Ճանապարհորդություն «Շլացուցիչ» նավով

հեղինակ՝ Ջեկ Լոնդոն թարգմանիչ՝ Էդուարդ Ավագյան

Անավարտ Այս ստեղծագործությունը դեռ ամբողջովին տեղադրված չէ Գրապահարանում

Մասն առաջին

Գլուխ I։ Քույր և եղբայր

Խաղաղ օվկիանոսի արևով ողողված ավազոտ ափը, որն աղմկում էր հսկայա կան ալիքների հարվածների տակ, մնաց հետևում։ Հասնելով ճանապարհին, նրանք նստեցին իրենց հեծանիվները, անմիջապես արագ ընթացք վերցրեցին և շուտով սուզվեցին մերձքաղաքային զբոսայգու կանաչ ծառուղիների մեջ։

Հեծանվորդները երեքն էին, վառ գույնի սվիտերներ հագած երեք պատանիներ։ Նրանք այնպիսի հպարտ կեցվածքով էին սլանում, ինչպես սովորաբար սլանում են վառ գույնի սվիտերներ հագած տղաները, որոնք պատրաստ էին ամեն րոպե անցնել թույլատրված արագությունից։ Թերևս կարելի է ասել, որ նրանք արգեն խախտել էին թույլատրված արագությունը։ Այդպես էր մտածում և այն ձիավոր ոստիկանը, որը հետևում էր զբոսայգու կարգուկանոնին, բայց դրանում լրիվ հավատացած չէր և այդ պատճառով սահմանափակվեց միայն նախազգուշացումով, երբ տղաները սլացան նրա կողքից։ Նախազգուշացումը մի պահ միայն ազդեց նրանց վրա, բայց ինչպես միշտ պատահում է վառ գույնի սվիտերներ հագած տղաների հետ, անմիջապես էլ մոռացվեց ճանւապարհի հենց առաջին ոլորանում։

Նետի նման դուրս թռչելով Գոլդոնդեթյան զբոսայգու դարպասից, նրանք ուղղություն վերցրեցին դեպի Սան֊Ֆրանցիսկո և այնպիսի թափով ցած սլացան բլրակից, որ հանդիպող անցորդներր շրջվեցին և երկար ժամանակ տագնապով նայում էին նրանց հետևից։ Վառ դույնի սվիտերները սլացան քաղաքի փողոցներով, մերթ ձախ, մերթ աջ թեքվելով, որպեսզի խուսափեն թեք վերելքներից, իսկ երբ զառիթափ բլրակներր շրջանցել չէր լինում, նրանք մրցության մեջ էին մտնում՝ ո՞վ առաջինը վերև կսլանա։

Այն տղային, որր սլանում էր առջևից և վերելքների բոլոր մրցությունների կազմակերպիչն էր, ընկերները Ջո էին անվանում։ Նրանք խաղում էին «հետևիր պետին» խաղը, և Ջոն, այդ խմբի ամենաքաջ ու ամենաուրախ տղան, նրանց պետն էր։ Սակայն, երբ նրանք մտան Արևմտյան արվարձանը և սլացան մեծ ու հարուստ առանձնատների մոտով, Ջոյի ծիծաղը այլևս բարձր չէր հնչում, ավելի հազվադեպ դարձավ, և նա, ասես ակամա, սկսեց ընթանալ ընկերների հետևից։ Լագուն և Վալլեյ փողոցների խաչմերուկում Ջոյի ընկերները թեքվեցին դեպի աջ։

— Ցտեսությո՛ւն, Ֆրեդ,— ձայն տվեց Ջոն, ղեկը ձախ դարձնելով։— Ցը՛, Չարլի։

— Երեկոյան կտեսնվենք,— ձայնեցին նրանք ի պատասխան։

— Ո՛չ, ես չեմ գա։

— Անպատճառ արի,— խնդրեցին ընկերները։

— Ո՛չ, ո՛չ... Դասերս պիտի սովորեմ։ Ցտեսություն։

Երբ Ջոն մեն֊մենակ մնաց, դեմքը լրջացավ, իսկ աչքերը մշուշվեցին ինչ֊որ անորոշ տագնապով։ Նա վճռական տեսքով սկսեց սուլել, բայց նրա սուլոցը կամաց֊կամաց մարեց, դարձավ համարյա անլսելի և հետո վերջնականապես լռեց, երբ մոտեցավ մեծ, երկհարկանի մի տան։

— Ջո, այդ դո՞ւ ես։

Ջոն անվճռական կանգ առավ գրադարան տանող դռան մոտ։ Ջոն գիտեր, որ Բեսսին այնտեղ է. նա ջանասիրաբար դասերն է սերտում և, երևի, արդեն վերջացրել է։ Նա միշտ մինչև ճաշ վերկացնում է, իսկ շուտով ճաշի ժամն է։

Սակայն ինքը դեռ ոչինչ չի արել։ Եվ այս բանը զայրացնում էր նրան։

Մի մտածեք, է՜... քույրը նրանից երկու տարով փոքր է, բայց իր հետ նույն դասարանում է սովորում. և, դեռ ավելին, իրենից էլ լավ է սովորում։ Այս բանը նրա համար պարզապես անտանելի էր։ Բանն այն չէ, որ ինքը բթամիտ է։ Նա շատ լավ գիտեր, որ ինքը բթամիտ չէ։ Բայց միշտ այնպես է ստացվում,— և չգիտես ինչու,— նա սկսում է մտածել ուրիշ բաների մասին ու երբեք չի հասցնում դասերը սովորել։

— Ջո, ներս մտիր, խնդրում եմ,— այս անդամ Բեսսիի ձայնի մեջ հազիվ լսելի դժգոհության մի շեշտ կար։

— Հը՛, ի՞նչ ես ուզում,— ասաց տղան, թափով մի կողմ քաշելով վարագույրը։

Նրա ձայնը հնչեց բավական կոպիտ, բայց անմիջապես զղջաց, մի հայացք ձգելով փոքրիկ, նիհարավուն աղջկա վրա, որը տխուր աչքերով նրան էր նայում գրքերով ծանրաբեռ հսկայական գրասեղանի մոտից։ Աղջիկր նստած էր մատիտը և տետրակը ձեռքին, կծկված հսկայական բազկաթոռի մեջ, որտեղ բոլորովին կորել էր նրա քնքուշ կերպարանքը։

— Հը՛, ի՞նչ կա, քույրի՛կ,— հարցրեց նա ավելի մեղմ, մոտենալով աղջկան։

Քույրը բռնեց նրա ձեռքը, հպեց իր այտին և այդպես էլ մնաց։

— Ի՞նչ է պատահել, սիրելի Ջո,— հարցրեց նա շշուկով։— Ասա՛, խնդրում եմ։

Տղան չպատասխանեց։ Ծիծաղելի է, իսկապես, սիրտը բաց անել փոքրիկ քրոջ առջև, չնայած որ նրա գնահատականները ավելի լավ են, քան իրենը։ Նրան ծիծաղելի էր թվում նաև այն, որ այդ փոքրիկ աղջիկը լրջորեն աշխատում էր իմանալ, թե ինչ է կատարվում իր հոգում։

«Բայց ի՜նչ քնքուշ այտ ունի,— մտածեց տղան այն ժամանակ, երբ քույրը գգվանքով իր այտը քսում էր նրա ձեռքին։— Ինչ էլ ուզում է լինի, պետք է ձեռքս ազատել և վերջ տալ այս բոլոր հիմարություններին։ Միայն թե քույրը չվիրավորվի. իր իսկ փորձից նա շատ լավ գիտեր, որ աղջիկները շատ հեշտ են վիրավորվում»։

