաչագան Բարեպաշտ» հրատ., 2011, 360 էջ, տպ. 250 օր.։
  4. Բանաստեղծությունն աշխարհի միջօրեականներում։ Պոեզիայի միջազգային փառատոն Ստեփանակերտում (ժողովածուում գործեր ունի նաև Արիս Արսենին, էջ 275-278), Ստեփանակերտ, «Դիզակ պլյուս» հրատ., 2012, 328 էջ, տպ. 300 օր.։
  5. Բանաստեղծությունն աշխարհի միջօրեականներում 2։ Պոեզիայի միջազգային փառատոն Ստեփանակերտում (ժողովածուում գործեր ունի նաև Արիս Արսենին, էջ 170-171), Ստեփանակերտ, «Դիզակ պլյուս» հրատ., 2013, 232 էջ, տպ. 250 օր.։
  6. Բանաստեղծությունն աշխարհի միջօրեականներում 3։ Պոեզիայի միջազգային փառատոն Ստեփանակերտում (ժողովածուում գործեր ունի նաև Արիս Արսենին, էջ 199-203), Ստեփանակերտ, «Դիզակ պլյուս» հրատ., 2014, 252 էջ, տպ. 250 օր.։
  7. Բառը սահմանի վրա։ Գրական Արցախ (ժողովածուում գործեր ունի նաև Արիս Արսենին, էջ 275-278), Ստեփանակերտ, ԼՂՀ ԳՄ «Վաչագան Բարեպաշտ» հրատ., 2016, 240 էջ, տպ. 500 օր.։

Գրքեր

  1. Ճաքած լռություն [11] (բանաստեղծություններ), Ստեփանակերտ, «Արցախ» հրատ., 1993, 48 էջ, տպ. 1000 օր.։
  2. Անդրանիկ, այսինքն՝ առաջամարտիկ [12] (ակնարկ՝ նամակով և բանաստեղծություններով միահյուս), Ստեփանակերտ, «Հորիզոն» հրատ., 1997, 32 էջ, տպ. 1000 օր.։
  3. Ուշացած երկխոսություն Արարատ Ղազարյանի հետ (զրույց-ակնարկ), Ստեփանակերտ, «Պոլիգրաֆ» ՓԲԸ, 1997, 24 էջ, տպ. 400 օր.։
  4. ...Եվ այսպիսի ճակատագիր (ակնարկ), Ստեփանակերտ, «Պոլիգրաֆ» ՓԲԸ, 1998, 56 էջ + 4 թերթ նկ. ներդիր, տպ. 350 օր.։
  5. Ղողանջ հիշատակի [13] (ակնարկ), Ստեփանակերտ, «Վերնիսաժ» հրատ., 2000, 12 էջ, տպ. 300 օր.։
  6. Լռության րոպե [14] (պոեմ), Ստեփանակերտ, «Ազատ Արցախ» հրատ., 2000, 24 էջ, տպ. 1000 օր.։
  7. Ծովածաղկի աչքեր [15] (բանաստեղծություններ), Ստեփանակերտ, ՊԲ պոլիգրաֆիա, 2001, 28 էջ, տպ. 500 օր.։
  8. Անտառի ձայնից ինչո՞ւ եմ հուզվում... (բանաստեղծություններ), Ստեփանակերտ, ՊԲ պոլիգրաֆիա, 2003, 12 էջ, տպ. 100 օր.։
  9. Զերվոն Վարդանյանի կյանքն ու անմահությունը (վավերագրություն), Երևան, «Նաիրի» հրատ., 2005, 144 էջ + 8 թերթ գուն. նկ. ներդիր, տպ. 200 օր.։
  10. Жизнь и бессмертие Зервона Вартаняна (документальный очерк), Երևան, «Նաիրի» հրատ., 2005, 144 էջ + 8 թերթ գուն. նկ. ներդիր, տպ. 200 օր.։
  11. Համանվագ (բանաստեղծություններ և պոեմներ), Ստեփանակերտ, «Վաչագան Բարեպաշտ» հրատ., 2005, 96 էջ, տպ. 250 օր.։
  12. Ափ (բանաստեղծություններ և պոեմներ), Ստեփանակերտ, «Վաչագան Բարեպաշտ» հրատ., 2007, 160 էջ, տպ. 250 օր.։
  13. Չափածո և արձակ երգիծանք [16] (բանաստեղծություններ, էպիգրամներ, ֆելիետոններ և երգիծապատումներ), Ստեփանակերտ, «Վաչագան Բարեպաշտ» հրատ., 2008, 80 էջ, տպ. 250 օր.։
  14. Արի սիրենք մենք մեկմեկու... (սիրային բանաստեղծությունների հավաքածու), Ստեփանակերտ, «Պոլիգրաֆ» ՓԲԸ, 2008, 136 էջ, տպ. 500 օր.։
  15. Վաստակավոր ռացիոնալիզատորը. Հրայր Վանյանի կյանքն ու գործունեությունը (կենսագրական-վերլուծական ակնարկ), Ստեփանակերտ, «Դիզակ պլյուս» հրատ., 2009, 112 էջ, տպ. 150 օր.։
  16. Խիզախման ոգին [17] (փաստավավերագրություն), Ստեփանակերտ, «Դիզակ պլյուս» հրատ., 2010, 160 էջ, տպ. 500 օր.։
  17. Փոքրիկների մոլորակում (մանկական բանաստեղծություններ), Ստեփանակերտ, «Դիզակ պլյուս» հրատ., 2012, 44 էջ, տպ. 500 օր.։
  18. Երկերի ժողովածու, գիրք առաջին [18] (բանաստեղծություններ և պոեմներ), 2013, 264 էջ, տպ. 300 օր.։
  19. Երկերի ժողովածու, գիրք երկրորդ (էսսեներ, ակնարկներ, հոդվածներ, երգիծապատումներ և ֆելիետոններ), Երևան, «Արմավ» հրատ., 2019, 240 էջ, տպ. 250 օր.։
  20. ԸՆՏՐԱՆԻ. Բարձունք տանող արահետով (բանաստեղծություններ և պոեմներ), Երևան, «Արմավ» հրատ., 2019, 224 էջ, տպ. 100 օր.։

Պարգևներ

  1. ԼՂՀ «Մարտական ծառայություն» մեդալ(2012)
  2. ԼՂՀ «Վաչագան Բարեպաշտ» մեդալ[19] (2018)
  3. ԼՂՀ կառավարության Եղիշեի անվան ամենամյա մրցանակ (2004)
  4. Արցախի ժուռնալիստների միության ամենամյա մրցանակ (2005)
  5. ՀՀ ՊՆ «Անբասիր ծառայության համար» առաջին աստիճանի մեդալ (2006)
  6. ԼՂՀ «Մայրություն» հիմնադրամի «Մայրական երախտագիտություն՝ Արցախի քաջորդիներին» մեդալ (2008)
  7. ԼՂԿԿ «Ստեփան Շահումյան» հուշամեդալ (2015)
  8. ՌԴ «Սովետական սպաների միություն» ՀԿ «Երդմանը հավատարմության համար» («За верность присяге») հուշամեդալ (2016)
  9. ՌԴԿԿ «Հոկտեմբերյան Սոցիալիստական Մեծ հեղափոխության 100 տարին» («100 лет Великой Октябрьской Социалистической Революции») հուշամեդալ (2017)
  10. ՌԴԿԿ «Մեծ հաղթանակի 70 տարին» («70 лет Великой победы») հուշամեդալ (2015)
  11. ՌԴԿԿ «ԽՍՀՄ կազմավորման 90-ամյակի առթիվ» («В ознаменовании 90 годовшины образования СССР») հուշամեդալ (2012)
  12. ՌԴԿԿ «Տիեզերագնացության 50 տարին» («50 лет космонавтике») հուշամեդալ (2011)

