Changes

|վերնագիր = Բաղեղի օրը*<ref>Բաղեղի օր— Հոկտեմբերի 6ը՝ Չարլզ Ստյուարտ Պառնելի մահվան տարելիցը։ Պառնելի այն կողմնակիցները, որոնք հավատարիմ են մնացել նրա հիշատակին, այդ օրը լամբակների մեջ բաղեղի տերևներ են կրում (ծ․ թ․)</ref>

:Ծերունի Ջեքը ստվարաթղթի կտորով հավաքեց մոխիրը և խնամքով լցրեց ածխի սպիտակող շեղջի վրա։ Երբ ածխի շեղջը ծածկվեց մոխրի հաստ շերտովՄիստր Օ՚Քոնորը մի ալեհեր երիտասարդ էր, նրա դեմքը սուզվեց խավարի որի դեմքն այլանդակում էին բազմաթիվ պզուկներն ու բծերը․ հենց նոր էր ծխախոտը թղթի մեջփաթաթել եւ դարձրել մի գեղեցիկ գլան, բայց հենց որ կրակը սկսեց նորից բորբելսակայն, նրա կորացած ստվերը տարածվեց դիմացի պատիներբ լսեց, և դեմքը կրկին երևաց մթության միջից։ Ծերունական դեմք էրոր խոսում են իր հետ, ոսկրոտ ցրված տեսքով ոչնչացրեց իր ձեռքի գործը։ Հետո նորից սկսեց ցրված ու մազոտ։ Արցունքակալածանուշադիր ծխախոտ փաթաթել և մի պահ մտածելով, երկնագույն աչքերը թրթռում էին կրակի լույսիցորոշեց լիզել թուղթը։— Միստր Թիրնեյը չասա՞ց, եւ թաց բերանը ժամանակ առ ժամանակ բացվում էր ու փակվելիս մեքենայորեն ծամում։ Երբ մոխիրն սկսեց մարմրելթե երբ է վերադառնալու, — հարցրեց նա ստվարաթղթի կտորը հենեց պատին, հառաչեց ու ասաց.խռպոտ ֆալցետով։:— Ա՛յ, հիմա լավ է Ո՛չ, մի՚ստր Օ՚Քոնոր։չասաց։

:Միստր Օ՚Քոնորը մի ալեհեր երիտասարդ էր, որի դեմքն այլանդակում էին բազմաթիվ պզուկներն ծխախոտը բերանը դրեց ու բծերը. հենց նոր էր ծխախոտը թղթի մեջ փաթաթել եւ դարձրել մի գեղեցիկ գլան, սակայն, երբ լսեց, որ խոսում են իր հետ, ցրված տեսքով ոչնչացրեց իր ձեռքի գործը։ Հետո նորից սկսեց ցրված ու անուշադիր ծխախոտ փաթաթել և գրպաններում ինչ֊որ բան փնտրել։ Ապա քարտերի մի պահ մտածելովլղարիկ տուփ հանեց։— Հիմա լուցկի կբերեմ, որոշեց լիզել թուղթը։— ասաց ծերունին։:— Միստր Թիրնեյը չասա՞ցՄի՛ անհանգստացեք, թե երբ սա էլ բավական է վերադառնալու,— հարցրեց նա խռպոտ ֆալցետով։:— Ո՛չ, չասաց։ասաց միստր Օ՚Քոնորը։ Նա մի քարտ հանեց և կարդաց․

:«Քաղաքային ընտրություններ թագավորական բորսայի տեղամասՄիստր Օ՚Քոնորը ծխախոտը բերանը դրեց ու սկսեց գրպաններում ինչ-որ բան փնտրել։ Ապա քարտերի մի լղարիկ տուփ հանեց։:— Հիմա լուցկի կբերեմ,— ասաց ծերունին։:— Մի՛ անհանգստացեք, սա էլ բավական Ռիչարդ Զ․ Թիրնեյը խոնարհաբար խնդրում է,— ասաց միստր Օ՚Քոնորը։ Նա մի քարտ հանեց և կարդաց.Ձեր ձայնն իրեն տալ եւ աջակցել թագավորական բորսայի տեղամասի առաջիկա ընտրություններում»։

:«Քաղաքային ընտրություններ թագավորական բորսայի տեղամաս:Միստր Ռիչարդ Զ. Թիրնեյը խոնարհաբար խնդրում է Ձեր ձայնն իրեն տալ եւ աջակցել թագավորական բորսայի Օ՚Քոնորը միստր Թիրնեյի գործակալի կողմից հրավիրվել էր մասնակցելու տեղամասի առաջիկա ընտրություններում»։շրջաններից մեկի ընտրողների հետ հանդիպմանը, բայց քանի որ եղանակն անբարենաաստ էր, և կոշիկները ջուր էին ներծծում, նա պահակի՝ ծերունի Ջեքի հետ, ֊որը շենքն էր հսկում, օրվա մեծ մասը նստում էր Ուիքլոու սթրիթի վրա գտնվող ընտրական կոմիտեին հատկացված սենյակի օջախի մոտ։ Այնքան նստեցին, մինչև օրն սկսեց մթնել։ Հոկտեմբերի վեցն էր՝ ցուրտ, ամպամած մի օր։

:Միստր Օ՚Քոնորը միստր Թիրնեյի գործակալի կողմից հրավիրվել էր մասնակցելու տեղամասի շրջաններից մեկի ընտրողների հետ հանդիպմանըքարտից մի շերտ պատռեց, բայց քանի որ եղանակն անբարենաաստ էր վառեց և կպցրեց ծխախոտը։ Բոցը լուսավորեց նրա լամբակի մեջ խրած բաղեղի մրափայլ տերևը։ Ծերուկն ուշադիր հետևեց նրան, ապա կրկին վերցրեց ստվարաթուղթը և կոշիկները ջուր էին ներծծում, նա պահակի՝ ծերունի Ջեքի հետ, ֊որը շենքն մինչ նրա ընկերը ծխում էր հսկում, օրվա մեծ մասը նստում էր Ուիքլոու սթրիթի վրա գտնվող ընտրական կոմիտեին հատկացված սենյակի օջախի մոտ։ Այնքան նստեցին, մինչև օրն սկսեց մթնել։ Հոկտեմբերի վեցն էր՝ ցուրտնորից բորբել կրակը։— Այո՛, ամպամած մի օր։իսկապես,— շարունակեց խոսակցությունը,— շատ դժվար է իմանալ, թե ինչպես պետք է երեխաներին դաստիարակել։ Ո՞վ կմտածեր, թե նա այդպիսին կդառնար։ Նրան տվեցի Քրիստոնյա Եղբայրների դպրոցը, նրա համար արեցի այն ամենը, ինչ կարող էի, իսկ նա ահա հարբեցողությամբ է զբաղված։ Փորձեցի նրան մարդ դարձնել։

:Միստր Օ՚Քոնորը քարտից մի շերտ պատռեցՆա դանդաղ տեղը դրեց ստվարաթուղթը։ ― Հիմա ծերացել եմ, վառեց և կպցրեց ծխախոտը։ Բոցը լուսավորեց նրա լամբակի մեջ խրած բաղեղի մրափայլ տերևը։ Ծերուկն ուշադիր հետևեց թե չէ նրանցույց կտայի։ Ճիպոտը կվերցնեի ու ինչքան ուժս պատեր մի լավ կդնքսեի, ապա կրկին վերցրեց ստվարաթուղթը ևինչպես առաջներում։ Մայրը, մինչ նրա ընկերը ծխում էրգիտեք, սկսեց նորից բորբել կրակը։երես է տվել, այսպես թե այնպես…:— Այո՛Հենց դա՛ է կործանում երեխաներին, իսկապես— ասաց միստր Օ՚Քոնորը։— Հենց դա՛,— շարունակեց խոսակցությունըպատասխանեց ծերունին,— շատ դժվար է իմանալգոնե շնորհակալ լինեին, թե ինչպես պետք չէ միայն անպատկառություն են անում։ Երբ տեսնում է երեխաներին դաստիարակել։ Ո՞վ կմտածեր, թե նա այդպիսին կդառնար։ Նրան տվեցի Քրիստոնյա Եղբայրների դպրոցըոր մի կես գավաթ խմել եմ, նրա սկսում է հրամայել։ Էլ ինչ սպասելիք աշխարհից, երբ որդիներն այդպես են վարվում հայրերի հետ։— Քանի՞ տարեկան է,— հարցրեց միստր Օ՚Քոնորը։— Տասնինը,— պատասխանեց ծերունին։— Ինչո՞ւ որևէ գործի չեք դնում։— Ինչպե՛ս չէ։ Ինչե՜ր ասես, որ չեմ արել այդ հարբեցողի համար արեցի այն ամենըդպրոցն ավարտելուց հետո։ «Քեզ չեմ պահելու, ինչ կարող էի— ասում եմ, իսկ նա ահա հարբեցողությամբ — քեզ համար աշխատանք գտիր»։ Իսկ երբ աշխատանք է զբաղված։ Փորձեցի նրան մարդ դարձնել։գտնում, ավելի վատ, ամբողջ փողը խմում է։

:Նա դանդաղ տեղը դրեց ստվարաթուղթը։ :― Հիմա ծերացել եմՄիստր 0՛ Քոնորը կարեկցաբար շարժեց գլուխը, թե չէ նրան ցույց կտայի։ Ճիպոտը կվերցնեի և ծերունին լռեց՝ նայելով կրակին։ Ինչ֊որ մեկը բացեց սենյակի դուռը ու ինչքան ուժս պատեր մի լավ կդնքսեի, ինչպես առաջներում։ Մայրը, գիտեք, երես է տվել, այսպես թե այնպես...բղավեց․:— Հենց դա՛ է կործանում երեխաներինՀեյ,— ասաց միստր Օ՚Քոնորը։:— Հենց դա՛,— պատասխանեց ծերունին,— գոնե շնորհակալ լինեին, թե չէ միայն անպատկառություն են անում։ Երբ տեսնում այդտեղ մասոնական հավա՞ք է, որ մի կես գավաթ խմել եմ, սկսում է հրամայել։ Էլ ինչ սպասելիք աշխարհից, երբ որդիներն այդպես են վարվում հայրերի հետ։ի՞նչ է։:— Քանի՞ տարեկան Ո՞վ է,— հարցրեց միստր Օ՚Քոնորը։ծերունին։:— ՏասնինըԻ՞նչ եք անում այս մթության մեջ,— պատասխանեց ծերունին։:— Ինչո՞ւ որևէ գործի չեք դնում։հարցրեց ինչ֊որ ձայն։:— Ինչպե՛ս չէ։ Ինչե՜ր ասեսԱյդ դո՞ւք եք, որ չեմ արել այդ հարբեցողի համար դպրոցն ավարտելուց հետո։ «Քեզ չեմ պահելուՀայնս,— ասում եմարձագանքեց միստր Օ՚Քոնորը։— Այո։ Այս մթության մեջ ի՞նչ եք անում,— քեզ համար աշխատանք գտիր»։ Իսկ երբ աշխատանք է գտնում, ավելի վատ, ամբողջ փողը խմում է։դեպի լույսն առաջանալով կրկնեց միստր Հայնսը։

