Changes

Դասական ուղղագրութեան կանոններ

Ավելացվել է 4125 բայտ, 02:51, 21 Հունիսի 2014
Նոր ուղղագրութեան '''յա''' տառազոյգի փոխարէն դասական ուղագրութիւնն ունի '''եա''' տառազոյգը, ինչպէս՝ '''Թումանեան, Տէրեան, Գալստեան, առաւօտեան, ամերիկեան, ալպեան, ապրիլեան, երկարամեայ, կիրակնօրեայ, քրոստոնեայ''' եւ այլն: Նաև՝ Ազայեան, '''Սարոյեան, Գաոյեան, Թեքէեան''' եւ այլն, այսինքն՝ '''ա'''-ից եւ '''ո'''-ից յետոյ աւելանում է '''-յեան''': Պէտք է գրել նաև՝ '''հայեացք, Գայեանէ, ախոյեան, դայեակ''' եւ այլն:
 
= Հ թէ Յ =
 
Դասական ուղղագրութեամբ միեւնոյն արժէքով բառասկզբում գրւում է եւ '''հ''' , եւ '''յ''', ընդ որում '''հ'''-ով սկսուող բառերը շատ աւելի են '''յ'''-ով սկսուողներից: Ուրեմն, ճիշտ գրելու համար պէտք է յիշել, թէ որ բառերն են '''յ'''-ով սկսւում:
Եթե գրական լեզուի բառասկզբի '''հ''' հնչիւնը բարբառներում (Վանի, Խոյի, Բայազէտի) հնչում է '''խ''', գրական լեզւում գրւում է '''հ'''-ով, ինչպէս՝ '''հաց - խաց, հայ - խայ, հա - խա''' եւ այլն:
 
Բառասկզբում բաղաձայնից առաջ '''հ''' լսուելիս մեծ մասամբ գրւում է '''հ'''՝ բացառութեան կարգով բաղաձայնից առաջ '''յ''' է գրւում մի քանի բառերում՝ '''յղել, յղի, յղկել, յղփանալ, յստակ''' եւ սրանցից կազմուածներում:
 
Եթէ բառասկզբում լսուող '''հ'''-ն կարող է հանուել՝ բառիմաստի պահպանմամբ, ուրեմն մեծ մասամբ գրւում է '''յ''', ինչպէս՝ '''յաջող - աջող, յարձակուել - արձակուել, յօնք - օնք, ունք, յառաջ - առաջ, յետոյ - ետոյ, Յովհաննէս - Օհաննէս, Օհան, Յովսէփ - Օսէփ, Յակոբ -Ակոբ''' եւ այլն:
 
Բայց այս կանոնները մասնաւոր բնոյթ ունեն, ճիշտը '''յ'''-ով սկսուող բառերը յիշողութեան մեջ ամրակայելն է:
 
Կազմւում է '''յ'''-ով սկսուող բառերի ցուցակ (մօտ 100 բառ): Եթե կասկածելի բառը չկայ այդ ցուցակում, ուրեմն '''հ'''-ով է սկսւում: Ստորեւ բերուած ցուցակի մէջ '''յ'''-ով սկսուող բառերը հիմնականում ընդգրկուած են, դուրս են մնացել մի քանի հազուադէպ գործածուող բառեր ('''յ'''-երից յետոյ հաշուի է առնուած բառերի այբբենական յաջորդականութիւնը):
 
յագ (յագենալ),
յախճապակի,
յախուռն,
յածանաւ,
յականէ,
յակինթ,
յաղթ (յաղթել),
յաճախ,
յամառ,
յայտ (յայտնի, յայտագիր),
յանգ (յանգել),
յանդիման,
յանդիմանել,
յանդուգն,
յանկարծ,
յանկերգ,
յանձն (յանձնել),
յանցագործ,
յանցանք,
յապաղել,
յապաւել,
յաջող,
յաջորդ,
յառել,
յառնել,
յասմիկ "ծաղիկ",
յասպիս "քար",
յատակ,
յատուկ,
յար "կից",
յարաբերութիւն,
յարատեւ,
յարգ (յարգել),
յարդ "դարման",
յարդարել,
յարկ,
յարկանի,
յարձակուել,
յարմար,
Յարութիւն,
յարութիւն,
յաւակնել,
յաւելեալ,
յաւերժ,
յաւէտ,
յափշտակել,
յեղ (յեղափոխութիւն),
յեղ (յեղուկ),
յեն (յենարան),
յեսան,
յետ (յետադաս),
յետոյ,
յերիւրանք,
յիմար,
յիշատակ,
յիշել,
յիշոց,
յիսուն,
յիրաւի,
յղել,
յղի,
յղկել,
յղփանալ,
յոբելեան,
յոգն (յոգնել),
յոգնակի,
յոխորտալ,
յողդողդ "խախուտ",
յոյզ,
յոյժ,
յոյն (յունարէն),
յոյս,
յոպոպ,
յոռի,
յովազ,
յովատակ,
յորդ,
յորդոր,
յորձ (յորձանք),
յորջորջել,
յուզել,
յուլիս,
յուղարկ (յուղարկաւորութիւն),
յունապ,
յունիս,
յունիս,
յունուար,
յուշ,
յուռթի,
յուռութ,
յուսալ,
յստակ,
յօդ,
յօդուած,
յօժար,
յօնք,
յօշոտել,
յօրանջ,
յօրինել։
65
edits