Քույրը բացեց նրա սեղմված մատները և համբուրեց ափը։ Ասես վարդի մի թերթ ընկավ նրա ձեռքին։ Այդ համբույրով Բեսսին հասկացնել տվեց, որ դեռ սպասում է իր հարցի պատասխանին։

— Ինձ ոչինչ էլ չի պատահել,— վճռական տոնով ասաց նա։ Եվ հետո, առանց երկար֊բարակ անելու, ավելացրեց.— Հայրի՛կը...— Նրա տագնապը հիմա արդեն արտացոլվեց աղջկա աչքերում։

— Բայց չէ՞ որ հայրիկը այնպե՜ս բարի է, այնպե՜ս լավը, Ջո,— թոթովեց նա։— Ինչո՞ւ չես լսում նրան։ Նա քեզանից շատ բան չի պահանջում, և եթե պահանջում էլ է, ապա քո սեփական օգտի համար։ Դու ավելի խելոք ես մյուս տղաներից։ Թե որ մի քիչ զբաղվեիր դասերով, թեկուզ մի՜ քիչ...

— Դե, տե՛ս։ Նորից սկսվեց քարոզը,— բռնկվեց նա, ետ քաշելով ձեռքը։— Հիմա էլ գլխիս դու պիտի ավետարան կարդաս։ Շուտով դրա հերթը խոհարարին ու ձիապանին էլ կհասնի։

Նա ձեռքերը խոթեց գրպանը և մտովի պատկերացրեց այն տխուր, մռայլ ապագան, որը լի է անհամար «դաստիարակների» անվերջանալի խրատներով։

— Դրա՞ համար կանչեցիր ինձ,— հարցրեց նա, շրջվելով դեպի դուռը։

Աղջիկը նորից բռնեց նրա ձեռքը։

— Ո՛չ, ո՛չ, դրա համար չէ... ինձ թվաց, թե ինչ֊որ բան է անհանգստացնում քեզ, և ես մտածեցի... ես...— աղջկա ձայնը խզվեց, և նա, մի պահ լռելուց հետո, ավելացրեց.

— Ես ուզում էի ասել, որ մենք պատրաստվում ենք զբոսանքի գնալ Օքլենդ, լեռները, ծովածոցի մյուս կողմը, այս շաբաթ...

— Ովքե՞ր են այդ «մենքը»։

— Մարտելը, Հեյսը...

— Ա՜, այն դմբոն,— ընդհատեց տղան։

— Նա բոլորովին էլ դմբո չէ,— եռանդով առարկեց Բեսսին։— Ինձ ծանոթ բոլոր աղջիկներից նա ամենալավն է։

— Ինձ այնքան էլ չի համոզում այդ, երբ հիշում եմ քո բոլոր ծանոթ աղջիկներին... Հետո՞։ Էլ ո՞վ կա։

— Պիրլ Սեյթերը և նրա քույրը՝ Էլիսը, Ջեսսի Հիլբոն, Մեգի Ֆրենդը և Էգնա Քրոդերսը։ Էլ ուրիշ ոչ ոք։

— Իսկ տղաներից ովքե՞ր են։

— Մորիս և Ֆելիքս Քլեմենտները, Դիկ Սքոֆիլդը, Բրեթ Լեյթոնը և...

— Այդքանն էլ բավական է։ Բոլորն էլ քնքուշ օրիորդներ են։

— Ես... ես ուզում էի հրավիրել, քեզ, Ֆրեդին ու Չարլիին,— ասաց աղջիկը դողացող ձայնով։— Ես կանչեցի քեզ, որպեսզի բոլորիդ հրավիրեմ...

— Իսկ ի՞նչ պիտի անենք այնտեղ...

— Կզբոսնենք, դաշտային ծաղիկներ կհավաքենք։ Վայրի կակաչները արդեն ծաղկել են։ Հետո գեղեցիկ մարգագետնում մի տեղ կնստենք և կուտենք... և... և...

— Եվ տուն կվերադառնանք,— լրացրեց տղան։

Բեսսին գլխով արեց։ Ջոն ձեռքերը նորից խոթեց գրպանը և սկսեց ետուառաջ քայլել սենյակում։

— Աղջիկների ընկերությունը,— ասաց նա կտրուկ,— և նրանց պլանները... Ո՛չ, դա իմ բանը չէ։

Աղջիկը կծեց դողացող շրթունքները և, աշխատելով լաց չլինել, հարցրեց.

— Իսկ դու ի՞նչ կուզեիր։

— Ավելի լավ կլիներ, որ ես, Ֆրեդն ու Չարլին գնայինք ինչ֊որ տեղ, անեինք ինչ֊որ բան, դե, մի այնպիսի բան...

Նա լռեց և նայեց աղջկան։ Բեսսին անհամբեր սպասում էր, թե էլ ինչ է ասելու։ Բայց Ջոն անզոր էր զգում բառերով արտահայտելու իրեն հուզող զգացմունքներն ու ցանկությունները. նրա հոգու բոլոր տագնապն ու անբավականությունը բարձրացել ու համակել էին ամբողջ էությունը։

— Օ՜, չես կարող հասկանալ ինձ,— ասաց նա դառնացած։— Դու չե՛ս կարող հասկանալ ինձ։ Դու աղջիկ ես։ Մաքրասեր ես, ճշտապահ, գովելի վարք ունես և բոլոր թվանշաններդ հինգ են։ Քեզ չեն գրավում վտանգավոր արկածներր և նման բաներ... Քեզ դուր չեն գալիս չարաճճի ու խիզախ տղաները. նրանք քեզ համար կոպիտ են, անաաշ։ Քեզ դուր են գալիս ճերմակ օձիքներով ու մաքուր կոստյումներով լպստվածները, որոնք մեծ դասամիջոցին դասարանում մնում են միայն նրա համար, որպեսզի ուսուցչուհին շոյի իրենց գլուխները և գովի լավ սովորելու համար։ Սիրասո՜ւն տղաներ, որոնց հետ երբեք անախորժություններ չեն պատահում, նրանք երազում են միայն հաճելի զբոսանքների ծաղկեփնջերով ու նախաճաշիկներով, նույնպիսի սիրասուն փոքրիկ աղջիկների ընկերակցությամբ։ Օ՜, ես շատ լավ եմ ճանաչում այդպիսի քնքուշ տղաների. նրանք վախենում են սեփական ստվերից, նրանց մեջ ավելի քիչ քաջություն կա, քան ուզածդ ոչխարի մեջ։ Եվ, իսկապես, նրանք ոչխարներ են։ Ես ձեր զբոսանքին չե՛մ ուզում մասնակցել և չե՛մ գա։

Բեսսիի սև աչքերը լցվեցին արտասուքով, շրթունքները դողացին։ Այդ բանը ավելի զայրացրեց տղային։ Ի՜նչ անտանելի արարածներ են այս կամակոր աղջիկները։ Միշտ փքվում են, միշտ նվնվում, միշտ քթները խոթում են ուրիշների գործերի մեջ։ Երևի նրանց տախտակը պակաս է։

— Մի բան ասում եմ թե չէ՝ զռռում ես,— ասաց նա մեղմացած։— Ես ոչ մի վիրավորական բան էլ չասացի, քույրիկս։ Ճիշտ եմ ասում, ո՛չ մի։ Ես...

Նա շփոթված կանգ առավ և նայեց քրոջը։ Աղջիկը հեծկլտում էր ու ցնցվում։ Արցունքի խոշոր կաթիլներր հոսում էին նրա այտերի վրայով։

— Է՜հ, այս աղջիկները...— ասաց նա զայրացած և վճռական քայլերով դուրս եկավ սենյակից։

Գլուխ II։ «Դրակոնի բարեփոխումները»

Մի քանի րոպե հետո Ջոն, տակավին զայրացած, ճաշասենյակ մտավ։ Սեղանի մոտ նա համառորեն լռում էր, թեև հայրը, մայրը և Բեսսին աշխույժ զրույց էին սկսել։ Կատաղի հայացքը հառած պնակին՝ Ջոն մտածում էր․ «Ահա թե ինչպիսի՜ն ենք։ Հեկեկում ենք, արցունք թափում, իսկ մի րոպե հետո ժպտում ենք ու ծիծաղում։ Չէ՛, մենք այդպիսի բաներ չենք հասկանում։ Հավատացած եղեք, որ մենք թեկուզ և ինչ֊որ բանից արցունքներ թափելու լինենք, մի քանի օր կախաղան բարձրացվածի պես ման կգանք։ Բոլոր աղջիկներն էլ ձև են թափում․ դա նրանց սովորությունն է։ Նրանք չեն զգում թեկուզ հարյուրերորդ մասը այն բանի, ինչի մասին խոսում են լաց լինելիս։ Իհարկե, չե՛ն զգում։ Երևի նրանք այդքան հաճախ տզզում են այն պատճառով, որ դա իրենց դուր է գալիս։ Նրանք սիրում են տանջել մարդկանց, հատկապես մեզ՝ տղաներիս։ Դրա համար էլ խառնվում են մեր գործերին»։

Տարված խորիմաստ մտքերով, նա միաժամանակ ուտում էր մեծ ախորժակով, ըստ արժանվույն գնահատելով բոլոր ճաշատեսակները, քանի որ, համաձայնվեք, Քլիֆ֊հաուզից մերձքաղաքյա ամբողջ զբոսայգու միջով մինչև Արևմտյան արվարձանը հեծանվով արշավելուց հետո չի կարելի լավ ախորժակ չունենալ։

Հայրը մերթ ընդ մերթ խեթ֊խեթ նայում էր տղային։ Ջոն այդ բանը չէր նկատում, բայց Բեսսին շատ լավ էր տեսնում։ Միստր Բրոնսոնը միջին տարիքի, ամեն ինչով տեղը տեղին մի մարդ էր, մի քիչ, իսկապես, ծանրավուն, բայց ոչ շատ գեր։ Նա եռանդուն, կոշտ դեմք ուներ, քառակուսի ծնոտ և սուր դիմագծեր, բայց ուրախ աչքերը փայլում էին մեղմորեն, իսկ բերանի մոտի կնճիռները ոչ թե դաժանություն, այլ ավելի շուտ հումորի արտահայտություն ունեին։

Հոր և որդու զարմանալի նմանությունը ուղղակի աչքի էր զարնում։ Երկուսն էլ լայն ճակատ և դուրս ցցված ծնոտ ունեին, իսկ աչքերը, չնայած տարիքների տարբերությանը, նման էին իրար, ինչպես միևնույն պատիճից հանված երկու զույգ սիսեռի հատիկներ։

— Գործերդ ինչպե՞ս են, Ջո,— հարցրեց միստր Բրոնսոնը, երբ արդեն ճաշել վերջացրել էին։

Սեղանը արդեն հավաքել էին և բոլորը պատրաստվում էին վեր կենալ։

— Չգիտեմ,— անտարբեր պատասխանեց Ջոն և հետո ավելացրեց.— Վաղվանից քննությունները սկսվում են, այն ժամանակ կերևա։

— Իսկ հիմա ո՞ւր ես գնում,— հարցրեց մայրը, երբ նա ուղղվեց դեպի դռները։

Նա բարձրահասակ, բարեկազմ կին էր և, Բեսսիի պես շագանակագույն մազեր ուներ ու նրա նման էլ մեղմ շարժուձև։

— Իմ սենյակն եմ գնում,— պատասխանեց Ջոն։— Պարապելո՛ւ,— լրացրեց նա։

Մայրը մեղմիկ շոյեց նրա մազերը, կռացավ և համբուրեց։ Միստր Բրոնսոնը գոհունակ ժպտաց նրա հետևից, և Ջոն աստիճաններով վերևի հարկ վազեց մի հաստատուն որոշմամբ՝ մինչև կոկորդը թաղվել գրքերի մեջ և ինչ էլ ուզում է լինի, հանձնել վաղվա քննությունը։

Մտնելով իր սենյակը, նա փակեց դուռը, նստեց գրասեղանի մոտ և մի հայացք գցեց սեղանին դրված դասադրքերին։

Ջոն որոշեց սկսել պատմությունից, քանի որ քննությունները սկսվելու էին այդ առարկայով։ Նա բացեց գրքի ծալված թերթը և սկսեց կարդալ։

— «Շուտով, Դրակոնի բարեփոխումները մտցնելուց հետո, Աթենքի և Մեգարայի միջև պատերազմ սկսվեց Սալամին կղզու համար։ Երկու քաղաքներն էլ ուզում էին իրենց իրավունքներր հաստատել այդ կղզու վրա»։

Դե, սա մտքում պահելը դժվար չէ։ Բայց ի՞նչ էին իրենցից ներկայացնում Դրակոնի այդ բարեփոխումները։ Դրանք պետք է կրկնել։

Նա նորից թաղվեց գրքի մեջ, աչքերը սահեցնելով արդեն անցած էջերի վրայով, բայց հենց այդ ժամանակ էլ նրա գրքից շեղված հայացքը ընկավ բեյսբոլի պարագաներին՝ մետաղյա ցանցաձև դիմակին ու ձեռնոցներին, որոնք դրված էին աթոռի վրա։

«Մենք ոչ մի դեպքում անցյալ շաբաթ խաղը տանուլ չէինք տա, եթե Ֆրեդը չվրիպեր։ Նա շատ բերանբաց տղա է, ճիշտ է, նրա համար ոչինչ չարժե իրար հետևից բռնել հարյուրավոր դժվար գնդակներ, բայց վճռական պահին ինչ-որ դատարկ բանից միշտ էլ շփոթվում է։ Հարկավոր էր նրան դաշտում պահել, և դարպասի մոտ կանգնեցնել Ջոնսին։ Միայն թե Ջոնսը չափից դուրս տաքանում է։ Նա ուզածդ գնդակը կորսա, ինչքան էլ որ դժվար լինի, բայց երբեք չես կարող գլխի ընկնել, թե հետո ինչ պիտի անի գնդակը»։

Ջոն ցնցվեց և հանկարծ սթափվեց։

— Խոսք չկա, այսպես պատմությունը լավ կսովորես։— Նա նորից խորասուզվեց գրքի մեջ։

— «Դրակոնի բարեփոխումները մտցնելուց հետո...»։

Երեք անգամ կարդալով նույն նախադասությունը, նա վերջապես հիշեց, որ Դրակոնի բարեփոխումների մասին դեռ ոչ մի բան չի կարդացել։

Դուռը թակեցին։ Նա սկսեց արագ-արագ թերթել գիրքը, ուշադրություն չդարձնելով դռան թակոցին։

Թակոցը համառորեն կրկնվեց, և դռան հետևից լսվեց Բեսսիի քնքուշ ձայնը.

