«Ոդիսական»–ի խմբագրումների տարբերություն
(Նոր էջ «{{Վերնագիր |վերնագիր = Ոդիսական |հեղինակ =Հոմերոս |թարգմանիչ = Համազասպ Համբարձումյան (հին հունար...»:) |
|||
| Տող 8. | Տող 8. | ||
== Երգ առաջին։ Աստվածների ժողովը, Աթենասը քաջալերում է Տելեմաքոսին == | == Երգ առաջին։ Աստվածների ժողովը, Աթենասը քաջալերում է Տելեմաքոսին == | ||
| − | <poem> | + | <poem style='margin:0ex 5ex'> |
| − | + | {{տող|1}}Պատմի՛ր, մուսա, այն բազմափորձ քաջի մասին, որ սրբազան | |
| − | Պատմի՛ր, մուսա, այն բազմափորձ քաջի մասին, որ սրբազան | + | |
Իլիոն քաղաքը կործանեց և թափառեց ապա երկար | Իլիոն քաղաքը կործանեց և թափառեց ապա երկար | ||
Շատ քաղաքներ, տեսավ մարդկանց վարքն ու բարքը, փորձեց նրանց։ | Շատ քաղաքներ, տեսավ մարդկանց վարքն ու բարքը, փորձեց նրանց։ | ||
| Տող 19. | Տող 18. | ||
Երբ լափերին անմտաբար եզներն Արև-Հիպերիոնի. | Երբ լափերին անմտաբար եզներն Արև-Հիպերիոնի. | ||
Ուստի նրանց վերադարձը անբիծ Հելիոսը խափանեց։ | Ուստի նրանց վերադարձը անբիծ Հելիոսը խափանեց։ | ||
| − | Օ՛ն, դիցուհի՛դ, դստրիկ Զևսի, այդ ամենը պատմիր և ինձ։ | + | {{տող|10}}Օ՛ն, դիցուհի՛դ, դստրիկ Զևսի, այդ ամենը պատմիր և ինձ։ |
Փրկված ծովից և մարտերից՝ իրենց տան մեջ էին արդեն | Փրկված ծովից և մարտերից՝ իրենց տան մեջ էին արդեն | ||
Բոլոր քաջերն։ Միայն նրան, որ կարոտ էր վերադարձի | Բոլոր քաջերն։ Միայն նրան, որ կարոտ էր վերադարձի | ||
| Տող 29. | Տող 28. | ||
Ուր սիրելի մարդկանց մեջ էլ զերծ չմնաց նա տանջանքից։ | Ուր սիրելի մարդկանց մեջ էլ զերծ չմնաց նա տանջանքից։ | ||
Այնժամ բոլոր աստվածները դարձան նրան խիստ կարեկից, | Այնժամ բոլոր աստվածները դարձան նրան խիստ կարեկից, | ||
| − | Բացի միայն Պոսիդոնից. Ոդիսեսի դեմ դիցակերպ | + | {{տող|20}}Բացի միայն Պոսիդոնից. Ոդիսեսի դեմ դիցակերպ |
Սա, ոխակալ, մեծ քեն ուներ, մինչև նա ետ կդառնար տուն. | Սա, ոխակալ, մեծ քեն ուներ, մինչև նա ետ կդառնար տուն. | ||
Բայց Պոսիդոնը հեռացել էր դեպ հեռավոր եթովպացիք, | Բայց Պոսիդոնը հեռացել էր դեպ հեռավոր եթովպացիք, | ||
| Տող 39. | Տող 38. | ||
Այնժամ նրանց իր խոսքն ուղղեց սատվածների և մարդկանց հայրն, | Այնժամ նրանց իր խոսքն ուղղեց սատվածների և մարդկանց հայրն, | ||
Իր հոգու մեջ վառ հիշելով Էգիսթոսին փառապսակ, | Իր հոգու մեջ վառ հիշելով Էգիսթոսին փառապսակ, | ||
| − | Որին սպանեց Ագամեմնոն քաջի որդի Օրեստեսը գերահռչակ։ | + | {{տող|30}}Որին սպանեց Ագամեմնոն քաջի որդի Օրեստեսը գերահռչակ։ |
Նրա մասին մտածելով Զևսը խոսեց և այս ասաց աստվածներին. | Նրա մասին մտածելով Զևսը խոսեց և այս ասաց աստվածներին. | ||
«Ավա՜ղ, մարդիկ մահկանացու աստվածներին ամբաստանում են անտեղի | «Ավա՜ղ, մարդիկ մահկանացու աստվածներին ամբաստանում են անտեղի | ||
| Տող 48. | Տող 47. | ||
Թեպետ գիտեր նա անխուսափ իր կորուստը, մինչ մեր կողմից դեպ նա այնժամ | Թեպետ գիտեր նա անխուսափ իր կորուստը, մինչ մեր կողմից դեպ նա այնժամ | ||
Ուղարկված էր Արգոսասպանը սրատես՝ բարյացակամ բանբերն՝ Հերմես, | Ուղարկված էր Արգոսասպանը սրատես՝ բարյացակամ բանբերն՝ Հերմես, | ||
| − | Որ չսպանի Ատրիդեսին և կնոջ հետ չամուսնանա, | + | {{տող|40}}Որ չսպանի Ատրիդեսին և կնոջ հետ չամուսնանա, |
Թե ոչ՝ հանուն Ատրիդեսի՝ Օրեստեսից դաժան պատիժ նա կստանա, | Թե ոչ՝ հանուն Ատրիդեսի՝ Օրեստեսից դաժան պատիժ նա կստանա, | ||
Երբ սա մի օր հասակ առնի և իր երկրի կարոտն զգա ու տուն դառնա։ | Երբ սա մի օր հասակ առնի և իր երկրի կարոտն զգա ու տուն դառնա։ | ||
| Տող 58. | Տող 57. | ||
Թող որ այդպես միշտ կործանվի չարագործը, ով այդպիսի գործ կատարի։ | Թող որ այդպես միշտ կործանվի չարագործը, ով այդպիսի գործ կատարի։ | ||
Սիրտս սակայն խորտակվում է Ոդիսևսի համար դժբախտ ու իմաստուն, | Սիրտս սակայն խորտակվում է Ոդիսևսի համար դժբախտ ու իմաստուն, | ||
| − | Որ տանջվում է վաղուց ի վեր, հեռու սիրած իր մարդկանցից, | + | {{տող|50}}Որ տանջվում է վաղուց ի վեր, հեռու սիրած իր մարդկանցից, |
Ծովապարփակ կղզու վրա, որը կենտրոնն է ծովերի, | Ծովապարփակ կղզու վրա, որը կենտրոնն է ծովերի, | ||
Կղզու վրա անտառախիտ, ուր ապրում է ապարանքում իր դիցուհին՝ | Կղզու վրա անտառախիտ, ուր ապրում է ապարանքում իր դիցուհին՝ | ||
| Տող 68. | Տող 67. | ||
Նրան բերել գայթակղության, որ հայրենի իր Իթակեն նա մոռանա։ | Նրան բերել գայթակղության, որ հայրենի իր Իթակեն նա մոռանա։ | ||
Մինչ Ոդիսևսն, որ կարոտ է տեսնել գոնե քուլա-քուլա վեր բարձրացող | Մինչ Ոդիսևսն, որ կարոտ է տեսնել գոնե քուլա-քուլա վեր բարձրացող | ||
| − | Ծուխն հարազատ իր ափերի, մահ է ուզում միայն սրտանց։ | + | {{տող|60}}Ծուխն հարազատ իր ափերի, մահ է ուզում միայն սրտանց։ |
Մի՞թե քո մեջ, Օլիմպացի, գեթ չի հուզվում սիրտդ սիրող, կամ Ոդիսևսն | Մի՞թե քո մեջ, Օլիմպացի, գեթ չի հուզվում սիրտդ սիրող, կամ Ոդիսևսն | ||
Քեզ չի՞ տվել միթե հաճույք պերճ զոհերով նավերի մոտ արգիական, | Քեզ չի՞ տվել միթե հաճույք պերճ զոհերով նավերի մոտ արգիական, | ||
| Տող 78. | Տող 77. | ||
Զոհ է բերել անծայրածիր երկնքի տեր սատվածներին։ | Զոհ է բերել անծայրածիր երկնքի տեր սատվածներին։ | ||