:Միստր 0՛ Քոնորը կարեկցաբար շարժեց գլուխըՆա բարձրահասակ, և ծերունին լռեց՝ նայելով կրակին։ Ինչ-որ մեկը բացեց սենյակի դուռը ու բղավեց.:— Հեյ, այդտեղ մասոնական հավա՞ք էբաց֊շագանակագույն բեղով բարեկազմ մի երիտասարդ էր։ Շլյապայի եզրերին փայլփլում էին անձրևի կաթիլները, ի՞նչ է։իսկ պիջակի օձիքը բարձրացված էր։:— Ո՞վ էԴե՛,— հարցրեց ծերունին։:— Ի՞նչ եք անում այս մթության մեջՄեթ,— հարցրեց ինչ-որ ձայն։:— Այդ դո՞ւք եք, Հայնս,— արձագանքեց դիմեց նա միստր Օ՚Քոնորը։:— Այո։ Այս մթության մեջ ի՞նչ եք անումՕ՚Քոնորին,— դեպի լույսն առաջանալով կրկնեց միստր Հայնսը։ինչպե՛ս են գործերը։

:Նա բարձրահասակՄիստր Օ՚Քոնորը թափահարեց գլուխը։ Ծերունին հեռացավ օջախից եւ, բաց-շագանակագույն բեղով բարեկազմ մի երիտասարդ էր։ Շլյապայի եզրերին փայլփլում էին անձրևի կաթիլներըխարխափելով մթության մեջ, իսկ պիջակի օձիքը բարձրացված էր։:— Դե՛վերադարձավ ձեռքին երկու մոմակալ, Մեթորոնք մեկը մյուսի ետևից կրակի մեջ մտցրեց,— դիմեց նա միստր Օ՚Քոնորին,— ինչպե՛ս են գործերը։ապա դրեց սեղանին։ Սենյակի մերկ պատերը լուսավորվեցին և կրակը կորցրեց իր ուրախ փայլը։

:Միստր Օ՚Քոնորը թափահարեց գլուխը։ Ծերունին հեռացավ օջախից եւԸնտրողներին հասցեագրված տպագիր դիմումից բացի, խարխափելով մթության մեջպատերին ոչինչ չկար։ Սենյակի մեջտեղում մի փոքրիկ սեղան էր դրված, վերադարձավ ձեռքին երկու մոմակալ, որոնք մեկը մյուսի ետևից կրակի մեջ մտցրեց, ապա դրեց սեղանին։ Սենյակի մերկ պատերը լուսավորվեցին և կրակը կորցրեց իր ուրախ փայլը։ որի վրա թղթերի կույտ կար։

:Ընտրողներին հասցեագրված տպագիր դիմումից բացիՄիստր Հայնսը հենվեց օջախահարթակին և հարցրեց․— Նա ձեզ դեռ չի՞ վճարել։— Դեռ ոչ, պատերին ոչինչ չկար։ Սենյակի մեջտեղում մի փոքրիկ սեղան էր դրված— պատասխանեց միստր Օ՚Քոնորը, որի վրա թղթերի կույտ կար։— հուսով եմ, որ մեզ չի խաբի։Միստր Հայնսը ծիծաղեց․— Օ՚, սա կվճարի։ Վախենալու առիթ չկա։— Կարծում եմ, պետք է շտապի, եթե իսկապես մտադիր է վճարել,— ասաց միստր Օ՚Քոնորը։— Դո՞ւք ինչ եք կարծում, Ջե՚ք,— միստր Հայնսը հեգնանքով դիմեց ծերունուն։

:Միստր Հայնսը հենվեց օջախահարթակին և Ծերունին վերադարձավ իր տեղը՝ օջախի մոտ, ասելով․— Դե՛ նա փող ունի։ Մյուսի, այդ անբանի նման չէ։— Այդ ո՞ր մյուսի,— հարցրեց.միստր Հայնսը։:— Քոլգենի,– արհամարհանքով ասաց ծերունին։— Այդպես եք ասում, որովհետև Քոլգենը բանվո՛ր է։— Ի՞նչ տարբերություն բարի, ազնիվ որմնադրի և պանդոկապանի միջև։ Մի՞թե բանվորն իրավունք չունի քաղաքական խորհրդում ընտրվելու, ինչպես և բոլորը, նա ավել՛ի շատ իրավունք ունի, քան նրանք, ովքեր փայլում են, ովքեր միշտ ուրախ են ծառայելու տիտղոսավոր հասարակությանը։ Ճիշտ չէ՞, Մեթ,— միստր Հայնսը դիմեց միստր Օ՚Քոնորին։— Իմ կարծիքով, ոուք ճիշտ եք,— պատասխանեի միստր Օ՚Քոնորը։— Նրանցից մեկը հասարակ բանվոր է, առանց որևէ խորամանկության։ Նա ձեզ դեռ չի՞ վճարել։գնում է ներկայացնելու բանվոր դասակարգին։ Իսկ այն մյուսը, որին դուք եք վարձվել, լոկ տաքուկ տեղ է փնտրում։:— Դեռ ոչ Իհարկե, բանվոր դասակարգը պետք է ներկայացվի,— պատասխանեց ասաց ծերունին։— Բանվորին,— ասաց միստր Օ՚ՔոնորըՀայնսը,— հուսով եմմի քոռ կոպեկ էլ չի հասնի։ Բայց ամեն ինչ նրա աշխատանքով է ստեղծվում։ Բանվորն իր որդիների, որ մեզ բարեկամների ու եղբայրների համար տաքուկ տեղ չի խաբի։փնտրում։ Բանվորը Գերմանիայի թագավորին հաճոյանալու համար ցեխը չի կոխի Դուբլինի փառապանծ անունը։:Միստր Հայնսը ծիծաղեց.:— Օ՚ Այսինքն ինչպե՞ս, սա կվճարի։ Վախենալու առիթ չկա։— հարցրեց ծերունին։:— Կարծում եմՄի՞թե չգիտեք, որ Նրանք ուզում են Էդուարդ թագավորին, եթե նա ժամանի հաջորդ տարի, ողջույնի ուղերձ հղել։ Մինչև ե՞րբ պետք է շտապիսողանք օտար թագավորի առաջ։— Մերն ուղերձին կողմ չի քվեարկի, եթե իսկապես մտադիր — ասաց միստր Օ՚Քոնորը,— նա նացիոնալիստական ցուցակով է վճարելանցնում։— Չի՞ քվեա՛րկի,— ասաց միստր Օ՚Քոնորը։Հայնսը,— սպասիր, կտեսնենք, կքվեարկի՞, թե՝ չէ։ Ես նրան լավ գիտե՛մ։ Նրան խորամանկ Թիրնեյ կասեն։:— Դո՞ւք ինչ Սատանան տանի, թերևս դուք ճիշտ եք կարծում, Ջե՚ք,— ասաց միստր Հայնսը հեգնանքով դիմեց ծերունուն։Օ՚Քոնորը,— ինչևէ, կուզենայի իմ փողն ստանալ։

:Երեքն էլ լռեցին։ Ծերունին վերադարձավ իր տեղը՝ օջախի մոտնորից սկսեց մոխիրը մի տեղ կուտակել։ Միստր Հայնսը հանեց շլյապան, ասելով.թափ տվեց, ապա իջեցրեց պիջակի օձիքը։ Եվ բոլորը տեսան նրա լամբակի մեջ խրած բաղեղի տերևը։:— Դե՛ Եթե նա փող ունի։ Մյուսիկենդանի լիներ, այդ անբանի նման չէ։:— Այդ ո՞ր մյուսի,— հարցրեց միստր Հայնսը։:— Քոլգենի,– արհամարհանքով ասաց ծերունին։:— Այդպես եք ասումծերունին, որովհետև Քոլգենը բանվո՛ր է։— Ի՞նչ տարբերություն բարի, ազնիվ որմնադրի և պանդոկապանի միջև։ Մի՞թե բանվորն իրավունք չունի քաղաքական խորհրդում ընտրվելու, ինչպես և բոլորը, նա ավել՛ի շատ իրավունք ունի, քան նրանք, ովքեր փայլում են, ովքեր միշտ ուրախ են ծառայելու տիտղոսավոր հասարակությանը։ Ճիշտ չէ՞, Մեթմատնացույց անելով տերևը,— միստր Հայնսը դիմեց միստր Օ՚Քոնորին։ողջույնի ուղերձի մասին խոսք անգամ լինել չէր կարող։:— Իմ կարծիքով, ոուք ճիշտ եք,— պատասխանեի միստր Օ՚Քոնորը։:— Նրանցից մեկը հասարակ բանվոր է, առանց որևէ խորամանկության։ Նա գնում է ներկայացնելու բանվոր դասակարգին։ Իսկ այն մյուսը, որին դուք եք վարձվել, լոկ տաքուկ տեղ է փնտրում։:— Իհարկե, բանվոր դասակարգը պետք Ճի՛շտ է ներկայացվի,— ասաց ծերունին։:— Բանվորին,— ասաց միստր Հայնսը,— մի քոռ կոպեկ էլ չի հասնի։ Բայց ամեն ինչ նրա աշխատանքով է ստեղծվում։ Բանվորն իր որդիների, բարեկամների ու եղբայրների համար տաքուկ տեղ չի փնտրում։ Բանվորը Գերմանիայի թագավորին հաճոյանալու համար ցեխը չի կոխի Դուբլինի փառապանծ անունը։Օ՚Քոնորը։:— Այսինքն ինչպե՞սԱ՛հ,— հարցրեց ծերունին։:— Մի՞թե չգիտեքաստված նրանց հոգին լուսավորի, որ Նրանք ուզում են Էդուարդ թագավորին, եթե նա ժամանի հաջորդ տարի, ողջույնի ուղերձ հղել։ Մինչև ե՞րբ պետք է սողանք օտար թագավորի առաջ։:— Մերն ուղերձին կողմ չի քվեարկիա՛յ թե ժամանակներ էին,— ասաց միստր Օ՚Քոնորըծերունին,— նա նացիոնալիստական ցուցակով է անցնում։:— Չի՞ քվեա՛րկիայն ժամանակ կյանքը․,— ասաց միստր Հայնսըկարծես,— սպասիր, կտեսնենք, կքվեարկի՞, թե՝ չէ։ Ես նրան լավ գիտե՛մ։ Նրան խորամանկ Թիրնեյ կասեն։:— Սատանան տանի, թերևս դուք ճիշտ եք,— ասաց միստր Օ՚Քոնորը,— ինչևէ, կուզենայի իմ փողն ստանալ։ավելի ուրախ էր։

