Ավելացվել է 13 676 բայտ,
11:49, 10 Հուլիսի 2015 {{Վերնագիր
|վերնագիր = Այնտեղ, ուր մաքուր է ու լուսավոր
|հեղինակ = [[Էռնեստ Հեմինգուեյ]]
|թարգմանիչ = Նինա Ա․ Ջաղինյան (բնագրից)
|աղբյուր = [[«Այնտեղ, ուր մաքուր է ու լուսավոր»]]
}}
[[Կատեգորիա:Արձակ]]
Էբրոյի<ref>Էբրո— գետ Իսպանիայի հյուսիս֊արեւելքում</ref> հովիտը եզերող բլուրները երկար էին ու ճերմակ։ Այս կողմում ոչ ծառ կար, ոչ ստվեր, իսկ կայարանը՝ արեւով ողողված, ընկած էր երկու երկաթուղագծերի միջեւ։ Շենքի մոտ դրա տաք ստվերն էր միայն տարածված, իսկ բարի բաց դռնից ճանճերից պաշտպանող բամբուկե վարագույր էր կախված։ Ամերիկացին ու աղջիկը նստեցին դրսի ստվերում՝ սեղանի մոտ։ Անտանելի շոգ էր, իսկ ճեպընթացը Բարսելոնից ժամանելու էր քառասուն րոպեից։ Այստեղ այն կանգ էր առնում երկու րոպե ու հետո ուղղություն վերցնում դեպի Մադրիդ։
— Ի՞նչ խմենք,— հարցրեց աղջիկը։ Նա հանել էր գլխարկն ու դրել սեղանին։
— Ահավո՛ր շոգ է,— ասաց տղամարդը։
— Արի՛ գարեջուր խմենք։
— Dos cervezas<ref>Dos cervezas (իսպ․)— երկու գավաթ</ref>,— ձայնեց տղամարդը վարագույրի ետեւից։
— Մե՞ծ բաժակներով,— հարցրեց մի կին բարի ներսից։
— Այո՛։ Երկու մեծով։
Կինը երկու գավաթ գարեջուր եւ երկու թաղիքե տակդիր բերեց։ Նա դրանք դրեց սեղանին եւ նայեց տղամարդուն ու աղջկան։ Աղջիկը հայացքը հառել էր բլուրների շարանին։ Արեւի տակ դրանք ճերմակին էին տալիս, մինչդեռ շուրջն ամեն ինչ գորշ էր ու չոր։
— Ասես ճերմակ փղեր լինեն,— ասաց աղջիկը։
— Կյանքումս ճերմակ փիղ տեսած չկամ,— տղամարդը խմեց գարեջուրը։
— Որտե՞ղ պիտի տեսած լինեիր։
— Իսկ ինչի՞ չէ որ,— ասաց տղամարդը։— Հենց է՛ն, որ ասում ես չէի կարող, ոչ մի նշանակություն էլ չունի։
Աղջիկը հայացք ձգեց հուլունքաշար վարագույրին։— Ինչ֊որ բան է գրված վրան,— ասաց նա։— Էդ ի՞նչ է նշանակում։
— Anis del Toro․ Օղու տեսակ է։
— Կարո՞ղ ենք փորձել։
— Լսե՛ք,— փայտիկները ետ քաշելով՝ ձայնեց տղամարդը։ Կինը դուրս եկավ բարից։
— Չորս ռեալ ձեզնից։
— Երկու բաժակ Anis del Toro ենք ուզում։
— Ջրո՞վ։
— Ջրո՞վ ես ուզում։
— Չգիտեմ,— ասաց աղջիկը։— Ջրով լա՞վն է։
— Վատ չէ։
— Հը՞, ջրո՞վ,— հարցրեց կինը։
— Այո՛, ջրով։
— Ոնց որ մատուտակի համ գա,— ասաց աղջիկն ու վայր դրեց գավաթը։
— Ամե՛ն ինչն է էդպես։
— Հա՛,— ասաց աղջիկը։— Ամեն ինչից էլ մատուտակի համ է գալիս։ Հատկապես նրանից, ինչին երկար ես սպասել, օշինդրօղու նման։
— Ա՜հ, վե՛րջ տուր։
— Առաջինը դո՛ւ սկսեցիր,— ասաց աղջիկը։— Ես ինձ լավ էի զգում։ Հոյակապ էլ ժամանակ էի անցկացնում։
— Դե՛, արի փորձենք ու լավ ժամանակ անցկացնենք։
— Ես էլ է՛դ էի փորձում, էլի։ Ասացի՝ բլուրները ճերմակ փղերի են նման։ ՄԻ՞թե ասածս սրամիտ չէր։
— Սրամիտ էր։
— Կուզենայի փորձել այս նոր խմիչքը։ Հենց էդ էլ անում ենք, չէ՞, նոր տեղեր ենք գնում ու նոր խմիչքներ փորձում։
— Է՛դ է որ կա։
