Վինի֊Թուխը եւ բոլորը֊բոլորը

հեղինակ՝ Ալեն Ալեքսանդեր Միլն թարգմանիչ՝ Վ․ Գրիգորյան աղբյուր՝ «Վինի֊Թուխը եւ բոլորը֊բոլորը»

ԳԼՈԻԽ ԱՌԱՋԻՆ

Որտեղ մենք ծանոթանում ենք Վինի-Թուխի և մի քանի մեղուների հետ

Ահա և Վինի-Թուխը։

Ինչպես տեսնում եք, նա գլխիվայր իջնում է սանդուղքով իր բարեկամ Քրիստոֆեր Ռոբինի հետևից, սեփական ծոծրակով հաշվելով աստիճանները․ թը՛խկ֊թը՛խկ֊թը՛խկ։ Սանդուղքից իջնելու ուրիշ ձև նա առայժմ չգիտե։ Երբեմն նրան, իհարկե, թվում է, որ ինքը կգտներ ուրիշ ձև, եթե միայն կարողանար գոնե մեկ րոպե վերջ տալ թխկթխկացնելուն և ինչպես պետքն է կենտրոնանար։ Բայց ավաղ՝ հենց կենտրոնանալու համար է, որ նա ժամանակ չունի։

Բայց ինչ որ է, նա արդեն իջել է և կարող է ծանոթանալ ձեզ հետ։

― Վինի֊Թուխ։ Շատ հաճելի է։

Ձեզ, հավանաբար զարմացնում է արջուկի տարօրինակ անունը։ Բայց զարմանալու ոչինչ չկա։ Այդ անսովոր անունը արջուկին տվել է Քրիստոֆեր Ռոբինը։ Նա շատ էր սիրում կենդանաբանական այգու Վինի անունով արջին, և երբ այդ բարի ու խելոք արջն ինչ֊որ տեղ գնաց ու այլևս չվերադարձավ, Քրիստոֆեր Ռոբինը, նրա հիշատակը պահելու համար, այդպես կոչեց իր արջուկին։ Եվ քանի որ արջուկը թուխ գույն ուներ, ապա նրան անվանեց Վինի֊Թուխ։

Մի խոսքով, այժմ արջուկին անվանում են Վինի֊Թուխ, և դուք գիտեք թե ինչու։

Երեկոյան Վինի֊Թուխը սիրում է խաղալ, իսկ երբեմն էլ, հատկապես, երբ հայրիկը տանն է, նա շատ ավելի սիրում է սուսիկ֊փուսիկ նստել կրակի մոտ և որևէ հետաքրքիր հեքիաթ լսել։

Այդ երեկո…

— Հայրիկ հեքիաթ չես պատմելո՞ւ — հարցրեց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

— Ի՞նչ հեքիաթ,— հարցրեց հայրիկը։

— Վինի֊Թուխի համար։ Նա շ՜ատ է խնդրում։

— Գուցե և պատմեմ,— ասաց հայրիկը։— Իսկ նա ինչպիսի՞ հեքիաթ է ուզում և ո՞ւմ մասին։

— Հետաքրքիր հեքիաթ և իր մասին, իհարկե։ Չէ՞ որ դու գիտես, թե նա ինչպիսի արջուկ է։

— Հասկանում եմ,— ասաց հայրիկը։

— Խնդրում եմ, հայրիկ, պատմի՛ր։

— Կփորձեմ, — ասաց հայրիկը։

Եվ նա փորձեց։

Վաղուց, շա՜տ վաղուց, կարծեմ անցյալ ուրբաթ, Վինի֊Թուխը մեն֊մենակ ապրում էր Անտառում՝ Սանդերս անվան տակ։

— Ի՞նչ է նշանակում՝ «ապրում էր անվան տակ», — անմիջապես հարցրեց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

— Դա նշանակում է, որ դռան վերևում ամրացված տախտակի վրա ոսկյա տառերով գրված էր՝ «Միստր Սանդերս», իսկ Թուխը ապրում էր այդտեղ։

— Երևի ինքն էլ այդ չէր հասկանում, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

— Հիմա հո հասկացավ, — թավ ձայնով փնթփնթաց ինչ֊որ մեկը։

— Այդ դեպքում ես կշարունակեմ, — ասաց հայրիկը։

Մի անգամ, անտառում զբոսնելիս, Թուխը բացատ դուրս եկավ։ Բացատում բարձր, շատ բարձր կաղնի էր աճել, իսկ հիմա կաղնու կատարին ինչ֊որ մեկը բարձրաձայն բզզում էր․ զզզզզզզ։

Վինի֊Թուխը նստեց ծառի տակ, գլուխը թաթերի մեջ առավ ու սկսեց մտածել։

Սկզբում նա այսպես մտածեց․ «Այս զզզզզզ֊ն անպայման մի բան նշանակում է։ Ոչ ոք զուր տեղը չի բզզում։ Ծառը բզզալ չի կարող։ Նշանակում է, ինչ֊որ մեկն այնտեղ բզզում է։ Իսկ ինչո՞ւ պիտի բզզաս, եթե մեղու չես։ Այսպես է որ կա՛։»

Հետո նա էլի մտածեց ու ասաց ինքն իրեն․

«Իսկ ինչի՞ համար են մեղուները։ Նրա համար, որ մեղր սարքեն։ Այնպես է որ կա՛»։

Այստեղ նա ոտքի ելավ ու ասաց․

— Իսկ ինչի՞ համար է մեղրը․ նրա համար, որ ես ուտեմ։ Իմ կարծիքով, այսպես է, որ կա՛։

Եվ այս ասելով, նա մագլցեց ծառը։

Նա մագլցում էր, մագլցում էր ու մագլցում և ճանապարհին քթի տակ երգում էր այս երգը, որ տեղնուտեղը ինքն էր հորինել։ Ահա սա․

Թե արջուկները լինեին մեղու,

Նրանց մտքով երբեք չէր անցնի,

Եվ տունը այսքան բարձր ու հեռու

Նրանք երբեք չէին կառուցի։

Նա մի քիչ էլ մագլցեց… Էլի մի քիչ… Էլի բոլորովին֊բոլորովին մի քիչ… Այստեղ արդեն ին հևաց և մի նոր քառատող ֊ հևհևիկ երգեց․

Եվ այդ ժամանակ, եթե, իհարկե,

Մեղուները լինեին արջուկ,

Արջուկների շատ պետքն էր, ի՞նչ է,

Գալ ու մագլցել այսպիսի բարձունք։

Մեր մեջ ասած, Թուխը կարգին հոգնել էր, դրա համար էլ Հևհևիկն այսքան խղճուկ ստացվեց։ Բայց շատ քիչ էր մնացել, բոլորովին֊բոլորովին քիչ։ Մնում էր հասնել այս ճյուղին և…

Թ Ը Ր Ա՜ Խ Կ։

— Մայրի՜կ, — բացականչեց Թուխը, մի երեք մետր ցած ընկնելով և քիթը խփելով մի հաստ ճյուղի։

— Վա՜խ։ Ախր ինչո՞ւ ես… — քրթմնջաց նա, ևս մի հինգ մետր ցած սուրալով։

— Ախր ես ոչ մի վատ բան չէի ուզում անել… — փորձեց բացատրել նա՝ դիպչելով հաջորդ ճյուղին և օդում լարախաղացի պես գլուխկոնծի տալով։

— Եվ այս բոլորը նրա պատճառով, — վերջապես խոստովանեց նա, երբ մի երեք անգամ ևս գլուխկոնծի տվեց, ինչպես պետքն է ծանոթացավ ցածի ճյուղերի հետ և սահուն վայրէջք կատարեց մասրենու փշոտ թփերի մեջ, — այս բոլորը նրա համար, որ ես շա՛տ եմ մեղր սիրում։ Մայրի՜կ…

Թուխը մի կերպ դուրս պրծավ մասրենու թփերի միջից, քթից հանեց փշերը և նորից մտքի մեջ ընկավ։

Եվ առաջին հերթին նա մտածեց Քրիստոֆեր Ռոբինի մասին։

— Իմ մասի՞ն, — հուզմունքից դողացող ձայնով հարցրեց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

— Քո մասին։

Քրիստոֆեր Ռոբինը ոչինչ չասաց, բայց նրա աչքերը ավելի ու ավելի էին մեծանում, իսկ այտերը շառագունում էին ու շառագունում։

Եվ այսպես, Վինի֊Թուխը գնաց իր բարեկամի՝ Քրիստոֆեր Ռոբինի մոտ, որն ապրում էր նույն անտառում, կանաչ դուռ ունեցող տնակում։

— Բարի լո՛ւյս, Քրիստոֆեր Ռոբին, — ասաց Վինի֊Թուխը։

— Բարի լո՛ւյս, Վինի֊Թուխ, — ասաց տղան։

— Հետաքրքիր է իմանալ, դու պատահաբար փուչիկ չես ունենա՞։

— Փուչի՞կ։

— Այո, գալիս էի քեզ մոտ ու մտածում․ «Տեսնես Քրիստոֆեր Ռոբինը պատահաբար փուչիկ չի՞ ունենա»։ Պարզապես հետաքրքիր է իմանալ։

— Ինչի՞դ է պետք փուչիկը։

— Վինի֊Թուխը նայեց շուրջը և, համոզվելով, որ իրենց ոչ ոք չի լսում, թաթը մոտեցրեց բերանին ու շշնջաց․

— Մեղր։

— Ի֊ի՞նչ։

— Մեղր, — կրկնեց Թուխը։

Հենց նախորդ օրը երեկոյան Քրիստոֆեր Ռոբինը հյուր էր գնացել իր բարեկամի՝ Դնչիկի մոտ, և այնտեղ բոլոր հյուրերին փուչիկներ էին նվիրել։ Քրիստոֆեր Ռոբինին բաժին էր ընկել մի մեծ, շատ մեծ, կանաչ փուչիկ, իսկ Ճագարի Ազգականներից ու Ծանոթներից մեկի համար մի շատ մեծ, պարզապես հսկայական կապույտ փուչիկ էին պատրաստել։ Բայց այդ Ազգականն ու Ծանոթը փուչիկը չվերցրեց, որովհետև դեռևս այնքան փոքր էր, որ նրան երեկույթի չէին բերել, և Քրիստոֆեր Ռոբինը ստիպված եղավ երկու փուչիկն էլ ինքը վերցնել՝ թե կանաչը, թե կապույտը։

— Երկուսից ո՞րն է քեզ դուր գալիս, — հարցրեց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

Թուխը գլուխն առավ թաթերի մեջ ու սկսեց մտածել։

— Դժվար գործ է, — ասաց նա։ — Եթե ուզում ես մեղր ձեռք գցել, ապա շատ կարևոր է, որ մեղուները քեզ չնկատեն։ Եվ ահա, նշանակում է, եթե փուչիկը լինի կանաչ, նրանք կմտածեն, որ դա տերև է, և քեզ չեն նկատի։ Իսկ եթե փուչիկը լինի կապույտ, նրանք, երևի, մտածեն, որ դա պարզապես երկնքի կտոր է, և դարձյալ քեզ չեն նկատի։ Ամբողջ հարցն այն է, թե որին ավելի շուտ կհավատան։

— Եվ դու կարծում ես փուչիկի տակ նրանք քեզ չեն նկատի՞։

— Գուցե նկատեն, իսկ գուցե ոչ, — ասաց Վինի֊Թուխը։ — Ո՞նց իմանաս թե ինչ կանցնի մեղուների մտքով։ — Նա մի քիչ մտածեց ու ավելացրեց․ — ես այնպես կձևացնեմ, թե իբր փոքրիկ թուխ ամպիկ եմ։ Այդ դեպքում նրանք երևի գլխի չընկնեն։

— Այդ դեպքում ավելի լավ է կապույտ փուչիկը վերցնես, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

Բարեկամներն այդպես էլ արեցին։ Թուխը վերցրեց կապույտ փուչիկը, Քրիստոֆեր Ռոբինը իր հրացանը, և երկուսով ճանապարհ ընկան։

Վինի֊Թուխը նախ և առաջ մոտեցավ մի ծանոթ ջրափոսի և ինչպես պետքն է թավալվեց ցեխաջրում, որպեսզի բոլորովին֊բոլորովին սևանա, նմանվի իսկական ամպիկի։ Հետո սկսեցին փուչիկը լցնել օդով, և երբ փուչիկն այնքան ուռեց , որ թվում էր՝ հիմա֊հիմա կպայթի, Քրիստոֆեր Ռոբինը հանկարծ բաց թողեց թելը։ Եվ հենց որ նա թելը բաց թողեց, Վինի֊Թուխը փուչիկի հետ սլացավ երկինք ու կախվեց օդում, ճիշտ և ճիշտ մեղուների ծառի դիմաց, միայն մի քիչ հեռու։

— Ուռաաա՜, — բացականչեց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

— Հը՛, ո՞նց է, — երկնքից կանչեց Վինի֊Թուխը։ — Հիմա ես ո՞ւմ նման եմ։

— Դու նման ես արջի, որը թռչում է փուչիկից կախված։

— Իսկ փոքրիկ սև ամպիկի նման չե՞մ, — անհանգստացավ Թուխը։

— Այնքան էլ չէ։

— Դե լավ, ոչինչ, այստեղից երևի նման եմ։ Եվ հետո, ո՞նց իմանաս, թե ինչ կանցնի մեղուների մտքով։

Դժբախտաբար քամի չկար, և Թուխը բոլորովին անշարժ կախվել էր օդում։ Նա կարող էր մեղրի հոտն առնել, կարող էր տեսնել մեղրը, բայց մեղրին հասնել, ավա՜ղ, ոչ մի կերպ չէր կարող։

Մի քիչ համբերելուց հետո Թուխը նորից խոսեց։

― Քրիստոֆեր Ռոբի՛ն, ― շշուկով կանչեց նա։

― Ի՞նչ։

― Ինձ թվում է, մեղուներն ինչ֊որ բան են կ ա ս կ ա ծ ո ւ մ։

― Ի՞նչ։

― Չգիտեմ։ Բայց ինձ թվում է, որ նրանք իրենց կ ա ս կ ա ծ ե լ ի են պահում։

― Գուցե նրանք մտածում են, թե դու ուզում ես գողանա՞լ իրենց մեղրը։

― Գուցե։ Ո՞նց իմանաս, թե ինչ կանցնի մեղուների մտքով։

Նորից լռություն տիրեց, և մի քիչ հետո նորից լսվեց Թուխի ձայնը․

― Քրիստոֆեր Ռոբի՛ն։

― Ի՞նչ։

― Դու տանը հովանոց չունե՞ս։

― Կարծեմ ունեմ։

― Որ այդպես է, շատ եմ խնդրում, գնա տուն, բեր հովանոցդ և այստեղ գլխիդ պահած հետ ու առաջ քայլիր։ Շարունակ նայիր ինձ ու ասա․ «Ա՛յ֊ա՛յ֊ա՛յ, կարծես թե անձրև է գալու»։ Ես կարծում եմ որ այդ ժամանակ մեղուները մեզ կհավատան։

Քրիստոֆեր Ռոբինը, իհարկե, մտքում ծիծաղեց ու ասաց․ «Ախ, դու իմ հիմա՛ր արջուկ», բայց բարձրաձայն նա այդ բանը չասաց, որովհետև շատ էր սիրում Թուխին։

Նա գնաց տուն և բերեց հովանոցը։

― Վերջապե՛ս, ― բացականչեց Թուխը, երբ Քրիստոֆեր Ռոբինը վերադարձավ։ ― Արդեն սկսել էի անհանգստանալ։ Ես նկատեցի, որ մեղուներն իրենց արդեն բոլորովին կ ա ս կ ա ծ ե լ ի են պահում։

― Հովանոցը բացե՞մ, թե պետք չի։

― Բաց արա, անպայման բաց արա։ Բայց սպասիր մի րոպե, պետք է հաստատ գործ բռնել։ Ամենից կարևորը մեղուների թագուհուն խաբելն է։ Դու նրան տեսնո՞ւմ ես։

― Չէ։

― Դե լավ, ոչինչ, նա երևի քեզ տեսնում է։ Իսկ հիմա բաց արա հովանոցը և գլխիդ պահած այստեղ հետ ու առաջ քայլիր։ Շարունակ նայիր ինձ ու ասա․ «Ա՛յ֊ա՛յ֊ա՛յ, կարծես թե անձրև է գալու», իսկ ես կերգեմ Ամպիկի երգը, որը, երևի, երգում են բոլոր ամպիկները երկնքում… Դե, սկսի՛ր։

Քրիստոֆեր Ռոբինը սկսեց ծառի տակ հետ ու առաջ քայլել և ասել, որ կարծես թե անձրև է գալու, իսկ Վինի֊Թուխը երգեց այս երգը․

Ես Ամպիկ եմ, Ամպիկ, Ամպիկ,

Ոչ թե փոքրիկ թուխ արջուկ,

Ա՜խ, ինչ լավ է լինել Ամպիկ

Ու սավառնել երկնքում։

Ա՜խ, երկնքում կապույտ֊կապո՜ւյտ

Եվ հարմար է, և խաղաղ,

Դրա համար Ամպիկների

Երգը թեթև է, ուրախ։

Բայց մեղուները, որքան էլ տարօրինակ է, փոխանակ հավատալու Ամպիկին, ավելի ու ավելի կասկածելի էին բզզում։ Մի քանիսը նույնիսկ դուրս թռան բնից ու սկսեցին պտտվել Ամպիկի շուրջը, երբ սա երկրորդ քառատողն էր երգում։ Իսկ ամենակասկածոտներից մեկը, երևի ստուգելու համար, նույնիսկ մի քանի վայրկյան Ամպիկի քթին նստեց։

― Քրիստոֆե՛ր, հե՜յ, Ռոբի՛ն, ― գոռաց Ամպիկը։

― Ի՞նչ։

― Ես մտածեցի, մտածեցի ու վերջապես գլխի ընկա։ Սրանք ճիշտ մեղուներ չեն։

― Ի՞նչ ես ասում։

― Այո՛, այո՛, բոլորովի՛ն սխալ մեղուներ են։ Եվ նրանք, երևի սխալ մեղր են սարքում։ Ճի՞շտ է։

― Ի՞նչ ես ասում։

― Այո՛։ Այնպես որ, երևի, ես ավելի լավ է ցած իջնեմ։

― Իջիր, ― ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։ ― Բայց ինչպե՞ս։

Հենց այդ մասին էր, որ Վինի֊Թուխը դեռ չէր մտածել։ Նա մտածեց, որ եթե բաց թողնի պարանը, կընկնի։ Այդ հեռանկարը նրան դուր չեկավ։ Այդ ժամանակ նա ինչպես պետք է էլի մտածեց և ապա ասաց․

― Քրիստոֆեր Ռոբին, դու պետք է հրացանով խփես փուչիկին։ Հրացանը մո՞տդ է։

― Պարզ է, որ մոտս է, ― ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։ ― Բայց եթե ես կրակեմ, ախր փուչիկը կծակվի։

― Իսկ եթե չկրակես, ես կծակծկվեմ, ― ասաց Թուխը։

Քրիստոֆեր Ռոբինը, իհարկե, անմիջապես հասկացավ, թե ինչ պետք է անել։ Նա խնամքով նշան բռնեց ու կրակեց։

― Վա՜յ֊վա՜յ֊վա՜յ, ― լաց եղավ Թուխը։

― Մի՞թե վրիպեցի, ― հարցրեց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

― Չի կարելի ասել, թե չվրիպեցիր, ― ասաց Թուխը, ― բայց փուչիկին, իհարկե, չդիպար։

― Ներիր, խնդրում եմ, ― ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը և նորից կրակեց։

Այս անգամ նա չվրիպեց։ Օդն սկսեց կամաց֊կամաց դուրս գալ փուչիկից, և Վինի֊Թուխը բարեհաջող վայրէջք կատարեց։

Միայն թե այդքան ժամանակ թելից կախված լինելու պատճառով նրա թաթերը բոլորովին փայտացել էին։ Մի ամբողջ շաբաթ Թուխը չէր կարողանում առջևի թաթերը շարժել, և դրանք այդպես էլ մնացել էին վեր տնկված։ Եվ եթե նրա քթին ճանճ էր նստում, Թուխը ստիպված էր լինում այդ աներեսին փչելով քշել՝ «Թո՛ւխխ, Թո՛ւխխ»։

Եվ գուցե, թեև ես դրանում համոզված չեմ, գուցե հենց այդ դեպքից հետո էլ Քրիստոֆեր Ռոբինը նրան Թուխ անվանեց։

― Վե՞րջ, ― հարցրեց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

― Այս հեքիաթը վերջացավ։ Բայց ուրիշներն էլ կան։

― Թուխի և իմ մասի՞ն։

― Նաև Ճագարի, Դնչիկի, ինչպես նաև մյուսների մասին։ Մի՞թե չես հիշում։

― Հիշելը՝ հիշում եմ, բայց երբ ուզում եմ վերհիշել, մոռանում եմ։

― Օրինակ՝ մի անգամ Թուխը և Դնչիկը որոշեցին բռնել Փղաձիուն…

― Եվ բռնեցի՞ն։

― Ոչ։

― Որտեղի՞ց բռնեին։ Ախր, Թուխը բոլորովի՛ն անխելքի մեկն է։ Իսկ ես բռնեցի՞։

― Դե, կպատմեմ՝ կիմանաս։

Քրիստոֆեր Ռոբինը գլխով արեց։

― Հասկանո՞ւմ ես, հայրիկ, ես հիշում եմ, իսկ Թուխը մոռացել է, և նրա համար շատ֊շատ հետաքրքիր կլինի մի անգամ էլ լսել։ Չէ՞ որ դա իսկական հեքիաթ կլինի։

― Ես էլ եմ այդպես կարծում։

Քրիստոֆեր Ռոբինը խոր հառաչեց, բռնեց Արջուկի հետևի թաթից ու նրան իր հետևից քարշ տալով, գնաց դեպի դուռը։ Շեմքում նա շրջվեց ու ասաց․

― Երբ ես նրա վրա կրակեցի, հո շատ չցավե՞ց։

― Բոլորովին, ― ասաց հայրիկը։

Տղան գլխով արեց ու դուրս եկավ, և քիչ անց հայրիկը լսեց, թե ինչպես է Վինի֊Թուխը բարձրանում սանդուղքով․ թը՛խկ֊թը՛խկ֊թը՛խկ։

ԳԼՈՒԽ ԵՐԿՐՈՐԴ

Որտեղ Վինի֊Թուխը հյուր է գնում և ընկնում անելանելի վիճակի մեջ

Մի սովորական օր, քթի տակ մի նոր երգ քրթմնջալով՝ Վինի֊Թուխը (ի միջի այլոց, կարճության համար երբեմն նրան անվանում էին պարզապես Թուխ) ուռած֊փքված զբոսնում էր Անտառում։

Իսկ փքվելու պատճառ նա ուներ, որովհետև այդ երգ֊քրթմնջիկը ինքն էր հորինել այսօր առավոտյան, երբ, ինչպես միշտ, հայելու առջև լիցքային վարժություններ էր կատարում։ Պետք է ասեմ, որ Վինի֊Թուխը շատ էր ուզում նիհարել, ուստի ջանասիրաբար մարմնամարզությամբ էր զբաղվում։ Նա բարձրանում էր հետևի թաթերի ծայրերին, ամբողջ մարմնով ձըգվում էր ու միաժամանակ երգում․

― Տարա֊տարա֊տարա֊րա՛։

Իսկ հետո, երբ կռանում էր, փորձելով առջևի թաթերը գետնին հասցնել (իհարկե, ապարդյուն), այսպես էր երգում։

― Տարա֊տարա֊տարա֊վա՜յ, օգնեցե՛ք, տրամ֊պա֊պա՛։

Ահա այսպես ծնվեց այդ երգ֊քրթմնջիկը։ Նախաճաշից հետո Վինին շարունակ երգը կրկնում էր քթի տակ, քրթմնջում էր ու քրթմնջում, մինչև որ անգիր արեց։ Այդ Քրթմնջիկի բառերը մոտավերապես այսպիսին էին․

      Տարա֊տարա֊տարա֊րա՛,

      Տրամ֊պամ֊պամ֊տիրամ֊պամ֊պա՛։

      Տիրի֊տիրի֊տիրի֊րի՛,

      Տրամ֊պամ֊պամ֊տիրիրիմ֊պիմ֊պի՛։

Եվ ահա քրթմնջալով քթի տակ այս Քրտմնջիկը և մտածելով, իսկ Վինի֊Թուխը մտածում էր այն մասին, թե ինչ կլիներ, եթե նա՝ Թուխը, չլիներ Վինի֊Թուխ, այլ բոլորովին֊բոլորովին մեկ ուրիշը, նա աննկատելիորեն հասավ զառիվեր լանջին, որտեղ ավազի մեջ մի լայն անցք էր երևում։

― Օհո՛ ― ասաց Թուխը։ ― Տրամ֊պամ֊պամ֊տիրիրամ֊պամ֊պա՛։ Եթե ես ինչ֊որ բան հասկանում եմ, ապա անցքը բույն է, իսկ բույնը՝ Ճագար, իսկ Ճագարը՝ լավ ընկեր, իսկ լավ ընկերը դա այն ընկերն է, որն ինձ որևէ բանով կհյուրասիրի և հաճույքով կլսի իմ Քրթմնջիկը։ Ա՛յ քեզ բախտ։

Եվ Թուխը կռացավ, գլուխը մտցրեց անցքի մեջ ու գոռաց․

― Հե՜յ։ Ո՞վ կա տանը։

Պատասխանի փոխարեն ներսից լսվեց թփթփոց, որից հետո դարձյալ լռություն տիրեց։

― Ես հարցնում եմ՝ «Հե՜յ։ Ո՞վ կա տանը»։ ― Բարձր֊բարձր կրկնեց Թուխը։

― Ոչ ոք, ― պատասխանեց ինչ֊որ մեկի ձայնը։ ― Եվ կարիք էլ չկա այդպես ոռնալու, ― ավելացրեց ձայնը, ― առաջին անգամ էլ հիանալի հասկացա։

― Ներեցեք, ― ասաց Վինի֊Թուխը։ ― Իսկապե՞ս տանը ոչ ոք, ոչ ոք չկա։

― Ոչ ոք, ոչ ոք չկա, ― պատասխանեց ձայնը։

Վինի֊Թուխը գլուխը դուրս հանեց անցքից ու մտքի մեջ ընկավ։

Նա մտածեց այսպես․ «Չի կարող պատահել, որ ներսում ոչ ոք, ոչ ոք չլինի։ Այնուամենայնիվ ինչ֊որ մեկը այնտեղ կա․ չէ՞ որ ինչ֊որ մեկը պիտի լիներ, որ ասեր` «Ոչ ոք, ոչ ոք չկա»։

Եվ զարմանալի չէ, որ նա նորից կռացավ, գլուխը նորից մտցրեց անցքի մեջ ու ասաց․

― Լսիր, Ճագար, այդ դու չե՞ս։

― Ոչ, ես չեմ, ― ասաց Ճագարը իսկապես փոխված ձայնով։

― Ձայնը նույնպես քոնը չի՞։

― Իմ կարծիքով՝ ոչ, ― ասաց Ճագարը։ ― Իմ կարծիքով, սա բոլորովին նման չէ իմ ձայնին։ Եվ նմա՛ն էլ չպիտի լինի։

― Ահա թե ի՛նչ, ― ասաց Թուխը։

Նա գլուխը նորից դուրս հանեց և նորից մտքի մեջ ընկավ։ Իսկ հետո նորից գլուխը ներս խոթեց անցքից ու ասաց․

― Բարի եղեք, ասացեք ինձ, խնդրւոմ եմ, որտե՞ղ է Ճագարը։

― Նա հյուր է գնացել իր բարեկամ Վինի֊Թուխին։ Եթե չգիտես, իմացիր, որ նրանք աննման բարեկամներ են։

Այստեղ Վինի֊Թուխը զարմանքից «ախ» քաշեց։

― Բայց ախր, այդ ե՛ս եմ, ― ասաց նա։

― Ի՞նչ է նշանակում «ես եմ»։ «Ես եմ»֊ները տարբեր են լինում։

― Այս «ես եմ»֊ը նշանակում է, որ այդ ես եմ՝ Վինի֊Թուխը։

Այս անգամ զարմացավ Ճագարը։ Վինի֊Թուխից էլ շատ զարմացավ։

― Իսկ դու չե՞ս սխալվում, ― հարցրեց նա, ― համոզվա՞ծ ես։

― Իհարկե՛, իհարկե՛, համոզված եմ, ― ասաց Վինի֊Թուխը։

― Դե լա՛վ, որ այդպես է, ներս արի։

Եվ Թուխը ներս սողաց։ Նա խցկվում էր, խցկվում, խցկվում և վերջապես հայտնվեց բնի մեջ։

― Դու միանգամայն իրավացի էիր, ― ասաց Ճագարը, որքից գլուխ ուշադիր զննելով նրան։ ― Իսկապես դու ես։ Ողջո՛ւյն, ուրախ եմ, որ տեսնում եմ քեզ։

― Իսկ դու ո՞ւմ տեղն էիր ինձ դրել։

― Դե, ով ասես կարող է լինել։ Դու էլ լավ գիտես, որ այստեղ, Անտառում, ամեն մեկին չի կարելի տուն թողնել։ Զգուշությունը երբեք չի վնասում։ Դե լավ, ժամանակը չէ՞ արդյոք, որ մի բան ուտենք։

Վինի֊Թուխը երբեք դեմ չէր մի բան ուտելուն, հատկապես առավոտյան ժամը տասնմեկին, երբ նախաճաշը վաղուց արդեն ավարտվել էր, իսկ ճաշը չէր էլ մտածում սկսվել։ Եվ իհարկե, նա շատ ուրախացավ, տեսնելով, որ Ճագարը բաժակներ ու ափսեներ է դնում սեղանին։ Իսկ երբ Ճագարը հարցրեց․ «Հացի վրա ի՞նչ քսեմ՝ մեղր, թե խտացրած կաթ», Թուխը հիացմունքով վրա տվեց․ «Եվ մեկից, և մյուսից», իսկ քիչ հետո սթափվելով, որպեսզի շատ աչքածակ չերևա, շտապեց ավելացնել․ «Իսկ հաց կարելի է բոլորովի՛ն չտալ»։

Դրանից հետո Վինի֊Թուխը լռեց ու երկար ժամանակ չէր խոսում, որովհետև նրա բերանը սաստիկ կարևոր գործով էր զբաղված։

Իսկ էլ ավելի հետո, քաղցր֊քաղցր ձայնով ինչ֊որ բան մռմռացնելով, իսկ Վինի֊Թուխի ձայնը իսկապես ասես մեղրից լիներ, նա վեր կացավ սեղանից, սրտանց սեղմեց Ճագարի թաթիկն ու ասաց, որ արդեն իր գնալու ժամանակն է։

― Արդե՞ն, ― քաղաքավարությամբ հարցրեց Ճագարը։

Դժվար է երաշխավորել, որ Ճագարը չմտածեց․ «Այնքան էլ քաղաքավարի բան չէ կշտանալուն պես հրաժեշտ տալը»։ Բայց բարձրաձայն ոչինչ չասաց, որովհետև շատ խելացի Ճագար էր։

Բարձրաձայն նա ասաց․

― Արդե՞ն։

Դե, ― կմկմաց Թուխը, ― ես կարող եմ մի քիչ էլ մնալ, եթե միայն դու… եթե քեզ մոտ… ― կմկմում էր նա և չգիտես ինչու աչքը չէր հեռացնում պահարանից։

― Ճիշտն ասած, ես էլ էի պատրաստվում գնալ զբոսանքի, ― ասաց Ճագարը։

― Ա֊ա՜, որ այդպես է ես էլ գնամ։ Մնաս բարո՛վ։

― Գնաս բարո՛վ, եթե քեզ էլ ուրիշ ոչինչ պետք չէ։

― Իսկ որևէ բան դեռ մնացե՞լ է, ― հարցրեց Թուխը, կրկին աշխուժանալով։

Ճագարը բացուխուփ արեց բոլոր կաթսաները, նայեց բոլոր ամանների մեջ և հոգոց հանելով ասաաց․

― Ափսո՛ս, ոչինչ չի մնացել։

― Ես այդպես էլ գիտեի, ― գլուխն օրորելով, կարեկցեց Թուխը։ ― Դե, մնաս բարով, ես գնացի։

Եվ նա սկսեց նից դուրս սողալ։ Առջևի թաթերով ամբողջ ուժով նա իրեն քաշում էր առաջ, ինչքան ուժ ուներ իրեն առաջ էր հրում հետևի թաթերով… և որոշ ժամանակ անց երեվաց նրա քիթը։ Հետո երևացին ականջները… ապա՝ առջևի թաթերը… հետո՝ ուսերը… իսկ հետո…

Իսկ հետո Վինի֊Թուխը գոռաց․

― Վա՛յ, օգնեցե՜ք։ Ավելի լավ է հետ սողամ։

Ավելի հետո նա գոռաց․

― Վա՜յ, փրկեցե՛ք։ Չէ՛, ավելի լավ է առաջ սողամ։

Եվ, վերջապես, նա ոռնաց ամբողջ կոկորդով․

― Վա՛յ֊վա՛յ֊վա՛յ։ Փրկեցե՜ք֊օգնեցե՜ք։ Ոչ առաջ եմ գնում, ոչ հետ։

Ճագարը, եթե հիշում եք, մտադիր էր զբոսանքի գնալ։ Բայց տեսնելով, որ շքամուտքը անդառնալի փակվել է, դուրս եկավ հետնամուտքից և, շրջանցելով ույնը, մոտեցավ Թուխին, ավելի ճիշտ նրա այն կեսին, որ երևում էր։

― Ի՞նչ է պատահել, ― հարցրեց նա, ― մնացել ես անցքի մե՞ջ։

― Ո֊ո՛չ, պարզապես հանգստանում եմ, ― աշխատելով անհոգ երևալ, պատասխանեց Թուխը։ ― Պարզապես հանգստանում եմ, մտածում եմ և երգում իմ քեֆին…

― Հապա մի տուր թաթդ, ― խիստ ձայնով ասաց Ճագարը։

Վինի֊Թուխը տվեց թաթը, և Ճագարն սկսեց քաշել։

Նա քաշում էր ու քաշում, ձգում էր ու ձգում, մինչև որ Վինի֊Թուխը գոռաց․

― Վա՛յ֊վա՛յ֊վա՛յ, ցավում է։

― Հիմա ամեն ինչ պարզ է, ― ասաց Ճագարը, ― դու չես կարող դուրս գալ, որովհետև դեմ ես առել։

― Որովհետև, ― բարկացավ Թուխը, ― որովհետև բնիդ մուտքը չափազանց նեղ է։

― Ոչ, պատճառն այն է, որ ինչ֊որ մեկը աչքածակություն էր անում, ― խիստ ասաց Ճագարը։ ― Ինձ ամբողջ ժամանակ թվում էր, թեև քաղաքավարությունից դրդված ոչինչ չէի ասում, թե ինչ֊որ մեկը չափազանց շատ է ուտում։ Եվ ես հաստատ համոզված եմ, որ այդ «ինչ֊որ մեկը» ես չէի։ Ուրիշ ճար չկա, ստիպված եմ գնալ Քրիստոֆեր Ռոբինի հետևից։ Գուցե նա օգնի։

Քրիստոֆեր Ռոբինը՝ Վինի֊Թուխի և Ճագարի մտերիմ բարեկամը, ապրում էր, ինչպես գիտեք, կանաչ դուռ ունեցող տանկում, Անտառի մյուս ծայրում։ Բայց նա անմիջապես օգնության եկավ և տեսնելով Վինի֊Թուխի առջևի կեսը, այնպիսի քնքշությամբ ասաց՝ «Ա՛խ, դու իմ հիմա՛ր արջուկ», որ բոլորն էլ թեթևություն զգացին։

― Իսկ ես հենց նոր մտածում էի, ― քիթը վեր քաշելով ասաց Թուխը, ― որ խեղճ Ճագարին այլևս երբեք երբեք չի վիճակվի տուն մտնել շքամուտքից… Եթե այդպես լիներ, ես շատ կտխրեի։

― Ես նույնպես, ֊ ասաց Ճագարը։

― Չի վիճակվի տուն մտնել շքամուտքի՞ց, ― կրկնեց Քրիստոֆեր Ռոբինը։ ― Իսկ ինչո՞ւ։ Կարծում եմ, որ կվիչակվի…

― Այ դա լավ է, ― թեթևացած շունչ քաշեց Ճագարը։

― Թերևս ստիպված լինենք բնի մեջ հրել, եթե չկարողացանք դուրս քաշել, ― ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

Այստեղ Ճագարը մտահոգ քորեց ականջի հետևն ու ասաց, որ եթե Վինի֊Թուխին հետ հրենմ ապա նա ընդմիշտ կմնա ներսում։ Եվ չնայած ինքը՝ Ճագարը, անսահման ուրախ է, որ Թուխին շարունակ իր կողքին կտեսնի, բայց այնուամենայնիվ, ինչ ուզում ես ասա, ոմանց վեյալ չէ գետնի երեսին ապրել, իսկ ոմանց էլ՝ գետնի տակ, և…

― Քո կարծիքով, ես երբեք֊երբեք դուրս չե՞մ գա այստեղից, ― խեղճացած հարցրեց Թուխը։

― Իմ կարծիքով, քանի որ կիսով չափ դուրս ես եկել, ապա ափսոս է, որ մնաս ճանապարհի կեսին, ― ասաց Ճագարը։

Քրիստոֆեր Ռոբինը գլխով արեց։

― Միայն մի ելք կա, ― ասաց նա, ― հարկացոր է սպասել, մինչև դու նորից նիհարես։

― Իսկ շատ պիտի սպասե՞մ, ― վախեցած հարցրեց Թուխը։

― Մոտ մի շաբաթ։

― Վա՜յ, ե սմի շաբաթ ոնց ցցվեմ այստեղ։

― Ցցվելուց հեշտ բան չկա քեզ համար, իմ հիմար արջուկ։ Քեզ այստեղից դուրս հանե՛լն է դժվար։

― Մի տխրի, մենք քեզ համար գրքեր կկարդանք, ― ուրախ բացականչեց Ճագարը։ ― Միայն թե ձյուն չգա… Հա, մի բան էլ ասեմ, ― ավելացրեց նա, ― դու, արեկամս, զբաղեցրել ես համարյա ամբողջ սենյակս… Եթե թույլ տաս, ես քո հետևի թտքերից սրբիչներ կկախեմ։ Ինչո՞ւ իզուր տեղը ցցվեն, երբ դրանցից հրաշալի կախիչներ դուրս կգան սրբիչի համար։

― Վա՛վ֊վա՛յ֊վա՛յ, մի ամ֊բո՛ղջ շաբաթ, ― տխուր ասաց Թուխը։ ― Իսկ ո՞նց եմ ճաշելու։

― Դու, սիրելիս, չես ճաշելու, ― ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը, ― որովհետև ինչքան շուտ նիհարես, այնքան լավ։ Իսկ բարձաձայն ընթերցանություն մենք քեզ խոստանում ենք։

Վինի֊Թուխը ուզում էր հառաչել, բայց չկարողացավ․ շատ ամուր էր դեմ առել։ Նա մի կաթիլ արցունք թափեց ու ասաց․

― ոնե հեշտ մարսողական գրքեր կարդացեք, որոնք կմխիթարեն ու հույս կներշնչեն անելանելի վիճակում գտնվող դժվախտ արջուկիս…

Եվ ահա մի ամբողջ շաբաթ Քրիստոֆեր Ռոբինը հենց մի այդպիսի հեշտ֊մարսողական, այսինքն՝ հասկանալի ու հետաքրքիր գիրք էր կարդում Վինի֊Թուխի Հյուսիսային Կեսի մոտ, իսկ Ճագարը լվացված սպիտակեղենը կախ էր տալիս Հարավային Կեսից… Իսկ Թուխը բարակում էր, բարակում էր ու բարակում։

Իսկ երբ շաբաթը վերջացավ, Քրիստոֆեր Ռոբինը ասաց․

― Ժամանակն է։

Նա բռնեց Թուխի առջևի թաթերից, Ճագարը բռնեց Քրիստոֆեր Ռոբինից, իսկ Ճագարի բոլոր Ազգականներն ու Ծանոթները (նրանք չափազանց շատ էին) բռնեցին Ճագարից և ամբողջ ուժով սկսեցին քաշել։

Սկզբում Վինի֊Թուխը ասում էր․

― Վա՛յ։

Հետո մեկ ուրիշ բառ էր ասում․

― Վա՛խ։

Իսկ ավելի հետո նա բոլորովին֊բոլորովին անսպասելի ասաց․

― Կլո՛փ, ― ճիշտ և ճիշտ շշի բերանից դուրս թռչող խցանի նման։

Այստեղ թե Քրիստոֆեր Ռոբինը, թե Ճագարը, թե Ճագարի բոլոր Ազգականներն ու Ծանթոները, մի խոսքով, բոլորը միասին գլուխկոնծի տվեցին։

Իսկ այդ կույտի վերևում հայտնվեց ազագտված Վինի֊Թուխը։

Վինի֊Թուխը ի նշան երախտագիտության՝ ուռած֊փրկված տեսքով գլուխ տվեց իր բարեկամներին, իսկ հետո նույն փքված տեսքով գնաց զբոսնելու Անտառում, չմոռանալով ճանապարհին երգել իր երգը։ Իսկ Քրիոստոֆեր Ռոբինը նայեց նրա հետևից ու քնքշանքով շշնջաց․

― Ա՛խ, դու իմ հիմա՛ր արջուկ։

ԳԼՈՒԽ ԵՐՐՈՐԴ

Որտեղ Թուխը և դնչիկը որսի են դուրս գալիս և քիչ է մնում բռնեն Բոբոյին

Վինի֊Թուխի լավագույն ընկերը՝ Դնչիկ անունով փոքրիկ խոզուկը, ապրում էր մի մեծ, շատ֊մեծ տան մեջ, մի մեծ, շատ֊մեծ ծառի փչակում։ Ծառը անտառի կենտրոնում էր, տունը՝ ծառի կենտրոնում, իսկ Դնչիկն ապրում էր ճիշտ տան կենտրոնում։ Իսկ տան կողքին ոչ մեծ սյուն կար, սյան վրա՝ մի կոտրված տախտակ, և նա, ով գոնե մի քիչ կարդալ գիտեր, տախտակի վրա կարող էր կարդալ հետևյալ մակագրությունը․

ԿՈՂՄՆԱԿԻ ԱՆՑԱՆՑ Մ․

իսկ շարունակությունը ի վիճակի չէր կարդալու ոչ ոք, նույնիսկ նա, ով շատ լավ էր կարդում։

Մի անգամ Քրիստոֆեր Ռոբինը հարցրեց Դնչիկին, թե ի՞նչ է գրված տախտակի վրա։ Դնչիկն անմիջապես պատասխանեց, որ այնտեղ գրված է իր պապիկի անունը, և որ այդ մակագրված տախտակը ընտանեկան մասունք է, այսինքն՝ իրենց տոհմի հիշատակը։

Քրիստոֆեր Ռոբինն ասաց, որ այդպիսի անուն՝ Կողմնակիանձանց Մ․, չի կարող լինել, իսկ Դնչիկը պատասխանեց, թե ո՛չ, կարող է, չէ՞ որ պապիկին այդպես են անվանել։ Եվ «Մ»֊ն պարզապես կրճատում է, իսկ պապիկի լրիվ անունը եղել է Կողմնակիանձանց Մաքս, իսկ դա էլ Մաքսուելլ Կողմնակիանձանց անվան կրճատ ձևն է։

― Իմ պապիկը երկու անուն ուներ, ― բացատրեց նա, ― հատկապես այն դեպքի համար, եթե հանկարծ մեկնումեկը ինչ֊որ տեղ կորցներ։

― Մեծ բան է։ Ես էլ երկու անուն ունեմ, ― ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

― Ա՛հա, տեսնո՞ւմ ես, ― ասաց Դնչիկը։ ― Ուրեմն, ես ճի՛շտ եմ։

Հիանալի ձմեռային օր էր։ Դնչիկը դռան առջևի ձյունն էր ավլում, երբ բարձրացրեց գլուխը և տեսավ Վինի֊Թուխին։ Թուխը քայլում էր դանդաղ, ուշադրությամբ ոտքերի տակ նայելով և այնպես էր խորասուզվել մտքերի մեջ, որ երբ Դնչիկը ձայն տվեց, նա մինչև անգամ կանգ չառավ։

― Հե՜յ, Թո՛ւխ, ― կանչեց Դնչիկը։ ― Ողջո՜ւյն, Թուխ։ Այդ ի՞նչ ես անում։

― Որս եմ անում, ― պատասխանեց Թուխը։

― Ո՞րս ես անում։ Ի՞նչ որս։

― Հետապնդում եմ մեկին, ― խորհրդավոր պատասխանեց Թուխը։

Դնչիկը մոտ վազեց։

― Հետապնդո՞ւմ ես։ Ո՞ւմ։

― Ես էլ շարունակ այդ հարցն եմ ինձ տալիս, ― ասաց Թուխը։ ― Ամբողջն հարցն էլ դա է՝ ո՞ւմ։

― Իսկ ի՞նչ ես կարծում, ինչպե՞ս կպատասխանես այդ հարցին։

― Ստիպված եմ սպասել, մինչև կհանդիպեմ, ― ասաց Վինի֊Թուխը։ ― Այստեղ նայի՛ր ― նա մատնացույց արեց ուղիղ իր ոտքերի առջև։ ― Ի՞նչ ես տեսնում։

― Հետքեր, ― ասաց Դնչիկը։ ― Թաթերի հեթքե՛ր։ ― Հուզմունքից Դնչիկը մինչև անգամ ճղճղաց։ ― Թո՛ւխ։ Դու կարծում ես… որ սա… սարսափելի Բոբո՞ն է։

― Կարող է պատահել, ― ասաց Թուխը։ ― Երբեմն կարծես թե նա է, երբեմն էլ կարծես թե՝ չէ։ Հետքերով դժվար է որոշել։

Եվ նա վճռական առաջ քայլեց, իսկ Դնչիկը մեկ֊երկու րոպե հապաղելուց հետո վազեց նրա հետևից։

Հանկարծ Թուխը կանգ առավ ու կռացավ։

― Ի՞նչ պատահեց, ― հարցրեց Դնչիկը։

― Շատ տարօրինակ բան, ― ասաց Թուխը։ Հիմա կարծես գազանները երկուսն են։ Ահա սրան՝ Անհայտ մեկին, մոտեցել է մյուսը՝ Անհայտ մեկը, և հիմա նրանք միասին են զբոսնում։ Գիտես ի՞նչ, Դնչիկ, լավ կլինի, որ գաս ինձ հետ, մեկ էլ տեսար՝ սրանք Չար Գազաններ են։

Դնչիկը խիզախորեն քորեց ականջի հետևն ու ասաց, որ մինչև ուրբաթ ինքը բոլորովին ազատ է և հաճույքով կընկերակցի Թուխին, հատկապես, եթե այնտեղ իսկական Բոբո կա։

― Դու ուզում ես ասել՝ եթե երկու իսկական Բոբո կա, ― ճշտեց Թուխը, իսկ Դնչիկն ասաց, որ իր համար միևնույն է, քանի որ մինչև ուրբաթ ինքը ոչ մի անելիք չունի։

Եվ նրանք առաջ գնացին։

Հետքերը պտտվում էին լաստենիների փոքրիկ պուրակի շուրջը… և, նշանակում է, երկու Բոբոները, եթե այդ նրանք էին, նույնպես պուրակի շուրջն էին պտտվում և, հասկանալի է, Թուխն ու Դնչիկը նույնպես պետք է պուրակի շուրջը պտտվեին։

Ճանապարհին Դնչիկը Թուխին հետաքրքրական դեպքեր էր պատմում իր պապիկ Կողմնակիանձանց Մ․֊ի կյանքից։ Օրինակ, ինչպես էր պապիկը բուժում իր հոդացավը որսից վերադառնալիս կամ թե ինչպես նա օր ծերության սկսեց շնչարգելությամբ տառապել, և նման հետաքրքրաշարժ բաներ։

Իսկ Թուխը մտածում էր, թե տեսնես ինչպիսին է եղել այդ պապիկը։ Եվ նա սկսեց մտածել, որ հիմա իրենք հետապնդում են երկու Պապիկների և, հետաքրքիր է, եթե բռնեն այդ Պապիկներին, չի՞ կարելի արդյոք նրանցից մեկին տուն տանել ու պահել, և, հետաքրքիր է, ի՞նչ կասի այդ մասին Քրիստոֆեր Ռոբինը։

Իսկ հետքերը պտտվում ու պտտվում էին պուրակի շուրջը…

Հանկարծ Թուխը զարմանքից քար կտրեց տեղում։

― Նայի՛ր, ― շշուկով գոռաց նա ու մատնացույց արեց ձյունը։

― Ո՞ւր, ― նույնպես շշուկով գոռաց Դնչիկը և սարսափից վեր ցատկեց։ Բայց, որպեսզի ցույց տա, որ վեր է ոռել ոչ թե վախից, այլ հենց այնպես, նա տեղնուտեղը մեկ֊երկու անգամ էլ վեր֊վեր արեց, ասես պարզապես ցանկանում էր ցատկոտել։

― Նոր հետքեր, ― ասաց Թուխը։ ― Հայտնվել է երրորդ գազանը։

― Թո՛ւխ, ― ճղճղաց Դնչիկը, ― դու կարծում ես, որ դա՞ էլ է Բոբո։

― Չէ, չեմ կարծում, ― ասաց Թուխը, ― որովհետև այս հետքերը տարբերվում են… Այստեղով, հավանորեն, անցել են երկու Բոբո, և մեկ, ասենք… ասենք՝ Բեբո… Կամ էլ հակառակը, երկու Բեբո և մեկ, ասենք… ասենք՝ Բոբո… Ոչինչ չես կարող անել, պետք է գնալ նրանց հետևից։

Եվ նրանք քայլեցին առաջ արդեն փոքր֊ինչ հուզված, որովհետև այդ երեք Անհայտ Գազանները կարող էին Շատ Չար Գազաններ լինել։ Եվ Դնչիկը սարսափելի ուզում էր, որ իր սիրելի պապիկ Կողմնակիանձանց Մ․֊ն հիմա իր կողքին լիներ և ոչ թե անհայտ մի տեղում։ Իսկ Թուխը մտածում էր, որ վատ չէր լինի, եթե իրենք հանկարծ, բոլորովին֊բոլորովին պատահաբար հիմա Քրիստոֆեր Ռոբինին հանդիպեին, որովհետև ինքը Թուխը շատ է սիրում նրան։

Եվ այստեղ միանգամայն անսպասելիորեն Թուխը կանգ առավ երրորդ անգամ և լիզեց քթի ծայրը, որովհետև հանկարծ զգաց, որ սարսափելի շոգ է։ Հիմա նրանց առջև չորս գազանների հետքեր էին երևում։

― Դնչիկ, նայիր, նայի՛ր։ Տեսնո՞ւմ ես։ Մի Բոբո էլ է ավելացել։ Հիմա նրանք դարձել են երեք Բոբո և մի Բեբո…

Այո, ամեն ինչից երևում էր, որ Թուխը չի սխալվում։ Հետքերը, ճիշտ է, փոքր ինչ խառնվում ու խաչաձևում էին միմյանց, բայց միանգամայն անկասկած էր, որ դրանք չորս զույգ թաթերի հետքեր են։

― Գիտե՞ս ինչ, ― ասաց Դնչիկը, իր հերթին լիզեց քթի ծայրը և համոզվեց, որ դա շատ քիչ է օգնում։ ― Գիտե՞ս ինչ։ Իմ կարծիքով, ես ինչ֊որ բան հիշեցի։ Այո, այո՛։ Ես հիշեցի մի գործի մասին, որը երեկ մոռացել եմ անել, իսկ վաղը ուշ կլինի… մի խոսքով, ես պետք է անմիջապես տուն գնամ և անեմ այդ գործը։

― Ճաշից հետո կանենք այդ գործը, ― ասաց Թուխը, ― ես քեզ կօգնեմ։

― Հասկանում ես, դա այնպիսի գործ է, որ չի կարելի ճաշից հետո անել, ― շտապեց ասել Դնչիկը։ ― Դա հատուկ առավոտյան գործ է։ Պետք է անել անպայման առավոտյան և ամենից լավ է ժա՜մը… Դու չգիտե՞ս ժամը քանիսն է…

― Տասներկուսը, ― ասաց Թուխը, նայելով արևին։

― Ահա, տեսնում ես, այդ գործը պետք է անել տասներկուսից մինչև տասներկուսն անց հինգ րոպե։ Այնպես որ ինձանից չնեղանաս, ես գնա… Վա՜յ, մայրիկ։ Ո՞վ կա այնտեղ։

Թուխը նայեց երկնքին, իսկ հետո, կրկին լսելով ինչ֊որ մեկի սուլոցը, նայեց մեծ կաղնուն և ճյուղի վրա ինչ֊որ մեկին տեսավ։

― Ախր սա Քրիստոֆեր Ռոբի՛նն է, ― ասաց նա։

― Ա՛ա՜, այդ դեպքում ամեն ինչ կարգին է, ― ասաց Դնչիկը, ― նրա հետ դու կարող ես ոչ մի բանից չվախենալ։ Ցտեսությո՜ւն։

Եվ նա մի շնչով սլացավ տուն՝ շատ գոհ, որ ազատվեց սոսկալի վտանգից։

Քրիստոֆեր Ռոբինը առանց շտապելու իջավ ծառից։

― Իմ հիմա՜ր արջուկ, ― ասաց նա,մ ― դու այստեղ ինչո՞վ ես զբաղված։ Սկզբում դու մենակ երկու անգամ պտտվեցիր այս պուրակի շուրջը, հետո քեզ մոտեցավ Դնչիկը, և դուք սկսեցիք երկուսով պտտվել… Հիմա, իմ կարծիքով, դուք պատրաստվում էիք չորրորդ պտույտը կատարել ձեր իսկ սեփական ոտնահետքերով…

― Մի րոպե, ― թաթը տնկելով ասաց Թուխը։

Նա նստեց ու մտքի մեջ ընկավ՝ խորը֊խորը։ Հետո նա իր թաթը դրեց մի հետքի վրա… Հետո նա երկու անգամ քորեց ականջի հետևն ու ոտքի ելավ։

― Այո֊ո՛ ― ասաց նա։ ― Հիմա ամեն ինչ հասկացա, ― ավելացրեց նա։ ― Ես նույնիսկ չգիտեի, որ այդքան հիմար ուն անխելք եմ, ― ասաց Վինի֊Թուխը։ ― Ես աշխարհի ամենաբթամիտ արջուկն եմ։

― Ինչե՛ր ես ասում։ Դու աշխարհի ամենալավ արջուկն ես, ― մխիթարեց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

― Ճշմարի՞տ ― հարցրեց Թուխը։ Նա նկատելիորեն մխիթարվեց։ Իսկ հետո հանկարծ բոլորովին պայծառացավ։ ― Ինչ ուզում ես ասա, բայց արդեն ճաշելու ժամանակն է, ― ասաց նա։

Եվ տուն գնաց՝ ճաշելու։

ԳԼՈՒԽ ՉՈՐՐՈՐԴ

Որտեղ Իա֊Իան կորցնում է պոչը, իսկ Թուխը գտնում է

Մոխրագույն ծեր իշուկ Իա֊Իան մեն֊մենակ կանգնել էր Անտառի անկյունում, որտեղ միայն տատասկափշեր էին աճում։ Առջևի ոտքերը լայն դրած, գլուխը թեքած կողքի, նա մտածում էր Լուրջ Բաների մասին։ Երբեմն նա տխուր մտածում էր․ «Ինչո՞ւ»։ Երբեմն էլ․ «Ի՞նչ պատճառով՞»։ Իսկ երբեմն էլ մտածում էր մինչև անգամ այսպես․ «Ի՞նչ հետևություն այստեղից»։ Եվ զարմանալի չէ, որ ժամանակ առ ժամանակ նա ընդհանրապես դադարում էր հասկանալ, թե վերջապես ինչի մասին է ինքը մտածում։

Ահա թե ինչու, լսելով Վինի֊Թուխի ծանր ոտնաձայները, Իան ուրախացավ, որ կարող է գոնե մի րոպե չմտածել և պարզապես բարևել մեկին։

― Ինչպե՞ս է ինքնազգացողությունդ, ― սովորականի նման ծուլորեն հարցրեց նա։

― Իսկ քոնը ինչպե՞ս է, ― հարցրեց Վինի֊Թուխը։

Իան օրորեց գլուխը։

― Ոչ այնքան այնպես, ― ասաց նա։ ― Կամ էլ նույնիսկ բոլորովին ոչ այնպես։ Ինձ թվում է, որ արդեն շատ վաղուց ինձ չեմ զգացել այնպես։

― Ա՛յ֊ա՛յ֊ա՛յ, ― ասաց Թուխը, ― շատ ցավալի է։ Ապա մի թող քեզ նայեմ։

Իան մնաց կանգնած, դարձյալ ամենավհատ տեսքով նայելով գետնին, իսկ Թուխը պըտըտվեց նրա շուրջը։

― Իա, ― զարմացած հարցրեց նա, ― ի՞նչ է պատահել պոչիդ։

― Դու կարծես թե իրավացի ես։

― Իհարկե, իրավացի՛ եմ, ― ասաց Թուխը։

― Սա միանգամայն բնական է, ― տխուր ասաց Իա֊Իան։ ― Հիմա ամեն ինչ պարզ է։ Զարմանալու կարիք չկա։

― Դու երևի պոչդ մոռացել ես ինչ֊որ տեղ, ― ենթադրեց Թուխը։

― Ավելի ճիշտ, ինչ֊որ մեկը թռցրել է… ― ասաց Իա֊Իան։ ― Ուրիշ էլ ի՞նչ կարելի է սպասել, ― ավելացրեց նա երկարատև ընդմիջումից հետո։

Թուխն զգում էր, որ ինքը պետք է մի ինչ֊որ օգտակար բան ասի, բայց գլխի չի ընկնում, թե ինչ։ Եվ նա որոշեց փոխարենը մի որևէ օգտակար բան ա ն ե լ։

― Իա֊իա, ― հանդիսավորությամբ ասաց նա, ― ես՝ Վինի֊Թուխս, խոստանում եմ գտնել քո պոչը։

― Շնորհակալություն, Թո՛ւխ, ― ասաց Իան։ ― Դու իսկական ընկեր ես։ Նման չես ոմանց։

Եվ Վինի֊Թուխը գնաց որոնելու պոչը։

Գարնանային հրաշալի առավոտ էր։ Փոքրիկ թափանցիկ ամպիկները ուրախ խաղում էին կապույտ երկնքում։ Նրանք մերթ լողում էին դեպի արևը, ասես ուզում էին ծածկել նրան, մերթ էլ շտապ֊շտապ հետ էին փախչում, որպեսզի մյուսներն էլ կարողանային խաղալ ու չարաճըճիություններ անել։

Իսկ արևն ուրախ շողում էր, ոչ մի ուշադրություն չդարձնելով նրանց վրա, և սոճին, որ կլոր տարին հագից չէր հանել իր ասեղնավոր զգեստը, հին ու մաշված էր թվում նոր ու կանաչ ժանյակներով զուգված կեչու կողքին։ Վինին քայլում էր սոճիների ու եղևնիների մոտով, քայլում էր գիհեպտուղով ու կռատուկով պատված լանջերով, քայլում էր առվակների ու գետակների զառիթափ ափերով, քայլում էր քարակույտերի ու թփուտների միջով, և ահա, հոգնած ու քաղված, նա վերջապես հասաց Թավուտ Անտառը, որովհետև հենց այստեղ, Թավուտ անտառում էր ապրում Բուն։

«Եթե կա ինչ֊որ մեկը, որ ինչ֊որ բան գիտե ինչ֊որ բանի մասին, ― ինքն իրեն ասում էր արջուկը, ― ապա դա, անկասկած, ուն է։ Կամ էլ ես Վինի֊Թուխը չեմ, ― ասաց նա։ Բայց ես նա եմ, ― ավելացրեց Թուխը։ ― Նշանակում է՝ ամեն ինչ կարգի՛ն է»։

Բուն ապրում էր «Շագանակներ» սքանչելի դղյակում։ Այո, դա տուն չէր, այլ իսկական դղյակ։ Համենայն դեպս, այդպես էր թվում արջուկին, որովհետև դղյակի դռան վրա թե կոճակով զանգ կար, և թե պարանով զանգ։ Կոճակով զանգի տակ գրված էր․

ԽՆԹՐՈՒՄ ԵՄ ՍԵԽՄԵԼ ԵԹԵ ՉԷՆ ԲԱՑՈՒՄ

Իսկ պարանով զանգի տակ գրված էր․

ԽՆԹՐՈՒՄ ԵՄ ՔԱՇԵԼ ԵԹԵ ՉԷՆ ԲԱՑՈՒՄ

Երկու հայտարարությունն էլ գրել էր Քրիստոֆեր Ռոբինըմ որովհետև ամբողջ Անտառում միայն նա գրել գիտեր։ Նույնիսկ Բուն, թեև նա շատ֊շատ խելոք էր և կարողանում էր կարդալ ու մինչև անգամ ստորագրել իր անունը՝ Փու, նույնիսկ նա ի վիչակի չէր ճիշտ գրել այնդքան դժվար բառերը։

Վինի֊Թուխը երկու հայտարարությունն էլ ուշադրությամբ կարդաց, սկզբում ձախից աջ, իսկ հետո, որպեսզի որևէ բան հանկարծ բան չթողնի՝ աջից ձախ։

Ապա, համոզված լինելու համար, նա սեղմեց կոճակը, քաշեց պարանը, բախեց դուռն ու ամբողջ կոկորդով մեկ գոռաց․

― Բու, բա՛ց արա դուռը։ Ա՛րջն է եկել։

Դուռը բացվեց, և շեմքում երևաց Բուն։

― Ողջո՛ւյն, Թո՛ւխ, ― ասաց նա։ ― Ի՞նչ նորություններ կան։

― Տխուր ևսարսափելի, ― ասաց Թուխը, ― որովհետև Իա֊Իան, իմ հին բարեկամը, կորցրել է պոչը և հիմա շատ է վշտացած։ Բարի եղիր, ասա խնդրում եմ, ինչպե՞ս կարող եմ գտնել։

― Դե, ― ասաց Բուն, ― սովորական արարողությունը նման դեպքերում ներքոհիշյալն է…

― Ի՞նչ է նշանակում Ներկով Հիշել, ― ասաց Թուխը։ ― Դու մի մոռացիր, որ իմ գլխում թեփ է, և երկար բառերը ինձ միայն գլխացավ են պատճառում։

― Դա նշանակում է այն, ինչ պետք է անել։

― Քանի դեռ դա է նշանակում, ես դեմ չեմ, ― խոնարհաբար ասաց Թուխը։

― Անհրաժեշտ է հետևյալը անել․ նախ և առաջ, հրապարակիր մամուլում։ Հայտնի չի, թե քո բարեկամը, երբ…

― Առողջությո՛ւն, ― ասաց Թուխը, բարձրացնելով թաթը։ ― Ասում ես, ի՞նչ պետք է անենք այդ ամենը այդ մա… ինչպե՞ս ասացիր։ Դու փռշտացիր, երբ պատրաստվում էիր ասել։

― Ես չեմ փռշտացել։

― Ոչ, Բու, փռշտացի՛ր։

― Ներիր, խնդրում եմ, Թուխ, բայց ես չեմ փռշտացել։ Ինչպե՞ս կարելի է փռշտալ և չիմանալ, որ փռշտացել ես։

― Բայց նաև հնարավոր չի իմանալ, թե ինչ֊որ մեկը փռշտացել է, եթե ոչ ոք չի փռշտացել։

― Ես ասում էի՝ հայտնի չի…

― Ահա՛, նորից։ Առողջությո՛ւն, ― տխուր ասաց Թուխը։

― Հայտնի չի՛, ― շատ բարձր և հատ֊հատ ասաց Բուն, ― թե քո բարեկամը որտեղ է կորցրել պոչը։ Ուստի, հայտարարություն տուր թերթում և պարգև խոստացիր։ Հարկավոր է գրել, որ մենք մի ինչ֊որ շատ լավ բան կտանք նրան, ով կգտնի Իայի պոչը։

― Հասկանում եմ, հասկանում, ― գլուխը շարժեց Թուխը։ ― Ի միջի այլոց, այդ «շատ լավ բանի» մասին, ― կիսաքուն շարունակեց նա, ― սովորաբար այս ժամին ես դեմ չեմ որևէ բան ուտելու… ― Եվ նա աչքը գցեց սենյակի անկյունում կանգնած պահարանին։ ― Ասենք, մի գդալ խտացրած կաթ կամ էլ մի ուրիշ բան, օրինակ, մի ումպ մեղր…

― Դե, ուրեմն, ― ասաց Բուն, ― մենք հայտարարություն կգրենք և կփակցնենք Անտառով մեկ։

«Մի փոքրիկ գդալ մեղր, ― ինքն իրեն քրթմնջում էր արջուկը, ― մի շատ փոքրիկ գդալ մեղր»։

Իսկ Բուն խոսում էր ու խոսում, արտասանում էր սոսկալի երկար բառեր, և այդ բառերը գնալով ավելի ու ավելի երկար էին դառնում… Վերջապես նա վերադարձավ այնտեղ, որտեղից սկսել էր, և սկսեց բացատրել, որ այդ հայտարարությունը պետք է գրի Քրիստոֆեր Ռոբինը։

― Իմ դռան վրայի հայտարարությունները նույնպես նա է գրել։ Դու դրանք տեսե՞լ ես, Թուխ։

Թուխն արդեն վաղուց հերով մեկ «այո», մեկ «ոչ» էր պատասխանում այն ամենին, ինչ ասում էր Բուն։ Եվ քանի որ վերջին անգամ նա ասել էր՝ «այո, այո, իհարկե», ապա այս անգամ ասաց․ «Ոչ, ոչ, երբե՛ք», թեև գաղափար անգամ չուներ, թե ինչի մասին է խոսքը։

― Ինչպես, չե՞ս տեսել, ― խիստ զարմացած հարցրեց ուն։ ― Գնանք ցույց տամ։

Նրանք դուրս եկան, և Թուխը քնկոտ աչքերով նայեց կոճակով զանգին, նրա տակ փակցված հայտարարությանը, ապա պարանով զանգին, հետո նրա աչքն ընկավ պարանին։ Եվ որքան շատ էր նա այդ պարանին նայում, այնքան ավելի էր նրան թվում, թե ինչ֊որ տեղ նման բան արդեն տեսել է։ Ինչ֊որ մի բոլորոբին այլ տեղ, ինչ֊որ շատ վաղուց։

― Գեղեցիկ պարան է, այնպես չէ՞, ― հարցրեց Բուն։

Թուխը գ;խով արեց։

― Այս պարանն ինձ ինչ֊որ բան է հիշեցնում, ― ասաց նա, ― բայց չեմ կարողանում հիշել, թե ինչ։ Որտեղի՞ց ես ճարել։

― Մի անգամ անցնում էի անտառով, տեսա կախված էր փթից, սկզբում մտածեցի, թե այնտեղ ինչ֊որ մեկն ապրում է, և քաշեցի, բայց զանգի ձայն չլսվեց, իսկ հետո ես ավելի ուժեղ քաշեցի, և պոկվեց։ Քանի որ այդ պարանը, իմ կարծիքով, ոչ ոքչ պետք չէր, բերեցի տուն և…

― Բու, ― հանդիսավոր ասաց Թուխը, ― այս պարանը ինչ֊որ մեկին շատ պետք է։

― Ո՞ւմ։

― Իային։ Իմ թանկագին բարեկամ Իային։ Նա… նա շատ էր սիրում այս պարանը։

― Սիրո՞ւմ էր։

― Կապված էր նրան, ― տխուր ասաց Վինի֊Թուխը։

Եվ այս խոսքերով նա պարանը հանեց կեռից ու տարավ տվեց տիրոջը՝ Իային, իսկ երբ Քրիստոֆեր Ռոբինը պոչն ամրացրեց նախկին տեղում, այսինքն՝ այնտեղ, որտեղ սովորաբար լինում են բոլոր պոչերը, Իա֊Իան սկսեց սլանալ Անտառով մեկ և այնպիսի հիացմունքով էր թափահարում պոչը, որ ինչ֊որ բան ոտից գլուխ խուտուտ ածեց Թուխին, և նա ստիպված եղավ անմիջապես վազել տուն ու մի բան ուտել։

Իսկ կես ժամ հետո նա շրթունքները լիեզելով, հպարտ երգեց․

      Ո՞վ գտավ պոչը,

      Վինի֊Թուխը՝ ես։

      Ուղիղ հինգ անց կես

      (Բայց իրականում հազիվ մեկը լիներ)

      Ես գտա պոչը։

ԳԼՈՒԽ ՀԻՆԳԵՐՐՈՐԴ

Որտեղ Դնչիկը հանդիպում է Փղաձիուն

Մի անգամ, երբ Քրիստոֆեր Ռոբինը, Վինի֊Թուխը և Դնչիկը նստած խաղաղ զրուցում էին, Քրիստոֆեր Ռոբինը, իբրև թե ի միջի այլոց, ասաց․

― Դնչիկ, գիտես, ես այսօր տեսա Փղաձիուն։

― Իսկ ի՞նչ էր նա անում, ― հարցրեց Դնչիկը։

Կարելի էր կարծել, թե նա բոլորովին չզարմացավ։

― Պարապ֊սարապ թափառում էր, ― ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։ Իմ կարծիքով, նա ինձ չնկատեց։

― Մեկին էլ ես տեսա, ― ասաց Դնչիկը։ ― Իմ կարծիքով, նա էր։ Բայց գուցե և ոչ։

― Ես էլ եմ տեսել, ― ասաց Թուխը և տարակուսած մտածեց․ «Տեսնես ո՞վ է Փղաձին»։

― Նրանց հաճախ չես հանդիպի, ― անփութորեն ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

― Հատկապես հիմա, ― ասաց Դնչիկը։

― Հատկապես տարվա այս ժամանակ, ― ասաց Թուխը,

Հետո նրանք մի քիչ էլ խոսեցին դեսից դենից, և շուտով Դնչիկի ու Թուխի գնալու ժամանակը եկավ։ Նրանք միասին գնացին։ Սկզբում, քանի դեռ նրանք քարշ էին գալիս Թավուտ Անտառի եզրով ձգվող արահետով, երկուսն էլ լուռ էին, բայց երբ հասան գետակին և միմյանց օգնում էին քարից քար ոռչելով մյուս ափն անցնել, իսկ հետո կողք կողքի քայլում էին թփուտների միջով անցնող կածանով, նրանց միջև Չափազանց Խելացի Խոսակցություն սկսվեց։ Դնչիկն ասում էր․ «Հասկանում ես, Թուխ, թե ի՞նչ ես ուզում ասել»։ Իսկ Թուխը պատասխանում․ «Ես ինքս էլ, Դնչիկ, այդպես եմ մտածում»։ Դնչիկն ասում էր․ «Բայց մյուս կողմից, Թուխ, մենք չպետք է մոռանանք»։ Իսկ Թուխը պատասխանում էր․ «Միանգամայն ճիշտ է, Դնչիկ։ Չեմ հասկանում, ինչպե՞ս եմ աչքաթող արել այդ հանգամանքը»։

Եվ ահա, երբ նրանք հասել էին Վեց Սոճիների մոտ, Թուխը նայեց չորս կողմ և, համոզվելով, որ իրենց ոչ ոք չի լսում, ասաց․

― Դնչիկ, ես որոշել եմ բռնել Փղաձիուն։

Եվ Թուխը մի քանի անգամ ուռած֊փքված տմտմբացրեց գլուխը։ Նա սպասում էր, որ Դնչիկը կասի․ «Դե լա՜վ»։ կամ էլ՝ «Ի՞նչ ես ասում», և կամ նույնիսկ՝ «Թո՜ւխ, չի կարող պատահել», մի խոսքով, որևէ օգտակար դիտողություն կանի, բայց Դնչիկը ոչինչ չասաց․

Մեր մեջ ասած, Դնչիկը վշտացել էր, որ այդ հրաշալի միտքը առաջինը իր գլխում չի ծնվել։

― Ես մտածում եմ բռնել նրան, ― ասաց Թուխը և փոքր֊ինչ լռելուց հետո ավելացրեց․ ծուղակով։ Եվ դա պետք է Շատ Խորամանկ Ծուղակ լինի, այնպես որ, Դնչիկ, դու պետք է օգնես ինձ։

― Թո՛ւխ, ― ասաց Դնչիկը, անմիջապես մխիթարվելով և իրեն զգալով միանգամայն երջանիկ, ― ես, իհարկե, կօգնեմ քեզ։ ― Հետո ասաց․ ― Իսկ ո՞նց պիտի անենք։

Թուխը ասաց․

― Ամբողջ հարցն էլ հենց դա է՝ ինչպե՞ս։

Նրանք նստեցին, որպեսզի քննարկեն իրենց անելիքը։

Առաջին բանը որ անցավ Թուխի մտքով՝ փորել Շատ Խորը Փոս։ Փղաձին զբոսնելու կգա, կընկնի այդ փոսի մեջ, և…

― Ինչո՞ւ, ― հարցրեց Դնչիկը։

― Ի՞նչը՝ ինչո՞ւ, ― ասաց Թուխը։

― Ինչո՞ւ նա կընկնի փոսը։

Թուխը թաթով տրորեց քիթը և ասաց, որ, հավանաբար, Փղաձին դուրս կգա զբոսանքի քթի տակ մի երգ կմռմռա և երկինք կնայի, որպեսզի տեսնի, արդյոք անրձև չի՞ գալու, և ահա չի նկատի Շատ Խորը Փոսը, մինչև որ կընկնի մեջը, իսկ այդ ժամանակ արդեն ուշ կլինի։

Դնչիկն ասաց, որ դա, իհարկե, շատ լավ Ծուղակ է, բայց ինչ կստացվի, եթե անձրևն արդեն սկսված լինի։

Թուխը նորից քորեց քիթն ու ասաց, որ այդ մասին ինքը չի մտածել։ Բայց տեղնուտեղը նորից պայծառացավ ու ասաց, որ, եթե անձրևն արդեն սկսված լինի, Փղաձին երևի կնայի երկնքին, որպեսզի տեսնի, արդյո՞ք շուտ է անձրևը կտրվելու, և ահա դարձյալ չի նկատի Շատ Խորը Փոսը, մինչև որ կընկնի մեջը։ Իսկ այդ ժամանակ արդեն ուշ կլինի։

Դնչիկն ասաց, որ հիմա ամեն ինչ պարզ է, և որ, իր կարծիքով, դա շատ֊շատ Խորամանկ Ծուղակ է։

Դնչիկն ասաց, որ իր կարծիքով, պետք է փոսը փորել հենց Փղաձիու քթի տակ, անմիջապես այն բանից առաջ, երբ նա ընկնելու կլինի այնտեղ։

― Բայց այդ ժամանակ նա կտեսնի, որ մենք փորում ենք, ― ասաց Թուխը։

― Չի՛ տեսնի։ Ախր նա երկնքին է նայելու…

― Իսկ եթե հանկարծ պատահաբար ցած նայի՞, ― ասաց Թուխը։ ― Այդ ժամանակ ամեն ինչ կհասկանա…

Նա երկար մտորում էր, իսկ հետո տխուր ասաց․

― Այո, այնքան էլ հեշտ չի, ինչքան ես էի կարծում։ Երևի դրա համար էլ Փղաձիեր այդքան քիչ են հանդիպում։

― Երևի, ― համաձայնեց Դնչիկը։

Նրանք հառաչելով ոտքի ելան, իսկ հետո, միմյանց վրայից մի քանի փշեր դուրս քաշելով, նորից նստեցին, և ամբողջ ժամանակ Թուխը ինքն իրեն ասում էր․ «Ա՜խ, եթե ես միայն մ տ ա ծ ե լ իմանայի»։ Հոգու խորքում Վինին համոզված էր, որ Փղաձիուն կարելի է բռնել, միայն հարկավոր է, որ որսորդի գլխում իսկական խելք լինի և ոչ թե թեփ…

― Ենթադրենք, ― ասաց նա Դնչիկին, ― դու ուզում ես բռնել Ի ն ձ։ Ի՞նչ կանես։

― Ես, ― ասաց Դնչիկը, ― ես այսպես կանեմ․ ծուղակ կսարքեի և Ծուղակում խայծ կդնեի՝ մի կճուճ մեղր։ Դու հոտը կառնեիր, կգայիր նրա հետևից և…

― Այո, ես կգայի նրա հետևից, ― հուզված ասաց Թուխը, ― միայն թե շատ զգույշ, որպեսզի չընկնեմ, և ես կվերցնեի այդ լկճուճը և նախ կլիզեի եզրերը, օբր թե այնտեղ այլևս մեղր չի մնացել, իսկ հետո կքաշվեի մի կողմ ու մի քիչ կմտածեի նրա մասին, իսկ հետո կվերադառնայի և կսկսեի լիզել հենց կճուճի մեջտեղից, իսկ հետո…

― Դե լավ, հանգստացիր, հանգստացի՛ր։ Կարևորն այն է, որ դու ծուղակը կընկնեիր, և ես կբռնեի քեզ։ Այսպես ուրեմն, նշանակում է, առաջին հերթին պետք է իմանալ, թե ինչ են սիրում Փղաձիերը։ Իմ կարծիքով, կաղին։ Ճի՞շտ է։ Հիմա կաղին շատ կա… Հե՜յ, Թո՛ւխ, ուշքի եկ։

Թուխը, որ մեղրի մասին երազելով բոլորովին ձեռքից գնացել էր, ուշքի եկավ և նույնիսկ վեր թռավ տեղից ու հայտարարեց, թե մեղրը շատ անգամ ավելի հրապուրիչ խայծ է, քան կաղինը։ Դնչիկն այլ կարծիքի էր, և նրանք քիչ էր մնում վեճ սկսեին, բայց Դնչիկը ժամանակին գլխի ընկավ, որ եթե ծուղակում կաղին դնեն, ապա կաղինը պետք է հավաքի ինքը՝ Դնչիկը, իսկ եթե այնտեղ մեղր դնեն, ապա մեղրը կբերի Թուխը։ Դրա համար էլ նա ասաց․ «Շատ լավ, ուրեմն՝ մե՛ղր», և ճիշտ այն պահին, երբ Թուխն էլ իր հերթին այդ մասին էր մտածել, և պատրաստվում էր ասել․ «Շատ լավ, ուրեմն՝ կաղի՛ն»։

― Ուրեմն՝ մեղր, ― համոզվելու համար կրկնեց Դնչիկը։ ― Ես փորում եմ Փոսը, իսկ դու գնում ես մեղր բերելու։

― Շատ լավ, ― ասաց Թուխը և գնաց տուն։

Տուն հասնելով, նա բարձրացավ աթոռին և պահարանի վերին դարակից մի մեծ, շատ մեծ կճուճ մեղր հանեց։ Կճուճի վրա գրված էր՝ «Մէխըր», բայց որպեսզի վերջնականապես համոզվի, Վինի֊Թուխը բարձրացրեց թղթյա կափարիչը և նայեց կճուճի մեջ։ Իսկապես որ բերնեբերան լի էր մեղրով։

― Բայց դժվար էր երաշխավորել, ― ասաց Թուխը։ ― Հիշում եմ, մորեղբայրս պատմում էր, որ ինքը մի անգամ ճիշտ և ճիշտ այս գույնի պանիր է տեսել։

Եվ Վինին դունչը մտցրեց կ֊ւոճի մեջ ու ինչպես պետքն է լիզեց։

― Այո, ― ասաց նա, ― սա մեղր է։ Չի կարելի կասկածել։ Մի լիքը կճուճ մեղր։ Իհարկե, եթե մեկնումեկը հատակին պանիր չի դրել, հենց այնպես, կատակի համար։ Գուցե ավելի լավ է մի քիչ էլ փորձեմ… Մեկ էլ տեսար… Մեկ էլ տեսար Փղաձիերը պանիր չեն սիրում… ինձ նման… Ա՜խ։ ― Եվ նա խորը շունչ քաշեց։ ― Չէ՛, չեմ սխալվել։ Մինչև վերջ մաքուր մեղր է։

Հաստատ համոզվելով, որ կճուճում եղածը մեղր էր, Թուխը կճուճը թևի տակ դրեց ու բռնեց Ծուղակի ճանապարհը։ Դնչիկը, դուրս նայելով Շատ Խորը Փոսից, հարցրեց․ «Բերեցի՞ր»։ Եվ Թուխը ասաց․ «Այո, միայն թե լիքը չի»։ Դնչիկը նայեց կճուճի մեջ ու հարցրեց․ «Սա է մնացե՞լ»։ Եվ Թուխը ասաց․ «Այո», և դա ճիշտ էր։

Դնչիկը կճուճը դրեց Փոսի հատակին, դուրս եկավ, և նրանք գնացին տուն։

― Կհանդիպենք առավոտյան ժամը վեցին, Դնչիկ։ ― Ասաց Թուխն իր տան մոտ։ ― Դու պարան չե՞ս ունենա։

― Չէ։ Իսկ ինչի՞դ է պետք պարանը։

― Որ նրանց տուն տանենք։

― Աա՜… իսկ ես կարծում էի, թե Փղաձիերը գալիս են սուլոցի վրա։

― Ոմանք գալիս են, իսկ ոմանք՝ չէ։ Փղաձիերի համար չի կարելի երաշխավորել։ Դե, բարի գիշեր։

― Բարի գիշեր։

― Դնչիկը վազեց տուն, որի մոտ «Կողմնակի Անձանց Մ․» մակարգրությամբ տախտակ կար, իսկ Թուխը պառկեց քնելու։

Մի քանի ժամ անց, երբ գիշերն արդեն կամաց֊կամաց հեռանում էր, Թուխը հանկարծ արթնացավ մի ինչ֊որ ճմլող զգացումից։ Այդպիսի ճմլող զգացում նա առաջներում էլի էր ունեցել, և գիտեր, թե դա ինչ է նշանակում․ նա ուտել է ուզում։

Նա քնաթաթախ քայլեց դեպի պահարանը, բարձրացավ աթոռին… և վերին թարեքը դատարկ գտավ։

«Տարօրինակ է, ― մտածեց նա, ― ես գիտեմ, որ այնտեղ մի կճուճ մեղր պիտի ունենամ։ Մի լիքը կճուճ, բերնեբերան լի մեղրով, և նույնիսկ վրան էլ գրված՝ «Մեխըր», որպեսզի չսխալվեմ։ Տարօրինակ է, շատ տարօրինակ»։

Եվ մտորելով թե ուր կարող է կորչել կճուճըմ նա սկսեց սենյակում հետ ու առաջ քայլել ինքն իրեն քրթմնջալով այս երգ֊քրթմնջիկը․

       Ո՞ւր կարող էր մեղրս կորչել,

       Ունեի ես մի լի կճուճ։

       Նա չէր կարող տնից փախչել,

       Թե որ փախչի՝ էլ ի՞նչ կճուճ։

       Գետում լողալ նա չէր կարող

       (Ոչ պոչ ունի, ոչ էլ լողակ),

       Ուզենար էլ, նա չէր կարող

       Թաղվել, պահվել խոր հողի տակ։

       Նա չէր կարող փախչել անտառ,

       Չէր էլ կարող թռչել երկինք…

       Չէր կարող։ Բայց չքվեց անդարձ,

       Ա՛յ քեզ հրաշք, ա՛յ քեզ գաղտնիք։

Նա քրթմնջաց այս երգը երեք անգամ և հանկարծ ամեն ինչ հիշեց․ Չէ՞ որ ինքը կճուճը դրել է Փղացիերի համար պատրաստված Խորամանկ Ծուղակո՛ւմ։

― Ա՛յ֊ա՛յ֊ա՛յ, ― ասաց Թուխը։ ― Ահա թե ինչ է ստացվում, երբ չափից դուրս հոգատար ես լինում Փղաձիերի հանդեպ։

Եվ նա կրկին անկողին մտավ։ Բայց որքան շատ էր աշխատում քնել, այնքան ավելի քիչ էր այդ նրան հաջողվում։ Փորձեց մտքում հաշվել, երբեմն դա շատ լավ միջոց է, բայց դա էլ չօգնեց։ Փորձեց հաշվել Փղաձիերին, բայց դրանից դրությունը միայն ավելի լրջացավ, որովհետև յուրաքանչյուր Փղաձին, որին նա հաշվում էր, անմիջապես նետվում էր Թուխի մեղրի կճուճի վրա և տեղնուտեղը մաքրազարդում։ Մի քանի րոպե Թուխը պառկած լռելյայն տառապում էր, բայց երբ հինգ հարյուր ութսուներորդ Փղաձին ժանիքները լիզելով գռմռաց․ «Շատ լավ մեղր էր, թերևս ավելի լավը երբեք չէի կերել», Թուխն այլևս չդիմացավ։ Նա ցած թռավ մահճակալից, նետվեց դուրս և կարճ ճանապարհով սլացավ Վեց Սոճիների ուղղությամբ։

Արևը դեռևս անկողնուց չէր ելել, բայց երկինքը Թավուտ Անտառի վրա թեթևակի լուսավորվել էր, կարծես ասելով, որ արևն արթնանում է և քիչ հետո դուրս կգա վերմակի տակից։ Լուսադեմի մուժում Սոճիները տխուր ու մենակ էին թվում։ Շատ խորը Փոսը էլ ավելի խորն էր թվում, քան կար իրականում, իսկ մեղրի կճուճը ստվերի նման թափանցիկ էր։ Բայց երբ Թուխը մոտեցավ, քիթը նրան հուշեց, որ այնտեղ, իհարկե, մեղր կա, և Թուխի լեզուն դուրս եկավ ու լիզեց շրթունքները։

Դնչիկը նույնպես արթնացել էր։ Արթնանալուն պես նա ասաց․ «Վա՜յ»։ Հետո, քաջալերելով իրեն, հայտարարեց․ «Ի՞նչ անենք… Կպատահի՛»։ Բայց այնուամենայնիվ նրա ծնկները դողում էին, որովհետև ականջներում մի սարսափելի բառ էր որոտում․ Փ Ղ Ա Ձ Ի՛։

Ինչպիսի՞ն է նա՝ այդ Փղաձին։

Մի՞թե չար է։

Արդյո՞ք սուլոցի վրա մոտ գալիս է։ Իսկ եթե գալիս է, ապա ի՞նչ ն պ ա տ ա կ ո վ…

Սիրո՞ւմ է նա խոզուկներին, թե ոչ։

Եվ ի ն չ պ ե՞ ս է սիրում։

Եթե նա խոզուկներ ուտում է, ապա գուցե այնուամենայնիվ փոռք չի՞ տա այն խոզուկին որը Կողմնակիանձանց Մ․ անունով պապիկ ունի։

Խեղճ Դնչիկը չգիտեր, թե ինչպես պատասխանի այս բոլոր հարցերին։ Իսկ նա շատ շուտով կյանքում առաջին անգամ պետք է հանդիպեր իսկական Փղաձիուն։

Միգուցե ավելի լավ է ձևացնի, թե գլուխը ցավում է, և չգնա՞ Վեց Սոճիների կողմը։ Իսկ եթե հանկարծ պարզվի, որ դրսում շատ լավ եղանակ է, Ծուղակում էլ ոչ մի Փղաձի չկա, և ինքը՝ Դնչիկը, ամբողջ առավոտ զուր տեղն է թավալ եկել անկողնո՞ւմ։

Ի՞նչ անել։

Եվ այստեղ նրա գլխում մի բավականին խորամանկ միտք ծնվեց։ Հիմա թաքուն կգնա Վեց Սոճիների մոտ, շատ զգույշ, որպեսզի չնկատվի, կնայի՝ Ծուղակում Փղաձի կա, թե ոչ։ Եթե կա, ապա ինքը՝ Դնչիկը, կվերադառնա ու անկողին կմտնի, եսկ եթե չկա, ապա Դնչիկը, իհարկե, չի պառկի…

Եվ Դնչիկը գնաց։ Սկզբում նա մտածում էր, որ Ծուղակում, իհարկե, ոչ մի Փղաձի էլ չի լինի․ հետո սկսեց մտածել, որ ոչ, հավանական է, կլինի․ իսկ երբ արդեն մոտենում էր Ծուղակին, նա դրանում միանգամայն համոզված էր, որովհետև լսեց, թե ինչպես է նա ոռնում ամբողջ կոկորդով մեկ։

― Վա՛յ֊վա՛յ֊վա՛յ, ― ասաց Դնչիկը։ Նա միայն մի ցանկություն էր զգում՝ փախչե՛լ։ Բայց ո՞նց փախչեր։ Քանի որ այդքան մոտիկ էր, ապա վատ չէր լինի, եթե գոնե մի անգամ աչքի պոչով նայեր կենդանի Փղաձիուն։ Եվ ահա նա զգուշորեն կողքանց դեպի Փոսը սողաց և նայեց…

Իսկ Վինի֊Թուխին ոչ մի կերպ չէր հաջողվում գլուխը հանել մեղրի կճուճից։ Ինչքան շատ էր նա ցնցում գլուխը, կճուճն այնքան ավելի ամուր էր նստում։

Թուխը գոռում էր․ «Մայրի՛կ»։ Գոռում էր․ «Օգնեցե՛ք»։ Երբեմն էլ պարզապես գոռում էր․ «Վայ֊վայ֊վա՜յ», բայց դա էլ չէր օգնում։ Նա փորձում էր կճուճը որևէ բանի խփել, բայց քանի որ չէր տեսնում, թե ինչին է խփում, ապա դա էլ չէր օգնում։ Նա փորձում էր դուրս գալ Ծուղակից, բայց քանի որ կճուճից բացի ոչինչ չէր տեսնում (այն էլ ոչ լրիվ), դա էլ չէր ստացվում։

Լրիվ ուժասպառ լինելով՝ նա բարձրացրեց գլուխը (կճուճի հետ միասին) և աղիողորմ ու հուսահատ ոռնաց…

Հենց այդ պահին էլ Դնչիկը Փոսի մեջ նայեց։

― Օդնեցե՜ք, փրկեցե՜ք, ― գոռաց Դնչիկը։ ― Ձղափի՜ն, սարսափելի Փղաձին։ Եվ այնքան արագ, որ միայն կրունկներն էին փայլատակում, սլացավ հեռու, շարունակելով ճղճղալ․ ― Փրկեցե՜ք։ Փղափելի Սարսաձի՜ն։ Օգնեցե՜ք։ Ձիանելի Փղասա՜եաը։ Փղեցե՜ք։ Ձիեցե՜ք։ Օգնափելի, Փրկաելի, Փիափի՜ղը։

Նա ճղում ու ճղճղում էր այնքան ժամանակ, մինչև որ հասավ ու բախեց Քրիստոֆեր Ռոբինի տնակի դուռը։

― Ի՞նչ է պատահել, Դնչիկ, ― շալվարը հագնելով հարցրեց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

― Օգգգնաձձի, ― սարսափից ու արագ վազքից շնչակտուր կակազեց Դնչիկը։ ― Ձիա… Փղա… Փղաձի՛ն։

― Ո՞րտեղ։

― Այնտեղ, ― տոտիկով ցույց տվեց Դնչիկը։

― Ի՞նչ տեսք ունի։

― Սարսափելի՛։ Ահա այսպիսի՛ գլխով։ Ոնց որ… Ոնց որ… ինչ ասեմ։ Ոնց որ՝ կճո՛ւճ։

― Ես պետք է անպայման տեսնեմ նրան, ― կոշիկները հագնելով, ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։ ― Գնացի՛նք։

Քրիստոֆեր Ռոբինի կողքին Դնչիկը, իհարկե, ոչ մի բանից չէր վախենում, և նրանք գնացին։

― Լսո՞ւմ ես։ Այդ նա՛ է, ― երբ մոտեցել էին, սարսափահար ասաց Դնչիկը։

― Ինչ֊որ բան լսում եմ, ― ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

Նրանք թրխկոց էին լսում։ Այդ դժբախտ Վինին էր վերջապես դեմ առել մի հաստ արմատի և խփելով՝ փորձում էր կոտրել կճուճը։

― Կանգ առ, էլ չի կարելի մոտենալ, ― ճղճղաց Դնչիկը , ամուր սեղմելով Քրիստոֆեր Ռոբինի ձեռքը։ ― Վա՜յ, ինչ սարսափելի է։

Իսկ Քրիստոֆեր Ռոբինը հանկարծ սկսեց ծիծաղել։ Նա ծիծաղում էր ու ծիծաղում… ծիծաղում էր ու ծիծաղում… Եվ մինչ նա ծիծաղում էր, Փղաձիու գլուխը ինչպես որ պետքն էր դիպավ արմատին։ Թրըխկ՝ կճուճը հազար կտոր եղավ, և, ո՛վ զարմանք՝ երևաց Վինի֊Թուխի գլուխը։

Միայն այստեղ Դնչիկը հասկացավ վերջապես, թե որքան հիմար Դնչիկ է ինքը։ Նա այնպես ամաչեց, այնպես կարմրեց, որ գլխապատառ սլացավ տուն ու գլխացավով անկողին ընկավ։ Եվ այդ առավոտ նա գրեթե հաստատ որոշեց փախչել տնից ու դառնալ նավաստի։

Իսկ Քրիստոֆեր Ռոբինը և Թուխը գնացին նախաճաշելու։

― Արջո՛ւկ, ― ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։ ― Ես քեզ շատ եմ սիրում։

― Ես էլ քեզ եմ սիրում, ― ասաց Վինի֊Թուխը։

ԳԼՈՒԽ ՎԵՑԵՐՈՐԴ

      Որտեղ Իա֊Իան նշում է իր ծննդյան օրը, իսկ Դնչիկը քիչ է մնում Լուսին թռչի

Իա֊Իան՝ մոխրագույն ծեր իշուկը, կանգնել էր գետակի ափին և ամենավհատ տեսքով ջրի մեջ իր արտացոլումն էր դիտում։

― Սրտամաշ տեսարան է, ― վերջապես ասաց նա, ― սրտամա՛շ տեսարան։

Նա շրջվեց և գետի հոսանքով դանդաղ դեպի ցած գնաց։ Մի քսան մետր գնալուց հետո նա ծանծաղուտով անցավ գետը և առաջվա նման դանդաղ քարշ տալով ոտքերը, մյուս ափով հետ գնաց։ Ճիշտ այն տեղի դիմաց, ուր կանգնած էր քիչ առաջ, Իան կանգ առավ և նորից ջրի մեջ նայեց։

― Այսպես էլ գիտեի, ― հառաչեց նա։ ― Այս կողմից էլ մի բան չի։ Բայց ո՞ւմ պետքն է։ Ոչ ոք չի հետաքրքրվում։ Սրտամաշ տեսարան է։

Այդ պահին նրա ետևում մի ճյուղ կոտրվեց, և թփերի միջից երևաց Վինի֊Թուխը։

― Բարի լո՛ւյս, Իա, ― ասաց Թուխը։

― Լույս բարի, արջուկ Թուխ, ― վհատ պատասխանեց Իան։ ― Եթե միայն սա բարի առավոտ է։ Անձամբ ես խիստ կասկածում եմ։

― Ինչո՞ւ։ Բա՞ն է պատահել։

― Ոչինչ, արջուկ Թուխ, առանձնապես ոչինչ։ Բոլորը չէ, որ կարող են։ Ոմանց էլ չի վիճակվում։ Այստեղ ոչնչով չես օգնի։

― Ի՞նչը բոլորը չէ, որ կարող են, ― հարցրեց Թուխը, քիթը տրորելով։

― Ուրախանալ։ Երգել, պարել և ուրիշ նման բաներ։ Ընկուզենու թփուտների տակ։

― Աաա՜, հասկանում եմ․․․ ― ասաց Թուխը։ Եվ խոր մտածելուց հետո հարցրեց․ ― Ո՞ր ընկուզենու թփուտների տակ։

― Որի տակ ընկույզները ջրդեղած են, ― ընկճված պատասխանեց Իան։ ― Խմբապար, ուրախություն և նման բաներ։ Ես չեմ տրտնջում, բայց այդպես է։

― Թուխը նստեց մի մեծ քարի և փորձեց որևէ բան հասկանալ։ Հանելուկի նման էր ստացվում, իսկ դա Թուխի թույլ կողմն էր, որովհետեւ նրա գլխում թեփից բացի ուրիշ բան չկար։ Եվ համենայնդեպս նա երգեց այս հանելուկային երգը․

               

               ԿԱՏԱԿԻ ՄԱՍԻՆ

            ― Հարցս կարճ է ու հասարակ, ―

            Ռնգեղջյուրը ասաց, ―

            Ո՞ր ծայրից անեմ կատակ,

            Որ լինի դիպուկ, արագ։ ―

            Այս հարցին ոչ ոք, ավա՜ղ,

            Չպատասխանեց ոչ ուշ, ոչ վաղ։

— Այ, ինչ եմ ասել, — ասաց Իա֊Իան։ — Երգի՛ր, երգի՛ր։ Փիսիկը նստել մի մութ անկյունում, հոնքերը կիտել ու լաց է լինում։ Ուրախացիր ու զվարճացիր։

— Ես ուրախանում եմ, — ասաց Թուխը։

— Ոմանց դա հաջողվում է, — ասաց Իա֊Իան։

— Վերջապես ի՞նչ է պատահել, — հարցրեց Թուխը։

— Իսկ մի՞թե ինչ֊որ բան է պատահել։

— Ոչ, բայց դու այնքնի տխուր տեսք ունես։

— Տխո՞ւր։ Այդ ինչո՞ւ ես պիտի տխուր լինեմ։ Չէ՞ որ այսօր ծննդյանս օրն է։ Տարվա ամենալավ օրը։

— Քո ծննդյան օ՞րը, — ապշած հարցրեց Թուխը։

— Իհարկե։ Մի՞ թե չի զգացվում։ Հապա մի նվերներիս նայիր։ — Իա֊Իան առջեւի սմբակով չորս կողմը ցույց տվեց։ — Նայիր այս ծննդյան կարկանդակին։

Թուխը նայեց․ սկզբում դեպի աջ, հետո՝ ձախ։

— Մի՞թե չես տեսնում։

— Չէ, — ասաց Թուխը։

— Ես նույնպես, — ասաց Իա֊Իան։ — Սա կատակ էր, — բացատրեց նա։ — Հա֊հա՛։

Թուխը բոլորովին շփոտված քորեց ծոծրակը։

— Այսօր իսկապե՞ս քո ծննդյան օրն է, — հարցրեց նա։

— Իհարկե։

— Այ քեզ բա՛ն։ Դե, Իա, շնորհավորում եմ եւ քեզ շատ֊շատ երջանկություն եմ ցանկանում այսօր։

— Ես էլ եմ քեզ շնորհավորում եւ շատ֊շատ երջանկություն եմ ցանկանում քեզ այսօր, արջուկ Թուխ։

— Բայց այսօր իմ ծննդյան օրը չի։

— Ոչ, քոնը չի, այլ իմը։

— Բայց դու ասում ես՝ «շատ֊շատ երջանկություն եմ քեզ ցանկանում այսօր»։

— Հետո ի՛նչ։ Դու ուզում ես իմ ծննդյան օրը դժբախտ լինե՞լ։

— Ա՜, հասկանում եմ, — ասաց Թուխը։

— Բավական չէ, — հազիվ լացը զսպած ասաց Իա֊Իան, բավական չէ, որ ես այսքան դժբախտ եմ՝ առանց նվերների, առանց ծննդյան կարկանդակի, բոլորի կողմից մոռացված ու լքված, եթե մյուսները նույնպես դժբախտ լինեն…

Վինի Թուխն այլեւս չդիմացավ։

— Սպասիր ինձ այստեղ, — գոռաց նա եւ ինչքան որ ոտքերում ուժ կար, սլացավ տուն։ Նա զգաց, որ պարտավոր է անմիջապես խեղճ իշուկին որեւէ նվեր տալ, իսկ հետո միշտ էլ ժամանակ կունենաս մտածելու Իսկական Նվերի մասին։

Իր տան շեմքում նա քիչ մնաց դիպչեր Դնչիկին, որ ցատկում էր դռան մոտ, փորձելով հասնել զանգի կոճակին։

— Ողջո՛ւն, Դնչի՛կ, — ասաց Վինի֊Թուխը։

— Ողջո՛ւյն, Թուխ, — ասաց Դնչիկը։

— Ինչո՞վ ես զբաղված։

— Փորձում եմ զանգահարել, — բացատրեց Դնչիկը։ — Անցնում էի այստեղով…

— Թող օգնեմ քեզ, — իր ծառայությունն առաջարկեց Թուխը։ Նա մոտեցավ դռանն ու սեղմեց կոճակը։ — Ես քիչ առաջ տեսա Իային, — ասաց նա։ — Խեղճ Իշուկը սոսկալի հուզված է, որովհետեւ այսօր նրա ծննդյան օրն է, իսկ նրան բոլորը մոռացել են, եւ նա քիթը կախել է, եւ ես… Այս ինչ բան է, ոչ ոք չի բացում, քնել են, ի՞նչ է։ — Եվ Թուխը նորից զանգահարեց։

— Թո՛ւխ, — ասաց Դնչիկը։ — Ախր սա քո՛ տունն է։

— Վա՛յ֊վա՛յ֊վա՛յ, — ասաց Թուխը։ — Իսկապե՛ս որ։ Դե, ներս գնանք։

Թուխը առաջին հերթին մոտեցավ պահարանին, որպեսզի համոզվի, որ ունի ոչ շատ մեծ, միանգամայն համապատասխան կճուճով մեղր։ Կճուճն իր տեղում էր, եւ Թուխը կճուճը իջեցրեց թարեքից։

— Ես սա Իային եմ նվիրելու, — բացատրեց նա։ — Իսկ դու ինչ ես մտածում նվիրել։

— Գուցե ե՞ս էլ կճուճը նվիրեմ, — հարցրեց Դնչիկը, — Թող լինի մեր երկուսի կողմից։

— Ո՛չ, — ասաց Թուխը, — լավ բան մտածիր։

— Դե լավ, որ այդպես է, ես Իային փուչիկ կնվիրեմ։ Տոներից դեռ մի հատ մնացել է։ Հենց հիմա կգնամ կբերեմ։

— Ա՛յ, լավ մտածեցիր։ Ախր Իային ուրախացնել է պետք։ Իսկ փուչիկը ում ասես կուրախացնի։ Ոչ ոք չի կարող տխրել, եթե փուչիկ ունի։

Եվ այսպես, Դնչիկը տուն վազեց, իսկ Թուխը վերցրեց կճուճն ու քայլեց դեպի գետակը։

Շոգ օր էր, ճանապարհը՝ երկար, եւ Թուխը դեռ ճանապարհի կեսն չէր անցել, երբ ինչ֊որ բան սկսեց տարօրինակ կերպով խուտուտ տալ սկզբում քթի մեջ, ապա կոկորդում, հետո կրծքի տակ եւ այդպես աստիճանաբար մինչեւ կրունկները հասավ։ Թվում էր ինչ֊որ մեկը ներսից ասում է․ «Գիտե՞ս, Թուխ, հիմա ճիշտ ժամանակն է, որ դու մի փոքր…»

— Ա՛յ, ա՛յ, ա՛յ, — ասաց Թուխը, — իսկ ես չգիտեի, որ արդեն այսքան ուշ է։

Նա նստեց գետնին ու բացեց կճուճի կափարիչը։

— Ի՛նչ լավ եղավ, որ վերցրի հետս, — ասաց նա։ — Այսպիսի շոգ օր շատ քիչ արջեր գլխի կընկնեին իրենց հետ կազդուրվելու համար որեւէ բան վերցնել…

— Իսկ հիմա հիշենք, — վերջին անգամ լիզելով կճուճի հատակը, ասաց նա, — հիշենք, թե ուր էի ես պատրաստվում գնալ։ Ախ հա՜, Իայի մոտ։

Եվ Թուխն առանց շտապելու ոտքի ելավ։ Հազիվ եր ոտքի ելել, երբ հանկարծ ամեն ինչ հիշեց․ կերել էր Նվե՛րը։

— Վա՛յ֊վա՛յ֊վա՛յ, — ասաց Թուխը։ — Հիմա ի՞նչ պիտի անեմ։ Չէ՞ որ պետք է Իային որեւէ բան նվիրեմ։

Սկզբում նա պարզապես չգիտեր ինչպես վարվի։ Հետո մտածեց։

«Այնուամենայնիվ սա շատ լավ կճուճ է, թեեւ մեջը մեղր չկա։ Եթե այս կճուճը ոնց որ պետք է լվանամ եւ որեւէ մեկին խնդրեմ վրան գրի․ «Շնորհավորում եմ ծննդյան օրվա առթիվ», Իան կարող է սրա մեջ պահել այն ամենը, ինչ ցանկանա։ Սա օգտակար իր կլինի»։

Եվ քանի որ այդ ժամանակ նա հեռու չէր Բուի տնից, իսկ Անտառում ամենքն էլ համոզված էին, որ Բուն հիանալի գրել գիտե, նա որոշեց Բուին հյուր գնալ։

— Բարի լույս, Բու, — ասաց Թուխը։

— Լույս բարի, Թուխ, — ասաց Բուն։

— Շնորհավորում եմ քեզ Իա֊Իայի ծննդյան էրվա առթիվ, — ասաց Թուխը։

— Ահա թե ի՛նչ, — զարմացավ Բուն։

— Դե իհարկե՛։ Իսկ դու ի՞նչ ես նրան նվիրելու։

— Իսկ դո՞ւ։

— Ես նրան օգտակար Կճուճ նվեր կտամ։ Սրա մեջ ինչ ուզենաս կարելի է պահել, — ասաց Թուխը։ — Ես ուզում եմ քեզ խնդրել…

— Սա՞, — հարցրեց Բուն, Թուխի թաթերից վերցնելով կճուճը։

— Այո, եւ ուում եմ խնդրել քեզ…

— Այստեղ մի ժամանակ մեղր է եղել, — ասաց Բուն։

— Դրա մեջ ինչ ասես կարելի է պահել, — լրջորեն ասաց Թուխը։ — Սա շա՜տ, շատ օգտակար իր է։ Եվ ես ուզում էի խնդրել քեզ…

— Դու լավ կանեիր գրեիր վրան․ «Շնորհավորում եմ ծննդյան օրվա առթիվ»։

— Ես հենց դա եմ ուզում խնդրել, — վերջապես կարողացավ բացատրել Թուխը։ — Որովհետեւ ուղղագրությունից ես մի փոքր կաղում եմ։ Ընդհանուր առմամբ լավ ուղղագրություն է, միայն չգիտես ինչու կաղում է, եւ տառերը չեն հասցնում ժամանակին իրենց տեղերը շարվել։ Դու կգրես՝ «Շնորհավորում եմ ծննդյան օրվա առթիվ»։ Շատ եմ խնդում։

— Փառավոր կճուճ է, — ասաց Բուն, բոլոր կողմերից զննելով այն։ — Գուցե ես նույնպես քո կճուճը նվիրեմ։ Թող լինի մեր երկուսի կողմից։

— Ոչ, ասաց Թուխը, — այդ մեկը դու վատ ես մտածել։ Ավելի լավ է տուր լվանամ, իսկ դու հետո գրես վրան։

Մինչեւ Թուխը կլվար ու կչորացներ կճուճը, Բուս թքոտում էր մատիտի ծայրն ու մտածում էր ինչպես է գրվում «Շնորհավորում եմ» բառը։

— Թուխ, դու կարողանո՞ւմ ես կարդալ, — անհանգստացած հարցրեց նա։ — Օրինակ, իմ դռան վրա հայտարարություն կա փակցված, թե ինչպես զանգահարել․ դա Քրիստոֆեր Ռոբինն է գրել։ Դու կարո՞ղ ես կարդալ։

— Քրիստոֆեր Ռոբինն ինձ ասաց թե ինչ է գրել եւ դրանից հետո ես կարողացա կարդալ։

— Հիանալի՛ է։ Ես էլ կասեմ, թե ինչ եմ գրել կճուճի վրա, եւ դու կկարողանաս կարդալ։

Եվ Բուն սկսեց գրել… Ահա թե ինչ նա գրեց․

«Շնո հրո վրո նծա դնա օրեվա ռթիվ ըթիվ»։

Թուխը հիացմունքով նայում էր այդ մակագրությանը։

— Ես այստեղ գրել եմ․ Շնորհավորում եմ ծննդյան օրվա առթիվ», — անփույթորեն նկատեց Բուն։

— Այ դա մակագրությո՜ւն է, — հարգանքով նկատեց Թուխը։

— Իսկ եթե լրիվ ես ուզում իմանալ, ապա այստեղ ես գրել եմ․ «Շնորհարորում եմ ծննդյան օրվա առթիվ, ցանկանում եմ շատ֊շատ երջանկություն։ Քո Թուխ։» Գրաֆիտի ծախսումը բոլորովին հաշվի չեմ առել։

— Ի՞նչ, — հարցրեց Թուխը։

— Գիտե՞ս ինչքան մատիտ ծախսվեց, — բացատրեց Բուն։

— Դե, իհա՛րկե, — ասաց Թուխը։

Իսկ Դնչիկը վաղուց տուն էր հասել եւ հիմա Իա֊Իայի փուչիկը կրծքին սեղմած, որպեսզի հանկարծ քամին չտանի, սլանում էր ինչքան որ ուժ կար ոտքերում։ Դնչիկը շատ էր շտապում, որպեսզի Թուխից շուտ տեղ հասնի․ նա ուզում էր առաջինը նվերը տանել իշուկին, որպեսզի Իան կարծեր, թե Դնչիկը ինքնուրույն եւ ոչ թե ուրիշի օգնությամբ է հիշել իր ծննդյան տարեդարձը։ Նա այնքան էր շտապում եւ այնքան էր տարված Իա֊Իային ուրախացնելու մտքով, որ ամենեւին չէր նայում ոտքերի տակ… Եվ հանկարծ նրա ոտքն ընկավ մկան բնի մեջ, եւ Դնչիկն ամբողջ թափով քթի վրա գետնին փռվեց․

Բ Ո՛ Ւ Մ

Դնչիկը փռվեց գետնին եւ երկար ժամանակ չէր հասկանում, թե ինչ է կատարվել։ Սկզբում նա մտածեց, որ ամբողջ աշխարհը հօդս է ցնդել։ Հետո մտածեց, որ, միգուցե, միայն իրենց սիրելի Անտառը։ Էլ ավելի հետո՝ որ, միգուցե, միայն ինքը՝ Դնչիկը, եւ հիմա մեն֊մենակ պառկած է ինչ֊որ տեղ Լուսնի վրա եւ այլեւս երբեք֊երբեք չի տեսնելու ոչ Թուխին, ոչ Քրիստոֆեր Ռոբինին, ոչ Իային… Եվ միայն այստեղ նրա մտքով անցավ, որ նույնիսկ Լուսնի վրա էլ պարտադիր չէ ամբողջ ժամանակ քթի վրա պառկել։ Եվ զգուշորեն վեր կացավ ու շուրջը նայեց։

Նա դեռեւս Անտառո՛ւմ էր։

«Շատ հետաքրքիր է, — մտածեց նա։ — Հետաքրքիր է, ինչ պայթյո՞ւն էր։ Ես չէի կարող ընկնելիս այսքան աղմուկ բարձրացնել։ Եվ որտե՞ղ է, հետաքրքիր է, իմ փուչիկը։ Եւ որտեղի՞ց, հետաքրքիր է, լույս ընկավ այս փալասը»։

Այս փալասը հենց նրա փուչիկն էր։

— Վա՜յ, մայրի․կ, — ճղճղաց Դնչիկը։ — Վա՜յ, մայրիկ, մայրիկ ջա՛ն, մայրիկ ջան։ Հիմա ես ի՞նչ անեմ։ Հո հետ չե՞մ գնալու։ Ուրիշ փուչիկ էլ չունեմ… Հը՞, գուցե Իան փուչիկ այնքան էլ շատ չի՞ սիրում։

Եվ նա շարունակեց ճանապարհը։ Անկեղծ ասած, նա այլեւս նախկին թեթեւությամբ չէր վազում, բայց էլի շատ շուտով հասավ այնտեղ, որտեղ կանգնած էր Իան եւ դարձյալ ջրի մեր իր արտացոլումն էր դիտում։

— Բարի լո՛ւյս, Իա, — դեռեւս հեռվից գոռաց Դնչիկը։

— Բարի լույս, փոքրի՛կ Դնչիկ, — ասաց Իա֊Իան։ — Եթե, իհարկե, սա բարի առավոտ է, — ավելացրեց նա, — ինչում ես խիսկ կասկածում եմ։ Բայց դա կարեւոր չէ։

— Շնորհավորում եմ քեզ ծննդյանդ օրվա առթիվ, — մոտ գալով ասաց Դնչիկը։

Իան թողեց իր զբաղմունքն ու աչքերը չռեց Դնչիկի վրա։

— Հապա, հապա կրկնի՛ր, — ասաց նա։

— Շնորհավորում եմ…

— Մի րոպե…

Դժվարությամբ կանգնելով երեք ոտքերի վրա՝ Իան չորրորդ ոտքը մոտեցրեց ականջին։

— Սա ես երեկ սովորեցի, — բացատրեց նա, երրորդ անգամ ցած ընկնելով։ — Շատ հեշտ է եւ, որ գլխավորն է, այսպես ավելի լավ եմ լսում։ Դե ահա ամեն ինչ կարգին է։ Ուրեմն, ի՞նչ էիր ասում, կրկնիր, — ասաց նա, սմբակի օգնությամբ ականջն առաջ հրելով։

— Շնորհավորում եմ ծննդյանդ օրվա առթիվ, — կրկնեց Դնչիկը։

— Ի՞նձ։

— Իհարկե, քեզ։

— Իմ ծննդյան օրվա առթի՞վ։

— Այո։

— Ուրեմն, սա իսկական ծննդյան օր է դառնո՛ւմ։

— Իհարկե, Իա, եւ ես քեզ նվեր եմ բերել։

Իա֊Իան մեծ դժվարությամբ աջ ոտքը ցած դրեց եւ ոչ պակաս դժվարությամբ բարձրացրեց ձախը։

— Ես ուզում եմ մյուս ականջով էլ լսել, — բացատրեց նա։ — Հիմա ասա։

— Նը֊վեր, — շատ բարձր կրկնեց Դնչիկը։

— Ի՞նձ։

— Քեզ։

— Ծննդյանս օրվա առթի՞վ։

— Իհարկե։ Ես քեզ փուչիկ եմ բերել։

— Փուչի՞կ, — հարցրեց Իա֊Իան։ — Դու ասացիր՝ փուչի՞կ։ Դրանք այն մեծ, գեղեցիկ ու վառվռուն բանե՞րն են, որ փչում, օդով են լցնում։ Երգ ու պար, թռի֊վռի ու տրամ֊պամ֊պա՞։

— Այո։ Միայն թե… հասկանում ես… ես շատ եմ ցավում… հասկանում ես… երբ վազում էի, որ շուտ քեզ նվեր բերեմ, ընկա։

— Դու, հավանաբար շատ արագ ես վազել։ Հույս ունեմ, ոչ մի տեղդ չի ցավում, փոքրիկ Դնչիկ։

— Ոչ, շնորհակալություն, բայց նա… նա… փուչիկը, Իա, պայթեց։

Տիրեց երկարատեւ լռություն։

— Ի՞մ փուչիկը, — վերջապես հարցրեց Իա֊Իան։

— Դնչիկը գլխով արեց։

— Իմ ծննդյան տոնի նվե՞րը։

— Այո, Իա, — ֆսֆսացնելով քիթը, ասաց Դնչիկը։ — Ահա այն։ Շնորհավորում եմ քեզ ծննդյանդ օրվա առթիվ։

Եվ նա Իային տվեց ռետինե փալասը։

— Սա՞ է, — հարցրեց Իան խիստ զարմացած։

Դնչիկը գլխով արեց։

— Իմ նվե՞րը։

— Դնչիկը նորից գլխով արեց։

— Փուչի՞կը։

— Այո։

— Շնորհակալություն, Դնչիկ, — ասաց Իան։ — Ներիր, խնդրում եմ, շարունակեց նա, — բայց ես կուզենայի իմանալ, թե ի՞նչ գույնի էր, երբ… երբ դեռ փուչիկ էր։

— Կարմիր։

«Մի տես, է՛, կարմիր… Իմ սիրած գույնը», — մտքում ասած Իան։

— Իսկ ի՞նչ մեծության էր։

— Համարյա իմ չափ։

— Այո՞։ Մի տես, է՜, համարյա քո չափ… Իմ սիրած չափը, — քթի տակ տխուր ասաց Իան։ — Այդպե՛ս, այդպե՛ս։

Դնչիկն իրեն շատ վատ էր զգում եւ պարզապես չէր իմանում, թե ինչ ասի։ Նա մի գլուխ բացում էր բերանը, պատրաստվելով ինչ֊որ բան ասել, բայց տեղնուտեղը որոշում էր, որ հենց այդ մեկը չարժի ասել։ Եվ հանկարծ, նրա բախտից, ինչ֊որ մեկը գետակի մյուս ափից ձայն տվեց։ Դա Թուխն էր։

— Շատ֊շատ երջանկություն եմ ցանկանում, — գոռում էր Թուխը, հավանաբար մոռացած, որ դա արդեն ասել է։

— Շնորհակալություն, Թո՛ւխ, ես արդեն երջանկացել եմ, — ընկճված պատասխանեց Իան։

— Ես քեզ նվեր եմ բերել, — ուրախ շարունակեց Թուխը։

— Ես նվեր ունեմ, — պատասխանեց Իան։

Մինչ այդ Թուխն անցավ գետակը ու մոտեցավ Իային։ Դնչիկը քիչ հեռու նստած, քիթն էր ֆսֆսացնում։

— Ահա, — հայտարարեց Թուխը։ — Սա Շատ Օգտակար Կճուճ է։ Իսկ վրան գիտես ի՞նչ է գրված․ «Շնորհավորում եմ ծննդյան օրվա առթիվ, ցանկանում եմ շատ֊շատ երջանկություն։ Քո Թուխ»։ Ահա ինչքան բան է գրված։ Սրա մեջ ինչ ասես կարելի է պահել։ Վերցրո՛ւ։

Կճուճը տեսնելով, Իան աշխուժացավ։

— Այ թե ի՛նչ եմ ասել, — գոռաց նա, — իմ փուչիկը կմտնի այս կճուճի մեջ։

— Ի՛նչ ես ասում, ի՛նչ ես ասում, Իա, — ասաց Թուխը։ — Փուչիկները կճուճի մեջ չեն մտնում։ Նրանք շատ մեծ են։ Դու չգիտես նրանց հետ վարվել։ Այսպես պետք է անել․ բռնիր թելից եւ…

— Այդ ուրիշների փուչիկները չեն մտնում, իսկ իմը մտնում է, — հպարտությամբ ասաց Իա֊Իան։ — Նայիր, Դնչի՛կ։

Դնչիկը տխուր շրջվեց, իսկ Իա֊Իան ատամներով բռնեց իր նախկին փուչիկն ու զգուշորեն դրեց կճուճի մեջ, ապա հանեց այնտեղից ու դրեց գետնին, իսկ հետո կրկին վերցրեց եւ զգուշորեն դրեց կճուճի մեջ։

— Դուրս է գալի՜ս, — գոռաց Թուխը։ — Ուզում եմ ասել՝ մտնեո՜ւմ է։

— Մտնո՜ւմ է, — գոռաց Դնչիկը։ — Եվ դո՜ւրս է գալիս։

— Ա՜յ թե մտնում է, — գոռաց Իա֊Իան։ — Մտնում եւ դուրս է գալիս։ Սքանչելի՛ է։

— Շատ ուրախ եմ, — ասաց Թուխը, — որ գլխի ընկա քեզ այնպիսի Իր նվիրել, որը կարելի է դնել Օգտակար Կճուճի մեջ։

Բայց Իա֊Իան ոչինչ չէր լսում։ Պարզապես ժամանակ չուներ։ Նա իր փուչիկը մերթ դնում էր կճուճի մեջ, մերթ հանում էր այնտեղից, եւ ամեն ինչից զգացվում էր, որ նա միանգամայն երջանիկ է։

ԳԼՈՒԽ ՅՈԹԵՐՈՐԴ

Որտեղ անտառում հայտնվում են Կենգուն եւ Ճստիկ Ռուն, իսկ Դնչիկը լոգանք է ընդունում

Ոչ ոք չգիտեր, թե որտեղից են եկել մայրիկ Կենգուն եւ Ճստիկ Ռուն, եւ ինչպես են հայտնվել Անտառում։

Թուխը հարցրեց Քրիստոֆեր Ռոբինին․ «Ո՞նց են նրանք այստեղ ընկել»։ Իսկ Քրիստոֆեր Ռոբինը պատասխանեց․ «Սովորական ճահապարհով։ Հասկանո՞ւմ ես, թե դա ինչ է նշանակում»։ Թուխը, որ ոչինչ չէր հասկացել, ասաց․ «Ըհը՛»։ Հետո երկու անգամ տմբտմբացրեց գլուխն ու ասաց․ «Սովորական ճանապարհով։ Ըհը՛։ Ըհը՛»։ Եվ գնաց իր ընկերոջ՝ Դնչիկի մոտ, իմանալու նրա կարծիքը։ Դնչիկի մոտ հյուր էր եկել Ճագարը, եւ ահա՝ նրանք երեքով սկսեցին քննարկել այդ հարցը։

— Ինձ ինչը դուր չի գալիս, — ասաց Ճագարը, — ահա ապրում ենք մենք այստեղ՝ դու, Թուխ, եւ դու, Խոճկոր, եւ ես, ու մեկ էլ հանկարծ…

— Նաեւ՛ Իան, — ասաց Թուխը։

— Նաեւ Իան, ու մեկ էլ հանկարծ, ոչ այս, ոչ այն…

— Նաեւ Բուն, — ասաց Թուխը։

— Նաեւ Բուն, ու մեկ էլ հանկարծ, ոչ այս, ոչ այն…

— Այո, այո, նաեւ Իան, — ասաց Թուխը, — քիչ էր մնում ես նրան մոռանայի։

— Ահա ա պ ր ո ւ մ ե ն ք մ ե ն ք ա յ ս տ ե ղ, — շատ դանդաղ ու բարձր ասաց Ճագարը, — մ ե ն ք բ ո լ ո ր ս, ու մեկ էլ հանկարծ ոչ այս, ոչ այն, մի գեղեցիկ օր արթնանում ենք եւ ի՞նչ ենք տեսնում։ Մենք տեսնում ենք մի ինչ֊որ ա ն ծ ա ն ո թ կ ե ն դ ա ն ի։ Կենդանի, որի մասին անցյալում մենք երբեք ոչինչ չենք լսել։ Մի կենդանի, որ իր երեխաներին գրպանում է պահում։ Մի պահ ենթադրենք, որ ես էլ սկսեի երեխաներիս գրպանում պահել։ Քանի՞ գրպան էր ինձ անհրաժեշտ։

— Տասնվեց, — ասաց Դնչիկը։

— Տասնյոթ կարծեմ… Այո՛, այո՛, — ասաց Ճագարը, — եւ մեկն էլ թաշկինակի համար, ընդամենը տասնյոթ։ Տասնութ գրպան մի կոստյումի վրա։ Ես պարզապես կխելագարվեի։

Այստեղ երեքն էլ լռեցին ու սկսեցին մտածել գրպանների մասին։

Վերջապես Թուխը, որ մի քանի րոպե շարունակ սոսկալի կնճռոտում էր ճակատը, ասաց․

— Իմ կարծիքով, տասնհինգ։

— Ի՞նչ, — հարցրեց Ճագարը։

— Տասնհինգ պետք է լինեն։

— Ովլե՞ր։

— Քո երեխաները։

— Իսկ ի՞նչ է պատահել նրանց։

Թուխը տրորեց քիթն ու աասաց, որ իրեն թվացել է, թե Ճագարն իր երեխաների մասին էր խոսում։

— Մի՞թե, — անփութորեն ասաց Ճագարը։

— Այո, դու ասացիր…

— Դե լավ, Թուխ, թողնենք այդ, — անհամբերությամբ նկատեց Դնչիկը։ — Հարցը սա է․ ինչպե՞ս վարվենք Կենգուի հետ։

— Ա՜, հասկացա, — ասաց Թուխը։

— Ահա թե ինչ պետք է անենք, — ասաց Ճագարը։ — Մենք կգողանանք Ճստիկ Ռուին ու կթաքցնենք, իսկ հետո, երբ Կենգուն հարցնի․ «Որտե՞ղ է իմ ճստիկ Ռուն», մենք կասենք․ «ՀԸ՛Մ»

— Հ Ը՛ Մ, — որոշելով մարզվել, ասաց Թուխը։ — Հ Ը՛ Մ։ Հ Ը՛ Մ։

— Իմ կարծիքով, — քիչ հետո նկատեց նա, — առանց Ճստիկ Ռուին գողանալու էլ մենք կարող ենք ասել «ՀԸ՛Մ»։

— Թուխ, — մեծամտորեն ասաց Ճագարը, — իսկապես որ քո գլխում թեփ է լցված։

— Գիտեմ, — համեստորեն պատասխանեց Թուխը։

— Մենք այնպես կասենք «Հ Ը Մ», որպեսզի Կենգուն հասկանա, որ մենք գիտենք Ճստիկ Ռուի տեղը։ Այդ «Հ Ը Մ»֊ը կնշանակի․ «Մենք քեզ կասենք, թե որտեղ ենք թաքցրել Ճստիկ Ռուին, եթե խոստանաս, որ կգնաս մեր Անտառից ու այլեւս չես վերադառնա»։ Իսկ հիմա լռեք, ես պիտի մտածեմ։

— Թուխը քաշվեց մի անկյուն եւ սկսեց սովորել այդպիսի «Հ Ը Մ» ասել։ Երբեմն նրան թվում էր, որ ինքը կարողանում է ասել այնպիսի «Հ Ը Մ», ինչպիսին Ճագարն էր ուզում, երբեմն էլ թվում էր, որ ոչ։

«Գաղտնիքը երեւի փորձառության մեջ է, — մտածում էր նա։ — Հետաքրքիր է, տեսնես Կենգուն էլ ստիպված կլինի՞ նույնքան մարզվել, որպեսզի հասկանա մեզ»։

— Ես մի բան եմ ուզում հարցնել, — քաշվելով ասաց Դնչիկը։ — Ես խոսել եմ Քրիստոֆեր Ռոբինի հետ, եւ նա ինձ ասաց, որ Կենգուն համարվում է, այսպես ասած, Ամենակատաղի Գազաններից Մեկը։ Ընդհանրապես ես չեմ վախենում սովորական կատաղի գազաններից, բայց հայտնի է, որ երբ Մեկ Ամենակատաղի Գազանը զրկվում է իր երեխայից, նա դարնում է նույնքան կատաղի, որքան Երկու Ամենակատաղի Գազանը։ Եվ այդ դեպքում «Հ Ը Մ» ասելը, թերեւս, հիմարություն է։

— Դնչիկ, — թքոտելով մատիտի ծայրը, ասաց Ճագարը, — դու սոսկալի վախկոտ ես։

Դնչկիը ֆսֆսացրեց քիթը։

— Դժվար է քաջ լինել, — ասաց նա, — երբ ընդամենը Շատ Փոքրիկ Արարած ես։

Ճագարը, որ արդեն սկսել էր գրել, բարձրացրեց գլուխն ու ասաց․

— Հենց դրա համար, որ դու Շատ Փոքրիկ Արարած ես, խիստ օգտակար ես լինելու մեր առաջիկա արկածի ժամանակ։

— Դնչիկի ուրախությունը, որ ինքն օ գ տ ա կ ա ր է լինելու, այնքան մեծ էր, որ նա մինչեւ անգամ մոռացավ իր վախը։ Իսկ երս Ճագարն ասաց, որ Կենգուները կատաղի են լինում միայն ձմռան ամիսներին, իսկ տարվա մնացած ժամանակ բարեհոգի են, Դնչիկը հազիվ էր կարողանում նստել տեղում, այնքան որ շտապում էր օգտակար լինել։

— Իսկ ե՞ս — հարցրեց Թուխը։ — Ուրեմն ես օգտակար չեմ լինելո՞ւ։

— Մի տխրի, — շտապեց նրան մխիթարել մեծահոգի Դնչիկը։ — Դու էլ երենւ մի ուրիշ անգամ…

— Առանց Վինի֊Թուխի, — մատիտը սրելով, հանդիսավորությամբ ասաց Ճագարը, — մեր մտահղացումը գլուխ չի գա։

— Դնչիկն ամեն կերպ աշխատեց թաքցնել իր հիասթափությունը, իսկ Թուխը նորից համեստորեն մի անկյուն քաշվեց։ Բայց մտքում նա հպարտությամբ ասում էր․ «Առանց ինձ ամեն ինչ անհնար է։ Ա՛յ քեզ արջ»։

— Իսկ հիմա լսեք ինձ, — ասաց Ճագարը մատիտը ցած դնելով։

Թուխն ու Դնչիկը նստեցին ու պատրաստվեցին լսել։ Նրանք նույնիսկ բացել էին բերանները։

Ահա թե ինչ կարդաց Ճագարը․

1. Նախ եւ առաջ։ Կենգուն բորորիցս արագ է վազում, նույնիսկ ինձնից արագ։

2. Նորից նախ եւ առաջ։ Կենգուն երբեք֊երբեք աչքը չի կտրում Ճստիկ Ռուից, եթե վերջինս նրա գրպանում չէ, ու գրպանը մինչեւ վերջին կոճակը կոճկված չէ։

3. Նշանակում է, եթե մենք ուզում ենք առեւանգել Ճստիկ Ռուին, ապա պետք է ժամանակ շահենք, որովհետեւ Կենգուն բոլորիցս արագ է վազում, նույնիսկ ինձնից արագ (տե՛ս կետ 1)։

4. Գաղափար։ Եթե Ռուն դուրս ցատկի Կենգուի գրպանից, իսկ Դնչիկը ներս ցատկի, Կենգուի գրպանը, ապա Կենգուն տարբերությունը չի նկատի, որովհետեւ Դնչիկը Շատ Փոքրիկ Արարած է։

5. Ինչպես եւ Ճստիկ Ռուն։

6. Բայց Կենգուն անպայման պետք է ուրիշ կողմ նայի, որպեսզի չնկատի, որ Դնչիկը ցատկում է իր գրպանը։

7. Տե՛ս կետ 2։

8. Եվս մի գաղափար։ Եթե Թուխը սկսի Կենգուի հետ խոսել մեծ ոգեւորությամբ, նա, երեւի շրջվի։

9. Եվ այդ ժամանակ ես կկարողանամ փախչցնել Ճստիկ Ռուին։

10. Շատ արագ։

11. Եվ Կենգուն սկզբում ոչինչ չի նկատի, այլ կնկատի միայն հետո։

Ճագարը հպարտությամբ բարձրաձայն կարդաց այս բոլորը, եւ դրանից հետո երկար ժամանակ ոչ ոք ոչինչ չէր ասում։ Վերջապես Դնչիկը, որ ամբողջ ժամանակ մերթ բացում, մերթ փակում էր բերանը, ընդ որում ոչ մի հնչյուն չարձակելով, կարողացավ չափազանց խռպոտ ձայնով ասել․

— Իսկ հետո՞։

— Էլ ի՞նչ հետո։

— Երբ Կենգուն կնկատի, որ ես Ռուն չեմ։

— Այդ ժամանակ մենք կասենք․ «Հ Ը Մ»։

— Երեքո՞վ։

— Այո։

— Ճի՞շտ։

— Ի՞նչն է քեզ անհանգստացնում, Դնչիկ։

— Ոչինչ, ասաց Դնչիկը։ — Եթե երեքով ենք ասելու «Հ Ը Մ», ապա ամեն ինչ կարգին է։ Եթե երեքով ենք ասելու «Հ Ը Մ», ապա ես դեմ չեմ։ Բայց ես չէի ուզենա մենակ ասել «Հ Ը Մ»։ Մեկ էլ տեսար այդ «Հ Ը Մ»֊ը շատ վատ ստացվեց… Իմիջայլոց, — շարունակեց նա, — դու լ ր ի վ համոզվա՞ծ ես, ինչ ասում էիր ձմռան ամիսների մասին։

— Ի՞նչ ձմռան ամիբներ։

— Որ միայն ձմռան ամիսներին են կատաղի լինում։

— Ա՛խ, այո։ Դե, իհարկե, ամեն ինչ ճիշտ է։ Իսկ դու, Թուխ, հասկացե՞լ ես, թե ինչ ես անելու։

— Չէ, — ասաց արջուկ Թուխը, — ոչ բոլորովին։ Իսկ ի՞նչ պիտի անեմ։

— Պիտի շարունակ խոսես ու խոսես Կենգուի հետ, որպեսզի նա ոչինչ չնկատի։

— Իսկ ինչի՞ մասին։

— Ինչի մասին ուզում ես։

— Գուցե նրա համար բանաստեղծությո՞ւն արտասանեմ։

— Դա հենց այն է, ինչ պետք է մեզ, — ասաց Ճագարը։ — Հիանալի է։ Դե, գնացինք։

Եվ նրանք գնացին գտնելու Կենգուին։

Կենգուն եւ Ռուն հետճաշյա հանգիստը անց էին կացնում ավազով լցված մեծ փոսի մոտ։ Ճստիկ Ռուն ցատկ֊բարձրության, երկարության եւ նույնիսկ ցատկ֊խորության մարզումներ էր կատարում, սովորում էր ընկնել մկան բների մեջ եւ դուրս սողալ այնտեղից, իսկ Կենգուն հուզվում էր ու րոպեն մեկ կրկնում․ «Դե, սիրելիս, մեկ անգամ էլ թռիր ու տուն գնանք»։ Հենց այդ պահին էլ բլուրի վրա երեւաց ոչ այլ ոք, քան Թուխը։

— Բարի օր, Կենգո՛ւ, — ասաց նա։

— Բարի օր, Թո՛ւխ։

— Տես, թե ոնց եմ ցատկո՛ւմ, — ծվծվաց Ճստիկ Ռուն եւ ընկավ հերթական մկան բնի մեջ։

— Ողջո՛ւյն, Ռու, ճստի՛կ։

— Մենք արդեն պատրաստվում էինք տուն գնալ… — ասաց Կենգուն։ — Բարի օր, Ճագար։ Բարի օր, Դնչիկ։

— Ճագարը եւ Դնչիկը, որ այդ նույն պահին հայտնվեցին բլուրի մյուս կողմից, նույնպես ասացին «բարի օր» եւ «ողջույն, Ռու», իսկ Ճստիկ Ռուն հրավիրեց դիտելու, թե ինչպես է ինքը ցատկում…

Նրանք կանգնել ու դիտում էին, իսկ Կենգուն նայում էր ու նայում աչքերը չորս արած։

— Լսիր, Կենգու, — ասաց Թուխը, երբ Ճագարը երկրորդ անգամ աչքով էր արել նրան, — հետաքրքիր է, դու բանաստեղծություն սիրո՞ւմ ես։

— Այնքան էլ չէ, — ասաց Կենգուն,

— Ափսո՜ս, — ասաց Թուխը։

— Ռու, թանկագինս, մի վերջին անգամ էլ ցատկիր եւ գնանք, արդեն ուշ է։

Որոշ ժամանակ լռություն տիրեց։ Ճստիկ Ռուն ցատկեց հերթական մկան բնի մեջ։

— Դե, սկսի՛ր, սկսի՛ր, — բարձրաձայն փշշացրեց Ճագարը, թաթով բերանը ծածըած։

Իմիջայլոց, բանաստեղծությունների մասին, — շարունակեց Թուխը։ — Քիչ առաջ ճանապարհին մի փոքրիկ բանաստեղծություն հորինեցի։ Մոտավորապես այսպիսին։ Ըըը… Մի րոպե…

— Այս բանաստեղծությունը քեզ դուր կգա, — ասաց Ճագարը։

— Դու անպայման կհավանես, — ծվծաց Դնչիկը։

— Միայն թե շատ֊շատ ուշադիր լսիր, — ապաց Ճագարը։

— Տես, ոչինչ բաց չթողնես, — ճղճղաց Դնչիկը։

— Այո, այո — ասաց Կենգուն։ Բայց, ավա՜ղ, նա աչքը չէր հեռացնում Ճստիկ Ռուից։

— Դե, ինչպե՞ս էր քո բանաստեղծությունը, Թուխ, — հարցրեց Ճագարը։

— Թուխը հազաց թաթի մեջ ու սկսեց

 ԹԵՓՈՎ ԹՑՎԱԾ ԳԼՈՒԽ ՈՒՆԵՑՈՂ

      ԱՐՋՈՒԿԻ ՀՈՐԻՆԱԾ ՏՈՂԵՐ

Մոտ օրերս ոնց պատահեց,

Հյուր գնացի բարեկամիս

Ու ոնց եղավ, սիրտս ուզեց,

Ասել, խոսել Դեսից Դենից։

Եվ պատմեցի, թե Երբ ու Ով,

Եվ թե Ինչու, նաեւ Ինչից,

Ինչով, Որտեղ, Ինչ պատճառով

Եվ դեպի Ուր ու Որտեղից։

Ոնց էր Առաջ ու ոնց Հետո,

Եվ թե Ինչու եղավ Այդպես,

Իսկ եթե Ոչ, ապա Այո,

Ով Ում, Ինչ Ինչ, նաեւ Ինչպես։

Իսկ երբ բառ էր ինձ պակասում,

Ասում էի մեկ՝ «Վաք», մեկ՝ «Վայ»

«Այսպես ասած», «Առողջություն»

Իսկ երբեմն էլ՝ «Այ֊այ֊այ֊այ»։

Երբ իմ խոսքը ավարտեցի,

Հարցրին․ — Վե՞րջ։ Միայն այդքա՞ն։

Մի ամբողջ ժամ դու խոսեցիր,

Չպատմելով ոչ այս, ո՛չ այն…

Այդ ժամանակ…

— Շա՜տ, շատ լավն է, — ամաց Կենգուն, առանց հետաքրքրվելու թե ինչ եղավ այդ ժ ա մ ա ն ա կ ։ — Դե, վերջին, ամանավերջին անգամ ցատկիր, Ռո՛ւ, թանկագինս, եւ տուն գնանք։

Ճագարը արմունկով հրեց Թուխին։

— Իմիջայլոց, բանաստեղծությունների մասին, — իսկույն ասաց Թուխը։ — Դու երբեվիցե ուշադրություն դարձրե՞լ ես այն ծառին, ա՛յ այնտեղ։

— Ո՞րտեղ… — ասաց Կենգուն։ — Դե, փոքրիկս, բավակա՛ն է։

Այ այնտեղ, — ասաց Թուխը, մատը տնկելով հակառակ կողմը։

— Ոչ… — ասաց Կենգուն։ — Ռու, թանկագինս, ցատկիր գրպանս ու տուն գնանք։

— Չէ, դու անպայման նայիր այդ ծառին, — ասաց Ճագարը։ — Ռու, ուզո՞ւմ ես քեզ բարձրացնեմ։ — Եվ նա գրկեց Ռուին։

— Եվ այն մյուս ծառին ծիտիկ է նստած, — ասաց Թուխը։ — Բայց գուցե դա ձո՞ւկ է։

— Ոչ, ծիտիկ է, — ասաց Ճագարը, — եթե միայն, իհարկե, ձուկ չէ։

— Ձուկ չի՛, ծիտի՛կ է, — ճղճղած Դնչիկը։

— Այո, այո, այդպես էլ կա, — ասաց Ճագարը։

— Հետաքրքիր է, դա սարյա՞կ է, թե՞ կեռնեխ, — ասաց Թուխը։

— Հարցն էլ հենց դա է, — ասաց Ճագարը։ — Սարյա՞կ է, թե։ կեռնեխ։

Եվ այստեղ վերջապես Կենգուն շրջվեց։

Հենց որ շրջվեց, Ճագարը հրամայեց բացձցաձայն․

— Ռո՛ւ, անցիր տե՛ղդ։

— Ռուի փոխարեն Կենգուի գրպանը թռավ Դնչիկը, իսկ Ճագարը Ռուին ամուր գրկած սլացավ հեռու։

— Այս ո՞ւր անհետացավ Ճագարը, — հարցրեց Կենգուն, շրջվելով։ — Դե, թանկագին փոկրիկս, ամեն ինչ կարգի՞ն է։

— Կենգուի գրպանի խորքից Դնչիկն ինչ֊որ բան ծվծվաց, ճիշտ եւ ճիշտ Ռուի նման։

— Ճագարը ստիպված եղավ գնալ, — ասաց Թուխը, — նա, երեւի, հիշեց, որ շատ անհետաձգելի գործ ունի։ Հանկարծ։

— Իսկ Դնչի՞կը։

— Երեւի Դնչիկը նույնպես ինչ֊որ բան հիշեց։ Հանկարծ։

— Դե լավ, մենք գնացինք, — ասաց Կենգուն։ — Հաջողություն եմ ցանկանում, Թո՛ւխ։

Մի քանի հսկայական ցատկեր, եւ նա անհետացավ։

Թուխը նայեց նրա հետեւից։

«Երանի թե ես էլ կարողանայի այդպես ցատկել, — մտածեց նա։ — Ինչո՞ւ ոմանք կարողանում են, իսկ ոմանք ոչ։ Շատ, շատ ցավալի է»։

Կենգուն, իսկապես, հիանալի էր ցատկում, բայց Դնչիկը, մեր մեջ ասած, շատ կուզենար, որ նա չ կ ա ր ո ղ ա ն ա ր ցատկել։ Երբեմն, Անկառում կատարած հեռավոր զբոսանքներից տուն վերադառնալիս, Դնչիկը երազում էր ծիտիկ դառնալ ու թռչել, բայց հիմա, երբ նա կենգուի խոր գրպանում պատեպատ էր դիպչում, նրա գլխում այսպիսի մտքեր էին ցատկոտում․

      կոչվում է չեմ

    սա թռչել, երբեք համաձայնի

    «Եթե ապա սովորել,

                                         երբե՛ք»։

— Ըըըըըըը՛, — ասում էր նա, թռչելով վեր, իսկ ցած ընկնելիս ասում էր․ — Հը՛…

Եվ նա ստիպված եղավ ամբողջ ճանապարհին կրկնել՝ «Ըըըըըըը՛ — հը՛», «Ըըըըըըը՛ — հը՛»֊ մինչեւ որ Կենգուն տուն հասավ։

Տուն հասնելուն պես Կենգուն բացեց գրպանը եւ իհարկե, անմիջապես հասկացավ, թե ինչ է կատարվել։ Սկզբում նա շատ վախեցավ, բայց հետո մտածեց, որ անհանգստանալու կարիք չկա, որովհետեւ համոզված էր, որ Քրիստոֆեր Ռոբինը ոչ մեկին թույլ չի տա նեղացնել իր Ճստիկին։

«Դե լավ, — մտքում ասաց նա, — տեսնենք, թե ով ում գլխին օյին կխաղա»։

— Դե, Ռո՛ւ, թանկագի՛նս, — ասաց նա, գրպանից հանելով խոճկորին, — քնելուդ ժամանակն է։

— Հը՛մ, — ասաց Դնչիկը, աշխատելով որքան հնարավոր է լավ արտասանել այդ բառը։ Բայց, ավա՜ղ, այդպիսի սոսկալի ճանապարհորդությունից հետո «հըմ»֊ը այնքան էլ հաջող չստացվեց, եւ երեւի դրա համար էլ Կենգուն չհասկացավ, թե ինչ է նշանակում։

— Բայց նախ կլողանաս, — ուրախ֊ուրախ ասաց Կենգուն։

— Հը՛մ, — անհանգիստ կրկնեց Դնչիկը, հայացքով որոնելով մյուսներին։

Բայց մյուսները չէին երեւում։ Ճագարը տանը նստած խաղում էր Ճստիկ Ռուի հետ, զգալով, որ քանի գնում, այնքան ավելի շատ է սիրում նրան, իսկ Թուխը, որ որոշել էր Կենգու դառնալ, ավազով լցված փոսի մեջ դեռեւս ցատկել էր սովորում։

— Չգիտեմ, — մտախոհ ասաց Կենգուն, — գուցե այսօր դու ս ա ռ ը ջրով լողանաս։ Ի՞նչ ես կարծում, Ռու, թանկագինս։

Դնչիկը, որ երբեք էլ առանձնապես լողանալ չէր սիրել ոչ տաք, ոչ էլ սառը ջրով վրդովմոնքից դողաց եւ հուսահատ քաջությամբ ասաց․

— Կենգու։ Ես տեսնում եմ, որ արդեն անկեղծ խոսելու ժամանակն է։

— Ի՛նչ ծիծաղելին ես, Ռու, — ասաց Կենգուն, տաշտի մեջ ջուր լցնելով։

— Ես Ռուն չեմ, — բարձր ասաց Դնչիկը։ — Ես Դնչի՛կն եմ։

— Այո, թանկագինս, այո, — քնքշանքով ասաց Կենգուն։ — Ոչ ոք հետդ չի վիճում… Ի՛նչ էլ խելացին է, կարողանում է Դնչիկկ ձայնով խոսել, — քրտմնջաց նա, թարեքից մի մեծ կտոր դեղին օճառ վերցնելով։ — Դե, էլ ինչ նոր բան կհնարե՞ս։

— Դու ինչ է, չե՞ս տեսնում, — գոռաց Դնչիկը։ — Աչք չունես ի՞նչ է։ Լա՛վ նայիր։

— Ես նայում եմ, իմ փոքրի՛կ Ռու, — բավականին խստորեն ասաց Կենգուն։ — Իսկ դու հիշո՞ւմ ես ես ինչ էի քեյ ասում ծամածռությունների մասին։ Եթե դու էլի նման ծամածռություններ անես, ապա երբ մեծանաս, կնմանվես Դնչիկին եւ շատ֊շատ կափսոսաս։ Իսկ հիմա մտիր տաշտը եւ մի՛ ստիպիր որ նորից կրկնեմ։

Եվ Դնչիկը ուշկի չէր եկել, երբ հայտնվեց տաշտի մեջ, իսկ Կենգուն սկսեց ամբողջ ուժով տրորել նրան մեծ ու փրչոտ ճիլոպով։

— Վա՜յ, — ճչում էր Դնչիկը, — բաց թող ինձ։ Ես Դնչիկն եմ։

— Բերանդ փակիր, թանկագինս, թե չէ օճառ կլցվի, — ասաց Կենգուն։ — Տեսա՞ր, որ ասում էի։

— Դու… դու այդ դիտմամբ արեցի՛ր, — բլթբլթացրեց Դնչիկը, երբ վերջապես նորից կարողացավ խոսել…

Բայց այս անգամ էլ նրա բերանում հայտնվեց ճիլոպը։

— Այ այդպես, թանկագինս, լռիր, — ասաց Կենգուն։

Քիչ հետո Կենգուն Դնչիկին հանեց տաշտից ու փաթաթեց խավոտ սրբիչի մեջ։

— Իսկ հիմա, — ասաց Կենգուն, — պառլեզուց առաջ դեղ կխմես։

— Ի՞֊ի֊ինչ դդեղ, — կմկմաց Դնչիկը։

— Ձկան չուղ, թանկագինս, որպեսզի մեծ ու ուժեղ դառնաս։ Թե չէ կմնաս Դնչիկի նման փոքրիկ ու թույլ։

Այդ պահին ինչ֊որ մեկը թակեց դուռը։

— Մտեք — ասաց Կենգուն։

Եվ ներս մտավ Քրիստոֆեր Ռոբինը։

— Քրիստոֆեր Ռոբի՛ն, Քրիստոֆեր Ռոբի՛ն, — հեկեկեց Դնչիկը։ — Ասա Կենգուին թե ես ով եմ։ Նա ասում է, թե ես Ռուն եմ, ճի՞շտ է։

Քրիստոֆեր Ռոբինը ուշադիր զննեց նրան ու գլուխն օրորեց։

— Իհարկե, դու Ռուն չես, — ասաց նա, — որովհետեւ Ռուին ես քիչ առաջ տեսա Ճագարի տանը։ Նրմնք այնտեղ խաղում են։

— Այ քեզ բա՜ն, — ասաց Կենգուն։ — Մի տե՛բս, է։ Եվ ոնց կարող էի այդպես սխալվել։

— Տեսնո՞ւմ ես, տեսնո՞ւմ ես, — ասաց Դնչիկը։ — Ի՞նչ էի ասում։ Ես Դնչիկն եմ։

Քրիստոֆեր Ռոբինը նորից օրորեց գլուխը։

— Չե, դու Դնչիկը չես, — ասաց նա։ — Ես Դնչիկին շատ լավ եմ ճանաչում։ Նա բոլորովին ուրիշ գույն ունի։

«Դա նրանից է, որ ես հենց նոր լողացա», — ուզում էր ասել Դնչիկը, բայց հասցրեց գլխի ընկնել, որ այդ բանը, թերեւս, չարժի ասել։ Բայց նա հազիվ էր բերանը բացել, պատրաստվելով ասել ուրիշ բան, երբ կենգուն առանց ժամանակ կորցնելու մի մեծ գդալ դեղ լցրեց նրա բերանը, թփթփացնելով մեջքին ու ասաց, որ ձկան յուղը շա՜տ, շատ համեղ է, միայն պետք է ինչպես հարկն է ընտելանալ դրան։

— Ես գիտեի, որ սա Դնչիկը չէ, — քիչ հետո ասաց Կենգուն։ — Հետաքրիր է, ով կարող է լինել։

— Գուցե Թուխի ազգականների՞ց է, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։ — Ասենք եղբորորդին կամ մորեղբայրը։

— Հավանորեն, հավանորեն, — նամաֆայնեց Կենգուն։ — Միայն թե նրան պետք է որեւէ անուն տալ։

— Կարող ենք նրան Թուխիկ անվանել, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։ — Օրինակ, Հենրի Թուխիկ։ Կրճատ ձեւով։

Բայց հազիվ էր նոր անուն ստացել, երբ Հենրի Թուխիկը դուրս պրծավ Կենգուի գրկից ու ցած թռավ։ Նրա բախտից Քրիստոֆեր Ռոբինը դուռը բաց էր թողել։

Իր ամբողջ կյանքում Հենրի Թուխիկ֊Դնչիկը երբեք այդքան արագ չէր վազել, ինչպես հիմա։ Նա սլանում էր մի վայրկյան անգամ կանգ չառնելով։ Միայն իր տնից մի հարյուր քայլի վրա նա դադարեցրեց վազքն ու թավալ տվեց գետնին, որպեսզի վերստանա իր սեփական գույնը, իր սիրելի, հարմար ու սովորական գույնը…

Ահա այսպես Կենգուն եւ Ճստիկ Ռուն մնացին Անտառում։ Հիմա ամեն երեքշաբթի Ճստիկ Ռուն ամբողջ օրով հյուր է գնում իր նոր բարեկամի՝ Ճագարի մոտ, Կենգուն ամբողջ օրը իր նոր բարեկամին՝ Թուխին, ցատկել է սովորեցնում, իսկ Դնչիկը երեքշաբթին անց է կացնում իր հին բարեկամի՝ Քրիստոֆեր Ռոբինի հետ։

Եվ բոլորն էլ չափազանց ուրախ են։

ԳԼՈՒԽ ՈՒԹԵՐՈՐԴ

Որտեղ Քրիստոֆեր Ռոբինը «Արշավախում» է կազմակերպում դեպի Հյուսիսային Բեւեռ

Վինի֊Թուխը ծուլորեն քարշ էր գալիս Անտառում, պատրաստվելով այցելել իր բարեկամ Քրիստոֆեր Ռոբինին, իմանալու, արդյոք նա չի մոռացել, որ աշխարհում արջեր գոյություն ունեն։ Առավոտյան նախաճաշի ժամանակ (իսկ նախաճաշը շատ համեստ էր՝ մեղրահացի վրա քսված մի քիչ մարմելադ), Թուխի գլխում հանկարծ մի նոր երգ (Աղմուկիկ) հնչեց։ Երգն այսպես էր սկսվում․ «Ինչ լավ է արջ լինելը, ուռա՛»։

Այս տողը հորինելուց հետո նա քորեց գլուխն ու մտքի մեջ ընկավ․ «Սկիզբը պարզապես սքանչելի է, բայց որտեղից գտնեմ երկրորդ տողը»։

Նա փորձեց «ուռան» կրկնել երկու, նույնիսկ երեք անգամ, բայց դա, չգիտես ինչու, չէր օգնում։ «Գուցե լավ կլինի, — մտածեց նա, —երգեմ՝ «Ինչ լավ է արջ լինելը, օհո՛»։ Եվ նա երգեց «օհո»։ Բայց, ավաղ, գործը դարձյալ առաջ չէր գնում։ «Դե լավ, — ասաց նա, — առաջին տողը ես կերգեմ երկու անգամ եւ գուցե, եթե շատ արագ երգեմ, ինքս էլ այդ չնկատելով, հասնեմ երրորդ ու չորրորդ տողերին, եւ այդ ժամանակ շատ լավ Աղմուկիկ կստացվի։ Հապա մի փորձեմ»․

      Ինչ լավ է արջ լինելը, ուռա՛,

      Ինչ լավ է արջ լինելը, ուռա՛։

      Ինձ չի վախենա…

      (Ո՛չ, չն վախեցնի։)

      Ինձ չի վախեցնի ոչ ցուրտ, ոչ էլ տոթ,

      Եթե թաթերս լինեն միշտ մեղրո՛տ։

      Ինձ չի վախեցնի…

      (Ո՛չ, չեմ վախենա։)

      Կտանեմ ամեն մի աղետ,

      Միայն թաթերս լինեն մեղրի հետ։

      Ուռա՛, Վինի֊Թուխ։

      Ուռա՛, Վինի֊Թուխ։

      Ժամերը կթռչեն ծիտիկի նման,

      Եվ ճաշի ժամը կգա անպայման։

Նրան այս երգը (Աղմուկիկը), չգիտես ինչու, այնքան դուր եկավ, որ երգում էր ամբողջ ճանապարհին։ «Բայց եթե շարունակեմ այսպես անընդհատ երգել, — հանկարծ մտածեց նա, — կգա ճաշելու ժամը, եւ այդ դեպքում վերջին տողը սխալ կլինի»։ Դրա համար էլ նա իր երգը սկսեց մռմռացնել առանց բառերի։

Քրիստոֆեր Ռոբինը նստած էր իր տան շեմին ու Երկարաճիտ Կոշիկներն էր հագնում։ Հազիվ էր Թուխը տեսել Երկարաճիտ Կոշիկները, երբ անմիջապես հասկացավ, որ Արկած է սպասվում։ Նա դնչից թափ տվեց մեղրի մնացորդները եւ ինչքան կարող էր ձգվեց, որպեսզի ցույց տա, որ ինքը պատրաստ է ամեն ինչի։

— Բարի լույս, Քրիստոֆեր Ռոբի՛ն, — կանչեց նա։

— Ողջույն, Թո՛ւխ։ Ոչ մի կերպ չեմ կարողանում այս Կոշիկը հագնել։

— Դա վատ նշան է, ասաց Թուխը։

— Դու, խնդրում եմ, հենվիր մեջքիս, թե չէ մեկ էլ տեսար այնքան ուժեղ քաշեցի, որ գլուխկոնծի կտամ։

Թուխը նստեց եւ ամուր, ինչքան ուժ ուներ, թաթերը հենեց գետնին, իսկ ինքը ինչքան ուժ ուներ հենվեց Քրիստոֆեր Ռոբինի մեջքին, իսկ Քրիստոֆեր Ռոբինը ինչքան ուժ ուներ հենվեց Թուխի մեջքին եւ սկսեց քաշել իր Կոշիկը, մինչեւ որ հագավ։

— Ահա, այսպես, — ասաց Թուխը։ — Իսկ հիմա ի՞նչ ենք անելու։

— Արշավախումբ ենք կազմակերպում, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը, ոտքի կանգնելով ու թափ տալով իրեն։ — Շնորհակալություն, Թո՛ւխ։

— Արշավախո՞ւմ, — հետաքրքրությամբ հարցրեց Թուխը։ — Ոչ մի անգամ ոչ մեկին չեմ տեսել։ Իսկ նա որտե՞ղ է, այդ արշավախումը։

— Արշավախումբ, իմ հիմա՜ր արջուկ։ Ոչ թե «խում», այլ «խումբ»։

— Ա֊ա՜, — ասաց Թուխը, — հասկանում եմ։

Մեր մեջ ասած, նա ոչինչ չէր հասկացել։

— Մենք պետք է փնտրենք ու հայտնագործենք Հյուսիսային Բեւեռը։

— Ա֊ա՜, — նորից ասաց Թուխը։ — Իսկ ի՞նչ բան է Հյուսիսային Բեւեռը, — հարցրեց նա։

— Մի այնպիսի բան է, որ հայտնագործում են, — անփութորեն պատասխանեց Քրիստոֆեր Ռոբինը, որ ինքն էլ այնքան լավ չգիտեր, թե դա ինչ բան է։

— Ա֊ա՜, հասկանում եմ, — ասաց Թուխը։ — Իսկ արջերը օգն՞ում են նրան հայտնագործել։

— Իհարկե օգնում են։ Ճագարը, Կենգուն, մյուսները նույնպես։ Ախր սա արշավախումբ է։ Գիտես ի՞նչ է նշանակում արշավախումբ, բոլորը գնում են իրար հետեւից, իծաշարուկ… Դու լավ կանես հայտնես մյուսներին որ հավաքվեն, մինչեւ մաքրեմ հրացանս։ Հետո չպետք է մոռանանք պարեն վերցնել։

— Պարերը ո՞նց վերցնենք։

— Ոչ թե պարեր, այլ ուտելու բան։

— Ա֊ա՜ — ուրախ ասաց Թուխը։ — Իսկ ինձ թվաց, դու ինչ֊որ պարերի մասին ես խոսում։ Որ այդպես է գնամ բոլորին ասեմ։

Եվ նա ճանապարհ ընկավ։

Առաջինը նա հանդիպեց Ճագարին։

— Բարեւ, Ճագար, — ասաց Թուխը։ — Այդ դո՞ւ ես՞

— Արի խաղանք, իբր այդ ես չեմ, — ասաց Ճագարը։ — Տեսնենք ինչ կստացվի։

— Ես քեզ հանձնարարություն պիտի տամ։

— Լավ, կհայտնեմ Ճագարին։

— Մենք Քրիստոֆեր Ռոբինի հետ արշավախում ենք կազմակերպում։

— Ճագարն անպայման կմասնակցի։

— Ճագար, խնդրում եմ, ես ժամանակ չունեմ, — ասաց Թուխը։ — Գլխավորը, որ մենք չպետք է մոռանանք, դա պար… պար… Մի խոսքով, չպետք է մոռանանք ուտելու բան վերցնել։ Թե չէ մեկ էլ տեսար սովածացանք։ Հիմա ես կգնամ Դնչիկի մոտ, իսկ դու հայտնիր Կենգուին, լա՞վ։

Նա հրաժեշտ տվեց Ճագարին ու վազեց Դնչիկի տան ուղղությամբ։

Դնչիկը գետնին նստած՝ երեքնուկի թերթիկներով գուշակում էր․ սիրում է, չի սիրում, սիրում է, չի սիրում։ Դուրս եկավ, որ չի սիրում, եւ նա հիմա փորձում էր հիշել, թե ում համար էր գուշակում, հուսալով որ դա Թուխը չէ։ Հենց այդ պահին էլ երեւաց Վինի֊Թուխը։

— Հե՜յ, Դնչի՛կ, — հուզված ասաց Թուխը։ — Մենք արշավախում ենք կազմակերպում, բոլորս։ Եվ չպետք է մոռանանք վերցնել պար… Ուտելու բան։ Մենք պետք է ինչ֊որ բան հայտնագործենք։

— Ի՞նչ, — վախեցած հարցրեց Դնչիկը։

— Չգիտեմ, ինչ֊որ բան։

— Չար բա՞ն։

— Քրիստոֆեր Ռոբինը չարության մասին ոչինչ չասաց։ Նա միայն ասաց, որ այնտեղ «խումբ» կա։

— Կուղբից ես չեմ վախենում, — շատ լուրջ ասաց Դնչիկը։ — Ես վախենում եմ միայն գայլերից, բայց եթե Քրիստոֆեր Ռոբինը գալիս է մեզ հետ, այդ դեպքում ես ընդհանրապես ոչ մի բանից չեմ վախենում։

Շատ չանցած բոլորը հավաքվեցին, եւ արշավախումբը պատրաստ էր։ Առջեւից գնում էր Քրիստոֆեր Ռոբինը, ապա Ճագարը, նրա հետեւից՝ Դնչիկն ու Թուխը, հետո Կենգուն՝ Ճստիկ Ռուի հետ, եւ Բուն, ապա Իան, իսկ ամենավերջում երկար շղթա կազմած գալիս էին Ճագարի բոլոր Ազգականներն ու Ծանոթները։

— Ես նրանց չեմ հրավիրել, — անփութորեն բացատրում էր Ճագարը, — պարզապես իրենք են եկել։ Նրանք միշտ այդպես են։ Նրանք մեզ չեն խանգարի, կարող են գալ վերջից, Իայից հետո։

— Ես կուզենայի ասել, — ասաց Իան, որ դա նյարդերիս վրա ազդում է։ Ես ընդհանրապես մտադիր էլ չէի մասնակցել այս արագախումին… կամ էլ, ինչպես Թուխն ասաց։ Ինձ միայն պարտքի զգացումն է բերել։ Այնուհանդերձ ես այստեղ եմ եւ եթե պետք է վերջից քայլեմ այս արագախումի… հուսով եմ, հասկաում եք, թե ինչի մասին է խոսքս, ապա թող ես էլ լինեմ վերջում։ Բայց եթե ամեն անգամ, երբ ուզենամ նստել ու հանգստանալ, ստիպված պիտի լինեմ ինձ համար տեղ մաքրել այս ողջ խաժամուժից՝ Ճագարի Ազգականներից ու Ծանոթներից, ապա սա կլինի ոչ թե արագախում կամ ինչպես դա անվանում են, այլ պարզապես իրարանցում ու քաշքշուկ։ Ահա թե ինչ ես կուզենայի ասել։

— Ես հասկանում եմ, թե ինչ նկատի ունի Իան, — ասաց Բուն։ — Եթե հարցնեք ինձ…

— Ես երբեք չեմ հարցնում, — ասաց Իան։ — Ես, ընդհակառակը, բացատրում եմ բոլորին։ Ուզում եք Հյուսիսային Բեւեռ փնտրեք, ուզում եք պահմտոցի խաղացեք։ Ես առարկություն չունեմ։

Այդ պահին շարասյան առջեւից լսվեց Քրիստոֆեր Ռոբինի ձայնը․

— Առա՜ջ, առա՜ջ։

— Առա՜ջ, — գոռացին Թուխն ու Դնչիկը։

— Առա՜ջ, — գոռաց Բուն։

— Շարվեցի՛նք, — ասաց Ճագարը։ — Ես պետք է վազեմ։ — Եվ նա սլացավ շարասյան գլուխը՝ Քրիստոֆեր Ռոբինի մոտ։

Այսպես սկսվեց արշավը դեպի Բեւեռ։ Ճանապարհին բոլորը շատախոսում էին դեսից դենից։ Միայն Թուխն էր լուռ, նա երգ էր հորինում։

— Ահա, եւ առաջին քառատողը, — ասաց նա Դնչիկին, երբ քառատողը պատրաստ էր։

— Ինչի՞ առաջին քառատողը։

— Իմ երգի։

— Ո՞ր երգի։

— Հենց այս մեկի։

— Ո՞ր մեկի։

— Եթե լսես, կիմանաս։

— Իսկ դու որտեղի՞ց գիտես, որ ես չեմ լսում։

Այս անգամ Թուխը չիմացավ ինչ պատասխանի, ուստի սկսեց երգել․

      Մենք կազմել ենք ԱՐՇԱՎԱԽՈՒՄ,

      Եվ ելել ենք արշավի՝

      Դնչիկը, Բուն, Կենգուն եւ Ռուն

      Եվ ողջ ցեղը Ճագարի։

      ԱՐՇԱՎԱԽՈՒՄԸ կքայլի

      Ամբողջ օրը Անտառում,

      ԱՐՇԱՎԱԽՈՒՄԸ Բեւեռի

      Ճանապարհներն է փնտրում։

      ԱՐՇԱՎԱԽՈՒՄՈՒՄ բոլորը

      Շատ կուզեին իմանալ,

      Թե ինչ բան է այդ Բեւեռը,

      Եվ ինչով են ուտում այն։

— Սը՜սս, — շրջվելով դեպի Թուխը, ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։ — Մենք մոտենում ենք վտանգավոր վայրի։

— Սը՜սս, — արագ շրջվելով դեպի խոզուկը, ասաց Թուխը։

— Սը՜սս, — ասաց Դնչիկը Կենգուին։

— Սը՜սս, — ասաց Կենգուն Բուին, իսկ Ճստիկ Ռուն մի քանի անգամ ինքն իրեն «սըսս» ասաց։

— Սը՜սս, — շրջվելով դեպի Իան, ասաց Բուն։

— Սո՛ւս, — սարսափելի ձայնով ասաց Իան Ճագարի բոլոր Ազգականներին ու Ծանոթներին, եւ նրանք սկսեցին շտապ֊շտապ մեկը մյուսին «սըսս» աասել, մինչեւ որ հասան ամենավերջինին։ Իսկ ամենավերջինը՝ ամենափոքրիկ Ազգականն ու Ծանոթը, կարծելով, որ ամբողջ արշավախումբը իրեն «սըսս» է ասում, այնպես վախեցավ, որ անմիջապես թաղկեց հողի մեջ ու երկու օր գլխավայր նստեց այնտեղ, մինչեւ որ համոզվեց, որ վտանգը վերջնականապես անցել է։ Հետո նա շտապեց տուն։

Արշավախումբը մոտեցավ գետակին, որն ուրախ պտտվում եւ գլուխկոնծի էր տալիս բարձր, քարակոփ ափերի մեջ, եւ Քրիստոֆեր Ռոբինը անմիջապես գնահատեց իրադրությունը։

— Դարանակալելու համար սա շատ հարմար տեղ է, — ասաց նա։

— Ի՞նչն է թփակալել, — Դնչիկի ականջին շշնջաց Թուխը։ — Գուցե մորի՞ն։

— Իմ սիրելի Թո՛ւխ, — հովանավորող տեսքով ասաց Բուն, — մի՞թե դու չգիտես նույնիսկ, թե ի՞նչ է նշանակում դարականալ։

— Բու, — խիստ նայելով նրան, ասաց Դնչիկը, — Թուխը փսփսում էր ինձ հետ, եւ դու շատ ես…

— Դարանակելը, — ասաց Բուն, — դա անակնկալի պես մի բան է։

— Երբեմն մորին նույնպես, — ասաց Թուխը։

— Դարանակալելը, ինչպես ես պատրաստվում էի բացատրել Թուխին, — ասաց Դնչիկը, — դա անակնկալի պես բան է։

— Երբ քեզ հանկարծակիի եմ բերում, դա կոչվում է դարանակալել, — ասաց Բուն։

— Դարանակալել, Թուխ, կոչվում է այն, երբ քեզ հանկարծակիի են բերում, — բացատրեց Դնչիկը։

Թուխը, որ արդեն գիտեր, թե ինչ բան է դարանակալելը, ասաց, որ մի անգամ ուրու թուփն իրեն հանկարծակիի բերեց, երբ ինքը՝ Թուխը, ընկնում էր ծառից, եւ դրանից հետո մի ամբողջ շաբաթ փշեր էր հանում իր վրայից։

— Ոչ ոք մորու մասին չի խոսել, — բավականին զայրացած ասաց Բուն։

— Ո՞նց թե, ես եմ խոսել, — զարմացավ Թուխը։

Նրանք զգուշորեն քայլում էին ափով, ճանապարհ փնտրելով ժայռերի ու քարերի միջով, եւ շուտով հասան այնտեղ, ուր ափը լայն էր եւ աննկատելիորեն կանաչ ու հարթ մարգագետին էր դառնում, որտեղ իսկույն ուզում էիր նստել ու հանգստանալ։ Եվ հենց նրանք հասան այդտեղ, Քրիստոֆեր Ռոբինը հրամայեց՝ «Կա՛նգ առ», եւ բոլորը նստեցին հանգստանալու։

— Իմ կարծիքով, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը, — մենք պետք է ուտենք մեր ամբողջ պարենը, որպեսզի հեշտ լինի առաջ շարժվել։

— Ուտենք մեր ամբողջ ի՞նչը, — հարցրեց Թուխը։

— Ամբողջը, ինչ որ բերել ենք, — ասաց Դնչիկը գործի անցնելով։

— Լավ միտք է, — ասաց Թուխը եւ նույնպես գործի անցավ։

— Բոլորը, ինձնից բացի, — ասաց Իան։ — Ինչպեսս մի՛շտ։ — Նա տխուր շուրջը նայեց․ — Հետաքրքիր է, որեւէ մեկը պատահաբար տատասկափշի վրա չի՞ նստել։

— Կարծես թե ես եմ նստել, — ասաց Թուխը։ — Վա՜յ։ — Նա վեր թռավ։ — Այո, ես էի նստել։ Ես զգում էի։

— Շնորհակալություն, Թուխ։ Եթե դա քեզ այլեւս հարկավոր չի, ապա, խնդրում եմ… — Եվ Իան անցավ Թուխի տեղն ու սկսեց ուտել։

— Իմիջայլոց, տատասկափուշը ամենեւին էլ չի շահում դրանից, երբ նրա վրա նստում են, — խոսեց Իան, մի պահ պտտվելով իր ճաշից։ — Նա կորցնում է թարմությունը։ Հիշեցեք այդ, բարեկամներս։ Չի խանգարի, որ մի փոքր ուշադրություն ցուցաբերեք ընկերոջ նկատմամբ։ Հարկավոր է երբեմն էլ ուրիշների մասին մտածել, այ թե ինչ եմ ուզում ասել։

Հենց որ Քրիստոֆեր Ռոբինը իր նախաճաշն ավարտեց, ինչ֊որ բան շշնջաց Ճագարի ականջին, իսկ Ճագարը ասաց՝ «Այո, այո, իհարկե», եւ նրանք առանձնացան։

— Չուզեցի բոլորի ներկայությամբ խոսել, — սկսեց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

— Հասկանալի է, — ասաց Ճագարը, հպարտությունից փքվելով։

— Բանն այն է… ուզում եմ ասել… դե չէ, երեւի դու էլ չգիտես… Հետաքրքիր է, ի՞նչ տեսք ունի այդ Հյուսիսային Բեւեռը։

— Դե, — բեղերը ցցելով, ասաց Ճագարը, — հարկավոր էր ավելի շուտ հարցնել։

— Ես առաջ գիտեի, բայց կարծես մոռացել եմ, — անփութորեն ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

— Տարօրինակ զուգադիպություն է, — ասաց Ճագարը, — կարծես թե ես էլ եմ մոռացել, թեեւ առաջ, իհարկե, գիտեի։

— Իմ կարծիքով, այնտեղով անցնում է հողագնդի առանցքը։ Այն, երեւի հողի մեջ է խրված։ Ճի՞շտ է։

— Իհարկե, այնտեղ կա առանցք, եւ, իհարկե, այն խրված է հողի մեջ, որովհետեւ խրելու ուրիշ տեղ չկա, բացի այդ, առանցքը հենց այդպես էլ կոչվում է՝ «հողի»։

— Ես էլ եմ այդպես կարծում։

— Հարցը դա չի, — ասաց Ճագարը։ Հարցը սա է, որտե՞ղ է այդ առանցքը։

— Դա մենք շուտով կիմանանք, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

Նրանք մոտեցան արշավախմբի մյուս անդամներին։ Դնչիկը պառկել էր խոտերին եւ անուշ խռմփացնում էր․ Ռուն լվացվում էր գետակում, եւ Կենգուն հպարտությամբ բացատրում էր բոլորին ու յուրաքանչյուրին առանձին֊առանձին, որ Ռուն կյանքում առաջին անգամ ինքնուրույն է լվացվում, իսկ Բուն Կենգուին հետաքրքիր պատքություն էր պատմում, որ լիքն էր երկար բառերով՝ «Հանրագիտարան», «Բուսաբանություն» եւ այլն, թեեւ Կենգուն մտադիր էլ չէր լսել նրան։

— Չեմ խրախուսում այդ հազար ու մի տեսակ լվացումները, — փնթփնթում էր Իան, — հատկապես ականջների հետեւը լվանալու այդ նոր սովորությունը։ Իսկ դո՞ւ, Թուխ։

— Դե, — ասաց Թուխը, — իմ կարծիքով…

— Բայց երբեք էլ չենք իմանա Թուխի կարծիքը, որովհետեւ այդ պահին լսվեց ճողփյուն, ապա Ռուի ծվծվոցն ու կենգուի վախեցած Ճիչը։

— Ռուն ընկավ ջո՛ւրը — գոռաց Ճագարը։

— Ահա լվացվելու վերջը, — ասաց Իա֊Իան։

Քրիստոֆեր Ռոբինն ու Թուխը օգնության նետվեցին։

— Տեսեք, թե ոնց եմ լողում, — ծվծվում էր Ռուն։ Նա արդեն գետակի կենտրոնում էր, եւ հոսանքը նրան արագ քշում էր դեպի ամբարտակի ջրվեժը։

— Ռու, թանկագի՛նս, դու ո՞ղջ ես, — ճչում էր Կենգուն։

— Այո, — պատասխանում էր Ռուն։ — Տես, թե ոնց եմ լող… Բըլթ, բըլթ, բըլթ… — Եվ նա կրկին ջրի երես դուրս եկավ արդեն ավելի ներքեւում։

Ամեն մեկը, ով ինչպես կարող էր, աշխատում էր օգնել։

Քնից լրիվ արթնացած Դնչիկը թռչկոտում էր տեղում ու ճչում․ «Վա՛յ, վա՛յ»․ Բուն բացատրում էր, որ անսպասելիորեն ջրում հայտնվելու դեպքում ամենից կարեւոր է գլուխը ջրից դուրս պահել․ Կենգուն վիթխարի ցատկերով սլանում էր ափի երկարությամբ, չմոռանալով հարցնել․ «Ռու, թանկագինս, դու իսկապես ո՞ղջ ես», իսկ Ռուն պատասխանում էր․ «Տես, թե ոնց եմ լողում… Բըլթ, բըլթ…»․ Իան նստեց ափին, այնտեղ որտեղից Ռուն ընկել էր, ու պոչը ջրի մեջ կախեց։ Մեջքը մյուսներին արած, նա կրկնում էր․ «Եվ ահա այս ամենը լվացվելու պատճառով․ բայց դու միայն բռնիր պոչիցս, Ռու, եւ ամեն ինչ կարգին կլինի»։ Իսկ Քրիստոֆեր Ռոբինն ու Ճագարը հետ ու առաջ վազում, կանչելով մյուսներին։

— Ռու, դիմացիր, մենք գալիս ենք, — գոռում էր Քրիստոֆեր Ռոբինը։

— Հե՜յ, դուք, մի բան արեք, ինչ եք կանգնել, — հրամայում էր Ճագարը։

Եվ միայն Թուխը օգտակար բան արեց։ Նա մի երկար ձող վերցրեց ու կամուրջի պես գցեց գետի վրա։ Կենգուն անմիջապես ցատկեց մյուս ափը, բռնեց մյուս ծայրից, եւ նրանք երկուսով ձողը իջեցրին ջրի մոտ։ Եվ քիչ հետո Ռուն, որ շարունակում էր ուրախ բլթբլթացնել․ «Տեսեք, թե ոնց եմ լողում», բռնեց ձողից ու ափ ելավ։

Մինչ Կենգուն չորացնում էր նրան, Ռուն հրճվանքով ծղրտում էր․

— Չուք տեսա՞ք, թե ես ո՜նց էի լողում։ Թո՛ւխ, դու տեսա՞ր, թե ես ոնց էի լողում։ Ա՛յ, սա լողալ էր։ Ճագա՛ր, դու տեսա՞ր, թե ես ինչ էի անում։ Ես լողո՛ւմ էի։ Քրիստոֆեր Ռոբի՛ն, դու տեսա՞ր, թե ես ոնց էի…

Բայց Քրիստոֆեր Ռոբինը չէր լսում, նա նայում էր Թուխին։

— Թուխ, — ասաց նա, — որտեղի՞ց ես գտել այդ առանցքը։

Թուխը նայեց փայտե ձողին, որը դեռ չէր գցել ձեռքից։

— Պարզապես գտել եմ, — ասաց նա։ — Մի՞թե սա առանցք է։ Ես կարծում էի, որ սա պարապես փայտե ձող է եւ կարող է պետք գալ։ Սա այնտեղ ընկած էր, ես էլ վերցրի։

— Թուխ, — հանդիսավոր ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը, — մեր արշավը ավարտված է։ Դա Հողագնդի առանցքն է։ Մենք գտել նք Հյուսիսային Բեւեռը։

— Ա՛խ, իսկապե՞ս, — ասաց Թուխը։

Երբ բոլորը հավաքվեցին մարգագետնում, Իան դեռ նստած էր, պոչը ջրի մեջ կախած։

— Թող ձեզնից մեկնումեկը շտապեցնի Ռուին, — ասաց նա։ — Պոչս սառել է։ Ես չեմ գանգատվում, ես պարզապես արձանագրում եմ փաստը։ Իմ պոչը սառել է։

— Ես այստեղ եմ, ծղրտաց Ռուն։

— Ահա թե ի՛նչ։

— Դու տեսա՞ր, թե ես ոնց էի լողում։

Իան պոչը հանեց ջրից ու թափահարեց։

— Ես այսպես էլ կարծում էի, — ասաց նա։ — Ոչինչ չի զգում։ Փայտացել է։ Ահա թե ուր հասանք։ Նա փայտացել է։ Ի՞նչ արած, եթե դա ոչ ոքի չի անհանգստացնում, նշանակում է, այդպես էլ պետք է լինի՛։

— Իմ խե՛ղճ իշուկ։ Ես հիմա կչորացնեմ պոչդ, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։ Նա հանեց թաշկինակը եւ սկսեց չորացնել Իայի պոչը։

— Շնորհակալություն, Քրիստոֆեր Ռոբին։ Դու այստեղ միակն ես, որ պոչից բան է հասկանում։ Մնացածներն ընդունակ չեն մտածելու։ Ահա թե որն է նրանց դժբախտությունը։ Նրանք երեւակայություն չունեն։ Պոչը նրանց համար պոչ չի, այլ ողնաշարի հավելյալ մաս։

— Մի տխրիր, Իա, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը, ամբողջ ուժով շփելով նրա պոչը։ — Հիմա լա՞վ ես զգում։

— Այո, թերեւս։ Այսպես նա իրեն պոչ է զգում։ Զգում է, որ պատկանում է տիրոջը։ Եթե դու հասկանում ես, թե ինչ եմ ուզում ասել։

— Ողջույն, Ի՛ա, — ասաց Թուխը, առանցքը թաթերի մեջ մոտ գալով։

Շնորհակալություն, Թուխ։ Շնորհակալություն ուշադրության համար։ Ես կարծում եմ, որ մեկ֊երկու օրից կկարողանամ ինչպես պետքն է տիրապետել նրան։

— Ինչի՞ն տիրապետել, — հարցրեց Թուխը։

— Նրան, ինչի մասին խոսում էինք։

— Բայց ես ոչ մի բանի մասին չեմ խոսել, — տարակուսած ասաց Թուխը։

— Նշանակում է ես նորից սխալվեցի։ Իսկ ինձ թվում էր, դու ասացիր, որ քեզ շատ է վշտացնում պոչիս պատմությունը, եւ հարցրեցիր, թե ինչո՞վ կարող ես ինձ օգնել։

— Չէ, — անկեղծորեն խոստովանեց Թուխը։ — Այդ ես չեմ եղել։ Երեւի, մեկ ուրիշն է ասել։

— Դե ինչ արած, այդ դեպքում, երբ հանդիպես նրան, շնորհակալություն հայտնիր իմ կողմից։

Թուխը շփոթված Քրիստոֆեր Ռոբինին նայեց։

— Թուխը գտել է Հյուսիսային Բեւեռը, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։ — Հոյակապ է, չէ՞։ Ահա Հողագնդի առանցքը։

Թուխը համեստորեն կախեց աչքերը։

— Սա՞ է, — հարցրեց Իան։

— Այո, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

— Ուրեմն, մենք այս ձո՞ղն էինք փնտրում։

— Այո, — ասաց Թուխը։

— Հըմ, ասաց Իա֊Իան։ Դե, ինչ արած։ Համենայն դեպս, այսօր անձրեւ չեկավ, — ավելացրեց նա։

Նրանք առանցքը տնկեցին գետնին, իսկ Քրիստոֆեր Ռոբինը նրա վրա մի տախտակ ամրացրեց, հետեւյալ մակագրությամբ․

       ՀՅՈՒՍԻՍԱՅԻՆ ԲԵՎԵՌ

          ՀԱՅՏՆԱԳՈՐԾԵԼ Է ԹՈՒԽԸ

              ԹՈ՛ՒԽԸ ԳՏԱՎ

Հետո բոլորը գնացին իրենց տները։ Եվ, իմ կարծիքով, թեեւ ես դրանում այնքան էլ համոզված չեմ, Ճստիկ Ռուն ստիպված եղավ տաք լոգանք ընդունել եւ անմիջապես պառկել քնելու։ Իսկ Թուխն այնքան հպարտ էր իր սխրանքով, որ հարկադրված էր հիմնավորապես լցնել փորը։

ԳԼՈՒԽ ԻՆՆԵՐՈՐԴ

Որտեղ Դնչիկը ամբողջությամբ շրջապատված է ջրով։

Անձրեւը գալիս էր, գալիս ու գալիս։ Դնչիկը ասաց ինքը իրեն, որ երբեք իր ողջ կյանքում, իսկ նա չափազանց մեծ էր՝ գուցե երեք, իսկ գուցե նույնիսկ չորս տարեկան, որ երբեք միանգամից այսքան անձրեւ չի տեսել։ Իսկ անձրեւը գալիս էր, գալիս էր ու գալիս։ Առավոտից մինչեւ երեկո։ Օր֊օրի հետեւից։

«Այ, եթե, — մտածում էր Դնչիկը, նայելով պատուհանից, — ես հյուր լինեի Թուխի կամ Քրիստոֆեր Ռոբինի, կամ թեկուզ Ճագարի մոտ, երբ անձրեւը սկսվեց, հիմա ինչքա՜ն ուրախ ժամանակ կանցկացնեի։ Թե չէ նստիր մեն֊մենակ ու մտածիր, թե երբ է անձրեւը կտրվելու»։

Եվ նա պատկերացրեց, որ հյուր է Թուխի տանը եւ ասում է նրան․ «Դու երբեւիցե տեսե՞լ ես այսպիսի անձրեւ», իսկ Թուխը պատասխանում է․ «Նույնիսկ սարսափելի է մտածել»։ Կամ ինքը՝ Դնչիկը ասում է․ «Հետաքրքիր է, հո չի ողողել Քրիստոֆեր Ռոբինի տան ճանապարհը», իսկ Թուխը պատասխանում է․ «Իսկ խեղճ ծերուկ Ճագարը երեւի փախել է տնից»։

Այսպիսի զրույցը, ինչ խոսք, մեծ բավականություն է։

Եվ իսկապես, ումն է պետք այդպիսի ջրհեղեղը, եթե կողքիդ չկա մեկը, որի հետ կարողանաս խոսել։

Իսկ որ շատ հետաքրքիր էր, ոչ մի կասկած չէր կարող լինել։ Փոքրիկ չորացած առվակները, որոնցով Դնչիկն այնքան հաճախ քայլում էր, դարձել էին առու․ առուները, որոնց մեջ նա երբեմն չփչփացնում էր շալվարը բարձրացրած, վերածվել էին գետակների․ իսկ գետակը, որի ափերին բարեկամներն ուրախ խաղեր էին կազմակերպում, դուրս էր եկել իր մահճից՝ հունից (այսպես են անվանում գետակի անկողինը), եւ այնքան լայն էր տարածվել, որ Դնչիկն սկսել էր անհանգստանալ՝ արդյոք չի հասնի եւ իր սեփական մահճին (այսինքն՝ իր անկողնուն)։

«Այո մի քիչ սարսափելի է լինել Շատ Փոքրիկ Արարած՝ ամբողջովին շրջապատված ջրով, — ասաց նա ինքն իրեն։ — Քրիստոֆեր Ռոբինը եւ Թուխը կարող են փրկվել ծառը բարձրանալով, Կենգուն մեծ֊մեծ ցատկերով հեռու կսլանա եւ նույնիսկ կփրկվի, Ճագարը կարող է փրկվել, թաքնվելով գետնի տակ, Բուն կարող է թռչել, իսկ Իան կարող է փրկվել… ըըը… եթե սկսի բարձր գոռալ, մինչեւ որ գան ու փրկեն նրան։ Իսկ ես նստած եմ այստեղ, բոլոր կողմերից շրջապատված ջրով եւ բոլորովին֊բոլորովին ոչինչ չեմ կարող անել»։

Անձրեւը շարունակում էր թափվել, եւ օրեցօր ջուրը քիչ֊քիչ բարձրանում էր, եւ ահա համարյա հասավ պատուհանին, իսկ Դնչիկը դեռ ոչինչ չէր արել։

Եվ հանկարծ նա հիշեց մի պատմություն, որը նրան Քրիստոֆեր Ռոբինն էր պատմել, պատմություն անմարդաբնակ կղզի ընկած մարդու մասին, որն ինչ֊որ բան էր գրել թղթի կտորի վրա, դրել շշի մեջ, իսկ շիշը ծովը գցել․ եւ Դնչիկը մտածեց, որ եթե ինչ֊որ բան գրի թղթի կտորի վրա, դնի շշի մեջ, իսկ շիշը ջուրը գցի, ապպ գուցե ինչ֊որ մեկը գա ու իրեն փրկի։

Նա տակնուվրա արեց ամբողջ տունը, ավելի ճիշտ, այն բոլորը, ինչ դեռ չոր էր մնացել, եւ, վերջապես, գտավ մի չոր մատիտ, չոր թղթի մի կտոր, չոր շիշ ու չոր խցան եւ թղթի մի երեսին գրեց․

              Օգնեցե՛ք

           Դնչիկին (այդ ես եմ)

Իսկ մյուս երեսին գրեց․

Այդ ես եմ, Դնչիկը

                                           օգնեցե՜ք, փրկեցե՜ք

Հետո նա թուղթը շշի մեջ դրեց, որքան կարող էր ամուր փակեց բերանը, որքան կարող էր կախվեց պատուհանից, բայց այնքան, որ հանկարծ չընկնի, եւ որքան կարող էր շիշը շպրտեց հեռու։

— Չլո՛մփ, — ասաց շիշը եւ օրորվեց ալիքների վրա։

Դնչիկը հետեւում էր, թե ինչպես է շիշը լողում, մինչեւ որ նրա աչքերը սկսեցին ցավել, եւ նրան մեկ թվում էր, որ դա շիշ է, մեկ էլ թվում էր, որ պարզապես ալիքի ծփանք է, եւ, վերջապես, նա հասկացավ, որ այլեւս երբեք չի տեսնելու իր շիշը եւ, որ ինքն արել է այն ամենը, ինչ կարող էր անել իր փրկության համար։

«Նշանակում է, հիմա արդեն մեկ ուրիշը պետք է ինչ֊որ բան անի։ Ես հույս ունեմ, որ նա այդ արագ կանի, որովհետեւ հակառակ դեպքում ես հարկադրված կլինեմ լողալ, իսկ ես լողալ չգիտեմ»։ Այստեղ նա շատ խորը հառաչեց ու ասաց․

— Կուզենայի հիմա Թուխն այստեղ լիներ, երկուսով շատ ավելի ուրախ է։

Երբ անձրեւը սկսվեց, Վինի֊Թուխը քնած էր։ Անձրեւը գալիս էր ու գալիս, իսկ նա քնում էր, ու քնում։ Նախորդ օրը նա շատ էր հոգնել։ Եթե հիշում եք, նա գտել էր Հյուսիսային Բեւեռը եւ այնքան էր հպարտանում դրանով, որ Քրիստոֆեր Ռոբինին հարցրեց, չկա՞ն արդյոք ուրիշ Բեւեռներ, որոնք գլխում թեփ ունեցող Արջը կարող է հայտնագործել։

«Կա նաեւ Հարավային Բեւեռ, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը, — եւ, իմ կարծիքով, ինչ֊որ տեղ պետք է լինեն նաեւ Արեւելյան Բեւեռն ու Արեւմտյան Բեւեռը, թեեւ մարդիկ նրանց մասին, չգիտես ինչու, չեն սիրում խոսել»։

Այդ լուրը չափազանց հուզեց Թուխին, եւ նա առաջարկեց առանց ժամանակ կորցնելու Արշավախումբ կազմակերպել դեպի Արեւելյան Բեւեռ։ Բայց Քրիստոֆեր Ռոբինը ինչ֊որ գործ ուներ Կենգուի հետ, այնպես որ Թուխը մենակ գնաց գտնելու Արեւելյան Բեւեռը։ Հայտնագործեց նա այդ Բեւեռը, թե ոչ, մոռացել եմ, բայց նա տուն վերադարձավ այնքան հոգնած, որ քնեց ընթրիքի ամենալավ պահին, սեղան նստելուց ընդամենը ինչ֊որ կես ժամ հետո։ Եվ ահա Թուխը քնել էր ու մտադիր էլ չէր արթնանալ։ Վերջապես նա երազ տեսավ, որ ինքը՝ Թուխը, Արեւելյան Բեւեռում է, եւ որ դա շատ ցուրտ Բեւեռ է, ամբողջովին ծածկված ամենասառը տեսակի ձյունով ու սառույցով։ Թուխը մեղվի փեթակ գտավ եւ պառկեց քնելու, բայց փեթակում հետեւի թաթերի համար տեղ չկար, ու ստիպված եղավ դրանք դրսում թողնել։ Եվ հանկարծ, որտեղից որտեղ եկան Արեւելյան Բեւեռում ապրող Վայրի Բոբոները եւ սկսեցին Թուխի թաթերի բուրդը պոկոտել, որպեսզի փափուկ բներ պատրաստեն իրենց ձագերի համար, եւ որքան բուրդը պակասում էր, ոտքերն այնքան շատ էին սառչում։ Եվ վերջապես Թուխը գոռալով արթնացավ ու տեսավ, որ նստած է աթոռին, իսկ ոտքերը ջրի մեջ են եւ չորս կողմը նույնպես ջուր է։

Նա մոտեցավ դռանն ու դուրս նայեց…

— Դրությունը լուրջ է, — ասաց Թուխը, — պետք է փրկվել։

Նա գրկեց մեղրի ամենամեծ կճուճը եւ փրկվեց, բարձրանալով մի հաստ, շատ հաստ ճյուղի վրա, որը ջրից շատ բարձր էր։

Հետո նա ցած իջավ ու այս անգամ փրկվեց մեկ այլ կճուճի հետ։

Երբ բոլոր փրկարար գործողությունները ավարտվեցին, ճյուղի վրա նստած էր Թուխը եւ ոտքերն էր ճոճում, իսկ նրա կողքին շարված էին մեղրի տասը կճուճներ։

Հաջորդ օրը ճյուղին նստած էր Թուխը եւ ոտքերն էր ճոճում, իսկ նրա կողքին շարված էին մեղրի չորս կճուճներ։

Երրորդ օրը ճյուղին նստած էր Թուխը եւ ոտքերն էր ճոճում, իսկ նրա կողքին մեղրի միայն մի կճուճ կար։

Չորրորդ օրը Թուխը նստած էր ճյուղի վրա բոլորովին մեն֊մենակ։

Հենց այդ առավոտյան էլ Դնչիկի շիշը լողաց Թուխի մոտով։

Կոկորդով մեկ «Մե՛ղր, մե՛ղր» գոռալով՝ Թուխը ջուրը նետվեց, հասավ շշին ու կրծքին սեղմած՝ քաջաբար վերադարձավ ծառի մոտ եւ կրկին մագլցեց ճյուղին։

— Ափսո՛ս, ափսո՛ս, — ասաց Թուխը, շիշը բացելուց հետո, — իզուր թրջվեցի… Սա ի՞նչ բան է, այս թուղթն ի՞նչ գործ ունի շշի մեջ։

Նա թուղթը հանեց ու պահեց աչքերի առաջ։

— Սա Գուրություն է, — ասաց նա, — այո֊այո֊այո՛։ Եվ երեւի շատ կարեւոր, քանի որ ուղղված է ինձ։ Գուրություն ինձ համար, իսկ ես չեմ կարող իմանալ, թե ինչ է այնտեղ գրված։ Հարկավոր է գտնել Քրիստոֆեր Ռոբինին կամ Բուին, կամ էլ Դնչիկին, մի խոսքով, մեկնումեկին, որ կարողանում է կարդալ այս բոլոր բառերը, եւ նա ինձ կասի, թե ինչ է գրված այստեղ։ Ափսոս լողալ չգիտեմ, շա՛տ ափսոս։

Եվ հանկարծ նրա գլխում մի միտք ծագեց, որը ես գլուխը թեփ լցրած Արջի համար շատ լավն են համարում։ Թուխը ասաց ինքն իրեն․

«Եթե շիշը կարողանում է լողալ, ուրեմն, կճուճն էլ կլողա, իսկ եթե կճուճը լողաց, ես կարող եմ նստել նրա վրա, եթե իհարկե, դա լինի շատ մեծ կճուճ»։

Նա վերցրեց ամենամեծ կճուճը եւ բերանը ամուր կապեց։

— Բոլոր նավերը անուն ունեն, — ասաց նա, — ուրեմն, իմ նավը նույնպես անուն պետք է ունենա։ Իմ նավը կանվանեմ՝ «Լողացող Արջ»։

Այս ասելով, նա իր նավը գցեց ջրի մեջ, իսկ ինքը թռավ վրան։

Որոշ ժամանակ Թուխն ու «Լողացող Արջը» ոչ մի կերպ համաձայնության չէին գալիս, թե իրենցից ով պետք է վերեւում լինի, եւ ով ներքեւում։ Բայց ի վերջո համաձայնվեցին՝ «Լողացող Արջը» մնաց ներքեվում, իսկ նրան հեծած Թուխը աշխուժորեն թիավարում էր ոտքերով։

Քրիստոֆեր Ռոբինն ապրում էր Անտառի ամենաբարձր մասում։ Անձրեւը թափվում էր, թափվում ու թափվում, բայց ջուրը չէր կարողանում մոտենալ նրա տանը։ Քրիստոֆեր Ռոբինը, թերեւս, հաճույքով կնայեր ներքեւում բացված այդ տեսարանին, բայց անձրեւն այնքան ուժեղ էր, որ նա գրեթե ամբողջ ժամանակ նստած էր տանը եւ մտածում էր ամենատարբեր բաների մասին։ Ամեն առավոտ նա դուրս էր գալիս (իհարկե անձրեւանոցով) եւ մի փայտիկ էր խրում այնտեղ, ուր հասել էր ջուրը, իսկ հաջորդ առավոտյան փայտիկն արդեն ծածկված էր լինում ջրով, այնպես որ նա ստիպված էր լինում նոր փայտիկ տնկել, իսկ տան ճանապարհը կարճանում էր ու կարճանում։ Հինգերորդ օրվա առավոտյան նա հասկացավ, որ կյանքում առաջին անգամ ապրում է իսկական կղզու վրա։ Դա, իհարկե, չափազանց հրաշալի բան էր։

Հենց նույն առավոտյան էլ թռավ եկավ Բուն, իմանալու, թե ինչպես է ապրում իր բարեկամ Քրիստոֆեր Ռոբինը։

— Լսիր, Բու, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը, — իսկական հրաշք է։ Ես ապրում եմ կղզու վրա։

— Մթնոլորտային պայմաննարը վերջին օրերին իրոք ոչ անբարենպաստ էին, — ասաց Բուն։

— Ի՞նչ, ի՞նչ։

— Անձրեւ էր գալիս, — բացատրեց Բուն։

— Այո, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը, — գալիս էր։

— Վարարման մակարդակն աննախընթաց չափով բարձր է։

— Ո՞վ։

— Ասում եմ՝ չորս կողմը լիքը ջուր է, — բացատրեց Բուն։

— Այո, — համաձայնեց Քրիստոֆեր Ռոբինը, — ջուրը շատ է։

— Սակայն հեռանկարները բավականին նպաստավոր են։ Կանխատեսումները ցույց են տալիս…

— Դու Թուխին տեսե՞լ ես։

— Ոչ։ Կանխատեսումները…

— Հույս ունեմ, որ նա ողջ եւ առողջ է, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։ — Ես մի քիչ անհանգստանում եմ նրա համար։ Հետաքրքիր է, Դնչիկը նրա մո՞տ է, թե՞ ոչ։ Ի՞նչ ես կարծում, Բու, ամեն ինչ կարգի՞ն է։

— Կարծում եմ, որ կարգին է։ Հասկանում ես, կանխատեսումները…

— Գիտես ի՞նչ, Բու, գնա իմացիր, ինչ վիճակում են նրանք։ Թուխի գլխում թեփ է, մեկ էլ տեսար որեւէ հիմարություն արեց, իսկ ես նրան շատ եմ սիրում։ Հասկանո՞ւմ ես։

— Շատ լավ, — ասաց Բուն։ — Ես ուղեւորվում եմ։ Իսկույնեւեթ կվերադառնամ։ — Եվ նա թռավ։

Շատ չանցած վերադարձավ։

— Թուխն այնտեղ չի, — ասաց նա։

— Այնտեղ չի՞։

— Եղել է։ Նա նստած է եղել ճյուղի վրա, ինը կճուճների հետ։ Բայց հիմա այլեւս այնտեղ չէ։

— Թուխ, սիրելիս, — գոռաց Քրիստոֆեր Ռոբինը, որտե՞ղ ես դու։

— Այստե՛ղ եմ, — նրա հետեւից պատասխանեց ինչ֊որ մեկի փնթփնթան ձայնը։

— Թո՛ւխ։

— Եվ նրանք իրար գիրկ նետվեցին։

— Ինչպե՞ս այստեղ ընկար, Թո՛ւխ, — հարցրեց Քրիստոֆեր Ռոբինը, երբ նորից կարողացավ խոսել։

— Նավով, — հպարտ պատասխանեց Թուխը։ — Ես շշի միջոցով մի շատ կարեւոր Գուրություն ստացա, բայց քանի որ աչքիս մեջ ջուր էր թռել ես չկարողացա կարդալ, իմ նավով բերեցի քեզ։

Այս փքուն խոսքերից հետո նա գրությունը հանձնեց Քրիստոֆեր Ռոբինին։

— Սա հո Դնչիկից է, — բացականչեց Քրիստոֆեր Ռոբինը, գրությունը կարդալուց հետո։

— Իսկ Թուխի մասին այդտեղ ոչինչ չի՞ գրված, — Քրիստոֆեր Ռոբինի ուսի վրայից նայելով, հարցրեց Թուխը։

Քրիստոֆեր Ռոբինը բարձրաձայն կարդաց գրությունը։

— Իսկ ես կարծում էի Գուրությունը ինձ է ուղղված, — ասաց Թուխը փոքր֊ինչ ափսոսանքով։

— Պետք է փրկել Դնչիկին։ Կարծում էի քեզ հետ կլինի, Թուխ։ Բու, դու նրան կարո՞ղ ես շալակել։

— Չեմ կարծում, — երկար մտորումներից հետո պատասխանեց Բուն։ — Կասկածելի է, որ մեջքի մկանային համակարգը ի վիճակի լինի…

— Որ այդպես է, թռիր նրա մոտ ու ասա, որ օգնությունը մոտենում է, իսկ ես ու Թուխը մինչ այդ կմտածենք, թե ինչպես կարելի է նրան փրկել եւ հենց կարողացանք, կգանք։ Միայն թե, Բու, աստծու սիրուն, մի խոսիր, թռիր շուտ։

Ու դեռեւս մտածելով այն մասին, ինչ ինքն էր ուզում ասել, Բուն թռավ։

— Դե, Թուխ, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը, — որտե՞ղ է քո նավը։

— Պետք է ասեմ, — ճանապարհին բացատրում էր Թուխը Քրիստոֆեր Ռոբինին, — որ դա այնքան էլ սովորական նավ չի։ Երբեմն դա նավ է, իսկ երբեմն էլ դժբախտ պատահարի պես մի բան։ Նայած թե…

— Նայած թե ի՞նչ։

— Նայած թե որտեղ եմ ես՝ վերեւում, թե ներքեւում։ Նրա վրա, թե նրա տակ։

— Իսկ որտե՞ղ է։

— Ահա, — ասաց Թուխը, մատնացույց անելով «Լողացող Արջը»։

Այո, դա այն նավը չէր, որ Քրիստոֆեր Ռոբինը պատրաստվում էր տեսնել։

Եվ որքան շատ էր նա նայում «Լողացող Արջին», այնքան ավելի շատ էր մտածում, թե ինչպիսի քաջ ու խելացի արջ է Վինի֊Թուխը, եւ որքան շատ էր նա այդ մասին մտածում, այնքան ավելի համեստորեն էր Թուխը գետնին նայում, փորձելով ցույց չտալ, որ դա ինքն է։

— Սա շատ փոքր է երկուսիս համար, — տխուր ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

— Երեքիս համար, Դնչիկին էլ հաշված։

— Ուրեմն, շատ ավելի փոքր է։ Վինի֊Թո՛ւխ, ասա, ի՞նչ անենք։

Եվ այստեղ այդ արջուկը՝ Վինի֊Թուխը, Դ․ Բ․ (Դնչիկի Բարեկամը), Ճ․ Ը․ (Ճագարի Ընկերեը), Բ․ Հ․ (Բեւեռը հայտնագործողը), Ի․ Մ․ եւ Պ․ Գ․ (Իա֊Իային Մխիթարողը եւ Պոչը Գտնողը), մի խոսքով, մեր Վինի֊Թուխը, մի այնպիսի իմաստուն բան ասաց, որ Քրիստոֆեր Ռոբինը կարողացավ միայն աչքերը չռել ու բացուխուփ անել բերանը, չհասկանալով, մի՞թե սա գլուխը թեփ լցրած այն նույն Արջն է, որին ինքը գիտե ու սիրում է այնքան վաղուց։

— Մենք կնավակրենք քո հովանոցով, — ասաց Թուխը։

— Ի՞նչ։

— Մենք կնավարկենք քո հովանոցով, — ասաց Թուխը։

— Ի՞նչ։

— Մենք կնավարկենք քո հովանոցով, — ասաց Թուխը։

— Թո՛ւխ։

Այո, Քրիստոֆեր Ռոբինը հանկարծ հասկացավ, որ դա հնարավոր է։ Նա բացեց իր անձրեւանոցը եւ իջեցրեց ջրի վրա։ Անձրեւանոցը լողաց, բայց սաստիկ ճոճվում էր։ Թուխը նստեց նրա մեջ։ Նա արդեն ուզում էր ասել, որ ամեն ինչ կարգին է, երբ զգաց, որ ոչ ամենը, եւ կարճատեւ լոգանք ընդունելուց հետո, իր նոր նավը հետեւից քաշելով, ծանծաղուտով վերադարձավ Քրիստոֆեր Ռոբինի մոտ։ Այս անգամ նստեցին երկուսով եւ հովանոցն այլեւս չճոճվեց։

— Այս նավը մենք կանվանենք «Թուխի Իմաստություն», — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

Եվ «Թուխի Իմաստությունը» առագաստները բացած լողաց դեպի հարավ֊արեւելք, ժամանակ առ ժամանակ սահուն պտտվելով իր շուրջը։

Պատկերացրեք, թե որքան ուրախացավ Դնչիկը, երբ վերջապես տեսավ նավը։ Տարիներ հետո էլ նա սիրում էր մտածել, որ շատ մեծ վտանգի մեջ էր այդ սարսափելի ջրհեղեղի ժամանակ, բայց միակ վտանգը իրեն սպառնում էր բանտարկության վերջին կես ժամում, երբ Բուն ճյուղին թառած, բարոյապես իրեն ոգեւորելու համար, մի երկար պատմություն էր սկսել իր Մորաքրոջ մասին, որը մի անգամ սխալմամբ սագի ձու էր ածել, եւ այդ պատմությունը ձգվում էր ու ձգվում (ճիշտ այս նախադասության նման), մինչեւ որ Դնչիկը, որ Բուին լսելու համար նայում էր պատուհանից եւ, հույսը կորցրած, որ իրեն կփրկեն, սկսել էր նիրհել եւ, բնականաբար, կամաց֊կամաց ցած էր սահում, բայց, բարեբախտաբար, ճիշտ այն պահին, երբ արդեն միայն հետեւի կճղանկներից էր կախվել, Բուն բարձր գոռաց՝ ներկայացնելով Մորաքրոջ սարսափը, եւ նրա ճիչը, երբ նա (Մորաքույրը) տեսել էր, որ ձուն իսկապես սագի է, եւ Դնչիկն արթնացավ, հասցրեց իրեն ներս գցել ու ասել․ «Ա՜խ, ի՜նչ հետաքրքիր է։ Ի՜նչ ես ասում», մի խոսքով, դուք կարող եք պատկերացնել նրա ուրախությունը, երբ նա տեսավ «Թուխի Իմաստություն» նավը (Նավապետ — Ք․ Ռոբին, 1֊ին օգնական — Վ․֊Թուխ), որ գալիս էր փրկելու իրեն, իսկ Ք․ Ռոբինը եւ Վ․֊Թուխը իրենց հերթին…

Բայց պատմությունն այստեղ փաստորեն ավարտվում է, իսկ ես այնպես եմ հոգնել վերջին նախադասությունից, որ նույնպես դեմ չէի լինի վերջացնել, բայց ոչ մի կերպ չեմ կարող չպատմել, թե ինչ եղավ հետո։

Որովհետեւ հետո, երբ չորս կողմը չորացավ, եւ Անտառի բոլոր առվակները նորից փոքրիկ ու լավը դարձան, եւ խաղաղ ու քնկոտ ջրափոսերի ջուրը կարոտով վերհիշում էր այն սխրանքները, որ ինքն էր արել, Քրիստոֆեր Ռոբինը իր բարեկամ Վինի֊Թուխի պատվին եւ այն Փառավոր Գործի պատվին, որ նա՝ Վինի֊Թուխն էր արել, Հանդիսավոր Երեկո կազմակերպեց։

Սքանչելի երեկո էր։ Անտառում մի երկար, շատ երկար սեղան էին բացել, եւ մի Նախագահական տեղում՝ սեղանի ծայրին, նստել էր Քրիստոֆեր Ռոբինը, իսկ մյուս Նախագահական տեղում՝ սեղանի մյուս ծայրին, նստել էի ինքը՝ Վինի֊Թուխը, իսկ մնացած տեղերում նստած էին Հյուրերը․ Դնչիկը, Ճագարը, Կենգուն եւ Ռուն, Բուն եւ Իան։ Իսկ շուրջը խոտերի վրա տեղավորվել էին Ճագարի Ազգականներն ու Ծանոթները՝ բոլոր տեսակների ու չափերի (սկսած նրանցից, որոնք պատահաբար երբեմն ոտքի տակ էին ընկնում, եւ վերջացրած նրանցով, որոնք երբեմն, նույնպես պատահաբար, ձեր աչքն էին ընկնում), եւ սպասում էին, որ Հյուրերից մեկնումեկը կխոսի իրենց հետ կամ ինչ֊որ բան վայր կգցի, կամ թեկուզ կհարցնի, թե ժամը քանիսն է։

Եվ, իհարկե, բոլորն էլ փառավորապես հյուրասիրվեցին, իսկ Քրիստոֆեր Ռոբինը վերջում Գովասանական Ճառ ասաց նրա պատվին, ով Մեծ Գործ էր կատարել, եւ ասաց, որ նրա համար՝ այդ գործը կատարողի համար, Մեծ Նվեր է պատրաստել։

Բայց քանի որ նա չասաց, թե ով է կատարել այդ Փառավոր Գործը, մտածելով, որ առանց այդ էլ բոլորը գիտեն, ապա Իա֊Իան այդ ամբողջ Հանդիսավոր Արարողությունը վերագրեց իրեն։ Իր սխալը խեղճ իշուկը հասկացավ միայն այն ժամանակ, երբ Նվերը (մեծ, շատ գեղեցիկ տուփը) հանձնվեց նրան, ով իսկապես կատարել էր այդ Գործը, այսինքն՝ Վինի֊Թուխին։

Վինի֊Թուխն ընդունեց Նվերը եւ ասաց «շնորհակալություն», իսկ մնացածները խմբվել էին նրա շուրջը եւ իրար հերթ չտալով բացականչում էին․

— Շուտ բաց արա՛։

— Ի՞նչ կա մեջը։

— Իսկ ես գիտեմ, թե մեջն ինչ կա՛։

Իսկ երբ Վինի֊Թուխը բացեց տուփը (թեեւ նա շտապում էր, բայց չկտրեց ժապավենը, այլ արձակեց՝ մեկ էլ տեսար, մի օր պետք եկավ), բոլորը ախ քաշեցին, իսկ ինքը՝ Թուխը, ուրախությունից քիչ էր մնում գետին ընկներ։

Որովհետեւ պարզվեց, որ դա գունավոր մատիտների սքանչելի տուփ է։

Տուփի մեջ փոքրիկ Մեքենա կար մատիտները սրելու համար եւ Կարմիր Ռետին կար, որը շատ լավ ջնջում է այն բոլորը, ինչ դուք սխալ եք գրել, հետո Քանոն կար, եւ Կապույտ Մատիտներ, եւ Կարմիր Մատիտներ, եւ նույնիսկ Կանաչ ու Կարմրա֊Կապույտ Մատիտներ, ինչպիսիք մեծերի մոտ են լինում։

Եվ այդ բոլորը Թուխինն էր։

Իմ կարծիքով, նա միանգամայն արժանի էր դրան։

Իսկ դուք ի՞նչ եք կարծում։

ԳԼՈՒԽ ՏԱՍՆԵՐՈՐԴ

որտեղ Թուխի սոճուտում

տուն են կառուցում

Իա֊Իայի համար

Մի անգամ, երբ Վինի֊Թուխը բոլորովին անգործ էր, մտածեց, որ լավ կլիներ, եթե այնուամենայնիվ, զբաղվեր մի բանով։ Եվ ահա նա որոշեց գնալ Դնչիկի մոտ ու տեսնել, թե ինչով է զբաղված Դնչիկը։ Ձյուն էր գալիս, եւ Վինի֊Թուխը քարշ էր գալիս անտառային սպիտակ արահետով ու մտածում, որ Դնչիկը հիմա կրակի մոտ ոտքերն է տաքացնում։ Բայց որքան մեծ եղավ նրա զարմանքը, երբ տեսավ, որ Դնչիկի տան դուռը բաց է, եւ որքան շատ էր ներս նայում, այնքան համոզվում էր, որ Դնչիկը տանը չէ։

— Նա գնացել է տնից,— տխուր ասաց Թուխը,— ահա թե ինչ է եղել։ Ահա թե ինչու նա տանը չի՛։ Հիմա մենակ պիտի զբոսնեմ ու ինքս որոշեմ ամեն ինչ։ Ափսո՛ս֊ափսո՛ս։

Բայց նախքան գնալը նա որոշեց համոզվելու համար, այնուամենայնիվ, բարձր֊բարձր թակել դուռը… Եվ սպասելով, որ Դնչիկը չի պատասխանի, նա թռչկոտում էր տեղում, որպեսզի տաքանա, երբ հանկարծ նրա գլխում Աղմուկ հնչեց, եւ դա Վինի֊Թուխին թվաց լավ Աղմուկ, որը, թերեւս, ձեզնից շատերին նույնպես դուր գա։

Քայլում եմ ե՛ս
(Տիրլիմ֊բոմ֊բո՛մ),
Եվ ձյունը ինձ
(Տիրլիմ֊բոմ֊բո՛մ)
Չի վախեցնում՝
Ծածկում է նա իմ հետքե՜րը։
Բայց ասացե՛ք
(Տիրլիմ֊բոմ֊բո՛մ),
Բայց ասացե՛ք,
(Տիրլիմ֊բոմ֊բո՛մ)
Ինչի՞ց է, որ
Սառչում են իմ ոտքե՜րը։

— Հիմա ես ահա թե ինչ կանեմ,— ասաց Թուխը։ — Կանեմ այսպես․ պարզապես նախ տուն կգնամ եւ կնայեմ, թե ժամը քանիսն է, եւ գուցե տաք վզնոց վերցնեմ, իսկ հետո այցելեմ Իային ու երգեմ նրան այս Աղմուկիկը։

Վինին վազեց տուն եւ ճանապարհին այնպես էր զբաղված իր Աղմուկիկով, որը Իային երգելուց առաջ հարկավոր էր մի լավ հղկել, որ երբ հանկարծ իր առջեւ տեսավ Դնչիկին՝ նստած իր ամենափափուկ բազկաթոռում, կարողացավ միայն գլուխը քորել եւ ընկնել մտորումների մեջ․ արդյոք ո՞ւմ տանն է ինքը գտնվում։

— Վա՜յ, Դնչի՛կ,— վերջապես ասաց նա,— իսկ ես կարծում էի դու տանը չես։

— Ոչ,— ասաց Դնչիկը,— այդ դո՛ւ տանը չէիր։

— Թերեւս դու ճիշտ ես,— ասաց Թուխը,— համենայն դեպս մեզնից մեկը տանը չէ։

Եվ նայեց ժամացույցին, որ արդեն երրորդ շաբաթն էր, ինչ ցույց էր տալիս տասնմեկին հինգ րոպե պակաս։

— Ուռա՛, ուռա՛, արդեն համարյա տասնմեկն է,— բացականչեց Թուխը։ — Իսկական ժամանակն է մի բան ուտելու։

Եվ Վինի֊Թուխը մոտեցավ պահարանին։

— Իսկ հետո մենք կգնանք զբոսնելու եւ Իային կերգենք իմ Աղմուկիկը,— ավելացրեց նա։

— Ի՞նչ աղմուկիկ։

— Դե, այն երգը, որ մենք պետք է երգենք Իայի մոտ,— բացատրեց նա։

Կես ժամ անց, երբ Թուխն ու Դնչիկը ճանապարհ ընկան, ժամացույցի սլաքները դեռեւս տասնմեկից հինգ րոպե պակաս էին ցույց տալիս։ Քամին հանգստացել էր, եւ դեսուդեն ընկնելուց հոգնած ձյունը դանդաղ ցած էր իջնում, եւ յուրաքանչյուր փաթիլ ինքն էր իր համար հանգստանալու տեղ գտնում։ Երբեմն այդ տեղը Վինի֊Թուխի քիթն էր լինում, երբեմն ոչ, եւ շուտով Դնչիկի պարանոցի շուրջը սպիտակ վզնոց գոյացավ, իսկ ականջների հետեւում այնքան ձյուն էր հավաքվել, ինչպես երբեք։

— Թուխ, — վերջապես ասաց նա թեթեւակի կակազելով, որովհետեւ չէր ուզում, որ Թուխը մտածի, թե ինքն անձնատուր է լինում։— Ես գիտես ինչ եմ մտածում․ իսկ ի՞նչ կլինի, եթե մենք հիմա գնանք տուն եւ ինչպես պետքն է սովորենք քո երգը, իսկ Իային մեկ ուրիշ անգամ կերգենք։ Վաղը…կամ… կամ, ասենք, մեկ ուրիշ անգամ, երբ պատահաբար կհանդիպենք նրան։

— Դա շատ լավ միտք է, Դնչիկ,— ասաց Թուխը։— Մենք հիմա կսկսենք կրկնել այդ Աղմուկիկը, բայց չարժե տանը կրկնել, որովհետեւ սա հատուկ Ճանապարհային Աղմուկիկ է Ձյունոտ եղանակի համար, եւ պետք է երգել ճանապարհին, երբ ձյուն է գալիս։

— Անպայմա՞ն,— վախեցած հարցրեց Դնչիկը։

— Հիմա լսիր եւ կհամոզվես,— ասաց Թուխը, — այսպես է սկսվում․ «Քայլում եմ ես, տիրլիմ֊բոբ֊բո՛մ…»

— Տիրլիմ ի՞նչ։

— Բոմ֊բոմ,— ասաց Թուխը։ — Դրանք ես ավելացրել եմ, որպեսզի Աղմուկիկը աղմկոտ լինի։ «Եվ ձյունը ինձ, տիրլիմ֊բոմ֊բո՛մ, չի վախեցնում…»

— Դու նոր չասացի՞ր․ «քայլում եմ»։

— Այո, բայց «քայլում եմ»֊ը առաջ էր։

— Տիրլիմ֊բոմ֊բոմից առա՞ջ։

— Դա ուրիշ տիրլիմ֊բոմ֊բոմ էր,— ասաց Թուխը, փոքր ինչ շփոթված։

Եվ նորից երգեց․

Քայլում ենք, տե՛ս
(Տիրլիմ֊բոմ֊բո՛մ),
Եվ ձյունը մեզ
(Տիրլիմ֊բոմ֊բո՛մ),
Չի վախեցնում՝
Ծածկում է մեր հետքե՜րը։
Բայց ասացե՛ք
(Տիրլիմ֊բոմ֊բո՛մ),
Բայց ասացե՛ք,
(Տիրլիմ֊բոմ֊բո՛մ)։
Ինչի՞ց է, որ
Սառչում են մեր ոտքե՜րը։

Նա Աղմուկիկը երգեց նոր ձեւով, սկզբից մինչեւ վերջ, եւ, թերեւս, այսպես ավելի լավն էր, եւ վերջացնելով, Թուխը լռեց ու սպասում էր, որ Դնչիկը կասի, թե սա լավագույն Ճանապարհային Աղմուկիկն է Ձյունոտ Եղանակի համար, որ երբեւիցե ինքը լսել է։

Երկարատեւ ու լուրջ մտորումներից հետո Դնչիկն ասաց իր կարծիքը։

— Թուխ,— ասաց նա մտածկոտ,— իմ կարծիքով, ոչ այնքան ոտքերն են սառչում, որքան ականջները։

Այդ ժամանակ նրանք արդեն մոտեցել էին Վհատ Վայրին, որտեղ Իան էր ապրում, եւ, քանի որ Դնչիկի ականջների հետեւում դարձյալ շատ ձյուն կար, իսկ դա նրան սկսել էր ձանձրացնել, նրանք մտան մի փոքրիկ սոճուտ եւ նստեցին այն շրջապատող ցանկապատի վրա։

Հիմա այլեւս ձյունը նրանց վրա չէր թափվում, բայց դարձյալ շատ ցուրտ էր, եւ, որպեսզի չսառչեն, նրանք վեց անգամ սկզբից մինչեւ վերջ երգեցին Թուխի Աղմուկիկը (Դնչիկը կատարում էր բոլոր տիրլիմ֊բոմ֊բոմները, իսկ Թուխը՝ մնացածը), ընդ որում, երկուսն էլ որտեղ պետք էր փայտիկներով թխկթխկացնում էին ցանկապատին։ Շուտով նրանք այնքան տաքացան, որ կարող էին շարունակել խոսակցությունը։

— Ես հենց նոր մտածում էի, — ասաց Թուխը, — եւ մտածում էի ահա թե ինչ․ ես մտածում էի Իայի մասին։

— Իսկ ի՞նչ էիր մտածում Իայի մասին։

— Մտածում էի, որ խեղճ Իան ապրելու տեղ չունի։

— Չունի՛, չունի՛, — համաձայնեց Դնչիկը։

— Դու տուն ունես, Դնչիկ, ես էլ տուն ունեմ, եւ դրանք շատ լավ տներ են։ Քրիստոֆեր Ռոբինն էլ տուն ունի, Բուն էլ, Կենգուն էլ, Ճագարը նույնպես տներ ունի, եւ նույնիսկ Ճագարի Ազգականներն ու Ծանոթները տուն կամ դրա նման մի բան ունեն, իսկ խեղճ Իան ոչինչ չունի։ Եվ ես ահա թե ինչ եմ մտածել․ արի նրա համար տուն սարքենք։

— Դա լավ միտք է, Թուխ, — ասաց Դնչիկը։ — Իսկ որտե՞ղ սարքենք տունը։

— Հենց այստեղ, — ասաց Թուխը, — այս սոճուտում։ Այստեղ քամի չկա, եւ ես մտածեցի այդ մասին։ Այս վայրը մենք կարող ենք անվանել «Թուխի Սոճուտ», եւ Թուխի Սոճուտում Իայի համար մենք կկարուցենք ԻԱՅԻ ՏՈՒՆԸ։

— Վա՛յ, սոճուտի մյուս կողմում ես փայտե ձողիկների կիտուկ եմ տեսել, — բացականչեց Դնչիկը։ — Չէ, մի մեծ կույտ։ Համարյա սարի չա՛փ։

— Շնորհակալություն, Դնչի՛կ։ Այն, ինչ դու ասացիր, մեզ շատ կօգնի, եւ դրա համար արժեր այս տեղը Թուխադնչիկի սոճուտ անվանել, եթե Թուխի Սոճուտը ավելի լավ չհնչեր։

Նրանք իջան ցանկապատից եւ գնացին ձողիկները բերելու։

Քրիստոֆեր Ռոբինն ամբողջ առավոտը անց էր կացրել սենյակում, ճանապարհորդելով դեպի Աֆրիկա ու հետ, եւ հենց նոր էր իջել նավից ու մտածում էր․ «Տեսնես ինչպիսի՞ եղանակ է դրսում», երբ նրա դուռը թակեց ոչ այլ ոք, քան ինքը՝ Իան։

— Բարեւ, Իա, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը, բացելով դուռը եւ բակ դուրս գալով։ — Ինչպե՞ս ես քեզ զգում։

— Շարունակ ձյուն է գալիս, — մռայլ պատասխանեց Իան։

— Գալիս է, այո՛։

— Եվ սառնամանիք է։

— Այո։

— Այո, — ասաց Իան։ — Սակայն, — ավելացրեց նա, փոքր֊ինչ զվարթացած, — վերջին ժամանակները մեզ մոտ երկրաշարժ չի եղել։

— Ի՞նչ է պատահել, Իա։

— Ոչինչ, Քրիստոֆեր Ռոբին, առանձնապես ոչինչ։ Դու իհարկե, չես տեսել այս կողմերում տուն կամ դրա նման մի բան։

— Ի՞նչ տուն։

— Սովորական տուն։

— Իսկ ո՞վ է այնտեղ ապրում։

— Ես եմ ապրում։ Համենայն դեպս, կարծում էի, թե ապրում եմ։ Բայց, հավանաբար, ես այնտեղ չեմ ապրում։ Ինչ արած, վերջ ի վերջո, բոլորը չէ, որ տուն պետք է ունենան։

— Իա, ես չգիտեի։ Ես միշտ կարծել եմ…

— Չգիտեմ բանն ինչ է, Քրիստոֆեր Ռոբին, բայց այս ամբողջ ձյան պատճառով, էլ չեմ ասում սառցալուլաների ու այլնի մասին, հիմա առավոտյան ժամը երեքին դաշտում այնքան էլ շոգ չի, ինչպես կարծում են ոմանք։ Չի կարելի ասել, թե տոթից խեղդվում եմ, եթե հասկանում ես, թե ինչ նկատի ունեմ։ Այո, տոթից գանգատվել չի լինում։ Ոչ մի կերպ։ Անկեղծ ասած, Քրիստոֆեր Ռոբին, մեր մեջ ասած, միանգամայն գաղտնի, եթե ոչ մեկին չես ասի՝ այնտեղ ցո՛ւրտ է։

— Իա՜, սիրելի՛ս։

— Եվ ես ասացի ինձ՝ ախր մյուսները կվշտանան, եթե դու սառչես։ Ճիշտ է, նրանցից եւ ոչ մեկը խելք չունի, բոլորի գլխում էլ թեփ է, եւ այդ թեփն էլ երեւի սխալմամբ է նրանց գլուխն ընկել, ու նրանք ի վիճակի չեն մտածելու, բայց եթե ձյունը նույն թափով գա եւս մի վեց շաբաթ, նույնիսկ նրանցից որեւէ մեկը կարող է մտածել․ «Հիմա, առավոտյան ժամը երեքին, Իան, թերեւս, չի շոգում»։ Եվ հետո նա կցանկանա ստուգել՝ շոգո՞ւ եմ ես, թե՞ ոչ՞ Իսկ ավելի հետո նա ստիպված կլինի շատ վշտանալ։

— Ինչե՜ր ես ասում, Իա՛, — բացականչեց Քրիստոֆեր Ռոբինը, որ արդեն տխրել էր։

— Ես նկատի չունեմ քեզ, Քրիստոֆեր Ռոբին։ Դու այդպիսին չես։ Մի խոսքով, ինչ եմ ուզում ասել․ ես ինձ համար տուն կառուցեցի փոքրիկ Սոճուտի մոտ։

— Իսկապե՞ս կառուցել ես։ Դա հրաշալի՛ է։

— Իսկական հրաշք, — շարունակեց Իան վհատ ձայնով, — ինձ թվում է հետեւյալը։ Առավոտյան, երբ գնում էի, տունս իր տեղում էր, իսկ երբ վերադարձա, այլեւս չկար։ Ընդհանուր առմամբ, լիովին հասկանալի է, չէ որ վերջ ի վերջո դա ընդամենը եղել է Իայի տունը։ Բայց պետք է խոստովանեմ, որ այնուամենայնիվ ես փոքր֊ինչ տարակուսած եմ։

Քրիստոֆեր Ռոբինը զարմանալու ժամանակ չուներ։ Նա արդեն տուն էր մտել եւ հագել էր տաք գլխարկը, տաք կոշիկները եւ տաք վերարկուն։

— Հիմա կգնանք ու ամեն ինչ կպարզենք, — ասաց նա։

— Երբեմն, — ասաց Իան, — երբ մարդիկ վերցնում են ինչ֊որ մեկի տունը, այնտեղ մանր֊մունր բաներ են լինում, որ իրենց հարկավոր չի եւ հաճույքով վերադարձնում են նախկին տիրոջը, եթե հասկանում ես, թե ինչ եմ ուզում ասել։ Եվ ահա ես մտածում եմ, որ եթե մենք…

— Գնանք, գնանք, — շարունակեց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

Նրանք քայլում էին շատ արագ, ուստի շատ արագ էլ հասան սոճուտի այն կողմը, որտեղ Իայի տունը չկար։

— Խնդրեմ, հիացիր, — ասաց Իան։ — Գոնե մի փայտիկ էլ չեն թողել։ Բայց, իհարկե, ես չեմ գանգատվում․ չէ՞ որ մնացել է այս ամբողջ ձյունը, որը ինչ ուզենամ կարող եմ անել։

Բայց Քրիստոֆեր Ռոբինը չէր լսում Իային։ Նա ականջ էր դնում ինչ֊որ բանի։

— Ոչինչ չե՞ս լսում, — հարցրեց նա Իային։

— Իսկ ի՞նչ կա։ Որեկէ մեկը ծիծաղո՛մ է։

— Լսի՛ր։

Նրանք ականջ դրեցին… Եվ լսեցին մի փնթփնթան, թավ ձայն, որ երգում էր, թե իրենք քայլում են, եւ ձյունը իրենց բոլորովին֊բոլորովին չի վախեցնում, իսկ ինչ֊որ մի բարակ ձայն հասցնում էր ժամանակին տիրլիմ֊բոմ֊բոմ ասել։

— Դա Թո՛ւխն է, — ուրախացավ Քրիստոֆեր Ռոբինը։

— Հավանաբար, — ասաց Իան։

— Եվ Դնչի՛կը, — հուզված ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

— Հնարավոր է, — ասաց Իան։ — Ինչ հիմա մեզ իսկապես պետք է, դա լավ խուզարկուն է։

Երգի բառերը հանկարծ փոխվեցին։

— Այ քեզ լավ տո՛ւն, — երգում էր թավ ձայնը։

— Տիրլիմ֊բոմ֊բո՛մ, — երգում էր ծվծվան ձայնիկը։

— Աննման տո՛ւն…

— Տիրլիմ֊բոմ֊բո՛մ…

— Ինքս էլ այստեղ կապրե՜ի…

— Տիրլիմ֊բոմ֊բո՛մ։

— Թո՜ւխ, — ձայն տվեց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

Երգիչները լռեցին։

— Դա Քրիստոֆեր Ռոբի՛նն է, — հիացմունքով ասաց Թուխը։

— Նա մյուս կողմում է։ Այնտեղ, որտեղից մենք վերցրինք ձողերը, — ասաց Դնչիկը։

— Վազե՛նք, — ասաց Թուխը։

Նրանք թռան ցանկապատից եւ վազքով շրջանցեցին Սոճուտը․ Թուխը ամբողջ ժամանակ ողջույնի բացականչություններ էր արձակում։

— Հե՜յ, Իան էլ է այստե՛ղ, — ասաց Թուխը, երբ մի քանի անգամ ողջագուրվել էր Քրիստոֆեր Ռոբինի հետ։ Նա արմունկով հրեց Դնչիկին, իսկ Դնչիկը արմունկով հրեց նրան, եւ նրանք մտածեցին, թե ինչ հաճելի անակնկալ է սա։ — Ողջո՛ւյն, Իա՛։

— Նույնն էլ քեզ եմ ցանկանում, արջուկ Թուխ, իսկ հինգշաբթի օրերին՝ կրկնակի անգամ, — վհատ պատասխանեց Իան։

Թուխը չհասցրեց հարցնել․ «Ինչո՞ւ հինգշաբթի օրերին», որովհետեւ Քրիստոֆեր Ռոբինը արդեն Իայի կորած տան տխուր պատմությունն էր անում։ Թուխն ու Դնչիկը լսում էին, եւ զարմանքից նրանց աչքերը լայնանում էին ու լայնանում։

— Ասում ես որտե՞ղ էր տունը, — հարցրեց Թուխը։

— Հենց այստեղ, — ասաց Իան։

— Փայտե ձողերից էր կառուցվա՞ծ։

— Այո։

— Օ՜յ, — ասաց Դնչիկը։

— Ի՞նչ, — հարցրեց Իան։

— Ես պարզապես ասացի «Օ՛յ», — կմկմաց Դնչիկը, եւ որպեսզի չզգան, որ ինքը շփոթվել է, մեկ֊երկու անգամ որքան կարող էր անհոգ տիրլիմ֊բոմ֊բոմ արեց։

— Իսկ դու համոզվա՞ծ ես, որ դա տուն էր, — հարցրեց Թուխը։ — Ուզում եմ ասել, համոզվա՞ծ ես որ տունդ հենց այստեղ էր։

— Իհարկե, համոզված եմ, — ասաց Իան եւ ինքն իրեն փնթփնթաց․ «Ոմանց գլխում խելքի կտոր անգամ չկա»։

— Բանն ի՞նչ է, Թո՛ւխ, — հարցրեց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

— Բայց… — ասաց Թուխը։ — Բանն այն է… — ասաց նա։ — Մի խոսքով, բանն այն է… — ասաց Թուխը։ — Հասկանում ես… — ասաց Թուխը։ — Ինչպես ասեմ… — ասաց Թուխը, եւ այստեղ միայն երեւի նա վերջապես գլխի ընկավ, որ այնքան էլ լավ չի բացատրում եւ նորից արմունկով հրեց Դնչիկին։

— Ինչպես ասեմ, — շտապեց ասել Դնչիկը։ — Ավելի տաք է, — բավականին երկար մտածելուց հետո ավելացրեց նա։

— Ի՞նչն է տաք։

— Սոճուտի մյուս կողմում, որտեղ Իայի տունն է։

— Իմ տո՞ւնը, — հարցրեց Իան։ — Իմ տունը այստե՛ղ էր։

— Ոչ, — համոզված ասաց Դնչիկը, — մյուս կողմում է։

— Որովհետեւ այնտեղ տաք է, — ասաց Թուխը։

— Բայց ես ուզում եմ իմանալ…

— Ավելի լավ է գնանք նայենք, — շատ սովորական ասաց Դնչիկը, առաջարկելով հետեւել իրեն։

Նրանք շրջանցեցին Սոճուտը, եւ այս կողմում կանգնած էր Իայի տունը՝ կոկիկ ու հարմարավետ։

— Ահա, — ասաց Դնչկը։

— Ներսից էլ ոչնչով վատ չէ, — հպարտությամբ ասաց Թուխը։

Իան մտավ ներս ու նորից դուրս եկավ։

— Տարօրինակ երեւույթ է, — ասաց նա։ — Սա իմ տունն է, եւ ես անձամբ կառուցել էի այնտեղ, որտեղ ասում էի, այնպես որ, երեւի, քամին է նրան այստեղ բերել։ Հավանորեն քամին թռցրել է Սոճուտի վրայով ու բերել իջեցրել է այստեղ։ Եվ նա կանգուն է ու անվնաս։ Տեղ֊տեղ, թերեւս, նույնիսկ լավացել է։

— Շատ ավելի, ավելի լավացել է, — միաբերան ասացին Թուխն ու Դնչիկը։

— Հիմա տեսնում եք, թե ինչեր կարելի է անել չծուլանալու դեպքում, — ասաց Իան։ — Հասկանո՞ւմ ես, Թո՛ւխ, հասկանո՞ւմ ես, Դնչի՛կ։ Հնարամտություն է պետք, մեկ էլ՝ Բարեխիղճ Աշխատանք։ Պա՞րզ է։ Տունը, այ, այսպե՛ս կկառուցեն, — հպարտ ավարտեց նա։

Բոլորը հրաժեշտ տվեցին երջանիկ տնատիրոջը, եւ Քրիստոֆեր Ռոբինը գնաց ճաշելու Դնչիկի ու Թուխի հետ։ Ճանապարհին բարեկամները պատմեցին նրան, թե ինչպիսի Սարսափելի Սխալ են թույլ տվել, եւ երբ Քրիստոֆեր Ռոբինը վերջացրեց ծիծաղելը, նրանք երեքով երգեցին Ճանապարհային Աղմուկիկը Ձյունոտ Եղանակի համար, եւ երգում էին ամբողջ ճանապարհին, ընդ որում, Դնչիկը, որի ձայնը մի քիչ կտրված էր, միայն տիրլիմ֊բոմ֊բոմ էր ասում։

«Իհարկե, թվում է, տիրլիմ֊բոմ֊բոմ անելը հասարակ բան է, — ինքն իրեն մխիթարում էր Դնչիկը, — բայց բոլորը չէ, որ կարող են այդ անել»։



ԳԼՈՒԽ ՏԱՍՆՄԵԿԵՐՈՐԴ

Որտեղ անտառ է

գալիս Վագրը եւ

նախաճաշում է

Կեսգիշերին Վինի֊Թուխը հանկարծ արթնացավ ու ականջները սրեց։ Հետո անկողնուց վեր կացավ, վառեց մոմը եւ մոտեցավ պահարանին՝ ստուգելու, արդյոք որեւէ մեկը չի՞ փորձում ներս մտնել։ Բայց պահարանում ոչ ոք չկար, եւ նա լրիվ հանգստացած մոմը մարեց ու կրկին անկողին մտավ։ Եվ այստեղ նա նորից Կասկածելի Ձայն լսեց, այն նույն ձայնը, որ նրան արթնացրել էր։

— Այդ դո՞ւ ես, Դնչի՛կ, — հարցրեց Թուխը։

Բայց Դնչիկը չէր։

— Ներս արի, Քրիստոֆեր Ռոբի՛ն, — ասաց Թուխը։ Բայց Քրիստոֆեր Ռոբինը ներս չեկավ։

— Վաղը կպատմես, Իա, — քնկոտ ձայնով ասաց Թուխը։

Բայց ձայնը չէր կտրվում։

— ՌՌՌՌՌ, — ասում էր Հայտնի Չէ Ով, եւ Թուխը հանկարծ զգաց, որ ինքը բոլորովին չի ուզում քնել։

«Ի՞նչ կարող է լինել, — մտածեց նա։ — Մեր Անտառում շատ ձայներ կան, բայց սա ինչ֊որ շատ տարօրինակ ձայն է։ Սա ոչ երգեցողություն է, ոչ ֆսֆսոց, ոչ էլ նույնիսկ խռմփոց… Նույնիսկ բանաստեղծության նման էլ չէ։ Սա ինչ֊որ շատ անծանոթ աղմուկ է, եւ աղմկում է մի անծանոթ գազան։ Իսկ ամենից կարեւորն այն է, որ նա աղմկում է իմ դռան մոտ։ Երեւի պետք է վեր կենալ ու խնդրել նրան, որ վերջ տա»։

Վինին վեր կացավ անկողնուց եւ դուռը բացեց։

— Ողջո՛ւյն, — ասաց նա, դիմելով Հայտնի Չէ Թե Ում։

— Ողջո՛ւյն, — պատասխանեց Հայտնի Չէ Թե Ով։

— Այ քեզ բա՛ն, — ասաց Թուխը։ — Ողջո՛ւյն։

— Ողջո՛ւյն։

— Ա՜խ, այդ դո՞ւ ես, — ասաց Թուխը։ — Ողջո՛ւյն։

— Ողջո՛ւյն, — պատասխանեց օտար Գազանը, տարակուսելով, թե մինչեւ երբ է շարունակվելու ողջույնների փոխանակությունը։

Թուխն էլ հենց այն է, պատրաստվում էր չորրորդ անգամ ասել՝ «Ողջույն», բայց մտածեց, որ թերեւս չարժե եւ դրա փոխարեն հարցրեց․

— Ո՞վ ես դու։

— Ես եմ, — պատասխանեց Ձայնը։

— Մի՞թե, — ասաց Թուխը։ — Լավ, նե՛րս արի։

Հայտնի Չէ Թե Ովը ներս եկավ, եւ մոմի լույսի տակ Թուխն ու նա աչքերը իրար վրա չռեցին։

— Ես Թուխն եմ, — ասաց Վինի֊Թուխը։

— Իսկ ես՝ Վագրը, — ասաց Վագրը։

— Իսկապե՞ս, — ասաց Թուխը։ (Չէ՞ որ նա դեռ երբեք այդպիսի գազան չէր տեսել)։ — Իսկ Քրիստոֆեր Ռոբինը գիտե՞ քո մասին։

— Իհարկե, գիտե՛, — ասաց Վագրը։

— Դե, — ասաց Թուխը, — հիմա կեսգիշեր է, իսկ դա ամենահարմար ժամանակն է քնելու համար։ Իսկ առավոտյան նախաճաշին մենք մեղր ունենք։ Վագրերը մեղր սիրո՞ւմ են։

— Նրանք ամեն ինչ են սիրում, — ուրախ ասաց Վագրը։

— Ուրեմն, քանի որ նրանք սիրում են հատակին քնել, ես նորից անկողնում կպառկեմ, — ասաց Թուխը, — իսկ վաղը կզբաղվենք մեր գործերով։ Բարի գիշեր։

Եվ նա անկողին մտավ ու շուտով քնեց։

Առավոտյան, երբ Վինի֊Թուխն արթնացավ, Վագրը արդեն նստած էր հայելու առաջ եւ իրեն էր դիտում։

— Բարի լույս, — ասաց Թուխը։

— Բարի լույս, — պատասխանեց Վագրը։ — Այստեղ ինչ֊որ մեկը կա, ճիշտ եւ ճիշտ ինձ նման։ Իսկ ես կարծում էի, միայն ես եմ այսպիսին։

Թուխը իջավ մահճակալից եւ սկսեց բացատրել, թե ինչ բան է հայելին։ Բայց նա հազիվ էր ամենահետաքրքիր տեղին հասել, երբ Վագրը ասաց․

— Մի րոպե՛։ Ների՛ր, խնդրում եմ, բայց այնտեղ ինչ֊որ մեկը սեղանիդ վրա է բարձրանում… ՌՌՌՌՌ, — գռմռաց նա, բռնեց սփռոցի ծայրից, քաշեց հատակին, երեք տակ փաթաթվեց նրա մեջ, գլորվեց մինչեւ սենյակի անկյունը եւ հուսահատ պայքարից հետո սփռոցի տակից հանեց գլուխն ու զվարթ հարցրեց․ — Դե, ո՞վ հաղթեց։ Ե՞ս։

— Դա իմ սփռոցն է, — ասաց Թուխը, սփռոցը բարձրացնելով հատակից։

— Երբեք մտքովս չէր անցնի, որ սրան այդպես են անվանում, — ասաց Վագրը։

— Սա փռում են սեղանին, իսկ հետո վրան ափսեներ են շարում։

— Իսկ դա ինչո՞ւ էր ուզում կծել ինձ, երբ ես չէին նայում։

— Չեմ կարծում, թե ուզում էր կծել։

— Ուզում էր, — ասաց Վագրը, — բայց դա ո՜վ է, որ չափվի ինձ հետ։

Թուխը սփռոցը փռեց սեղանին, սփռոցի վրա մի մեծ կճուճ մեղր դրեց, եւ նրանք նստեցին նախաճաշելու։

Հենց որ նստեցին, Վագրը բերանը մեղրով լցրեց… եւ գլուխը ծռած նայեց առաստաղին։ Հետո չփչփոց լսվեց, զարմացած չփչփոց, եւ մտահոգ չփչփոց, եւ վերջապես մի չփչփոց, որ նշանակում էր․ «Հետաքրքիր է, այս ի՞նչ են մեզ հրամցրել»։

Իսկ հետո վճռական ձայնով ասաց․

— Վագրերը մեղր չե՛ն սիրում։

— Ա՛յ,ա՛յ֊ա՛յ, — ասաց Թուխը, աշխատելով ձեւացնել, թե խիստ վշտացել է։ — Իսկ ես կարծում էի Վագրերը ամեն ինչ սիրում են։

— Ամեն ինչ, բացի մեղրից։

Մեր մեջ ասած, Վինի֊Թուխը կարգին ուրախացել էր, ուստի շտապեց հայտնել Վագրին, որ հենց ինքը Թուխը նախաճաշը վերջացնի, միասին հյուր կգնան Դնչիկին, եւ Դնչիկը երեւի իրենց կաղին կհյուրասիրի։

— Շնորհակալություն, Թուխ, — ասաց Վագրը, — որովհետեւ Վագրերը ամենից շատ հենց կաղին են սիրում։

Եվ ահա նախաճաշից հետո նրանք հյուր գնացին Դնչիկին։ Ճանապարհին Թուխը բացատրում էր, որ Դնչիկը Շատ Փոքր Արարած է եւ չի սիրում, երբ ոստնում են իր վրա, այնպես որ ինքը Թուխը խնդրում է Վագրին առաջին ծանոթության ժամանակ գոնե քիչ ոստնել, իսկ Վագրը, որ ամբողջ ճանապարհին մեկ թաքնվում էր ծառերի հետեւում, մեկ հանկարծ դուրս թռչում դարանից, փորձելով բռնել Թուխի ստվերը, երբ նա չէր նայում, պատասխանում էր, որ Վագրերը ոստնում են մինչեւ նախաճաշը, բայց հենց որ մի քիչ կաղին ուտեն, դառնում են Խաղաղ ու Հարգալից։ Այսպես աննկատ նրանք շուտով հասան Դնչիկի տանն ու բախեցին դուռը։

— Բարեւ, Թո՛ւխ, — ասաց Դնչիկը։

— Բարեւ, Դնչի՛կ։ Սա Վագրն է։

— Ի֊ի֊իսկապե՞ս, — հարցրեց Դնչիկը եւ աթոռի հետ միասին անցավ սեղանի մյուս կողմը։ — Ես չգիտեի, որ Վագրերն այդքան մե՛ծ են լինում։

— Հայ֊հա՜յ, դու դեռ մեծերին չես տեսել, — ասաց Վագրը։

— Վագրերը կաղին են սիրում, —ասաց Թուխը, — դրա համար էլ քեզ մոտ եկանք։ Որովհետեւ խեղճ Վագրը մինչեւ հիմա դեռ չի նախաճաշել։

Դնչիկը Վագրի առաջ մի զամբյուղ կաղին դրեց ու ասաց․ « Հյուրասիրվեք, խնդրեմ», իսկ ինքը ամուր սեղմվեց Թուխին, իրեն ավելի քաջ զգաց, ու նույնիսկ համարձակվեց ասել․ «Ուրեմն, դո՞ւ ես Վագրը։ Ա՛յ֊ա՛յ֊ա՛յ», ընդ որում, համարյա ուրախ ձայնով։

Բայց Վագրը չպատասխանեց, որովհետեւ նրա բերանը լցված էր կաղինով… Նա բավականին երկար բարձրաձայն ծամում ու խրթխրթացնում էր, իսկ հետո ասաց․

— Միրո մի մի րերո՛։

— Իսկ երբ Թուխն ու Դնչիկը հարցրեցին․ «Ի՞նչ, ի՞նչ», նա ասաց․

— Միրո մի պե պապե՛, — ու դուրս վազեց։

Համարյա նույն պահին էլ նա հետ եկավ ու համոզված հայտարարեց․

— Վագրերը կաղին չե՛ն սիրում։

— Իսկ դու ասում էիր, նրանք ամեն ինչ սիրում են, բացի մեղրից։

— Ամեն ինչ, մեղրից ու կաղինից բացի՛, — բացատրեց Վագրը։

Թուխը ասաց․ «Ա֊ա՜, հասկանալի է», իսկ Դնչիկը, որ մի քիչ էլ ուրախ էր, որ Վագրերը կաղին չեն սիրում, հարցրեց․

— Իսկ տատասկափուշ սիրո՞ւմ են։

— Տատասկափո՞ւշ, — ասաց Վագրը, — իհարկե՛, Վագրերը աշխարհում ամենից շատ հենց տատասկափուշ են սիրում։

— Ուրեմն, գնանք Իայի մոտ, — առաջարկեց Դնչիկը։

Եվ երեքով ճանապարհ ընկան։ Նրանք գնում էին, գնում ու գնում եւ վերջապես հասան այնտեղ, ուր ապրում էր Իան։

— Բարեւ, Իա, — ասաց Թուխը։ — Սա Վագրն է։

— Ո՞րը, սա՞, — հարցրեց Իան։

— Սա՛, — միաբերան բացատրեցին Դնչիկն ու Թուխը, իսկ Վագրը մինչեւ ականջները լայն ժպտաց ու ոչինչ չասաց։

Իան երկու անգամ պտտվեց Վագրի շուրջը՝ սկզբում մի կողմից, հետո՝ մյուս։

— Ասացիք ինչպե՞ս է սա կոչվում, — իր զննումները վերջացնելուց հետո հարցրեց նա։

— Վագր։

— Հը՛մ, — ասաց Իան։

— Նա քիչ առաջ է եկել, — բացատրեց Դնչիկը։

— Հը՛մ, — կրկնեց Իան։

Որոշ ժամանակ նա մտորում էր, ապա հարցրեց․

— Իսկ ե՞րբ է գնալու։

Թուխը սկսեց Իային բացատրել, որ Վագրը Քրիստոֆեր Ռոբինի լավ բարեկամն է ու այսուհետեւ ընդմիշտ ապրելու է Անտառում, իսկ Դնչիկը բացատրում էր Վագրին, որ Իայի ասածներից նա չպետք է նեղանա, որովհետեւ նա, այսինքն, Իան, միշտ է այդպես մռայլ, իսկ Իա֊Իան բացատրում էր Դնչիկին, որ ընդհակառակը, այսօր իր տրամադրությունը արտասովոր բարձր է, իսկ Վագրը բացատրեց բոլորին ու ամեն մեկին առանձին, որ ինքը մինչեւ հիմա չի նախաճաշել։

— Վա՜յ, այդպես էլ գիտեի, որ կմոռանամ, — վերջապես ասաց Թուխը։ — Վագրերը միայն տատասկափուշ են ուտում, դրա համար էլ եկել ենք քեզ մոտ։

— Շնորհակալություն, Թուխ, զգացված եմ քո ուշադրությունից։

— Օ՛յ, Իա, չէի ուզում ասել, որ քեզ չէինք ուզում տեսնել…

— Հասկանալի է, հասկանալի։ Մի խոսքով, ձեր նոր շերտավոր բարեկամը նախաճաշել է ուզում։ Միանգամայն բնական է։ Ասում եք, ո՞նց են նրան մեծարում։

— Վագր։

— Արի մի տեսնեմ, Վագր։

Իան Վագրին առաջնորդեց տատասկափշի ամենափշոտ թփի մոտ։

— Այս թուփը ես խնամքով պահում էի ծննդյանս օրվա համար, — ասաց նա, — բայց վերջ ի վերջո ի՞նչ բան է ծննդյան օրը․ այսօր կա, իսկ վաղը՝ հետքն էլ չես գտնի։ Խնդրեմ, Վագր, հյուրասիրվիր։

Վագրը շնորհակալություն հայտնեց ու անվճռական նայեց Թուխին։

— Տատասկափուշը սա՞ է, — շշնջաց նա։

— Այո, — ասաց Թուխը։

— Այն, որ Վագրերն աշխարհում ամենից շատ են սիրո՞ւմ։

— Միանգամայն ճիշտ է, — ասաց Թուխը։

— Պարզ է, — ասաց Վագրը։

Եվ նա խիզախորեն մի հաստ ճյուղ պոկեց, գցեց ատամի տակ ու բարձրաձայն խրթխրթացրեց։ Բայց անմիջապես էլ նստեց տեղում եւ թաթը բերանը տարավ։

— Վա՛յ֊վա՛յ֊վա՛յ, — — ասաց նա։

— Ի՞նչ պատահեց, — հարցրեց Թուխը։

— Մրմռո՛ւմ է, — փնթփնթաց Վագրը։

— Ձեր բարեկամը, — ասաց Իան, — երեւի մեղու է կուլ տվել։

Թուխի բարեկամը մի պահ դադարեցրեց գլուխը թափ տալը (նա փորձում էր փշերը հանել) եւ բացատրեց, որ Վագրերը տատասկափուշ չեն սիրում։

— Այդ դեպքում միտք ունե՞ր փչացնել այս հոյակապ նմուշը, — խստորեն հարցրեց Իան։

— Ախր դու ինքդ էիր ասում, — սկսեց Թուխը, — ինքդ էիր ասում, որ Վագրերը սիրում են ամեն ինչ, բացի մեղրից ու կաղինից։

— Եվ տատասկափշի՛ց, — բացականչեց Վագրը, լեզուն դուրս գցած, հսկայական պտույտներ գործելով նրա շուրջը։

Թուխը տխուր նրան նայեց։

— Հիմա ի՞նչ պիտի անենք, — հարցրեց նա Դնչիկին։

Դնչիկը գիտեր, թե ինչ պիտի անեն։

Առանց երկար֊բարակ մտածելու նա ասաց, որ հարկավոր է գնալ Քրիստոֆեր Ռոբինի մոտ։

— Նրան դուք կգտնեք Կենգուի տանը, — ասաց Իան, հետո գլուխը մոտեցրեց Թուխի ականջին ու բարձրաձայն շշնջաց․ — Արդյոք չե՞ք կարող խնդրել ձեր բարեկամին, որ նա իր սպորտային վարժությունները մեկ այլ վայր տեղափոխի։ Այսօր ես մտադիր եմ ճաշել եւ ամենեւին չեմ ուզում, որ իմ ճաշը տրորեն ոտքերով։ Սա, իհարկե, չնչին բան է, կարելի է ասել՝ քմահաճույք, բայց մեզնից ով կարող է հպարտանալ, որ ինքը զերծ է այդ փոքրիկ թուլությունից։

Թուխը լուրջ տեսքով գլխով արեց ու կանչեց Վագրին։

— Գնացինք։ Մենք գնում ենք Կենգուի մոտ։ Նրա տանը քեզ համար ինչպիսի նախաճաշ ասես կգտնվի։

Վագրը ավարտեց վերջին պտույտը եւ վազեց Թուխի մոտ։

— Մրմռո՛ւմ է, — բացականչեց նա, լայն ու բարեհամբույր ժպտալով։ — Գնացի՛նք, — եւ առաջ վազեց։

Դնչիկն ու Թուխը դանդաղ քայլում էին նրա հետեւից։ Ճանապարհին Դնչիկը չէր խոսում, որովհետեւ ոչ մի բան էլ չէր կարողանում մտածել, իսկ Թուխը լուռ էր, որովհետեւ նոր բանաստեղծություն էր հորինում, եւ երբ վերջապես բանաստեղծությունը պատրաստ էր, նա սկսեց․

Խեղճ Վագրի հետ ո՞նց վարվենք,
Ինչպե՞ս փրկենք նրան,
Չի՛ մեծանում, չի՛ աճում,
Չի՛ ուտում ոչ մի բան։

Ոչ քաղցր մեղր է ուտում,
Ոչ էլ համեղ կաղին,
Մի խոսքով՝ ոչի՛նչ, ոչի՛նչ,
Ինչ որ՝ մարդիկ կարգին։

Հրաժարվեց նույնիսկ
Տատասկափուշ ծամել,
Տեսե՛ք, տեսե՛ք, թե ո՛նց են
Բոլորն իրար անցել։

Ինչպե՞ս վարվենք Վագրի հետ,
Պետք է նրան փրկել,
Վագրին շատ է անհրաժեշտ,
Մի քիչ հասակ առնել։

— Բայց նա առանց այդ էլ շա՜տ խոշոր է, — բացականչեց Դնչիկը։

— Իսկ իրականում դեռ այդքան մեծ չի։

— Բայց նա շատ մեծ է թվում։ Պարզապես հսկայակա՛ն։

Այս լսելուց հետո Թուխը մտքի մեջ ընկավ ու մռթմռթաց ինքն իրեն․

Չգիտեմ, նա քանի Մետր է,
Քանի Լիտր ու Կիլոգրամ,
Բայց Վագրերը, երբ ցատկում են,
Մեզ թվում են ՀՍԿԱՅԱԿԱՆ։

— Ահա մի բանաստեղծություն եւս, — ասաց Թուխը։ — Հավանեցի՞ր, Դնչիկ։

— Այո, — ասաց Դնչիկը, — բացի Լիտրից։ Իմ կարծիքով, դա ավելորդ է։

— Ես մեղք չունեմ, — ասաց Թուխը, — ինքը ուզեց անպայման Կիլոգրամի կողքին լինել։ Ես էլ թողեցի, որ ինձնից ձեռք քաշի։ Եվ ընդհանրապես, սա բանաստեղծություն գրելու ամենալավ ձեւն է՝ թողնել, որ իրերը իրենք գտնեն իրենց տեղը, գնան այնտեղ, ուր ուզում են։

— Ես այդ չգիտեի, — խոստովանեց Դնչիկը։

Իսկ Վագրը ամբողջ ժամանակ ամենաուրախ տեսքով թռչկոտում էր առջեւում, րոպեն մեկ հետ դառնալով, որպեսզի հարցնի․ «Այս կողմը գնա՞մ»։ Վերջապես երեւաց Կենգուի տունը, եւ Քրիստոֆեր Ռոբինն էլ այնտեղ էր։ Վագրը չորս ոտք էլ փոխ առած իրեն գցեց նրա մոտ։

— Ախ այդ դո՞ւ ես, Վա՛գր, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։ — Ես գիտեի, որ դու այս կողմերում ես։

— Ես այնքան բան եմ գտել Անտառում, — հպարտ֊հպարտ հայտարարեց Վագրը։ — Եվ թուխ եմ գտել, եւ դնչիկ, եւ նույնիսկ իա եմ գտել։ Միայն նախաճաշ ոչ մի տեղ չգտա։

Թուխն ու Դնչիկը մոտեցան Քրիստոֆեր Ռոբինին, ողջագուրվեցին նրա հետ եւ ամեն ինչ բացատրեցին։

— Դու երեւի կիմանաս, թե Վագրերը ինչ են սիրում, — ասաց Թուխը։

— Եթե շատ չարչարվեմ, երեւի հիշեմ, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը, — բայց կարծում եմ Վագրն ինքն էլ գիտի։

— Ես գիտեմ, — ասաց Վագրը, — նրանք սիրում են ամեն ինչ, բացի մեղրից, կաղինից եւ մեկ էլ… այդ ծակող բաները ո՞նց էին կոչվում։

— Տատասկափուշ։

— Այո, մեկ էլ բացի դրանից։

— Դե լավ, ոչինչ։ Կենգուն քեզ նախաճաշ կտա։

Նրանք մտան տուն, եւ երբ Ճստիկ Ռուն ասաց՝ «Բարեւ, Թո՛ւխ», եւ «Բարեւ, Դնչի՛կ» (մեկական անգամ), եւ «Բարեւ, Վա՛գր» (երկու անգամ, որովհետեւ նախ, դա շատ լավ էր հնչում եւ հետո, չէ՞ որ նա առաջին անգամ էր այդպես բարեւում), Նրանք պատմեցին Կենգուին, թե ինչու են եկել, եւ Կենգուն շատ քնքուշ ասաց․ «Հապա, սիրելի Վագր, նայիր պահարանում, տես ինչը քեզ դուր կգա»։ Որովհետեւ Կենգուն իսկույն հասկացավ, որ թեեւ արտաքինից Վագրը շատ խոշոր է, բայց նույնքան կարիք ունի քնքշանքի ու հոգատարության, որքան Ճստիկ Ռուն։

— Ես էլ կարո՞ղ եմ նայել, — հարցրեց Թուխը, որ արդեն զգում էր ժամը տասնմեկի մոտիկությունը, եւ, համաձայնություն ստանալով, նա խտացրած կաթի մի ոչ մեծ տուփ գտավ։ Ինչ֊որ բան երեւի նրան հուշեց, որ Վագրերը խտացրած կաթ չեն սիրում, եւ տուփը առած նա սուսուփուս մի անկյուն քաշվեց։

Բայց ինչքան շատ էր Վագրը մեկ քիթը, մեկ թաթը մտցնում մեկ այս, մեկ այն ամանի մեջ, այնքան նորանոր բաներ էր հայտնագործում, որ Վագրերը չեն սիրում։ Եվ երբ նա տակնուվրա արեց ամբողջ պահարանը եւ գտավ այն բոլորը, ինչ վագրերը չեն սիրում ու հասկացավ, որ դրանցից եւ ոչ մեկը չի կարող ուտել, հարցրեց․

— Հիմա ես ի՞նչ պիտի անեմ։

Բայց եւ՛ Կենգուն, եւ՛ Քրիստոֆեր Ռոբինը, եւ՛ Դնչիկը, հավաքված Ճստիկ Ռուի գլխին, նրան համոզում էին ձկան յուղ խմել։ Ռուն ասում էր․ «Գուցե պետք չի, հը՞», իսկ Կենգուն ասում էր․ «Դե, դե, թանկագին Ռու, հիշիր, թե ինչ ես ինձ խոստացել»։

— Այդ ի՞նչ են անում, — Դնչիկի ականջին փսփսաց Վագրը։

— Նրան դեղ են տալիս, — ասաց Դնչիկը, — վիտամիններ։ Իսկ նա ատում է դեղը։

Վագրը ավելի մոտեցավ եւ հետեւից խոնարհվեց Ռուի բազկաթոռին։ Եվ հանկարծ նա հանեց լեզուն, լսվեց բարձրաձայն չփչփոց, եւ, զարմանքից վեր թռչելով, Կենգուն բացականչեց՝ «Ա՜խ» ու հասցրեց բռնել գդալի պոչից ճիշտ այն պահին, երբ վերջինս անհետանում էր Վագրի երախում։ Գդալը նա փրկեց, բայց ձկան յուղը չքացավ։

— Աստվա՜ծ իմ, Վա՛գր, սիրելի՛ս, — շշնջաց Կենգուն։

— Նա իմ դե՛ղը խմեց, նա իմ դե՛ղը խմեց, նա խմեց իմ դե՛ղը, — հիացած ծվծվում էր Ռուն, կարծելով, որ դա ճարպիկ կատակ է։

Իսկ Վագրը նայեց առաստաղին, փակեց աչքերը, նրա լեզուն պտույտներ գործեց դնչի շուրջը, որպեսզի ոչ մի կաթիլ հանկարծ չկորչի, եւ երանավետ ժպիտով ասաց․

— Ահա թե ի՛նչ են Վագրերը իսկապես սիրում։

Եվ զարմանալի չէ, որ Վագրը սկսեց ապրել Կենգուի մոտ։ Հիմա ամեն օր նախաճաշին, ճաշին ու ընթրիքին նա մեծ բավականությամբ ձկան յուղ է խմում, իսկ երբեմն էլ կազդուրվելու համար ուտում է մեկ֊երկու գդալ շիլա, ինչ սովորաբար նախաճաշին ուտում է Ռուն։ Կենգուն գտնում է, որ Վագրին կազդուրվել է պետք, թեեւ Դնչիկն այլ կարծիքի է։

— Անձամբ ես գտնում եմ, — նման դեպքերում ասում է նա Թուխին, — անձամբ ես գտնում եմ, որ նա առանց այդ էլ չափազա՛նց ամրակազմ է։

ԳԼՈՒԽ ՏԱՍՆԵՐԿՈՒԵՐՈՐԴ

Որտեղ Ճագարը խիստ

զբաղված է, եւ մենք

առաջին անգամ հանդիպում

ենք Բծավոր Շուտովգամին

Ամեն ինչից երեւում էր, որ Ճագարը դարձյալ խիստ զբաղված է լինելու։ Հազիվ էր աչքերը բացել, երբ զգաց, որ այսօր ամեն ինչ կախված է իրենից, եւ բոլորն իր վրա են հույս դնում։ Դա այնպիսի օր էր, երբ անհրաժեշտ էր, ասենք, նամակ գրել (ստորագրությունը՝ Ճագար), երբ պետք էր ամեն ինչ ստուգել, ամեն ինչ պարզաբանել, ամեն ինչ բացատրել եւ, վերջապես, ամենակարեւորը՝ ինչ֊որ բան կազմակերպել։

Նման մի առավոտ անպայման հարկավոր էր գոնե մեկ րոպեով մտնել Թուխի մոտ եւ ասել․ «Դե ինչ արած, հիանալի է, ես դա կհայտնեմ Դնչիկին», իսկ հետո անցնել Դնչիկի մոտ եւ հայտնել․ «Թուխը գտնում է, որ… Բայց, ավելի լավ է, նախ Բուին տեսնեմ»։ Սկսվում էր այնպիսի օր, երբ բոլորն ասում են․ «Այո՛, Ճագար», Շա՛տ լավ, Ճագար», «Կատարված կլինի, Ճագա՛ր» եւ ընդհանրապես սպասում են հետագա կարգադրությունների։ Ճագարը դուրս եկավ տնից եւ, քիթը գարնանային տաք քամուն պահած, մտածում էր, թե ինչից սկսի։

Ամենից մոտիկ Կենգուի տունն էր, իսկ Կենգուի տանը ապրում էր Ճստիկ Ռուն, որը Անտառում, թերեւս, բոլորից լավ էր ասում՝ «Այո՛, Ճագար» կամ «Շա՛տ լավ, Ճագար», բայց, ավաղ, վերջերս այնտեղ մշտական բնակություն էր հաստատել անհնազանդ ու երես առած Վագրը։ Իսկ նա, ինչպես գիտեք, այնպիսի Վագր էր, որ միշտ էլ ամեն ինչ ձեզանից լավ գիտի, եւ եթե ասում եք նրան, որ հարկավոր է այսինչ տեղը գնալ, նա միշտ առաջինն է տեղ հասնում։ Եվ երբ վերջապես դուք հասնում եք, նրա հետքն անգամ չեք գտնում, եւ չի լինում մեկը, որին կարողանայիք հպարտությամբ ասել՝ «Դե ահա, մենք տեղ հասանք»։

— Չէ, Կենգուի մոտ չարժե գնալ,— ոլորելով բեղերը, մտահոգ ասաց Ճագարը։ Եվ որպեսզի վերջնականապես համոզվի, որ այնտեղ չի գնում, շրջվեց դեպի ձախ եւ կարճ ճանապարհով վազեց Քրիստոֆեր Ռոբինի տան ուղղությամբ։

«Ինչ ուզում ես ասա,— համոզում էր իրեն Ճագարը,— Քրիստոֆեր Ռոբինը միայն ինձ վրա է հույս դնում։ Նա, իհարկե, սիրում է Թուխին, Դնչիկին էլ, Իային նույնպես․ ես էլ եմ նրանց սիրում, բայց, ախր, նրանց գլխում թեփ է։ Դա հայտնի բան է։ Նա հարգում է Բուին, որովհետեւ չի կարելի չհարգել նրան, ով կարողանում է գրել «Շաբաթ» բառը, թեկուզեւ սխալ՝ «Շափաթ», բայց ուղղագրություն իմանալը կամ չիմանալը դեռ ոչինչ չի նշանակում։ Լինում են օրեր, երբ «Շաբաթ» գրելը պարզապես կարեւոր չի։ Իսկ Կենգուն շատ է զբաղված Ճստիկ Ռույով, իսկ Ճստիկ Ռուն շատ է փոքր, իսկ Վագրը շատ է անհնազանդ, այնպես որ, երբ գալիս է պատասխանատու րոպեն, միայն ինձ վրա կարելի է հույս դնել։ Ես կգնամ ու կիմանամ, թե ինչով է պետք օգնել Քրիստոֆեր Ռոբինին, եւ ես, իհարկե, կօգնեմ նրան։ Այսօր հենց նման զբաղմունքների օր է»։

Նա անցավ գետակի մյուս ափը եւ շուտով հայտնվեց այն շրջանում, որտեղ ապրում էին իր Ազգականներն ու Ծանոթները․ այսօր նրանք սովորականից շատ էին թվում։ Գլխի հազիվ նկատելի շարժումով բարեւելով ոզնիներից մի քանիսին (ձեռք տալու համար, հասկանալի է, նա ժամանակ չուներ), մի երկուսին էլ անփութորեն «Բարի լո՛ւյս, բարի լո՛ւյս» նետելով եւ ներողամտորեն ողջունելով ամենափոքրիկներին՝ «Ախ, այդ դուք եք», Ճագարը հրաժեշտ տվեց բոլորին՝ թափահարեց թաթիկը եւ անհետացավ։ Այս ամենը այնպիսի հուզմունք ու հիացմունք առաջացրեց նրա Ազգականների ու Ծանոթների մեջ, որ Բզեզիկների ընտանիքի որոշ ներկայացուցիչներ, ներառյալ Ամենափոքրիկին, անմիջապես Թավուտ Անտառ գնացին եւ սկսեցին ծառերը մագլցել, հուսալով, կատարին հասնել, նախքան Այդ Բանը կկատարվի, եւ վերեւից ամեն ինչ տեսնել։

Ճագարը սլանում էր Թավուտ Անտառով, զգալով, որ ամեն րոպե իր առաջադրանքի կարեւորությունը մեծանում է եւ, վերջապես, նա մոտեցավ այն ծառին, որտեղ ապրում էր Քրիստոֆեր Ռոբինը։

Ճագարը թակեց դուռը։

Մի երկու անգամ կանչեց Քրիստոֆեր Ռոբինին։

Հետո մի քիչ հետ գնաց, թաթիկով աչքերը ծածկեց արեւից եւ, նայելով ծառի կատարին, նորից կանչեց։

Հետո մոտեցավ մյուս կողմից ու նորից ձայն տվեց․ «Հե՜յ» եւ «Լսի՛ր» եւ «այդ ես եմ՝ Ճագա՛րը», բայց նորից ոչինչ տեղի չունեցավ։ Դրանից հետո նա լռեց ու սկսեց ականջ դնել, նրա հետ միասին լռեց ամեն ինչ, խոր լռություն տիրեց արեւով ողողված Անտառում, եւ այդ անհավատալի լռության մեջ քիչ հետո ինչ֊որ տեղ հանկարծ երգեց ճնճղուկը։

— Ափսո՜ս, — ասաց Ճագարը, — նա գնացել է։

Հիանալի սկսված օրը փչացել էր։ Ճագարը պատրաստվում էր հեռանալ եւ հեռանալուց առաջ հենց այնպես, մի վերջին անգամ, նայեց կանաչ դռանը ու հանկարծ գետնին թղթի մի կտոր տեսավ։ Թղթին քորոց կար․ երեւի ընկել էր դռան վրայից։

— Օհո՛,— ասաց Ճագարը, որի տրամադրությունը կրկին բարձրացել էր։— Ես նամակ ունեմ։

Իսկ թղթի վրա ահա թե ինչ էր գրված։

ԳՆԱՑԻ

ՇՈՒՏՈՎԳԱՄ

ԶԲԱՂԱԾԵՄ

ՇՈՒՏՈՎԳԱՄ

Ք․Ռ․

— Օհո՛, — կրկնեց Ճագարը։ — Պետք է անհապաղ հայտնել մյուսներին։

Ամենից մոտ Բուն էր ապրում, եւ Ճագարը քայլերն ուղղեց նրա տան կողմը։ Ճագարը մոտեցավ Բուի դռանը եւ քաշեց զանգի պարանն ու բախեց․ հետո նորից բախեց ու նորից զանգահարեց։ Մի խոսքով, նա զանգահարում էր ու բախում, բախում էր ու զանգահարում այնքան ժամանակ, մինչեւ, վերջապես, երեւաց Բուի գլուխն ու ասաց․

— Կորիր այստեղից, ես մտորում եմ։ Ա՜խ, այդ դո՞ւ ես։

Բուն միշտ այդպես էր դիմավորում հյուրերին։

— Բու,— գործարար տեսքով ասաց Ճագարը,— ես եւ դու ուղեղ ունենք, մյուսների գլխում թեփ է։ Եթե այս Անտառում որեւէ մեկը պարտավոր է մտածել, իսկ «մտածել» ասելով, ես հասկանում եմ իսկապես մտածելը, ապա դա մեր երկուսի գործն է։

— Այո,— ասաց Բուն,— հենց դրանով էլ զբաղվում եմ։

— Խնդրում եմ, կարդա ահա այս։

Բուն Ճագարից վերցրեց Քրիստոֆեր Ռոբինի գրությունը եւ փոքր֊ինչ շփոթված նայեց թղթին։ Նա, իհարկե, կարողանում էր ստորագրել՝ «Փու» եւ կարողանում էր գրել «Շափաթ» այնպես, որպեսզի հասկանայիք, որ դա երեքշաբթի չէ, եւ վատ էլ չէր կարդում, եթե, իհարկե, նրա ուսի վրայից աչքերը չէին չռում ու րոպեն մեկ հարցնում․ «Դե, ի՞նչ կասես»։ Այո, նա կարողանում էր․ բայց…

— Դե, ի՞նչ կասես,— հարցրեց Ճագարը։

— Այո,— ասաց Բուն շատ խելացի ձայնով։— Ես հասկանում եմ, թե դու ինչ նկատի ունես։ Անտարակո՛ւյս։

— Դե, ի՞նչ կասես։

— Միանգամայն ճիշտ է,— ասաց Բուն եւ քիչ մտածելուց հետո ավելացրեց։— Եթե դու չգայիր, ստիպված պիտի լինեի ինքս քեզ մոտ գալ։

— Ինչո՞ւ,— հարցրեց Ճագարը։

— Այս նույն պատճառով,— ասաց Բուն, հուսալով, որ վերջապես կկարողանա պարզել, թե խոսքն ինչի մասին է։

— Երեկ առավոտյան,— հանդիսավորությամբ հայտարարեց Ճագարը,— ես այցելեցի Քրիստոֆեր Ռոբինին։ Նա տանը չէր։ Եվ նրա դռանը գրություն էր փակցված։

— Հենց այս գրությո՞ւնը։

— Ոչ, ուրիշը։ Բայց նույն բովանդակությամբ։ Այս ամենը շատ տարօրինակ է։

— Ապշեցուցիչ է,— ասաց Բուն, աչքը չկտրելով գրությունից։ Մի պահ, չգիտես ինչու, նրան թվաց, որ ինչ֊որ մեկը կծել է Քրիստոֆեր Ռոբինին։— Եվ դու ի՞նչ արեցիր։

— Ոչինչ։

— Դա լավ է,— պատասխանեց իմաստուն Բուն։

Նա սարսափով սպասում էր նոր հարցի, եւ այդ հարցը իրեն սպասել չտվեց։

— Դե, ի՞նչ կասես,— կրկնեց համառ Ճագարը։

— Իհարկե, սա միանգամայն անվիճելի է,— մռթմռթաց Բուն։

Մի րոպեի չափ նա անօգնական բացուխուփ էր անում կտուցը, ի վիճակի չլինելով որեւէ բան հորինել։ Եվ հանկարծ նրա միտքը պայծառացավ։

— Ասա ինձ, Ճագար, ինչ էր գրված առաջին գրության մեջ։ Միայն թե բառ առ բառ։ Դա շատ կարեւոր է։ Դրանից է կախված ամեն ինչ։

— Նույնը, ինչ որ այստեղ, ազնիվ խոսք։

Բուն նայեց Ճագարին, հազիվ զսպելով իրեն, որ նրան ծառից ցած չգցի, բայց մտածեց, որ երբ էլ ասես կհասցնի այդ անել, ուստի մի անգամ էլ փորձեց պարզել, թե ինչի մասին է խոսքը։

— Խնդրում եմ կրկնել ճիշտ տեքստը,— ասաց նա, ուշադրություն չդարձնելով Ճագարի խոսքերին։

— Նույնը, ինչ որ այստեղ․ «Գնացի շուտովգամ»։ Միայն թե այստեղ ավելացված է՝ «Զբաղածեմ շուտովգամ»։

Բուն թեթեւացած շունչ քաշեց։

— Դե ահա, — ասաց նա,— հիմա մեր վիճակը պարզվեց։

— Այո, բայց ինչպիսին է Քրիստոֆեր Ռոբինի վիճակը,— ասաց Ճագարը։— Որտե՞ղ է նա։ Սա՛ է հարցը։

Բուն նորից գրությանը նայեց։ Նրա պես կրթված անձնավորության համար, իհարկե, դժվար չէր գրությունը կարդալ․ «Գնացի շուտովգամ։ Զբաղածեմ շուտովգամ»։ Ուրիշ էլ ի՞նչ կարող էր գրված լինել։

— Իմ կարծիքով, սիրելի Ճագար, ամեն ինչ շատ պարզ է,— ասաց նա։ — Քրիստոֆեր Ռոբինը ինչ֊որ տեղ է գնացել Շուտովգամի հետ։ Նա եւ այդ… Շուտովգամը հիմա ինչ֊որ բանով են զբաղված։ Դու վերջերս Անտառում չե՞ս հանդիպել որեւէ Շուտովգամի։

— Ը֊ը֊ը,— ասաց Ճագարը,— ես էլ նույնը քեզ էի ուզում հարցնել։ Դրանք ի՞նչ տեսք ունեն։

— Դե,— ասաց Բուն,— բծավոր կամ խոտակեր Շուտովգամը, կարելի է ասել ծայրահեղ դեպքում,— ասաց նա,— նրանք ավելի շուտ նման են… Դե, իհարկե,— շարունակեց նա,— դա խիստ կախված է այն բանից… Դե…— ասաց Բուն։— Մի խոսքով, ես վատ եմ պատկերացնում նրանց արտաքին տեսքը,— վերջապես անկեղծորեն խոստովանեց նա։

— Շատ շնորհակալ եմ,— ասաց Ճագարը։

Եվ Ճագարը վազեց Վինի֊Թուխի մոտ։ Դեռ հեռվից նա հանելուկային աղմուկ լսեց։ Կանգ առավ ու սկսեց ականջ դնել։ Այդ աղմուկը Վինի֊Թուխն էր բարձրացրել, իսկ աղմուկը այսպիսին էր․

ՀԱՆԵԼՈՒԿԱՅԻՆ ԱՂՄՈՒԿ

Դարձյալ ոչ մի բան ես չեմ հասկանում,
Գլխումս ամեն ինչ իրար է խառնվել,
Ամեն քայլափոխ եւ ամեն ինչում,
Շրջապատում են ինձ հանելուկներ։

Հենց թեկուզ բառում այս յոթանասուն,
Մի հարցնող լինի, ինչ ենք մենք տեսել,
Իսկ վեցանասուն կամ հինգանասուն,
Չենք ասում, թեեւ կարող ենք ասել։

Լուռ է դռնակը, լուռ է դանակը,
Նրանք քեզ երբեք պատասխան չեն տա՝
Ինչու մեկ դըռ ենք մենք կոչում նակը,
Իսկ մյուս դեպքում անվանում ենք դա։

Հաճախ եմ լսում՝ մեղրոտ, հա մեղրոտ,
Սակայն եթե նա՝ մեղրը, սիրելիս,
Իսկապես ունի թեկուզ եւ կարճ ոտ,
Ինչո՞ւ իր ոտքով ինձ մոտ չի գալիս։

Թե հասկանայի, ինչ լավ կլիներ,
Եվ այս ամենը, չէի տանջի ինձ։
Ա՛յ քեզ հանելուկ, ուզում եմ քնել,
Հոգնած այս Դժվար Հանելուկներից։

— Ողջույն, Թո՛ւխ,— ասաց Ճագարը։— Հիանալի՛ էր։

— Բարեւ, Ճագար,— քնկոտ պատասխանեց Թուխը։

— Այդ բոլորը քո՞ մտքերն են։

— Կարծես թե այո,— պատասխանեց Թուխը։— Չեմ ուզում ասել, թե ես մտածել գիտեմ,— համեստորեն շարունակեց նա,— դու լավ գիտես, որ երբեմն վրաս նման բան է գալիս։

— Ըհը,— ասաց Ճագարը, որ երբեք թույլ չէր տալիս ինչ֊որ բան գա իր վրա, այլ ինքն էր միշտ գտնում ու բռնում ամեն ինչ։— Ուրեմն, այսպես։ Ասա ինձ, Թուխ, երբեւիցե մեր Անտառում դու հանդիպե՞լ ես Բծավոր կամ Խոտակեր Շուտովգամին։

— Չէ,— ասաց Թուխը,— չեմ հանդիպել։ Բայց Վագրին քիչ առաջ տեսա։

— Նա մեզ պետք չի։

— Այո,— ասաց Թուխը,— ես էլ եմ այդպես կարծում։

— Իսկ Դնչիկին տեսե՞լ ես։

— Այո,— ասաց Թուխը,— բայց, կարծում եմ, հիմա նա էլ մեզ պետք չի,— շարունակեց նա քնկոտ։

— Դա կախված է նրանից, որեւէ մեկին նա տեսե՞լ է թե՞ ոչ։

— Ինձ տեսել է,— ասաց Թուխը։

Ճագարը նստեց Թուխի կողքին, բայց, զգալով, որ դա իր արժանապատվությունից ցածր է, նորից ոտքի կանգնեց ու ասաց․

— Եթե մեր խնդիրը ձեւակերպենք, ապա կարելի է արտահայտել այսպես․ «Ինչո՞վ է զբաղված Քրիստոֆեր Ռոբինը առավոտյան ժամերին»։

— Ինչո՞վ է նա զբաղված։

— Այո, այո։ Կարո՞ղ ես ինձ պատմել, թե վերջին ժամանակները առավոտյան նա ինչ է անում։ Ինձ պետք է վերջին մի քանի օրվա ականատեսի վկայությունը։

— Այո,— ասաց Թուխը,— երեկ մենք նախաճաշեցինք միասին։ Վեց Սոճիների մոտ։ Ես մի փոքրիկ զամբյուղ հյուսեցի, շատ փոքրիկ, բայց հարմար զամբյուղ, շատ սիրուն, կարգին զամբյուղ, լիքը…

— Այո, այո,— ասաց Ճագարը,— հասկանալի է։ Բայց ես ուրիշ բան եմ հարցնում։ Դու երբեւիցե տեսե՞լ ես նրան առավոտյան ժամը տասնմեկի ու տասներկուսի արանքում։

— Ժամը տասնմեկին… Տասնմեկին, հասկանում ես, ես սովորաբար տուն եմ գնում։ Այդ ժամին որոշ գործեր ունեմ…

— Իսկ տասնմեկն անց տասնհինգի՞ն։

— Ոնց ասեմ…— սկսեց Թուխը։

— Իսկ տասնմեկն անց կեսին։

— Այո,— ասաց Թուխը,— տասնմեկն անց կեսին կամ մի քիչ ավելի ուշ ես սովորաբար տեսնվում եմ նրա հետ։

Եվ այդտեղ Թուխը հանկարծ հիշեց, որ իսկապես, արդեն վաղուց այդ ժամին չի տեսնում Քրիստոֆեր Ռոբինին։ Ճաշից հետո՝ այո, երեկոյան՝ այո, նախաճաշից առաջ՝ այո, նախաճաշից անմիջապես հետո՝ նույնպես, իսկ դրանից հետո Քրիստոֆեր Ռոբինը իսկապես որ ասում է․ «Դե, Թուխ, շուտով կտեսնվենք», եւ իսկույն հեռանում է։

— Բանն էլ հենց այդ է,— ասաց Ճագարը,— ո՞ւր է գնում։

— Գուցե ինչ֊որ բա՞ն է փնտրում։

— Ի՞նչ։

— Ես էլ դա էի ուզում ասել,— ասաց Թուխը, ապա ավելացրեց․— Գուցե փնտրում է այդ… այդ…

— Բծավոր կամ Խոտակեր Շուտովգամի՞ն։

— Այո,— ասաց Թուխը,— նրանցից մեկին։ Եթե նա տեղում չի…

Ճագարը խստությամբ Վինի֊Թուխին նայեց։

— Տեսնում եմ քեզնից օգուտ չկա,— ասաց նա։

— Չկա,— ասաց Թուխը։— Բայց ես ճգնում եմ,— համեստորեն ավելացրեց նա։

Ճագարը նրան շնորհակալություն հայտնեց ճգնելու համար եւ ասաց, որ ինքը պետք է Իային այցելի եւ եթե Թուխն ուզում է, կարող է գալ իր հետ։ Բայց Թուխը, որի գլխում ծնվում էր Աղմուկիկի նոր քառատողը, ասաց, որ ինքը Դնչիկին կսպասի։

— Հաջողություն, Ճագար,— ասաց նա։

Եվ Ճագարը գնաց։

Բայց պատահեց այնպես, որ Դնչիկին առաջինը Ճագարը տեսավ։ Այդ օրը Դնչիկը շատ֊շատ վաղ էր արթնացել ու գնացել էր մանուշակներ հավաքելու։ Երբ նա մի մեծ փունջ էր կազմել, բերել տուն եւ դրել ծաղկամանի մեջ, չգիտես ինչու հանկարծ մտածեց, որ երբեք Իային մանուշակներ չի նվիրել։ Եվ որքան շատ էր այդ մասին մտածում, այնքան շատ էր զգում, թե ինչքան տխուր բան է իշուկ լինելը, այն էլ այնպիսի իշուկ, որին ոչ ոք ոչ մի անգամ մանուշակ չի նվիրել։ Եվ նա նորից մարգագետին վազեց, մտքում շարունակ կրկնելով՝ «Իա, մանուշակներ», իսկ հետո՝ «Մանուշակներ, Իա֊Իա», որպեսզի հանկարծ չմոռանա։ Ահա թե ինչպիսի օր էր Դնչիկի համար։

Դնչիկը մի մեծ փունջ կազմեց եւ վազեց այնտեղ, որտեղ սովորաբար արածում էր Իան։ Ճանապարհին նա փնջից հոտ էր քաշում եւ իրեն անսահման երջանիկ էր զգում։

— Բարեւ, Իա,— անվստահ սկսեց Դնչիկը, որովհետեւ նրան թվաց, որ Իան զբաղված է։

Իան բարձրացրեց ոտքը եւ թափահարելով հասկացրեց, որ հեռանա։

— Վաղը արի,— ասաց նա,— կամ մյուս օրը։

Բայց Դնչիկը հետաքրքրությունից մոտ եկավ։ Իայի առջեւ դրված էին երեք փայտիկներ, որոնցից նա աչքը չէր կտրում։ Փայտիկներից երկուսը զուգահեռ էին դրված, իսկ երրորդը տակից միացնում էր նրանց։ Դնչիկը մտածեց, որ դա, երեւի, ինչ֊որ Ծուղակ է։

— Իա,— նորից ասաց նա,— ես ուզում եմ…

— Դա փոքրիկ Դնչի՞կն է,— հայացքը փայտիկներից չկտրելով, հարցրեց Իան։

— Այո, Իա, ես…

— Դու գիտե՞ս, թե սա ի՞նչ բան է։

— Ոչ։

— Սա «Ա» է։

— Օ՜,— ասաց Դնչիկը։

— Ի՞նչ «Օ»։ Սա «Ա» է, «Ա՛»,— խիստ ձայնով ասաց Իան։— Վատ ես լսում, ի՞նչ է։ Թե կարծում ես ավելի կրթված ես, քան Քրիստոֆեր Ռոբինը։

— Այո,— ասաց Դնչիկը։— Ո՛չ, ո՛չ,— շտապեց սխալն ուղղել նա եւ ավելի մոտեցավ։

— Քրիստոֆեր Ռոբինն ասաց, որ սա «Ա» է, եւ նշանակում է, սա կլինի «Ա»։ Համենայն դեպս, այնքան ժամանակ, քանի դեռ ոչ ոք չի տրորել,— մռայլ ասաց Իան։

Դնչիկը շտապեց հետ ցատկել ու հոտոտեց իր մանուշակները։

— Իսկ դու գիտե՞ս, թե ի՞նչ է նշանակում «Ա»֊ն, փոքրիկ Դնչի՛կ։

— Չէ, Իա, չգիտե՛մ։

— Նշանակում է Ուսո՛ւմ, նշանակում է Կրթությո՛ւն, Գետությո՛ւն եւ նման ուրիշ բաներ, որոնց մասին ոչ Թուխը, ոչ էլ դու գաղափար անգամ չունեք։ Ահա թե ինչ է նշանակում «Ա»֊ն։

— Օ՜,— նորից ասաց Դնչիկը,— ես ուզում էի ասել՝ մի՞թե,— նա շտապեց ուղղել իր սխալը։

— Լսիր ինձ, փոքրիկ Դնչիկ։ Այս Անտառում հազար ու մի տեսակ խաժամուժ կա, եւ նրանք սիրում են կրկնել․ «Դե, Իան, ընդամենը Իան է, նրան բանի տեղ դնող չկա»։ Նրանք թրեւ են գալիս այս կողմերում եւ ասում են՝ «Հա֊հա՛»։ Բայց ի՞նչ գիտեն նրանք «Ա» տառի մասին։ Ոչինչ։ Նրանց համար սրանք սովորական փայտիկներ են եւ ուրիշ ոչինչ։ Բայց կրթվածների համար, սա ականջիդ օղ արա, փոքրիկ Դնչի՛կ, կրթվածների համար, ես չեմ խոսում Թուխերի ու Դնչիկների մասին, սա նշանավոր ու հզոր «Ա» տառն է։ Այո, սա այնպիսի բան չէ,— ավելացրեց նա, որից ով ասես կարողանա հոտ քաշել։