:Երեքն էլ լռեցին։ Ծերունին նորից սկսեց մոխիրը Սենյակում կրկին լռություն տիրեց, և սառած ականջներով ու անհանգիստ շարժուձեւով մի տեղ կուտակել։ Միստր Հայնսը հանեց շլյապանփոքրիկ մարդ, թափ տվեցքիթը ֆսֆսացնելով ներս խցկվեց դռնից։ Արագ մոտեցավ օջախին այնպես շփելով ձեռքերը, ապա իջեցրեց պիջակի օձիքը։ Եվ բոլորը տեսան նրա լամբակի մեջ խրած բաղեղի տերևը։ասես ուզում էր դրանցից կայծեր կորզել։:— Եթե նա կենդանի լիներՓող չկա, տղերք,— ասաց ծերունին, մատնացույց անելով տերևը,— ողջույնի ուղերձի մասին խոսք անգամ լինել չէր կարող։նա։:— Ճի՛շտ էՆստե՛ք այստեղ, միստր Հենչի,— ասաց միստր Օ՚Քոնորը։իր աթոռն առաջարկեց ծերունին։:— Ա՛հՄի՛ անհանգստացեք, աստված նրանց հոգին լուսավորիՋեք, ա՛յ թե ժամանակներ էինմի՛ անհանգստացեք,— ասաց ծերունին,— այն ժամանակ կյանքը., կարծես, ավելի ուրախ էր։միստր Հենչին։

:Սենյակում կրկին լռություն տիրեց, և սառած ականջներով ու անհանգիստ շարժուձեւով մի փոքրիկ մարդ, քիթը ֆսֆսացնելով ներս խցկվեց դռնից։ Արագ մոտեցավ օջախին այնպես շփելով ձեռքերը, ասես ուզում էր դրանցից կայծեր կորզել։Գլխի թեթև շարժումով նա ողջունեց միստր Հայնսին եւ նստեց ծերունու ւսռաջարկած աթոռին։:— Փող չկա, տղերք Օնգիր սթրիթում բոլորին այցելեցի՞ք,— ասաց նա։հարցրեց նա միստր Օ՚Քոնորին։:— Նստե՛ք այստեղ Այո, միստր Հենչի— հուշատետրը գտնելու համար գրպանները փորփրելով,պատասխանեց միստր Օ՚Քոնորը։— իր աթոռն առաջարկեց ծերունին։ Գրայմսի՞ն։― Այո։:— Մի՛ անհանգստացեքԴե, Ջեքիսկ նա՞…— Ոչինչ չի խոստանում։ Ասում է․ «Ոչ ոքի չեմ ասի, մի՛ անհանգստացեքթե ում կողմն եմ պատրաստվում քվեարկել»։ Բայց,կարծում եմ, նրա գործերը հաջող կգնան։— ասաց միստր Հենչին։ Ինչո՞ւ եք այդպես կարծում։— Նա ինձ հարցրեց, ովքեր են ներկայացնում թեկնածուին։ Ես քահանա Բերքի անունը տվեցի։ Կարծում եմ ամեն ինչ բարեհաջող կլինի։

:Գլխի թեթև շարժումով նա ողջունեց միստր Հայնսին եւ նստեց ծերունու ւսռաջարկած աթոռին։Միստր Հենչին քիթը ֆսֆսացնելով սկսեց արագ֊արագ ձեռքերը շփել կրակի վրա։ Հետո ասաց․:— Օնգիր սթրիթում բոլորին այցելեցի՞քԱստծո սիրուն,— հարցրեց նա միստր Օ՚Քոնորին։:— ԱյոՋե՛ք,— հուշատետրը գտնելու համար գրպանները փորփրելով, պատասխանեց միստր Օ՚Քոնորը։:— Գրայմսի՞ն։:― Այո։:— Դե, իսկ նա՞...:— Ոչինչ չի խոստանում։ Ասում մի քիչ էլ ածուխ բերեք։ Այնտեղ պետք է. «Ոչ ոքի չեմ ասի, թե ում կողմն եմ պատրաստվում քվեարկել»։ Բայց, կարծում եմ, նրա գործերը հաջող կգնան։:— Ինչո՞ւ եք այդպես կարծում։:— Նա ինձ հարցրեց, ովքեր են ներկայացնում թեկնածուին։ Ես քահանա Բերքի անունը տվեցի։ Կարծում եմ ամեն ինչ բարեհաջող կլինի։որ մի քիչ մնացած լինի։

:Միստր Ծերունին դուրս եկավ սենյակից։— Ոչինչ չի ստացվում,— գլուխն օրորելով ասաց միստր Հենչին քիթը ֆսֆսացնելով սկսեց արագ-արագ ձեռքերը շփել կրակի վրա։ Հետո ,— ես այդ ողորմելուն հարցրի, իսկ նա պատասխանեց․ «Դե՜, միստր Հենչի, այժմ, երբ տեսնում եմ, որ գործերը լավ են գնում, ձեզ չեմ մոռանա, համոզված եղեք»։ Քոսոտի՛ մեկը։ Է՜հ, նրանից էլ ի՞նչ սպասես։— Ես քեզ ասացի չէ՞, Մե՚թ,— ասաց.միստր Հայնսը,— Խորամա՜նկ Թիրնեյ։:—Օ՜, այն ել ինչպիսի՜ խորամանկ,— Աստծո սիրունասաց միստր Հենչին, Ջե՛ք— իզուր չէ, մի քիչ էլ ածուխ բերեք։ Այնտեղ որ նա մանր, խոզային աչքեր ունի։ Գետի՛նը մտնի։ Մի՞թե չի կարող մարդավարի վճարել, առանց նման խոսքերի․ «Դե, միստր Հենչի, սկզբում ես պետք է խորհրդակցեմ միստր Ֆանինգի հետ… Առանց այդ էլ շատ եմ ծախսել»։ Քոսոտ լակոտ։ Երեի մոռացել է այն ժամանակները, երբ հայրը Մերի֊Լեյնի վրա հնոտիներ էր վսճառում։— Իսկ դա հաստա՞տ է,— հարցրեց միստր Օ՚Քոնորը։— Աստվա՜ծ իմ, այդ էր պակաս,— ասաց միստր Հենչին,— մի՞թե չեք լսել։ Կիրակի օրերը առավոտյան, երբ գարեջրատները դեռ փակ էին, պատահում էր, որ մարդիկ մտնում էին նրա մոտ բաճկոնակ կամ շալվար գնելու։ Բա՛։ Իսկ Խորամանկ Թիրնեյի խորամանկ հայրը միշտ էլ որևէ անկյունում մի քիչ մնացած լինի։սեւ շիշ էր պահում։ Հիմա հասկանո՞ւմ եք, ինչն ինչոց է։ Ահա այնտեղ էլ նա լույս աշխարհ եկավ։

:Ծերունին դուրս եկավ սենյակից։:— Ոչինչ չի ստացվումվերադարձավ,— գլուխն օրորելով ասաց միստր Հենչին,— ես այդ ողորմելուն հարցրի, իսկ նա պատասխանեց. «Դե՜, միստր Հենչի, այժմ, երբ տեսնում եմ, որ գործերը լավ են գնում, ձեզ չեմ մոռանա, համոզված եղեք»։ Քոսոտի՛ մեկը։ Է՜հ, նրանից էլ ի՞նչ սպասես։բերելով ածխի մի քանի կտորներ ու գցեց կրակի մեջ։:— Ես քեզ ասացի չէ՞ Լավ վիճակ է, Մե՚թինչ խոսք,— ասաց միստր ՀայնսըՕ՚Քոնորը,— Խորամա՜նկ Թիրնեյ։:—Օ՜, այն ել ինչպիսի՜ խորամանկ,— ասաց միստր Հենչին,— իզուր չէ, որ նա մանր, խոզային աչքեր ունի։ Գետի՛նը մտնի։ Մի՞թե եթե չի կարող մարդավարի վճարելուզում քսակը բանալ, առանց նման խոսքերի. «Դե, միստր Հենչի, սկզբում ես պետք է խորհրդակցեմ միստր Ֆանինգի հետ... Առանց այդ էլ շատ եմ ծախսել»։ Քոսոտ լակոտ։ Երեի մոռացել է այն ժամանակներըի՞նչ հույս ունի, երբ հայրը Մերի-Լեյնի վրա հնոտիներ էր վսճառում։թե կաշխատենք իր համար։:— Իսկ դա հաստա՞տ է,— հարցրեց միստր Օ՚Քոնորը։:— Աստվա՜ծ իմ, այդ էր պակաս Ոչնչով չեմ կարող օգնել,— ասաց միստր Հենչին,— մի՞թե չեք լսել։ Կիրակի օրերը առավոտյան, երբ գարեջրատները դեռ փակ էինտուն գնամ, պատահում էր, որ մարդիկ մտնում էին նրա մոտ բաճկոնակ կամ շալվար գնելու։ Բա՛։ Իսկ Խորամանկ Թիրնեյի խորամանկ հայրը միշտ էլ որևէ անկյունում մի սեւ շիշ էր պահում։ Հիմա հասկանո՞ւմ եք, ինչն ինչոց է։ Ահա այնտեղ էլ նա լույս աշխարհ եկավ։գուցե հյուրասենյակում արդեն գույքս վերգրողների հանդիպեմ։

:Ծերունին վերադարձավՄիստր Հայնսը ծիծաղեց եւ օջախից ետ֊ետ գնալով, բերելով ածխի մի քանի կտորներ ու գցեց կրակի մեջ։ուզում էր սենյակից դուրս գալ։:— Լավ վիճակ է, Ամեն ինչ խոսքկկարգավորվի, երբ արքա Էդդին ժամանի,— ասաց միստր Օ՚Քոնորընա,— եթե չի ուզում քսակը բանալդե՛, էլ ի՞նչ հույս ունի, թե կաշխատենք իր համար։:— Ոչնչով չեմ կարող օգնել,— ասաց միստր Հենչին,— երբ տուն գնամես գնացի, գուցե հյուրասենյակում արդեն գույքս վերգրողների հանդիպեմ։տղանե՛ր։ Դեռ կտեսնվենք։ Ցտեսությո՛ւն։

:Միստր Հայնսը ծիծաղեց եւ օջախից ետ-ետ գնալով, ուզում էր սենյակից Նա դանդաղ քայլերով դուրս գալ։:— Ամեն ինչ կկարգավորվիեկավ սենյակից։ Ո՛չ միստր Հենչին և ո՛չ էլ ծերունին չպատասխանեցին, սակայն երբ արքա Էդդին ժամանիդուռը ծածկվեց,— ասաց նամիստր Օ՚Քոնորը,որ մռայլ հայացքով նայում էր կրակին, հանկարծ բացականչեց․— դե՛, ես գնացիՑե՚, տղանե՛ր։ Դեռ կտեսնվենք։ Ցտեսությո՛ւն։Ջո։

:Նա դանդաղ քայլերով դուրս եկավ սենյակից։ Ո՛չ Միստր Հենչին մի քանի րոպե սպասեց եւ ապա գլխով դռան կողմը ցույց տվեց։— Ասացե՛ք ինձ,— հարցրեց նա,— ի՞նչն Է մեր ընկերոջն այստեղ բերել։ Նրան ի՞նչ Է հարկավոր։— Է՜հ, խեղճ Ջո,— ծխախոտի մնացուկը կրակի մեջ նետելով ասաց միստր Օ՚Քոնորը,— նա էլ մեզ պես առանց գրոշի Է մնացել։Միստր Հենչին քիթն ուժեղ ֆսսացրեց եւ այնպես առատ թքեց, որ քիչ մնաց հանգցներ կրակը, այն թշշաց ի նշան բողոքի։— Եթե ուղում եք իմ անձնական, անկեղծ կարծիքն իմանալ,— ասաց,— ինձ թվում Է, նա հակառակորդ խմբից Է և ո՛չ էլ Քոլգենի լրտեսն է, ահա թե ինչ կասեմ։ Գնացեք եւ հոտոտեք, թե նրանք ինչ են անում։ Նրանք ձեզ չեն կասկածի։ Գլխի ընկա՞ք։— ՉԷ՜, խեղճ Ջոն կարգին մարդ է,— ասաց միստր Օ՚Քոնորը։— Նրա հայրն ազնիվ ու օրինավոր մարդ էր,— համաձայնեց միստր Հենչին,— խեղճ ծերուկ Լարրի Հայնսը։ Իր ժամանակ շատերին է օգնել։ Բայց ինչ֊որ կասկածում եմ․ թե մեր ընկերը մաքուր ջրի գոհար է։ Գրո՛ղը տանի, գիտեմ, որ մարդը կարող է հայտնվել ծանր վիճակում, բայց թե ինչպես է նա դառնում պորտաբույծ, այ դա չեմ հասկանում։ Մի՞թե նրա մեջ մարդկային արժանապատվության նշույլ չկա։— Ես նրան միշտ սառն եմ ընդունում,— ասաց ծերունին չպատասխանեցին, սակայն երբ դուռը ծածկվեց— թող իր կողմնակիցների համար աշխատի եւ ոչ թե լրտեսություն անի այստեղ։― Չգիտեմ, — երկմտանքով ասաց միստր Օ՚Քոնորը, որ մռայլ հայացքով նայում հանելով ծխախոտն ու թուղթը,– իմ կարծիքով Ջո Հայնսն ազնիվ մարդ է և վարպետ գրիչ ունի։ Հիշո՞ւմ եք, թե ինչ էր կրակինգրել…— Ես կասեի, հանկարծ բացականչեց.որ այս ֆենյաններն ու ռադիկալները շատ (Ֆենյաններ— հին իռլանդերեն իռլանդական անտիկ ժողովրդի անունը։ Այդպես են անվանում իռլանդացիների գաղտնի ընկերության անդամներին ԱՄՆ֊ում և Իռլանդիայոլմ, որոնք պայքարում են Իռլանդիան անգլիական լծից ազատագրելու համար) են խորամանկ,— նկատեց միստր Հենչին,— ուզո՞ւմ եք իմ անձնական ու անկեղծ կարծիքն իմանալ այդ խեղկատակների մասին։ Նրանց կեսը վարձ է ստանում ոստիկանությունից։:— Ցե՚Չի իմացվի,— ասաց ծերունին։— Բայց ես հո գիտեմ, որ դա ճիշտ է,— ասաց միստր Հենչին,— նրանք ոստիկանության կամակատարներն են… Հայնսի մասին չեմ ասում… Ոչ, գրողը տանի, կարծում եմ, նա այդպիսին չէ… Բայց մի ազնվականիկ կա, շեղաչքի մեկը, հասկանում եք չէ՞, թե որ հայրենասերին եմ ակնարկում։ Միստր Օ՚Քոնորը գլխով արեց։— Եթե ուզում եք իմանալ, նա ծագում է մայոր Սըրրի սերնդից։ Օ՜, զտարյուն հայրենասեր է։ Մի մարդ, որ կարող է հայրենիքը ծախել չորս պենսի համար և նույնիսկ ծնկաչոք աղոթել ամենազոր աստծուն, Ջո։եթե հայրենիք ունենա ծախելու։

:Միստր Հենչին մի քանի րոպե սպասեց եւ ապա գլխով դռան կողմը ցույց տվեց։Դուռը թակեցին։:— Ասացե՛ք ինձՄտե՛ք,— հարցրեց նա,— ի՞նչն Է մեր ընկերոջն այստեղ բերել։ Նրան ի՞նչ Է հարկավոր։:— Է՜հ, խեղճ Ջո,— ծխախոտի մնացուկը կրակի մեջ նետելով ասաց միստր Օ՚Քոնորը,— նա էլ մեզ պես առանց գրոշի Է մնացել։:Միստր Հենչին քիթն ուժեղ ֆսսացրեց եւ այնպես առատ թքեց, որ քիչ մնաց հանգցներ կրակը, այն թշշաց ի նշան բողոքի։:— Եթե ուղում եք իմ անձնական, անկեղծ կարծիքն իմանալ,— ասաց,— ինձ թվում Է, նա հակառակորդ խմբից Է և Քոլգենի լրտեսն է, ահա թե ինչ կասեմ։ Գնացեք եւ հոտոտեք, թե նրանք ինչ են անում։ Նրանք ձեզ չեն կասկածի։ Գլխի ընկա՞ք։:— ՉԷ՜, խեղճ Ջոն կարգին մարդ է,— ասաց միստր Օ՚Քոնորը։:— Նրա հայրն ազնիվ ու օրինավոր մարդ էր,— համաձայնեց միստր Հենչին,— խեղճ ծերուկ Լարրի Հայնսը։ Իր ժամանակ շատերին է օգնել։ Բայց ինչ-որ կասկածում եմ. թե մեր ընկերը մաքուր ջրի գոհար է։ Գրո՛ղը տանի, գիտեմ, որ մարդը կարող է հայտնվել ծանր վիճակում, բայց թե ինչպես է նա դառնում պորտաբույծ, այ դա չեմ հասկանում։ Մի՞թե նրա մեջ մարդկային արժանապատվության նշույլ չկա։:— Ես նրան միշտ սառն եմ ընդունում,— ասաց ծերունին,— թող իր կողմնակիցների համար աշխատի եւ ոչ թե լրտեսություն անի այստեղ։:― Չգիտեմ,— երկմտանքով ասաց միստր Օ՚Քոնորը, հանելով ծխախոտն ու թուղթը,– իմ կարծիքով Ջո Հայնսն ազնիվ մարդ է և վարպետ գրիչ ունի։ Հիշո՞ւմ եք, թե ինչ էր գրել...:— Ես կասեի, որ այս ֆենյաններն ու ռադիկալները շատ (Ֆենյաններ— հին իռլանդերեն իռլանդական անտիկ ժողովրդի անունը։ Այդպես են անվանում իռլանդացիների գաղտնի ընկերության անդամներին ԱՄՆ-ում և Իռլանդիայոլմ, որոնք պայքարում են Իռլանդիան անգլիական լծից ազատագրելու համար:) են խորամանկ,— նկատեց միստր Հենչին,— ուզո՞ւմ եք իմ անձնական ու անկեղծ կարծիքն իմանալ այդ խեղկատակների մասին։ Նրանց կեսը վարձ է ստանում ոստիկանությունից։:— Չի իմացվի,— ասաց ծերունին։:— Բայց ես հո գիտեմ, որ դա ճիշտ է,— ասաց միստր Հենչին,— նրանք ոստիկանության կամակատարներն են... Հայնսի մասին չեմ ասում... Ոչ, գրողը տանի, կարծում եմ, նա այդպիսին չէ... Բայց մի ազնվականիկ կա, շեղաչքի մեկը, հասկանում եք չէ՞, թե որ հայրենասերին եմ ակնարկում։ Միստր Օ՚Քոնորը գլխով արեց։:— Եթե ուզում եք իմանալ, նա ծագում է մայոր Սըրրի սերնդից։ Օ՜, զտարյուն հայրենասեր է։ Մի մարդ, որ կարող է հայրենիքը ծախել չորս պենսի համար և նույնիսկ ծնկաչոք աղոթել ամենազոր աստծուն, եթե հայրենիք ունենա ծախելու։Հենչին։

:Դուռը թակեցին։Դռան մեջ երեւաց աղքատ եկեղեցականի կամ ավելի ճիշտ աղքատ դերասանի տեսքով մի մարդ։ Սերթուկը, որի բոլոր կոճակները կոճկած էին, պինդ գրկել էր նրա կարճ իրանը և հնարավոր չէր ասել, օձիքը արդյոք հոգևորականի՞ է, թե՝ աշխարհիկի, որովհետև հնամաշ սերթուկի օձիքը, որի մաշված կոճակներն անդրադարձնում էին մոմի լույսը, բարձրացված էր մինչև ականջները։ Գլխին կլոր, սև պինդ կտորից կարված ֆետրե գլխարկ կար։ Դեմքը, որ փայլում էր անձրևի կաթիլներից, նման էր հնացած դեղին տանուի, և միայն այտոսկրերի վրա էին երկու վարդագույն բծեր նշմարվում։ Նա անսպասելիորեն բաց արեց իր հսկայական բերանը, որ արտահայտի հուսախաբություն և միաժամանակ լայն բացեց իր պայծառ, երկնագույն աչքերը, որպեսզի հաճույք եւ հիացմունք արտահայտի։:— Մտե՛քՕ՜, հայր Քեոն,— տեղից վեր թռավ միստր Հենչին,— այդ դո՞ւք եք։ Դե, նե՛րս եկեք։— Ո՛չ․ ո՛չ,— արագ֊արագ պատասխանեց հայր Քեոնը, շրթունքներն ուռցնելով, կարծես խոսում էր երեխայի հետ։— Նե՛րս եկեք, նստե՛ք։— Ո՛չ, ո՛չ,— ասաց հայր Քեոնը ցածր, քնքուշ թավշյա ձայնով,— չեմ ուզում ձեզ խանգարել։ Պարզապես միստր Հենչին։Ֆանինգին եմ փնտրում։— Նա մոտերքում է, «Սև Արծիվում»,— ասաց մհստր Հենչին,— բայց գուցե նե՞րս գայիք ու նստեի՞ք մի րոպե։— Ո՛չ, ո՛չ, շնորհակալություն։ Նրա հետ մի փոքր գործ ունեմ,— ասաց հայր Քեոնը,— խորի՛ն շնորհակալություն։