Աղջիկը նայում էր բլրաշարին։
— Սքանչելի՜ բլուրներ են,— ասաց նա։— Երեւի թե էնքան էլ նման չեն ճերմակ փղերի։ Պարզապես նկատի ունեի, որ հենց էդպես էլ փղերը ճերմակ երանգ են ստանում ծառերի արանքից։
— Մի հատ էլ չխմե՞նք։
— Կարելի է։
Տաք քամին բամբուկե վարագույրը քաշեց֊հրեց սեղանի կողմը։
— Լավ գարեջուր է ու սառը,— ասաց տղամարդը։
— Շա՛տ լավն է,— ասաց աղջիկը։
— Դա, իրոք, չափից դուրս հեշտ վիրահատութչուն է, Ջի՛գ,— ասաց տղամարդը։— Դա նույնիսկ վիրահատությո՛ւն էլ չի։
Աղջիկը նայեց ցած՝ սեղանի ոտնակին։
— Ի՛նքդ կտեսնես, Ջի՛գ։ Իսկապես դատարկ բան է։ Միայն կսրսկեն ու՝ վերջ։
Աղջիկը լուռ էր։
— Հետդ կգամ ու ամբողջ ժամանակ մոտդ կլինեմ։ Կսրսկեն, իսկ հետո ամեն ինչ ինքն իրեն կհարթվի։
— Դե՛, իսկ հետո ի՞նչ կլինի։
— Իսկ հետո ամեն ինչ լավ կլինի։ Ամեն ինչ առաջվա պես։
— Ինչո՞ւ ես էդպես կարծում։
— Միայն դա՛ է մեզ խանգարում։ Միայն դրա պատճառով է, որ դժբախտ ենք։
Աղջիկը նայեց վարագույրին եւ պարզելով ձեռքը՝ բռնեց բամբուկե երկու փայտիկ։
— Ուրեմն կարծում ես՝ լավ կլինենք ու երջանի՞կ։
— Համոզվա՛ծ եմ։ Միայն թե մի՛ վախենա։ Շատերին գիտեմ, որ էդպես են արել։
— Ես է՛լ,— ասաց աղջիկը։— Եվ հետո նրանք բոլորն էլ էնքա՜ն երջանիկ էին։
— Դե՛,— ասաց տղամարդը,— եթե չես ուզում, պե՛տք չի։ Չեմ ստիպում, եթե ինքդ չես ուզում։ Բայց հո գիտե՛մ, որ դատարկ բան է։
— Ու դու իսկապե՞ս ուզում ես դա։
— Կարծում եմ՝ ամենալավ ելքը դա է։ Բայց եթե իրոք չես ուզում, ուրեմն պե՛տք չի։
— իսկ եթե ես անեմ, դու գոհ կլինես, ու ամեն ինչ առաջվանը կլինի, ու ինձ կսիրե՞ս։
— Ես հիմա՛ էլ եմ քեզ սիրում։ Դու հո գիտե՛ս, որ սիրում եմ։
— Գիտե՛մ։— Իսկ եթե դա անեմ՝ ամեն բան լավ կլինի, ու եթե ասեմ, որ բլուրները նման են ճերմակ փղերի, դուրըդ կգա՞։
— Կցնծա՛մ։— ես հիմի էլ եմ հիանում, միայն թե հիմի չեմ կարող դրա մասին մտածել։— Դու հո գիտե՛ս, որ միշտ եմ էդպես, երբ ջղայնանում եմ։
— Իսկ եթե անեմ դա, չե՞ս ջղայնանա։
— Չէ՛, քանի որ դատարկ բան է։
— Դե, ուրեմն կանեմ։ Որովհետեւ ինձ համար մեկ է, թե ինձ հետ ինչ կլինի։
— Ի՞նչ նկատի ունես։
— Ինձ համար մե՛կ է, թե ինձ ինչ կպատահի։
— Դե՛, բայց ինձ համար միեւնո՛ւյնը չի։
— Ա՛հ, հա՜։ Բայց ինձ համար մե՛կ է, թե ի՛նչ կլինի։ Կանե՛մ էդ, ու հետո ամեն ինչ լավ կլինի։
— Եթե էդպես է, չե՛մ ուզում, որ անես։
Աղջիկը վեր կացավ եւ քայլերն ուղղեց դեպի կայարանի խորքը։ Այն մյուս կողմում հացահատիկի դաշտեր էին ու ծառեր՝ Էբրոյի երկայնքով։ Հեռվում՝ գետից վեր, լեռներն էին ձգված։ Ամպի մի ստվեր սահեց֊անցավ հացահատիկի դաշտի վրայով, եւ ծառերի միջից աղջկան պատկերացավ գետը։
— Իսկ էս ամենը կարող էր մե՛րը լինել,— ասաց աղջիկը։— Էս ամենը կարող էր մե՛րը լինել, բայց ինքնե՛րս ենք մեղավոր, որ դա օրեցօր դառնում է ավելի ու ավելի անհասանելի։
— Ի՞նչ ասացիր։
— Ասացի՝ կարող էինք ամե՛ն ինչ ունենալ
