Այս երկու ֆորմուլաներն ընդգրկում են <math>\frac{v}{C}</math>-ի փոփոխության բոլոր դեպքերը։
Նախքան այս դեպքերն առանձին–առանձին հետազոտելը, մի նկատողություն ևս։ Որովհետև C-ն c-ի ու v-ի, հաստատուն ու փոփոխուն կապիտալի, գումարն է, և որովհետև հավելյալ արժեքի նորման, ինչպես և շահույթի նորման, սովորաբար տոկոսներով են արտահայտվում, ապա ընդհանրապես հարմար է c + v-ի գումարը նույնպես հարյուրի հավասար ընդունել, այսինքն c-ն ու v-ն տոկոսորեն արտահայտել։ Շահույթի ոչ թե քանակը, այլ նրա նորման որոշելու համար միևնույնն է, եթե ասենք, որ 15 000-անոց մի կապիտալ, որից՝ 12 000–ը՝ հաստատուն ու 30003 000-ը փոփոխուն կապիտալ է, 3000–անոց 3 000–անոց մի հավելյալ արժեք է արտադրում, կամ թե այս կապիտալը տոկոսների վերածենք այսպես.
15 000 C = 12 000 c + 3000 3 000 v (+ 3000 3 000 m);
100 C = 80 c + 20 v (+ 20 m)։
Նույն բանն է, երբ մենք իրար հետ համեմատում ենք երկու կապիտալ, օրինակ, նախընթացի հետ մի ուրիշ կապիտալ.
12 000 C = 10 800 c + 1200 1 200 v (+ 1200 1 200 m);
100 C = 90 c + 10 v (+ 10 m),
90 c + 10 v + 10 m
տոկոսային ձևին, ապա տեսանելի չի, թե արդյոք փոփոխված տոկոսային 90 c + 10 v կառուցվածքը ծագել է v-ի բացարձակ նվազմա՞ն, c-ի բացարձակ աճմա՞ն, թե՞ հենց երկուսի էլ փոփոխման հետևանքով։ Սրա համար մենք պետք է թվական բացարձակ մեծություններ ունենանք։ Փոփոխության հետագա առանձին դեպքերն ուսումնասիրելիս ամեն ինչ հանգելու է այն բանին, թե ինչպես է կատարվել տվյալ փոփոխությունը, արդյոք 80 c + 20 v-ն 90 c + 10 v է դարձել այն ճանապարհով, որ, ասենք, 12 000 c + 3 000 v-ն հաստատուն կապիտալի աճման հետևանքով, երբ փոփոխունը նույնն է մնացած լինում, փոխարկվել է 27 000 c + 3 000 v-ի (տոկոսորեն 90 c + 10 v), թե՞ նա այս ձևն ընդունել է փոփոխուն կապիտալի նվազման հետևանքով, երբ հաստատուն կապիտալը նույնն է մնացել, ուրեմն 12 000 c + 13331 333<math>^1/_3</math>v-ի փոխարկվելով (տոկոսորեն նույնպես 90 c + 10 v). կամ թե, վերջապես, երկու, գումարելիների փոփոխման հետևանքով, օրինակ, փոխարկվելով 13 500 c + 1500 1 500 v-ի (տոկոսորեն դարձյալ 90 c + 10 v)։ Բայց մենք պետք է հենց այս բոլոր դեպքերը հետազոտենք իրար հետևից և ընդսմին հրաժարվենք տոկոսային ձևի հարմարություններից, կամ թե նրա կիրառմանը միմիայն երկրորդական տեղ հատկացնենք։
'''1) m-ն ու C-ն՝ հաստատուն, v-ն՝ փոփոխուն'''
Եթե v-ն փոխում է իր մեծությունը, C-ն կարող է անփոփոխ մնալ լոկ այն պայմանով, որ C-ի մյուս բաղադրամասը, այն է՝ c հաստատուն կապիտալը իր մեծությունը փոխի միևնույն գումարով, որով v-ն է փոխել, բայց հակադարձ ուղղությամբ։ Եթե C-ն սկզբնապես = 80 c + 20 v = 100, իսկ հետո v-ն ընկնում է մինչև 10, ապա C-ն կարող է միմիայն այն ժամանակ = 100 մնալ, երբ c-ն բարձրանում է 90-ի, 90 c + 10 v = 100։ Ընդհանրապես ասած, եթե v-ն փոխարկվում է v ± d-ի, այսինքն d-ով աճած կամ թե նվազած v-ի, ապա c-ն պետք է փոխարկվի С ± <math>\mp</math> d-ի, պետք է փոփոխվի միևնույն գումարով, բայց հակադարձ ուղղությամբ, որպեսզի ներկա դեպքի պայմաններին բավարարություն տրված լինի։
Նմանապես, երբ հավելյալ արժեքի նորման՝ m´ նույնն է մնում, բայց փոփոխուն կապիտալը՝ v-ն փոխվում է, պետք է m հավելյալ արժեքի քանակը փոխվի, որովհետև m = m´v, իսկ m´v-ի գործոններից մեկը ենթարկվել է փոփոխման։
Մեր դեպքի ենթադրությունները, բացի, սկզբնական հավասարումից՝
<math>p´ \ = \ m´\frac{v}{C},</math>
v-ի փոփոխության հետևանքով տալիս են երկրորդ հավասարումը՝
Եթե կապիտալն սկզբնապես, ինչպես վերևում, էր
I. 15 000 C = 12 000 c + 3 000 v (+3 000 m), իսկ հիմա է`
II. 15 000 C = 13 000 c + 2 000 v (+2 000 m), ապա երկու դեպքում էլ C = 1500015 000, ու m´ = 100%, իսկ I-ի շահույթի նորման՝ 20%-ը հարաբերում է II-ի շահույթի նորմային՝ 13<math>^1/_3</math>-ին այնպես, ինչպես I-ի փոփոխուն կապիտալը՝ 3 000-ը, հարաբերում է II-ի փոփոխուն կապիտալին՝ 2000–ին2 000–ին. հետևաբար 20% : 13<math>^1/_3</math>% = 3000 3 000 : 2 000։
Բայց փոփոխուն կապիտալը կարող է կամ բարձրանալ, կամ թե ընկնել։ Վերցնենք նախ մի օրինակ, երբ նա բարձրանում է։ Թող մի կապիտալ սկզբնապես կազմված լինի ու գործի հետևյալ կերպ.
I. 100 c + 20 v + 10 m; C = 120, m´ = 50%, p´ = 8<math>^1/_3</math>%։
Թող փոփոխուն կապիտալն այժմ բարձրանա 30-ի. (այս դեպքում ֊հաստատուն հաստատուն կապիտալը պետք է մեր ենթադրության համաձայն 100–ից իջնի 90-ի, որպեսզի ամբողջ կապիտալը մնա անփոփոխ = 120։ Արտադրված հավելյալ արժեքը պետք է, հավելյալ արժեքի միահավասար 50% նորմայի պայմաններում, բարձրանա 15-ի։ Ուրեմն մենք կստանանք
II. 90 c + 30 v + 15 m; C = 120, m´ = 50%, p´ = 12½%։
Երկրագործության ու հայթայթող արդյունաբերության մեջ, որտեղ հեշտ կարելի է ըմբռնել աշխատանքի արտադրողականության նվազումը և ուրեմն զբաղված բանվորների թվի ավելացումը, այս պրոցեսը — կապիտալիստական արտադրության սահմաններում ու նրա պատվանդանի վրա — շաղկապված է հաստատուն կապիտալի ոչ թե նվազման, այլ աճման հետ։ Մինչև անգամ եթե c-ի վերոհիշյալ նվազումը պայմանավորված լիներ գների սոսկական անկումով, մի առանձին կապիտալ միայն բոլորովին բացառիկ հանգամանքներում կարող էր անցում կատարել I-ից դեպի II-ը։ Բայց ենթադրելով երկու անկախ կապիտալ, որոնք տարբեր երկրներում կամ թե երկրագործության ու հայթայթող արդյունաբերության տարբեր ճյուղերում են ներդրված, ոչ մի զարմանալի բան չէր լինի, եթե մի դեպքում ավելի շատ բանվորներ (ուրեմն ավելի մեծ փոփոխուն կապիտալ) գործադրվեին և ավելի էժանագին ու ավելի աղքատիկ արտադրամիջոցներով աշխատեին, քան մյուս դեպքում։
Իսկ եթե մենք մի կողմ ենք դնում այն ենթադրությունը, թե աշխատավարձը նույնն է մնում, և փոփոխուն կապիտալի 20-ից 30-ի բարձրանալը բացատրում ենք աշխատավարձի կիսով չափ բարձրանալով, ապա ստանում ենք մի բոլորովին այլ դեպք։ Միևնույն թվով բանվորներ — ասենք, 20 բանվոր — շարունակում են աշխատել միևնույն կամ թե լոկ աննշան չափով նվազած արտադրամիջոցներով։ Եթե բանվորական օրը մնում է անվտփոխանփոփոխ,— օրինակ, 10 ժամ,— ապա արդյունքի նորաստեղծ ամբողջ արժեքը նույնպես անփոփոխ է մնում. նա առաջվա պես = 30։ Բայց այս 30-ն ամբողջովին գործադրվում է կանխավճարված 30-անոց փոփոխուն կապիտալը փոխհատուցելու համար. այս դեպքում հավելյալ արժեքը կչքանար։ Իսկ մենք ենթադրել էինք, որ հավելյալ արժեքի նորման չի փոփոխվում է ուրեմն I-ում եղածի նման կանգնած է մնում 50%-ի վրա։ Այս հնարավոր է լոկ այն պարագայում, եթե բանվորական օրը կիսով չափ երկարացվում, բարձրացվում է 15 ժամի։ Այն Ժամանակ ժամանակ 20 բանվորը 15 Ժամում ժամում կարտադրեին 45-անոց մի ընդհանուր արժեք, և բոլոր պայմանները կատարված կլինեին—
II. 90 c + 30 v + 15 m; C = 120, m´ = 50%, p´ = 12½%։
II. 100 c + 20 v + 10 m; m´ = 50%, p´ = 8<math>^1/_3</math>%։
Կարիք չկա, իհարկե, հիշատակելու, որ բանվորական ժամանակի այս կրճատումն աշխատավարձի անկման պայմաններում գործնականում տեղի չէր ունենա։ Բայց այդ նշանակություն չունի։ Շահույթի նորման մի քանի փոփոխուն մեծությունների ֆունկցիա է, և եթե մենք ուզում ենք իմանալ, թե այս փոփոխուն մեծություններն ինչպես են ներգործում շահույթի նորմայի վրա, պետք է նրանցից յուրաքանչյուրի աոանձին առանձին ներգործությունը հերթով հետազոտենք, առանց խտրելու, թե այսպիսի մեկուսացած ներգործությունը միևնույն կապիտալի նկատմամբ արդյոք տնտեսապես հնարավո՞ր է, թե՞ ոչ։
'''2) m´-ն՝ հաստատուն, v-ն՝ փոփոխուն, C-ն փոփոխված՝ v-ի փոփոխման հետևանքով'''
Այս դեպքում
<math>p´ \ = \ m´\frac{v}{C}</math> հավասարումը փոխարկվում է <math>p_1´ \ = \ m´\frac{v}{C_1}</math> -ի, և երկու կողմում գտնվող գործոնների ջնջելու միջոցով հասցնում է հետևյալ համամասնության.
<math>p_1´ \ : p´ \ = \ C : C_1</math>.
<math>p_1´ \ = \ m´\frac{ev}{EC}</math>.
հիմա նա դառնում է
<math>p_1´ \ = \ m´\frac{v}{EC}</math>.
որովհետև v-ն ոչ մի փոփոխություն չի կրում, ուստի <math>\frac{v_1}{v}</math> գործոնն այստեղ դառնում է = 1։
Եթե c-ն ընկներ մինչև զերո, ապա կստացվեր p´ = m´, շահույթի նորման հավասար կլիներ հավելյալ արժեքի նորմային։
c-ի փոփոխությունը կարող է ծագել կա՛մ սոսկ հաստատուն կապիտալի իրեղեն տարրերի արժեքի փոփոխությունից կամ թե ամբողջ կապիտալի տեխնիկական կառուցվածքի փոփոխումից, ուրեմն աշխատանքի արտադրողականության մի փոփոխությունից, որը տեղի է ունենում արտադրության համապատասխան ճյուղում։ Վերջին դեպքում հասարակական աշխատանքի արտադրողականությունը, որ բարձրանում է խոշոր արդյունաբերության, ու երկրագործության զարգացմանը զուգընթաց, կպայմանավորեր այն, որ հաջորդաբար անցում տեղի կունենար (վերևի օրինակի մեջ) III-ից դեպի I-ն ու I-ից դեպի II-ը։ Աշխատանքի մի քանակ, որին 20 միավոր են վճարում և որը 40–անոց մի արժեք է արտադրում, նախ կտիրապետեր 60-անոց արժեք ունեցող աշխատամիջոցների մի քանակի տիրապետված աշխատամիջոցները բարձրացող արտադրողականության ու անփոփոխ մնացող արժեքի դեպքում աճելով նախ կհասնեին 80-ի, հետո էլ 100-ի։ Հակառակ հաջորդականությունը կպայմանավորեր արտադրողականության նվազումը աշխատանքի միևնույն քանակն ավելի քիչ արտադրամիջոցներ կկարողանար շարժման մեջ դնել, արտագրությունը արտադրությունը կսահմանափակվեր, ինչպես որ այս կարող է տեղի ունենալ երկրագործության մեջ, հանքարաններում և այլն։
Հաստատուն կապիտալի տնտեսումը մի կողմից բարձրացնում է շահույթի նորման ու մյուս կողմից ազատարձակում է կապիտալը, ուրեմն կարևոր է կապիտալիստների համար։ Այս կետը, ինչպես և հաստատուն կապիտալի տարրերի, հատկապես հումքի, գների փոփոխության ներգործությունը մենք հետագայում ավելի մոտից ենք հետազոտելու։
Այստեղ էլ դարձյալ երևան է գալիս, որ հաստատուն կապիտալի փոփոխությունը միակերպ է ներգործում շահույթի նորմայի վրա, միևնույն է ուդում ուզում է այս փոփոխությունն առաջացած լինի c-ի իրեղեն բաղադրամասերի ավելացումից կամ թե նվազումից, թե սոսկ նրանց արժեքի փոփոխությունից։
'''4) m´-ն՝ հաստատուն, v-ն, c-ն ու ամբողջ C-ն՝ փոփոխուն'''
բ) Շահույթի նորման անփոփոխ է մնում լոկ այն դեպքում, եթե e = E, այսինքն եթե <math>\frac{v}{C}</math> կոտորակը արտաքուստ փոխվելով հանդերձ միևնույն մեծությունն է պահպանում, այսինքն եթե համարիչն ու հայտարարը բազմապատկված կամ թե բաժանված են լինում միևնույն թվով։ 80 c + 20 v + 20 m-ն ու 160 c + 40 v + 40 m-ն ակներևորեն շահույթի միևնույն 20%-անոց նորման ունեն, որովհետև m´ մնում է = 100%, և <math>\frac{v}{C} \ = \ \frac{20}{100} \ = \ \frac{40}{200}</math> երկու օրինակում էլ միևնույն մեծությունն է ներկայացնում։
գ) Շահույթի նորման բարձրանում է, եթե e-ն ավելի մեծ է, քան E-ն, այսինքն եթե փոփոխուն կապիտալն ավելի ուժեղ հարաբերությամբ է աճում, քան ամբողջ կապիտալը։ Եթե 80 c + 20 v + 20 m-ը դառ- նում դառնում է 120c + 40 v + 40 m, ապա շահույթի նորման 20%-ից բարձրանում է 25%-ի, որովհետև, անփոփոխ m´-ի դեպքում <math>\frac{v}{C} \ = \ \frac{20}{100}</math>-ը բարձրացել է <math>\frac{40}{160}</math>-ի, <math>^1/_5</math>-ից՝ ¼-ի։
v-ի ու C-ի միևնույն ուղղությամբ փոխվելու դեպքում մենք մեծությունների այս փոփոխությունը կարող ենք այնպես հասկանալ, թե երկուսն էլ մինչև մի որոշ աստիճան փոխվում են միևնույն հարաբերությամբ, այնպես որ մինչև այնտեղ <math>\frac{v}{C}</math>-ն անփոփոխ է մնում։ Այս աստիճանից դենն արդեն երկուսից միմիայն մեկը կփոխվեր, և մենք ընդսմին այս բարդ դեպքը վեր ենք ածում նախընթաց ավելի պարզ դեպքերից մեկին։
Եթե, օրինակ, 80 c + 20 v + 20 m-ն դառնում է 100 c + 30 v + 30 m, ապա այս փոփոխության ժամանակ v-ի հարաբերությունը c-ի նկատմամբ, ուրեմն և C-ի նկատմամբ անփոփոխ է մնում մինչև 100 c + 25 v + 25 m դառնալը։ Հետևաբար մինչև այդտեղ շահույթի նորման էլ մնում է անփոփոխ։ Այսպիսով ուրեմն, մենք կարող ենք հիմա 100 c + 25 v + 25 m-ն ելակետ ընդունել. մենք գտնում ենք, որ v-ն 5-ով մեծացել, բարձրացել է 30 v-ի և սրա հետևանքով էլ C-ն. 125-ից բարձրացել է 130-ի, և այսպիսով ստանում ենք երկրորդ դեպքը, այն է՝ v-ի պարզ փոփոխության ու սրա հետևանքով առաջացած՝ C-ի փոփոխության դեպքը։ Շահույթի նորման, որ սկզբնապես 20% էր, 5 v-ի այս միակցման հետևանքով, հավելյալ արժեքի նույնահավասար նորմայի պայմաններում, բարձրանում Է 23<math>^1/_{13}</math>%-ի։
Նույն այս կերպով ավելի պարդ պարզ դեպքերից մեկին վերածելը կարող է տեղի ունենալ նաև այն ժամանակ, երբ v-ն ու C-ն իրենց մեծությունները փոփոխում են հակադիր ուղղությամբ։ Եթե մենք նորից ելակետ ընդունենք, օրինակ, 80 c + 20 v + 20 m, և այս փոխարկենք 110 c + 10 v + 10 m ձևին, ապա 40 c + 10 v + 10 m-ին հասցնող մի փոփոխության դեպքում շահույթի նորման միևնույնը կլիներ, ինչ որ առաջ, այն է՝ 20%։ Անցման այս ձևին 70 c միակցելու հետևանքով շահույթի նորման իջեցվում է 8<math>^1/_{3}</math>%-ի։ Հետևաբար, այս դեպքը ևս վերածվեց միակ փոփոխուն մեծության, այն է c-ի, փոփոխության մի դեպքի։
Այսպիսով ուրեմն v-ի, c-ի ու C-ի միաժամանակյա փոփոխությունը ոչ մի նոր տեսակետ չի ընձեռում և վերջին հաշվով միշտ բերելով հասցնում է այն դեպքին, երբ լոկ մի գործոնն է փոփոխուն։
Ինչ վերաբերում է c-ի տարրերի արժեքի այն փոփոխմանը, որը մեծացնում կամ թե նվազեցնում է նրանց մասսան, բայց c արժեգումարն անփոփոխ է թողնում, ապա այս չի վերաբերում ոչ շահույթի նորմային ու ոչ էլ հավելյալ արժեքի նորմային, քանի դեռ v-ի մեծության մեջ ոչ մի փոփոխություն նա չի առաջացնում։
Սրանով մենք սպառեցինք մեր հավասարման մեջ v-ի, c-ի ու C-ի փոփոխության բոլոր հնարավոր դեպքերը։ Մենք տեսանք, որ հավելյալ արժեքի անփոփոխ նորմայի պայմաններում շահույթի նորման կարող է ընկնել, նույնը մնալ կամ թե բարձրանալ, ընդորում c-ի, համապատասխան դեպքերում նաև C-ի նկատմամբ \v-ի ունեցած հարաբերության ամենաչնչին փոփոխությունը բավական է՝ շահույթի նորման նույնպես փոխելու համար։
Այնուհետև պարզվեց, որ v-ի փոփոխության դեպքում, ամենուրեք հանդիպում ենք մի սահմանի, որտեղ m´-ի հաստատունությունը տնտեսապես անհնարին է դառնում։ Որովհետև c-ի յուրաքանչյուր միակողմանի փոփոխություն նույնպես պետք է հասնի մի սահմանի, որտեղ v-ն այլևս չի կարող հաստատուն մնալ, ապա դուրս է գալիս, որ <math>\frac{v}{C}</math>-ի բոլոր հնարավոր փոփոխությունների համար սահմաններ կան դրված, որոնցից այն կողմն արդեն m´-ն էլ պետք է փոփոխուն դառնա։ m´-ի փոփոխությունների ժամանակ, որոնց հետազոտմանը մենք անցնում ենք հիմա, մեր հավասարման փոփոխուն տարբեր մեծությունների այս փոխազդեցությունն էլ ավելի պարզորոշ երևան կգա։
III. 80 c + 20 v + 40 m; m´ = 200%, p´ = 40%,
նոր արտադրած րնղՀանո ւր ընդհանուր արժեքն է I-ում՝ 30 (20 v + 10 m), II-ում՝ 40, III-ում՝ 60։ Այս կարող է կատարվել եռակի եղանակով։
'''Առաջին''', եթե աշխատավարձերը տարբեր են , ուրեմն 20 v-ն ամեն մի առանձին դեպքում բանվորների մի տարբեր թիվ է արտահայտում։ Ենթադրենք, թե I-ում 15 բանվոր աշխատում են 10 ժամ 1<math>^1/_3</math> ֆ. ստ. աշխատավարձով և արտադրում են 30 ֆ. ստ. արժեք, որից 20 ֆ. ստ.-ն աշխատավարձն է փոխհատուցում, և 10 ֆ. ստ. մնում է իբրև հավելյալ արժեք: Եթե աշխատավարձն ընկնում է մինչև 1 ֆ. ստ., ապա կարող են 20 բանվոր աշխատեցվել 10 ժամ և արտադրել 40 ֆ. ստ. մի արժեք, որից 20 ֆ. ստ.-ն աշխատավարձի համար, և 20 ֆ. ստ.-ն՝ իբրև հավելյալ արժեք։ Եթե աշխատավարձն ավելի է ընկնում՝ հասնելով <math>^2/_3</math> ֆ. ստ.-ի, ապա աշխատեցվում են 30 բանվոր 10 ժամով և արտադրում են 60 ֆ. ստ. մի արժեք, որից 20 ֆ. ստ. աշխատավարձի համար հանելուց հետո դեռ 40 ֆ. ստ. էլ մնում է իբրև հավելյալ արժեք։
Այս դեպքը — կապիտալի հաստատուն տոկոսային, կառուցվածք, հաստատուն բանվորական օր, աշխատանքի հաստատուն լարունություն, հավելյալ արժեքի նորմայի փոփոխություն՝ աշխատավարձի փոփոխության հհաևանքով առաջացած — միակ դեպքն է, երբ ճիշտ է դուրս գալիս Ռիկարդոյի վարկածը. «Շահույթը բարձր կամ թե ցածր կլինի '''Ճիշտ այն համամասնությամբ''', որով ցածր կամ թե բարձր կլինի աշխատավարձը»։ («Principles, ch. I, sect. III, p. 18. Works of D. Ricardo, ed. Mac Culloch 1852. [Рикардо: «Начала политич. экономии», 1935, стр. 16])։
90 c + 10 v + 20 m; m´ = 200%, p´ = 20%
Նոր ստեղծված արժեքը երկու դեպքում էլ հավասար է, ուրեմն մատակարարված աշխատանքի քանակն էլ հավասար է. 20 v + 10 m = 10 v + 20 m = 30։ Տարբերոէթյունը Տարբերությունը լոկ այն է, որ առաջին դեպքում 20-ը վճարվում է աշխատավարձի համար, և 10-ը մնում է հավելյալ արժեքի համար, այնինչ երկրորդ դեպքում աշխատավարձը կազմում է միմիայն 10, և ուրեմն հավելյալ արժեքը՝ 20։ Այս միակ դեպքն է, երբ v-ի ու m´-ի միաժամանակյա փոփոխության միջոցին բանվորների թիվը, աշխատանքի լարունությունն ու բանվորական օրվա երկարությունը մնում են անփոփոխ։
բ) m´-ի ու v-ի փոփոխությունը տեղի է ունենում նույնպես հակադիր ուղղությամբ, բայց ոչ միևնույն մեծությամբ նրանցից ամեն մեկի համար։ Այստեղ գերակշռում է կամ v-ի, կամ m´-ի փոփոխությունը։
III. 84 c + 16 v + 20 m; m´ = 125%, p´ = 20%
I-ում 40-անսց անոց նորաստեղծ արժեքի դիմաց վճարվում է 20 v, II-ում 48-անոց նույնի դիմաց՝ 28 v, III-ում 36-անոց նույնի դիմաց՝ 16 v։ Ինչպես նորաստեղծ արժեքը, այնպես և աշխատավարձը փոխվել է. բայց նորաստեղծ արժեքի փոփոխությունը նշանակում է մատակարարված աշխատանքի քանակի փոփոխություն, ուրեմն կա՛մ բանվորների թվի, կամ աշխատանքի տևողության, կամ աշխատանքի լարունության, կամ թե այս երեքից մի քանիսի փոփոխություն։
գ) m´-ի ու v-ի փոփոխությունը տեղի է ունենում միևնույն ուղղությամբ. այս դեպքում մեկը սաստկացնում է մյուսի ներգործությունը։
Այստեղ էլ նորաստեղծ երեք արժեքները տարբեր են, այն է՝ 20, 50 ու 14 են, և ամեն անգամվա աշխատանքի քանակի մեծության այս տարբերությունը դարձյալ հանգում է բանվորների թվի, աշխատանքի տևողության, աշխատանքի լարունության, կամ թե այս գործոններից մի քանիսի կամ բոլորի տարբերությանը։
'''3) m´-ն, v-ն ու C-ն՝ փոփոխուն'''
Այս դեպքը ոչ մի նոր տեսակետ չի ընձեռում և լուծվում է այն ընդհանրական ֆորմուլայով, որ տրված է «II . m´-ն՝ փոփոխուն» վերնագրի տակ։
<br>
Բայց երկու երկրի շահույթի նորմաների համեմատության դեպքում խնդիրն այլ լուծում է ստանում։ Այստեղ շահույթի միևնույն նորման իրականում մեծ մասամբ հավելյալ արժեքի տարբեր նորմաներ է արտահայտում։
Այսպիսով բոլոր հինգ դեպքից հետևում է, որ շահույթի բարձրացող նորման կարող է համապատասխանել հավելյալ արժեքի ընկնող կամ թե բարձրացող նորմային, շահույթի ընկնող նորման՝ հավելյալ արժեքի բարձրացող կամ թե ընկնող նորմային, շահույթի անփոփոխ նորման՝ հավելյալ արժեքի բարձրացող կամ ընկնող նորմային։ Որ շահույթի բարձրացող, ընկնող կամ թե անփոփոխ նորման նույնպես կարոդ կարող է հավելյալ արժեքի մի անփոփոխ նորմայի համապատասխանել, այս մենք տեսել ենք I կետում։
<br>
Այսպես ուրեմն, շահույթի նորման որոշվում է երկու գլխավոր գործոնով — հավելյալ արժեքի նորմայով ու կապիտալի արժեքային կառուցվածքով։ Այս երկու գործոնի ներգործությունը կարելի է համառոտ ամփոփել հետևյալ կերպով, ընդորում մենք կարող ենք կապիտալի կառուցվածքը տոկոսներով արտահայտել, քանի որ այստեղ նշանակություն չունի, թե փոփոխությունը կապիտալի երկու մասից որ մեկից է առաջ գալիս։
Երկու կապիտալի կամ թե երկու հաղորդականհաջորդական, տարբեր կացություններում գտնվող միևնույն կապիտալի շահույթի նորմաները
''Հավասար են՝''
1) կապիտալների միանման տոկոսային կառուցվածքի ու հավելյալ արժեքի միահավասար նորմայի գեպքումդեպքում.
2) կապիտալների ոչ-միանման տոկոսային կաոուցվածքի կառուցվածքի ու հավելյալ արժեքի անհավասար նորմայի դեպքում, եթե հավելյալ արժեքի նորմաների ու կապիտալի տոկոսորեն արտահայտած փոփոխուն մասերի (m´-երի ու v-երի) արտադրյալները, այսինքն հավելյալ արժեքների՝ տոկոսորեն ամբողջ կապիտալի նկատմամբ հաշվված՝ մասսաները (m = m´v) հավասար են, ուրիշ խոսքով, եթե երկու դեպքում էլ m´ ու v գործոնները հակառակ հարաբերական են միմյանց նկատմամբ։
''Նրանք անհավասար են՝''