:Դռան մեջ երեւաց աղքատ եկեղեցականի կամ ավելի ճիշտ աղքատ դերասանի տեսքով մի մարդ։ Սերթուկը, որի բոլոր կոճակները կոճկած էին, պինդ գրկել էր նրա կարճ իրանը և հնարավոր չէր ասել, օձիքը արդյոք հոգևորականի՞ է, թե՝ աշխարհիկի, որովհետև հնամաշ սերթուկի օձիքը, որի մաշված կոճակներն անդրադարձնում էին մոմի լույսը, բարձրացված էր մինչև ականջները։ Գլխին կլոր, սև պինդ կտորից կարված ֆետրե գլխարկ կար։ Դեմքը, որ փայլում էր անձրևի կաթիլներից, նման էր հնացած դեղին տանուի, և միայն այտոսկրերի վրա էին երկու վարդագույն բծեր նշմարվում։ Նա անսպասելիորեն բաց արեց իր հսկայական բերանըշեմից ետ գնաց, որ արտահայտի հուսախաբություն և միաժամանակ լայն բացեց իր պայծառ, երկնագույն աչքերը, որպեսզի հաճույք եւ հիացմունք արտահայտի։:— Օ՜, հայր Քեոն,— տեղից վեր թռավ միստր Հենչինմոմակալներից մեկը ճանկելով,— այդ դո՞ւք եք։ Դե, նե՛րս եկեք։վազեց դեպի դուռը՝ սանդղահարթակը լուսավորելու համար։:— Ո՛չ. ո՛չ,— արագ-արագ պատասխանեց հայր Քեոնը—Օ՜, շրթունքներն ուռցնելովմի՛ անհանգստացեք, կարծես խոսում էր երեխայի հետ։խնդրում եմ։:— Նե՛րս եկեքԻ՞նչ եք ասում, նստե՛ք։աստիճանների վրա շատ մութ է։:— Ո՛չ, ո՛չ,— ասաց հայր Քեոնը ցածր, քնքուշ թավշյա ձայնով,— չեմ ուզում ձեզ խանգարել։ Պարզապես միստր Ֆանինգին եմ փնտրում։ես տեսնում եմ… Խորապես շնորհակալ եմ։:— Նա մոտերքում է, «Սև Արծիվում»,— ասաց մհստր Հենչին,— բայց գուցե նե՞րս գայիք ու նստեի՞ք մի րոպե։Հիմա արդեն տեղ կհասնե՞ք։:— Ո՛չ, ո՛չ, շնորհակալություն։ Նրա հետ մի փոքր գործ ունեմ,— ասաց հայր ՔեոնըԱյո՛,— խորի՛ն շնորհակալություն։այո՛… Շնորհակալ եմ։

:Նա շեմից ետ գնացՄիստր Հենչին վերադարձավ և մոմակալը դրեց սեղանին։ Նորից նստեց օջախի մոտ։ Մի քանի վայրկյան բոլորը լուռ էին։— Լսեք, Ջոն,— ասաց միստր Օ՚Քոնորը, նորից մի քարտ վերցնելով և ծխախոտը վառելով։― Հը՞մ։— Ո՞վ է սա իսկապես։— Մի ավելի հեշտ հարց տուր,— ասաց միստր Հենչին մոմակալներից մեկը ճանկելով, վազեց դեպի դուռը՝ սանդղահարթակը լուսավորելու համար։— Ֆանինգն ու նա իրարից անբաժան են։ Հաճախ են միասին Քևենի մոտ լինում։ Նա իսկապե՞ս քահանա է։:—Օ՜— Հը՛… ոնց որ թե… Իմ կարծիքով նա այն է, ինչը քոսոտ ոչխար է կոչվում։ Մեզ մոտ, փառք աստծո, մի՛ անհանգստացեքսրա նմանները քիչ են, խնդրում եմ։բայց դեռ կան… Երեւի բախտր չի բերել…:— Ի՞նչ եք ասումԻսկ ինչպե՞ս է փող աշխատում, աստիճանների վրա շատ մութ — հարցրեց միստր Օ՚Քոնորը։— Դա էլ մի ուրիշ հանելուկ է։:— Նա անդա՞մ է որեւէ մատուռի, եկեղեցու կամ միաբանության և կամ…— Ո՛չ, ո՛չ— պատասխանեց միստր Հենչին, ես տեսնում — կարծում եմ... Խորապես շնորհակալ եմ։, ինքն իր գլխի տերն է… ներիր ինձ, տեր իմ,— ավելացրեց,— որովհետև կարծում էի, թե մի դյուժին գարեջուրն է ժամանում։:— Հիմա արդեն տեղ կհասնե՞ք։Իսկ խմելու հույս կա՞,— հարցրեց միստր Օ՚Քոնորը։:— Իմ կոկորդն էլ է չորացել,— ասաց ծերունին։— Ես այդ անբանին երեք անգամ հարցրի, արդյո՞ք մի դյուժին գարեջուր կուղարկի,— ասաց միստր Հենչին,— քիչ առաջ նորից հարցրի, իսկ նա բաճկոնակն հագին, հենվել էր վաճառասեղանին և փսփսում Այո՛էր Օլդերման Քաուլիի հետ։— Ինչո՞ւ չհիշեցրիք,— ասաց միստր Օ՚Քոնորը։— Դե, մինչ նա խոսում էր Օլդերման Քաուլիի հետ, ես սպասեցի, որ ինքը նկատի ինձ, և ասացի․ «Այն փոքրիկ գործը, որի մասին ձեզ հետ խոսում էի»…։ «Ամեն ինչ լավ կլինի, միստր Հ․» — ասաց։ Իհա՛րկե, այդ մատնաչափիկը մեր մասին լրիվ մոռացել է։— Այդ թաղամասում ինչ֊որ բան է կազմակերպվում,— մտահոգված ասաց միստր Օ՚Ք՚ոնորը․― երեկ տեսա, թե ինչպես այդ երեքը փսփսում էին Սաֆոք սթրիթի անկյունում։— Կարծես գուշակում եմ, թե ինչ մտադրություն ունեն,— ասաց միստր Հենչին։— Մեր օրերում, եթե ուզում եք լորդ– քաղաքագլուխ դառնալ պետք է փող պարտք անեք քաղաքի հայրերից։ Այն ժամանակ նրանք ձեզ գլխավոր լորդ֊քաղաքագլուխ կդարձնեն։ Աստված վկա, ինքս էլ եմ մտադիր քաղաքի հայր դառնալ։ Ի՞նչ եք կարծում, այո՛... Շնորհակալ հարմա՞ր եմ։

:Միստր Հենչին վերադարձավ և մոմակալը դրեց սեղանին։ Նորից նստեց օջախի մոտ։ Մի քանի վայրկյան բոլորը լուռ էին։Օ՚Քոնորը ծիծաղեց։:— Լսեք, Ջոն,Եթե ամեն ինչ փող պատք անելու մեջ է…— ասաց միստր Օ՚Քոնորը, նորից մի քարտ վերցնելով Դղյակից դուրս կգամ դիմակով և ծխախոտը վառելով։:― Հը՞մ։:— Ո՞վ է սա իսկապես։:— Մի ավելի հեշտ հարց տուրթավիշով զուգված,— ասաց միստր Հենչին,— Ֆանինգն ու նա իրարից անբաժան են։ Հաճախ են միասին Քևենի մոտ լինում։ Նա իսկապե՞ս քահանա է։:— Հը՛... ոնց որ թե... Իմ կարծիքով նա այն էիսկ Զեքը՝ ետևս կանգնած, ինչը քոսոտ ոչխար է կոչվում։ Մեզ մոտ, փառք աստծո, սրա նմանները քիչ են, բայց դեռ կան... Երեւի բախտր չի բերել...շպարված պարիկով… է՜հ…:— Իսկ ինչպե՞ս է փող աշխատումինձ քո անձնական քարտուղարը դարձրու,— հարցրեց միստր Օ՚Քոնորը։Ջո՛ն։:— Դա էլ Անպայման։ Հայր Քեոնին էլ՝ անձնական խոստովանահայր։ Եվ բոլորս մի ուրիշ հանելուկ է։ընտանիք կկազմենք։:— Նա անդա՞մ Ճիշտ է որեւէ մատուռի, եկեղեցու կամ միաբանության և կամ...:— Ո՛չմի՛ստր Հենչի,— պատասխանեց միստր Հենչինասաց ծերունին,— կարծում եմ, ինքն իր գլխի տերն դուք մյուսների նման ագահ չեք լինի։ Օրերս խոսում էի ծերուկ Քեգենի՝ դռնապանի հետ։ «Տեր՛դ քեզ դուր գալի՞ս է... ներիր ինձ, տեր իմՓե՛թ,— ավելացրեցհարցնում եմ նրան,— որովհետև կարծում էի, թե մի դյուժին գարեջուրն երևում է ժամանում։:— Իսկ խմելու հույս կա՞,— հարցրեց միստր Օ՚Քոնորը։:— Իմ կոկորդն հյուրերի հոսքը այնքան էլ է չորացելշատ չի»։ «Ի՞նչ հյուրեր,— ասաց ծերունին։:— Ես այդ անբանին երեք անգամ հարցրի, արդյո՞ք մի դյուժին գարեջուր կուղարկիպատասխանում է,— ասաց միստր Հենչինինքն ի՛նչ է ուտում»։ Եվ գիտե՞ք,— քիչ առաջ նորից հարցրի, իսկ նա բաճկոնակն հագինինձ ինչ ասաց։ Բայց, հենվել էր վաճառասեղանին և փսփսում էր Օլդերման Քաուլիի հետ։ճիշտն ասած, չեմ հավատում։:— Ինչո՞ւ չհիշեցրիքԻ՞նչ ասաց,— ասաց միասին հարցրին միստր Հենչին ու միստր Օ՚Քոնորը։:— ԴեՆա ինձ ասաց «Ի՞նչ կասես, մինչ նա խոսում էր Օլդերման Քաուլիի հետ, ես սպասեցի, որ ինքը նկատի եթե Դուբլինի քաղաքագլուխն ինձկրպակ է ուղարկում մի ֆունտ կոտլետի համար; Ահա՛ քեզ հարուստ կյանք»։ «Չէ մի», և ասացի. «Այն փոքրիկ գործը– ասում եմ։ «Մի ֆունտ կոտլետ քաղաքագլխի համար», որի մասին ձեզ հետ խոսում էի»...։ «Ամեն ինչ լավ կլինի— ասում է։ «Էհ, միստր Հ.» — ասաց։ Իհա՛րկեասում եմ, այդ մատնաչափիկը մեր մասին լրիվ մոռացել է։— մարդիկ այս ի՜նչ են դարձել»։Դուռը թակեցին, եւ մի տղայի գլուխ ներս խցկվեց դռնից։:— Այդ թաղամասում ինչ-որ բան է կազմակերպվումԻ՞նչ կա,— մտահոգված ասաց միստր Օ՚Ք՚ոնորը.― երեկ տեսա, թե ինչպես այդ երեքը փսփսում էին Սաֆոք սթրիթի անկյունում։հարցրեց ծերունին։:— Կարծես գուշակում եմ, թե ինչ մտադրություն ունեն «Սև Արծիվից» ,— ասաց միստր Հենչին։— Մեր օրերումտղան, եթե ուզում եք լորդ– քաղաքագլուխ դառնալ պետք է փող պարտք անեք քաղաքի հայրերից։ Այն ժամանակ նրանք ձեզ գլխավոր լորդ-քաղաքագլուխ կդարձնեն։ Աստված վկա, ինքս էլ եմ մտադիր քաղաքի հայր դառնալ։ Ի՞նչ եք կարծում, հարմա՞ր եմ։կողքի վրա ներս խցկվեց և շշերով լի զամբյուղն ուժգին շրխկոցով դրեց հատակին։

