Որոնք տխրորեն խորհում են բոլոր այն մարդկանց մասին, ում գուցե կյանքում չեն տեսնի կրկին,
Քանզի այս վերջին պատերազմի հետ անտես դառնալու արվեստը սաստիկ առաջադիմեց։
</poem>
===Վերագտնված վարսափունջը===
<poem>
Շագանակագույն վարսափունջը այն
Նա իր հուշերում գտնում է կրկին։
— Հիշո՞ւմ ես, չէիր հավատում այնժամ
Մեր տարօրինակ, անսովո՜ր բախտին։
— Հեշո՜ւմ եմ,— հեծծեց վարսափունջը այն,—
Մոնմարտրը չքնաղ, Շապել ծառուղին
Եվ օրը, երբ որ առաջին անգամ
Ես հայտնըվեցի քո դռան շեմքին։
— Եվ այնտեղ ընկավ թոշնած աշնան պես
Իմ հիշատակի վարսափունջը այն,
Իսկ մեր բախտը, որ զարմացնում է քեզ,
Ձուլվում է արգեն մահացող օրվան։
</poem>
===Գեղեցիկ շիկահերը===
<poem>
Ես եմ ահա բոլորիդ դեմ, ե՛ս եմ՝ մի մարդ, լեցուն առողջ դատողությամբ,
Որ ճանաչում է այս կյանքը, մահվան մասին գիտե այնքան, ինչքան կարող է իմանալ ապրող֊շնչող մի արարած,
Որ ճաշակել է վշտերը եւ խինդերը սիրո,
Պարտադրել է հաճախ մարդկանց գաղափարներն իր սեփական,
Որ լեզուներ գիտե բազում
Եվ ճամփորդել է բավական,
Որ տեսել է պատերազմը որպես հրետանավոր եւ հետեւակ,
Որ գլխից է վիրավորվել, շաղափվել է զգայազուրկ
Եվ թեժ մարտում կորցրել է ընկերներին իր լավագույն։
Ես հնի եւ նորի մասին գիտեմ այնքան, ինչքան մի մարդ ի զորու է իմանալու։
Եվ ես այսօր, առանց երբեք խորհելու այս պատերազմի մասին անհաշտ,
Որը մղվում է մեր միջեւ ու մեզ համար, բարեկամնե՛ր,
Ահա դատում եմ Օրենքի, ավանդության, հնարանքի եւ Դիպվածի պայքարների մասին երկար։
Դո՛ւք, ում շրթներն են արարված ի պատկերի շրթունքների աստվածային,
Շրթներ, որոնք ինքնին օրենքն են անհեղելի՝
Ներողամիտ եղեք, երբ մեզ համեմատեք այն մարդկանց հետ,
Որոնք օրենքն էին, օրե՜նքը կատարյալ,
Մեզ, որ դիպվածն ենք որոնում ամենուրեք։
Ոսոխներ չենք մենք ձեզ համար։
Մենք ուզում ենք ցույց տալ ձեզ լայն ու անսովոր հորիզոններ,
Ուր ծաղկավոր խորհուրդն է միշտ տրվում նրան, ով քաղելու ձեռքեր ունի,
Ուր երբեւէ չտեսնված նոր գույներ կան ու կրակներ,
Բյուր միրաժներ կան խուսափուկ,
Որոնց պետք է ձեւ ու մարմին տալ տակավին։
Մենք ուզում ենք հետախուզել անհուն աշխարհը բարության, ուր ամեն ինչ լռում է դեռ,
Հետախուզել ժամանակը, վտարել այն կամ ետ բերել։
Գթությո՜ւն մեզ, որ մարտնչում ենք գալիքի
Եվ անեզրի սահմանների վրա անդուլ,
Գթությո՜ւն մեր սխալներին եւ գթությո՜ւն մեր մեղքերին։
Ահա ամառն է մոտենում՝ եղանակը խիստ ու դաժան։
Մեռավ արդեն երիտասարդ իմ հասակը գարնան նման։
Օ՜, արեգա՛կ, ժամանակն է հիմա կիզիչ դատողության։
:::Եվ սպասում եմ ես նրան,
Որ հետեւեմ իր ձեւերին ազնվական։
Թող վերջապես նա հասկանա, թե սիրում եմ միայն իրեն։
Գալիս է նա ու ձգում ինձ մագնիսորեն։
:::Նա ունի վեհ կերպարանք,
:::Մի պաշտելի ու չիկահեր կնոջ նման։
Նրա վարսերը ոսկի
Փայլակներ են, որոնք կարծես չեն հանգի
Կամ սիգաճեմ բոց ու շող
Թեյավարդի թըփերի մեջ թառամող։
Սակայն, մարդի՛կ երկրագնդի, մանավանդ դո՛ւք, ազգակիցցնե՛ր,
Ծիծաղեցե՛ք, ծիծաղեցե՛ք ինձ վրա,
Որովհետեւ այնքան բան կա, որ ձեզ ասել սիրտ չեմ անում,
Այնքա՜ն բան կա, որ դո՛ւք իսկ թույլ չեք տա, որ ձեզ ասեմ։
Օ՜, գթացե՛ք ինձ վրա։
</poem>
==Հետմահու գրքերից==
===Պոեմ===
<poem>
Նա ներս է մտել։
Նստել է նա։
Նա չի նայում կարմրահեր բոցին։
Վառվում է լուցկին։
Մեկնել է նա։
</poem>
===15 ապրիլի, 1915===
<poem>
Գրում եմ մեն֊մենակ՝ մի խարույկի դողդոջ
::Ցոլքերի տակ։
Մերթ մի արկի հեծքն է ճեղքում գիշերն ամբողջ,
::Իսկ մերթ հստակ
Լսվում է, թե ինչպես մի հեծյալ է վարգում
::Ճանապարհին,
Եվ մերթ էլ մի անծեղ ճչում է չարագույժ։
::Հազիվ ձեռքն իմ
Այս տողերն է գրում։ Ցտեսությո՜ւն, իմ սե՛ր։
::Թղթին դեռ կան
Խորհրդավոր գծեր, որ նշաններն են մեր
::Երջանկության։
Խորհրդավո՜ր իմ սեր, օ, լՅո՛ւ, կյանքը պիտի
::Ընծայի մե
Այնքա՜ն պահեր անհագ հեշտանքի ու խինդի․
::Դեռ դու եւ ես
Կզգանք սերը միակ։ Ցտեսությո՜ւն, իմ սի՛րտ։
::Հիմա ես այդ
Խորհրդավոր աստղն եմ տեսնում, որ աչքերիդ
::Ա՛հ, երկիմաստ
Գույնը ունի։ Ահա քո նայվածքն է իմ դեմ։
::Եվ սուր մի փուշ
Խոցում է ինձ կրկին։ Ցտեսությո՜ւն, արդեն
::Գիշեր է ուշ։
</poem>