Բայց Պոսիդոնն երկրասասան զայրագնաբար հալածում է նրան սաստիկ | Բայց Պոսիդոնն երկրասասան զայրագնաբար հալածում է նրան սաստիկ | ||
| − | Հանուն հզոր մեծ Կիկլոպի, որին նա ժանտ կուրացրել է մի ժամանակ, | + | {{տող|70}}Հանուն հզոր մեծ Կիկլոպի, որին նա ժանտ կուրացրել է մի ժամանակ, |
Ի սեր հարգո, աստվածակերպ, Պոլիփեմի, որը բոլոր կիկլոպներից | Ի սեր հարգո, աստվածակերպ, Պոլիփեմի, որը բոլոր կիկլոպներից | ||
Կորովագույնն է, հիրավի։ Նրան ծնեց հավերժահարսը՝ Թոոսան, | Կորովագույնն է, հիրավի։ Նրան ծնեց հավերժահարսը՝ Թոոսան, | ||
| Տող 88. | Տող 87. | ||
Ինչպե՞ս պիտի նա տուն դառնա։ Մինչ Պոսիդոնը իր զայրույթը կը թողնի. | Ինչպե՞ս պիտի նա տուն դառնա։ Մինչ Պոսիդոնը իր զայրույթը կը թողնի. | ||
Քանզի չէ՞ որ անկարող է նա միայնակ, դեմ-հանդիման, | Քանզի չէ՞ որ անկարող է նա միայնակ, դեմ-հանդիման, | ||
| − | Դուրս գալ, մարտել բոլոր անմահ աստվածների ցանկության դես»։ | + | {{տող|80}}Դուրս գալ, մարտել բոլոր անմահ աստվածների ցանկության դես»։ |
Նրան իսկույն պատասխանեց Աթենասը՝ աստվածուհին պայծառաչյա. | Նրան իսկույն պատասխանեց Աթենասը՝ աստվածուհին պայծառաչյա. | ||
«Կրոնոսյան, ո՜վ դու մեր հայր, իշխանավորդ գերագույն. | «Կրոնոսյան, ո՜վ դու մեր հայր, իշխանավորդ գերագույն. | ||
| Տող 98. | Տող 97. | ||
Բազմահամբեր Ոդիսևսի դարձի մասին, թե պետք է նա վերադառնա։ | Բազմահամբեր Ոդիսևսի դարձի մասին, թե պետք է նա վերադառնա։ | ||
Իսկ ես էլ արդ կը սլանամ դեպ Իթակե, որպեսզի անդ նրա որդուն | Իսկ ես էլ արդ կը սլանամ դեպ Իթակե, որպեսզի անդ նրա որդուն | ||
| − | Ոգեշնչեմ խիզախությամբ և մեծապես քաջալերեմ, | + | {{տող|90}}Ոգեշնչեմ խիզախությամբ և մեծապես քաջալերեմ, |
Որ Ժողովի իսկույն կանչի նա արգիյանց երկայնամազ | Որ Ժողովի իսկույն կանչի նա արգիյանց երկայնամազ | ||
Եվ դուրս վանի ապարանքից իր հայրական խոսնայրներին, որ անխտիր | Եվ դուրս վանի ապարանքից իր հայրական խոսնայրներին, որ անխտիր | ||
| Տող 107. | Տող 106. | ||
</poem> | </poem> | ||
| − | '''* * *''' | + | :::'''* * *''' |
20:42, 9 Մարտի 2016-ի տարբերակ
հեղինակ՝ Հոմերոս |
Երգ առաջին։ Աստվածների ժողովը, Աթենասը քաջալերում է Տելեմաքոսին
1Պատմի՛ր, մուսա, այն բազմափորձ քաջի մասին, որ սրբազան
Իլիոն քաղաքը կործանեց և թափառեց ապա երկար
Շատ քաղաքներ, տեսավ մարդկանց վարքն ու բարքը, փորձեց նրանց։
Նա ծովերում բյուրաբազում աղետ ու վիշտ հոգով կրեց,
Ճգնեց փրկել կյանքն իր, հոգալ վերադարձը ընկերների,
Բայց չփրկեց ընկերներին, թեպետ փափագն այդ միշտ ուներ.
Քանզի նրանք իրենք իրենց մատնեցին ժանտ կործանումի,
Երբ լափերին անմտաբար եզներն Արև-Հիպերիոնի.