:Միստր Օ՚Քոնորը ծիծաղեց։Ծերունին տղային օգնեց շշերը զամբյուղից սեղանի վրա տեղափոխել և հաշվեց բոլորը։ Հետո տղան զամբյուղը թևին գցեց ու ասաց․— Իսկ շշե՞րը, միստր։:— Եթե ամեն ինչ փող պատք անելու մեջ է...Ի՞նչ շշեր,— հարցրեց ծերունին։:— Դղյակից դուրս կգամ դիմակով և թավիշով զուգվածԹույլ չէ՞իք տա սկզբում դրանք դատարկել,— ասաց միստր Հենչին,— իսկ Զեքը՝ ետևս կանգնած, շպարված պարիկով... է՜հ...Հենչին։:— Իսկ ինձ քո անձնական քարտուղարը դարձրու, Ջո՛ն։Ինձ հրամայել են շշերը ետ տանել։:— Անպայման։ Հայր Քեոնին էլ՝ անձնական խոստովանահայր։ Եվ բոլորս մի ընտանիք կկազմենք։:— Ճիշտ է, մի՛ստր Հենչի Վաղն արի,— ասաց ծերունին,ծերունին։— դուք մյուսների նման ագահ չեք լինի։ Օրերս խոսում էի ծերուկ Քեգենի՝ դռնապանի հետ։ «Տեր՛դ քեզ դուր գալի՞ս է Լսի՛ր, Փե՛թտղա,— հարցնում եմ նրանկանչեց միստր Հենչին,— երևում էվազիր Օ՚Ֆարելի մոտ և խցանահանն ուզիր, հյուրերի հոսքը այնքան էլ շատ չի»։ «Ի՞նչ հյուրեր,— պատասխանում է,— ինքն ի՛նչ է ուտում»։ Եվ գիտե՞ք, նա ինձ ինչ ասաց։ Բայց, ճիշտն ասած, չեմ հավատում։:— Ի՞նչ ասաց,— միասին հարցրին ասա միստր Հենչին ու միստր Օ՚Քոնորը։:— Նա ինձ ասաց «Ի՞նչ կասես, եթե Դուբլինի քաղաքագլուխն ինձ կրպակ է ուղարկում մի ֆունտ կոտլետի Հենչիի համար; Ահա՛ քեզ հարուստ կյանք»։ «Չէ մի»,– ասում եմ։ «Մի ֆունտ կոտլետ քաղաքագլխի համար»,— ասում է։ «ԷհԱսա,— ասում եմ,— մարդիկ այս ի՜նչ են դարձել»։:Դուռը թակեցին, եւ մի տղայի գլուխ ներս խցկվեց դռնից։:— Ի՞նչ կա,— հարցրեց ծերունին։:— «Սև Արծիվից» ,— ասաց տղան, կողքի վրա ներս խցկվեց և շշերով լի զամբյուղն ուժգին շրխկոցով դրեց հատակին։որ հենց հիմա կվերադարձնենք։ Զամբյուղդ այստեղ թող։

:Ծերունին տղային օգնեց շշերը զամբյուղից սեղանի վրա տեղափոխել Տղան դուրս գնաց, և հաշվեց բոլորը։ Հետո տղան զամբյուղը թևին գցեց ու ասաց.միստր Հենչին ձեռքերն ուրախ– ուրախ շփելով, ասաց․:— Իսկ շշե՞րըԴե, միստր։նա այնքան էլ վատ մարդ չէ։ Ամեն դեպքում, խոսքի տերն է։:— Ի՞նչ շշերԲաժակներ չկան,— հարցրեց ասաց ծերունին։:— Թույլ չէ՞իք տա սկզբում դրանք դատարկելՄի անհանգստացեք, Ջե՚ք,— ասաց միստր Հենչին։:Հենչին,— Ինձ հրամայել մեզանից առաջ էլ շատ ու շատ լավ մարդիկ շշից են շշերը ետ տանել։խմել։:— Վաղն արիԻնչևէ, ավելի լավ է այդպես, քան ոչինչ,— ասաց ծերունին։միստր Օ՚Քոնորը։:— Լսի՛ր, տղա Նա վատ մարդ չէ,— կանչեց ասաց միստր ՀենչինՀինչին,— վազիր Օ՚Ֆարելի մոտ և խցանահանն ուզիր, ասա միստր Հենչիի համար է։ Ասամիայն թե Ֆանինգը նրան իր բուռն է հավաքել։ Դուք գիտեք, որ հենց հիմա կվերադարձնենք։ Զամբյուղդ այստեղ թող։նա իր մանր առևտրով էլ շատ լավ է ապրում։

:Տղան դուրս գնացվերադարձավ խցանահանը ձեռքին։ Ծերունին երեք շիշ բաց արեց և խցանահանը տղային էր վերադարձնում, և երբ միստր Հենչին ձեռքերն ուրախ– ուրախ շփելով, ասաց.ասաց․:— Դե, նա այնքան էլ վատ մարդ չէ։ Ամեն դեպքում― Խմել չե՞ս ուզում, խոսքի տերն է։տղա։ :— Բաժակներ չկան,— ասաց ծերունին։:— Մի անհանգստացեք, Ջե՚ք,— ասաց միստր Հենչին,— մեզանից առաջ էլ շատ ու շատ լավ մարդիկ շշից են խմել։:— Ինչևէ, ավելի լավ ― Եթե կարելի է այդպես, քան ոչինչ,— ասաց միստր Օ՚Քոնորը։:— Նա վատ մարդ չէ,— ասաց միստր Հինչին,— միայն թե Ֆանինգը նրան իր բուռն է հավաքել։ Դուք գիտեք, որ նա իր մանր առևտրով էլ շատ լավ է ապրում։տղան։

:Տղան վերադարձավ խցանահանը ձեռքին։ Ծերունին երեք տհաճությամբ մի շիշ էլ բաց արեց և խցանահանը տղային էր վերադարձնում, երբ միստր Հենչին ասաց. ու տեւնց տղային։:― Խմել չե՞ս ուզում— Քանի՞ տարեկան ես, տղա։ — հարցրեց։:― Եթե կարելի է, միստր— Տասնյոթ,— ասաց պատասխանեց տղան։

:Ծերունին տհաճությամբ մի շիշ էլ բաց արեց Քանի որ ծերունին այլևս ոչինչ չասաց, տղան վերցրեց շիշն ու տեւնց տղային։ասաց միստր Հենչիին․ «Իմ լավագույն մաղթանքները, սըր», հետո խմեց գարեջուրը, շիշը դրեց սեղանին և թևքով սրբեց բերանը։ Ապա վերցրեց խցանահանը և մի կողմ քաշվելով դուրս եկավ՝ քթի տակ հրաժեշտի ինչ֊որ բառեր փնթփնթալով։:— Քանի՞ տարեկան եսՀենց այսպես էլ սկսում են,— հարցրեց։ասաց ծերունին։:— ՏասնյոթՀամեստ, բայց խոստումնալից սկիզբ,— պատասխանեց տղան։ասաց միստր Հենչին։

:Քանի որ ծերունին այլևս ոչինչ չասացԾերունին բաժանեց բաց արած երեք շշերը, տղան վերցրեց շիշն ու ասաց միստր Հենչիին. «Իմ լավագույն մաղթանքներըև երեքն էլ միաժամանակ սկսեցին խմել։ Մի քիչ խմելուց հետո շշերը դրեցին օջախահարթակի վրա, սըր»այնպես, հետո խմեց գարեջուրըոր ձեռները հասնեն, շիշը դրեց սեղանին և թևքով սրբեց բերանը։ Ապա վերցրեց խցանահանը և մի կողմ քաշվելով դուրս եկավ՝ քթի տակ հրաժեշտի ինչ-որ բառեր փնթփնթալով։մեծ բավականությամբ խոր հոգոց հանեցին։:— Հենց այսպես էլ սկսում ենԱյսօր լավ աշխատեցի,— ասաց ծերունին։որոշ դադարից հետո խոսեց միստր Հենչին։:— ՀամեստԻսկապե՞ս, Ջոն։— Այո, Քրոֆթոնի հետ Դաուսոն սթրիթի վրա մի զույգ ձայն հավաքագրեցի։ Մեր մեջ ասած, Քրոֆթոնն իհարկե լավ մարդ է, բայց խոստումնալից սկիզբնախընտրական ագիտացիայի համար պիտանի չէ։ Լռում է,— ասաց միստր Հենչին։ինչպես ձուկը։ Կանգնում և մարդկանց է նայում։ Մինչդեռ ես եմ նրա փոխարեն բլբլացնում։