— Հիմա՛ էլ կարող ենք ունենալ։
— Չէ՛, չենք կարող։
— Ամբո՛ղջ աշխարհն էլ կարող ենք ունենալ։
— Չէ՛, չե՛նք կարող։
— Կարող ենք գնալ ո՛ւր ասես։
— Չէ՛, չե՛նք կարող։ Հիմի էդ ամենը մե՛րը չի։
— Մե՛րն է։
— Չէ՛։ Էն, ինչ որ մի անգամ բաց թողեցիր, էլ ետ չի՛ դառնա։
— Բայց մենք դեռ բաց չե՛նք թողել։
— Ա՛յ, կտեսնես։
— Արի գնանք ստվերի տակ,— ասաց տղամարդը։— Պե՛տք չի էդպես հուզվել։
— Չե՛մ հուզվում,— ասաց աղջիկը։— Պարզապես ամեն ինչ հասկանում եմ։
— Չե՛մ ուզում, որ է՛ն անես, ինչ չես ուզում…
— Կամ թե՝ ինչ ինձ վնաս է։ Գիտեմ։ Մի հատ էլ չխմե՞նք։
— Լա՛վ, միայն թե պիտի հասկանաս…
— Հասկանում եմ,— ասաց աղջիկը։— Միգուցե թողնե՞նք այս խոսակցությունը։
Նրանք նստեցին սեղանի մոտ, եւ աղջիկը սկսեց նայել խանձված հովտից այն կողմ ձգված բլուրներին, իսկ տղամարդը՝ նրան ու սեղանին։
— Դու պիտի հասկանաս,— ասաց տղամարդը,— որ չեմ ուզում անես էն, ինչ ինքդ չես ուզում։ Եթե դա քեզ համար էդքան մեծ նշանակություն ունի, ես պատրաստ եմ դրան գնալ։
— Իսկ քեզ համար դա ոչինչ չի՞ նշանակում։ Մենք ոնց էլ լինի գլուխ կհանենք։
— Իհա՛րկե, նշանակություն ունի։ Միայն թե ինձ ոչ ոք պետք չի, բացի քեզնից։ Ինձ էլ ո՛չ ոք պետք չի։ Ու գիտեմ, որ դա լրիվ դատարկ բան է։
— Հա՛, գիտես, որ լրիվ դատարկ բան է։
— Կարող ես ինչ ուզես անել, իսկ ես հո գիտեմ, որ էդպես է։
— Կարո՞ղ եմ քեզ մի բան խնդրել։
— Ես պատրաստ եմ ամեն բան անել քեզ համար։
— Ուրեմն քեզ խնդրո՛ւմ եմ, խնդրո՛ւմ, խնդրո՛ւմ, խնդրո՛ւմ, խնդրո՛ւ՞, խնդրո՛ւմ, խնդրո՛ւմ, որ լռես։
Տղամարդը ոչինչ չասաց, այլ նայեց կայարանի պատի տակ դրված ճամպրուկներին։ Դրանց վրա այն բոլոր հյուրանոցների պիտակներն էին, ուր իրենք կանգ էին առել։
— Բայց ես չե՛մ ուզում, որ դու այդ անես,— ասաց նա,— ինձ դա բոլորովի՛ն էլ պետք չի։
— Ա՛յ, հիմի կգոռա՛մ,— ասաց աղջիկը։
Կինը դուրս եկավ վարագույրի միջից՝ ձեռքին երկու գավաթ գարեջուր, ու դրանք դրեց թաղիքե խոնավ տակդիրների վրա։
— Գնացքը հինգ րոպեից կգա։
— Ի՞նչ ասաց,— հարցրեց աղջիկը։
— Որ գնացքը հինգ րոպեից կգա։
Աղջիկը շնորհակալական ժպիտ պարգեւեց կնոջը։
— Գնամ, ճամպրուկները տանեմ էն մյուս կողմը,— ասաց տղամարդը։ Աղջիկը ժպտաց ի պատասխան։
— Լա՛վ։ Հետո կգաս, ու կվերջացնենք գարեջուրը։
Նա բարձրացրեց ծանր ճամպրուկներն ու տարավ֊հասցրեց մյուս կառամատույց՝ կայարանի մյուս կողմում։ Նա ճամփին վեր՝ գնացքին էր նայում, բայց այն դեռ չէր երեւում։ Ետ դարձին անցավ բարով, ուր գնացքին սպասողները գարեջուր էին խմում։ Վաճառասեղանին նա մի գավաթ Anis del Toro խմեց ու նայեց մարդկանց։ Բոլորը հանգիստ սպասում էին գնացքին։ Տղամարդը դուրս եկավ հուլունքակար վարագույրի միջից։ Աղջիկը նստած էր սեղանի մոտ ու ժպտում էր նրան։
— Հը, ո՞նց ես,— հարցրեց տղամարդը։
— Շա՛տ լավ,— ասաց աղջիկը։— Ամեն ինչ կարգի՛ն է։ Ես ինձ շատ լավ եմ զգում։