— Ջո՛, սիրելիս։

— Ի՞նչ ես ուզում,— հարցրեց նա և չսպասելով պատասխանին, ավելացրեց.— Չի՛ կարելի, ես զբաղված եմ։

— Եկա իմանամ, չե՞մ կարող արդյոք օգնել քեզ,— ասաց նա։— Ես արդեն բոլոր դասերս պատրաստել եմ և մտածում եմ...

— Դե՛, պարզ է, դու արդեն բոլորր պատրաստել ես,— փնթփնթաց նա։— Դու միշտ էլ ամեն ինչ հասցնում ես։

Ջոն երկու ձեռքերով բռնեց գլուխը, որպեսզի աչքերը այլևս գրքից չկտի։ Բեյսբոլի այդ դիմակը նրան հանգիստ չէր տալիս։ Ինչքան շատ էր նա աշխատում թափանցել պատմության մեջ, այնքան համառորեն նրա գլխում պտտվում էին աթոռին դրված դիմակը և այն խաղերի մասին եղած հիշողությունները, որոնց մասնակցել էր։

— Չէ՛, գործը այդպես առաջ չի գնա։

Նա շուռ տվեց բաց դասագիրքը, դրեց սեղանին և մոտեցավ աթոռին։ Վերցնելով դիմակը և ձեռնոցները, դրանք այնպիսի ուժով շպրտեց մահճակալի տակ, որ դիմակը կպավ պատին ու ետ ցատկեց։

— «Շուտով, Դրակոնի բարեփոխումները մտցնելուց հետո, Աթենքի և Մեգարայի միջև պատերազմ սկսվեց...»։

«Դիմակը ետ թռավ,— մտածեց Ջոն։— Հետաքրքիր է, շա՞տ հեռու թռավ։ Գուցե երևո՞ւմ է։ Ոչ, ինքը չի՛ նայի։ Ի՞նչ գործ ունի դրա հետ։ Դա հո պատմություն չէ։ Բայց էլի՜...»։

Ջոն գլուխը բարձրացրեց և աչքն ընկավ դիմակին, որը կիսով չափ դուրս էր եկել մահճակալի տակից։ Այդպես թողնել չի կարելի։ Քանի դեռ այդ դիմակը ցցված է աչքերի առջև, ինքը չի կարող պարապել։

Նա վեր կացավ, դիմակը հանեց մահճակալի տակից, հանդիսավոր կերպով անցավ ամբողջ սենյակով, մոտեցավ պատի պահարանին, խցկեց այնտեղ և դռները փակեց։ Դիմակի հետ գործը վերջացրեց։ Հիմա կարելի է պարապել։

Նա նորից գիրքը ձեռքն առավ։

— «Շուտով, Դրակոնի բարեփոխումները մտցնելուց հետո, Աթենքի և Մեգարայի միջև պատերազմ սկսվեց Սալամին կղզու համար։ Երկու քաղաքներն էլ ուզում էին իրենց իրավունքները հաստատել այդ կղզու վրա...»։

Այս բոլորը շա՜տ լավ, եթե միայն իմանար, թե ինչ էին իրենցից ներկայացնում Դրակոնի բարեփոխումները։

Վերջալույսի թույլ ցոլքերը սենյակ ընկան։ Որտեղի՞ց են այդ ցոլքերը։ Ջոն լուսամուտից դուրս նայեց։ Մայր մտնող արևի երկար ու շեղ ճառագայթները ընկել էին թեթև ամպերին, որոնք փայլփլում էին պուրպուրե տաք գույներով։ Կարմրավուն արտացոլումը փռվել էր երկրին։

Ջոն հայացքը ամպերից սահեցրեց ցած, դեպի ծովածոցը։ Մթնշաղի հետ միասին դադարել էր ծովից փչող քամին, և Փոյնթ ամրոցից ոչ հեռու մի ինչ֊որ ուշացած ձկնորսական նավակ հանդարտ նավահանգիստ էր մտնում, օգտվելով քամու վերջին շնչից։ Մի փոքր հեռու, բուքսիրային նավը, ծխի քուլաներ արձակելով, ծով էր դուրս բերում եռակայմ մի շխունա։ Ջոյի հայացքը ընկավ հեռվում երևացող Մարինի ափին։ Ափագիծը արդեն չէր երևում իջնող խավարում, և երկար ստվերները սողում էին վերջալույսի մեջ դեռևս պարզ երևացող Թամալփես լեռան բարձունքն ի վեր։

Օ՜, ինչ լավ կլիներ, եթե ինքը՝ Ջո Բրոնսոնը, լողար այդ ձկնորսական նավակով, հաջող որսից հետո։ Կամ էլ այդ շխունայով, որը ուղիղ գնում էր դեպի մայր մտնող արևը՝ ինչ֊որ անհայտ հեռուներ։ Ահա սա է կյանքը, սա՛ է գործը։ Մի բան պետք է լինել այս աշխարհում։ Իսկ ինքը փակվել է խեղդուկ սենյակում և գլուխը լցնում է պատմություններով այն մարդկանց մասին, որոնք երկրի երեսից անհետացել են իր ծննդից հազար տարի առաջ։

Ջոն թափով պոկվեց լուսամուտից, կարծես դուրս պրծավ ինչ֊որ կպչուն ձեռքերից, որոնք բռնել էին նրան, վճռական քայլերով աթոռն ու գիրքը տարավ սենյակի ամենահեռավոր անկյունը և նստեց՝ մեջքով դեպի լուսամուտը։

Բայց մի րոպե հետո (այդպես թվաց նրան) նա քաղցր երազանքներով տարված նորից հայտնվեց լուսամուտի մոտ։ Ինքն էլ չիմացավ, թե դա ինչպես եղավ։ Վերջին բանը, որ հիշում էր, մի ենթավերնագիր էր. «Դրակոնի բարեփոխումները և նրա սահմանադրությունը», որը նա, վերջապես, գտավ ինչ֊որ տեղ, դասագրքի աջ էջում, իսկ հետո, երևի լուսնոտի նման, որ թափառում է քնի մեջ և այդ բոլորը չի հիշում, մոտեցավ լուսամուտին։ Հայտնի չէ, թե նա ինչքան ժամանակ կանգնած մնաց այդտեղ։ Ձկնորսական նավակը, որը նա սկզբում նկատել էր Փոյնթ ամրոցի մոտ, հիմա արդեն հասել էր Մեյգասի նավաշինարաններին։ Այդ բանից կարելի էր եզրակացնել, որ մի ժամ անցած կլիներ։ Արևը վաղուց արդեն մայր էր մտել. շքեղ աղջամուղջը ընկել էր օվկիանոսի վրա, և Թամալփեսի գագաթներին սկսել էին փայլել առաջին դժգույն աստղերը։

Ջոն հոգոց հանեց, շուռ եկավ և արդեն ուզում էր գնալ դեպի իր անկյունը, երբ հանկարծ լսեց մի երկար, ականջ ծակող սուլոց։ Դա Ֆրեդն էր։ Ջոն նորից հոգոց հանեց։ Սուլոցը կրկնվեց։ Հետո նրան միացավ մի ուրիշ սուլոց։ Դա էլ Չարլին էր, նրանք սպասում էին անկյունում։ Երջանի՜կ տղաներ։