:Ծերունին բաժանեց բաց արած երեք շշերըԱյդ պահին երկու հոգի ներս մտան։ Նրանցից մեկն այնքան գեր էր, և երեքն էլ միաժամանակ սկսեցին խմել։ Մի քիչ խմելուց հետո շշերը դրեցին օջախահարթակի վրաոր թվում էր, այնպեսթե երկնագույն շևիոտից կոստյումի բոլոր կարերը ճարճատում էին նրա փքված մարմնի շարժումներից։ Դեմքը, որի արտահայտությունը ցլիկ էր հիշեցնում, լայն էր, աչքերը՝ դուրս պրծած, իսկ բեղերն արդեն ճերմակում էին։ Մյուսը, որ ձեռները հասնենավելի երիտասարդ ու բարակ էր, նիհար, և մեծ բավականությամբ խոր հոգոց հանեցին։մաքուր սափրած դեմք ուներ։ Շատ բարձր ծալովի օձիքով էր ու բոլորաձև գլխարկ էր դրել։:— Այսօր լավ աշխատեցիԲա՛րև, Քրոֆթոն,— որոշ դադարից հետո խոսեց ասաց միստր Հենչին։Հենչին հաստլիկին,— շան անունը տուր…:— Իսկապե՞սԽմի՞չքը որտեղից, Ջոն։— հարցրեց երիտասարդը, ―մի՞թե մեր կովը ծնել է։ :— ԱյոԴե, Քրոֆթոնի հետ Դաուսոն սթրիթի վրա մի զույգ ձայն հավաքագրեցի։ Մեր մեջ ասածիհարկե, Լայոնսն առաջին հերթին խմելու հոտն առավ,— ծիծաղելով ասաց միստր Օ՚Քոնորը։― Այդպե՞ս եք այցելում ընտրողներին,― հարցրեց միստր Լայոնսը,— իսկ ես ու Քրոֆթոնն իհարկե լավ մարդ էայս անձրևին ու ցրտին ձայների հետևից ենք ընկել։― Վայ, բայց նախընտրական ագիտացիայի համար պիտանի չէ։ Լռում էձե՛ր…, ինչպես ձուկը։ Կանգնում և մարդկանց է նայում։ Մինչդեռ – ասաց միստր Հենչին,– ես եմ նրա փոխարեն բլբլացնում։հինգ րոպեում ավելի շատ ձայն կհավաքեմ, քան դուք երկուսով մի շաբաթում։— Երկու շիշ գարեջուր բաց արեք, Ջե՛ք,― ասաց միստր Օ՚Քոնորը։— Ինչպե՞ս,— զարմացավ ծերունին,— երբ խցանահան չկա։— Սպասեք, սպասեք,— տեղից վեր թռավ միստր Հենչին,— երբևէ այսպիսի ֆոկուս տեսե՞լ եք։

:Այդ պահին երկու հոգի ներս մտան։ Նրանցից մեկն այնքան գեր էր, որ թվում էր, թե երկնագույն շևիոտից կոստյումի բոլոր կարերը ճարճատում էին նրա փքված մարմնի շարժումներից։ Դեմքը, որի արտահայտությունը ցլիկ էր հիշեցնում, լայն էր, աչքերը՝ դուրս պրծած, իսկ բեղերն արդեն ճերմակում էին։ Մյուսը, որ ավելի երիտասարդ ու բարակ էր, նիհար, մաքուր սափրած դեմք ուներ։ Շատ բարձր ծալովի օձիքով էր ու բոլորաձև գլխարկ էր դրել։:— Բա՛րև, Քրոֆթոն,— ասաց միստր Հենչին հաստլիկին,— շան անունը տուր...:— Խմի՞չքը որտեղից,— հարցրեց երիտասարդը, ―մի՞թե մեր կովը ծնել է։ :— Դե, իհարկե, Լայոնսն առաջին հերթին խմելու հոտն առավ,— ծիծաղելով ասաց միստր Օ՚Քոնորը։:― Այդպե՞ս եք այցելում ընտրողներին,― հարցրեց միստր Լայոնսը,— իսկ ես ու Քրոֆթոնն այս անձրևին ու ցրտին ձայների հետևից ենք ընկել։:― Վայ, ձե՛ր...,– ասաց միստր Հենչին,– ես հինգ րոպեում ավելի շատ ձայն կհավաքեմ, քան դուք երկուսով մի շաբաթում։:— Երկու շիշ գարեջուր բաց արեք, Ջե՛ք,― ասաց միստր Օ՚Քոնորը։:— Ինչպե՞ս,— զարմացավ ծերունին,— երբ խցանահան չկա։:— Սպասեք, սպասեք,— տեղից վեր թռավ միստր Հենչին,— երբևէ այսպիսի ֆոկուս տեսե՞լ եք։ :Նա սեղանից երկու շիշ վերցրեց և տանելով կրակի մոտ, դրեց բուխարիկի ցանցի վրա։ Հետո նորից նստեց օջախի դիմաց և խմեց իր շշից։ Միստր Լայոնսը նստեց սեղանի եզրին, գլխարկը ետ քաշեց ծոծրակին և սկսեց ճոճել ոտքերը։:— Ո՞րն է իմ շիշը,— հարցրեց։:— Այ, սա՛, սիրելիս,— ցույց տվեց միստր Հենչին։ Միստր Քրոֆթոնը նստեց արկղի վրա և անթարթ աչքերով սկսեց նայել ցանցի վրա դրված շշին։ Նա լռում էր երկու պատճառով։ Առաջինը՝ որն ինքնին հիմնավորված էր, այն էր, որ ոչինչ չուներ ասելու, երկրորդը՝ որ իր զրուցակիցներին իրենից ցածր էր դասում։ Նա ձայներ էր հավաքում Ուիլկինսի համար, սակայն երբ պահպանողականները հանեցին իրենց թեկնածուին և, երկու չարիքներից փոքրագույնն ընտրելով, ձայները տվեցին նացիոնալիստների թեկնածուին, նրան հրավիրեցին աշխատելու միստր Թիրնեյի համար։

:— Քրոֆթոն, ես հենց նոր ասում էի,– խոսեց միստր Հենչին, ոո քեզ հետ միասին այսօր բավականին ձայներ ենք հավաքել։:―Ո՞ւմ եք հավաքագրել,– հարցրեց միստր Լայոնսը։:― Նախ և առաջ Փարքսին, հետո Աթքինսոնին, նաեւ Ուորդին՝ Դաուսոն սթրիթից։ Հիանալի ծերուկ է, իսկական ջենտլմեն, հին պահպանողական։ «Բայց չէ՞ որ ձեր թեկնածուն նացիոնա՛լիստ է»,– ասում է։ «Հարգարժան մարդ է,– ասում եմ ― նա կպաշտաանի այն ամենը, ինչ կարող է մեր երկրին օգուտ բերել։ Ինքն էլ մեծ հարկեր է վճարում, քաղաքի կենտրոնում ընդարձակ տներ ունի, երեք գրասենյակ, և մի՞թե նրա շահերի օգտին չէ հարկերի իջեցումը։ Նա երևելի և մեծարգո քաղաքացի է,– ասում եմ,– աղքատախնամ ընկերության հոգաբարձու և ոչ մի կուսակցության չի պատկանում՝ ո՛չ լավին, ո՛չ վատին և ոչ էլ միջակին»։– Ահա թե ինչպես պետք է դրանց հետ խոսել։:— Իսկ թագավորական ուղերձի՞ մասին,— հարցրեց միստր Լայոնսը, պորտերը խմելուց և շուրթերը չպպացնելուց հետո։:— Ահա թե ինչ կասեմ,— պատասխանեց միստր Հենչին,— մեր երկրում, ինչպես ծերուկ Ուորդին ասացի, մեզ կյսաիտալ է հարկավոր։ Թագավորի ժամանումը փողի հոսք է դեպի այս երկիրը։ Դուբլինցիները դրանից կշահեն։ Ապա նայիր առափնյա այդ բոլոր գործարաններին— դրանք կանգնած են։ Տես, թե որքան փող կլինի երկրում, եթե հին արդյունաբերությունը վերականգնվի՝ գործարաններ, նավաշինարաններ և ֆաբրիկաներ։ Կապիտալ՝ ահա թե ինչ է մեզ պետք։:— Բայց լսիր, Ջոն,— ասաց միստր Օ՚Քոնորը,— ինչո՞ւ պետք է Անգլիայի թագավորին ողջունենք։ Չէ որ ինքը, Պառնելը...Պառնելը…:— Պառնելը մեռած է,— ասաց միստր Հենչին,— ահա թե որն է իմ տեսակետը։ Այժմ այդ պատանյակն է գահ բարձրանում, այն բանից հետո, երբ պառավ մայրը նրան հեռու պահեց բոլոր գործերից այնքան ժամանակ, մինչև որ տղայի մազերը ճերմակեցին։ Նա աշխարհիկ մարդ է և մեր հանդեպ լավ է տրամադրված։ Լավ տղա է և շատ բարեկիրթ, եթե ուզում եք իմ կարծիքն իմանալ, և հիմարություններ անող չէ։ Նա այսպես է մտածում. մտածում․ «Պառավը երբեք չէր այցելում այդ վայրենի իռլանդացիներին։ Սատանան տանի, ինքս կգնամ ու կտեսնեմ, թե նրանք ինչպիսին են»։ Եվ ի՞նչ, մենք պետք է վիրավորե՞նք այդ մարդուն, որ մեզ այցելում է բարեկամաբար։ Հը՞, ճիշտ չե՞մ ասում, Քրոֆթոն։

:Միստր Քրոֆթոնը գլխով արեց։:— Սակայն, վերջիվերջո,— հաստատորեն ասաց միստր Լայոնսը,— Էդուարդ թագավորի կյա՛նքը, գիտեք, այնքան էլ...էլ…:— Անցածը ետ չի դառնա,— ասաց միստր Հենչին,— ես ինքս հիացած եմ նրանով։ Նա էլ ինձ ու ձեր նման ամենասովորական շվայտ մարդկանցից է։ Խմելուն դեմ չէ, հավանաբար նաև կնամոլ է, լավ էլ մարդիկ է։ Դե, գրո՛ղը տանի, մի՞թե մենք՝ իռլանդացիներս, արդար լինել չենք կարող։:— Այդ ամենը հիանալի է,— ասաց միստր Լայոնսը,– բայց այժմ եկեք նայենք Պառնելի գործին։:— Աստծո սիրուն,— ասաց միստր Հենչին,— ո՞րն է այստեղ համանմանությունը։:— Ուզում եմ ասել,— շարունակեց միստր Լայոնսը,— որ մենք մեր իդեալներն ունենք։ Հանուն ինչի՞ պետք է ողջունենք նման մարդուն։ Մի՞թե կարծում եք, թե Պառնելը, այն ամենից հետո, ինչ արեց, մեզ հարմար առաջնորդ էր։ Եվ ինչո՞ւ պետք է ողջունենք Էդուարդ Յոթերորդին։:— Այսօր Պառնելի մահվան տարելիցն է,— ասաց միստր Օ՚Քոնորը,— եկեք հին դարմանը քամուն չտանք։ Այժմ, երբ նա մեռել-գնացել մեռել֊գնացել է, բոլորս էլ հարգում ենք նրան, նույնիսկ պահպանողականները,— ավելացրեց նա, շրջվելով դեպի միստր Քրոֆթոնը։

