― Արժի՞ տեսնել, որ,― երկմտանքով հարցրեց Կ֊ն, սակայն կատարածուի հետ գնալու մեծ ցանկություն զգաց։
― Դե, ես կարծեցի, թե կհետաքրքրի Ձեզ։
― Լավ, կգամ,― ասաց Կ֊ն ու կատարածուից ավելի արագ վազեց աստիճաններին ի վեր։
Ներս մտնելոիս նա քիչ էր մնում ընկներ, որոհվետև դռան հետևում մի աստիճան էլ կար։
― Այցելուների վրա այնքան էլ ուշադրություն չեն դարձնում։ Ընդհանրապես ուշադրություն եչն դարձնում։ Դուք միայն ընդունարանը նայեք։― Ցույց տվեց կատարածուն։
Միջանցքը երկար էր, կոշտուկոպիտ տաշված դռները ձեղնահարկի տարբեր բաժանմուքներն էին տանում։ Թեև լույսի անմիջական ոչ մի ճառայգաթ ներս չէր թափանցում, միջանցքում, այնուամենայնիվ, այնքան էլ մութ չէր, որովհետև բաժանմունքներից մի քանիսը տախտակե հոծ պատերի փոխարեն միջանցքի վրա բացվող, մինչև առաստաղ հասնող փայտե ճաղերով էին։ Նրանց միջով որոշ քանակի լույս էր ներթափանցում, և կարելի էր տեսնել, թե ինչպես մի քաի պաշտոնյաներ գրում էին սեղանների առաջ նստած կամ կանգնել էին ճաղերի մոտ ու անցքերից նայում էին դուրս՝ միջանցքի մարդկանց։ Օրը կիրակի էր, և, հավանաբար, այդ էր պատճառը, որ միջանցքում քիչ մարդ կար, եղածներն էլ շատ համեստ տպավորություն էին թողնում։ Նրանք նստել էին պատերի տակ իրարից համարյա հավասար հեռավորության վրա դրված փայտե նստարաններին։ Բոլորն անխտիր անփույթ էին հագնվված, թեև նրանց մեծ մասը՝ դատելով դմեքի արտահայտություններից, կեցվածքներից, մազմորուքից և այլ հազիվ նկատելի, փոքր մանրամասնություններից, հասարակության բաձր խավին էին պատկանում։ Կախիչ ընդհանրապես չկար, և նրանք հավանաբար մեկը մյուսի օրինակին հետևելով, գլխարկները դրել էին նստարանների տակ։ Երբ դռան մոտ նստածները Կ֊ին ու կատարածուին տեսա, ողջույնի համար ոտքի կանգնեցին, և, որովհետև մյուսները նույնպես տեսան, մտածեցին, թե իրենք էլ պետք է ողջունեն․ նրանաց առաջ շարժվելուն զուգահեռ, միջանցքում նստածները ոտքի կանգնեցին։ Նրանք երբեք ձիգ ձգված չէին կանգնում․ մեջքները կորացած էին, ծնկները՝ ծալված, կանգնել էին փողոցի մուրացկանների նման։ Կ֊ն սպասեց, մինչև հետևից եկող կատարածուն հավասարվեց իրեն, և ասաց․
― Ինչք՜ն պետք է նվաստացած լինեն նրանք։
― Այո, նրանք մեղադրյալներ են։ Այստեղ ում տեսնում եք, բոլորը մեղադրյալներ են։