Չէ՛, այսօր նրանք շա՜տ պիտի սպասեն։ Երկուսը միասին սուլեցին։ Ջոն ծանր հոգոց հանեց և սկսեց աթոռի վրա անհանգիստ շարժումներ անել։ Ո՛չ, նրանք այսօր շա՜տ պիտի սպասեն, Ջոն համառորեն կրկնում էր ինքն իրեն, սակայն, այնուամենայնիվ, ելավ տեղից։ Ոչ մի դեպքում չի գնա, մինչև որ վերջապես չիմանա, թե ի՞նչ բան են Դրակոնի բարեփոխումները։ Բայց հենց նույն այն ուժը, որը նրան քաշում էր դեպի լուսամուտը, հիմա էլ ստիպեց մոտենալ սեղանին, պատմության դասագիրքը դնել մյուս բոլոր դասագրքերի վրա, դուռը բացել և նախասենյակ գնալ։ Ջոն ինքն էլ չհասկացավ, թե ինչպես արեց այդ ամենը։ Նա փորձեց վերադառնալ, բայց անմիջապես մտածեց, որ կարող է շատ կարճ ժամանակով դուրս գալ տնից և հետո ոչ մի բան չի խանգարի նրան վերադառնալ ու վերջացնել իր գործը։ Միայն մի քանի րոպե, մտքում խոսք էր տալիս նա, իջնելով սանդուղքով։ Ջոն ավելի ու ավելի արագացրեց քայլերը և, վերջապես, երկու աստիճաններից ցատկեց երրորդի վրա։ Հապշտապ դնելով կեպին՝ նա գլխապատառ դուրս թռավ կողքի դռնից։ Եվ մինչ վազելով կհասներ անկյունին, Դրակոնի բոլոր բարեփոխումները հենց իրեն՝ Դրակոնի հետ միասին, անհետացան ինչ֊որ հեռավոր անցյալում, վաղվա քննություններն էլ նույնպես ետ քաշվեցին դեպի ինչ֊որ հեռավոր, մշուշապատ ապագան։

Գլուխ III։ Կարմրահերը, Թխահերը և Շիկահերը

— Ի՞նչ եք ուզում անել,— հարցրեց Ջոն Ֆրեդին ու Չարլիին։

— Օդապարուկներ պիտի բաց թողնենք,— պատասխանեց Չարլին։— Շուտ, գլուխներս գնաց սպասելով։

Երեքը միասին գնացին դեպի այն կողմը, որտեղ բլրակը վերջանում էր թեք զառիթափով և որտեղից, ինչպես ափի մեջ, երևում էր ամբողջ Յունիոն-սթրիթը, որը ցածում տարածվում էր հեռու, շա՜տ հեռու։ Այդ թաղամասը նրանք Տարտարոս էին անվանում և այդ բանը նրան շատ էր սազում։ Իսկ իրենց անվանում էին Լեռնցիներ։

Եթե Լեռնցիները Տարտարոս էին իջնում, ապա այդ քայլը նրանք շատ համարձակ էին համարում։

Գիտության բոլոր կանոններով օդապարուկ բաց թողնելը երեք քաջարի Լեռնցիների սիրած զբաղմունքն էր։ Նրանց համար դժվար բան չէր մինչև ամպերը հասցնել միանգամից վեց կամ ութ օդապարուկ, որոնցից կապված թելի երկարությունը մի ամբողջ մղոն կլիներ։ Սակայն նրանք հաճախ ստիպված էին լինում լրացնել իրենց օդապարուկների պաշարը, որովհետև, երբ պատահում էր՝ կտրվում էր թելը կամ մի որևէ օդապարուկ պոկվում ու կախվում էր, իր հետևից տանելով մյուսներին, կամ էլ երբ քամին անսպասելի կերպով հանդարտվում էր, նրանց օդապարուկները Տարտարոս էին ընկնում, և դրանք այնտեղից ոչ մի կերպ դուրս բերել չէր կարելի. այնտեղ, ներքևում, ապրում էին պատանի ծովահեններն ու ավազակները, որոնք պատկանում էին հենց նույն այն ցեղին, որը աչքի էր ընկնում սեփականության իրավունքի յուրահատուկ ըմբռնմամբ։

Ամեն անգամ Լեռնցիների բաց թողած մի որևէ օդապարուկի կործանումից հետո, մյուս օրը, կարելի էր տեսնել, թե ինչպես հենց այդ նույն օդապարուկը ծածանվում էր Տարտարոսի բնակիչներից մեկի տան կտուրին ամրացված թելից։ Եվ Տարտարոսի բնակիչները, որոնք աղքատ մարդիկ էին և զրկված էին գիտության օրենքներով օդապարուկ բաց թողնելու հնարավորությունից, սկսեցին մեծ առաջադիմություն ցույց տալ դրանք ղեկավարելու արվեստում այն օրվանից, երբ այդ գործով սկսեցին զբաղվել նրանց հարևան Լեռնցիները։

Լեռնցիների այս զբաղմունքը քիչ օգուտ չէր տալիս նաև մի ծեր ու հաշմանդամ նավաստու, որը օդային հոսանքների ու առագաստների մասին իր ունեցած գիտելիքների շնորհիվ մեծ վարպետությամբ հիասքանչ օդապարուկներ էր պատրաստում։ Նա ապրում էր մի խարխուլ տնակում, ճիշտ ծովափին, որտեղից իր խամրած, ծերունական աչքերով կարող էր հետևել մակընթացությանն ու տեղատվությանը, եկող ու գնացող նավերին, հիշելով անցած օրերը, երբ ինքն էլ լողում էր նավով։

Նրա տնակին հասնելու համար պետք էր անպայման Տարտարոս իջնել, ուր և ուղղվեցին մեր երեք քաջերը։ Նրանք ցերեկով հաճախ էին գնում նրա մոտ օդապարուկ առնելու, բայց այսօր առաջին անգամ սիրտ արեցին գնալ երեկոյան, այդպիսի ուղևորությունը համարելով շատ համարձակ (և ոչ առանց հիմքի)։

Տարտարոսը ոչ այլ ինչ էր, եթե ոչ քաղաքի աղքատների մի անձուկ արվարձան, ուր ապաստան էր գտել շատ խայտաբղետ, բազմացեղ մի բնակչություն, որր ապրում էր աղքատության մեջ՝ աստված գիտի, թե ինչով, և վխտում էր անանցանելի կեղտի մեջ։ Դեռ այնքան էլ ուշ չէր, երբ տղաները անցան այդ արվարձանով իրենց մատակարար-հաշմանդամի մոտ գնալու համար։ Նրանց ոչ մի անախորժություն էլ չպատահեց։ Քայլում էին և ուշադրություն չէին դարձնում ո՛չ հանդիպող փողոցային տղաների զայրացնող կեցվածքների, ոչ էլ իրենց հասցեին ուղղված ծաղրական խոսքերի վրա։

Նախկին նավաստին պատրաստում էր այնպիսի օդապարուկներ, որոնք ոչ միայն հիանալի թռչում էին, այլև ծալովի էին՝ հետները տանելու համար։

Տղաները բավականին շատ օդապարուկներ առան։ Նրանք իրենց առածը խնամքով ծալեցին, ապա փաթեթները թելով ամուր կապեցին։ Հետո, դրանք դնելով թևերի տակ, բռնեցին վերադարձի ճանապարհը։

— Զգուշացեք այստեղի տղաներից,— ճանապարհ դնելիս ասաց ծեր նավաստին,— աչքներդ չորս արեք. երեկոյան նրանք շատ են թափառում փողոցներում։

— Մենք չենք վախենում,— պատասխանեց Չարլին։— Թե որ պետք լինի, կարող ենք պաշտպանվել։