:Թրա՛խկ։ Ուշացած խցանը թռավ միստր Քրոֆթոնի շշից։ Նա վեր կացավ արկղի վրայից ու մոտեցավ կրակին։ Վերադարձավ ավարը ձեռքին և խուլ ձայնով ասաց.ասաց․:— Պառլամենտում մեր կողմնակիցները հարգում էին նրան, որովհետև նա ջենտլմեն էր։:— Ճի՛շտ է, Քրոֆթոն,— ոգևորված արձագանքեց միստր Հենչին,— նա միակ մարդն էր, որ կարողանում էր զսպել այղ հրոսախումբը։ «Լռեցե՚ք, շներ։ Զգա՛ստ, լակոտներ»։ Այսպես էր խոսում նրանց հետ։ Ներս եկեք, Ջո։ Ներս եկեք,— բղավեց նա, դռների մեջ նկատելով միստր Հայնսին։

:Միստր Հայնսը ղանդաղ ներս քայլեց։:— Սի շիշ էլ բաց արեք, Ջեք,― ասաց միստր Հենչին,— Օ՚, մոռացել էի, որ խցանահան չունենք։ Ոչինչ, մի շիշ տվեք դնեմ կրակի վրա։

:Ծերունին շիշը նրան մեկնեց, և միստր Հենչին այն տեղավորեց ցանցի վրա։:— Նստեք, Ջո,― ասաց միստր Օ՚Քոնորը,― հենց նոր առաջնորդի մասին էինք խոսում։:— Այո, այո,— ասաց միստր Հենչին։

:Միստր Հայնսը նստեց սեղանի եզրին, միստր Լայոնսի կողքին, սակայն ոչինչ չասաց։:— Ահա, ի վերջո, մեկը, որ նրանից երես չի թեքել,— ասաց միստր Հենչին։― Աստված վկա, ապրե՛ք, Ջո։ Բայց դուք իսկապես նրա կողմն եք կանգնում, ինչպես վայել է իսկական տղամարդուն։:— Լսեք, Ջո,―հանկարծ ասաց միստր Օ՚Քոնորը,― արտասանեք այն բանաստեղծությունը... բանաստեղծությունը… որ գրել եք...հիշո՞ւմ եք…հիշո՞ւմ եք։ Անգիր գիտե՞ք։:―Օ՚, իսկապես,— ասաց միստր Հենչին,— արտասանեք։ Երբևէ լսե՞լ եք, Քրոֆթոն։ Դե հիմա լսեք, սքանչելի բանաստեղծություն է։:― Սկսե՛ք, Ջո,― խնդրեց միստր Օ՚Քոնորը,― դե՛, առանց վախենալու։

:Երևում էր, որ միստր Հայնսն իսկույն չհիշեց այն բանաստեղծությունը, որի մասին խոսում էին, սակայն մի պահ մտածելով ասաց.ասաց․:— Ա՜, այդ բանաստեղծությունը... բանաստեղծությունը… շատ վաղուցվա բան է։:— Դե լավ, մի համառեք,— ասաց միստր Օ՚Քոնորը։:— Շը՜շ,— բոլորին լռեցրեց միստր Հենչին,— սկսեք, Ջո։:Միստր Հայնսը դեռ տատանվում էր։ Հետո համընդհանուր լռության մեջ հանեց գլխարկը, դրեց սեղանին և ոտքի կանգնեց։ Կարծես մտքում բանաստեղծությունն էր կրկնում։ Երկարատև ընդմիջումից հետո հայտարարեց.հայտարարեց․

:Պառնելի մահը

:6-ը 6֊ը հոկտեմբերի 1891 թվականի

:Ապա մի քանի անգամ մաքրելով կոկորդն, սկսեց արտասանել.արտասանել․<poem>Վախճանվել է, արքան չկա, Վիշտդ ողբա, դժբախտ էրին,Անշունչ, կարծես, խոսում է նա՝ Անմեղ զոհը չար դավերի։

:Վախճանվել է, արքան չկաԹունավորեց չար ոհմակը, :Վիշտդ ողբա, դժբախտ էրինՈրին նա էր փառքի կոչում,:Անշունչ, կարծես, խոսում Ծեր Էրինի երազանքը Դիի մոտ է նա՝ :Անմեղ զոհը չար դավերի։արդեն հանգչում։

:Թունավորեց չար ոհմակըԵվ հյուղ լինի, թե ճոխ պալատ, :Որին նա էր փառքի կոչումԻռլանդ սիրտը ուր էլ թևի, :Ծեր Էրինի երազանքը :Դիի մոտ Ողբում է արդեն հանգչում։միշտ ու անընդհատ Ճակատագիրն իր արքայի։

:Եվ հյուղ լինի, թե ճոխ պալատՆա փառք պիտի բերեր երկրին, :Իռլանդ սիրտը ուր էլ թևիԶինվորներին՝ անմար վւառքի, :Ողբում է միշտ ու անընդհատ Դեպի երկինք պարվեր պիտի :Ճակատագիրն իր արքայի։Կանաչ դրոշն հայրենիքի։

:Նա փառք պիտի բերեր երկրին, Հոգու ձգտումն ազատության :Զինվորներին՝ անմար վւառքիԱվա՛ղ, միայն երազ մնաց, :Դեպի երկինք պարվեր պիտի Քիչ էր մնում հասներ դրան, :Կանաչ դրոշն հայրենիքի։Բայց նա ընկավ սրից դաժան։

:Հոգու ձգտումն ազատության :Ավա՛ղԱմո՛թ նրա խարդախ ձեռքին, միայն երազ մնացՈր սպանեց տիրոջն արի, :Քիչ էր մնում հասներ դրանՀանձնեց ստոր, սև ոհմակին :Բայց նա ընկավ սրից դաժան։Չար ու զազիր կավատների։

:Ամո՛թ նրա խարդախ ձեռքինԱնե՛ծք նրանց հիշատակին, :Որ սպանեց տիրոջն արի, Ով որ վարձեց անունը մեծ :Հանձնեց ստոր, սև ոհմակին Անարգել ու ցեխը գցել— :Չար ու զազիր կավատների։Նա իր վաւռքով նրանց մերժեց։

:Անե՛ծք նրանց հիշատակինԱյո՚, ընկավ քաջի նման, :Ով որ վարձեց անունը մեծ Բայց վեհ մնաց նա մինչ ի մահ, :Անարգել ու ցեխը գցել— Եվ այդ մահով դասիր նրան :Նա իր վաւռքով նրանց մերժեց։Հերոսներիդ շարքում անմահ։

:Այո՚, ընկավ քաջի նման, Եվ պայքարի ոչ մի հնչյուն :Բայց վեհ մնաց նա մինչ ի մահՉի խանգարում քունը բարի, :Եվ այդ մահով դասիր Հիմա նրան էլ չեն կանչում :Հերոսներիդ շարքում անմահ։Գագաթները վսեմ փառքի։

:Եվ պայքարի ոչ մի հնչյուն Ու, հաղթեցին ստոր մարդիկ, :Չի խանգարում քունը բարիԷրին, նրա հոգին արի :Հիմա նրան էլ չեն կանչում Վեր կհսանի ինչպես փյունիկ, :Գագաթները վսեմ փառքի։Երբ արշալույսը շառագի։

:ՈւԱյդ օրն, հաղթեցին ստոր մարդիկԷրի՛ն, կբերի քեզ :ԷրինԱզատության իշխանություն, նրա հոգին արի :Վեր կհսանի ինչպես փյունիկ, Խինդի գավաթ կբարձրացնես :Հիշատակին մեծ Պառնելի։</poem>Միստր Հայնսը նորից նստեց սեղանին։ Երբ արշալույսը շառագի։վերջացրեց արտասանությունը, լռություն տիրեց, ապա բուռն ծափահարությունների տարափ, նույնիսկ միստր Լայոնսն էր ծափահարում։ Միառժամանակ ծափահարությունները շարունակվեցին։ Երբ դադարեցին, հանդիսականները լուռ խմեցին իրենց շշեորվ։

:Այդ օրնԹը՛րխկ։ Խցա՛նը դուր՛ս թռավ միստ՛ր Հայնսի շշից, Էրի՛նբայց նա, կբերի քեզ առանց գլխարկի եւ ամբողջովին կարմրատակած, նստած մնաց սեղանին։ Կարծես չէր լսել շշի ձայնը։:Ազատության իշխանություն— Ապրե՛ք, Ջո,— ասաց միստր Օ՚Քոնորը եւ հուզմունքը թաքցնելու համար գրպանից հանեց ծխախոտաթուղթն ու քսակը։:Խինդի գավաթ կբարձրացնես :Հիշատակին մեծ Պառնելի։― Դե, ի՞նչ կարծիքի եք, Քրոֆթոն,— բղավեց միստր Հենչիս,― սքանչելի էր, չէ՞։

:Միստր Հայնսը նորից նստեց սեղանին։ Երբ վերջացրեց արտասանությունըՔրոֆթոնն ասաց, լռություն տիրեց, ապա բուռն ծափահարությունների տարափ, նույնիսկ միստր Լայոնսն էր ծափահարում։ Միառժամանակ ծափահարությունները շարունակվեցին։ Երբ դադարեցին, հանդիսականները լուռ խմեցին իրենց շշեորվ։որ դա հիանալի բանաստեղծություն էր։

:Թը՛րխկ։ Խցա՛նը դուր՛ս թռավ միստ՛ր Հայնսի շշից, բայց նա, առանց գլխարկի եւ ամբողջովին կարմրատակած, նստած մնաց սեղանին։ Կարծես չէր լսել շշի ձայնը։:— Ապրե՛ք, Ջո,— ասաց միստր Օ՚Քոնորը եւ հուզմունքը թաքցնելու համար գրպանից հանեց ծխախոտաթուղթն ու քսակը։:― Դե, ի՞նչ կարծիքի եք, Քրոֆթոն,— բղավեց միստր Հենչիս,― սքանչելի էր, չէ՞։ :Միստր Քրոֆթոնն ասաց, որ դա հիանալի բանաստեղծություն էր։    | *Բաղեղի օր— Հոկտեմբերի 6ը՝ Չարլզ Ստյուարտ Պառնելի մահվան տարելիցը։ Պառնելի այն կողմնակիցները, որոնք հավատարիմ են մնացել նրա հիշատակին, այդ օրը լամբակների մեջ բաղեղի տերևներ են կրում (ծ. թ.) :  [[Կատեգորիա:արձակ]]<references/>