― Իսկապե՞ս։ Այդ դպքում նրանց իմ գործընկերներն են։ Ի՞նչն է այստեղ Ձեր սպասելու պատճառը։― Մոտիկ կանգնած բարձրահասակ, սլացիկ, արդեն համարյա՝ ալեհեր մազերով մարդու կողմը շրջվեց և քաղաքավարի հարցրեց Կ֊ն։ Այդ անսպասելի հարցը, սակայն, շփոթեցրեց մարդուն, և դա ավեի անախորժ տպավորություն թողեց, որովհետև պարզ երևում էր, որ դիմացը կանգնածը աշխարհ տեսած մարդ է, որ մի այլ տեղ, իհարկե, կկարողանար տիրապետել իրեն և շատերի հանդեպ գերազանցություն ունենալ․ ու նրա արաժանապատվությունը հեշտուհանգիստ չէր տեղի տալիս։ Այստեղ, սակայն, նա չէր կարողանում նման մի հասարակ հարցի պատասխանել։ Նայում էր մյուսներին, կարծես նրացք պարտավոր էին օգնել իրեն, և ոչ ոք չէր կարող պատասոխան ակնկալել նրանից, եթե օգնության չհասնեին։ Կատարածուն մոտեցավ և ոտքի կանգնած մարդուն հանգստացնելու, առույգություն հաղորդելու նպատակով ասաց․
― Պարոնն, ախր, հարցնում է միայն, թե ի՞նչն է Ձեր՝ այստեղ սպասելու պատճառը։ Պատասխանեք, ախր։
― Ես սպասում եմ․․․― Երևում է կատարածուի ձայնը դրական ազդեցություն ունեցավ, սակայն դիմացինի պատասխանը ասված մի քանի բառից այն կողմ չանցավ։ Գուցե հարցին որոշակի ճշգրտությամբ պատասխանելու ձգտումը պատճառ դարձավ նման սկիզբ ընտրելուն, սակայն շարունակությունը առայժմ բացակայում էր։ Սպասողներից մի քանիսը խմբվեցին նրա շուրջը, կատարածուն հեռացրեց նրանց։
― Հեռու, հեռու։ Ազատեք միջանցքը։
Նրանք ետ քաշվեցին, բայց ոչ մինչև իրենց նախկին տեղերը։ Այդ ընթացքում տղամարդը՝ ում Կ֊ն ուղղել էր հարցը, հավաքեց իրեն և պատասխանեց, մինչև անգամ ժպտաց։
― Մի ամիս առաջ իմ գործի կապակցությամբ ապացույցներ ներկայացնելու մի քանի միջնորդագիր եմ հանձնել և դրանց վավերացմանն եմ սպասում։
― Բայց, երևում է, Դուք շատ եք նեղություն տվել Ձեզ։
― Այո, ախր իմ գործն է։
― Ոչ ամեն ոք է Ձեզ նման մտածում,― առարկեց Կ֊ն։― Օրինակ, ես էլ Ձեզ նման մեղադրյալ եմ, սակայն, թեկուզ մեռնեմ, ոչ միջնորդագիր կներկայացնեմ, ոչ էլ նման բան կձեռնարկեմ։ Դուք միջնորդագիրն անհրաժե՞շտ եք համարում։
― Ճշմարիտը չեմ կարող ասել։― Կատարյալ տարակուսանքի մեջ ասաց մարդը։ Պարզ երևում էր, որ նա մտածում էր, թե Կ֊ն կատակ է անում իր հետ։ Այդ էր պատճառը, որ նա, վախենալով, թե կարող է նոր սխալ թույլ տալ, հաճույքով ցանկացավ կրկնել նախկին պատասխանը, սակայն Կ֊ի անհամբեր հայացքի տակ ասաց միայն․
― Ինձ համար կարող եմ ասել, որ միջնորդագիր ներկայացրել եմ։
― Դուք հավանաբար չե՞ք հավատում, որ ես մեղադրյալ եմ։
― Ոչ։ Ի՜նչ եք ասում։ Անշուշտ։― Մարդը մի փոքր կողքի քաշվեց, բայց նրա պատասխանի մեջ ոչ թե հավատ, այլ վախ կար։
― Ուրեմն չե՞ք հավատում։― Դիմացինի հնազանդւոյթւոնից գրգռված Կ֊ն չհասկանալով իր արածը, բռնեց նրա ձեռքից, ասես ուզում էր ստիպելով հավատացնել։ Նա այդ մարդուն ցավ պատճառելու ցանկություն չուներ, միայն թեթևակի բռնեց նրա ձեռքը, մինչդեռ տղամարդը այնպես բղավեց, որ թվաց, թե Կ֊ն ոչ թե երկու մատով, այլ շիակցած աքցանով էր բռնել։ Ծիծաղելի ճիչը Կ֊ի մեջ վերջնականապես զզվանք առաջացրեց այդ մարդու հանդեպ․ ավելի ալվ, որ չեն հավատում, թե ինքը մեղադրյալ է։ Գուցե դիմացինը դատավորի տեղ էր դրել իրեն։ Հրաժեշտ տալով, նա ավելի ամուր սեղմեց այդ մարդու ձեռքը, ետ հերց նստարանին ու շարունակեց ճանապարհը։
― Մեղադրյալների մեծ մասն այնպես զգայուն են,― ասաց կատարածուն։
Միջանցքում նստածները նրանց թիկունքում խմբվեցին տղամարդու շուրջը (վերջինս այլևս չէր բղավում) և կարեծս կատարվածի մանրամասներն էին հարցնում։ Կ֊ին ընդառաջ մի պահակ էր գալիս։ Նրան հիմնականում կարելի էր միայն թրից ճանաչել։ Դատելով գունից՝ թրի պատյանն ալյումինից էր։ Կ֊ն շատ զարամցավ և նույնիսկ պարզեց ձեռքը։ Պահակը, որաղաղակի պատճառով էր մոտեցել, հարցրեց, թե ի՞նչ է պատահել։ Կատարածուն փորձեց մի քանի բառով հանգստացնել նրան, սակայն պահակը հայտարարեց, թե ինքն անձամբ կստուգի, պատվի առավ ու փութկոտ (երևի հոդատապով էր տառապում, բայց մանրաքայլ հեռացավ։
Կ֊ն այնքան էլ շատ չմտահոգվեց պահակի ու միջանքում նստածների մասին։ Պատճառն այն էր, որ միջանքոի մեջտեղից դեպի աջ տանող անդուռ բացված տեսավ։ Նա կատարածուին հարցրեց՝ արդյոք սա՞ է ճիշտ ճանապարհը, դրական պատասխան ստացավ ու աջ թեքվեց։ Նրա համար շատ տհաճ էր կատարածուի առջևից մեկ կամ երկու քայլ հեռավորությամբ քայլելը, միջանցքում դա կարող էր այն տպավորությունը թողնել, թե ինքը ձերբակալված է, հարցաքննության է տարվում։ Նա հաճախ սպասում էր, մինչև կատարածուն հավասարվում էր, սակայն վերջինս նորից էր ետ ընկնում։ Վերջում արդեն, անհաճո զգացմանը վերջ տալու համար, նա դիմեց կատարածուին․
― Արդեն տեսա, թե ինչ կա այստեղ։ Հիմա դուրս գնալ եմ ուզում այստեղից։
― Դուք դեռ ամեն ինչ չեք տեսել։― Միանգամից անխարդախ տեսքով ասաց կատարածուն։
― Ես չեմ ուզում ամեն ինչ տեսնել։― Կ֊ն, իրոք, արդեն հոգնածություն է զգում։― Ես գնալ եմ ուզում։ Ինչպե՞ս գտնեմ ելքը։
― Դուք, ինչ է, մոլորվե՞լ եք արդեն։― Զարմացած հարցրեց կատարածուն։― Գնացեք մինչև անկյունը, այնտեղից՝ աջ, միջանցքով՝ ուղիղ, մինչև դուռը։
― Եկեք ինձ հետ։ Ցույց տվեք ճանապարհը։ Ես կխառնեմ ճանապարհները։ Դրանք այստեղ այնքան շատ են։
― Միակ ճանապարհն այդ է։― Այժմ արդեն կշտամբանքով՝ ասաց կատարածուն։― Ես չեմ կարող Ձեզ հետ վերադառնալ։ Զեկուցելու բան ունեմ և առանց այդ էլ Ձեր պատճառով ահագին ժամանակ կորցրի։
― Եկեք ինձ հետ։― Արդեն ավելի կտրուկ պահանջեց Կ֊ն․ նա կատարածուին կարծես ինչ֊որ անճշտության մեջ էր բռնացրել։