Ուստի նրանց վերադարձը անբիծ Հելիոսը խափանեց։
10Օ՛ն, դիցուհի՛դ, դստրիկ Զևսի, այդ ամենը պատմիր և ինձ։
Փրկված ծովից և մարտերից՝ իրենց տան մեջ էին արդեն
Բոլոր քաջերն։ Միայն նրան, որ կարոտ էր վերադարձի
Եվ իր կնոջ, դեռ պահում էր քարանձավում իր խորափոր
Գերամեծար այն Կալիպսոն՝ վեհ դիցուհին աստվածազոր,
Ու փափագում էր տենչագին, որ լինի նա ամուսինն իր։
Սակայն հասավ այն տարին, երբ սատվածների հոժար կամքով
Պիտ կատարվեր վերադարձն իր դեպ Իթակե, դեպի իր տուն,
Ուր սիրելի մարդկանց մեջ էլ զերծ չմնաց նա տանջանքից։
Այնժամ բոլոր աստվածները դարձան նրան խիստ կարեկից,
20Բացի միայն Պոսիդոնից. Ոդիսեսի դեմ դիցակերպ
Սա, ոխակալ, մեծ քեն ուներ, մինչև նա ետ կդառնար տուն.
Բայց Պոսիդոնը հեռացել էր դեպ հեռավոր եթովպացիք,
Որ ապրում են երկրի ծայրին, միշտ բաժանված երկու մասի.
Մի մասը՝ մոտ արևմուտքին, մյուս մասն այնտեղ, ուր արեգակն է միշտ ծագում։
Գնացել էր, որ ընդունի հարյուրեզնյա ու գառների շքեղ զոհեր։
Եվ հրճվում էր անդ նա բազմած խրախճանքի։ Մինչ այլ անմահ աստվածները
Եկել խմբվել էին արդեն ապարանքում Օլիմպատեր Զևս աստծու։
Այնժամ նրանց իր խոսքն ուղղեց սատվածների և մարդկանց հայրն,
Իր հոգու մեջ վառ հիշելով Էգիսթոսին փառապսակ,
30Որին սպանեց Ագամեմնոն քաջի որդի Օրեստեսը գերահռչակ։
Նրա մասին մտածելով Զևսը խոսեց և այս ասաց աստվածներին.
«Ավա՜ղ, մարդիկ մահկանացու աստվածներին ամբաստանում են անտեղի
Եվ պնդում են, թե մեզնից Է ծագում չարիք։ Մինչդեռ ընդդեմ ճակատագրի
Իրենք են միշտ անմտաբար իրենց մատնում աղետների,
Ինչպես արեց Էգիսթոսը։ Բախտին ընդդեմ ամուսնացավ Ատրիդեսի
Օրինական կողակցի հետ և նրան էլ տուն դառնալիս նա սպանեց,
Թեպետ գիտեր նա անխուսափ իր կորուստը, մինչ մեր կողմից դեպ նա այնժամ
Ուղարկված էր Արգոսասպանը սրատես՝ բարյացակամ բանբերն՝ Հերմես,
40Որ չսպանի Ատրիդեսին և կնոջ հետ չամուսնանա,
Թե ոչ՝ հանուն Ատրիդեսի՝ Օրեստեսից դաժան պատիժ նա կստանա,
Երբ սա մի օր հասակ առնի և իր երկրի կարոտն զգա ու տուն դառնա։
Այդպես նրան Հերմեսն ասաց։ Բայց Էգիսթի սիրտն այդ խոսքով չհամոզվեց
Եվ փոխարենն, ահավասիկ, հատուցեց նա ժանտ վրեժով»։
Պատասխանեց իսկույն նրան Աթենասը՝ պայծառաչյա աստվածուհին.
«Ով դու մեր հայր Կրոնոսյան, իշխանավոր դու գերագույն,
Արժանի էր միանգամայն նա այդ պատժին ու ժանտ մահվան.
Թող որ այդպես միշտ կործանվի չարագործը, ով այդպիսի գործ կատարի։
Սիրտս սակայն խորտակվում է Ոդիսևսի համար դժբախտ ու իմաստուն,
50Որ տանջվում է վաղուց ի վեր, հեռու սիրած իր մարդկանցից,
Ծովապարփակ կղզու վրա, որը կենտրոնն է ծովերի,
Կղզու վրա անտառախիտ, ուր ապրում է ապարանքում իր դիցուհին՝
Դուստրը կախարդ և դավադիր Ատըլասի, որը գիտի
Խորունկ խորքերը ծովերի և պահում է իր ուսերին
Երկինքն, երկիրը բաժանող սյուներն հուժկու և վիթխարի.
