Changes
/* Գլուխ տասներկու․ Փախուստ դեպի Գետանցում */
Հինգերորդ օրվա վերջում վերելք սկսվեց: Պանդուխտն ուղղություն վերցրեց հյուսիս-արևելք: Վեցերորդ օրը նրանք հաղթահարեցին թեք, երկար լանջը. հեռվում երևացին անտառապատ բլուրներ ու դրանք շրջանցող Ուղին: Աջ կողմում արևի տակ կայծկլտում էին գետի պողպատե ջրերը: Հեռվում, քարքարոտ հովտում, կիսով չափ մեգի մեջ թաքնված ևս մի գետակ կար:
— Վախենում եմ, ստիպված ենք կարճ ժամանակով կրկին դուրս գալ Ուղի,— մտահոգ ասաց Պանդուխտը: — Սա Կատաղի Գետն է, էլֆերեն՝ Միթեյթել: Այն սկսվում է Էթենյան սարահարթից՝ Էթենդալյան բարձրավանդակից՝ թրոլների սիրելի որջիցվայրից, և հարավում թափվում է Դիվոտ գետը: Երկու գետերի միացումից առաջացած նոր գետը կոչվում է Մոխրաջուր. ծովը թափվելուց առաջ այն բավական լայնանում է: Կատաղի գետն անցնել հնարավոր է միայն Վերջին կամրջով, իսկ դա նշանակում է, որ ստիպված ենք դուրս գալ Ուղի:
— Իսկ այն հեռվինը ո՞ր գետն է,— հարցրեց Մերին:
Հոբիթներն աներևակայելի հոգնել էին: Նրանք առաջ էին ընթանում չափազանց դանդաղ՝ արահետներ այստեղ չկային, ստիպված շրջանցում էին ընկած ծառաբները ու թափված քարերը: Ներքևով էին գնում ոչ միայն Ֆրոդոյի պատճառով, միևնույնն է, զառիթափի գլուխը բարձրանալը բավական դժվար կլիներ: Երկրորդ օրը եղանակը վերջնականապես փչացավ: Փչեց արևմտյան քամին, հեռավոր Ծովից խոնավությամբ հագեցած ամպեր եկան, և լեռների գլխին մանր անձրև տեղաց: Երեկոյան կողմ բոլորը մինչև վերջին թելը թրջվեցին: Գիշերատեղն էլ հաճելի չէր. խարույկ վառել այդպես էլ չկարողացան: Առավոտյան լեռներն ավելի բարձր ու զառիկող դարձան, իսկ կիրճը թեքվեց հյուսիս: Պանդուխտը մտահոգ տեսք ուներ. արդեն տաս օր էր անցել Թխպամածում այն գիշերից հետո, և սննդամթերքն արագորեն սպառվում էր: Իսկ անձրևն անդադար գալիս էր ու գալիս:
— Իսկ ի՞նչ է կատարվում տիրոջ հետՇատ ենք դեպի հյուսիս գնացել,— ցածր հարցրեց Սեմըասաց նա: — Հարկավոր է հարավ թեքվել, աղաչական հայացքով Պանդուխտին նայելովթե չէ կհասնենք Էթթենդալ՝ Ռիվենդելից բավական հյուսիս: Վերքը մի պստլիկ էր Այնտեղ բնակվում են թրոլները, և արդեն կպել ես գրեթե ծանոթ չեմ այդ վայրերին: Կարելի է, միայն սպիտակ սպի իհարկե, Ռիվենդել հասնել և այնտեղից, բայց շատ ժամանակ կկորցնենք՝ տարածքն ինձ անծանոթ է, և սնունդը չի բավականացնի: Կարճ ասած, ճանապարհը մեկն է. հարկավոր է մնացել ուսինգնալ Բրուինենյան ծանծաղուտ:
Օրվա մնացած մասը մագլցում էին քարքարոտ լանջերով: Վերջապես աջ կողմում, երկու սարի արանքում, հարևան կիրճը տանող անցում գտնվեց: Կիրճը ձգվում էր հենց ճամփորդների ուզած ուղղությամբ: Երեկոյան, սակայն, ճանապարհը փակեց բարձր, մթին սարը՝ քարքարոտ, ջարդված ատամներով սղոցի պես գագաթով: Անհրաժեշտ էր արագ ընտրություն կատարել՝ կա՛մ գնալ հետ, կա՛մ բարձրանալ սարը: Որոշեցին բարձրանալ, բայց ընթացքում պարզվեց, որ դա այնքան էլ հեշտ գործ չէ: Ֆրոդոն ստիպված էր իջնել պոնիի վրայից և շուտով ուժասպառ եղավ: Պոնիին մեծ դժվարությամբ էին բարձրացնում վերև, իսկ երբեմն իրենք էլ չէին կարողանում անցնել ժայռերի արանքով՝ առավել ևս, այդպիսի ծանր պարկերն ուսներին: Արդեն մթնել էր, երբ բոլորովին ուժասպառ, նրանք վերջապես հասան երկու գագաթների միջև ընկած նեղ անցումին: Միանգամից կտրուկ վայրեջք սկսվեց: Ֆրոդոն ամբողջ մարմնով դողալով ընկավ գետնին: Նրա ձախ ձեռքը անկյանք կախված էր մարմնի երկայնքով: Սուր ցավի ճիրանները սեղմում էին կուրծքն ու ուսը: Ծառերն ու քարերը աղոտ ստվերներ էին երևում աչքին: — Այլևս չի կարելի գնալ,— ասաց Մերին Պանդուխտին: — Ֆրոդոն ոտքի վրա կանգնել չի կարողանում: Շատ եմ վախենում նրա համար: Ի՞նչ ես կարծում Ազատքում կարո՞ղ են նրան բուժել, եթե մենք հասնենք այնտեղ: — Կտեսնենք,— պատասխանեց Պանդուխտը: — Այստեղ ես ոչինչ ավելի անել չեմ կարող: Նրա վերքի պատճառով եմ ձեզ այսպես վազքով տանում: Բայց այսօր, դու ճիշտ ես, շարունակել չի կարելի: — Իսկ ի՞նչ է կատարվում տիրոջ հետ,— ցածր հարցրեց Սեմը՝ աղաչական հայացքով Պանդուխտին նայելով: Վերքը մի պստլիկ էր և արդեն կպել է, միայն սպիտակ սպի է մնացել ուսին: — Ֆրոդոյին թշնամու զենքն է կպելխոցել,— ասաց Պանդուխտը,— թունավոր, կործանիչ, կախարդված զենքը: Այդ սև հմայանքն իմ ուժերից դուրս վեր է: Ուրիշ ի՞նչ կարող եմ ասել քեզ: Դիմացիր, Սեմ: Բարձունքում առանձնահատուկ ցուրտ գիշեր անցկացրին, թեև Խարույկ էին վառել ծեր սոճու ծուռումուռ արմատների տակ գտնվող մի ոչ մեծ փոսում. ըստ երևույթին, այդտեղ մի ժամանակ կավի հանք էր եղել: Հոբիթները միմյանց սեղմված կուչ էին եկել կրակի շուրջ. լեռնանցքում սառը քամի էր փչում, ներքևում ծառերը տնքում ու հառաչում էին: Ֆրոդոն կես քուն կես արթուն պառկած էր: Նրան թվում էր, թե իր գլխավերևում անհամար սև թևեր են սավառնում, հետապնդողները պտտվում են լեռների գլխին ու փնտրում իրեն՝ վերևից ուշադիր զննելով յուրաքանչյուր ձորակ, յուրաքանչյուր ճեղք...
Բացվում էր ցուրտ ու պայծառ, թեպետ և անարև առավոտը: Նրանք գիշերել էին բարձր ժայռի վրա, և հիմա Պանդուխտը կարող էր ինչպես հարկն է դիտել շրջապատը:
