Նա կիրառում էր երկիմաստ երկրաչափական օբյեկտներ, որտեղ որպես ֆիգուրա հերթով կարող էին հանդես գալ պատկերի տարբեր կողմերը
Այդպիսի օբյեկտի պարզ օրինակ արդեն դիտարկել էր Շումանը [19]<ref>SCHUMANN, F. Beiträge zur Analyse der Gesichtswahrnehmungen. I. Einige Beobachtungen über die Zusammenfassung von Gesichtseindrücken zu Einheiten. Zeits. f. Psychol., 1900, 23, 1-32.</ref>
Եթե մեր «ցանկապատի» աա, բբ ինտերվալները հավասարեցնենք աբ, բգ-ին, ապա կստանանք հետաքրքրաշարժ երևույթ
Այս դեպքում նույնպես մենք հանդիպում ենք սուբյեկտիվ ինտեր- և ինտրամետրիկ ինտերվալների տարբերության հետ, և կրկին անգամ այս սուբյեկտիվ տպավորությունների կապը ժամանակային օբյեկտիվ հատվածների հետ միանշանակ չէ
Ռուբինի աշխատությունից [18] <ref>RUBIN, E. Synsoplovede Figurer. Studier i psykologisk Analyse. I. del. Kobenhavn og Kristiania<br>Gyldendal, 1915, pp. xii+228. German edition<br>Visuell wahrgenommen Figuren. Studien in psychologischer Analyse. I. Teil. Kobenhavn, Christiania, Berlin, London<br>Gyldendal, 1921.</ref> վերարտադրված նկ. 2-ը կարող է ընկալվել մեկ որպես սպիտակ խաչ սև ֆոնի վրա, ապա որպես սև խաչ սպիտակ ֆոնի վրա (եթե անտեսենք այլ՝ նվազ կարևոր էֆեկտները)
Համեմատեք ցանկացած խաչ իր ֆոնի հետ և դուք հեշտությամբ կնկատեք, որ ֆոնը միշտ ավելի քիչ կառուցվածքային է, քան ֆիգուրան; ֆոնը կամ ընդհանրապես հստակ ձև չունի, կամ ձգտում է քառակուսու համեմատաբար պարզ ձևի
Որպեսզի ընթերցողը մինչև այժմ առաջարկված տարբերությունները չդիտարկի որպես պարզունակ, արհեստական և երկրորդային, մենք կարող ենք դիմել երկիմաստ ֆիգուրաներով գիտափորձերին, որտեղ ֆիգուրայի յուրաքանչյուր տարբերակը ձևով հիմնովին տարբերվում է, մինչդեռ նախորդ օրինակներում ֆիգուրաները միևնույն տեսքն ունեին՝ ցանկապատներ և խաչեր
Դրանց թվին են դասվում լավ հայտնի խորհրդավոր նկարները, որոնցից մեկը վերարտադրել է Թիթչեները [20<ref>TITCHENER, E. B. A Text-Book of Psychology. New York<br>Macmillan Co., 1910, pp. xx+565., էջ 278]</ref>. դա ակոսներով գլխուղեղ է, որը կարող է ընկալվել նաև որպես երեխաների խումբ; մեկ այլ նկար, որն իր գրքում բերում է Պիլսբուրին [17<ref>PILLSBURY, W. B. The Essentials of Psychology. New York, էջ 162]<br>Macmillan Co., 1911, pp. ix+362.</ref>, մեկ թվում է բադի, մեկ՝ նապաստակի գլուխ
Ինձ հայտնի այս տիպի օրինակներից լավագույնը օգտագործել է Ռուբինը
Դա գավաթ է, որի եզրագիծը, բացի այդ, կազմում է երկու կիսադեմեր
Նման բազում օբյեկտներ հնարավոր է գտնել Մարտինի աշխատության մեջ [16]<ref>MARTIN, L. J. Über die Abhängigkeit visueller Vorstellungsbilder vom Denken. Eine experimentelle Untersuchung, Zeits. f. Psychol., 1914-15, 70, 212-275.</ref>
Սակայն կարիք չկա հատուկ օրինակներ որոնել, քանի որ առօրյա կյանքը դրանք տրամադրում է մեծ քանակությամբ
Հոգեբանները իհարկե նկատել են ընկալման այս առանձնահատկությունը, և բավական երկար ժամանակ այն քննարկումների առարկա է եղել
Դրա ամենահստակ բնութագիրը տվել է Թիթչեները [20]<ref>TITCHENER, E. B. A Text-Book of Psychology. New York<br>Macmillan Co., 1910, pp. xx+565.</ref>, ում ես անմիջականորեն մեջբերելու եմ
Նա կասեր, որ սկզբում T-աձև պատկերները զբաղեցնում են գիտակցության առավել բարձր մակարդակ, մինչդեռ մնացածը գտնվում է ավելի ցածր մակարդակում
Սակայն հենց որ դեղինը վերածվում է ֆոնի, այն նվազ ձևավորված է դառնում և այդ պատճառով հեշտությամբ արտամղվում է աջ պատկերի կողմից
Այսպիսով՝ ինչքան ավելի ձևավորված է դաշտը, այնքան ավելի ակտիվ և տպավորիչ (tindringlich) է այն թվում՝ մի փաստ, որը արդեն բացատրել է Կելերը [14<ref>KÖHLER, W. Die physischen Gestalten in Ruhe und im stationären Zustand. Eine naturphilosophische Untersuchung. Braunschweig<br>Vieweg, 1920, pp. xx+263. էջ 206]</ref>
Դիտարկելով տեսողական համակարգում տեղի ունեցող էլեկտրական գործընթացները և բավական հիմանվորված եզրակացություն անելով այն մասին, որ ծայրամասային ապարատը, օպտիկական ուղին և կեղևային դաշտերը միասնական համակարգ են կազմում, Կելերը եզրահանգեց, որ գլխուղեղի՝ ֆիգուրային համապատասխանող շրջանում էներգիայի խտությունը միշտ ավելի բարձր է, քան ֆոնի շրջանում, և որ էլեկտրական տոկը (Stromung) նմանապես մեծամասամբ կենտրոնանում է առաջինում, այլ ոչ երկրորդում
Տարածության ընկալման շրջանում ընդհանուր մակերևույթը նվազ կարևոր դեր չի խաղում
Վիտասեկը [22] <ref>WITASEK, St. Psychologie der Raumwahrnehmung dcs Auges.-Die Psychologie in Einzeldarstellungen, her. v. H. Ebbinghous † und E. Meumann, II. Heidelberg<br>Winter, 1910.</ref> մի ժամանակ առաջարկել է ցանցաթաղանթի առանձին կետերի «տարածական նշանակությունների» թեստավորման հետևյալ մեթոդը. գունային կետը ներկայացվում է լիովին մթնեցված սնեյակի տարբեր մասերում, հետազոտվողի գլուխը և աչքերը ֆիքսված են
Այդ աստիճան արհեստական պայմաններով Վիտասեկը հույս ուներ ապահովել մաքուր տարածական (լոկալ) զգայությունների անսխալ գնահատում
Փորձեք ինքներդ անցկացնել այս փորձը և դուք կհասկանաք, որ այն ընդհանրապես անհնար է իրականացնել
Այն բանից հետո, ինչ դուք որոշ ժամանակ կանցկացնեք բացարձակ մթության մեջ, գունային կետը ընդհանրապես կկորցնի որոշակի տեղադրությունը; այն կսկսի թափառել տարածության մեջ՝ նույնիսկ ֆիքսվելու պահին, այսպես կոչված, ավտոկինեսթետիկ շարժումներ կատարելով (տես., օրինակի համար, [21]<ref>WERTHEIMER, M. Experimentelle Studien üiber des Sehen von Bewegung. Zeits. f. Psychol., 1912, 61, 161-265.</ref>)
Եթե նույնիսկ ցուցադրությունը կարճատև է, ապա գունային կետը նմանապես չի ունենա հստակ կայուն դիրք, և դրա տեղը որոշելու փորձերի ժամանակ կոպիտ սխալներ են թույլ տրվելու
<references/>
14. KÖHLER, W. Die physischen Gestalten in Ruhe und im stationären Zustand. Eine naturphilosophische Untersuchung. Braunschweig
Vieweg, 1920, pp. xx+263.
16. MARTIN, L. J. Über die Abhängigkeit visueller Vorstellungsbilder vom Denken. Eine experimentelle Untersuchung, Zeits. f. Psychol., 1914-15, 70, 212-275.
17. PILLSBURY, W. B. The Essentials of Psychology. New York
Macmillan Co., 1911, pp. ix+362.
18. RUBIN, E. Synsoplovede Figurer. Studier i psykologisk Analyse. I. del. Kobenhavn og Kristiania
Gyldendal, 1915, pp. xii+228. German edition
Visuell wahrgenommen Figuren. Studien in psychologischer Analyse. I. Teil. Kobenhavn, Christiania, Berlin, London
Gyldendal, 1921.
19. SCHUMANN, F. Beiträge zur Analyse der Gesichtswahrnehmungen. I. Einige Beobachtungen über die Zusammenfassung von Gesichtseindrücken zu Einheiten. Zeits. f. Psychol., 1900, 23, 1-32.
20. TITCHENER, E. B. A Text-Book of Psychology. New York
Macmillan Co., 1910, pp. xx+565.
21. WERTHEIMER, M. Experimentelle Studien üiber des Sehen von Bewegung. Zeits. f. Psychol., 1912, 61, 161-265.
22. WITASEK, St. Psychologie der Raumwahrnehmung dcs Auges.-Die Psychologie in Einzeldarstellungen, her. v. H. Ebbinghous † und E. Meumann, II. Heidelberg
Winter, 1910.