Դնչիկը շփոթված շուրջը նայեց եւ մանուշակները թաքցրեց հետեւում։ Հենց այդ պահին էլ երեւաց Ճագարը։

— Ահա եւ Ճագարը,— ուրախացավ Դնչիկը, որ սկսել էր օգնության կարիք զգալ։— Բարեւ, Ճագա՛ր։

Ճագարը մեծամտորեն գլուխ տվեց Դնչիկին եւ ասաց՝ «Ողջույն, Իա», այնպիսի տեսքով, որից զգացվում էր, որ ընդամենը երկու րոպե հետո նա ասելու է՝ «Ցտեսություն»։

— Իա, ես քեզ միայն մի հարց ունեմ տալու։ Վերջին ժամանակներս Քրիստոֆեր Ռոբինը առավոտյան ինչո՞վ է զբաղվում։

— Իմ առջեւ ի՞նչ եմ տեսնում,— հայացքը գետնից չկտրելով, հարցրեց Իան։

— Երեք փայտիկ,— առանց մտածելու պատասխանեց Ճագարը։

— Ահա տեսնո՛ւմ ես, — ասաց Իան Դնչիկին։ Հետո Ճագարին նայեց։— Այ, հիմա ես կպատասխանեմ քո հարցին,— հաղթական ավելացրեց նա։

— Շնորհակալություն,— ասաց Ճագարը։

— Քրիստոֆեր Ռոբինը առավոտյան ինչո՞վ է զբաղվում։ Նա սովորում է։ Նա կրթություն է ստանում։ Նա տարեպետում է… իմ կարծիքով, նա օգտագործեց հենց այս բառը, բայց հնարավոր է, որ սխալվում եմ… մի խոսքով, նա տարեպետում է գիտելիքներին։ Իմ համեստ ուժերի չափով ես նույնպես… եթե ճիշտ եմ յուրացրել այս բառը՝ տարե… անում եմ նույնը, ինչ նա։ Օրինակ այս տառը…

— Դա «Ա» է,— ասաց Ճագարը, — բայց մի քիչ անհաջող է ստացվել։ Դե լավ, ես պետք է գնամ ու հայտնեմ մյուսներին։ Ցտեսությո՛ւն։

Իան նայեց իր փայտիկներին, հետո Դնչիկին։

— Ինչպե՞ս ասաց Ճագարը։ Ի՞նչ է սա,— հարցրեց նա։

— «Ա»,— ասաց Դնչիկը։

— Այդ դո՞ւ նրան հուշեցիր։

— Ոչ, Իա, ես չեմ հուշել։ Ես կարծում եմ, ինքը գիտեր։

— Ի՞նքը գիտեր։ Ուզում ես ասել, որ մի ինչ֊որ Ճագար ճանաչում է «Ա» տա՞ռը։

— Այո, Իա։ Գիտե՞ս, նա շատ խելացի Ճագար է։

— Խելացի՛,— արհամարհանքով ասաց Իան եւ ինչքան ուժ ուներ սմբակով խփեց երեք փայտիկներին։

— Կրթությո՛ւն,— վշտացած բացականչեց Իան, ցատկելով իր փայտիկների վրա (նրանք արդեն վեց հատ էին)։

— Ի՞նչ բան է Գետությունը,— հարցրեց Իան եւ այնպես քացահարեց փայտիկները (որոնք արդեն տասներկու հատ էին), որ սրանք օդ թռան։— Մի ինչ֊որ Ճագարը գիտե այդ բոլո՛րը։ Հա֊հա՛։

— Ես կարծում եմ…— վարանելով ասաց Դնչիկը։

— Պետք չի՛,— ասաց Իա֊Իան։

— Ես կարծում եմ, որ մանուշակները շատ լավն են,— ասաց Դնչիկը։ Նա փունջը դրեց Իայի առաջ ու փախավ։

Հաջորդ առավոտյան Քրիստոֆեր Ռոբինի դռանը փակցված գրությունը ազդարարում էր․

ԵՍ ԳՆԱՑԻ

ՇՈՒՏՈՎ ԿՎԵՐԱԴԱՌՆԱՄ

Ք․Ռ․

Ահա թե ինչու Անտառում բոլոր բնակիչները, բացառությամբ, իհարկե, Բծավոր կամ Խոտակեր Շուտովգամի, այսուհետեւ գիտեն, թե ինչով է զբաղվում Քրիստոֆեր Ռոբինը առավոտյան։

ԳԼՈՒԽ ՏԱՍՆԵՐԵՔԵՐՈՐԴ

Որտեղ պարզվում է, որ

Վագրերը ծառ

մագլցել չգիտեն

Մի անգամ այնպես պատահեց, որ Վինի֊Թուխը ինչ֊որ բան էր մտածում։ Եվ ահա նա մտածեց, որ վատ չի լինի, եթե այցելի Իային, որովհետեւ երեկվանից չի տեսել նրան։

Նա գնում էր երգելով, երբ հանկարծ հիշեց, որ Բուին չի տեսել երեկ չէ մյուս օրվանից ու որոշեց ճանապարհին մտնել Թավուտ Անտառ ու տեսնել՝ Բուն տա՞նն է, թե՞ ոչ։

Քթի տակ դարձյալ նույն երգը մռմռալով, նա սկսեց քարից քար ցատկելով անցնել Գետը, բայց երբ հասել էր երրորդ քարին, հանկարծ անհանգստացավ․ տեսնես ինչպե՞ս են Կենգուն, Ռուն եւ Վագրը։ Թուխը մտածեց․ «Ես շատ վաղուց չեմ տեսել Ճստիկ Ռուին, եւ եթե այսօր էլ չտեսնեմ, ապա դա կլինի շա՜տ֊շատ վաղուց»։

Եվ նա նստեց քարերից մեկին, հենց Գետի մեջտեղում եւ, մտածելով թե հիմա ո՞ւր գնա, նույն երգից երգեց եւս մի կտոր։

Այդ կտորը, որ նա երգեց, մոտավորապես այսպիսին էր․

Ինչո՞վ զբաղվեմ առավոտյան,
Ասե՛ք ինձ։
Գուցե ցատկե՞լ ես սովորեմ
Ճստիկից։
Թե մեջքս շուտ կբարակի,
Իսկ դա պիտի որ ինձ սազի,
Ու բացի այդ, վատ չեմ ցատկի
Կեն,
գու֊
ի՛ց։

Արեւն այնպես քնքուշ ու տաք էր, այնպես տաք էր նաեւ նրա շողերի տակ վաղուց պառկած քարը, որ Թուխը համարյա որոշեց առավոտը նրա վրա անցկացնել։ Բայց հանկարծ նա հիշեց Ճագարին։

«Այո, Ճագարը, — ինքն իրեն ասաց Թուխը։— Ես սիրում եմ նրա հետ զրուցել։ Նա հասկանալի է խոսում։ Նա չի սիրում երկար, անհասկանալի բառեր, Բուի նման չի։ Նա պարզ, հասարակ բառեր է սիրում, օրինակ․ «Ուտենք» կամ «Հյուրասիրվիր, Թուխ»։ Այո, իմ կարծիքով, նախ եւ առաջ պետք է Ճագարին այցելել»։

Այստեղ երգին նոր կտոր ավելացավ։ Ահա դա․

Սիրալիր է Ճագարն այնքան
Դեպքից դեպք,
Հաճելի է նստել սեղան
Նրա հետ։
Նա, որ ուտել շատ է ուզում,
Նրա հետ է լեզու գտնում,
Եթե միայն չի շտապում
Ոչ
մի
տե՛ղ։

Եվ երբ Թուխը երգեց֊վերջացրեց, վեր կացավ քարից, վերադարձավ ափ ու վճռական քայլերով դեպի Ճագարի տունը շարժվեց։ Բայց մի քանի քայլ չէր արել, երբ սկսեց հարցեր տալ, իհարկե, ինքն իրեն, քանի որ նրա կողքին ոչ ոք չկար․

«Իսկ եթե Ճագարը հանկարծ տանը չլինի՞»։

«Կամ դուրս գալիս հանկարծ նորից մնամ նրա դռան մեջ, ինչպես մի անգամ արդեն եղել է, որովհետեւ նրա դուռը շատ է նեղ»։

«Չէ՞ որ ես չեմ հաստացել, բայց նրա դուռը, միանգամայն հնարավոր է, նիհարած կլինի»։

«Այո, թերեւս, այդպես լինի…»

Սեփական հարցերին այնքան համոզիչ պատասխաններ տալով, Թուխն իր համար էլ աննկատելի շարունակ դեպի ձախ էր թեքվում, մինչեւ որ հանկարծ հայտնվեց սեփական դռան առջեւ։ Ժամը տասնմեկն էր եւ, հասկանալի է, միանգամայն հարմար, որպեսզի նա մի քիչ…

Մի խոսքով, կես ժամ անց Թուխը ճանապարհեց այնտեղ, ուր իսկապես ուզում էր գնալ, այսինքն՝ Դնչիկի մոտ, եւ ճանապարհին թաթով սրբում էր շրթունքները ու երգում բավականին թմբլիկ մի երգ։ Ահա սա․

Լավ է ապրում Վինի֊Թուխը
Աշխարհո՛ւմ։
Դրա համար էլ միշտ ուրախ է
Նա երգո՛ւմ։
Ոչ, նա երբեք չի նեղանա,
Ինչ էլ ուտի, չի հաստանա,
Վինի֊Թուխը ուտելուց է
Նի֊
հա
րո՞ւմ։

Գուցե ձեզ այս տողերը այնքան էլ լավ չթվան, բայց Թուխը այս երգը երգում էր շատ արեւոտ առավոտյան, շատ առատ նախաճաշից հետո, ուստի համոզված եր, որ այն երբեւիցե իր հորինած լավագույն երգերից մեկն է։ Եվ նա երգում էր ու երգում, իրեն մեծ բավականություն պատճառելով։

Դնչիկը փոս էր փորում իր տան առաջ, անմիջապես դռան մոտ։

— Բարեւ, Դնչի՛կ,— գոռաց Վինի֊Թուխը։

— Օ՜յ, բարեւ, Թո՛ւխ,— պատասխանեց Դնչիկը, հանկարծակիի եկած վեր թռչելով։— Ես իմացա, որ դու ես։

— Ես նույնպես,— ասաց Թուխը։— ինչո՞վ ես զբաղված։

— Կաղին եմ տնկում, Թուխ, թող նրանից մեծ կաղնի աճի։ Անմիջապես տանս մոտ ինչքան ասես կաղին ունենամ, թե չէ, գիտես, ստիպված եմ լինում մինչեւ ո՜ւր գնալ։

— Իսկ եթե չաճի՞։

— Կաճի, որովհետեւ Քրիստոֆեր Ռոբինը ասաց, որ կաճի։ Դրա համար էլ տնկում եմ։

— Հը՜մ,— ասաց Թուխը։— Իսկ ես… Իսկ ես մեղրահաց կտնկեմ իմ այգում, թող հետո փեթակներ աճեն։

Դնչիկն այնքան էլ համոզված չէր դրանում։

— Կամ ավելի լավ է մեղրահացի կտորներ,— ասաց Թուխը։— Մեղրահացը մի քիչ պետք է խնայել։ Միայն վախենում եմ, այդ դեպքում ոչ թե լրիվ փեթակ աճի, այլ մի մասը, այն էլ՝ հանկարծ սխալ կտոր, որտեղ մեղուները միայն բզզում են, իսկ մեղր չեն սարքում։ Տխո՜ւր բան կլինի։

Դնչիկը համաձայնեց, որ դա իրոք բավականին տխուր բան կլինի։

— Իմիջայլոց, Թուխ, տնկելը հեշտ չի,— ասաց նա,— պետք է կարողանալ։— Եվ նա կաղինը դրեց փոսի մեջ, ծածկեց հողով ու սկսեց վրան թռչկոտել։

— Ես տնկել գիտեմ,— ասաց Վինի֊Թուխը,— որովհետեւ Քրիստոֆեր Ռոբինը ինձ ծաղիկների սերմեր տվեց՝ րանգիզներ ու պտուտակիկներ։ Ոչ, մեխիկներ։ Ես այդ սերմերը ցանել եմ եւ շուտով իմ դռան առաջ իսկական ծաղկանոց կլինի՝ րանգիզներ ու մեխիկներ։ Կամ պտուտակիկներ։

— Ես կարծում էի դրանք նարգիզ են կոչվում,— շարունակելով տեղում թռչկոտել, անվճռական ասաց Դնչիկը,— իսկ մեխիկները… մեխիկներ… Դրանք երեւի մեխակնե՛ր են։

— Ոչ, — ասաց Թուխը,— իմ ծաղիկները կոչվում են րանգիզներ ու պտուտակիկներ։

Հողը ամուր պնդացնելուց հետո Դնչիկը տոտիկները քսեց փորին ու ասաց․ «Հիմա ի՞նչ ենք անելու», իսկ Թուխը պատասխանեց․ «Տեսության գնանք Կենգույին, Ռուին եւ Վագրին», եւ Դնչիկը ասաց․ «Ա֊ա֊այո, գ֊գ֊գնանք», որովհետեւ նա դեռեւս մի քիչ վախենում էր Վագրից։ Վագրը ոչ մի վայրկյան հանգիստ չէր կարողանում կանգնել, եւ եթե բարեւում էր ձեզ, ձեր ականջներում լիքը ավազ էր լինում նույնիսկ այն բանից հետո, երբ Կենգուն ասում էր․ «Վագր, մանկիկս, զգո՛ւյշ», եւ ձեզ օգնում էր ոտքի կանգնել։

Թուխն ու Դնչիկը ճանապարհ ընկան։

Հենց այդ նույն օրը Կենգուն խիստ տնարար տրամադրության մեջ էր։ Նա որոշել էր կարգի բերել բնակարանը, հաշվել սպիտակեղենը, պարզել, թե քանի կտոր օճառ է մնացել, քանի մաքուր անձեռոցիկ է մնացել Վագրին եւ քանի մաքուր գոգնոց՝ Ռուին, այնպես, որ նա երկուսին էլ հանեց տնից, Ռուի համար սալաթով, իսկ Վագրի համար ձկան յուղով բուտերբրոդներ պատրաստելով, որպեսզի նրանք ուրախ ժամանակ անցկացնեն անտառում եւ իրենց լավ պահեն։

Ճանապարհին Վագրը պատմում էր Ռուին (որին այդ բոլորը շատ էր հետաքրքրում) այն ամենի մասին, ինչ կարողանում են անել Վագրերը։

— Իսկ թռչել նրանք կարողանո՞ւմ են,— հարցրեց Ռուն։

— Վագրե՞րը,— ասաց Վագրը։— Թռչե՞լ։ Բան գտար հարցնելո՜ւ։ Նրանք գիտես ո՜նց են թռչում։

— Օ՜,— ասաց Ռուն։— Նրանք թռչում են Բուի նմա՞ն։

— Բուից էլ լավ,— ասաց Վագրը։— Միայն թե չեն ուզում։

— Իսկ ինչո՞ւ չեն ուզում։

— Չգիտես ինչու այդ բանը նրանց դուր չի գալիս։

Բայց Ռուն դա ոչ մի կերպ չէր կարողանում հասկանալ, որովհետեւ շատ էր երազում թռչել, եւ Վագրը նրան բացատրեց, որ պետք է Վագր լինել այդ հասկանալու համար։

— Իսկ ցատկե՞լ,— հարցրեց Ռուն։— Կարո՞ղ են Վագրերը Կենգուների նման ցատկել։

— Էլի բան գտա՞ր հարցնելու,— ասաց Վագրը։— Այն էլ ո՜նց։ Երբ ուզում են, իհարկե՛։

— Իսկ ես ինչքա՜ն եմ սիրում ցատկել,— ասաց Ռուն։— Արի տեսնենք ով հեռու կցատկի, ե՞ս, թե դո՞ւ։

— Իհարկե, ես,— ասաց Վագրը,— բայց հիմա ժամանակ չկորցնենք, թե չէ կուշանանք։

— Ինչի՞ց կուշանանք։

— Այնտեղից, ուր պետք է ժամանակին հասնենք,— ասաց Վագրը քայլերն արագացնելով։

Շուտով նրանք հասան Վեց Սոճիներին։

— Իսկ ես լողալ գիտեմ,— հայտնեց Ռուն,— մի անգամ ընկա գետը ու լողացի։ Իսկ Վագրերը լողալ գիտե՞ն։

— Իհարկե, գիտեն։ Վագրերը ամեն ինչ գիտեն։

— Իսկ Թուխի նման մագլցե՞լ,— հարցրեց Ռուն, կանգնելով Վեց Սոճիներից ամեանաբարձրի մոտ եւ վերեւ նայելով։

— Աշխարհում բոլորից լավ Վագրերն են մագլցում,— ասաց Վագրը,— հազար անգամ լավ ամեն տեսակի Թուխերի՛ց։

— Նույնիսկ այս ծա՞ռը։

— Նրանք հենց այսպիսի ծառեր են մագլցում,— ասաց Վագրը։— Ամբողջ օրը մագլցում են՝ մեկ վեր, մեկ վար։

— Օ՜յ, Վագր, իսկապե՞ս։

— Հիմա կտեսնես,— վճռական ասաց Վագրը։— Նստիր մեջքիս եւ կտեսնես։

Չգիտես ինչու նա հանկարծ զգաց, որ ծառ բարձրանալը Վագրերի միակ տաղանդն է, որում ինքը համոզված է։

— Օ՜յ, Վա՛գր։ Օ՜յ Վա՛գր։ Օ՜յ Վա՛գր,— հիացմունքից ծվծվում էր Ճստիկ Ռուն։ Նա նստեց Վագրի մեջքին, եւ նրանք մագլցեցին։

Մինչեւ առաջին ճյուղին հասնելը Վագրը կրկնում էր (ինքն իրեն)․ «Մենք մագլցո՛ւմ ենք»։ Հասնելով հաջորդ ճյուղին, նա հպարտությամբ ասաց (ինքն իրեն)․ «Իզո՞ւր էի ասում, որ Վագրերը կարող են մագլցել»։ Մի քիչ էլ բարձրանալով, նա ասաց (ինքն իրեն)․ «Իհարկե, սա այնքան էլ հեշտ բան չի…»

Ավելի վեր բարձրանալով, նա ասաց․

— Չէ՞ որ իջնել էլ կա։

Իսկ ավելի֊ավելի վեր․

— Եվ դա դժվա՛ր կլինի…

— Եթե չընկնե՛նք…

— Բայց դա արդեն կլինի բոլորովի՛ն…

— Հե՛շտ։

Եվ հենց որ նա ասաց՝ «հե՛շտ», ճյուղը, որի վրա նա կանգնած էր, հանկարծ կոտրվեց, եւ, զգալով, որ ընկնում է, Վագրը հազիվ հասցրեց կառչել վերեւի ճյուղից… Հետո նա դանդաղ, շատ դանդաղ բարձրացրեց գլուխը եւ դունչը դրեց ճյուղին… Հետո բարձրացրեց հետեւի թաթերից մեկը… Հետո մյուսը… Եվ, վերջապես, նա տեղավորվեց ճյուղի վրա, ծանր շնչելով ու ափսոսալով, որ մագլցելու փոխարեն չփորձեց լողորդությամբ զբաղվել։

Ռուն իջավ Վագրի մեջքից ու նստեց կողքին։

— Օ՜յ, Վա՛գր,— ուրախ ասաց նա,— մենք արդեն կատարի՞ն ենք։

— Ոչ,— ասաց Վագրը։

— Իսկ մենք կբարձրանա՞նք կատարը։

— Ո֊ո֊ո՜չ,— փնթփնթաց Վագրը։

— Է՜֊է֊է՜,— տխրեց Ռուն, բայց նույն պահին էլ զվարթ շարունակեց։ — Ի՜նչ լավ ստացվեց, երբ դու ձեւացրեցիր, թե ընկնում ես, բայց հետո չընկար։ Մի անգա՛մ էլ փորձենք։

— Ո֊ո֊ո՜չ,— գռմռաց Վագրը։

Ռուն լռեց, բայց քիչ հետո հարցրեց․

— Իսկ կարելի՞ է բուտերբրոդները ուտել։

— Ուտե՛նք,— համաձայնեց Վագրը,— ո՞ւր է։

— Ներքեւում է, ծառի տակ։

Վագրը ասաց․

— Ես կարծում եմ, լավ կլինի, եթե մի քիչ համբերենք։

Նրանք այդպես էլ արեցին։

Իսկ մինչ այդ Թուխն ու Դնչիկը շարունակում էին իրենց զբոսանքը։ Թուխը, բանաստեղծության միջոցով հայտնում էր Դնչիկին, որ ինքը «երբեք չի չաղանա, ինչ էլ ուտի չի հաստանա, որովհետեւ ուտելուց է նիհարում», իսկ Դնչիկը մտածում էր, թե արդյո՞ք շուտ կաճի իր տնկած կաղինը։

— Թո՛ւխ, նայի՜ր,— հանկարծ ճղճղաց Դնչիկը,— Սոճու վրա ինչ֊որ մեկը նստած է։

— Ճիշտ է,— ուշադիր նայելուց հետո ասաց Թուխը։— Այնտեղ ինչ֊որ գազան կա։

Դնչիկը բռնեց Թուխի թաթը, հավանաբար, որպեսզի Թուխը չվախենա։

— Դա որեւէ Գիշատիչ գազա՞ն է,— հարցրեց նա, աշխատելով ուրիշ կողմ նայել։

Թուխը գլխով արեց։

— Դա Յագուլյար է, — ասաց նա։

— Իսկ ի՞նչ են անում Յագուլյարները,— հարցրեց Դնչիկը, սրտի խորքում հուսալով, որ հիմա նրանք այդ բանը չեն անի։

— Նրանք թաքնվում են ծառի ճյուղերի մեջ եւ այնտեղից նետվում վրադ, երբ կանգնում ես ծառի տակ,— ասաց Թուխը։— Քրիստոֆեր Ռոբինը նրանց մասին ամեն ինչ պատմել է։

— Ուրեմն, արի չմոտենանք ծառին, Թուխ, թե չէ մեկ էլ տեսար նա նետվեց այնտեղից ու ոտքերը կոտրեց։

— Նրանց ոչինչ էլ չի պատահում, — ասաց Թուխը, — նրանք շատ ճարպիկ են։

Բայց, չգիտես ինչու, դա չմխիթարեց Դնչիկին։ Նա այնուամենայնիվ զգում էր, որ չպետք է մոտենալ ծառին, որտեղից, մեկ էլ տեսար, ինչ֊որ մեկը ցած նետվեց, թեկուզեւ շատ ճարպկորեն։ Նա արդեն պատրաստվում էր մի շտապ գործով տուն վազել, երբ Յագուլյարը կանչեց ծառի վրայից․

— Օգնեցեք, օգնեցեք։

— Յագուլյարներն ունեն այդպիսի սովորություն,— ասաց Թուխը, շատ գոհ, որ կարող է պարծենալ իր գիտելիքներով։ — Նրանք գոռում են՝ «օգնեցե՜ք, օգնեցե՜ք», եւ հենց որ վերեւ նայեցիր, նետվում են վրադ։

— Ես ներքեւ՛ եմ նայում, ներքեւ՛, — ամբողջ կոկորդով մեկ ճղճղաց Դնչիկը, որպեսզի հանկարծ Յագուլյարը սխալմամբ չանի այն, ինչ չպետք է անել։

Այդ նույն ճյուղից, որտեղ նստած էր Յագուլյարը, հիացական ծվծվոց լսվեց․

— Թո՛ւխն ու Դնչի՛կը։ Թո՛ւխն ու Դնչի՛կը։

Եվ Դնչիկը հանկարծ հիշեց, որ տանը ոչ մի շտապ գործ չունի եւ զգաց, որ սքանչելի օր է՝ արեւոտ ու տաք, շատ ավելի լավ, քան մինչեւ հիմա թվում էր իրեն։

— Թո՛ւխ, — կանչեց նա,— իմ կարծիքով, այդ Վագրն ու Ռո՛ւն են։

— Իմ կարծիքով նույնպես,— ասաց Թուխը։ — Իսկ ես կարծում էի, որ դա Յագուլյար է եւ… եւ էլի մի Յագուլյար։

— Հե՜յ, Ռո՛ւ,— կանչեց Դնչիկը,— ի՞նչ եք անում այդտեղ։

— Մենք չե՛նք կարողանում ցած իջնել։ Մենք չե՛նք կարողանում ցած իջնել,— հիացմունքով ծվծվում էր Ռուն։ — Լավ է, չէ՞։ Թո՛ւխ։ Ես ու Վագրը ապրում ենք ծառի վրա, Բուի նման։ Մենք սրանից հետո Մի՜շտ այստեղ ենք ապրելու։ Իսկ ես տեսնում եմ Դնչիկի տո՛ւնը։ Դնչի՛կ։ Ես այստեղից տեսնում եմ քո տո՛ւնը։ Շատ ենք բարձրացել, չէ՞։ Բուն մեզանից ցած է ապրում։ — Ո՞նց ես այդտեղ ընկել, Ռո՛ւ, — հացրցեց Դնչիկը։

— Ինձ Վագրը բերեց։ Իսկ Վագրերը չեն կարող ներքեւ մագլցել, որովհետեւ նրանց պոչը ընկնում է ոտքերի արանքը։ Նրանք միայն վերեւ են մագլցում։ Երբ մենք բարձրանում էինք, Վագրը այդ մոռացել էր, իսկ հիմա հիշել է, եւ մենք արդեն միշտ այստեղ ենք ապրելու։ Գուցե նույնիսկ ավելի վեր մագլցենք։ Ի՞նչ ասացիր, Վագր։ Ա֊ա֊ա՜։ Վագրն ասում է, որ եթե մենք ավելի վեր բարձրանանք, Դնչիկի տունն այսքան լավ չի երեւա, այնպես որ մենք կմնանք այստեղ։

Այս բոլորը լսելուց հետո Թուխը ասաց․

— Դնչի՛կ, ի՞նչ կարող ենք ձեռնարկել,— եւ ձեռքը գցեց Վագրի բուտերբրոդներին։

— Նրանք ծուղակն են ընկե՞լ,— անհանգստացած հարցրեց Դնչիկը։

Թուխը գլխով արեց։

— Իսկ դու չե՞ս կարող իջեցնել նրանց։

— Բարձրանալ կարող եմ, Դնչի՛կ։ Կարող եմ իջեցնել Ռուին, բայց Վագրին չեմ կարող իջեցնել, գիտես թե նա ինչքա՜ն ծանր է։ Հարկավոր է ուրիշ բան մտածել։

Եվ մտքի մեջ ընկած՝ նա սկսեց ծամել Ռուի բուտերբրոդները։

Վերջին բուտերբրոդն ուտելուց հետո Թուխը երեւի մի հնար գտներ, բայց նա հազիվ էր վերջին բուտերբրոդը ձեռքին առել, երբ թփերի մեջ ինչ֊որ ճյուղ կոտրվեց եւ այնտեղից դուրս եկան Քրիստոֆեր Ռոբինը եւ Իան։

— Բոլորովին չեմ զարմանա, եթե հանկարծ վաղը կարկուտ գա, — ասում էր Իան։ — Կարող է նույնիսկ մրրիկ, բուք ու բորան լինել։ Այսօր, իհարկե, լավ եղանակ է, բայց դա դեռեւս ոչինչ չի նշանակում․ ոչ մի երաշխ… ինչպես են ասում։ Երաշխ… մի խոսքով, հասկանում ես, այդ բանից չկա, թե լավ եղանակները կշարունակվեն։ Սա պարզապես պատահականություն է եւ ուրիշ ոչինչ։

— Ահա եւ Թո՛ւխը, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։ Նրան երեւի չէր հետաքրքրում՝ լավ եղանակը պատահական է, թե ոչ, միայն թե լավը լիներ։— Բարեւ, Թո՛ւխ։

— Քրիստոֆեր Ռոբինը կիմանա, թե ինչ պետք է անել, — ուրախացավ Դնչիկը։

Նա ու Թուխը վազեցին Քրիստոֆեր Ռոբինին ընդառաջ։

— Քրիստոֆեր Ռոբին… — սկսեց Թուխը։

— Եվ Իա,— ասաց Իան։

— Վագրն ու Ռուն բարձրացել են Սոճու վրա եւ չեն կարողանում իջնել…

— Իսկ ես հենց նոր ասում էի։— ընդհատեց Դնչիկը, — որ միայն Քրիստոֆեր Ռոբինն է կարող։

— Իա֊իան նույնպես,— ասաց Իան, նորից հիշեցնելով, որ մոռացել են իրար բարեւել։

— Եթե դուք երկուսով այստեղ լինեիք, մենք կկարողանայինք որեւէ հնար գտնել,— ասացին Թուխն ու Դնչիկը։

Քրիստոֆեր Ռոբինը նայեց վեր, տեսավ Վագրին ու Ռուին եւ փորձեց որեւէ հնար գտնել։

— Ես կարծում եմ, — խորիմաստ ասաց Դնչիկը,— որ եթե Իան կանգնի ծառի տակ, Թուխը բարձրանա նրա մեջքին, իսկ ես կանգնեմ Թուխի ուսերին…

— Եվ եթե Իայի մեջքը հանկարծ կոտրվի, մենք մի կուշտ կծիծաղենք․ հա֊հա֊հա, — ասաց Իան։ — Շատ հաճելի զբաղմունք է, խոսք չկա, չափազանց զվարճալի, բայց, վախենում եմ, քիչ օգտակար։

— Ես…— խեղճացած ասաց Դնչիկը, — ես միայն մտածում էի…

— Դու իսկապես կարծում ես, որ քո մեջքը կջարդվի՞, — զարմացած հարցրեց Թուխը։

— Առանց փորձելու դժվար է որեւէ բան ասել, սիրելի Վինի։ Ամբողջ հետաքրքրությունն էլ հենց դրա մեջ է։

Թուխը հոգոց հանեց, եւ նրանք կրկին սկսեցին մտածել։

— Ուռա՜, ես գտա, — հանկարծ բացականչեց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

— Լսիր ուշադիր, փոքրիկ Դնչիկ,— ասաց Իան, — եւ դու շուտով կիմանաս, թե մենք ինչ ենք ձեռնարկելու։

— Ես կհանեմ վերնաշապիկս, մենք կբռնենք չորս ծայրերից, իսկ Ռուն ու Վագրը կցատկեն վրան։ Նրանց ոչինչ չի պատահի, պարզապես մի քիչ կճոճվեն։

— Ինչպես Վագրին իջեցնենք ծառից, որ ոչ ոք չվնասվի,— ասաց Իա֊Իան։ — Այս օրենքը ականջիդ օղ արա, հարգելի Դնչիկ, եւ ամեն ինչ լավ կլինի։

Բայց հարգելի Դնչիկը ոչինչ չէր լսում, այնքան որ հուզվել էր Քրիստոֆեր Ռոբինի երկնագույն շալվարակապերը նորից տեսնելու մտքից։ Նա դրանք մի անգամ արդեն տեսել էր, երբ շատ փոքր էր եղել եւ այն ժամանակ այնպես էր հուզվել, որ ստիպված էին եղել նրան սովորականից կես ժամ շուտ պառկեցնել քնելու։

Եվ այդ օրվանից Դնչիկը երազում էր ստուգել, արդյոք դրանք այդքան երկնագույն են ու օգտակար, ինչպես իրեն թվացել էր։

Եվ երբ Քրիստոֆեր Ռոբինը հանեց վերնաշապիկն, ու Դնչիկի բոլոր սպասելիքները լիովին իրականացան, ուրախությունից նա ներեց Իային, ժպտաց նրան եւ նույնիսկ բռնեց վերնաշապիկի նույն ծայրից։ Իսկ Իան փսփսաց նրա ականջին․

— Նույնիսկ հիմա չի կարելի երաշխավորել, որ դժբախտ պատահար չի լինի։ Դժբախտ պատահարները շատ տարօրինակ բաներ են։ Նրանք սովորաբար պատահում են բոլորովին պատահաբար։

Երբ Ճստիկ Ռուն հասկացավ, թե ինչ պետք է անի, այնպես հուզվեց, այնպես ուրախացավ, որ ծվծվաց․

— Վա՛գր, Վա՛գր, մենք հիմա ցատկելո՛ւ ենք։ Տես, թե ո՜նց եմ ցատկելու։ Պարզապես թռչեո՜ւ եմ, այ, կտեսնե՛ս։ Իսկ Վագրերը կարո՞ղ են։ Քրիստոֆեր Ռոբի՛ն։ Ես եկա՛,— կանչեց նա ու իրեն նետեց փրկարար վերնաշապիկի ճիշտ մեջտեղը։

Նա այնքան թափով էր ցատկել, որ վերնաշապիկը նրան հետ շպրտեց, եւ Ռուն դեռ երկար ժամանակ ճախրում էր օդում, շարունակելով հիացած ծվծվալ՝ «օ՜,օ՜»։

Վերջապես նա վայրէջք կատարեց ու ասաց․ «Ինչ լա՜վ էր, ինչ լա՜վ էր, լա՜վ էր, չէ՞» եւ նրան ցած իջեցրին։

— Թռի՛ր, Վա՛գր,— կանչում էր նա։ — Շատ հե՛շտ է։

Բայց Վագրը կպել էր ճյուղից եւ չէր էլ մտածում թռչել։ Նա ասում էր ինքն իրեն․ «Իհարկե, ցատկող կենդանիների համար, ինչպիսիք են Կենգուները, դա հասարակ բան է, իսկ լողացող կենդանիների համար, ինչպիսիք ենք մենք՝ Վագրերս, այնքան էլ հեշտ չի, ինչպես թվում է ոմանց»։

Եվ նա, չգիտես ինչու, հանկարծ պատկերացրեց, որ մեջքի վրա պառկած լողում է գետում, ուրախ սուզվում սառը ջրի մեջ, եւ զգաց, որ դա Վագրերի իսկական տարերքն է։

— Թռի՛ր, թռի՛ր,— կանչում էր Քրիստոֆեր Ռոբինը։ — Մի՛ վախեցիր։

— Մ֊մ֊մի րոպե, — ասաց Վագրը, — ինչ֊որ բան է ընկել աչքս։

Եվ նա դանդաղ, շատ դանդաղ, սողաց դեպի ճյուղի ծայրը։

— Թռի՛ր, թռի՛ր, շատ հե՛շտ է,— ծվծվում էր Ճստիկ Ռուն։

Եվ հանկարծ Վագրը, իր կամքից անկախ, զգաց որ դա իսկապես շատ հեշտ է։

— Վա՜յ, — գոռաց նա, սարսափած զգալով, որ ծառը կայծակի արագությամբ սլանում է իր կողքով։

— Զգուշացե՛ք, — գոռաց Քրիստոֆեր Ռոբինը փրկիչներին։

Լսվեց թրխկոց, վերնաշապիկը պատռվեց, եւ բարեկամներն իրար գլխի թափվեցին։

Առաջինը ոտքի կանգնեցին Քրիստոֆեր Ռոբինը, Թուխը եւ Դնչիկը, հետո ոտքի կանգնեցրին Վագրին, իսկ բոլորից ներքեւում, իհարկե, Իան էր։

— Իա, սիրելի՛ս, հո չե՞ս վնասվել, — բացականչեց Քրիստոֆեր Ռոբինը։ — Ոչ մի տեղդ չի՞ ցավում, — նա իշուկին օգնեց ոտքի կանգնել ու մեջքից թափ տվեց փոշին։

Իան երկար ժամանակ չէր խոսում։

Հետո նա հարցրեց․

— Վագրն այստե՞ղ է։

Վագրը այստեղ էր եւ նորից՝ բարձր տրամադրության մեջ։

— Այստեղ է,— ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը, — ողջ ու առողջ։

— Դե ի՛նչ, — ասաց Իան, այդ դեպքում նրան շնորհակալություն հայտնեք իմ անունից։

ԳԼՈՒԽ ՏԱՍՆՉՈՐՍԵՐՈՐԴ

Որտեղ Վինի֊Թուխը

նոր խաղ է

հնարում, իսկ Իան

մասնակցում է

խաղին

Հասնելով Անտառի ծայրին, Գետակը մեծացավ֊մեծացավ ու դարձավ իսկական Գետ։ Եվ մեծանալով, նա այլեւս գժություն չէր անում, չէր թռչկոտում ու գլուխկոնծի տալիս, ինչպես սկզբում, փոքր ժամանակ, այլ հոսում էր լրջացած, հանդարտ ու անշտապ։ Հիմա նա գիտեր, թե ուր է գնում եւ ասում է ինքն իրեն․ «Շտապելու բան չկա։ Երբեւիցե բոլորս էլ այնտեղ կլինենք»։ Իսկ նրա մեջ թափվող փոքրիկ առվակները գլուխները կորցրած վազում էին Անտառով, փայլատակում էին մեկ այստեղ, մեկ այնտեղ, մեկ այնտեղ․ չէ՞ որ նրանք դեռ այնքա՜ն շատ բան պիտի հասցնեին տեսնել ու իմանալ։

Լայն արահետը, որը, թերեւս, կարելի էր ճանապարհ անվանել, Անտառ էր գալիս Արտաքին Աշխարհից, բայց նախքան Անտառ մտնելը պետք է անցներ Գետի վրայով։ Եվ այնտեղ, ուր Ճանապարհն ու Գետը հանդիպում էին, փայտե կամրջակ կար, համարյա նույնքան լայն, որքան ճանապարհը, եւ երկու կողմից փայտե ճաղաշարք ուներ։ Քրիստոֆեր Ռոբինը, եթե ուզենար, կարող էր ծնոտը հենել վերին ճաղաշարին․ բայց շատ ավելի հետաքրքիր էր կանգնել ներքեւի ճաղաշարի վրա ու կռացած նայել առանց շտապելու ինչ֊որ տեղ գնացող գետին։ Վինի֊Թուխը, եթե ուզենար, կարող էր ծնոտը հասցնել ներքեւի ճաղաշարին, բայց շատ ավելի հետաքրքիր էր գլուխը մտցնել ճաղաշարի տակ եւ փորին պառկած նայել դանդաղ հոսող Գետին։ Իսկ Դնչիկի ու Ռուի համար դա Գետով սքանչանալու միակ հնարավոր ձեւն էր, որովհետեւ նրանք այնքան փոքրիկ էին, որ ոչ մի կերպ չէին կարող հասնել նույնիսկ ներքեւի ճաղաշարին։ Նրանք պառկում էին ճաղաշարի տակ եւ Գետին նայու… Իսկ Գետը հոսում էր, դանդաղ ու հանդարտ՝ չէ՞ որ շտապելու բան չուներ․

Մի անգամ կամրջակի ճանապարհին Վինի֊Թուխը փորձում էր որեւէ երգ հորինել եղեւնու կոների մասին, որովհետեւ չորս կողմը կոներ էին թափված, իսկ Վինի֊Թուխը բանաստեղծական տրամադրության մեջ էր։ Նա մի կոն վերցրեց, նայեց ու ասաց ինքն իրեն․ «Սա շատ լավ կոն է եւ չի կարող պատահել, որ ինչ֊որ բանի հետ չհանգավորվի»։ Սկզբում նա ոչինչ չէր կարողանում հորինել, իսկ հետո նրա մտքով ահա թե ինչ անցավ․

Եղեւնու վրա աճում են կոներ,
Նրանցից մեկն էլ, Վինի֊Թուխ, քոնն էր։

— Բայց սա այնքան ճիշտ չի, — ասաց նա, — որովհետեւ միշտ էլ ինչքան ասես կարող եմ կոն հավաքել։ Բայց մենք իրար հետ շատ լավ ենք հանգավորվում՝ «կոներ֊քոնն էր»։

Այստեղ նրա մտքով նոր երկտող անցավ․

Զարմանալի է, որ չար Գայլերին
Համով չի թվում կանաչ եղեւնին։

— Գայլերն ու եղեւնին այնքան էլ լավ չեն հանգավորվում, — բացատրեց Թուխը, — «Գայլերին֊եղեւնին», — եւ շարունակեց․

Իսկ Սկյուռիկն ու այդ նույն եղեւնին
Բարեկամներ են անբաժան ու հին։

Վինի֊Թուխը արդեն մոտեցել էր կամրջակին։ Եվ քանի որ ոտքի տակ չէր նայում, սայթաքեց, եւ կոնը դուրս պրծավ նրա թաթերից ու ընկավ ջուրը։

— Ափսո՜ս, — ասաց Թուխը, նայելով, թե ինչպես է կոնը կամրջակի կողմը լողում։ Նա ուզում էր գնալ նոր կոնի հետեւից, որը նույնպես կարելի կլիներ հանգավորել, բայց մտածեց, որ ավելի լավ կլիներ, եթե պարզապես նայի Գետին, սքանչելի օր էր․ Վինի֊Թուխը պառկեց փորին եւ սկսեց նայել Գետին, որ դանդաղ ու անշտապ գլորվում էր հեռուն…

Եվ հանկարծ կամրջի տակից հայտնվեց նրա կոնը։

— Ա՛յ քեզ բա՜ն, — զարմացավ Թուխը։ — Ջուրն ընկավ մյուս կողմում, բայց այս կողմից է դուրս գալիս։ Տեսնես բոլոր կոնե՞րն են այդպես անում։

Թուխը գնաց ու նոր կոներ հավաքեց։

Այո՛, դրանք էլ նույնն արեցին։

Այդ ժամանակ Թուխը միանգամից երկու կոն գցեց ու սկսեց սպասել, թե որը առաջինը կերեւա։ Նրանցից մեկը առաջինը դուրս լողաց կամրջի տակից, բայց քանի որ կոները շատ միանման էին, Թուխը չիմացավ, թե դա որ մեկն է․ այն, որ մտքում պահե՞լ էր, թե՞ մյուսը։ Ուստի հաջորդ անգամ նա գցեց մի շատ մեծ ու մի շատ փոքր կոն եւ ինչպես էլ կարծում էր՝ մեծը առաջինը երեւաց, իսկ փոքրը կամրջի տակից դուրս լողաց վերջինը։ Այնպես որ Թուխը շահեց միանգամից երկու անգամ, որովհետեւ մտածել էր, որ փոքրը վերջինը կերեւա։

Եվ երբ Վինի֊Թուխը գնաց տուն թեյ խմելու, նա արդեն հաղթել էր երեսունվեց, իսկ պարտվել քսանութ անգամ։ Մի խոսքով, հաղթել էր։ Երեսունվեցից հանեք քսանութ եւ կիմանաք, թե նա քանի անգամ էր հաղթել։

Ահա այսպես ծնվեց այդ նոր խաղը։ Միայն թե հետո սկսեցին խաղալ փայտիկներով, որովհետեւ փայտիկներն ավելի հեշտ էր տարբերել մեկը մյուսից։

Եվ ահա մի անգամ Վինի֊Թուխը, Դնչիկը, Ճագարն ու Ճստիկ Ռուն առավոտից տարված էին այդ խաղով։ Ճագարի ազդանշանով նրանք փայտիկները ջուրն էին գցում, իսկ հետո գլխապատառ սլանում էին կամրջակի մյուս կողմը ու ներքեւ նայում, սպասելով, թե ում փայտիկը կերեւա առաջինը։ Ստիպված էին լինում երկար սպասել, որովհետեւ Գետն այդ օրը այնքան ալարկոտ էր, որ թվում էր, ընդհանրապես մտադիր չէ տեղից շարժվել։

— Իմը երեւա՛ց, — ճչաց Ռուն։ — Չէ՛, իմը չի՛, սա ուրիշինն է։ Սա քոնը չի՞, Դնչի՛կ։ Ես կարծում էի իմն է, բայց իմը չի։ Ահա՛ իմը։ Չէ, իմը չի՛։ Դա քոնը չի՞, Թո՛ւխ։

— Չէ, — պատասխանում էր Թուխը։

— Երեւի իմ փայտիկը կորել է, — ասաց Ռուն։ — Ճագար, քո փայտիկը կորե՞լ է։ Դնչիկ, իսկ քո փայտիկը կորե՞լ է։

— Նրանք միշտ էլ իրենց սպասեցնել են տալիս ավելի շատ, քան դուք կարծում եք, — ասաց Ճագարը։

— Հիմա նրանք ինչքա՞ն սպասեցնել կտալ, — հարցրեց Ռուն։

— Քոնը երեւաց, Դնչիկ, — հանկարծ ասաց Թուխը։

— Իմը մոխրագույն էր, — ասաց Դնչիկը, չհամարձակվելով շատ կախվել, որովհետեւ Գետն ընկնելուց սարսափում էր։

— Այո, այո, արդեն տեսնում եմ, իմ կողմն է լողում։

Ամենից շատ Ճագարն էր առաջ կախվել եւ խիստ զարմանում էր, որ իր փայտիկն էլի չի երեւում։ Ճստիկ Ռուն թռչկոտում էր տեղում ու լարած տիկնիկի նման անդադար ծվծվում էր․ «Փայտի՛կ, փայտի՛կ, շուտ արի՛։ Փայտի՛կ, փայտի՛կ, շուտ արի՛»։ Իսկ Դնչիկը սոսկալի հուզվում էր․ չէ որ առայժմ միայն նրա փայտիկն էր երեւացել (Թուխի ասելով), իսկ դա նշանակում էր որ նա հաղթելու է։

— Հիմա դուրս կլողա, — ասաց Թուխը, — ուշադրությո՛ւն։

— Համոզվա՞ծ ես, որ իմն է, — հուզված ճղճղաց Դնչիկը։

— Այո, որովհետեւ շատ մեծ է ու մոխրագույն։ Ահա, ահա դո՛ւրս է գալիս։ Շատ մեծ, մոխրագույն… Վա՜յ չէ, փայտիկ չի՛։ Սա Իա֊Իա՛ն է։

Եվ իրոք։ Կամրջի տակից դուրս լողաց Իա֊Իան։

— Իա՜, — միաբերան կանչեցին բոլորը։

Այո, հանգիստ ու հանդիսավոր, չորս ոտքերը արժանապատվությամբ երկինք տնկած, Գետում լողում էր Իա֊Իան։

— Սա Իան է, — հուզմունքից իրեն կորցրած, ծվծված Ճստիկ Ռուն։

— Մի՞թե, — պատասխանեց Իան։ Նա ընկավ մի ոչ մեծ ջրապտուտի մեջ եւ երեք անգամ պտտվեց իր առանցքի շուրջը։ — Ես էլ մտածում էի․ «Տեսնես սա ո՞վ է»։

— Ես չգիտեի, որ դու էլ ես խաղում, — ասաց Ռուն։

— Ես չեմ խաղում, — պատասխանեց Իան, — մտադիր էլ չեմ։

— Ուրեմն, ի՞նչ ես անում, — հարցրեց Ճագարը։

— Փորձիր գուշակել, Ճագար։ Հո՞ղ եմ փորում։ Սխա՛լ է։ Թռչկոտում եմ կաղնու ճյուղերի վրա՞։ Դարձյա՛լ սխալվեցիր։ Սպասում եմ, որ ինձ օգնեն դուրս գամ Գետի՞ց։ Հիմա ճի՛շտ է։ Ճագարին մտածելու ժամանակ տվեք, եւ նա իսկույն գլխի կընկնի։

— Իա, — շփոթված ասաց Թուխը։ — Իսկ մենք ինչ… Ուզում եմ ասել՝ մենք ինչպես… Դու կարծում ես, եթե մենք…

— Այո, — ասաց Իան, — իհարկե։ Քո ենթադրություններից մեկը բացարձակ ճիշտ է։ Շնորհակալություն, Թո՛ւխ։

— Նա անընդհատ պտտվո՛ւմ է տեղում, — ասաց Ճստիկ Ռուն, կլանված այդ տեսարանով։

— Իսկ ինչո՞ւ չէ, — սառը պատասխանեց Իան։

— Ես էլ լողալ գիտեմ, — հպարտությամբ ասաց Ռուն։

— Բայց ոչ շրջանաձեւ, — ասաց Իան, — Շրջանաձեւը լողի ամենաբարդ ձեւն է։ Ճիշտն ասած, ես այսօր մտադիր չէի լողորդությամբ զբաղվել, — շարունակեց նա, դանդաղ պտտվելով, — բայց քանի որ առիթ է եղել, ապա, կարծում եմ, որ պտուտակաձեւ թեթեւ շարժումը աջից ձախ… Կամ, ավելի շուտ, — ավելացրեց նա, ընկնելով հաջորդ ջրապտույտի մեջ, — ձախից աջ։ Բոլոր հանգամանքներում, սա իմ անձնական գո՛րծն է։

Լռություն տիրեց։ Բոլորը մտածում էին։

— Ես, կարծես թե, մի բան մտածել եմ, — ասաց վերջապես Թուխը։ — Բայց համոզված չեմ, որ լավ բան եմ մտածել։

— Ես նույնպես, — ասաց Իան։

— Դուրս տուր, Թուխ, — ասաց Ճագարը։ — Խոսի՛ր։

— Եթե մենք քարեր գցենք գետը, Իայի մի կողմում ալիքներ կբարձրանան, եւ այդ ալիքները Իային ափ կհանեն։

— Դա շատ լավ Գաղափար է, — ասաց Ճագարը։

Վինի֊Թուխը զվարթացավ։

— Չափազանց, — ասաց Իան։ — Երբ ես ցանկանամ, որ ինձ քարկոծեն, Վինի֊Թուխ, կհայտնեմ ձեզ։

— Իսկ եթե հանկարծ քարերը պատահաբար կպչեն Իայի՞ն,— անհանգստացավ Դնչիկը։

— Կամ էլ պատահաբար չկպչեն ինձ, — ասաց Իան։ — Ծանր ու թեթեւ արա բոլոր հնարավորությունները, Դնչի՛կ, նախքան կսկսենք զվարճանալ։

Բայց Վինի֊Թուխը արդեն բերել էր ամենամեծ քարը, որ կարողացել էր բարձրացնել եւ թաթերի մեջ առած, կռացել էր ջրի վրա։

— Ես չեմ խփի, Իա, ես պարզապես կգցեմ, — բացատրեց նա։ — Այդ դեպքում ես արդեն չեմ վրիպի, այսինքն՝ ուզում եմ ասել, քեզ չեմ դիպչի։ Չես կարող գոնե մի վայրկյան չպտտվել, որ կարողանամ նշան բռնել։

— Ոչ, ասաց Իան, — պտտվել ինձ դուր է գալիս։

Ճագարը զգաց, որ արդեն ժամանակն է ղեկավարությունը իր ձեռքն առնելու։

— Թուխ, — ասաց նա, — երբ ես կասեմ՝ «գցիր», դու քարը կգցես։ Իա֊Իա, երբ ես ասեմ՝ «գցիր», Թուխը բաց է թողնելու քարը։

— Շան շնորհակալ եմ, Ճագար։ Բայց, կարծում եմ, առանց քո օգնության էլ այդ կիմանամ։

— Թուխ, պատրա՞ստ ես, Դնչի՞կ, հեռացիր Թուխից, դու նրան խանգարում ես։ Ռու, մի քիչ հետ գնա։ Բոլորը պատրա՞ստ են՞

— Ոչ, — ասաց Իան։

— Գցի՛ր, — գոռաց Ճագարը։

Թուխը բաց թողեց քարը։ Լսվեց ուժեղ ճողփյուն, եւ Իա֊Իան անհետացավ…

Շատ հուզիչ պահ էր, հատկապես դիտողների համար։ Նրանք նայում էին աչքերը չռած։ Նույնիսկ Դնչիկի փայտիկը, որ երեւաց կամրջակի տակից, Ճագարի փայտիկից առաջ ընկած, նրանց այնպես չուրախացրեց, ինչպես կարելի էր սպասել։ Իսկ հետո, ճիշտ այն պահին, երբ Թուխն արդեն սկսել էր մտածել, որ, հավանորեն, ինքը սխալ քար է ընտրել կամ սխալ գետ, կամ էլ ոչ ճիշտ օր՝ իր Գաղափարի համար, առափնյա ծանծաղուտում ինչ֊որ մոխրագույն բան երեւաց։ Կամաց֊կամաց այդ բանը ավելի ու ավելի էր մեծանում… եւ, վերջապես, պարզ դարձավ, որ դա Իան է դուրս գալիս ջրից։

Համերաշխ աղմուկով՝ բարեկամները վազեցին Իայի մոտ։ Նրան հրում էին ու քաշում, քաշում էին ու հրում, եւ վերջապես Իան չորս ոտքով կանգնեց ամուր հողի վրա։

— Օ՛յ, Իա՛, ո՞նց ես թրջվել, — տոտիկի ծայրով դիպչելով նրան, ասաց Դնչիկը։

Իան թափ տվեց իրեն ու խնդրեց, որ Դնչիկին բացատրեն, թե ինչ է տեղի ունենում, երբ ջրի մեջ են գտնվում բավականին երկար ժամանակ։

— Կեցցե՛ս, Թուխ, — մեծահոգաբար ասաց Ճագարը։ — Խոստովանում եմ, որ իմ ու քո գլխում իրոք հրաշալի Գաղափար ծնվեց։

— Ի՞նչ Գաղափար, — հարցրեց Իան։

— Քեզ այսպես ափ հանել։

— Ափ հանե՞լ, — զարմացավ Իան։ — Ինձ ա՞փ հանել։ Ինչ է, դուք մտածում եք, որ ինձ ա՞փ եք հանել։ Այո՞։ Ես պարզապես սուզվեցի։ Թուխը վիթխարի քարը նետեց վրաս, եւ, որպեսզի խուսափեմ ծանր հարվածից, ես սուզվեցի ու դեպի ափ լողացի։

— Ճիշտ չի, — Թուխին մխիթարելու համար նրա ականջին շշնջաց Դնչիկը։

— Ես էլ եմ կարծում, — անվստահ ասաց Թուխը։

— Իան միշտ այդպես նեղացկոտ է, — շարունակեց Դնչիկը։ — Անձամբ ես գտնում եմ, որ դու շատ լավ էիր մտածել։

Թուխը մի քիչ մխիթարվեց։ Եվ իսկապես, եթե Արջի գլխում (որտեղ, ի միջի այլոց, ուղեղի փոխարեն թեփ է լցված) միտք է ծնվում, ապա շատ հնարավոր է, որ այդ միտքը գործնական թվա, քանի դեռ գլխում է, եւ բոլորովին ոչ այդպիսին, երբ դուրս է գալիս այնտեղից ու այն բոլորն են տեսնում։ Բայց ինչ էլ որ լիներ, Իան եղել էր գետի մեջ, իսկ հիմա այնտեղ չէր, ուրմեն, Թուխը ոչ մի վատ բան չէր արել։

— Ինչպե՞ս եղավ, որ ընկար ջուրը, Իա, — հարցրեց Ճագարը, Դնչիկի թաշկինակով սրբելով նրան։

— Ես չեմ ընկալ…

— Ուրեմն, ինչպե՞ս…

— Ինձ վրա ՀԱՐՁԱԿՎԵՑԻՆ, — ասաց Իան։

— Օ՜յ, — ծվծվաց Ռուն, — քեզ հրե՞լ են։

— Ինչ֊որ մեկը ՀԱՐՁԱԿՎԵՑ վրաս։ Գետափում կանգնած ես մտորում էի, մտորում էի, հույս ունեմ ձեզանից գոնե մեկին այս բառը ծանոթ կլինի, երբ հանկարծ ՈՒԺԵՂ ՀԱՐՎԱԾ զգացի։

— Իա՜, — հառաչեցին բոլորը։

— Դու համոզվա՞ծ ես, որ չես սայթաքել, — խոհեմաբար հարցրեց Ճագարը։

— Իհարկե՛, սայթաքել եմ։ Եթե դուք կանգնած եք Գետի թեք ափին եւ ինչ֊որ մեկը հետեւից անսպասելի ՀԱՐՁԱԿՎՈՒՄ է ձեզ վրա, դուք կսայթաքեք։ Ուրիշ էլ ի՞նչ կառաջարկեիք։

— Բայց ո՞վ էր, — հարցրեց Ռուն։

Իան չպատասխանեց։

— Երեւի, Վագրը,— անհանգստացած ասաց Դնչիկը։

— Լսիր, Իա, — հարցրեց Թուխը, — նա կատա՞կ էր անում, թե դիտավորյալ։ Ես ուզում եմ ասել…

— Ամբողջ ժամանակ ինքս եմ այդ հարցը տալիս ինձ, արջուկ Թուխ։ Նույնիսկ Գետի հատակին գտնվելիս, շարունակում էի մտածել․ «Ի՞նչ է սա՝ բարեկամական կատակ, թե մտածված հարձակում»։ Եվ երբ բարձրացա ջրի երես, պատախսանեցի ինձ․ «Մուտ գործ է»։ Հուսով եմ, հասկանում եք, թե ինչ նկատի ունեմ։

— Իսկ որտե՞ղ է Վագրը, — հարցրեց Ճագարը։

Բայց մինչ Իան կհասցներ պատասխանել, եղեգնուտում աղմուկ լսվեց, եւ եղեգների միջից դուրս եկավ ինքը՝ Վագրը։

— Ողջույն բոլորի՛ն, — ուրախ ասաց նա։

— Բարեւ, Վագր, — պատասխանեց Ճստիկ Ռուն։

Ճագարը հանկարծ սաստիկ փքվեց։

— Վագր, — ասաց նա, — բարի եղիր, խնդրում եմ, բացատրիր մեզ, թե ի՞նչ է տեղի ունեցել։