Մեր ճամփորդները, որոնք սովոր էին քաղաքի վերին թաղի լայն ու խաղաղ փողոցներին, շշմել էին ու շփոթվել այդ անձուկ ու գարշահոտ մարդկային մրջնանոցից։ Նրանց թվում էր, թե առաջ են շարժվում ինչ-որ խիտ ու ահռելի մացառուտներով։ Նրանք նեղ փողոցների լաբիրինթոսում գնում էին իրար կողքի, ուս֊ուսի, կարծես պաշտպանելով մեկը մյուսին, խույս տալով իրենց համար օտար ու վայրի այդ միջավայրից։ Հաճախ նրանց կպչում էին երեխաները, որոնք վխտում էին ամենուր և ոտքի տակ էին ընկնում։ Դռների մոտ նստած գլխաբաց, գզգզված մազերով կանայք իրար ձայն էին տալիս, կամ էլ այս ու այն կողմ էին գնում՝ ձեռքներին իրենց խղճուկ գնումները։ Օդը հագեցած էր ձկան և մգլած կանաչեղենի ծանր հոտով։ Մարմնեղ տղամարդիկ, մի քիչ կորացած, ծանրումեծ քայլվածքով, անցնում էին նրանց մոտից։ Այս ամբողջ իրարանցման և հրմշտոցի մեջ զգույշ անցնում էին պատառոտուն շորերով թուլակազմ աղջիկները, փրփրուն գարեջրի դույլերը ձեռքներին, լսվում էին բազմալեզու խոսակցության ձայներ, սուր ճիչեր, հայհոյանք։ Այս արվարձանը դժժում էր մի հսկայական մարդկային մեղվանոցի նման, ինչպիսին և էր իրականում։

— Թո՛ւհ։ Հարկավոր է շուտ դուրս պրծնել այստեղից,— ասաց Ֆրեդը։

Նա ասաց շշուկով. Ջոն ու Չարլին միայն գլխով արեցին։ Նրանք խոսելու տրամադրություն չունեին։ Քայլերն արագացրին, ինչքան որ թույլ էր տալիս ամբոխը, իրենց զգալով այն ճանապարհորդների դրության մեջ, որ մոլորվել էին վտանգավոր ու վայրի տեղերում։

Եվ իսկապես, ամեն ինչ նրանց շուրջը թշնամանք էր արտահայտում։ Երևի թաղամասի բնակիչներին զայրացնում էր այս մաքուր հագնված տղաների ներկայությունը, որոնք քաղաքի արիստոկրատական մասից էին։ Հաճախ նրանց զայրացնում էին փոքրիկ տղաները, որոնք կեղծ քաջությամբ սեպերը բաց էին անում, բայց պատրաստ էին ամենափոքր ծեծկռտոցի դեպքում փախուստի դիմելու։ Իսկ ուրիշները աղմկելով գնում էին նրանց հետևից ավելի ու ավելի համարձակություն ստանալով այն բանից, որ խումբը մեծանում էր։

— Դրանց հետ գլուխ մի՛ դրեք, խնդրում եմ,— համոզում էր Ջոն ընկերներին։— Ուշադրություն մի՛ դարձրեք։ Շուտով այստեղից դուրս կպրծնենք։

— Ո՜նց չէ,— խուլ ձայնով փնթփնթաց Ֆրեդը։— Հապա մի այստեղ նայիր... Չէ՛, մենք կորանք...

Խաչմերուկում, ուր նրանք քիչ անց հասան, կանգնած էին գրեթե հասակակից չորս թե հինգ տղաներ։ Խմբի վրա ընկնում էր փողոցային լապտերի լույսը։ Տղաներից մեկի գլխարկի տակից դուրս էին ցցվել աղյուսակարմրավուն գանգուրները։ Երևի դա Կարմրահեր Սիմփսոնն էր, այն հռչակավոր խմբի պետը, որն արդեն մի քանի անգամ ներխուժել էր իրենց Լեռը և խուճապի մատնել պատանի ջենթլմեններին, որոնք անմիջապես ցրվել էին իրենց տները այն ժամանակ, երբ նրանց վախեցած մայրիկներն ու հայրիկները նետվել էին դեպի հեռախոսները, ոստիկանատուն զանգահարելու համար։

Լեռնցիներին կրնկակոխ հետևող փոքրիկ տղաները այդ խումբը տեսնելուն պես, արանքը ճղեցին (ինքնին քիչ հանգստացնող մի հանգամանք). բայց մեր տղաները շարունակեցին քաջաբար առաջ գնալ։

Շիկահերը անջատվեց իր խմբից և փակեց նրանց ճանապարհը։ Տղաները փորձեցին անցնել, բայց նա մեկնեց ձեռքերը և կանգնեցրեց նրանց։

— Ի՞նչ եք թրև գալիս,— բարկացած ասաց նա։— Ի՞նչ եք կորցրել այստեղ։

— Մենք տուն ենք գնում,— հանգիստ պատասխանեց Ֆրեդը։

Կարմրահերը աչքերը հառեց Ջոյին։

— Իսկ այդ ի՞նչ է թևիդ տակ,— հարցրեց նա։

Ջոն զսպեց իրեն և ձայն չհանեց։

— Գնա՛նք,— նա քաշեց Ֆրեդի ձեռքից, աշխատելով անցնել Կարմրահերի կողքից։

Բայց սա բռունցքով անսպասելի հարվածեց Ջոյի դեմքին և խլեց օդապարուկների կապոցը։

Ջոն կատաղի մի ճիչով նետվեց իրեն վիրավորողի վրա, մոռանալով ամեն մի զգուշություն։

Պետը երբեք չէր սպասում, որ իր վրա կհարձակվեն սեփական հողում։ Նա ետ քաշվեց և կապոցը ամուր բռնած, չգիտեր ինչ աներ՝ տուրուդմբոցի մեջ մտներ, թե ավարի հետ միասին ծլկեր։ Կապոցին տիրանալու ցանկությունը հաղթեց, և նա, ոտքերում ինչքան ուժ ուներ, նետվեց դեպի նեղ փողոցը։

Ջոն լավ էր հասկանում, որ գտնվում է թշնամական բանակատեղիի հենց սրտում, բայց սեփականության կորուստը և վիրավորված արժանապւատվությունը ստիպեցին, որ նետվի թշնամու հետևից։

Ֆրեդը և Չարլին վազեցին Ջոյի հետևից, որ արդեն բավական հեռացել էր ընկերներից, իսկ նրանց հետևեցին և մյուսները, վազելու ժամանակ ինչ֊որ սուլոցներ արձակելով. երևի ամբողջ խումբը հավաքելու համար ազդանշան էին տալիս։ Շուտով բոլոր կողմերից սկսեցին լսվել պատասխան սուլոցներ, և արդեն մոտ երկու տասնյակ սև կերպարանքներ հասան Ֆրեդին ու Չարլիին, որոնք ինչքան ուժ ունեին, վազում էին, աշխատելով աչքից բաց չթողնել իրենց արագավազ ընկերոջը։

Կարմրահեր Սիմփսոնը վազում էր դեպի պարապուտի կողմը, հույս ունենալով մի այնպիսի տեղ խցկվել, որ այդ տեղերին անծանոթ մարդը հետքը կորցնի. թող դա լինի ցանկապատի փրկարար ինչ֊որ անցք, որևէ ծածկ, ցածր տանիք, միջանցուկ բակ կամ մութ նրբանցք։

Բայց Ջոն հասցրեց ժամանակին հասնել Կարմրահերին։ Նրանք ճանկեցին իրար և թրմփալով գետնին, մեկը մյոււսից կառչած, սկսեցին գլորվել ցեխի մեջ։ Երբ Ֆրեդն ու Ջարլին և նրանց հետևից սլացող խումբը հասան, հակառակորդները արդեն ոտքի վրա էին և զայրացած իրար էին նայում։

— Ի՞նչ ես ուզում,— ասաց Կարմրահերը սպառնալի ձայնով։— Ի՞նչ,ես ուզում, հը՛...

