Սկզբում օգտում էին արահետից, բայց շուտով թեքվեցին ու մտան դաշտ: իծաշարուկ գնում էին կանաչ ցանկապատի երկարությամբ, հողաբաժան թփուտների կողքով, և գիշերային խավարը պարուրել էր նրանց։ Մուգ թիկնոցները հոբիթներին անտեսանելի էին դարձրել, ասես երեքն էլ կախարդական մատանի էին հագել։ Երբ երեք հոբիթ գնում են սուսիկ ու փուսիկ՝ նրանց հետևելը դժվար է։ Նույնիսկ զգուշավոր դաշտային գազանիկները հազիվ էին նկատում անաղմուկ ճամփորդներին։
Երբ Շուտով հոբիթները փայտե կամրջակով անցան գետը, որն այստեղ ավելի շուտ առու էր հիշեցնում: Այն ոլորապտույտ ձգվում էր ջրի վրա կախված լաստենիների միջով: Անցնելով ևս մի քիչ ճանապարհ՝ հոբիթները գաղտագողի հատեցին Բրենդիդուիմյան կամուրջ տանող լայն ուղին և հասան Տուկերի տիրույթներին: Հետո, թեքվելով հարավ-արևելք, գնացին Կանաչ Բլուրների ուղղությամբ: Առաջին լանջը բարձրանալով՝ նրանք շրջվեցին ու տեսան հովտում ջրի ափին տարածված Հոբիթոնի հեռավոր ու մեղմ կրակները: Բայց շուտով կածանը բարձրացավ սարը, Հոբիթոնն իր գողտրիկ հովտով մնաց հեռվում, իսկ կածանը բարձրացավ սարը, և փողոցի լամպի հեռավոր առջևում երևաց Գետամերձը: Երբ տների լույսը վերջին անգամ թափանցեց ծառերի միջից, Ֆրոդոն շրջվեց ու նորից ձեռքը թափահարելով հրաժեշտ տվեց։
― Ի՞նչ իմանաս, էլ երբևէ կտեսնե՞մ մեր հովիտը, ― ցածր ձայնով խոսեց նա։
Անտառապատ, զառիկող բլրի գագաթից Երեք ժամ քայլելուց հետո նրանք մտան եղևնուտորոշեցին հանգստանալ: Պարզ, կածանից դուրս եկան և մտան խեժահոտ խավարըաստղալից գիշեր էր, չոր ճյուղեր կոտրատեցինբայց գետից ու գետափնյա մարգագետիններից արդեն դեպի բլուրների լանջերն էին ձգվում մշուշի քուլաները: Մեղմ քամուց սոսափող կեճիների ճյուղերը սև ցանցի պես պատել էին դժգույն ու մութ երկինքը: Հոբիթներն ընթրեցին (եթե դա ընթրիք էր համարվում) ու շարունակեցին ճանապարհը: Շուտով հասան նեղ արահետին, կոն հավաքեցին և խարույկ վառեցին։ Կրակն ուրախ պար սկսեց դարավոր եղևնու արմատների մոտորը գալարվում էր բլուրների վրա ու կորչում հեռվում. դա Անտառային Օթևան, հոբիթները տաքացան և սկսեցին ննջել։ Յուրաքանչյուրն իր ձևով տեղավորվեց արմատների արանքում, փաթաթվեց թիկնոցով իսկ այնտեղից ամբարներ ու վերմակով Լաստանավ տանող ուղին էր: Այն սկսվում էր Գետահովտի գլխավոր ճանապարհից և տեղնուտեղը խոր քուն մտավ։ , բարձրանալով Կանաչ բլուրները հասնում էր մինչև Անտառի Անկյուն, որն արևելյան Հոբիթսանի ամենախուլ վայրն էր:
Պահակ չէին թողել․ նույնիսկ Ֆրոդոն չէր անհանգստացել, չէ՞ որ նրանք Հոբիթստանում էին․․․ Խարույկը մոխրակույտի էր վերածվել, և որոշ գազաններ Շուտով կածանը սուզվեց բարձր ծառերի միջև տարածված կիրճը: Ծառերի արդեն չորացող տերևները շրշում էին հայտնվել քնածներին նայելու։ Աղվեսը, գիշերային քամուց: Սկզբում հոբիթները խոսում էին ու քթի տակ երգեր մռմռում՝ որոշելով որ պատահաբար վազում էր նրանց կողքովայստեղ իրենց էլ ոչ ոք չի լսի, կանգնեց հետո լռեցին: Փինը սկսեց հետ մնալ: Հերթական կտրուկ վերելքը հաղթահարելուց հետո նա վերջնականապես կանգ առավ ու սկսեց հոտոտել։ հորանջեց:
— Աչքերս իրենք իրենց փակվում են,— ասաց նա,— մեկ էլ տեսար հենց ճամփին ընկա ու քնեցի: Իսկ դուք ինչ է, քայլելու ընթացքու՞մ եք քնելու: Արդեն կեսգիշեր է ախր: — Ես էլ կարծում էի, թե գիշերային զբոսանքների սիրահար ես,— զարմացավ Ֆրոդոն: — Դե լավ, շտապելու հարկ առայժմ չկա: Մերին վաղը չէ մյուս օրվանից շուտ չի սպասի մեզ, նշանակում է դեռ երկու օր ունենք: Հարմար տեղ գտնենք ու գիշերենք: — Քամին արևմտյան է,— նկատեց Սեմը: — Եկեք շրջանցենք էս բլուրը, տեր իմ, մյուս կողմում հաստատ հարմար տեղ կլինի: Եթե ճիշտ եմ հիշում, էնտեղ եղևնուտ պետք է լինի: Սեմն անգիր գիտեր յուրաքանչյուր քար Հոբիթոնից նույնիսկ քսան մղոն հեռավորության վրա, բայց նրա գիտելիքներն այդքանով սահմանափակվում էին: Անտառապատ, զառիկող բլրի գագաթից նրանք իսկապես իջան եղևնուտ: Կածանից դուրս գալով մտան խեժահոտ խավարը, չոր ճյուղեր կոտրատեցին, կոն հավաքեցին և խարույկ վառեցին։ Կրակն ուրախ պար սկսեց դարավոր եղևնու արմատների մոտ, հոբիթները տաքացան և սկսեցին ննջել։ Յուրաքանչյուրն իր ձևով տեղավորվեց արմատների արանքում, փաթաթվեց թիկնոցով ու վերմակով և տեղնուտեղը խոր քուն մտավ։ Պահակ որոշեցին չթողնել․ նույնիսկ Ֆրոդոն չանհանգստացավ, չէ՞ որ նրանք Հոբիթստանում էին․․․ Խարույկը մոխրակույտի վերածվեց, և որոշ գազաններ մոտեցան քնածներին տեսնելու։ Աղվեսը, որ պատահաբար վազում էր նրանց կողքով, կանգնեց ու սկսեց հոտոտել։ ― Հոբիթներ են, ― ասաց ինքն իրեն։ ― Ա՜յ քեզ բան․․․ Չորսկողմը հազարումի հրաշքներ են լինում, բայց որ հոբիթը քնի անտառո՞ւմ, ծառի տակ, այն էլ ոչ մենակ, երեք հոգով․․․ Չէ-է-է՜, այստեղ էստեղ ինչ-որ բան կա թաքնված․․․
Նա, իհարկե, իրավացի էր, բայց այդպես էլ տարակուսած մնաց։
Առավոտը գունատ էր ու մշուշապատ: Ֆրոդոն առաջինը արթնացավ և տնքալով հայտնաբերեց, որ ծառի արմատն իր մեջքին խորը հետք է թողել, իսկ վիզն առհասարակ չի կարողանում թեքել: «Ա՛յ քեզ զբոսանք. և ինչու՞ սայլով չգնացի,— մտածեց նա, ինչպես բոլորն են մտածում արշավի սկզբում: — Իսկ իմ փափուկ ներքնակների վրա հիմա Քսակ-Պարկինսներն են քնած... Մեծ հաճույքով այս արմատե անկողինը կզիջեի նրանց»: Նա հորանջեց, ամբողջ մարմնով ձգվեց ու կանչեց. — Հոբիթնե՛ր, ոտքի՛: Տեսեք, թե ինչ լավ առավոտ է: — Լավ բան չեմ տեսնում,— փնթփնթաց Փինը՝ ծածկոցի տակից քիթը հանելով: — Սե՛մ: Որպեսզի ինն անց կես նախաճաշը պատրա՛ստ լինի: Լվացվելու համար ջուր տաքացրե՞լ ես: Սեմը վեր թռավ ու քնկոտ աչքերը թարթելով շուրջը նայեց: — Դեռ չէ: Էս վայրկյանիս, տեր իմ: Ֆրոդոն Փինի վրայից պոկեց վերմակը, շրջեց նրան մի կողքից մյուսը և գնաց եղևնուտի ծայրը: Երկնքի արևելյան մասում մշուշե ծածկոցի տակից երևաց արևի կարմիր սկավառակը: Բոսորագույն ներկված ծառերի կատարներն ասես լողալուց լինեին մշուշի ծովում: Ձախ կողմում երեկվա կածանը կտրուկ իջնում էր ներքև ու անհետանում տեսադաշտից: Երբ նա վերադարձավ, Սեմն ու Փինը արդեն խարույկ էին վառել: — Ջու՛րը, ու՞ր է ջուրը,— գոռաց Փինը: — Գրպանումս ջուր չեմ պահում,— ասաց Ֆրոդոն: — Մենք էլ մտածեցինք ջրի ես գնացել,— նեղացած փնթփնթաց Փինը՝ ուղեպարկից բաժակներն ու ուտելիքը հանելով: — Դե գոնե հիմա գնա: — Եկ միասին գնանք,— առաջարկեց Ֆրոդոն: — Վերցրու տափաշշերն ու առաջ ընկիր: Բլրի ստորոտում բարակ առու հայտնաբերվեց: Նրանք տափաշշերը լցրեցին փոքրիկ ջրվեժից, որտեղ առուն քարից քար էր թափվում: Ջուրը բավական սառն էր. հոբիթները լվացվում էին փնչացնելով ու ֆսֆսացնելով: Անշտապ նախաճաշելով, ժամը տասի մոտերքը նրանք ճանապարհ ընկան։ Պարզ, տաք օր էր։ Իջան բլրից, անցան առուն՝ ու սկսվեց. լանջով վերև, մինչև բլրի գագաթը, ներքև... Շատ չանցած նրանք շոգեցին, պարկերն ավելի ու ավելի էին սեղմում ուսերը, իսկ ճանապարհը գալարվում էր բլուրներն ի վեր ու նորից իջնում ներքև, բայց հետո : Վերջապես այն սահուն վայրէջքով շրջվեց դեպի լայնարձակ հովիտը։ Նրանց առջև փռվեց բացվեց նոսր անտառը, որը հեռվում ձուլվում էր ծառերի մշուշի գորշ պատի հետ։ հետ՝ որտեղ փռված էր Անտառային Օթևանը, իսկ դրանից այն կողմ՝ Բրենդիդուիմը: արահետի թելը գալարվում ու կորչում էր հեռվում: — Ճանապարհի վերջը չի երևում,— հառաչեց Փինը: — Եթե ես չհանգստանամ՝ վերջս կգա: Եվ առհասարակ վաղուց արդեն ուտելու ժամանակն է: Նա նստեց ճամփեզրին ու հոգնած նայեց արևելք: Այնտեղ ճնշող մշուշի մեջ ինչ-որ տեղ հոսում էր ծանոթ գետը. վերջանում էր Հոբիթստանը, որտեղ նա անց էր կացրել իր ամբողջ կյանքը: Կողքին կանգնած Սեմը աչքերը չռած նայում էր հեռվում տարածված հորիզոնին, որից այն կողմ անծանոթ աշխարհ էր: — Իսկ այս անտառներում էլֆեր ապրու՞մ են,— հարցրեց նա: — Իմ իմանալով ոչ, — արձագանքեց Փինը: Ֆրոդոն չպատասխանեց: Նա նայում էր հեռուն գնացող ճանապարհին, ասես առաջին ագնամ էր այն տեսնում: Եվ հանկարծ սկսեց երգել <poem>Վազում է ուղին հեռու ու հեռուԻ՞նչեր կհանդիպեն ինձ ճանապարհին:Մոռացած հոգնածություն, ցավ ու վախԵս գնում եմ առանց կանգառ,Անընդհատ առաջ ու առաջ,Մինչև հասնեմ ճամփաբաժան:Էնտեղ՝ ուղիների խաչմերուկումԿորոշեմ, թե ուր եմ գնում:</poem> — Ծեր Բիլբոյի ոտանավորներին է նման,— ասաց Փինը: — Թե՞ դու ես գրել էդ նույն ոճի մեջ: Էնքան էլ հուսադրող չի հնչում: — Չգիտեմ,— ուսերը թոթվեց Ֆրոդոն: — Բայց չգիտեմ ինչու թվաց, թե հենց նոր այստեղ հնարեցի: Հնարավոր է, որ ինչ-որ ժամանակ նրանից լսած լինեմ: Իրոք Բիլբոյին շատ նման է, ես էլ հիշեցի թե ինչպիսին էր նա. ավելի ճիշտ՝ թե ինչպիսին էր նա վերջին տարիներին, գնալուց անմիջապես առաջ: Նա միշտ ասում էր, որ ճանապարհը մեկն է, և որ այն նման է մեծ գետի, իսկ ամեն դռան մոտից սկսվող արահետ ակունքից սկսվող վտակ է, և բոլոր այդ վտակները գնում, թափվում են մեծ գետը: «Շեմից դուրս գալը վտանգավոր գործ է,— կրկնում էր նա: — Քայլում ես ու մեկ էլ ըհը՝ արդեն ճանապարհին ես: Ոտքերդ ամուր չբռնեցիր՝ ոչ ոքի չմեղադրես. չես իմանա, թե որտեղ կհայտնվես: Հասկանու՞մ ես, Սև Անտառ տանող ճամփան սկսվում է հենց դռան հետևից: Զգույշ չեղար՝ աչքդ չթարթած կհայտնվես Մենավոր Լեռան մոտ կամ չգիտեմ էլ որտեղ»: Եվ դա նա ասում էր Պարկուտից դուրս եկող արահետի մասին, երբ հերթական անգամ վերադառնյում էր հեռավոր զբոսանքից... — Անձամբ ինձ ճանապարհն առայժմ ոչ մի տեղ չի տանի,— ուսը ճնշող տոպրակից ազատվելով ասաց Փինը: — Համենայն դեպս՝ առաջիկա մեկ ժամվա ընթացքում: Ֆրոդոն ու Սեմը, հետևելով նրա օրինակին, ազատվեցին ուղեպարկերից ու նստեցին ճամփեզրին: Հանգստացան, տեղը տեղին ճաշեցին, ապա կրկին պառկեցին հանգստանալու: Երբ հոբիթները բլրից իջան, երեկոյանում էր։ Առայժմ ոչ մի կենդանի շնչի չէին հանդիպել՝ Անտառաեզր հանդիպել: Ճանապարհը կիսալքված էր, սայլով հնարավոր չէր այդտեղով անցնել, և առհասարակ Անտառի Անկյուն հազարից մեկն էր գալիս, և ինչի՞ համար գային այստեղ։ Երեք ճամփորդները մեկ-երկու ժամ առաջ էին գնում խոտածածկ ճանապարհներով, երբ հանկարծ ճանապարհով: Հանկարծ Սեմը կանգ առավ ու ականջ դրեց։ Բլուրները մնացել էին հետևում, և ուղին այժմ գնում էր մարգագետինների միջով, որտեղ հատ ու կենտ ծառեր էին ցցված:
― Կարծես թե մեր հետևից կամ ձի է գալիս կամ պոնի, ― ասաց նա։
Նրանք հասել էին ոլորանին, որտեղից ոչինչ չէր երևում։
― Գուցե Գանդա՞լֆն Գենդա՞լֆն է, ― ենթադրեց Ֆրոդոն, բայց իսկույն էլ զգաց, որ ո՛չ, Գենդալֆը չէ, և հանկարծ նրա մոտ ցանկություն առաջացավ թաքնվել այդ հեծյալից, ով էլ որ նա լինի։
― Հիմարություն է, իհարկե, ― ասաց նա, նա՝ ասես ներողություն խնդրելով, ― բայց այնուամենայնիվ պետք չէ, որ մեզ ճանապարհին տեսնեն, թող կորչեն բոլորն էլ․․․ Իսկ եթե Գենդալֆն է, ― քմծիծաղով ավելացրեց նա, ― ապա մենք նրան մի լավ կդիմավորենք, որ մյուս անգամ չուշանա։ Մեկ-երկու-երեք, դե վազեք ու տեսեք․․․
Սամն ու Փինը վազելով ձախ, անհետացան ճանապարհից ոչ հեռու գտնվող ձորակում։ Ֆրոդոն դանդաղեց․ հետաքրքրասիրությունը, թե ինչ-որ ուրիշ մի զգացում խանգարեց նրան թաքնվել։ Սմբակների դոփյունը մոտեցավ։ Նա հազիվ հասցրեց իրեն գցել ծառի հետևի խիտ խոտերի մեջ ու գլուխը հանեց հաստ արմատի վրայից։