Changes
/* Երգ տասնչորսերորդ։ Խաբեություն Արամազդի դեմ */
Զի Թրասիմեդն իր հոր վահանն էր վերցըրել և գընացել։
Առավ ապա նիզակ մի մեծ պըղընձասայր սուր սըլաքով
Եվ վըրանից դուրս եկավ նա ու սոսկալի պատկերտեսավ։—պատկեր տեսավ։—
Տըրոյացոց կողմից բոլոր աքայեցիք հալածական
Խուճապահար և ահաբեկ ու կործանված պարիսպ ու դուռ։
Նըրան այսպես պատասխանեց Ագամեմնոն արանց արքան,
«Քանզի, Նեստոր, տըրոյացիք կըռվում են այժմ նավերի ոտմոտ,
Եվ չօգնեցին մեզ ոչ փոսը, ոչ էլ պարիսպն ամրակառույց,
Որոնց վըրա այնքան քըրտինք և աշխատանք թափեցինք մենք,
«Այդ ի՞նչ խոսք էր, ո՛վ Ատրիդես, որ դուրս թռավ քո բերանից.
Թըշվառական, երանի թե լինեիր դու հրամանատար
Վատ բանակի, և ոչ թե մեզ, որnնg որnնց տըվեց մեծն Արամազդ
Մինչև վերջը տանել բոլոր պատերազմները դըժընդակ՝
Երիտասարդ տարիներից մինչև խորին մեր ծերություն,
Խորհուրդդ այնժամ, ո՛վ ազգապետ, աղետաբեր կըլինի խիստ»։
«Ո՛վ Ոդիսևս, դու խոցեցիր սիրտըս քո խիստ կըշտամբանքով,
Սակայն ես չեմ հըրամայում, որ հակառակ իրենց կամքին
Այսպես ասաց, նըրանք սիրով ընդունեցին խոսքը նըրա
Եվ գընացին՝ իրենց գըլուխ ունենայով ունենալով Ատրիդեսին։
Պոսեյդոնը՝ երկրադըղորդ արքան հըզոր տեսավ նըրանց
Եվ ծերունու կերպարանքով մոտենալով Ատրիդեսին,
Իսկ ոսկեգահ Հերան նրստած Ոլիմպոսի վեհ բարձունքում
Նայեց ներքև և ճանաչեց իր եղբորն ու տագերն իսկույն<ref>''Հերան ճանաչեց իբ եղբորն ու տագերը'' - Հերան Զևսի կինն է, միաժամանակ նաև՝ քույրը, ուստի Զևսի եղբայր Պոսեյդոնը միաժամանակ Հերայի և՛ եղբայրն է, և՛ տագրը:</ref>,
Որ օգնում էր աշխուժորեն, օժանդակում արգիացոց
Փառապարգև պատերազմում, ու ողջ հոգով ուրախացավ:
Որ չէր կարող իրենից զատ բանալ ուրիշ ոչ մի աստված։
Հերան այնտեղ մըտավ հապճեպ, փակեց դըռներն իր ետևից,
Նախ ամբրոսով <ref>Ամբրոսը Ոլիմպիական աստվածների անմահական կերակուրն է, նշանակում է նաև անուշահոտ բալասան, օծանելիք։</ref> անապական մաքրեց մարմին նիր մարմինն իր տենչալի,
Ապա օծվեց աստվածային պարարտ յուղով անուշաբույր,
Որի շարժելն Արամազդի պըղընձահիմն ապարանքում
Եվ դուստրը մեծ Արամազդի՝ Աստղիկն այսպես պատասխանեց.
«Ո՛վ մեծարո աստվածուհի, Հերա՚Հերա՛, դուստրըդ մեծ Զըրվանի,
Հայտնի՛ր միտքըդ, քո խոսքը ես կըկատարեմ սիրահոժար,
Եթե միայն կարողանամ և կատարելն կարելի է»։
Նըվաճում ես բոլոր մարդկանց, ինչպես նաև աստվածներին,
Գընում եմ ես հեռու, մինչև ծայրը երկրի ամենաբեր՝
Անմահների հայր Օվկիանին և Տեթիսին այցելության<ref>''Ովկիանին և Տեթիսին այցելության'' - Օվկիանոսն ու նրա կինը՝ բոլոր գետերի ու ջրերի մայր Տեթիսը (կամ՝ Տեթյուս) Ռեայի՝ Զևսի և Հերայի մոր, ծնողներն էին: Երբ կռիվ ծագեց Զևսի, նրա հայր Քրոնոսի և տիտանների միջև, Օվկիանոսն ու Տեթիսը Հերային վերցրին իրենց մոտ ու խնամեցին նրան:</ref>,
Որոնք սիրով ինձ սընեցին ու հոգ տարան իրենց տան մեջ
Վերցընելով ինձ Ռեայից, երբ գոռոզ Զևսը Զըրվանին
Որ նըկարիչ կաղ իմ որդին Հեփեստոսն է պատրաստելու
Ճարտարապես և պատվանդան պիտի դընի ոտների մոտ,
Որի վրրա վըրա պիտ հանգչեցնես մաքուր ոտքերդ խընջույքներում»։
Եվ Քունն անուշ ու քընքշաձայն նըրան այսպես պատասխանեց,
Երկնում էիր դավադրաբար Հերակլեսի դեմ նենգություն։
Բարձրացնելով ահեղաշունչ հողմ ու մըրրիկ ծովի վըրա,
{{տող|260}}Հեռու բոլոր ընկերներից. իսկ Արամազդն արթնանալով՝
Տակնուվըրա արավ ամբողջ Ռլիմպոսն Ոլիմպոսն ու աստվածներին,
Եվ մյուս բոլոր աստվածներից ավելի ի՛նձ էր հետամուտ։
Բըռնելուվ ինձ կընետեր նա ծովը անտակ անտարակույս,
Եթե հանկարծ վըրա հասած անմահ Գիշերն <ref>Գիշերը դիցաբանության մեջ նկարագրվում է սևաթույր ձիերը լծած երկանվով երկնքում սահելիս: Գիշերը համարվում է Մահվան ու Քնի աստվածուհի մայրը:</ref> ինձ չազատեր,
Որ տիրողն է բոլոր մարդկանց ու համորեն աստվածներին։
Ես Գիշերի գիրկը ընկա. Զևսը թեպետև զայրացած,
Ելավ նըստեց նըրա վըրա, սաղարթախիտ ճյուղերի մեջ
Թաքնվելով այն քաջաձայն թըռչունի պես, որին բոլոր
Դիք Բըվիճակ են անվանում, մահկանացու մարդիկ՝ Կասկամ<ref>Բվիճակն ու կասկամը նույն թռչնի՝ բուի, տարբեր տեսակներն են։</ref>:
Իսկ աչագեղ Հերան հապճեպ ելավ կատարն ամենաբերձ՝
Եվ ընդառաջ գալով կընոջն՝ աստվածահայրն այսպես ասաց.
«Հերա՛, ինչո՞ւ Ոլիմպոսից ելել ես դու եկել այստեղ,
Եվ նենգ սըրտով վեհապատիվ Հերան այսպես ասաց նըրան.
Եվ երկրային ոչ մի կընոջ սերը այնպես ինձ չըվառեց,
Չըողողեց կուրծքըս երբեք, չընըվաճեց հոգին իմ վես՝
Ո՛չ Իքսիոնի կինը, որին ցանկանալով մըտամի մըտա մի օր,
Որը ծընեց Պիրիթոսին աստվածների պես իմաստուն,
Ո՛չ գեղեցկոտըն Դանայեն՝ Ակրիեսի դուստրը չըքնաղ,
Որը ծնեց Պերսեոսին՝ բոլոր մարդկանց մեջ անվանի.