— Ե՞րբ, — հարցրեց Վագրը, փոքր֊ինչ շփոթված։

— Երբ դու հարձակվեցիր Իայի վրա ու նրան գցեցիր Գետը։

— Ես նրա վրա չեմ հարձակվել։

— Հարձակվե՛լ ես, — մռայլ պատասխանեց Իան։

— Չէ, չեմ հարձակվել։ Ես պարզապես հազում էի։ Ես պատահաբար կանգնած էի Իայի հետեւը եւ ասացի․ «ՀՌՌՌՌ — ՕՓՓ — ՓՇՇՇՇԸ՛»։

— Ի՞նչ պատահեց, Դնչիկ, — հարցրեց Ճագարը, օգնելով նրան ոտքի կանգնել։ — Ամեն ինչ կարգի՞ն է։

— Ես հանկարծակիի եկա, — դողացող ձայնով ասաց Դնչիկը։

— Այ, հենց սա էլ ես անվանում եմ ՀԱՐՁԱԿՎԵԼ, — ասաց Իան, — երբ անսպասելի ոստնում են սրա֊նրա վրա։ Խիստ անհաճո սովորություն է։ Ես առարկություն չունեմ, թող Վագրը ապրի Անտառում, — շարունակեց նա, — որովհետեւ Անտառը մեծ է, եւ ցատկելու ու վազվզելու համար տեղ ինչքան ասես կա։ Բայց ես չեմ հասկանում, թե ինչու նա պիտի Անտառի իմ փոքրիկ անկյունը գա ու ՀԱՐՁԱԿՎԻ վրաս։ Մի բան, որ իմ անկյունում առանձնապես տեսարժան բան էլ չկա։ Իհարկե, նրանց համար, ովքեր սիրում են ցուրտ, խոնավություն ու փշեր, այդ վայրը իր հմայքը ունը, բայց մնացած առումներով դա շատ սովորական անկյուն է։ Եվ եթե որեւէ մեկի խելքին փչում է հարձակ…

— Ես չեմ հարձակվել, ես հազացել եմ, — համառորեն ասաց Վագրը։

— Գետի հատակը սուզվողի համար դա միեւնույն բանն է, — նկատեց Իան։

— Ուրեմն, այսպես, — ասաց Ճագարը, — այս առիթով ես միայն հետեւյալը կասեմ… Ախ, ահա եւ Քրիստոֆեր Ռոբինը, ավելի լավ է թող նա ասի։

Քրիստոֆեր Ռոբինը քայլում էր արահետով այնպիսի արեւոտ ու անամպ տրամադրությամբ, որ կարելի էր կարծել, թե տասնինն անգամ երկուսի պատասխանը գտնելը դատարկ բան է, եւ մտածում էր, որ եթե այս սքանչելի օրով բարձրանա ներքեւի ճաղաշարի վրա ու կռացած Գետին նայի՝ ամեն ինչ֊ամեն ինչ կիմանա աշխարհի մասին, իսկ հետո կպատմի Թուխին, որը դեռեւս ոչ բոլորը գիտե։ Բայց երբ մոտեցավ կամրջին ու տեսավ իր բարեկամներին, հասկացավ, որ սա բոլորովին ուրիշ օր է, այնպիսի օր, երբ հարկավոր է ինչ֊որ բան անել։

— Ահա թե ինչ է եղել, Քրիստոֆեր Ռոբին, — սկսեց Ճագարը։ Վագրը…

— Այդպիսի բան չի եղել, — ասաց Վագրը։

— Նա չէր ուզում, իհարկե, հո չէ՞ր ուզում այդ անել, — ասաց Թուխը։

— Նա պարզապես անհանգիստ է ստեղծված, — ասաց Դնչիկը։

— Վա՛գր, հապա փորձիր հարձակվել վրաս, — տաքացած հայտարարեց Ճստիկ Ռուն։ — Իա՛, հիմա Վագրը կփորձի հարձակվել վրաս։ Դնչի՛կ, ի՞նչ ես կարծում, ով…

— Դե՛, դե՛, — ասաց Ճագարը, — ես կարծում եմ, մենք կհրաժարվենք բոլորս միաժամանակ խոսելու մտքից։ Հիմա էլ հետաքրքրում է, թե ինչ կասի Քրիստոֆեր Ռոբինը։

— Ես պարզապես հազացել եմ, — ասաց Վագրը։

— Նա հարձակվել է, — ասաց Իան։

— Դե, գուցե մի քիչ հազակվել եմ, — ասաց Վագրը։

— Լռությո՛ւն, — թաթիկը տնկելով պահանջեց Ճագարը։ — Ի՞նչ է մտածում Քրիստոֆեր Ռոբինը։ Սա՛ է հարցը։

— Դե, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը, լավ չհասկանալով, թե ինչի մասին է խոսք գնում։ — Ես կարծում եմ…

— Դե՛֊դե՛, — ասացին մյուսները։

— Ես կարծում եմ, որ հիմա բոլորս կգնանք խաղալու Թուխի հնարած խաղը։

Այդպես էլ արեցին։

Եվ պատկերացնում եք, Իան, որ առաջ երբեք չէր խաղացել, բոլորից շատ էր հաղթում։

Իսկ Ճստիկ Ռուն երկու անգամ Գետն ընկավ։ Առաջին անգամ պատահաբար, իսկ երկրորդ անգամ դիտավորյալ, որովհետեւ տեսավ, որ Անտառից դուրս է գալիս Կենգուն, եւ հասկացավ, որ միեւնույն է, ստիպված է լինելու քնելու գնալ։ Ճագարն ասաց, որ կգնա նրանց հետ, իսկ Վագրն ու Իան գնացին միասին, որովհետեւ այդ խաղում («Հարկավոր է փայտիկը պտտացնելով գցել, եթե դու հասկանում ես, թե ինչ եմ ուզում ասել»), իսկ Քրիստոֆեր Ռոբինը, Դնչիկը եւ Թուխը մնացին կամրջի վրա։

Երկար ժամանակ նրանք անխոս նայում էին ցած, Գետին, եւ Գետը նույնպես չէր խոսում, որովհետեւ շատ խաղաղ ու արեւոտ կեսօր էր։

— Վագրը, ընդհանուր առմամբ, հիանալի տղա է,— ծուլորեն ասաց Դնչիկը։

— Իհարկե, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

— Ընդհանրապես, բոլորս էլ հիանալի տղաներ ենք,— ասաց Թուխը։ — Ես այդպես եմ մտածում, — ավելացրեց նա։ — Բայց ես համոզված չեմ, որ ճիշտ եմ մտածում։

— Իհարկե, դու ճիշտ ես, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

ԳԼՈՒԽ ՏԱՍՆՀԻՆԳԵՐՈՐԴ

Որտեղ

հնազանդեցնում

են Վագրին

Ճագարն ու Դնչիկը նստել էին Վինի֊Թուխի տան շքամուտքի մոտ եւ լսում էին Ճագարին։ Վինի֊Թուխը նույնպես նրանց հետ էր։ Ամառային ալարկոտ կեսօր էր, եւ Անտառը լիքն էր խաղաղ ու քնկոտ հնչյուններով, որոնք կարծես ասում էին Թուխին․ «Մի լսիր Ճագարին։ Լսիր մեզ»։ Եվ Թուխը Ճագարին չլսելու ամենահարմար դիրքն ընդունեց ու փակեց աչքերը։ Երբեմն նա աչքերը բացում էր ու ասում․ «Ա՛յ֊ա՛յ֊ա՛յ», իսկ հետո նորից փակում էր, ասելով․ «Ճի՛շտ է, ճի՛շտ է»։ Ինքը՝ Ճագարը, ամենալուրջ տեսքով շարունակ հարցնում էր․ «Դու հասկանո՞ւմ ես, թե ես ինչը նկատի ունեմ, Դնչիկ», իսկ Դնչիկը ոչ պակաս լրջությամբ գլխով էր անում, որպեսզի ցույց տա, թե ինքն ամեն ինչ֊ամեն ինչ հասկանում է։

— Մի խոսքով,— վերջապես իր միտքն ավարտեց Ճագարը,— վերջերս Վագրն այնքան Երեսառած է դարձել, որ ժամանակն է մտածել նրան հնազանդեցնելու մասին։ Իսկ դու ի՞նչ կարծիքի ես, Դնչի՛կ։

Դնչիկն ասաց, որ վագրը իսկապես սարսափելի Երեսառած է, եւ եթե գտնեն նրան հնազանդեցնելու ձեւը, ապա դա կլինի Շատ Լավ Միտք։

— Ես էլ եմ այդ կարծիքին, — ասաց Ճագարը։ — Իսկ դու ի՞նչ կասես, Թո՛ւխ։

Թուխը ցնցվելով բացեց աչքերն ու ասաց․

— Անպայմա՛ն։

— Ի՞նչը անպայման, — հարցրեց Ճագարը։

— Ինչ որ դու էիր ասում,— ասաց Թուխը։— Բացարձակապե՛ս։

Դնչիկն արմունկներով խփեց Թուխի կողքին, եւ Թուխը, որին ինչ֊որ բան ավելի ու ավելի համառորեն էր ինչ֊որ տեղ տանում, ոտքի ելավ ու սկսեց ուշկքի գալ։

— Բայց ինչպե՞ս այդ անենք,— հարցրեց Դնչիկը։

— Նրան պետք է լավ դաս տալ,— վճռականորեն ասաց Ճագարը։

«Դաս» բառը Վինի֊Թուխի մեջ անորոշ հիշողություններ արթնացրեց։

— Այնտեղ մի այսպիսի բան կար, որ կոչվում էր «Բազապատման» եւ մեկ էլ «Աղյուսիկ»,— ասաց նա։— Քրիստոֆեր Ռոբինը փորձում էր ինձ ծանոթացնել նրանց հետ, բայց դուրս չեկավ։

— Ի՞նչը դուրս չեկավ,— հարցրեց Ճագարը։

— Ո՞վ դուրս չեկավ,— հարցրեց Դնչիկը։

Թուխը գլուխն օրորեց։

— Չգիտեմ,— ասաց նա։ — Ոչինչ դուրս չեկավ։ Իսկ ինչի՞ մասին ենք խոսում։

— Թուխ, — հանդիմանեց Դնչիկը։ — Ուրեմն դու չէ՞իր լսում Ճագարին։

— Ես լսում էի, բայց ականջիս մեջ ինչ֊որ բան ընկավ։ Կրկինր, խնդրում եմ, Ճագար։

Ճագարը պատրաստ էր տասն անգամ էլ կրկնելու իր հրաշալի մտքերը, բայց հարցրեց, թե որտեղից սկսի, իսկ Վինի֊Թուխը պատասխանեց, որ, իհարկե, այնտեղից, երբ իր ականջը ինչ֊որ բան ընկավ։ Այդ ժամանակ Ճագարը հարցրեց, թե այդ երբ է եղել։

Թուխը պատասխանեց, որ լավ չի հիշում, որովհետեւ այնքան էլ ուշադիր չէր լսում։ Բայց Դնչիկը հարթեց դրությունը, ասելով, որ իրենք պարզապես մտածում էին, թե ինչպես խելքի բերեն Վագրին, որովհետեւ, չնայած բոլորն էլ նրան սիրում են, բայց չի կարելի ժխտել, որ սարսափելի Երեսառած է։

— Հիմա հասկացա,— ասաց Թուխը։

— Նա չափազանց շատ է թռչկոտում, — ասաց Ճագարը, — եւ մեր առջեւ էլ կթռչկոտի։ Հա֊հա֊հա՜։

Թուխը փորձեց մտածել, բայց այն բոլորը, ինչ անցնում էր նրա մտքով, միանգամայն անօգուտ էր։ Եվ նա կամացուկ երգեց ահա սա․

Եթե Ճագարը
Քիչ խոշոր լիներ,
Ու եթե Վագրը
Մի քիչ հեզ լիներ,
Հիմար խաղերը
Սիրելի Վագրի
Ճագարին այդքան
Չէին վախեցնի։
Եթե միայն թե,
Եթե միայն թե,
Եթե միայն թե
Ճագարը մի քիչ,
Մի քիչ բոյ քաշի։

— Ի՞նչ է Թուխը ֆսֆսացնում, — հարցրեց Ճագարը։— Որեւէ խելացի բա՞ն։

— Չէ,— տխուր ասաց Թուխը։

— Իսկ ես Գաղափար ունեմ, — ասաց Ճագարը, — ահա թե ինչպիսին․ Վագրին մեզ հետ արշավի կտանենք մի այնպիսի տեղ, որտեղ նա երբեք չի եղել, եւ իբր թե կկորցնենք այնտեղ։ Հաջորդ առավոտյան մենք կգնանք նրան կգտնենք, եւ այն ժամանակ, հիշեցեք իմ խոսքերը, այն ժամանակ Վագրն արդեն բոլորովին ուրիշ կլինի…

— Ինչո՞ւ, — հարցրեց Վինի֊Թուխը։

— Որովհետեւ նա դարձած կլինի Համեստ Վագր։ Որովհետեւ նա կդառնա Տխուր Վագր, Փոքրիկ Վագր, Խաղաղ ու Հարգալից Վագր, Հեզ Վագր, Վագր, որ ասում է․ «Սիրելի Ճագար, որքան ուրա՜խ եմ, որ տեսնում եմ քեզ»։ Ահա՛ թե ինչու։

— Իսկ նա ուրախ կլինի՞, եթե ինձ՝ Դնչիկիս տեսնի։

— Իհա՛րկե։

— Դա լավ է, — ասաց Թուխը։

— Բայց ես չէի ուզենա, որ նա միշտ Տխուր լինի, — անվստահ ասաց Դնչիկը։

— Վագրերը երբեք միշտ տխուր չեն լինում, — հանգստացրեց նրան Ճագարը։ — Նրանց տրամադրությունը զարմանալի կերպով արագ է բարձրանում։ Ես այդ մասին հարցրել եմ Բուին, պարզապես ճշտելու համար, եւ նա հաստատեց, որ Վագրերի տրամադրությունը իրոք շատ փոփոխական է, իհարկե, վատից դեպի լավը։ Բայց եթե մեզ հաջողվի ստիպել, որ Վագրը Փոքր ու Տխուր լինի գոնե հինգ րոպե, մենք արդեն բարի գործ կատարած կլինենք։

— Իսկ ի՞նչ կասեր Քրիստոֆեր Ռոբինը, եթե իմանար, — հարցրեց Դնչիկը։

— Ահա թե ինչ, — ասաց Ճագարը։ — Նա կասեր․ «Դնչի՛կ, դու բարի գործ ես կատարել։ Ես ինքս այդ կանեի, եթե այսքան զբաղված չլինեի։ Շնորհակալությո՝ւն, Դնչի՛կ։ Թուխից նո՛ւյնպես շնորհակալ եմ»։ Ահա թե ինչ կասեր Քրիստոֆեր Ռոբինը։

Դնչիկը սարսափելի ուրախացավ եւ վերջնականապես հավատաց, որ իրենք բարի գործ են սկսում, իսկ քանի որ Վինի֊Թուխն ու Ճագարը նույնպես պիտի մասնակցեին այդ գործին, ուրեմն նրան կարող էր մասնակցել եւ Շատ Փոքրիկ Արարածը եւ դրանից առաջ հանգիստ սրտով քնել։

Միայն մի հարց էր մնացել չլուծված, որտե՞ղ էին կորցնելու Վագրին։

— Մենք նրան Հյուսիսային Բեւեռ կտանենք, — ասաց Ճագարը, — որովհետեւ Հյուսիսային Բեւեռը մենք շատ երկար էինք գտնում, նշանակում է, Վագրը ստիպված կլինի այն շատ, շատ, շատ երկար կորցնել։ Հա֊հա֊հա՛։

Հիմա էլ ուրախանալու հերթը Թուխինն էր։ Չէ՞ որ Հյուսիսային Բեւեռը նա էր գտել, եւ երբ գնային այնտեղ, Վագրը կտեսներ այն մակագրությունը, որ ազդարարում էր․

ՀԱՅՏՆԱԳՈՐԾԵԼ Է ՎԻՆԻ֊ԹՈՒԽԸ

ԹՈ՛ՒԽԸ ԳՏԱՎ

Եվ Վագրը կիմանա այն, ինչ հիմա, երեւի, չգիտի, այսինքն՝ թե ինչպիսի արջի հետ գործ ունի՝ Ա՛յ֊Քեզ Արջի։

Որոշվեց, որ արշավի կգնան վաղն առավոտյան, եւ Ճագարը, որ Կենգուի տնից հեռու չի ապրում, հիմա կգնա ու կհարցնի Վագրին, թե նա ինչ է մտադիր վաղն անել․ եթե զբաղված չի, գուցե միասին զբոսանքի գնան, Թուխին ու Դնչիկին էլ վերցնեն հետները։ Եվ եթե Վագրը ասի՝ «Լավ», ապա ամեն ինչ կարգին է, իսկ եթե ասի՝ «Ոչ»…

— Չի ասի, — հանգստացրեց Ճագարը, — հույսներդ ինձ վրա դրեք եւ չեք սխալվի։

Եվ նա առանց ժամանակ կորցնելու գնաց Վագրի մոտ։

Առավոտյան եղանակը վատացավ։ Արեւի ու ջերմության փոխարեն Անտառում մառախուղ էր ու ցուրտ։

Վինի֊Թուխը ոչ ցրտից էր վախենում, ոչ էլ մառախուղից, բայց երբ պատկերացրեց այն ամբողջ մեղրը, որ մեղուներն այդ օրը չէին սարքելու, սաստիկ խղճաց նրանց։ Նա այդ մասին ասաց Դնչիկին, որ եկել էր իր հետեւից, իսկ Դնչիկն ասաց, որ ինքն ավելի շատ մտածում է այն մասին, թե ինչքան ցուրտ ու տխուր է լինելու նրա համար, ում իրենք այսօր կորցնելու են Անտառի թավուտում։

Բայց երբ նրանք մոտեցան Ճագարի տանը, Ճագարն ասաց, որ եղանակը պարզապես օգնում է իրենց, որովհետեւ Վագրը միշտ առաջ է վազում, եւ հենց որ նա ծածկվի աչքից, իրենք մի կողմ կփախչեն ու այլեւս երբեք նրան չեն տեսնի։

— Բոլորովի՞ն երբեք, — հարցրեց Դնչիկը։

— Դե չէ, այնքան ժամանակ, մինչեւ որ կգտնեն նրան, Դնչիկը։ Մինչեւ վաղը կամ էլ մինչեւ մի այլ ժամանակ։ Գնացինք։ Նա սպասում է մեզ։

Երբ մոտեցան Կենգուի տանը, պարզվեց, որ Վագրի լավագույն բարեկամը՝ Ճստիկ Ռուն, նույնպես սպասում է իրենց, իսկ դա փչացնում էր ամբողջ գործը։ Բայց Ճագարը, թաթիկով բերանը ծածկած, շշնջաց Թուխին․ «Հույսներդ ինձ վրա դրեք», եւ մոտեցավ Կենգուին։

— Ես կարծում եմ, լավ կլինի, եթե Ռուն չգա, — ասաց նա։ — Այսօր չարժե։

— Ինչո՞ւ, — հարցրեց Ռուն, թեեւ ենթադրվում էր, որ նա չի լսում։

— Սարսափելի օր է, — ասաց Ճագարը, գլուխն օրորելով։ — Չորս կողմը խոնավ է ու ցուրտ։ Իսկ դու այսօր առավոտյան հազում էիր։

— Դու որտեղի՞ց գիտես, — վրդովված հարցրեց Ռուն։

— Թանկագինս, դու ինձ ոչինչ չես ասել, — հանդիմանանքով ասաց Կենգուն։

— Դա ուրիշ հազ էր, — ասաց Ռուն։ — Դա այնպիսի հազ չէր, որի մասին պատմում են մայրիկներին։

— Այնուամենայնիվ լավ կլինի, եթե այսօր չգնաս, թանկագինս։ Մի ուրիշ անգամ։

— Վա՞ղը, — հարցրեց Ռուն։

— Տեսնենք, — ասաց Կենգուն։

— Դու միշտ ասում ես տեսնենք, իսկ հետո ոչինչ էլ չի լինում, — տխուր ասաց Ճստիկ Ռուն։

— Այսպիսի օրը ոչինչի հնարավոր չէ տեսնել, — ասաց Ճագարը։ — Ես կարծում եմ, որ մենք հեռու չենք գնա եւ ճաշին բոլորս էլ… Մենք բոլորս… Մենք… Ա՛խ, Վագր, այդ դո՞ւ ես։ Գնացինք։ Շուտ առողջացիր, Ռու։ Ճաշից հետո մենք… Գնացի՞նք, Թուխ։ Բոլորը պատրա՞ստ են։ Հիանալի է, գնացի՛նք։

Եվ նրանք գնացին։ Սկզբում Թուխը, Ճագարը եւ Դնչիկը քայլում էին կողք֊կողքի, իսկ Վագրը հսկայական պտույտներ գործելով սլանում էր նրանց շուրջը։ Հետո, երբ արահետը նեղացավ, Ճագարը, Դնչիկը ու Թուխը գնում էին իծաշարուկ, իսկ Վագրը պտույտներ էր գործում նրանց շուրջը։ Եվ վերջապես, երբ արահետի երկու կողմում տատասկափշի փշոտ պատերը բարձրացան, Վագրը մեկ շատ առաջ էր վազում, մեկ վերադառնում, երբեմն ընկնելով Ճագարի վրա, երբեմն էլ ոչ։ Եվ ինչքան հեռու էին գնում, մառախուղն այնքան թանձրանում էր, այնպես որ Վագրը ժամանակ առ ժամանակ պարզապես կորչում էր աչքից, եւ այն պահին, երբ մտածում էին, որ այլեւս չկա, նա հանկարծ ձեր քթի տակ դուրս էր թռչում մռախուղի միջից, ասելով՝ «Ի՞նչ պատահեց ձեզ, մի քիչ արագ շարժվեք» ու մինչեւ կհասցնեին որեւէ բան պատասխանել, նորից անհետանում էր։

Ճագարը հետ նայեց ու հրեց Դնչիկին։

— Հաջորդ անգամ, — ասաց նա։ — Հայտնիր Թուխին։

— Հաջորդ անգամ, — ասաց Դնչիկը Թուխին։

— Հաջորդ անգամ ի՞նչ, — հարցրեց Թուխը Դնչիկին։

Վագրը դուրս թռավ մառախուղի միջից, քիչ մնաց գետին գլորեր Ճագարին, ու նորից անհետացավ։

— Ժամանակն է, — ասաց Ճագարը։

Նա դուրս թռավ արահետից ու վազեց մի կողմ։ Դնչիկն ու Թուխը սլացան նրա հետեւից։ Նրանք թաքնվեցին ձարխոտի բարձր թփի մեջ ու ականջ դրեցին։ Անտառում լռություն էր տիրում։ Նրանք ոչինչ չէին տեսնում ու ոչինչ չէին լսում։

— Սը՛սս… — ասաց Ճագարը։

— Ես առանց այդ էլ… — ասաց Թուխը։

Ոտնաձայներ լսվեցին… Եվ նորից լռություն տիրեց։

— Հե՜յ, — կանչեց Վագրը այնքան մոտիկից եւ այնքան անսպասելի, որ Դնչիկը երեւի վեր կթռչեր, եթե չպարզվեր, որ նրա մեծ մասի վրա նստած է Թուխը։

— Որտե՞ղ եք, աո՜ւ, — կանչում էր Վագրը։

Ճագարն արմունկով հրեց Թուխին, իսկ Թուխը շրջվեց, փնտրելով Դնչիկին, որպեսզի իր հերթին արմունկով հրի, բայց չգտավ, իսկ Դնչիկը շարունակում էր շնչել խոնավ ձարխոտի բուրմունքը եւ աշխատում էր շնչել ինչքան հնարավոր է անաղմուկ եւ իրեն չափազանց քաջ էր զգում։

— Այ քեզ հրա՛շք, — ասաց Վագրը։

Լռություն տիրեց, եւ մի քանի վայրկյան անց նրանք լսեցին Վագրի հեռացող ոտնաձայները։ Նրանք մի քիչ էլ սպասեցին, եւ Անտառն այնքան լուռ դարձավ, այնքան լուռ, որ եթե մի քիչ էլ սպասեին, երեւի սկսեին վախենալ։

Ճագարը ոտքի կանգնեց ու թափ տվեց իրեն։

— Դե, — հպարտությամբ շշնջաց նա։ — Տեսա՞ք։ Եղավ այնպես, ինչպես ասում էի։

— Ես հենց նոր մտածում էի, — ասաց Թուխը։ — Եվ ես մտածեցի…

— Ոչ, — ասաց Ճագարը, — դրա ժամանակը չէ։ Վազենք։ Գնացինք։

Եվ նրանք Ճագարի գլխավորությամբ փախուստի դիմեցին։

— Իսկ հիմա, — ասաց Ճագարը, — երբ բավականին վազել էին, — կարող ենք հանգստանալ ու խոսել։ Դու ինչ֊որ բա՞ն էիր ուզում ասել, Թո՛ւխ։

— Չէ, առանձնապես ոչինչ։ Իսկ ինչո՞ւ ենք այս կողմ գնում։

— Որովհետեւ սա տան ճանապարհն է։

— Ա֊ա՜, — ասաց Թուխը։

— Իսկ իմ կարծիքով պետք է մի քիչ աջ թեքվել, — անհանգիստ ասաց Դնչիկը, — Իսկ քո կարծիքո՞վ, Թո՛ւխ։

Թուխը նայեց իր առջեւի թաթերին։ Նա գիտեր, որ դրանցից մեկը աջն է, գիտեր նաեւ, որ եթե որոշի, թե որ մեկն է աջը, ապա մյուսը կլինի ձախը։ Բայց նա ոչ մի կերպ չկարողացավ հիշել, թե որից պիտի սկսի։

— Դե… — անվճռական սկսեց նա։

— Գնացինք, — ասաց Ճագարը։ — Ես ճանապարհը հիանալի գիտեմ։

Եվ գնացին։ Տասը րոպե անց նորից կանգ առան։

— Նույնիսկ ծիծաղելի է, — ասաց Ճագարը, — մի րոպե ինձ թվաց… Դե, իհարկե։ Գնացի՜նք։

Եվս տաս րոպե անց Ճագարն ասաց․

— Հիմա, իմ կարծիքով, մենք պետք է լինեինք… երեւի մի քիչ ավելի ենք աջ թեքվել, քան պետք էր։

— Դե, ահա եւ հասանք, — եւս մի տասը րոպե անց ասաց Ճագարը։ — Ինչո՞ւ է մառախուղի ժամանակ ամեն ինչ այսքան նման իրար։ Ծիծաղելի է։ Դու այդ նկատե՞լ ես, Թո՛ւխ։

Թուխն ասաց, որ նկատել է։

— Փառք աստծո, որ մենք լավ գիտենք մեր Անտառը, թե չէ կարող էինք մոլորվել, — ասաց Ճագարը եւս մի կես ժամ անց։ Եվ նա ծիծաղեց այնքան անհոգ, ինչպես կարող է ծիծաղել միայն նա, ով այնքան լավ գիտե Անտառը, որ չի կարող այնտեղ մոլորվել։

Դնչիկը հետ էր մնացել եւ վազելով հասավ Թուխին։

— Թո՛ւխ, — շշնջաց նա։

— Ի՞նչ, Դնչի՛կ։

— Ոչինչ, — ասաց Դնչիկն ու բռնեց Թուխի թաթից։ — Ես միայն ուզում եմ մոտ լինել քեզ։

Երբ Վագրը հոգնեց, սպասելով, որ իրեն կգտնեն, եւ ձանձրացավ մենակությունից, որովհետեւ ոչ մեկը չկար, որին կարողանար ասել՝ «Հը, գուցե գնա՞նք», նա շուռ եկավ ու վազեց տուն։

Նրան տեսնելով, Կենգուն ասաց․ «Ահա եւ մեր սիրելի Վագրը։ Ձկան յուղ խմելու ճիշտ ժամանակն է»։ Եվ նա Վագրին մի լիքը գավաթ ձկան յուղ տվեց։ Ճստիկ Ռուն հպարտ֊հպարտ ասաց․ «Իսկ ես արդեն խմել եմ»։ Վագրը կուլ տվեց գավաթի պարունակությունը, մինչեւ վերջին կաթիլը եւ ասաց․ «Ես նույնպես»։ Հետո նրանք սկսեցին խաղալ ու բարեկամաբար հրմշտել իրար, եւ Վագրը պատահաբար երկու աթոռ շուռ տվեց՝ սակայն դիտավորյալ, եւ Կենգուն ասաց․ «Հապա մի դուրս եկեք։ Շուտ, շուտ, այնտեղ կվազվզեք»։

— Ո՞րտեղ — հարցրեց Ռուն։

— Գնացեք սոճու կոներ բերեք վառարանի համար, — ասաց Կենգուն, զամբյուղը տալով նրանց։

Նրանք գնացին Վեց Սոճիների մոտ, իսկ այնտեղ սկսեցին կոներով իրար խփել եւ այնքան տարվեցին այդ խաղով, որ մոռացան, թե ինչու են Անտառ եկել։ Վերջում նրանք զամբյուղն էլ մոռացան ծառի տակ ու գնացին տուն ճաշելու։

Ճաշն արդեն մոտենում էր ավարտին, երբ Քրիստոֆեր Ռոբինը դռնից ներս նայեց։

— Ո՞րտեղ է Թուխը, — հարցրեց նա։

— Վագր, մանկիկս, որտե՞ղ է Թուխը, — հարցրեց Կենգուն։

Վագրը սկսեց բարատրել, թե ինչ է պատահել իրենց Անտառի թավուտում, Ճստիկ Ռուն սկսեց պատմել իր չարաբաստիկ հազի մասին, իսկ Կենգուն փորձում էր համոզել նրանց, որ միասին չխոսեն։ Այնպես որ բավականին ժամանակ անցավ, մինչեւ որ Քրիստոֆեր Ռոբինը հասկացավ, որ Թուխը, Դնչիկը, Ճագարը մոլորվել են Անտառի թավուտում եւ թափառում են մառախուղի մեջ։

— Ծիծաղելի է, — շշնջաց Վագրը Ռուի ականջին։ — Վագրերը երբե՛ք չեն մոլորվում։

— Իսկ ինչո՞ւ չեն մոլորվում, հը՞, Վագր։

— Չեն կարողանում եւ վերջ, — բացատրեց Վագրը։ — Այդպես են նրանք ստեղծված։

— Պետք է գտնել նրանց, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։ — Գնացի՛նք, Վագր։

— Կարելի՞ է, ես էլ գնամ նրանց փնտրելու, — հուզված ասաց Ճստիկ Ռուն։

— Ես կարծում եմ, որ ոչ այսօր, սիրելիս, — ասաց Կենգուն։ — Մի ուրիշ անգամ։

— Եթե նրանք վաղը նորից մոլորվեն, այն ժամանակ կարելի՞ է գնալ նրանց փնտրելու։

— Տեսնենք, — ասաց Կենգուն, եւ Ճստիկ Ռուն, որ հիանալի գիտեր, թե դա ինչ է նշանակում, սուսուփուս սենյակի անկյունը քաշվեց եւ սկսեց ցատկերի վարժություններ կատարել, որովհետեւ մի կողմից ցատկել էր ուզում, մյուս կողմիից էլ չէր ուզում, որ Քրիստոֆեր Ռոբինն ու Վագրը նկատեն, որ վշտացել է։

— Եվ այսպես, — ասաց Ճագարը, — մենք կարողացանք մոլորվել։ Այսպիսին են փաստերը։

Նրանք երեքով հանգստանում էին ավազով լցված մի փոքր փոսի մեջ։ Այդ փոսն արդեն սոսկալի ձանձրացրել էր Թուխին, եւ նա լրջորեն կասկածում էր, որ փոսը պարզապես հետապնդում է իրենց, որովհետեւ ինչ ուղղությամբ էլ գնում էին, վերջ ի վերջո ընկնում էին նրա մեջ։ Ամեն անգամ ընկնելով փոսի մեջ, Ճագարը հանդիսավոր ձայնով հայտարարում էր․ «Հիմա ես գիտեմ, թե մենք որտեղ ենք», իսկ Թուխը տխուր ասում էր․ «Ես նույնպես»։ Միայն Դնչիկն էր լուռ։ Նա շարունակ մտածում էր, թե ինչ ասի, բայց «փրկեցե՜ք, օգնեցե՜ք» բացականչությունից բացի, նրա մտքով ուրիշ բան չէր անցնում, իսկ այդ ասելը, հավանորեն, հիմարություն կլիներ, որովհետեւ իր հետ էին Թուխն ու Ճագարը։

Երկար ժամանակ լուռ էին։

— Դե ինչ արած, — վերջապես խոսեց Ճագարը, որն այդքան ժամանակ երեւի ապարդյուն սպասում էր, թե իրեն շնորհակալություն կհայտնեն հաճելի զբոսանքի համար։ — Գուցե գնա՞նք։

— Իսկ ինչ կլինի եթե… — առանց շտապելու սկսեց Թուխը, — եթե մենք, հենց որ կորցնենք այս փոսը, սկսենք նորից փնտրել։

— Հետո ի՞նչ, — հարցրեց Ճագարը։

— Ուզում եմ ասել, — շարունակեց Թուխը, — որ մենք ամբողջ ժամանակ Տուն ենք փնտրում եւ չենք գտնում։ Եվ ահա մտածում եմ, որ եթե մենք սկսենք փնտրել այս Փոսը, ապա անպայման չենք գտնի, որովհետեւ մենք այդ ժամանակ գուցե գտնենք, ինչը կարծես թե չենք փնտրում, եւ դա կարող է լինել այն, ինչը մենք իսկապես փնտրում ենք։

— Այդտեղ առանձնապես խելով բան չեմ տեսնում, — ասաց Ճագարը։

— Ոչ, — ասաց Թուխը համեստորեն, — այն չկա էլ։ Բայց երբ սկսեցի խոսել, կարծես թե կար, այսինքն՝ ուզում էր լինել։ Հավանորեն, նրա հետ ինչ֊որ բան պատահեց ճանապարհին։

— Եթե ես հեռանամ այս Փոսից, իսկ հետո հետ գամ, ապա, ինչ խոսք, կգտնեմ, — ասաց Ճագարը։

— Իսկ ես մտածում էի, որ չես գտնի, — ասաց Թուխը։ — Չգիտեմ ինչու այդպես եմ մտածում։

— Իսկ դու փորձից, — անսպասելի ասաց Դնչիկը։ — Մենք քեզ կսպասենք այստեղ։

Ճագարը փռթկացրեց, որպեսզի ցույց տա, թե որքան հիմար է Դնչիկը եւ անհետացավ մառախուղում։ Հարյուր քայլ հեռանալով, նա շրջվեց ու հետ քայլեց… Եվ այն բանից հետո, երբ Թուխն ու Դնչիկը քսան րոպե սպասեցին նրան, Թուխը ոտքի կանգնեց։

— Չգիտեմ ինչու ես այդպես էլ կարծում էի, — ասաց նա։ — Իսկ հիմա, Դնչիկ, տուն գնանք։

— Թո՛ւխ, — հուզմունքից դողալով ճղճած Դնչիկը։ — Մի՞թե դու գիտես ճանապարհը։

— Ոչ, — ասաց Թուխը, — չգիտեմ։ Բայց տանը, պահարանում ես տասներկու կճու մեղր ունեմ, եւ նրանք վաղուց կանչում են ինձ։ Ես չէի կարողանում կարգին լսել նրանց, որովհետեւ Ճագարը ամբողջ ժամանակ կարկուտի պես խոսում էր։ Բայց եթե բոլորը, բացի այդ տասներկու կճուճներից, լռեն, ապա կարծում եմ, Դնչիկ, որ ես կիմանամ, թե որտեղից են նրանք կանչում։ Գնա՛նք։

Նրանք գնացին, եւ Դնչիկը երկար ժամանակ լռում էր, որպեսզի չխանգարի կճուճներին, երբ հանկարծ թեթեւակի ծվծած… իսկ հետո ասաց՝ «օ՜, օ՜», որովհետեւ նրան թվաց, որ արդեն գիտե, թե որտեղ են գտնվում։ Բայց նա դեռեւս չէր համարձակվում բարձրաձայն ասել այդ մասին, որ հանկարծ չփչացնի գործը։

Եվ արդեն այն պահին, երբ նա այնքան համոզված էր, որ գիտե, թե որտեղ են գտնվում, որ այլեւս կարեւոր չէր՝ Թուխը լսում է իր կճուճներին, թե ոչ, լսվեց մի շատ ծանոթ ձայն, եւ մառախուղի միջից դուրս լողաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

— Ա՜խ, դուք այստե՞ղ եք, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը որքան կարող էր անփույթ, աշխատելով ցույց չտալ, թե որքան է հուզվել։

— Մենք այստեղ ենք, — ասաց Թուխը։

— Իսկ որտե՞ղ է Ճագարը։

— Չգիտեմ, — ասաց Թուխը։

— Այո՞։ Լավ, ես կարծում եմ, որ Վագրը կգտնի նրան։ Նա նույնպես ձեզ է փնտրում։

— Դա լավ է, — ասաց Թուխը։ — Ես պետք է տուն գնամ, որովհետեւ պետք է ուտեմ։ Դնչիկը նույնպես, որովհետեւ մինչեւ հիմա մենք ոչինչ ենք կերել եւ…

— Ես կուղեկցեմ ձեզ, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

Նա Թուխին տուն ուղեկցեց եւ նրա մոտ մնաց բավական երկար։

Իսկ Վագրը բարձրաձայն մռնչալով տակնուվրա էր անում Անտառը, որպեսզի գտներ Ճագարին։

Եվ, վերջապես, շատ Փոքր ու շատ Տխուր Ճագարը լսեց նրան։ Եվ այդ Փոքր ու Տխուր Ճագարը մառախուղի միջով գլխապատառ նետվեց դեպի ձայնը, որը անսպասելիորեն Վագր դարձավ․ Բարի Վագր, Մեծ Վագր, Ազատարար ու Փրկիչ Վագր, Վագր, որ եթե նույնիսկ երեկ առած էր (եթե միայն նա ընդհանրապես երեսառած էր), ապա էլի ամենալավ Վագրն էր աշխարհում։

— Սիրելի Վա՛գր, ինչքան ուրա՜խ եմ, որ տեսնում եմ քեզ, — գոռաց Ճագարը։

ԳԼՈՒԽ ՏԱՍՆՎԵՑԵՐՈՐԴ

Որտեղ Դնչիկը մեծ սխրանք

է գործում

Մտախոհ Վայրը գտնվում էր Վինի֊Թուխի եւ Դնչիկի տներից հավասար հեռավորության վրա, այսինքն՝ նրանց տների միջեւ ընկած ճանապարհի ճիշտ կեսին։ Երբեմն, երբ ուզում էին տեսնել իրար, նրանք հանդիպում էին այստեղ, եւ Մտախոհ Վայրում այնքան տաք էր ու խաղաղ, որ նրանք սիրում էին մի քիչ նստել ու մտածել, թե ինչով զբաղվեն հիմա, երբ արդեն հանդիպել են։ Իսկ մի անգամ, երբ նրանք որոշեցին ոչ մի բանով չզբաղվել, Թուխն այդ վայրի մասին նույնիսկ հատուկ ոտանավոր հորինեց, որպեսզի բոլորն իմանային, թե այն ինչի համար է նախատեսված։

Սիրում է Արջն այստեղ
Երբեմն նստել,
Ու մտածել՝
Լավ կլիներ զբաղվեի մի բանով։
Չէ՞ որ բարձր սարից
Նա չի թափ առել,
Որ կարողանա
Ողջ օրը անգործ թափառել։

Եվ ահա մի աշնանային առավոտ, երբ քամին ծառերից գիշերը պոկել էր բոլոր տերեւները, իսկ հիմա փորձում էր ճյուղերը պոկել, Թուխն ու Դնչիկը նստել էին Մտախոհ Վայրում եւ դարձյալ մտածում էին, թե ինչով զբաղվեն։

— Ես մտածում եմ,— ասաց Թուխը, — որ ես մտածում եմ ահա թե ինչ․ վատ չէր լինի, եթե հիմա Թուխի Սոճուտ գնայինք ու տեսնեինք Իային, որովհետեւ երեւի քամին տարել է նրա տունը, եւ նա, երեւի, շատ կուրախանա, եթե մենք տունը նորից սարքենք։

— Իսկ ես մտածում եմ, ասաց Դնչիկը, — որ ես մտածում եմ ահա թե ինչ․ վատ չէր լինի, եթե հիմա այցելենք Քրիստոֆեր Ռոբինին, միայն թե նրան տանը չենք գտնի, այնպես որ չենք կարող գնալ։

— Արի այցելենք բոլորին֊բոլորին,— ասաց Թուխը,— որովհետեւ շատ հաճելի է, երբ դրսում սառելուց հետո հանկարծ մտնում ես մեկի տունը, եւ նա ասում է քեզ․ «Ողջույն, Թուխ, ճիշտ ժամին եկար։ Արդեն ժամանակն է, որ փորներս մի բանով լցնենք»։

Դնչիկն ասաց, որ բոլորին֊բոլորին այցելելու համար շատ լուրջ պատրվակ է պետք, եւ Թուխը թող որեւէ պատրվակ գտնի, եթե կարող է։

Թուխը իհարկե, ասաց․

— Մենք կայցելենք բոլորին, որովհետեւ այսօր հինգշաբթի է։ Մենք կշնորհավորենք նրանց ու կմաղթենք Շատ Հաճելի Հինգշաբթի։ Գնացինք, Դնչիկ։

Բարեկամները ոտքի կանգնեցին, բայց Դնչիկը տեղնուտեղը նորից նստեց, որովհետեւ չգիտեր, թե ի՛նչ ուժեղ քամի է։

Եվ երբ Թուխը նրան օգնեց ոտքի կանգնել, նրանք ճանապարհ ընկան։

Առաջինը նրանց Թուխի տնակը պատահեց, եւ պատկերացնում եք, երբ նրանք եկան, տանտերը՝ բոլորիդ լավ ծանոթ արջուկ Թուխը տանն էր, նրանց ներս հրավիրեց ու հյուրասիրեց ինչպես պետքն էր։

Հետո նրանք ուղեւորվեցին Կենգուի մոտ, միմյանց ձեռքից բռնած ու շարունակ գոռալով․ «Հը, ի՛նչ ասացիր», «Ի՞նչ, ի՞նչ», «Ես չեմ լսում»։ Եվ մինչեւ տեղ հասան, այնպես էին հոգնել, որ ստիպված էին երկար մնալ Կենգուի տանը ու մի անգամ էլ նախաճաշեցին։

Երբ բարեկամները նորից հայտնվեցին դրսում, նրանց թվաց, որ ավելի է ցրտել, եւ մեկական զույգ ոտք էլ փոխ առած, վազեցին Ճագարի մոտ։

— Մենք եկել ենք մաղթելու քեզ Շատ Հաճելի Հինգշաբթի,— ասաց Թուխը մի երկու անգամ դուրս ու ներս անելուց եւ համոզվելուց հետո, որ Ճագարի դուռը չի նիհարել։

— Իսկ ի՞նչ է տեղի ունենալու հինգշաբթի օրը,— հարցրեց Ճագարը։

Երբ Թուխը բացատրեց, թե ինչ, Ճագարը, որի կյանքը Խիստ Կարեւոր Գործերից էր բաղկացած, ասաց․ «Ա֊ա՜, ես էլ կարծեցի իսկապես գործով եք եկել», եւ Թուխն ու Դնչիկը մեկ֊երկու րոպե նստեցին… իսկ հետո շարունակեցին ճանապարհը։ Հիմա քամին նրանց մեջքին էր փչում, այնպես, որ կարող էին խոսել առանց գոռալու։

— Ճագարը խելացի է,— մտախոհ ասաց Թուխը։

— Այո, — ասաց Դնչիկը,— Ճագարը խորամանկ է։

— Նրա Ուղեղը իսկական է։

— Այո,— ասաց Դնչիկը, — Ճագարի Ուղեղը իսկական է։

Երկարատեւ լռություն տիրեց։

— Երեւի դրա համար էլ,— վերջապես ասաց Թուխը, — երեւի դրա համար էլ նա երբեք ոչինչ չի հասկանում։

Քրիստոֆեր Ռոբինը արդեն տանն էր, եւ իր բարեկամներին տեսնելով այնքան ուրախացավ, որ Թուխն ու Դնչիկը նրա մոտ մնացին համարյա մինչեւ ճաշի ժամը եւ համարյա ճաշեցին (այսինքն՝ այնպիսի ճաշ կերան, որը կարելի է հեշտությամբ մոռանալ) ու շտապեցին Թուխի Սոճուտ, որպեսզի հասցնեն տեսնել Իային եւ չուշանան Բուի Իսկական Ճաշից։

— Բարեւ, Իա, ուրախ ձայն տվեցին նրանք իշուկին։

— Ա՜,— ասաց Իան, — մոլորվե՞լ եք։

— Ի՜նչ ես ասում։ Պարզապես քեզ տեսնելու ենք եկել,— ասաց Դնչիկը,— որ իմանանք ինչպես է իրեն զգում տունդ։ Թուխ, նայի՛ր, Իայի տունը դեռ կանգուն է։

— Իսկապես, շատ տարօրինակ է,— ասաց Իան,— Այո, արդեն վաղուց ժամանակն է, որ որեւէ մեկը գա ու քանդի։ Ինչպես է, որ մինչեւ հիմա ոչ մեկի մտքով չի անցել։

— Մենք մտածում էինք, որ քամին տունդ տապալած կլինի,— ասաց Թուխը։

— Ախ այդպե՜ս։ Դրա համար էլ ոչ ոք իրեն նեղություն չի տվել։ Իսկ ես կարծում էի, որ տանս մասին պարզապես մոռացել են։

— Մենք շատ ուրախ ենք, որ տեսանք քեզ, Իա, իսկ հիմա պետք է Բուին այցելենք։

— Խնդրեմ։ Բուն շատ սիրալիր է դարձել։ Օրերս նա թռչում էր այստեղով եւ նկատեց ինձ։ Նա, իհարկե, չխոսեց, հետս, բայց գիտեր, որ այդ ես եմ։ Մեծ սիրալիություն է նրա կողմից։

Սիրտ է ջերմացնում։

Թուխն ու Դնչիկը մի քիչ հետ֊հետ գնացին ու ասացին․ «Դե, ցտեսություն, Իա», աշխատելով չշտապել, բայց նրանք դեր երկար ճանապարհ ունեին գնալու եւ շատ էին ուզում ժամանակին տեղ հասնել։

— Ցտեսություն,— ասաց Իան։ — Զգույշ եղիր, որ քամին քեզ չտանի, փոքրիկ Դնչիկ։ Քո պակասությունը շատ կզգացվի։ Շատերը հետաքրքրությամբ կհարցնեն․ «Քամին ո՞ւր է քշել փոքրիկ Դնչիկին»։ Դե, ցտեսություն։ Շնորհակալ եմ ձեզանից, որ պատահաբար անցնում էիք այստեղով։

— Ցտեսություն,— վերջին անգամ ասացին Թուխն ու Դնչիկը եւ շարժվեցին դեպի Բուի տունը։

Հիմա քամին դիմացից էր փչում, եւ Դնչիկի ականջները փողփողում էին դրոշակների նման, աշխատելով ամեն կերպ պոկվել տիրոջից, որն առանց այդ էլ հերոսական ջանքերով էր առաջ շարժվում։ Նրան թվում էր, ժամեր անցան, մինչեւ վերջապես իր ականջները ապահով թաքրցեց Ծավուտ Անտառի խաղախ կամարների տակ։ Այստեղ նրա ականջները սովորական դիրք ընդունեցին եւ, իհարկե, ոչ առանց հուզմունքի, լսում էին, թե ծառերի կատարների մեջ ինչպես է ոռնում մրրիկը։

— Թուխ, ենթադրենք թե ծառը շուռ եկավ, երբ մենք կանգնած ենք նրա տակ, — ասաց Դնչիկը։ — Ի՞նչ կպատահի, ի՞նչ ես կարծում։

— Ավելի լավ է ենթադրենք, որ շուռ չի գա, — մի քիչ մտածելուց հետո ասաց Թուխը։

Այդ ենթադրությունը Դնչիկին մխիթարեց, եւ քիչ հետո բարեկամներն ուրախ ու զվարթ կանգնած էին Բուի դռանը եւ միմյանց հերթ չտալով քաշում ու զանգահարում էին։

— Բարեւ, Բու,— ասաց Թուխը, — հույս ունեմ, որ մենք չենք ուշացել, հա… Ես ուզում եմ ասել՝ ո՞նց ես ապրում, Բու։ Մենք Դնչիկի հետ որոշեցինք այցելել քեզ, որովհետեւ այսօր Հինգշաբթի է։

— Նստիր, Թուխ, նստիր, նստիր, Դնչիկ,— սիրալիր ասաց Բուն։ — Ձեզ զգացեք ինպչես տանը։

Նրանք շնորհակալություն հայտնեցին եւ տեղավորվեցին ինչպես կարող էին։

— Հասկանում ես, Բու, մենք շատ էինք շտապում, որ կարողանայինք հասնել ճա… Այսինքն՝ որ հասցնեինք տեսնել քեզ գնալուց առաջ։

Բուն արժանապատվությամբ գլխով արեց։

— Ուղղեցեք ինձ, եթե ես սխալվում եմ, — ասաց նա, — բայց մի՞թե ես իրավացի չեմ, ենթադրելով, որ դրսում խիստ փոթորկոտ օր է։

— Խիստ,— ասաց Դնչիկը, որ կրակի մոտ ականջներն էր տաքացնում, երազելով միայն մի բան, որ ողջ ու անվնաս տուն հասնի։

— Ես այդպես էլ կարծում էի,— ասաց Բուն։ — Ես ահա, հենց մի այդպիսի փոթորկոտ օր իմ մորեղբայր Ռոբերտը, որի դիմանկարը, Դնչիկ, դու տեսնում ես քեզանից աջ, իմ մորեղբայր Ռոբերտը, ուշ ժամին վերադառնալով տուն… Սա ի՞նչ բան է։

Սարսափելի դղրդյուն լսվեց։

— Զգուշացե՜ք, — գոռաց Թուխը։— Զգուշացե՜ք, ժամացույցը։ Դնչի՛կ, մի կողմ փախի։ Դնչի՛կ, ես ընկնում եմ քեզ վրա։

Թուխի կողմի պատը դանդաղ բարձրանում էր վեր, եւ Թուխի բազկաթոռը սահում էր Դնչիկի բազկաթոռի կողմը։ Պատի ժամացույցը ցատկեց վառարանի վրա, հետո չմոռացավ սեղանից հավաքել բոլոր ծաղկամանները, իսկ ավելի հետո այդ բոլորը միասին համերաշխ թափվեցին այնտեղ, ինչը քիչ առաջ հատակ էր, իսկ հիմա փորձում էր հասկանալ, թե կկարողանա այսուհետեւ նույնքան էլ բարեխիղճ պատ լինել։

Մորեղբայր Ռոբերտը երեւի որոշել էր գորգ դառնալ ու չմոռացավ իր հետեւից քարշ տալ նաեւ ծանոթ պատը, եւ Դնչիկի բազկաթոռի վրա հարձակվեց ճիշտ այն պահին, երբ Դնչիկը փորձում էր դուրս գալ այնտեղից։

Մի խոսքով, որոշ ժամանակ պարզապես անհնարին էր որոշել, թե որ կողմում է հյուսիսը… Հետո նորից սարսափելի դղրդյուն լսվեց… սենյակը տենդագին ցնցվեց… եւ, վերջապես, լռություն տիրեց։

Անկյունում շարժվեց սփռոցը։ Նա կծիկ դարձավ ու գլորվեց սենյակի երկարությամբ։ Հետո մի քանի անգամ ցատկոտեց ու նրա միջից երկու ականջ երեւացին։ Սփռոցը նորից գլորվեց սենյակի երկարությամբ, այս անգամ՝ հակառակ ուղղությամբ, եւ բացվեց։

— Թո՛ւխ,— անհանգիստ ասաց Դնչիկը։

— Ի՞նչ,— ասաց բազկաթոռներից մեկը։

— Որտե՞ղ ենք մենք։

— Ես էլ չեմ հասկանում,— պատասխանեց բազկաթոռը։

— Մենք… Մենք Բուի տա՞նն ենք։

— Երեւի այո, որովհետեւ մենք հենց նոր պատրաստվում էինք թեյ խմել եւ այդպես էլ չխմեցինք։

— Թո՛ւխ,— բացականչեց Դնչիկը,— Բուի փոստարկղը առա՞ջ էլ առաստաղի վրա էր։

— Բայց մի՞թե այնտեղ է։

— Ինքդ նայիր։

— Չեմ կարող,— ասաց Թուխը,— ես պառկած եմ փորիս վրա, իսկ իմ վրա էլ ուրիշ բան է պառկած։ Այս դիրքում, Դնչիկ, շատ դժվար է առաստաղին նայել։

— Մի խոսքով, առաստաղի վրա է։

— Երեւի փոխադրվել է այնտեղ,— ենթադրեց Թուխը,— բազմազանության համար։

Հակառակ անկյունում սեղանի տակ ինչ֊որ քաշքշուկ բարձրացավ, եւ Բուն վերադարձավ հյուրերի մոտ։

— Դնչի՛կ,— խիստ բարկացած ասաց Բուն։ — Որտե՞ղ է Թուխը։

— Ես ինքս էլ լավ չեմ հասկանում,— ասաց Թուխը։

Բուն ձայնի վրա շրջվեց ու խստորեն նայեց Թուխի այն մասին, որը դեռ երեւում էր։

— Թուխ,— հանդիմանանքով ասաց նա,— սա քո՞ արածն էր։

— Ոչ,— ասաց Թուխը,— չեմ կարծում։

— Այդ դեպքում ո՞ւմ։

— Կարծում եմ քամու,— ասաց Դնչիկը։— Կարծում եմ, որ քամին տունդ շուռ է տվել։

— Ախ, ահա թե ի՜նչ։ Իսկ ես կարծում էի, որ դա Թուխի արածն է։

— Ոչ,— ասաց Թուխը։

— Եթե քամին է արել,— բարձրաձայն մտածեց Բուն,— ուրեմն Թուխը մեղավոր չի։ Նշանակում է, պատասխանատվությունը չի կարող նրա վրա դրվել։

Եվ Բուն թռավ վերեւ, երեւի հիանալու իր նոր առաստաղով։

— Դնչի՛կ, Դնչի՛կ,— շշնջաց Թուխը։

Դնչիկը կռացավ նրա վրա։

— Ի՞նչ, Թուխ։

— Բուն ասաց ի՞նչ է դրված վրաս։

— Նա ասաց, որ քեզ չի մեղադրում։

— Ա֊ա՜, իսկ ես կարծեցի նկատի ուներ այն… ինչ ինձ վրա է ընկել։ Հիմա համաձայն եմ։

— Բու,— ասաց Դնչիկը,— խնդրում եմ, իջիր եւ օգնիր Թուխին դուրս գալու։

Բուն, որ չէր կշտանում իր փոստարկղով հիանալուց (իսկ փոստարկղը մետաղալարից էր, դռան վրա էլ ճեղք կար «Թերթերի ու նամակների համար» մակագրությամբ, միայն թե մակագրությունը հիմա չէր երեւում, որովհետեւ դրսի կողմից էր), թռավ ցած։ Դնչիկն ու նա երկար ժամանակ քաշքշում ու հրում էին բազկաթոռը եւ, վերջապես, Թուխը դուրս եկավ նրա տակից ու կարողացավ շուրջը նայել։

— Այո,— ասաց Բուն, — աննախանձելի վիճակ է։

— Ի՞նչ ենք անելու, Թո՛ւխ։ Դու կարո՞ղ ես որեւէ բան մտածել,— հարցրեց Դնչիկը։

— Այո, ես հենց նոր ինչ֊որ բան մտածում էի,— ասաց Թուխը։ — Ես մտածում էի մի փոքր բանի մասին։ — Եվ նա երգեց, ավելի ճիշտ՝ հեւաց։

ՀԵՎՀԵՎԻԿ

Գլխիվայր շուռ եկած,
Ոտքերս վեր տնկած,
Դիմանում էի մի կերպ դողահար․
Ծաղրածուն կրկեսի
նախանձեր ինձ պիտի,
Բայց Արջի բանը ուրիշ է, դժվար։
Իսկ հետո փռվեցի
Ու ձեւեր թափեցի՝
Թե որոշել եմ ննջմնջել մի քիչ․

Ու պառկած խեղճ փորիս
Հիշեցի մուսայիս,
Բայց նա լքել էր իր Պոետին (ինձ)։
Ի՜նչ արած,
Եթե մենք
Բազմոցում ընկողմած,
Միշտ չէ, որ տեր ենք հանգին ու վանկին․
Ի՞նչ երգի ձեզ Արջը,
Այդ խեղճ լայնականջը՝
Ծանր բազմոցը առած շալակին։

Ահա եւ բոլորը,— ասաց Թուխը։

Դնչիկն ուզում էր ասել՝ «Թուխ, ոչ թե բազմոց, այլ բազկաթոռը», բայց Բուն կանխեց նրան։ Նա մի քանի անգամ մեծամտորեն հազաց, ասելով, որ եթե Թուխը համոզված է, որ վերջացրել է, ապա իրենք կարող են իրենց մտավոր ընդունակությունները վերջապես ի սպաս դնել Ելք Գտնելու Խնդիրն։

— Որովհետեւ,— ասաց Բուն, — մենք չենք կարող այստեղից դուրս գալ այն ճանապարհով, որը սովորաբար կոչվում է Մուտքի կամ Ելքի Դուռ։ Նրա վրա ինչ֊որ բան է ընկել։