— Տո՛ւր իմ օդապարուկները,— պատասխանեց Ջոն։

Բայց Սիմփսոնը ինքն էլ օդապարուկների սիրահար էր։ Եվ երբ իմացավ, որ կապոցի մեջ օդապարուկներ են, շատ ուրախացավ։

— Այդ դեպքում արի կռվենք։ Ով որ հաղթի, թող նա էլ օդապարուկները վերցնի,— հայտարարեց նա։

— Ինչո՞ւ կռվենք...— տաքացավ Ջոն։— Օդապարուկները իմն են և վե՛րջ։

Նրա զայրույթը ցույց էր տալիս, որ ոչ մի պատկերացում չունի սեփականության այն իրավունքի մասին, որը յուրացրել է տեղական բնակչությունը։

Տղաների խումբը, որ գայլի ոհմակի նման շրջապատել էր իրենց պետին, ոռնաց ու մլավեց։

— Ինչո՞ւ կռվենք...— կրկնեց Ջոն։

— Որովհետև ես այդպես եմ ուզում,— պատասխանեց Սիմփսոնը։— Իսկ ես ինչ որ ուզում եմ, դա օրենք է։ Հասկացա՞ր։

Բայց Ջոն չհասկացավ։ Նա չէր կարողանում հասկանալ, թե ինչպես կարող է Կարմրահեր Սիմփսոնի ցանկությունը օրենք լինել Սան֊Ֆրանցիսկոյում կամ էլ այդ քաղաքի որևէ մասում։ Նրա մեջ խիստ վիրավորված էր պատվի ու ազնվության զգացումը, և նրան նորից պատեց կռվելու կիրքը։

— Դու հիմա ետ կտաս իմ օդապարուկները, լսո՞ւմ ես,— ահեղ ձայնով ասաց նա, ձեռքը մեկնելով կապոցին։

Բայց Սիմփսոնը կապոցը թաքցրեց թիկունքի հետևը։

— Իսկ դու գիտե՞ս, թե ով եմ,— հարցրեց նա։— Ես Կարմրահեր Սիմփսոնն եմ և ոչ ոքի թույլ չեմ տա ինձ հետ այդ ձևով խոսել։

— Դե ձեռ քաշիր դրանից,— շշնջաց Չարլին իր ընկերոջ ականջին։— Մի քանի օդապարուկի համար ի՞նչ ես տաքանում։ Թքիր դրանց վրա։ Գնանք այստեղից։

— Դրանք իմ օդապարուկներն են,— դանդաղ ասաց Ջոն, համառորեն հակելով գլուխը։— Դրանք իմ օդապարուկներն են, և ես ետ կստանամ։

— Հո չես կարող կռվել այս ամբողջ ոհմակի դեմ,— մեջ ընկավ Ֆրեդը,— թեկուզ և դու նրան հաղթես, միևնույն է՝ սրանք կթափվեն քեզ վրա։

Ստահակների խումբը հետևելով այն բանակցություններին, որ տարվում էր շշուկով, կարծեց թե Ջոն վախենում է, և նորից ամբողջ ձայնով ոռնաց։

— Վախեցա՜վ, վախեցա՜վ,— ճչացին ու ճղճղացին այդ ջահել ավազակները։— Էլ ո՜նց, չէ որ նա դաստիարակված է։ Վախենում է փչացնե՜լ կոստյումը... Էն ժամանակ մայրիկը ի՞նչ կասի...

— Բերաննե՛րդ,— հրամայեց պետը, և խումբը լռեց։

— Օդապարուկները ետ չե՞ս տալու,— վճռական ձայնով հարցրեց Ջոն։

— Իսկ դու համաձա՞յն չես կռվելու,— Սիմփսոնը հարցին հարցով պատասխանեց։

— Համաձա՛յն եմ,— ասաց Ջոն։

— Կռի՜վ։ Կռի՜վ,— նորից ոռնաց խումբը։

— Իսկ ես դատավոր կլինեմ,— հետևից թավ ձայնով ասաց ինչ֊որ մեկը,— միայն թե կռվեք ազնվորեն, օրենքով։

Բոլորը շըջվեցին և նայեցին այն մարդուն, որը աննկատելի մոտեցել էր տղաների խմբին։

Անկյունում վառվող էլեկտրական լապտերի լույսի տակ նրանք տեսան բանվորական հագուստով մի առողջ, լայնաթիկունք երիտասարդի։ Նա կոպիտ կոշիկներ էր հագել։ Նեղ, սև գոտին պահում էր նրա լայն շալվարը. գլխին դրել էր սև, յուղոտ գլխարկ։ Դեմքը ծածկված էր ածխափոշով, իսկ կապույտ, հասարակ կտորից կարված վերնաշապկի բաց օձիքից երևում էին ամուր պարանոցը և մկանուտ կուրծքը։

— Իսկ դու ո՞վ ես,— զայրացած հարցրեց Սիմփսոնը՝ դժգոհ կողմնակի միջամտությունից։

— Քո գործր չէ,— կտրեց անծանոթը։— Բայց եթե դու անպայման ուզում ես իմանալ, ես չինական նավի հնոցապանն եմ և կրկնում եմ, ձեր դատավորը կլինեմ և կհետևեմ, որ դուք ազնվորեն կռվեք։ Դա ի՛մ գործն է։ Իսկ ձեր գործը կռվելն է, այն էլ ազնիվ։ Դե, սկսեք և չմտածեք գործը մինչև առավոտ հասցնել։

Հնոցապանի հայտնվելը սիրտ տվեց երեք ընկերներին, բայց Սիմփսոնին ու նրա խմբին դուր չեկավ։

Իր խմբի տղաների հետ արագ խորհրդակցելուց հետո Սիմփսոնը կապոցը տվեց ընկերներից մեկին և առաջ եկավ։

— Մո՛տ արի,— ձայն տվեց նա, մի կողմ նետելով բաճկոնը։

Ջոն իր բաճկոնը տվեց Ֆրեդին և մոտեցավ Կարմրահերին։ Երկուսն էլ բարձրացրին բռունցքները և կանգնեցին դեմ֊դիմաց։ Սիմփսոնը կայծակի արագությամբ մի ուժեղ հարված տվեց և ճարպիկ շարժումով խուսափեց պատասխան հարվածից։ Ջոն անմիջապես գնահատեց հակառակորդի վարպետությունը, բայց այս հանգամանքը միայն ավելի գրգռեց և նրա մեջ արթնացրեց ամեն գնով հաղթելու վճռականությունը։

Հնոցապանի ներկայության շնորհիվ խումբը սահմանափակվեց միայն Կարմրահերին ոգևորելու համար ճիչեր արձակելով և Ջոյին ծաղրելով։ Հակառակորդները պտտվում էին, հարձակվում, ետ թռչում և հերթով ուժեղ հարվածներ էին հասցնում իրար։ Նրանք իրենց պահում էին բոլորովին տարբեր ձևով։ Ջոն կանգնած էր ուղիղ, գլուխը բարձր պահած և ոտքերը լայն չռած՝ ամուր հենվել էր գետնին։ Իսկ Սիմփսոնը կծկվել էր այնպես, որ գլուխը ամբողջովին թաղվել էր ուսերի մեջ։ Նա հոլի նման պտտվում էր, թռչկոտում և մեջտեղ բերում բազմաթիվ անսպասելի օյիններ՝ զարմացնելով Ջոյին։