Ո՛չ մեծանուն և հըռչակված Փինիքսի դուստրը մանկամարդ<ref>''Թինիքսի դուստրը մանկամարդ'' - Փյունիկյան արքա Փինիքսի (Ֆեմիքս) դուստրը՝ Եվրոպան։ Զևսը, ցլի կերպարանք ընդունելով, առևանգեց նրան, երբ նա ծովափին ծաղիկ էր հավաքում, և տարավ Կրետա:</ref>,
{{տող|330}}Որ Մինովսին ծընեց և պերճ Ռադամանդին աստվածակերպ.
Ո՛չ Սեմելեն, ո՛չ Ալկմենեն, որոնց մըտա Թեբեի մեջ.
Գըրկած իրար ու տեղնուտեղ լուր տա բոլոր աստվածներին,
Այն ժամանակ, քավ լիցի թե, վեր կենալով այդ անկողնից
Ապարանքըդ վերադառնամ, գի զի խայտառակ բան է սաստիկ:
Սակայն եթե դու իսկապես ցանկանում ես պառկել ինձ հետ,
Առագաստի սենյակ ունես, որ Հեփեստոս որդիդ շինեց
Որոնք նըրանց պահում էին երկրից վերև, եթերի մեջ։
Այնտեղ նըրանց մեջ պառկեցին, պատված ամպով մի ոսկեղեն,
{{տող|360}}Որ ցողում էր նըրանց վըրա գրվարթարար զըվարթարար շաղ շիթ առ շիթ։
Նընջում էր Հայրն այսպես խաղաղ` Գարգարոնում բարձրակատար,
Հեշտապարգև քաղցըր քընով և գըրկապինդ իր կընոջ հետ:
Ու խըրախույս կարդաց նըրանց սըրաթըռիչ այս խոսքերով.
«Արգիացի՛ք, թողնե՞նք դարձյալ, որ Պրիամյան Հեկտորն հաղթի,
Եվ տիրանամմեր տիրանա մեր նավերին ու վաստակի փառք ու պարծանք։
Հեկտորն այդպես խըրոխտում է, որովհետև Աքիլլը քաջ
Քինով լըցված մըխում է դեռ անգործ նըստած նավերի մոտ.
Եռում էր ծովն արգիական վըրանների, նավերի շուրջ.
Ու բախվեցին նըրանք իրար ամբոխասաստ աղաղակով:
Երբե՛ք այնպես չեն շառաչում ալիքները դեպի ցամաք<ref>Երբ ծովերի աստված Պոսեյդոնը կռվի էր, բռնվում, այն անպայման ուղեկցվում էր ծովի ալեկոծությամբ և հուզումով:</ref>
Բորեասի շընչով քըշված անդընդախոր ծովի վըրա.
Երբե՛ք այնպես չի ճարճատում բոցաբորբոք կըրակը բարկ,
Որ կանգնած էր նըրա դիմաց, և հարվածը չըվըրիպեց,
Զարկեց կըրծքի ճիշտ այնտեղին, ուր գոտիներ կային երկու՝
Մեկն հաստաբեստ իր վահանի, մյուսը սըրինն սըրին արծաթագամ,
Որոնք նըրա մարմինը գիրգ պահպանեցին այդ հարվածից:
Ու զայրացավ Հեկտորը խիստ, որ տեգն իզուր թըռավ ձեռքից,
Իսկ Մերիոնեսը ըսպանեց Հիպպոտիոնին և Մորիսին.
{{տող|530}}Զարկեց Տևկրոսն ու կողոպտեց Պերփիդեսին, Պրոթովնին.
Եվ Ատրիդեսն՝ <ref>Ատրիդեսը Մենելավոսն է. վիրավորված Ագամեմնոնն այդ ժամանակարդեն չէր մասնակցում կռվին: </ref> ազգաց հովիվ Հիպերնորին տիգահարեց
Ու խոցելով կողքը նըրա՝ աղիքները խառնեց իրար,
Եվ լայն բացված նըրա վերքից հոգին թըռավ անմիջապես,