Գրականություն

  1. Հակոբ Չոլաքեան, Արցախեան ինքնաճանաչման բանաստեղծութիւնը, Հալեպ, Սիրիա, տպարան Արեւելք, 1990 (էջ 8-9,11,13-14,18,26-27)։
  2. Ղարաբաղյան ազատագրական պատերազմ (1988-1994), հանրագիտարան 1 հատորով, Երևան, «Հայկական հանրագիտարան» հրատ., 2004 (էջ 397)։
  3. С.Т.Саркисян, Энциклопедия Арцах-Карабаха, издательский дом «ПЕТРОПОЛИС, Санкт-Петербург, 2005 (стр. 272)։
  4. С.Т.Саркисян, Энциклопедия Арцах-Карабаха,Издание2-е, исправленное и дополненное, издательский дом «ПЕТРОПОЛИС, Санкт-Петербург, 2007 (стр. 272)։
  5. Սոկրատ Խանյան, Ընտիր երկեր 10 հատորով հ. 10, Ստեփանակերտ, «Դիզակ պլյուս» հրատ., 2011 (էջ 273-288)։
  6. Սոկրատ Խանյան, Մարտնչող գրականություն, Ստեփանակերտ, «Դիզակ պլյուս» հրատ., 2012 (էջ 354-366)[20]։
  7. Լրագրողական հանրագիտակ, Ստեփանակերտ, Արցախի ժուռնալիստների միություն, 2012 (էջ 47-49)։
  8. Արիս Արսենի, Երկերի ժողովածու գիրք առաջին, Ստեփանակերտ, «Դիզակ պլյուս» հրատ., 2013 (էջ 226-257) [21]։
  9. Արիս Արսենի, Երկերի ժողովածու գիրք երկրորդ, Երևան, «Արմավ» հրատ., 2019 (էջ 214-235)։
  10. Նյութեր Ղարաբաղյան ազատագրական պատերազմ (1988-1994) հանրագիտարանից [22]։
  11. Արցախցի անվանի գործիչներ։ Գիրք II (Մարտակերտի շրջան), Ստեփանակերտ, Արցախի գիտական կենտրոն, «Դիզակ պլյուս» հրատ. տպ-ն, 2021 (էջ 93)։

Ծանոթագրություններ

  1. ↑ Արիս Արսենիի կենսագրությունը в Энциклопедии фонда «Хайазг»
  2. ↑ Արիս Արսենիի կենսագրությունը Արցախի գրողների միության կայքում
  3. ↑ Արիս Արսենիի կենսագրությունը grapaharan.org կայքում
  4. ↑ Արիս Արսենիի կենսագրությունը Վիքիպեդիայում
  5. ↑ Արիս Արսենիի կենսագրությունը Վիքիպեդիայի ռուսերեն տարբերակում
  6. ↑ Ղարաբաղյան ազատագրական պատերազմ (1988-1994), հանրագիտարան, «Հայկ. հանրագիտարան» հրատ., Ե., 2004 (էջ 397)
  7. ↑ Արիս Արսենիի ստեղծագործություններից
  8. ↑ Արիս Արսենիի ստեղծագործությունները՝ Վիքիդարանում
  9. ↑ «Ազատ Արցախ» թերթ, 8 մայիսի 2012 թ., էջ 6, սյուն 1, տող վերևից՝ 34
  10. ↑ «Ազատ Արցախ» թերթ, No 19 (30029), 20 փետրվարի 2018 թ., էջ 5, սյուն 2, տող վերևից՝ 17
  11. ↑ Արիս Արսենի, Ճաքած լռություն (բանաստեղծություններ)
  12. ↑ Արիս Արսենի, Անդրանիկ, այսինքն՝ առաջամարտիկ (ակնարկ՝ նամակով և բանաստեղծություններով միահյուս)
  13. ↑ Արիս Արսենի, Ղողանջ հիշատակի (ակնարկ)
  14. ↑ Արիս Արսենի, Լռության րոպե (պոեմ)
  15. ↑ Արիս Արսենի, Ծովածաղկի աչքեր (բանաստեղծություններ)
  16. ↑ Արիս Արսենի, Չափածո և արձակ երգիծանք (բանաստեղծություններ, էպիգրամներ, ֆելիետոններ և երգիծապատումներ)
  17. ↑ Արիս Արսենի, Խիզախման ոգին (փաստավավերագրություն)
  18. ↑ Արիս Արսենի, Երկերի ժողովածու, գիրք առաջին (բանաստեղծություններ և պոեմներ)
  19. ↑ Շարժման ակտիվիստները պարգևատրվում են նախագահականում (տեսանյութ)
  20. ↑ Սոկրատ Խանյան, Մարտնչող գրականություն, 2012 (էջ 354-366
  21. ↑ Արիս Արսենի, Երկերի ժողովածու, գիրք առաջին (բանաստեղծություններ և պոեմներ)
  22. ↑ Նյութեր Ղարաբաղյան ազատագրական պատերազմ (1988-1994) հանրագիտարանից
Ստացված է «https://grapaharan.org/index.php?title=Արիս_Արսենի_(կենսագրություն)&oldid=14655» էջից