Կռիվը տևեց քառորդ ժամ։ Երկուսն էլ ծանր էին շնչում բայց Ջոն ավելի քիչ էր հոգնել, քան Սիմփսոնը։ Սիմփսոնի վրա, երևի, ազդում էին ծխելու, վատ սննդի և կյանքի անառողջ պայմանները, նա շնչում էր ծանր, դժվարությամբ։ Թեև սկզբում, իր վարպետության շնորհիվ, նա կարողացավ Ջոյին մի լավ դնգստել, բայց վերջում հոգնեց, և նրա հարվածները նկատելի կերպով թուլացան։ Հուսահատությունից նա սկսեց դիմել այնպիսի միջոցների, որոնք ոչ կարելի էր ազնիվ համարել, ոչ էլ վայելուչ կոչել։ Նա մի արագ հարված հասցրեց և անմիջապես էլ տապալվեց հակառակորդի ոտքերի մոտ։ Ջոն պառկածին չհարվածեց. կանգ առավ և շունչը ետ բերեց։ Իսկ Կարմրահերը ոտքի թռավ և նորից հարվածեց։

Վերջապես Ջոն, որին այդ բանը շատ էր ձանձրացրել, որոշեց ուրիշ միջոցի դիմել։ Նա կարողացավ որսալ հարմար պահը և Կարմրահերի գլխին պատասխան հարված տվեց այն ժամանակ, երբ նա սկսեց ընկնել։ Սիմփսոնը տապալվեց գետնին այս անգամ հենց այն կողմը, ուր նրան ուղարկեց Ջոյի հարվածը։ Սիմփսոնը շրջվեց և փորձեց ոտքի կանգնել, բայց նրան հաջողվեց նստել միայն, դժվարությամբ շունչ առնելով՝ նա տնքաց։

Ընկերները սկսեցին նրան սիրտ տալ, և նա մի քանի անգամ էլ փորձեց ոտքի կանգնել, բայց զգաց, որ չի կարող կռիվը շարունակել։ Նա հարվածներից շշմել ու թուլացել էր։

— Հանձնվում եմ,— խռպոտած ասաց նա։— Ես պարտված եմ։

Խումբը, իր պետի պարտությունից ճնշված, պապանձվեց։

Ջոն մոտեցավ նրանց։

— Նեղություն քաշեք ինձ տալու այդ օդապարուկները,— ասաց նա, դառնալով այն տղային, որը բռնել էր կապոցը։

— Ո՜նց չէ,— մեջ ընկավ խմբի մի ուրիշ ներկայացուցիչ, կտրելով Ջոյի ճանապարհը։ Նրա մազերը նույնպես վառ շիկակարմիր էին։

— Նախ ստիպված կլինես ինձ հետ էլ կռվել։

— Ոչ մի կարիք էլ չեմ զգում,— կտրուկ ասաց Ջոն։— Ես եմ հաղթել և վե՛րջ։

— Ո՛չ, ո՛չ, չի վերջացել։ Ես Թխահեր Սիմփսոնն եմ, Կարմրահերի հարազատ եղբայրը։ Հասկանո՞ւմ ես։

Ջոյի միտքը հարստանում էր նորանոր տեղեկություններով Տարտարոսի բնակիչների սովորությունների մասին։

— Լա՛վ, կանգնի՛ր,— ասաց նա վճռական ձայնով, համբերությունից դուրս եկած այս տարօրինակ սովորությունների աղաղակող անարդարությունից...

Թխահերը, որը մի տարով փոքր էր մեծ եղբորից, անազնիվ հակառակորդ դուրս եկավ, և բարեհոգի հնոցապանը, որը պաշտպան էր կանգնել «օրենքներին», ստիպված եղավ մի քանի անգամ խառնվել գործին, մինչև որ, վերջ ի վերջո, Սիմփսոնների ցեղի երկրորդ ներկայացուցիչն էլ փռվեց ռազմադաշտում և իրեն պարտված ճանաչեց։

Այս անգամ էլ Ջոն մեկնեց ձեռքր օդապարուկները վերցնելու, համոզված, որ դրանք ետ կստանա։ Բայց ո՜նց չէ... կստանար։ Նրա և իր սեփական օդապարուկների միջև հայտնվեց նոր, դարձյալ շիկահեր մի հակառակորդ։ Դժվար չէր գլխի ընկնել, որ այդ տղան էլ էր պատկանում Սիմփսոնների նշանավոր ցեղին։ Նա կարծես իր մեծ եղբայրների վերջին հրատարակությունը լիներ, բայց կազմվածքով նրանցից թույլ էր։ Նրա դեմքր ծածկված էր պեպեններով, որոնք էլեկտրական լույսի տակ ավելի էին աչքի ընկնում։

— Չես ստանա քո օդապարուկները, մինչև որ ինձ հետ էլ չչափվես,— ճղճղաց նա բարակ ձայնով։— Ես Շիկահեր Սիմփսոնն եմ, և չես կարող քեզ մեր ընտանիքին հաղթող համարել, մինչև որ ինձ էլ չհաղթես։

Խմբին մի խելագար ուրախություն տիրեց, երբ Շիկահերը հանեց իր պատառոտուն բաճկոնը և պատրաստվեց կռվի.

— Պատրաստվի՛ր,— գռռաց նա, դառնալով Ջոյին։

Ջոյի բոլոր հոդերը ցավում էին, քթից արյուն էր կաթում, արնոտված շրթունքը ուռել էր, վերնաշապիկր ձվեն֊ծվեն էր եղել։ Դրա հետ միասին, նաև շատ հոգնել էր և հազիվ էր շունչը ետ բերում։

— Էլի Սիմփսոններ կա՞ն,— հարցրեց նա։— Տուն գնալուս ժամանակն է, իսկ եթե ձեր ընտանիքում դեռ շատ ժողովուրդ կա, ապա ձեզ հետ գործր մինչև լույս չի վերջանա։

— Ես ամենավերջինն եմ և ամենալավը,— պատասխանեց Շիկահերը։— Եթե ինձ էլ հաղթես, օդապարուկներդ ետ կստանաս։ Հավատացած եղիր։

Չնայած ցեղի կրտսեր ներկայացուցիչը չուներ իր ավագ եղբայրների ուժն ու հնարամտությունը, բայց, դրա փոխարեն, ուներ վայրի կատվի կպչունություն, որից պրծնելը Ջոյի համար շատ էր դժվար։ Երբեմն նրան թվում էր, թե այլևս չի դիմանա և կհաղթվի այդ փոքրիկ, բայց կատաղի մրրիկի թափից, բայց էլի չէր հանձնվում և ինչքան ուժ ուներ, դիմադրում էր։ Նրան ոգևորում էր այն միտքը, որ ինքը կռվում է սկզբունքի համար, իր նախորդների պես, որոնք նույնպես պայքարում էին դրա համար։ Նրան թվում էր, թե խաղաքարտ ի վրա է դրված Լեռան պատիվը, և որ ինքը, որպես Լեռան ներկայացուցիչ, պետք է կրծքով պաշտպանի այդ պատիվը։

Նա շարունակում էր դիմանալ և դիմադրել ճարպիկ, բայց անփորձ տղայի կայծակնային հարձակումներին այնքան ժամանակ, մինչև որ այդ վերջին Սիմփսոնն էլ ուժասպառ եդավ իր իսկ սեփական ապարդյուն ճիգերից և գետին գլորվեց, ընդունելով, որ Սիմփսոնների ընտանիքը առաջին անգամ պարտություն է կրում։

---