Ահավասիկ, դուստրը դրա կաշկանդել է այն վշտաբեկ տարաբախտին
Եվ իր խոսքով սիրատենչիկ ու փաղաքուշ ճգնում է նա
Նրան բերել գայթակղության, որ հայրենի իր Իթակեն նա մոռանա։
Մինչ Ոդիսևսն, որ կարոտ է տեսնել գոնե քուլա-քուլա վեր բարձրացող
60Ծուխն հարազատ իր ափերի, մահ է ուզում միայն սրտանց։
Մի՞թե քո մեջ, Օլիմպացի, գեթ չի հուզվում սիրտդ սիրող, կամ Ոդիսևսն
Քեզ չի՞ տվել միթե հաճույք պերճ զոհերով նավերի մոտ արգիական,
Անդ, Տրոյայում լայնատարած։ Կամ ինչո՞ւ ես դու զայրացած, Զև՜ս երկնատեր»։
Նրան իսկույն պատասխանեց և խոսք ասաց աստվածահայր Զևսն ամպացիր.
«Ի՞նչ խոսք էր այդ, ո՜վ իմ զավակ, որ դուրս թռավ քո բերանից,
Եվ կամ ինչպե՞ս կարող եմ ես մոռացման տալ Ոդիսևսին աստվածակերպ,
Որն իր խելքով գերագույնն է մարդկության մեջ և որն անբավ
Զոհ է բերել անծայրածիր երկնքի տեր սատվածներին։
Բայց Պոսիդոնն երկրասասան զայրագնաբար հալածում է նրան սաստիկ
70Հանուն հզոր մեծ Կիկլոպի, որին նա ժանտ կուրացրել է մի ժամանակ,
Ի սեր հարգո, աստվածակերպ, Պոլիփեմի, որը բոլոր կիկլոպներից
Կորովագույնն է, հիրավի։ Նրան ծնեց հավերժահարսը՝ Թոոսան,
Խոր անձավում, Պոսիդոնի հետ տռփանքով իր միացած,
Դուստրը հավերժ ալեկոծվող ծովերի տեր Փորկիսի։
Ահավասիկ՝ Ոդիսևսին Պոսիդոնը երկրատատան, թեպետ նրան
Անկարող է նա սպանել, վանում է միշտ իր հայրենի էրկրից հեռու։
Ուստի եկե՜ք մենք բոլորս վերադարձը նրա քննենք,
Ինչպե՞ս պիտի նա տուն դառնա։ Մինչ Պոսիդոնը իր զայրույթը կը թողնի.
Քանզի չէ՞ որ անկարող է նա միայնակ, դեմ-հանդիման,
80Դուրս գալ, մարտել բոլոր անմահ աստվածների ցանկության դես»։
Նրան իսկույն պատասխանեց Աթենասը՝ աստվածուհին պայծառաչյա.
«Կրոնոսյան, ո՜վ դու մեր հայր, իշխանավորդ գերագույն.
Եթե իրոք հաճելի է գերերջանիկ աստվածներին,
Որ Ոդիսևսն ամենագետ վերադառնա իր սիրելի հայրենի տուն,
Ապա իսկույն պիտ առաքենք մենք բանբերին արագավազ՝
Բարյացակամ ժիր Հերմեսին, դեպի կղզին այն՝ Օգիգիե, որ նա այնտեղ
Գեղագանգուր աստվածուհուն հայտարարի մեր վճիռը ու կամքն անշեղ՝
Բազմահամբեր Ոդիսևսի դարձի մասին, թե պետք է նա վերադառնա։
Իսկ ես էլ արդ կը սլանամ դեպ Իթակե, որպեսզի անդ նրա որդուն
90Ոգեշնչեմ խիզախությամբ և մեծապես քաջալերեմ,
Որ Ժողովի իսկույն կանչի նա արգիյանց երկայնամազ
Եվ դուրս վանի ապարանքից իր հայրական խոսնայրներին, որ անխտիր
Կոտորում են մանր անասուն ու շատ եզներ դանդաղաքայլ ու կորեղջյուր։
Ապա նրան դեպի Սպարտա ես կառաքեմ, դեպի Պիլոսն ավազածիր,
Որ նա այնտեղ սիրելի հոր դարձի մասին տեղեկանա, բան իմանա
Եվ որպեսզի մարդկանց առաջ վսեմական փառք վաստակի»։
- * * *