— Այդ դեպքում ուրիշ էլ ինչպե՞ս կարելի է դուրս գալ,— վախեցած հարցրեց Դնչիկը։

— Դա էլ հենց այն Խնդիրն է, Դնչիկ, որի լուծման համար ես Թուխին խնդրեցի ի սպաս դնել իր Մտավոր Ընդունակությունները։

Թուխը նստեց հաատկին (որը մի ժամանակ պատ էր), հայացքը առաստաղին հառեց, (որը մի ժամանակ նույնպես պատ էր եւ մուտքի դուռ ուներ, որը մի ժամանակ մուտքի դուռ էր) եւ փորձեց ի սպաս դնել իր Մտավոր Ընդունակությունները։

— Բու, դու չե՞ս կարող Դնչիկին մեջքիդ առած թռչել մինչեւ փոստարկղը,— հարցրեց նա։

— Ոչ, — վրա տվեց Դնչիկը,— նա չի՛ կարող, չի՛ կարող։

Բուն սկսեց բացատրել, թե ինչ բան է Անհրաժեշտ կամ Համապատասխան Մկանային համակարգը։ Արդեն մի անգամ նա այդ բանը բացատրել էր Թուխին ու Քրիստոֆեր Ռոբինին եւ սպասում էր հարմար առիթի, որպեսզի կրկներ իր բացատրությունը, որովհետեւ դա մի այնպիսի բան է, որը դուք հանգիստ կարող եք բացատրել երկու անգամ, չվախենալով, որ ինչ֊որ մեկը ձեզ կհասկանա։

— Որովհետեւ, հասկանո՞ւմ ես, Բու, եթե մեզ հաջողվի Դնչիկին փոստարկղի մեջ մտցնել, նա կկարողանա խցկվել ճեղքից, որով նամակներ են անցնում, կիջնի ծառից ու կվազի օգնություն կանչելու,— բացատրեց Թուխը։

Դնչիկն անմիջապես հայտարարեց, որ վերջերս ինքը Բավականին Մեծացել է, այնպես որ, ինչքան էլ չարչարվի, հազիվ թե կարողանա անցնել ճեղքից։

Բուն ասաց, որ վերջերս փոստարկղի ճեղքը Բավականին Մեծացել է, հատկապես այն դեպքի համար, եթե մեծ նամակներ գան, այնպես որ Դնչիկը, հավանաբար, կանցնի։

Դնչիկն ասաց․

— Բայց դու ասում էիր, որ Անհրաժեշտ կամ Համապատասխան այդ չգիտեմ ինչը չի դիմանա։

Բուն ասաց․

— Չի՛ դիմանա, դրա մասին ավելորդ է խոսել։

Իսկ Դնչիկն ասաց․

— Ավելի լավ է եկեք ուրիշ բան մտածենք,— եւ առաջինն ինքը օրինակ տվեց։

Իսկ Թուխը հիշեց այն օրը, երբ ինքը Դնչիկին փրկել էր Ջրհեղեղից, եւ բոլորը հիանում էին իրենով․ եւ քանի որ նման առիթներ հաճախ չէին լինում, նա մտածեց, որ լավ կլիներ, եթե այդ ամենը կրկնվեր նորից, եւ սովորականի նման անսպասելիորեն, նրա գլխում միտք ծնվեց։

— Բու,— ասաց Թուխը,— ես կարծես թե գտա։

— Խելամիտ ու Հնարամիտ Արջ,— ասաց Բուն։

Այդ գովեստները լսելով, Թուխը լրջացավ ու ասաց համեստորեն, որ այդ միտքը, այո, պատահաբար իր գլուխը եկավ։ Եվ նա բացատրեց իր միտքը։

— Մենք պարանը կկապենք դնչիկի մեջքից, իսկ դու կտուցով կբռնես պարանի մյուս ծայրից ու կթռչես փոստարկղի մոտ։ Պարանի այդ ծայրը կանցկացնես մետաղալարի միջով ու կիջեցնես ներքեւ, իսկ հետո մենք ինչքան ուժ ունենք կքաշենք այդ ծայրից, եւ Դնչիկը կամաց֊կամաց կբարձրանա վերեւ, եւ գործը գլուխ կգա։

— Եվ Դնչիկը կհայտնվի արկղի մեջ,— ասաց Բուն։ — Եթե, իհարկե, պարանը չկտրվի։

— Իսկ եթե կտրվի՞,— անկեղծ հետաքրքրությամբ հարցրեց Դնչիկը։

— Այդ ժամանակ մենք ուրիշ պարան կվերցնենք,— մխիթարեց նրան Թուխը։

Բայց դա քիչ ուրախացրեց Դնչիկին, որովհետեւ չնայած տարբեր պարաններ էին կտրվելու, ընկնելու էր դարձյալ նույն Դնչիկը։ Բայց, ավաղ, ոչ ոք նոր բան չկարողացավ մտածել։

Եվ ահա, մտովի հրաժեշտ տալով Անտառում ապրած այն երջանիկ ժամանակներին, երբ ոչ ոք Դնչիկին չէր ստիպում պարանից կախված ճանապարհորդել առաստաղի տակ, նա քաջաբար գլխով արեց եւ ասաց, որ Հա֊հա֊հա֊համաձայն է։

— Մի վախեցիր, չի կտրվի,— քաջալերեց նրան Թուխը,— որովհետեւ դու Փոքրիկ Արարած ես, իսկ ես կանգնած կլինեմ ներքեւում, իսկ եթե դու փրկես մեզ, դա կլինի Մեծ Սխրանք, որի մասին բոլորը կխոսեն, եւ ես գուցե դրա մասին երգ հորինեմ, եւ բոլորը կասեն․ «Դնչիկն այնպիսի Մեծ Սխրանք է կատարել, որ Թուխը ստիպված է եղել Գովաբանական Երգ հորինել»։

Այստեղ Դնչիկը, իհարկե, իրեն շատ ավելի լավ զգաց, իսկ երբ աեմն ինչ պատրաստ էր, եւ նա սկսեց իր ճանապարհորդությունը դեպի Բուի նոր առաստաղը, նրան այնպիսի հպարտություն համակեց, որ, իհարկե, կգոռար․ «Հապա մի ինձ նայեք», եթե չվախենար, որ Թուխն ու Բուն այնպես կհմայվեն իրենով, որ բաց կթողնեն պարանը։

— Քաշեցինք,— ուրախ ասաց Թուխը։

— Վերելքը ընթանում է համաձայն նախօրոք մշակված ծրագրի,— քաջալերեց Փուն։

Վերելքը շուտով ավարտվեց։ Դնչիկը բացեց արկղը ու ներս մտավ։ Հետո նա արձակեց պարանը եւ սկսեց խցկվել այն ճեղքի մեջ, որով հին ու բարի ժամանակներուոմ, երբ մուտքի դռները՝ մուտքի դռներ էին, ընկնում էին, պատահում էր, շատ անսպասելի նամակներ, որոնք տանտիրուհին ստանում էր ոմն Բուից։

Դնչիկը խցկվում էր ու խցկվում եւ, վերջապես, մի վերջին ճիգ գործադրելով հայտնվեց դրսում։

Երջանիկ ու հուզված, նա մի րոպե տվեց իրեն մնալ մուտքի մոտ, որպեսզի գերյալներին մխիթարանքի ու ողջույնի խոսքեր ճղճղա․

— Ամեն ինչ կարգին է,— բերանը ճեղքին մոտերցած գոռաց նա։ — Բո՛ւ, քո ծառը լրիվ շուռ է եկել, իսկ դռան վրա մի մեծ ոստ է ընկած, բայց ոչինչ, Քրիստոֆեր Ռոբինի հետ մենք դա հեշտությամբ կշարժենք տեղից։ Թուխ, քեզ քաշելու համար մենք ճոպան կբերենք։ Հիմա ես կգնամ ու կասեմ։ Ներքեւ ես հեշտությամբ կիջնեմ, այսինքն՝ դա վտանգավոր է, բայց ես չեմ վախենում, եւ մենք Քրիստոֆեր Ռոբինի հետ կգանք մոտավորապես կես ժամից հետո։ Առայժմ, Թո՛ւխ։ — Եվ չսպասելով Թուխի պատասխանին․ «Շնորհակալություն, Դնչիկ, մինչեւ նոր հանդիպում», նա անհետացավ։

— Կես ժամ, — ասաց Բուն, համրար տեղավորվելով,— դա միանգամայն բավական է, որպեսզի ավարտեմ այն պատմությունը, որը կիսատ մնաց՝ մորեղբայր Ռոբերտի մասին, որի դիմանկարը, սիրելի Վինի, դու տեսնում ես քեզանից ցած։ Նախ հիշենք, թե որտեղ ես կանգ առա։ Ախ այո։ Հենց մի այսպիսի փոթորկոտ օր, երբ իմ մորեղբայր Ռոբերտը…

Թուխը փակեց աչքերը։

ԳԼՈՒԽ ՏԱՍՆՅՈԹԵՐՈՐԴ

Որտեղ Իա֊Իան բուանոց է գտնում

եւ Բուն տեղափոխվում է

Վինի֊Թուխը Թավուտ Անտառ գնաց ու կանգնեց Բուի Տան առաջ։ Հիմա դա բոլորովին տան նման չէր։ Ավելի շատ շուռ եկած ծառի էր նման․ իսկ երբ տունը սկսվում է այդպիսի տեսք ստանալ, նշանակում է, վաղուց ժամանակն է, որ նրա տերը փոխի իր հասցեն։

Առավոտյան Թուխը իր դռան վրա Խորհրդավոր Գրություն էր գտել, որը ազդարարում էր․

ԵՍ ՓՆՏՐՈՒՄ ԵՄ ՆՈՐ ՀԱՍԾԵ ԲՈՒԻ ՀԱՄԱՐ

ԴՈՒ ՆՈՒՅՆՊԵՍ ՃԱԳԱՐ

Եվ մինչ Թուխը մտածում էր, թե դա ինչ կարող է նշանակել, եկավ Ճագարը ու բարձրաձայն կարդաց։

— Ես մյուսներին էլ եմ այսպիսի նամակներ ուղարկել,— ասաց Ճագարը։ — Բացատրում եմ, թե ինչի մասին է խոսքը, եւ նրանք նույնպես պետք է նոր հասծե, այսինքն՝ Բուի համար տուն փտնրեն։ Ներիր, ես շատ եմ շտապում, ցտեսություն։

Եվ նա վազեց։

Թուխն առանց շտապելու քայլեց նրա հետեւից։ Նա ավելի լուրջ գործ ուներ, քան Բուի համար տուն փնտրելը։ Նա պետք է Գովաբանական Երգ՝ Ճչանիկ, հորիներ նրա նախկին տան մասին։ Չէ՞ որ շատ օրեր առաջ նա խոստացել էր Դնչիկին, եւ սկսած այդ օրվանից, երբ էլ հանդիպեին, Դնչիկը, ճիշտ է, ոչինչ չէր ասում, բայց իսկուզն զգացվում էր, թե ինչի մասին նա ոչինչ չի ասում։ Իսկ եթե որեւէ մեկը Երգի (Ճչանիկի), Ծառի, Պարանի կամ Փոթորկի անուն էր տալիս, Դնչիկն իսկույն վարդագույն էր դառնում, սկսված քթի ծայրից, ու շտապում էր խոսել որեւէ այլ բանի մասին։

— Բայց դա այնքան էլ հեշտ չի,— ասաց Վինի֊Թուխը ինքն իրեն, շարունակելով նայել նրան, ինչը մի ժամանակ կոչվել էր Բուի Տուն։ — Ախր Պոեզիան, Ճչանիկները այնպիսի բան չեն, որ գտնես, երբ ուզում ես, դրանք այնպիսի բան են, որ իրենք են գտնում քեզ։ Եվ ես միայն մի բան կարող եմ անել՝ գնալ այնտեղ, որտեղ նրանք կարող են գտնել ինձ։

Եվ Վինի֊Թուխը համբերությամբ սպասում էր…

— Դե, — ասաց նա երկարատեւ լռությունից հետո,— թերեւս, կարող եմ սկսել․ «Վիթխարի կաղնին ընկած է ահա», որովհետեւ այն իսկապես ընկած է, եւ տեսնենք թե ինչ կստացվի։

Իսկ ստացվեց ահա թե ինչ․

ԳՈՎԱԲԱՆԱԿԱՆ ԵՐԳ

(Ճչանիկ)

Վիթխարի կաղնին ընկած է ահա։
Բայց կար ժամանակ, երբ կանգնուն էր նա՝
Որտեղ Արջուկը սիրում էր հաճախ
Տանտիրուհու հետ զրուցել խաղաղ։
Եվ նրանց մտքով երբեք չէր անցնում,
Որ սարսափելի աղետ է սպասվում։

Բայց մի երեկո, երբ իր դղյակում
Բուն մեզ մորեղբոր մասին էր պատմում,
Փոթորիկն, ավա՜ղ, հանկարծ կատաղեց,
Առավ ու կաղնին գետին տապալեց։
Եվ մեզ այդ ժամին ոչ ոք չէր փրկի,
Եթե չլիներ Դնչիկը Արի։

Դնչիկը գոչեց․— Հե՜յ, մի՛ վհատվեք,
Ինձ համար իսկույն հաստ ճոպան գտեք,
Այսինքն՝ բարակ, շատ բարակ պարան՝
Քաջերի համար ի՛նչ ահ ու ի՛նչ բան․
Ջրհեղեղ լինի, փոթորիկ պայթի՝
Քաջը իր գործը, մեկ է, լավ գիտի։

Եվ մեր հերոսը խոյացավ դեպ վեր,
Այնտեղ, ուր լույս էր ճառագում երեր՝
«Նամակների ու Թերթերի Համար»
Ճեղքից նեղ, բարակ ու շատ անհարմար։
«Ախ» ու «վախ» էին ամենքը քաշում,
Միայն հերոսը ահ չէր ճանաչում։

Օ՜, Խիզա՜խ, Խիզա՜խ, Դնչիկ Դու համառ։
Վախենո՞ւմ էր նա, դողո՞ւմ էր, օ՜, ոչ՝
«Նամակների ու Թերթերի համար»
Ճեղքից նա անցավ առանց լաց ու կոծ։
Դժվար էր անչափ, սակայն նա անցավ
Ու նետի նման Անտառ սլացավ։

Այո, սլացավ նա նետի նման,
Գոռալով․— Փրկե՛ք, օգնեցե՛ք նրան։
Այսինքն՝ Թուխին։ Վա՜յ, Բուին նո՜ւյնպես
Օգնեցե՜ք, փրկե՜ք։ Դե՛սը եկեք, դե՛ս,
Ծուղակն են ընկել, գերի են նրանք
Բոլոր֊բոլորդ հասե՜ք, շուտ, արա՛գ։

Եվ շուտով բոլոր֊բոլորը եկան
(Ոչ թե դիտելու, այլ փրկելու մեզ)
Եվ տեղնուտեղը իսկույն ելք գտան
(Կամ էլ ելքն ինքը եկավ գտավ մեզ)։
Ուրեմն, դարեր թող փառաբանվի
Անհուն Սխրանքը Խիզախ Դնչիկի։

— Ահա եւ վերջ, — ասաց Թուխը, երեք անգամ երգելուց հետո։ — Ստացվեց բոլորովին ոչ այն, ինչ սպասում էի, բայց ինչ֊որ բան ստացվեց։ Հիմա հարկավոր է գտնել Դնչիկին ու երգել նրա համար։

ԵՍ ՓՆՏՐՈՒՄ ԵՄ ՆՈՐ ՀԱՍԾԵ ԲՈՒԻ ՀԱՄԱՐ

ԴՈՒ ՆՈՒՅՆՊԵՍ ՃԱԳԱՐ

— Ի՞նչ է նշանակում այս ամենը,— հարցրեց Իան։ — Սա՛։

Ճագարը բացատրեց։

— Իսկ ի՞նչ է պատահել նրա հին տանը։

Ճագարը բացատրեց։

— Երբեք ինձ ոչինչ չեն պատմում, — ասաց Իան։ — Ոչ ոք ինձ տեղյակ չի պահում։ Հաջորդ ուրբաթ, իմ հաշվումներով, կլրանա տասնյոթերորդ օրը, երբ վերջին անգամ խոսել են հետս։

— Ասում ես՝ տասնյոթ… Երեւի չափազանցնում ես։

— Հաջորդ ուրբաթ,— պարզաբանեց Իան։

— Իսկ այսօր շաբաթ է,— ասաց Ճագարը, — նշանակում է, ընդամենը տասնմեկ օր։ Եվ բացի այդ, անձամբ ես այստեղ եմ եղել մի շաբաթ առաջ։

— Բայց զրույց տեղի չի ունեցել,— ասաց Իան։ — Մտքերի փոխանակություն չեղավ։ Դու ասացիր՝ «Ողջույն» ու սլացար առաջ։ Մինչեւ ես կմտածեի իմ պատասխանը, պոչդ երեւաց այստեղից մի հարյուր քայլի վրա։ Ես ուզում էի ասել՝ «Ի՞նչ, ի՞նչ», բայց հասկացա, որ արդեն ուշ է։

— Դե, ես շտապում էի։

— Նախ պետք է մեկը խոսի, հետո մյուսը,— շարունակեց Իան։ — Հերթով։ Այլապես դա չի կարելի զրույց համարել։ «Ողջո՛ւյն։ — Ի՞նչ, ի՞նչ»։ Իմ կարծիքով բացականչությունների նման փոխանակությունը ոչինչ չի տալիս։ Հատկապես, երբ գալիս է խոսելուդ հերթը, իսկ դու միայն խոսակցիդ պոչն ես տեսնում։ Այն էլ՝ հազիվ։

— Դու ինքդ ես մեղավոր, Իա։ Երբեք ոչ մեկիս մոտ չես գալիս։ Նստել ես քո անկյունում ու սպասում ես, որ մյուսները քեզ այցելեն։ Ինչո՞ւ երբեմն էլ ինքդ չես այցելում մեզ։

Իան մտքի մեջ ընկավ։

— Քո խոսքերում, Ճագար, թերեւս, ինչ֊որ բան կա,— ասաց նա վերջապես։ — Ես իսկապես արհամարհել եմ հասարակության օրենքները։ Ես պարտավոր եմ ավելի հաճախ երեւալ հասարակության մեջ։ Ես պարտավոր եմ պատասխանել այցելություններին։

— Ճիշտ է, Իա։ Ես մեզնից ում մոտ որ ուզում ես, ցանկացած ժամին։

— Շնորհակալություն, Ճագար։ Եվ եթե որեւէ մեկը ասի բարձրաձայն․ «Նորից այս Իան եկավ», ես կարող եմ գնալ։

Ճագարը անհամբեր ոտքից ոտք էր հենվում։

— Դե լավ, — ասաց նա,— ես պետք է գնամ։ Այսօր խիստ զբաղված եմ։

— Գնաս բարով,— ասաց Իան։

— Ինչպե՞ս։ Ա՜խ, մնաս բարո՛վ։ Եթե պատահաբար Բուի համար լավ տուն գտնես, մեզ իսկույն հայտնիր։

— Խոստանում եմ, — ասաց Իան։

Եվ Ճագարը գնաց։

Թուխը գտավ Դնչիկին, եւ նրանք միասին նորից Թավուտ Անտառ մտան։

— Դնչիկ, — ամաչելով ասաց Թուխը, երբ նրանք արդեն երկար ժամանակ լուռ քայլել էին։

— Այո՞, Թուխ։

— Դու հիշո՞ւմ ես, ասում էի՝ հարկավոր է Գովաբանական Երգ (Ճչանիկ) հորինել։ Դու Գիտե՞ս Թե Ինչի Մասին։

— Իսկապե՞ս, Թո՛ւխ, խռպոտ ձայնով հարցրեց նա։ — Այն… այն… այն… դեպքի մասի՞ն… Իսկապե՞ս պատրաստ է։

— Յոթը տնից է բաղկացած, Դնչի՛կ։

— Յո՞թ, — կրկնեց Դնչիկը աշխատելով խոսել որքան հնարավոր է անփույթ ձայնով։ — Կարծեմ դու այնքան էլ հաճախ չես յոթ տնանոց Ճչանիկներ հորինում։ Ճի՞շտ է, Թո՛ւխ։

— Երբեք, — ասաց Թուխը։ — Ես կարծում եմ, որ այդպիսի դեպք երբեք չի եղել։

— Եվ բոլոր֊բոլորը արդեն լսե՞լ են, — հարցրեց Դնչիկը։

— Ոչ, — ասաց Թուխը։ — Ես չգիտեմ ինչպես քեզ ավելի հաճելի կլինի․ եթե հիմա երգեմ, թե սպասենք, որ հանդիպենք բոլոր֊բոլորին, եւ այն ժամանակ երգեմ։ Միանգամից բոլորի համար։

Դնչիկը մի քիչ մտածեց։

— Ես մտածում եմ, որ ինձ հաճելի կլինի, Թուխ, եթե ինձ համար երգես հիմա… իսկ հետո երգես բոլոր֊բոլորի համար, որովհետեւ այն ժամանակ, երբ բոլոր֊բոլորը լսելիս կլինեն, ես կասեմ․ «Այո՛, այո՛, Թուխն ինձ ասել է» ու կձեւացնեմ, թե իբր չեմ լսում։

Եվ Թուխը երգեց Գովաբանական Երգը (Ճչանիկը) սկզբից մինչեւ վերջ։ Դնչիկը ոչինչ չէր ասում․ նա լուռ կանգնել ու կարմրում էր։ Չէ՞ որ դեռեւս ոչ ոք չէր ասել՝ «Դարեր թող փառաբանվի Անհուն Սխրանքը Խիզախ Դնչիկի»։ Երբ երգը ավարտվեց, նա շատ էր ուզում խնդրել, որ Թուխը տներից մեկը մի անգամ էլ երգի, բայց ամաչեց։ Դա այն տունն էր, որ սկսվում էր այս բառերով․ «Օ, Խիզա՜խ, Խիզա՜խ, Դնչի՛կ, Դու Համառ»։ Դնչիկն զգում էր, որ այդ տան սկիզբը առանձնապես հաջող է ստացվել։

— Մի՞թե ես այդ բոլորն իսկապես արել եմ, — վերջապես հարցրեց նա Վինի֊Թուխին։

— Ինչպես ասեմ, — ասաց Թուխը, — պոեզիայում՝ բանաստեղծություններում… Մի խոսքով, դու այդ արել ես, Դնչիկ, որովհետեւ բանաստեղծությունն ասում է, որ արել ես։ Այսպես է ընդունված։

— Օ՜յ — ասաց Դնչիկը։ — Ախր ես… ինձ թվում է, ես մի քիչ դողում էի։ Իհարկե, միայն սկզբում։ Իսկ այդտեղ ասվում է․ «Վախենո՞ւմ էր նա, դողո՞ւմ էր, օ՜, ո՛չ»։ Ահա թե ինչու եմ հարցնում։

— Դու ինքդ քեզ էիր դողում,— ասաց Թուխը։ — Իսկ քեզ նման Փոքրիկ Արարածի համար դա, թերեւս, ավելի մեծ քաջություն է, քան բոլորովին չդողալը։

Դնչիկը երջանկությունից հառաչեց։ Այսպես ուրեմն, նշանակում է նա քա՛ջ է եղել։

Բուի նախկին տան մոտ նրանք տեսան բոլորին, բացի Իայից։ Քրիստոֆեր Ռոբինը բացատրում էր, թե ինչպ պետք է անել, Ճագարը բացատրում էր, դարձյալ նույն բանը, երեւի նրանց համար, ովքեր գուցե լավ լսած չլինեին, իսկ մյուսներն անում էին այդ բանը։ Նրանք ինչ֊որ տեղից ճոպան էին ճարել եւ հիմա Բուի տնից աթոռներ, նկարներ ու ամեն տեսակի իրեր էին հանում, որպեսզի ամեն ինչ պատրաստ լիներ նոր տուն տեղափոխվելու համար։ Կենգուն կապկպում էր իրերն ու հարցնում էր Բուին․ «Ես կարծում եմ, որ ամանեղեն լավնալու այս հին ու կեղտոտ սրբիչը քեզ այլեւս պետք չի գա։ Ուղեգորգը նույնպես, ամբողջովին ծածկվել է», իսկ Բուն վրդովված պատասխանում էր․ «Իհարկե, պետք կգա, պետք է միայն ճիշտ դասավորել կահույքը։ Իսկ դա ոչ թե ամանեղենի սրբիչ է, այլ իմ շա՛լը»։

Ճստիկ Ռուն րոպեն մեկ անհետանում էր տանը, շուտ֊շուտ հայտնվում՝ հեծած հերթական առարկայի վրա, որը բարձրացնում էին ճոպանով, եւ դա մի քիչ նյարդայնացնում էր Կենգուին, որովհետեւ նա չէր կարողանում ինչպես պետք է հետեւել նրան։ Նա նույնիսկ գոռաց Բուի վրա, հայտարարելով, որ նրա տունը պարզապես ամոթ ու խայտառակություն է․ այնքան կեղտոտ է, որ կարելի է զարմանալ, թե ինչպես ավելի շուտ շուռ չի եկել։ Մի այստտե՛ղ նայեք, այս անկյունը պարզապես բորբոսնել է։ Այստեղ սո՛ւնկ է բուսել, թունավո՛ր սունկ։ Բուն խիստ զարմացավ։ Նա նայեց, ապա կծու հեգնանքով ծիծաղելով բացատրեց, որ դա իր սպունգն է, եւ եթե չեն կարողանում ամենասովորական սպունգը տարբերել թունավոր սունկից, ապա լա՜վ ժամանակներում ենք ապրում…

Ճստիկ Ռուն ծվծվալով իրեն ներս գցեց․

— Ես ուզում եմ տեսնել Բուի սպունգը։ Ախ, ահա։ Օ՜յ, Բո՛ւ, Բո՛ւ, սա սպունգ չի, այլ կեղտ։ Դու գիտես ի՞նչ բան է կեղտը, Բո՛ւ։ Քո սպունգը կեղտից բոլորովին…

Կենգուն շտապ֊շտապ ասաց․ «Ռո՛ւ, սիրելի՛ս, չի կարելի այդ տոնով խոսել նրա հետ, ով կարողանում է գրել «շափաթ» բառը։

Եվ ամենքն էլ շատ ուրախացան, երբ եկան Թուխն ու Դնչիկը։ Նրանք աշխատանքը դադարեցրին, որպեսզի մի քիչ հանգստանան եւ լսեն Թուխի նոր Ճչանիկը (Գովաբանական Երգը)։ Եվ ահա, երբ բոլոր֊բոլորը ասացին, որ դա շատ լավ Գովաբանական երգ է (Ճչանիկ), Դնչիկն անփութորեն հարցրեց․

— Իսկապե՞ս, լավ երգ է։

— Իսկ որտե՞ղ է նոր տունը,— հարցրեց Թուխը։ — Դու տուն գտե՞լ ես, Բու։

— Նա անուն է գտել նոր տան համար, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը, ծուլորեն խոտի բարակ ցողուն ծամելով։ — Այնպես որ մնացել է միայն տուն գտնելը։

— Տունս ես այսպես կանվանեմ,— լուրջ տեսքով ասաց Բուն եւ ցույց տվեց այն, ինչի վրա չարչարվում էր՝ մի քառակուսի տախտակ, որի վրա քսմսված էր․

ՓՈՒԱՆՈՑ

Հենց այդ հետաքրքիր պահին էլ Թավուտից դուրս թռավ ինչ֊որ մեկը եւ թռավ Բուի վրա։ Տախտակը գետին ընկավ, եւ դեպի տախտակը վազեցին Դնչիկն ու Ռուն։

— Ա՜խ, այդ դո՞ւ ես, — բարկացած ասաց Բուն։

— Բարեւ, Իա, — ասաց Ճագարը, — վերջապե՜ս։ Որտե՞ղ էիր մինչեւ հիմա։

Իան ոչ մեկի վրա ուշադրություն չդարձրեց։

— Բարի լույս, Քրիստոֆեր Ռոբին, — ասաց նա, հրեց Ռուին ու Դնչիկին եւ նստեց «Փուանոցի» վրա։ — Մենք մենա՞կ ենք։

— Այո, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը, ժպիտը հազիվ զսպելով։

— Ինձ հայտնեցին, թեւավոր լուրը հասավ նաեւ Անտառի իմ անկյունը՝ խոնավ հովիտը, որը ոչ մեկին պետք չէ, որ մի Ոմն Տիկին տուն է փնտրում։ Ես նրա համար տուն եմ գտել։

— Կեցցե՜ս, — մեծահոգաբար ասաց Ճագարը։

Իան ուսի վրայից չափեց նրան ու կրկին Քրիստոֆեր Ռոբինին դարձավ։

— Մեր միջեւ որոշ բաներ եղել են, — շարունակեց բարձր շշնջոցով, — բայց դա կարեւոր չէ։ Մոռանանք հին վիրավորանքներն ու գողացված պոչերը։ Մի խոսքով, եթե ուզում ես, Քրիստոֆեր Ռոբին, գնանք ինձ հետ, եւ ես ցույց կտամ տունը։

— Քրիստոֆեր Ռոբինը ոտքի թռավ։

— Գնանք, Թո՛ւխ, — ասաց նա։

— Գնանք, Վա՛գր, — կանչեց Ճստիկ Ռուն։

— Գուցե մե՞նք էլ գնանք, — ասաց Ճագարը Բուին։

— Մի րոպե, — ասաց Բուն, բարձրացնելով իր հասցեատախտակը, որը հենց նոր ազատվել էր։

Իան բացասաբաց առջեւի ոտքը թափահարեց։

— Մենք Քրիստոֆեր Ռոբինի հետ գնում ենք զբոսանքի, — ասաց նա։ — Զբոսանքի՛ եւ ոչ թե հրմշտվելո՛ւ։ Եթե նա ուզում է, որ Թուխը եւ Դնչիկը նույնպես գան, ես դեմ չեմ, ուրախ եմ նույնիսկ․ բայց մենք պետք է շնչել կարողանանք։

— Դե լավ, թող այդպես լինի, — ասաց Ճագարը, գլխի ընկնելով, որ վերջապես առիթ է ստեղծվում մյուսներին հրամայելու։ — Իսկ մենք կշարունակենք իրերի տեղափոխումը։ Գործի անցնենք, բարեկամներ։ Հե՛յ, Վա՛գր, որտե՞ղ է ճոպանը։ Ի՞նչ է պատահել, Բո՛ւ։

Բուն, որ հենց նոր հայտնաբերել էր, որ իր նոր հասցեն՝ «Փուանոցը», իր սպունգի նման կեղտոտվել է, բարկացած ֆշշացրեց Իայի կողմը, բայց ոչինչ չասաց, եւ Իշուկը, «Փուանոցի» մեծ մասը իր հետույքին առած, քարշ եկավ բարեկամների հետեւից։

Շուտով նրանք մոտենում էին այն տանը, որը գտել էր Իան։ Բայց նախքան տունը կերեւար, Դնչիկն արմունկով արդեն հրել էր Թուխին, իսկ Թուխը՝ Դնչիկին, եւ նրանք հրհրում էին իրար ու ասում․ «Հենց դա՛ է»։ — «Չի՛ կարող պատահել»։ — «Քեզ բան եմ ասում»։

Իսկ երբ նրանք տեղ հասան, դա իսկապես հենց դա՛ էր։

— Ահա, — հպարտ ասաց Իան, կանգնելով Դնչիկի տան առաջ։ — Ես տուն, եւ ցուցատախտակ։ Ամեն ինչ տեղում է։

— Վա՛յ֊վա՛յ֊վա՛յ, — բացականչեց Քրիստոֆեր Ռոբինը, չիմանալով ինչ անել՝ ծիծաղել, թե լաց լինել։

— Ավելի հարմար տուն Բուի համար դժվար է նույնիսկ գտնել։ Հը, ի՞նչ կարծիքի ես, Փոքրիկ Դնչիկ, — հարցրեց Իան։

Եվ այստեղ Դնչիկը Վեհանձն Արարք կատարեց։ Նա այդ կատարեց ասես երազում, հիշելով բոլոր այն հրաշալի բառերը, որ նրա մասին գրել էր Թուխը։

— Այո, ավելի հարմար տուն Բուի համար դժվար է գտնել, — մեծահոգաբար ասաց նա։ — Ես հույս ունեմ, որ նա այստեղ իրեն երջանիկ կզգա, — եւ Դնչիկը երկու անգամ իրար հետեւից թուք կուլ տվեց, որովհետեւ ախր ինքը այնտեղ նույնպես երջանիկ էր եղել։

— Իսկ դու ի՞նչ կարծիքի ես, Քրիստոֆեր Ռոբին, — անհանգստացած հարցրեց Իան, զգալով, որ ինչ֊որ բան կարգին չէ։

Քրիստոֆեր Ռոբինը մի հարց պետք է տար, եւ նա չգիտեր, թե ինչպես տա այդ հարցը։

— Դե, — ասաց նա վերջապես, — սա շատ լավ տուն է, եւ եթե քամին մեկի տունը շուռ է տվել, նա ստիպված է տեղափոխվել ուրիշ տեղ։ Ճի՞շտ է, Դնչիկ։ Ի՞նչ կանեիր դու, եթե քամին քո տունը ավերած լիներ։

Եվ նախքան Դնչիկը գլխի կընկներ, թե ինչ պատասխանի, նրա փոխարեն պատասխանեց Թուխը։

— Նա կտեղափոխվեր ապրելու ինձ մոտ, — ասաց Թուխը։ — Ճի՞շտ է, Դնչիկ։

Դնչիկը սեղմեց նրա թաթը։

— Շնորհակալություն, Թուխ, — ասաց նա։ — Մեծ ուրախությամբ։

ԳԼՈՒԽ ՏԱՍՆՈՒԹԵՐՈՐԴ

Որտեղ կախարդված վայրում

մենք բաժանվում ենք Վինի֊Թուխից

եւ Քրիստոֆեր Ռոբինից

Քրիստոֆեր Ռոբինը ինչ֊որ տեղ էր գնում։ Ընդմիշտ։ Ոչ ոք չգիտեր ինչու է գնում․ ոչ ոք չգիտեր՝ ուր է գնում․ այո, այո՝ ոչ ոք նույնիսկ չգիտեր, թե ինչու ինքը գիտե, որ Քրիստոֆեր Ռոբինը գնում է։

Բայց այս կամ այն պատճառով Անտառում բոլորն էլ զգում էին, որ վերջ ի վերջո դա կատարվելու է։ Նույնիսկ Ճագարի Ազգականներից ու Ծանոթներից ամենափոքրիկը, նա, որը մտածում էր, որ ինքը մի անգամ տեսել էր Քրիստոֆեր Ռոբինի ոտքը, բայց այնքան էլ համոզված չէր դրանում, որովհետեւ հեշտությամբ կարող էր սխալված լինել նույնիսկ նա՝ այդ Ամենափոքրիկը ասաց ինքն իրեն, որ Դրությունը փոխվում է, իսկ Վաղը եւ Ուշը (Ազգականներից ու Ծանոթներից եւս երկուսը) ասացին միմյանց․ «Հը՞, Վաղ» եւ «Հը՞, Ուշ» այնպիսի անհույս ձայնով, որ իսկույն պարզ դարձավ՝ ավելորդ էր պատասխանի սպասել։

Եվ մի անգամ, զգալով, որ ինքն այլեւս չի կարող սպասել, Ճագարը մի Հայտարարություն կազմեց, որտեղ ահա թե ինչ էր ասվում․

ՀԱՅՏԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

Բոլոր֊բոլորս հանդիպում ենք Թուխի Սոճուտում

Իա֊Իայի տան մոտ ընդունում ենք բանազեւ

ձախից աջ ըստ համարների

ստորագրություն՝ Ճագար

Նա ստիպված եղավ Հայտարարությունը արտագրել երկու թե երեք անգամ, մինչեւ որ կարողացավ ստիպել «բանազեւին» ընդունելու այն տեսքը, որ նա պարտավոր էր ունենալ Ճագարի կարծիքով։ Բայց դրա փոխարեն, երբ այդ ծանր աշխատանքն ավարտվել էր, Ճագարը հերթով վազեց բոլորի մոտ ու բարձրաձայն կարդաց իմ ստեղծագործությունը։ Բոլոր֊բոլորը ասացին, որ կգան։

— Ի՜նչ եմ տեսնում,— ասաց Իա֊Իան, երբ հանդիսավոր թափորը մոտեցավ նրա տանը, — սա իսկապես որ անակնկալ է։ Ես նույնպե՞ս հրավիրված եմ։ Չի՜ կարող պատահել։

— Ուշադրություն մի դարձրու Իային, — Թուխի ականջին շշնջաց Ճագարը։ — Ես նրան դեռ առավոտյան եմ հայտնել։

Բոլորը հետաքրքրվեցին Իայի որպիսությամբ, եւ նա ասաց, որ ոչ մի կերպ էլ չի զգում իրեն, այնպես որ հետաքրքրվելու բան չկա, եւ դրանից հետո բոլորը նստեցին։ Եվ հենց բոլորը նստեցին, Ճագարը նորից կանգնեց։

— Բոլորս էլ գիտենք, թե ինչու ենք հավաքվել, — ասաց նա։ — Բայց ես խնդրել եմ բարեկա Իային…

— Այդ ես եմ,— ասաց Իան։ — Վատ չի հնդում։

— Ես նրան խնդրել եմ հրապարակել բանազեւը։

Եվ Ճագարը նստեց։

— Դե սկսիր, Իա, — ասաց նա։

— Խնդրում եմ չշտապեցնել ինձ, — ասաց Իա֊Իան, դանդաղ բարձրանալով տեղից։ Խնդրում եմ, դեսկսիրով չճնշել ինձ։

Նա ականջի հետեւից խողովակաձեւ փաթաթված մի թուղթ հանեց ու առանց շտապելու սկսեց բացել։

— Սրա մասին ոչ ոք ոչինչ չգիտե, — ասաց նա։ — Սա անակնկալ է։

Նա արժանապատվությամբ հազաց ու նորից խոսեց։

— Մի խոսքով, մասնավորապես եւ ընդհանուր առմամբ, այսպես, ուրեմն եւ նմանա նախքան սկսելը, կամ, թերեւս, ավելի ճիշտ կլինի ասել՝ նախքան վերջացնելը, ես պետք է մի Պոետական Ստեղծագործություն կարդամ։ Ցայսօր… ցայսօր՝ սա դժվար բառ է, որը նշանակում է… Դե հիմա դուք կիմանաք, թե ինչ է նշանակում։ Ցայսօր, ինչպես արդեն ա ցայսօր պոեզիան Անտառում ստեղծվում ղ Թուխի՝ հաճելի բնավորությամբ֊ բայց ապչից անբավարար քանակի խելքի տեր Արջի կողմից։ Սակայն Պոեմը, որ ես հիմա պատրաստվում եմ ընթերցել ձեզ, ստեղծվել է Իա֊Իայի, այսինքն՝ իմ կողմից, պարապ ժամերին, ու եթե որեւէ մեկը մանկիկ Ռուից վերցնի ընկույզները, ինչպես նաեւ արթնացնի Բուին, մենք հնարավորություն կունենանք վայելելու այդ ստեղծագործությունը։ Ես համարձակվում եմ այն մինչեւ անգամ Բանաստեղծություն անվանել։

ԲԱՆԱՆՍՏԵՂԾՈՒԹՅՈՒՆ։ ԳՐԵՑ ԻՇՈՒԿ ԻԱ֊ԻԱՆ։

Քրիստոֆեր Ռոբինը հեռանում է մեզնից։
Իմ կարծիքով սա փաստ է։
Գնում է նա,
Եվ չգիտենք, թե ուր։
Նա կգնա։
(Ահա ձեզ հանգ բառի համար «նա»։)
Մենք տխուր ենք, տխուր։
(Սա էլ հանգ է բառի համար «ուր»։)
Մեր վիշտը շատ է ծանր,
Մեր լեզուն շատ է համր։
(Սա լա՛վ է։՛)
(Այդպես էլ չկա հանգ բառի համար «փաստ է»։ Ափսո՛ս։)
(Հիմա եկ ու հանգ գտիր բառի համար
«Ափսոս»։ Ափսո՛ս։)
(Թող այս երկու «ափսոսները» հանգավորեն իրար։)
Տեսնում եմ՝ հեշտ չէ ամենեւին
Մի լավ տող թեկուզ գրել։
Գուցե պետք է սկզբից սկսել,
Իսկ ավելի հեշտ է դնել վերջակետ…
Բայց ոչ։ Երբե՛ք։
Քրիստոֆեր Ռոբի՛ն,
Քո ընկերներն են այստեղ բոլորին…
(Չեղա՛վ։)
Ռոբին Քրիստոֆեր,
Այստեղ բոլորը քո ընկերներ…
(Չէ, նորի՛ց չեղավ։)
Դե լա՛վ,
Թախծոտ պահին այս հրաժեշտի,
Քեզ ամենալավ բաներն ենք մաղթում սրտի…
(Չեղա՛վ)
Քեզ ամենալավ բաներն ենք մաղթում սրտանց,
Թախծոտ պահին այս հրաժեշտաց…
(Թյու, անշնորհք բառեր,
Իրենց տեղը չեն գտնում երբեք։)
Մի խոսքով,
Քրիստոֆեր Ռոբին, կեցցե՛ս,
Քեզ մաղթում ենք ամենալավ բաները։
Դու միշտ կմնաս մեզ հետ,
Մեր սրտի մեջ։

Վե՛րջ։

— Եթե որեւէ մեկը մտադիր է ծափահարել, — ասաց Իան, ավարտելով ընթերցումը, — արդեն ժամանակն է։ Հետո ուշ կլինի։

Բոլորը ծափահարեցին։

— Շնորհակալ եմ բոլորից, — ասաց Իան, — ես անկեղծորեն հուզված եմ ու զարմացած, եւ, հնարավոր է, ծափահարությունները կարող էին եւ ավելի հնչեղ լինել։

— Այս բանաստեղծությունը ավելի լավն էր, քան իմ բոլոր հորինածները, — հիացմունքով ասաց Թուխը։ Նա իսկապես համոզված էր դրանում։

— Իհարկե, — համեստորեն բացատրեց Իան։ — Այդպես էլ մտածված էր։

— Բանազեւը այնպիսին է, որ մենք բոլորս էլ կստորագրենք ու կտանենք Քրիստոֆեր Ռոբինին, — ասաց Ճագարը։

Եվ բանաձեւը ստորագրվեց․ Թուխ, Բու, Դնչիկ, Իա, Ճագար, Կենգու, Մեծ Թանաքաբիծ (դա Վագրի ստորագրությունն էր) եւ Երեք Փոքրիկ Թանաքաբծեր (Ռուի ստորագրությունը)։

Եվ բոլորը միասին գնացին Քրիստոֆեր Ռոբինի մոտ։

— Ողջո՛ւյն, բարեկամներ, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը, — Ողջո՛ւյն, Թո՛ւխ։

Բոլորը պատասխանեցին՝ «Ողջույն» եւ հանկարծ զգացին, որ իրենք տխուր են, շատ տխուր, չէ՞ որ եկել են հրաժեշտ տալու, իսկ այդ մասին մտածել բոլորովին չէին ուզում։ Նրանք անօգնական իրար գլխի հավաքվեցին, սպասելով, որ մեկնումեկը խոսի, եւ հրհրում էին իրար ու փսփսում․ «Դե, դու ասա», եւ կամաց֊կամաց առաջ հրեցին Իային, իսկ իրենք հավաքվեցին նրա հետեւում։

— Ի՞նչ է պատահել, Իա՛, — հարցրեց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

Իան թափահարեց պոչը, երեւի իրեն քաջարելելում համար, եւ սկսեց․

— Քրիստոֆեր Ռոբին, — ասաց նա, — մենք եկել ենք, որպեսզի ասենք… որպեսզի բացատրենք… ինչպե՞ս են ասում… գրել է մեկը… բայց մենք բոլորս՝ որովհետեւ մենք լսեցինք… ես ուզում եմ ասել, որ մենք գիտենք, դե, ինքդ էլ ես հասկանում… Մենք… Դու… Կարճ ասած, որպեսզի բառեր շատ չվատնեմ, ահա՛։ — Եվ նա բարկացած նայեց մյուսներին ու ասաց։ — Ողջ Անտա՛ռն է այստեղ հավաքվել։ Օդ չի՛ մնացել շնչելու։ Կյանքումս կենդանիների ավելի անմիտ ամբոխ չեմ տեսել, եւ, ամենագլխավորը, ոչ մեկն իր տեղում չէ։ Մի՞թե չեք հասկանում, որ Քրիստոֆեր Ռոբինը ուզում է մենակ մնալ։ Ես գնացի՛։

Եվ նա փախավ հեռու։

Լավ չհասկանալով թե ինչու, մյուսներն էլ սկսեցին ցրվել, եւ երբ Քրիստոֆեր Ռոբինը բանաստեղծության ընթերցումն ավարտեց ու բարձրացրեց աչքերը, որպեսզի շնորհակալություն հայտնի, նրա առջեւ կանգնած էր միայն Վինի֊Թուխը։

— Սա շատ հուզիչ է,— ասաց նա, թուղթը թալեց ու գրպանը դրեց։ — Գնանք, Թո՛ւխ, — եւ նա արագ քայլեց ճանապարհով։

— Ո՞ւր ենք գնում, — հարցրեց Թուխը, աշխատելով հետ չմնալ ու միաժամանակ հասկանալ, թե ինչ է սպասվում՝ Արշավախո՞ւմ, թե ուրիշ ինչ֊որ Ես֊չգիտեմ֊ինչ։

— Ոչ մի տեղ, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

Եվ նրանք գնացին այդտեղ, եւ այն բանից հետո, երբ քայլել էին բավականին երկար, Քրիստոֆեր Ռոբինը հարցրեց․

— Թուխ, աշխարհում ամենից շատ դու ի՞նչ ես սիրում։

— Դե, — ասաց Թուխը, — ամենից շատ ես սիրում եմ…

Եվ այստեղ նա ստիպված եղավ կանգնել ու մտածել, որովհետեւ թեեւ մեղր ուտելը շատ հաճելի զբաղմունք է, բայց կա մի այնպիսի րոպե, որն անմիջապես նախորդում է ուտելուն, երբ շատ ավելի հաճելի է, քան հետո, երբ արդեն ուտում ես, բայց միայն թե Թուխը չգիտեր, թե այդ րոպեն ինչպես է կոչվում։

Եվ բացի դրանից նա մտածեց, որ Քրիստոֆեր Ռոբինի հետ խաղալը նույնպես շատ հաճելի է, եւ ահա, երբ այս բոլորը մտածել էր, նա ասաց․

— Աշխարհում ամեն ինչից շատ ես սիրում եմ, երբ Դնչիկի հետ քեզ հյուր ենք գալիս եւ դու ասում ես․ «Դե, ի՞նչ կասեք, մի բան ուտելու ժամանակը չէ՞», իսկ ես պատասխանում եմ․ «Դեմ չեմ, իսկ դո՞ւ, Դնչի՛կ», եւ օրն էլ այնքան ուրախ է, թռչունները երգում են։ Իսկ դու ամենից շատ ի՞նչ ես սիրում։

— Այդ բոլորը ես էլ եմ սիրում, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը, — բայց ամենից շատ ես սիրում եմ…

— Դե՞, դե՞։

— Ոչի՛նչը։

— Իսկ դու այդ ինչպե՞ս ես անում, — շատ երկար մտորումներից հետո հարցրեց Թուխը։

— Դե, ասենք, երբ մտադիր ես այսինք բանը անել, իսկ քեզ հարցնում են․ «Ի՞նչ ես մտադիր անել, Քրիստոֆեր Ռոբին»։ Դու պատասխանում ես․ «Ոչինչ», իսկ հետո գնում ես եւ անում։

— Ա՜, հասկանո՛ւմ եմ, — ասաց Թուխը։

— Այ, օրինակ, հենց հիմա էլ մենք մի այդպիսի «ոչինչ» ենք անում։

— Հասկանում եմ, — կրկնեց Թուխը։

— Օրինակ, երբ պարզապես զբոսնում ես, լսում ես այն, ինչ ոչ ոք չի լսում եւ ոչ մի բանով չես մտահոգվում։

— Ա֊ա՜, — ասաց Թուխը։

Նրանք քայլում էին, մտածելով Այս ու Այն բաների մասին եւ շուտով մոտեցան Կախարդված Վայրին, որը կոչվում էր Նավապետի Կամրջակ, որովհետեւ բլուրի ամենաբարձր մասում էր։ Այստեղ վաթսուն եւ էլի մի քանի հատ ծառեր էին կանգնած, եւ Քրիստոֆեր Ռոբինը գիտեր, որ այդ վայրը կախարդված է, որովհետեւ ոչ ոք չէր կարողանում հաշվել, թե այնտեղ քանի ծառ կա՝ վաթսուներեք, թե վաթսունչորս, եթե անգամ յուրաքանչյուր ծառից թել էր կապում։

Եվ ինչպես վայել է Կախարդված Վայրին, այստեղ հողն էլ էր ուրիշ։ Այնպիսին չէր, ինչպես մնացած Անտառում, որտեղ ամեն տեսակի փշեր ու ձարխոտեր էին աճում։ Այստեղ կանաչ, շատ կանաչ խոտ էր աճում, եւ այդ խոտը հարթ էր ու նման էր քնքուշ թավշի։

Սա միակ տեղն էր ամբողջ Անտառում, որտեղ կարելի էր հանգիստ նստել, եւ նստելուց հետո անմիջապես վեր չթռչել։ Այստեղից՝ Նավապետի Կամրջակից, երեւում էր ամբողջ աշխարհը, համենայն դեպս, մինչեւ այնտեղ, որտեղ, թվում էր, երկինքն ու երկիրը միանում են իրար։

Եվ հանկարծ Քրիստոֆեր Ռոբինը սկսեց Թուխին ամենատարբեր բաներ պատմել, եւ բոլորն էլ շատ հետաքրքիր։ Նա պատմում էր մարդկանց մասին, որոնք կոչվում են Թագավորներ ու Թագուհիներ, եւ էլի ոմանց մասին, որոնք Վաճառականներ են կոչվում, եւ այն տեղի մասին, որը կոչվում է Եվրոպա, եւ ծովերում կորած կղզու մասին, որտեղ երբեք նավեր չեն գնում, եւ թե ինչպես կարելի է Պոմպ սարքել (եթե պետք է), եւ ինչպես են Ասպետ ձեռնադրվում, եւ թե ինչ ապրանքներ են բերում Բրազիլիայից։ Վինի֊Թուխը լսում էր, մեջքով հենված վաթսուն եւ էլի մի քանի ծառերից մեկին, թաթերը փորին խաչաձեւաթ եւ ասում էր․ «Ա՛յ֊ա՛յ֊ա՛յ», եւ «Ա֊ա՜, հասկանո՛մ եմ», եւ «Չի կարող պատահե՜լ», եւ մտածում էր, թե ի՜նչ լավ կլիներ, եթե իր գլխում թեփի փոխարեն լիներ իսկական ուղեղ։

Եվ կամաց֊կամաց Քրիստոֆեր Ռոբինը պատմեց բոլորը, ինչ գիտեր, ապա լռեց եւ Նավապետի Կամրջակից նայեց Ողջ Աշխարհին եւ ուզում էր, որ այդպես շարունակվի անվերջ։

Իսկ Թուխը շարունակում էր մտածել։ Եվ հանկարծ նա հարցրեց Քրիստոֆեր Ռոբինին․

— Իսկ դա շա՞տ լավ բան է, երբ քեզ բեռնադրում են… Այդ… Դու ո՞նց ասացիր։

— Ի՞նչը, — հարցրեց Քրիստոֆեր Ռոբինը կարծես ականջ դնելով մեկ ուրիշ հեռավոր բանի։

— Դե, դրանք… որ ձիուկների վրա են նստում, — բացատրեց Թուխը։

— Ասպետ ձեռնադրվե՞լ։

— Ա՜խ, այդպե՞ս է կոչվում, — ասաց Թուխը։ — Իսկ ինձ թվաց, որ դա բեռ… Դե լավ։ Նրանք ավելի լա՞վն են, քան Թագավորը, Վաճառականը եւ մյուսները, որոնց մասին պատմում էիր։

— Դե, Թագավորից փոքր են, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը, բայց տեսնելով, որ Թուխը կարծես թե տխրեց, շտապեց ավելացնել․ — Բայց Վաճառականից, իհարկե, մեծ են։ Եվ ավելի լա՛վը։

— Իսկ Արջը կարող է բեռ… Մի խոսքով դառնալ դրանցից։

— Իհարկե, կարող է, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։ — Հիմա քեզ կձեռնադրեմ։

Նա մի ճյուղ վերցրեց եւ թեթեւակի խփելով Թուխի ուսին, ասաց․

— Վեր կաց, սըր Վինի֊Թուխ դը Արջ, հավատարիմդ իմ ասպետներից։

Հասկանալի է, որ Վինի֊Թուխը վեր կացավ, իսկ հետո նորից նստեց ու ինչպես վայել է նորընծա Ասպետին, ասաց․

— Շնորհակալությո՛ւն։

Եվ իր համար էլ աննկատելի, նա նորից ննջեց, եւ երազում նա, Սըր Պոմպը, Սըր Կղզին եւ Վաճառականները բոլորը միասին էին ապրում, Ձիուկ ունեին, եւ բոլորն էլ բարի թագավոր Քրիստոֆեր Ռոբինի հավատարիմ Ասպետներ էին (իհարկե, բացի Վաճառականից, որը Ձիուկին էր խնամում)։

Ճիշտ է, ժամանակ առ ժամանակ նա օրորում էր գլուխն ու ինքն իրեն ասում․ «Ես ինչ֊որ բան շփոթում եմ»։ Իսկ հետո սկսեց մտածել այն բաների մասին, որոնք Քրիստոֆեր Ռոբինը կուզենար իրեն պատմել, երբ կվերադառնա այնտեղից, ուր պատրաստվում է գնալ, եւ թե այն ժամանակ որքան դժվար կլինի թեփով լցված գլուխ ունեցող Արջի համար ոչինչ չշփոթել։

«Եվ այդ ժամանակ, երեւի, — տխուր ասաց նա ինքն իրեն, — Քրիստոֆեր Ռոբինը այլեւս ինձ ոչինչ չի պատմի։ Հետաքրքիր է, եթե դու Հավատարիմ Ասպետ ես, մի՞թե պարտավոր ես միայն Հավատարիմ լինել եւ վերջ, իսկ քեզ կարող են ոչ մի բան չպատմել»։

Եվ այստեղ Քրիստոֆեր Ռոբինը, որ գլուխը բռունցքին հենած շարունակում էր դարձյալ հեռուն նայել, կանչեց նրան։

— Թո՛ւխ, — ասաց նա։

— Ի՞նչ, — հարցրեց Թուխը։

— Երբ ես արդեն չեմ անի… Թուխ, երբ ես…

— Ի՞նչ, Քրիստոֆեր Ռոբին։

— Ես այլեւս երբեք չեմ կարողանա անել այն, ինչ ամենից շատ եմ սիրում։

— Երբե՞ք։

— Դե, գուցե երբեմն։ Բայց ոչ ամբողջ ժամանակ։ Նրանք չեն թողնում։

Թուխն սպասում էր, որ նա կշարունակի, բայց Քրիստոֆեր Ռոբինը նորից լռեց։

— Ասա, Քրիստոֆեր Ռոբին, — ասաց Թուխը, ցանկանալով օգնել նրան։

— Թուխ, երբ ես այլեւս… դե դու հասկանում ես… երբ ես այլեւս չեմ կարողանա ոչինչ չանել, դու երբեմն կգա՞ս այստեղ։

— Անպայման ե՞ս։

— Այո, Թո՛ւխ։

— Իսկ դու նույնպե՞ս կգաս։

— Այո, Թուխ, անպայման։ Խոստանում եմ։

— Դա լավ է, — ասաց Թուխը։

— Թուխ, խոստացիր, որ ինձ երբեք չես մոռանա։ Երբեք֊երբեք։ Երբ նույնիսկ հարյուր տարեկան դառնամ։

Թուխը մի քիչ մտածեց․

— Իսկ ես քանի՞ տարեկան կլինեմ։

— Իննսունինը։

Վինի֊Թուխը գլխով արեց։

— Խոստանում եմ, — ասաց նա։

Եվ աչքը դարձյալ հեռուներին հառած, Քրիստոֆեր Ռոբինը պարզեց ձեռքն ու սեղմեց Թուխի թաթը։

— Թուխ, — լրջորեն ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը, — երբ ես… երբ ես այլեւս չեմ լինի այսպիսին… — Նա լռեց ու փորձեց ուրիշ կերպ արտահայտվել։ — Թուխ, ինչ էլ պատահի, չէ՞ որ միշտ կհասկանաս ինձ։ Կհասկանա՞ս, ասա՛։

— Ի՞նչը կհասկանամ։

— Ոչինչ։ — Տղան ծիծաղեց եւ թռավ ոտքի։ — Գնացինք։

— Ո՞ւր — հարցրեց Վինի֊Թուխը։

— Ուր պատահի, — ասաց Քրիստոֆեր Ռոբինը։

Եվ նրանք գնացին։ Բայց ուր էլ հասնեն նրանք, եւ ինչ էլ պատահի ճանապարհին, այստեղ՝ Կախարդված Վայրում, Անտառի բլրի բարձունքում, փոքրիկ տղան միշտ, միշտ խաղալու է իր արջուկի հետ։