հեղինակ՝ Խորխե Լուիս Բորխես |
Իսլամը պնդում է, թե որևէ կենդանի էակի պատկեր հեղինակողը Ահեղ դատաստանի օրն իր գործերի հետ հարություն կառնի. նրան կհրամայվի կյանք տալ նրանց, ու կձախողվի, և պատժի կրակին կհանձնվի գործերի հետ միասին: Իրականության այդ կրկնապատկման կամ ուրվականային բազմապատկման սարսափը ես փոքրուց ճանաչեցի, բայց մեծ հայելիների առջև: Հայելու անսխալական ու անընդհատ գործունակությունը` իմ շարժումներին հետապնդելը, տիեզերական հզոր մնջախաղը, այդ ժամանակ` իրիկնանալուն պես, չնաշխարհիկ էին: Աստծուն և իմ պահապան հրեշտակին ուղղած խնդրանքներիս ամենահամառներից մեկը հայելիների հետ չերազելն էր. ես գիտեմ, որ նրանց անհանգիստ հսկում էին: Քանի անգամ զարհուրեցի, թե ահա կսկսեն տարբերվել իրականությունից, իսկ ուրիշ անգամներ վախեցա նրանց մեջ տեսնել տարօրինակ աղետներից այլափոխված իմ դեմքը: Բայց իմացա, որ այդ վախը հրաշալի կերպով նորից աշխարհում է. պատմությունը չափազանց պարզ է ու տհաճ:
Հազար ինը հարյուր քսանյոթին մի մելամաղձոտ աղջկա հետ ծանոթացա` սկզբում հեռախոսով (քանի որ Խուլիան նախ անանուն և անդեմ ձայն էր), հետո` երեկոյան, մի խաչմերուկում: Աչքերը մեծությունից մտահոգ էին, մազերը սև ու հարթ, մարմինը` նիհար: Ֆեդերալների թոռ ու թոռնուհի էր, ինչպես ես`միապետականների, և մեր արյունները կապող այդ հին անհամաձայնությունը հայրենիքի առավել խորունկ տիրականություն էր մեզ համար: Տերերի կողմից լքվածի տպավորությունը թողնող բարձր առաստաղով մի մեծ տանն էր ապրում, ոխի և աղքատիկ համեստության դառնության մեջ: Առիթից առիթ գիշերով, իսկ հիմնականում երեկոյան երկուսով քայլում էինք իր Բալվաներա թաղամասում: Քայլում էինք կայարանի հաստ պատի կողքով. մի անգամ այդպես Սարմիեանտո փողոցով հասանք մինչև Սենտենարյո այգու մացառախեղդ ծառերը:
Մեր մեջ սեր եղավ, ոչ սիրո երազ. ես նրա մեջ զգում էի մի ահագնություն, որն ամբողջովին օտար էր էրոտիկային և ինձ ահաբեկում էր: Մտերմանալու համար բնական է աղջիկներին մեր պատանեկան անցյալի ճշմարիտ թե հորինովի գծերի մասին պատմելը. ես երևի մի անգամ պատմել եմ հայելիների մասին: Եվ այդպես հազար ինը հարյուր քսանութ թվականին թելադրեցի մի զգայախաբություն, որը պիտի ծաղկեր հազար ինը հարյուր երեսունմեկ թվականին: Լսել եմ, որ հիմա խելագարվել է, և ննջասենյակի հայելինեը քողարկված են, որովհետև նրանց մեջ տեսնում է իրեն հափշտակող իմ արտացոլանքը, և դողում է ու լռում և ասում, որ ես հրաշալի կերպով հետապնդում եմ իրեն:
Դժբախտ ծառայությունը իմ դեմքի, իմ հին դեմքերից մեկի: Իմ դիմագծերի այդ ատելի ճակատագիրը պիտի որ ինձ ևս ատելի դարձնի, բայց ես արդեն դրանից հետո եմ: