Changes

:Երեւի չարժեր չնչին զավզակությանը անդրադառնալով՝ սկսել այս խոսքըԿարելի էր նաեւ արհամարհել։ Տգետին արհամարհելը, եթե այդ՝ գյադայիգիտենք, տեսակը դարձած չլիներ մեր ժամանակի «հերոսը»-պատգամավորըմտավորական մարդուն սազական զբաղմունք է, մինիստրըմի պայմանով, իդեոլոգը... չգիտես ինչի:սակայն, որ քեզ մտավորական են համարում, ոչ թե փալաս։ Եւ, որ առավել կարեւոր է, նա, ում հասցեագրված է արհամարհանքդ, առնվազն պիտի իմանա, թե ինչ ասել է՝ մտավորական։ Այլապես կստացվի, որ արհամարհել ես, ասենք, 4 համարի տրոլեյբուսին։

:Կարելի էր նաեւ արհամարհել: Տգետին արհամարհելըՈչ թե այն իմաստով, գիտենքոր արհամարհել֊տաքսի ես նստել, մտավորական մարդուն սազական զբաղմունք այլ կողքովդ անցնելիս պարզապես արհամարհել ես … Տաք է, մի պայմանով, սակայն, որ քեզ մտավորական են համարում, ոչ թե փալաս: Եւ, որ առավել կարեւոր շարժվում է, նա, ում հասցեագրված ապրում է արհամարհանքդ60 տարի, առնվազն պիտի իմանաայդպես մետաղի ջարդոն կդառնա ու կմտնի ձուլարան, թե ինչ ասել է՝ մտավորական: Այլապես կստացվիչիմանալով, որ իրեն արհամարհել եսեն։ Այնպիսի ժամանակներում, ասենքերբ միլիցիայի պաշտոնաթող թաղայինները դառնում են օրենսդիր, 4 համարի տրոլեյբուսին:իսկ «վետերոկի» վարիչները՝ մինիստր, դժվար թե նրանցից թեթեւակի զզվելու՝ մեր դեմքի արտահայտությունը գնահատվի որպես էսթետի դիրքորոշում։

:Ոչ Վախենամ թե՝ դա ավելի շուտ համարեն գոմիկի երկիմաստ ծամածռություն։ Եւ ոնց որ թե այն իմաստովիրավունք ունեն խառնելու, որ արհամարհել-տաքսի ես նստելորովհետեւ մենք էն գլխից ենք խառնել հասկացողությունները եւ, այլ կողքովդ անցնելիս պարզապես արհամարհել ես ... Տաք էօրինակ, շարժվում էմտավորական ենք համարում նաեւ մեկին, ապրում որը ռուսերեն թերթ է 60 տարիխմբագրում եւ թերթում վերնագիր է դնում, այդպես մետաղի ջարդոն կդառնա ու կմտնի ձուլարանթե՝ «Թուրքերը մոբայլով խոսում էին կովի հետ»։ Ըմբռնում եք, չիմանալովչէ՞, «Ազգային֊ազատագրական» ենթատեքստը՝ կովը խոսում է կովի հետ։ Դե որ մենք սրան մտավորական ենք համարում, նա ինքն էլ է անկեղծորեն իրեն արհամարհել են: Այնպիսի ժամանակներումայդպիսին համարում, երբ միլիցիայի պաշտոնաթող թաղայինները դառնում գուցե կինն ու հարեւաններն էլ են օրենսդիրհամարում, իսկ «վետերոկի» վարիչները՝ մինիստրորովհետեւ փողկապ է կապում, առավոտները հարեւաններին բարեւում է՝ քթի տակ մռթմռթալով, դժվար ոչ թե նրանցից թեթեւակի զզվելու՝ ուսները թփթփացնելով (ուրիշ բան, որ գուցե դա չի անում վախից), կնոջը չի ծեծում եւ սեփական երեխաներին մեր դեմքի արտահայտությունը գնահատվի չի հայհոյում բաց պատշգամբում … Եվ իզուր եք կարծում, որ նա կովի, հեռախոսի ու թուրքի մասին գրածը սրամիտ ժուռնալիստական հնարք է համարում։ Ամենեւին։ Նա դա դիտում է որպես էսթետի դիրքորոշում: Հայ Դատի հանդեպ իր որդիական պարտքի մատուցում։ Եւ չես կարող համոզել, որ «դիշովկից» Հայ Դատը շահել չի կարող, եւ առհասարակ, որեւէ գաղափար դրանից չի շահում։ Եւ չես կարող հասկացնել, որ, առհասարակ, չի լինում ինտելիգենտությունը՝ առանձին, մուռ քշելը՝ առանձին, ճաշակը՝ առանձին, ազգասիրությունը՝ առանձին, առաքինությունը՝ առանձին, արհեստը՝ առանձին։ Չի լինում, ու՝ վերջ։ Չի լինում հայ մտավորական եւ չինացի մտավորական։ Կամ մտավորական են, կամ չինացի եւ հայ։

:Վախենամ թե՝ դա ավելի շուտ համարեն գոմիկի երկիմաստ ծամածռություն: Եւ ոնց որ թե իրավունք ունեն խառնելուԵթե մեկնումեկը պատերազմի դաշտից շատ հեռու ու տաք մի տեղ խոսում է զենք վերցնելու մասին, որովհետեւ մենք էն գլխից ենք խառնել հասկացողությունները եւբարբաջում է ավտոմատը ձեռքին ՀՀՇ֊ի վերադառնալու դեմը առնելու մասին, օրինակհասարակության մեջ պետք է գտնվի սրամիտ մեկը, մտավորական ենք համարում նաեւ մեկինոր հանկարծ «փը´շտ» անի, որը ռուսերեն թերթ է խմբագրում եւ թերթում վերնագիր է դնումորպեսզի կողքինները պահը վայելեն։ Եթե մեկը նրանցից, թե՝ «Թուրքերը մոբայլով խոսում ովքեր նախկինում իրենց «սպասարկած տարածքում» կաշառք էին կովի հետ»: Ըմբռնում եքվերցնում՝ անգամ մի բանկա ղաուրմայով եւ սուջուխի երկու շարանի տեսքով, չէ՞, «Ազգային-ազատագրական» ենթատեքստը՝ կովը խոսում է կովի հետ: Դե որ մենք սրան մտավորական ենք համարում, նա ինքն էլ է անկեղծորեն իրեն այդպիսին համարում, գուցե կինն ու հարեւաններն էլ են համարումահա այդ մեկին չի կարելի հիմարաբար «չեկիստ» ասել՝ իբր բացասական իմաստով, որովհետեւ փողկապ սովետական միլիցիոներին չեկիստ ասելը նույն պարգեւն է կապում, առավոտները հարեւաններին բարեւում է՝ քթի տակ մռթմռթալով, ոչ թե ուսները թփթփացնելով ինչ կայարանի համբալին 1 դոլարի փոխարեն 100 դոլար տալը։ Չի կարելի նմանին կշտամբել (ուրիշ բան, որ գուցե դա չի ինչպես իմ գրչակից ընկերներն են անում վախից), կնոջը չի ծեծում եւ սեփական երեխաներին մեր չի հայհոյում բաց պատշգամբում ... Եվ իզուր եք կարծումթե՝ արի քարը փեշիցդ թափ տուր, որ նա կովիորովհետեւ օրենսդիր լինելով՝ վայել չէ զենքից֊բանից խոսել։ Չի կարելի կշտամբել, հեռախոսի ու թուրքի մասին գրածը սրամիտ ժուռնալիստական հնարք որովհետեւ, եթե նրա նմանը օրենսդիր է համարում: Ամենեւին: Նա դա դիտում դարձել, նշանակում է որպես Հայ Դատի հանդեպ իր որդիական պարտքի մատուցում: Եւ չես կարող համոզելդրանից առաջ երկրում այնպիսի մի ազգային աղետ է տեղի ունեցել, որ «դիշովկից» Հայ Դատը շահել չի կարողհիմա օրենքից խոսելը նույնն է, եւ առհասարակթե քաղաքը ավերած երկրաշարժի հաջորդ օրը կշտամբես քաղաքացիներին, որեւէ գաղափար դրանից չի շահում: Եւ չես կարող հասկացնելոր փողոցը անցման տեղերով չեն անցնում։ Կամ՝ նեղանաս քաղաքապետարանից, որ, առհասարակ, մյուս առավոտ զիբիլը ժամանակին չի լինում ինտելիգենտությունը՝ առանձինտարել, մուռ քշելը՝ առանձին, ճաշակը՝ առանձին, ազգասիրությունը՝ առանձին, առաքինությունը՝ առանձին, արհեստը՝ առանձին: Չի լինում, ու՝ վերջ: Չի լինում հայ մտավորական եւ չինացի մտավորական: Կամ մտավորական են, կամ չինացի եւ հայ:երբ ողջ քաղաքն է դարձել աղբակույտ։

:Եթե մեկնումեկը պատերազմի դաշտից շատ հեռու ու տաք Հիմա գյադաների ժամանակն է։ Եւ մի տեղ խոսում է զենք վերցնելու մասինկարճ ժամանակ էլ դեռ այդպես կլինի։ Եւ այդպիսի ժամանակներում, բարբաջում է ավտոմատը ձեռքին ՀՀՇ-ի վերադառնալու դեմը առնելու մասիներբ հերոսները բանտում են կամ հողի տակ, հասարակության մեջ պետք է գտնվի սրամիտ մեկըերբ դեռ խրամատները Ազգային ժողովի շենքից հեռու են հարյուրավոր կիլոմետրերով, որ հանկարծ «փը´շտ» անիգյադաները, որպեսզի կողքինները պահը վայելեն: Եթե մեկը նրանցիցայսպես, ովքեր նախկինում իրենց «սպասարկած տարածքում» կաշառք էին վերցնում՝ անգամ մի բանկա ղաուրմայով եւ սուջուխի երկու շարանի տեսքովպիտի կամուֆլյաժե բիկինի հագնեն ու պուտանկի «խրոխտ» մարշով գնա՜ ն֊գան իշխանության միջանցքներում։ Գնան ու գան։ Գնան ու գան… Մի բանում, ահա այդ մեկին չի կարելի հիմարաբար «չեկիստ» ասել՝ իբր բացասական իմաստովսակայն, որովհետեւ սովետական միլիցիոներին չեկիստ ասելը նույն պարգեւն է, ինչ կայարանի համբալին 1 դոլարի փոխարեն 100 դոլար տալը: Չի կարելի նմանին կշտամբել (ինչպես իմ գրչակից ընկերներն են անում), թե՝ արի քարը փեշիցդ թափ տուր, որովհետեւ օրենսդիր լինելով՝ վայել չէ զենքից-բանից խոսել: Չի կարելի կշտամբել, որովհետեւ, եթե նրա նմանը օրենսդիր է դարձել, նշանակում վստահ լինել․ այն տարիներին «ազգային թրաշ» պահած հանցագործների ավտոմատների շրխկոց֊չրխկոցը սրանց նմաններին այն աստիճանի սարսափի է դրանից առաջ երկրում այնպիսի մի ազգային աղետ է տեղի ունեցելմատնել, որ հիմա օրենքից խոսելը նույնն էնրանք այլեւս երբեք ավտոմատ ասած բանին մոտ չեն գնա, ինչ մնաց թե քաղաքը ավերած երկրաշարժի հաջորդ օրը կշտամբես քաղաքացիներինինչ֊որ մեկի դեմը առնեն, որ փողոցը անցման տեղերով չեն անցնում: Կամ՝ նեղանաս քաղաքապետարանիցայն էլ՝ պատերազմի բովով անցած ՀՀՇ֊ի։ Այնինչ, որ մյուս առավոտ զիբիլը ժամանակին չի տարելնույնիսկ զգոնությունը չկորցրած «Առավոտը» այդ առթիվ ամոթխած թոթվում է, երբ ողջ քաղաքն թե՝ եթե իշխանությունը մինչեւ հիմա ՀՀՇ֊ի վերադարձով է դարձել աղբակույտ:վախեցնում մարդկանց, ուրեմն նախկինները խնդիր ունեն հասարակության հետ …

:Հիմա գյադաների ժամանակն է: Եւ մի կարճ ժամանակ էլ դեռ այդպես կլինի: Եւ այդպիսի ժամանակներումՆերողություն, երբ հերոսները բանտում են կամ հողի տակոր ընդհատում եմ մտքիդ սլացքը․ իսկ Կարեն Դեմիրճյա՞նն ինչ խնդիր ուներ հասարակության հետ, երբ դեռ խրամատները Ազգային ժողովի շենքից հեռու որ մարդուն ոչնչացնելուց հետո հիմա էլ հիշատակն են հարյուրավոր կիլոմետրերովոչնչացնել փորձում՝ գրեթե հաջողությամբ։ Նույն այդ հասարակությունը, գյադաներըոր բոլորովին վերջերս պաշտում էր երջանկահիշատակ Կարեն Դեմիրճյանին, այսպես, պիտի կամուֆլյաժե բիկինի հագնեն ու պուտանկի «խրոխտ» մարշով գնա՜ ն-գան իշխանության միջանցքներում: Գնան ու գան: Գնան ու գան... Մի բանում, սակայն, կարելի արդեն սկսել է վստահ լինել. այն տարիներին «ազգային թրաշ» պահած հանցագործների ավտոմատների շրխկոց-չրխկոցը սրանց նմաններին այն աստիճանի սարսափի է մատնելծամծմել այդ չարաբաստիկ 300 դոլարի պատմությունը, որը վիժվածքները հեռատեսորեն հանած են եղել դիակի շորի գրպանից (բայց ասում են՝ շփոթված էին)։ Դեմիրճյանը չէ՞ որ նրանք այլեւս երբեք ավտոմատ ասած բանին մոտ չեն գնաբացարձակապես խնդիր չուներ հասարակության հետ, բայց պարզվեց, ինչ մնաց թե ինչ-որ մեկի դեմը առնենամեն ինչ կախված է (համենայն դեպս, այն էլ՝ պատերազմի բովով անցած ՀՀՇ-ի: Այնինչ, նույնիսկ զգոնությունը չկորցրած «Առավոտը» ժամանակի որոշակի հատվածում) զրպարտության պետական մեքենայի թափից։ 20 տարի առաջ այդ առթիվ ամոթխած թոթվում էնույն ժողովրդի գլխում եթե Դեմիրճյան անունը փողի հետ կապող մի միտք անգամ ծագեր, ապա դա կլիներ զուտ հետաքրքրասիրություն՝ արդյո՞ք առաջին քարտուղարը գոնե ձեւի համար գրպանում փող պահում է։ Ոչ թե՝ եթե իշխանությունը մինչեւ հիմա ՀՀՇ-ի վերադարձով ինչքան ու որտեղից։ Ափսոս է վախեցնում մարդկանց, ուրեմն նախկինները խնդիր ունեն հասարակության հետ ...այդ մարդու հիշատակը։

:Ներողություն, որ ընդհատում եմ մտքիդ սլացքը. իսկ Կարեն Դեմիրճյա՞նն ինչ խնդիր ուներ հասարակության հետ, որ մարդուն ոչնչացնելուց հետո հիմա էլ հիշատակն են ոչնչացնել փորձում՝ գրեթե հաջողությամբ: Նույն Եւ այդ հասարակությունըհիշատակը այդպես ոխակալորեն, որ բոլորովին վերջերս պաշտում էր երջանկահիշատակ Կարեն Դեմիրճյանինայդպես հրապարակայնորեն անամոթաբար տրորելու մթնոլորտում, արդեն սկսել է ծամծմել այդ չարաբաստիկ 300 դոլարի պատմությունըպատկերացրեք, չգտնվեց մեկը, որը վիժվածքները հեռատեսորեն հանած են եղել դիակի շորի գրպանից (բայց ասում են՝ շփոթված էին): Դեմիրճյանը չէ՞ որ բացարձակապես խնդիր չուներ հասարակության հետվեր կենար ասեր․ «Լսեք, ա´յ թուրք ու քուրդ բեգերին՝ խոնարհ, բայց պարզվեցսեփական իշխանների գլխակեր ճորտի զավակներ, որ ամեն ինչ կախված է (համենայն դեպս, ժամանակի որոշակի հատվածում) զրպարտության պետական մեքենայի թափից: 20 տարի առաջ դու´ք ձեր հայրերի այդ նույն ժողովրդի գլխում եթե Դեմիրճյան ո՞ր արժանիքի իրավունքով եք իշխան մարդու անունը փողի հետ կապող մի միտք անգամ ծագերհոլովում։ Մի՞թե պարտադիր էր, ապա դա կլիներ զուտ հետաքրքրասիրություն՝ արդյո՞ք առաջին քարտուղարը գոնե ձեւի համար ասեր, ա´յ տիրադավ անտերներ, որ ընդամենը 2 տարում խփեիք մուխաննաթության բոլոր ռեկորդները աշխարհի ժողովուրդների շարքում՝ սկսած երկրի դատախազին իր աշխատասենյակում սպանելուց, վերջացրած Պառլամենտի սպանդով… Հիմա էլ, ահա, հանգուցյալների գրպանների խուզարկումն ու դրա քննարկումը հրապարակայնորեն… Ա՜ յ չտեսի ծոռներ ու չունեւորի թոռներ, այ համբալի համբալ զավակներ, բա եթե Դեմիրճյանի նման տղամարդու գրպանում էլ 300 դոլար փող պահում է: Ոչ թե՝ ինչքան ու որտեղից: Ափսոս է այդ մարդու հիշատակը:չպիտի լիներ, հապա ու՞մ գրպանում պիտի լիներ։ Կիմ Բալայանի՞։ Դե, պատկերները մտովի իրար կողք դրեք։ Կուզեք՝ ավելացրեք իշխող կոչվող կուսակցության Մարգարյանի պատկերն էլ ու… սարսափեք Հայաստանի ապագայից…

:Եւ այդ հիշատակը այդպես ոխակալորենՉէ՞ որ, այդպես հրապարակայնորեն անամոթաբար տրորելու մթնոլորտումեթե Հայաստանում միայն մեկ տղամարդու վերապահված լիներ գրպանում 300 չէ, պատկերացրեք30 հազար ունենալու, չգտնվեց մեկըիսկ ուրիշներին՝ ծխախոտի փողից բացի՝ ոչ մի բան, որը վեր կենար ասեր. «Լսեք, ա´յ թուրք ու քուրդ բեգերին՝ խոնարհ, բայց սեփական իշխանների գլխակեր ճորտի զավակներ, դու´ք ձեր հայրերի ֊ այդ ո՞ր արժանիքի իրավունքով եք իշխան մարդու անունը հոլովում: Մի՞թե պարտադիր էրմարդը պիտի լիներ Կարեն Դեմիրճյանը։ Իր դիրքով, ասերիր վաստակով, ա´յ տիրադավ անտերներ, որ ընդամենը 2 տարում խփեիք մուխաննաթության բոլոր ռեկորդները աշխարհի ժողովուրդների շարքում՝ սկսած երկրի դատախազին իր աշխատասենյակում սպանելուցերեվելի տեսքով՝ վերջին հաշվով… Բայց շակալներից ոչ մեկը այդ բանը չի ասի վախից, վերջացրած Պառլամենտի սպանդով... Հիմա էլթե օրերից մի օր Ազգային Ժողովի դահլիճում կսկսեն իրենց բոլորի գրպանները ստուգել… կենդանի ժամանակ։ Նրանք չեն անի, ահապարզ է, հանգուցյալների գրպանների խուզարկումն ու դրա քննարկումը հրապարակայնորեն... Ա՜ յ չտեսի ծոռներ ու չունեւորի թոռներ, այ համբալի համբալ զավակներ, բա եթե բայց դրսում է՞լ մարդ չի մնացել Դեմիրճյանի նման տղամարդու գրպանում էլ 300 դոլար փող չպիտի լիներհացը կերած ակադեմիկոսներից։ Այդ ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստներից֊բանից… Ուրանալը՝ ուրանալ, հապա ու՞մ գրպանում պիտի լիներ: Կիմ Բալայանի՞: Դե, պատկերները մտովի իրար կողք դրեք: Կուզեք՝ ավելացրեք իշխող կոչվող կուսակցության Մարգարյանի պատկերն էլ ու... սարսափեք Հայաստանի ապագայից...բայց այսչա՞փ սահմռկելի֊համազգային մասշտաբի։

:Ճնշվում են, որովհետեւ քի՞չ են։ Իսկ դուք ասում եք՝ հասարակության հետ խնդիր: լավը ե՞րբ է շատ լինում։ Երբ, առհասարակ, հազար չափահաս մարդուց քանի՞սն է ուղեղ ունենում։ Մե՞կը, երկու՞սը, երե՞քը… Պատկերացնու՞մ եք, ի՞նչ քաոս կդառնար կյանքը, եթե հազարից տասը մտածելու ընդունակ լիներ։ Իսկ դուք ուզում խեղճացել եւ Վարդենիսի գյուղերի խեղճ փախստականների նման հեշտորեն տրվել եք օրենսդրական դաշտ բերել (իբր«մազութի հանձնաժողովների» անուղեղ բարբաջանքին։ Հետո, մի փախչող ենշատ չե՞ք, սիրելիներ (կասեր Մերուժանը) ու «հանգստացնել» ծտի սիրտ ունեցող գրպանահատներին, մարդկանց չուլաններից ղաուրմա ու թթու «առգրավող» նախկին թաղայիններին ու գաստրոնոմների ետնամուտքով ձրի հավ ու ձու տուն տանող ՕԲԽՍ-ի դուք էլ հմայվել «նախկիններ» բառով։ Ու երբ օրը տասը անգամ կրկնում եք՝ «նախկին հանցավոր ռեժիմ, նախկին օպերներինհանցավոր ռեժիմ», որոնց ետին թվով «ազգի զինվոր» են գրելնպատակ ունենալով, օ՜ սարսափհավանաբար, ռուսալեզու թերթերի պառվաբոզերը: Իսկ նրանց՝ բանականություն չկորցրած կոլեգաները կարկամել են: Ինչու՞ են կարկամել: Հո շուտով գալու ձեռ առնել ընդդիմախոսներին, այդ բանն անելիս մի անգամ ուշադիր նայե՞լ եք ձեր շուրջը ու մտածել, թե այսօրվա Հայաստանում հարյուր հոգուց քանի՞սն է երկիրը դարձյալ պաշտպանելու ժամանակը: հիշում կամ հասկանում չակերտների նշանակությունը։ Թե՞ կարծում եք, տգետները միայն պառլամենտում են հավաքվել։ Եւ երբ եկավ այդ ժամանակըձեր շուրջն եք նայում, երբ վրա հասավ իշխողների փախեփախըչի՞ երեւում, այդ ժամանակ հո լավ է երեւալու՝ ո´ր մկան ծակն են մտնում բեղավոր որ նախկինների գալու֊չգալու հարցը բավականաչափ հռետորական է։ Համենայն դեպս, պարզ չէ՞, որ պետության ու անբեղ «միկրոֆոնի ֆիդայիները»:բանակի հիմնադիր գործիչները որտեղ էլ լինեն, ինչ կուսակցության ու կառույցի մեջ էլ լինեն, եթե ոչ առաջնային, գոնե ուրիշներին հավասար իրավունք ու հնարավորություն ունեն հավակնելու՝ Հայաստանը թուրքերից մաքրելու դերին։ Մանավանդ որ, մի անգամ արդեն մաքրել են։

:Ճնշվում են, որովհետեւ քի՞չ են: Իսկ լավը ե՞րբ Միտքս այն է շատ լինում: Երբ, առհասարակ, հազար չափահաս մարդուց քանի՞սն է ուղեղ ունենում: Մե՞կը, երկու՞սը, երե՞քը... Պատկերացնու՞մ եք, ի՞նչ քաոս կդառնար կյանքը, եթե հազարից տասը մտածելու ընդունակ լիներ: Իսկ դուք խեղճացել եւ Վարդենիսի գյուղերի խեղճ փախստականների նման հեշտորեն տրվել եք «մազութի հանձնաժողովների» անուղեղ բարբաջանքին: Հետոոր իմ ու քո կյանքի փորձ ունեցողը, շատ չե՞քհասարակական վարքի մոտիվները մեջբերելիս, սիրելիներ (կասեր Մերուժանըհատկապես երջանկահիշատակ Դեմիրճյանի անբասիր կերպարի աղճատումների հետ հաշտվող մասսաների ֆոնի առկայությամբ)դատողություններում պետք չէ, դուք էլ հմայվել «նախկիններ» բառով: Ու երբ օրը տասը անգամ կրկնում եք՝ «նախկին հանցավոր ռեժիմոր լինի այդքան այսօրեական։ Երբեք մի ասա երբեք։ Երբեք մի ասա՝ նախկին իշխանություն, նախկին հանցավոր ռեժիմ»նախագահ, նպատակ ունենալովորովհետեւ ըստ ժամանակագրական կատեգորիայի՝ դա իր անունն ունի՝ առաջին։ Իսկ քաղաքական կատեգորիաներով դատելու դեպքում՝ առաջինը դեռ չի նշանակում առաջին ու վերջին։ Հայ ժողովրդի ճակատին գրած հո չի՞, հավանաբար, ձեռ առնել ընդդիմախոսներին, այդ բանն անելիս մի որ ամեն անգամ ուշադիր նայե՞լ եք ձեր շուրջը ու մտածել, թե այսօրվա Հայաստանում հարյուր հոգուց քանի՞սն է հիշում կամ հասկանում չակերտների նշանակությունը: Թե՞ կարծում եք, տգետները երկիրը բաշիբոզուկներին թողնելով՝ ինքը պիտի հեռանա երկրից։ Հո չե՞նք կարող հույսներս դնել Հայաստանը միայն պառլամենտում են հավաքվել: Եւ երբ ձեր շուրջն եք նայում, չի՞ երեւումծիրանի սեզոնին հիշող մեր սիրասուն ախպար եղբայրների վրա։ Հիմա էլ հո երկրորդ Վազգեն չկա, որ նախկինների գալու-չգալու հարցը բավականաչափ հռետորական է: Համենայն դեպս, պարզ չէ՞խաբվի ու հայկական բանակը դնի դավադիրների տրամադրության տակ։ Հո նոր Դեմիրճյան չի ծնվելու, որ պետության նույն միամտությամբ հայերի ձայները շահի ու բանակի հիմնադիր գործիչները որտեղ էլ լինենդառնա այդ ձայների զոհը։ Վերջապես, ինչ կուսակցության հո գետնի տակ չանցան երկիրն ու կառույցի մեջ էլ լինենբանակը հիմնադրած անկախության սերնդի հազարավոր տղամարդիկ։ Թե չէ, եթե ոչ առաջնայինմի ողջ ժողովուրդ չի կարող հույսը կապել ԱԺ֊ի դավաճանների հետ, գոնե ուրիշներին հավասար իրավունք ովքեր մի մարդու նման համաներում շնորհեցին «27»֊ի մարդասպաններին ու հնարավորություն ունեն հավակնելու՝ Հայաստանը թուրքերից մաքրելու դերին: Մանավանդ որկազմակերպիչներին։ Այնքա՜ ն միաձայն ու դավադիր հապճեպությամբ, այնպիսի չքմեղությամբ (իրենց լեզվով՝ իրենց շլանգի տեղ դրած), մի որ մարդու լեզուն չի դառնում այս անգամ արդեն մաքրել են:մի բան ասի գործադիրի հասցեին՝ իր այլանդակությամբ հանդերձ։

:Միտքս այն է, որ իմ ու քո կյանքի փորձ ունեցողը, հասարակական վարքի մոտիվները մեջբերելիս, (հատկապես երջանկահիշատակ Դեմիրճյանի անբասիր կերպարի աղճատումների հետ հաշտվող մասսաների ֆոնի առկայությամբ) դատողություններում պետք չէ, որ լինի այդքան այսօրեական: Երբեք մի ասա երբեք: Երբեք մի ասա՝ նախկին իշխանություն, նախկին նախագահ, որովհետեւ ըստ ժամանակագրական կատեգորիայի՝ դա իր անունն ունի՝ առաջին: Իսկ քաղաքական կատեգորիաներով դատելու դեպքում՝ առաջինը դեռ չի նշանակում առաջին ու Թերթերը գուշակություններ էին անում՝ տեսնես Քոչարյանը վերջին: Հայ ժողովրդի ճակատին գրած հո չի՞հանդիպման ժամանակ ի՞նչ էր ասել խմբակցությունների ղեկավարներին, որ այդպես գաղտնապահ են դարձել։ Թերթերը ամեն անգամ երկիրը բաշիբոզուկներին թողնելով՝ ինքը պիտի հեռանա երկրից: Հո չե՞նք իրենք իրենց ուզում են հավատացնել, թե Քոչարյանը այս անգամ դրանց հետ կարող հույսներս դնել Հայաստանը միայն ծիրանի սեզոնին հիշող մեր սիրասուն ախպար եղբայրների վրա: Հիմա էլ հո երկրորդ Վազգեն չկաէ ազգային֊պետական խնդիրներից խոսել։ Իսկ «պետական գաղտնիքը» այն է եղել, որ խաբվի ու հայկական բանակը դնի դավադիրների տրամադրության տակ: Հո նոր Դեմիրճյան չի ծնվելուՔոչարյանը դարձյալ սպառնացել է ցրել պառլամենտը, որ նույն միամտությամբ հայերի ձայները շահի ու դառնա այդ ձայների զոհը: Վերջապես, հո գետնի տակ չանցան երկիրն ու բանակը հիմնադրած անկախության սերնդի հազարավոր տղամարդիկ: Թե չէ, մի ողջ ժողովուրդ չի կարող հույսը կապել ԱԺ-ի դավաճանների հետ, ովքեր մի մարդու նման համաներում շնորհեցին «27»-ի մարդասպաններին ու կազմակերպիչներին: Այնքա՜ ն միաձայն ու դավադիր հապճեպությամբ, այնպիսի չքմեղությամբ (իրենց լեզվով՝ իրենց շլանգի տեղ դրած), որ մարդու լեզուն չի դառնում այս անգամ մի բան ասի գործադիրի հասցեին՝ իր այլանդակությամբ հանդերձ:եթե համաներումը չանցկացնեն պառլամենտում։ Ընդ որում՝ ծպտուն չհանելով։

:Թերթերը գուշակություններ էին անում՝ տեսնես Քոչարյանը վերջին հանդիպման ժամանակ ի՞նչ էր ասել խմբակցությունների ղեկավարներինՉծպտալով։ Որովհետեւ պարզ է, որ այդպես գաղտնապահ են դարձել: Թերթերը ամեն անգամ իրենք իրենց ուզում են հավատացնելչէ՞, թե Քոչարյանը այս անգամ դրանց հետ կարող է ազգային-պետական խնդիրներից խոսել: Իսկ «պետական գաղտնիքը» այն է եղելեթե մեկնումեկը մե՜ կ֊միակ հարց տար Դավիթ Հարությունյանին՝ Համաներման ու «27»֊ի առնչության մասին, ինչ էլ որ Քոչարյանը դարձյալ սպառնացել նա պատասխաներ, սկանդալը դուրս էր գալու դահլիճից, եւ ստիպված էին լինելու նախագիծը մերժել… Բայց պայմանը եղել է ցրել պառլամենտըանծպտուն քվեարկելը։ Թուլաբաժինը կորցնելու վախից բացի կա՞ այլ մի բացատրություն՝ այդպես գողեգող֊դավաճանաբար քվեարկելու համար։ Ծանոթ պատմություն է։ Մի դեպքում (98֊ին)՝ եթե չթողնեք պատգամավորին դատեն, պառլամենտը կցրեն։ Հիմա՝ եթե համաներումը չանցկացնեն պառլամենտում: Ընդ որում՝ ծպտուն չհանելով: չթողնեք մարդասպաններին բանտից ազատեմ՝ կցրեմ։ Եւ երկու դեպքում էլ քվեարկեցին։

:Չծպտալով: Որովհետեւ պարզ է, չէ՞, եթե մեկնումեկը մե՜ կ-միակ հարց տար Դավիթ Հարությունյանին՝ Համաներման ու «27»-ի առնչության մասին, ինչ էլ որ նա պատասխաներ, սկանդալը դուրս էր գալու դահլիճից, եւ ստիպված էին լինելու նախագիծը մերժել... Բայց պայմանը եղել է անծպտուն քվեարկելը: Թուլաբաժինը կորցնելու վախից բացի կա՞ այլ մի բացատրություն՝ այդպես գողեգող-դավաճանաբար քվեարկելու համար: Ծանոթ պատմություն է: Մի Երկու դեպքում (98-ին)՝ եթե չթողնեք պատգամավորին դատեն, պառլամենտը կցրեն: Հիմա՝ եթե չթողնեք մարդասպաններին բանտից ազատեմ՝ կցրեմ: Եւ երկու դեպքում էլ քվեարկեցին: էլ՝ գրեթե միաձայն։

:Երկու դեպքում էլ՝ գրեթե միաձայն::Եւ վիճակի տրագիկոմիզմը այն է, որ առաջին քվեարկության ժամանակ Վազգեն Սարգսյանն ու Դեմիրճյանը կենդանի էին: էին։ Երկրորդ դեպքում՝ քվեարկությունը իրենց սպանողներին ազատելու համար էր: էր։ Իսկ այդ ողորմելիները, իբր, քիչ բութ էին, հիմա էլ իրենց լրիվ թթվի քարի տեղ են դրել եւ մրթմրթում են, թե՝ «չէին սպասում»... սպասում»… Ինչի՞ն չէին սպասում: սպասում։ Ումի՞ց չէին սպասում: «27»-ից սպասում։ «27»֊ից հետո է՞լ չէին սպասում: սպասում։ Այ, Դեմիրճյանը չէր սպասում: սպասում։ Այս խոսքերը կան սպանությունը պատկերող ժապավենում: ժապավենում։ Առաջին կրակահերթին հետեւող՝ վայրկյաններ տեւած դադարին Դեմիրճյանը, որ հասկանալի բնազդով կռացել էր, այդ դադարին գլուխը վեր է բարձրացնում ու մեծավարի հորդորում, կարծեմ, բառացիորեն հետեւյալով՝ «Տղանե´ր, այդ ձեւով չի կարելի հարց լուծել...» լուծել…» եւ նույն ակնթարթին գնդակահարվում՝ մեջտեղի փակ դռան մոտերքից արձակված կարճ ու դիպուկ կրակահերթից: կրակահերթից։ Այդ մեկը, կարծես, եղբայրներից ոչ մեկը չէ, այլ, թերեւս, Լեոնարդ Պետրոսյանին հատկապես գնդակահարողը:գնդակահարողը։Դեմիրճյանը իրոք չէր սպասում: սպասում։ Նա երեխայի նման խաբվեց ու ներքաշվեց քաղաքական ինտրիգի՝ ջահել գիշատիչների պատրաստած որոգայթը: որոգայթը։ Նա պիտի որ 98-ի 98֊ի ընտրություններից հետո հոգեբանորեն պատրաստ լիներ թքել ետ քաշվելու, բայց հիմա էլ իր թիմի տականքներին էր պատգամավորություն ու պաշտոն հարկավոր, եւ այս անգամ էլ գերի դարձավ նրանց ախորժակին: ախորժակին։

:Դեմիրճյանը չէր սպասում՝ համոզված լինելով, որ ինքը թշնամիներ չունի: չունի։ Բայց ինչպե՞ս կարող է թշնամի չունենալ կես միլիոն ձայն ունեցող մարդը: մարդը։ Պարզապես նա ուրիշ էպոխայի մարդ էր: էր։ Հուշտ էր լինում շենքի միջանցքներում շալվարներով վազվզող աղջիկների տեսքից, իսկ իր շրջապատում չգտնվեց մեկը, հատկապես օրգանների (իրոք որ օրգաններ) մեծաբերան անուղեղ գնդապետներից, որ մարդու ուշադրությունը մի քիչ էլ դարձներ այլ կողմ՝ Ազգային Ժողովի միջանցքներում մշտապես պլաշչներով վխտացող, ձիագողի վազվզող աչքերով, լղար ու գունատ, գունատ ու մորուքավոր, անսեռ-անտարիքանսեռ֊անտարիք, անպաշտոն ու պաշտոնավոր սկաուտ թուլեքի վրա:վրա։

:<b>3.Հայ-ֆրանսիական 3․Հայ֊ֆրանսիական համատեղ սպանություն</b>

:Համաներման բերած խնդիրը այն չէ, որ մի քանի մարդ պակաս են պատժվելու: պատժվելու։ Այլ այն, որ եթե նրանց մեջ կար մեկը, որ ասելու բան ուներ, ասենք, զենքը նախօրոք Ազգային Ժողովի շենք մտցնելու մասով, այլեւս չի ասի: ասի։ Եւ ժամանակին էլ «կթռչի» Հայաստանից, ասենք, Ֆրանսիա, որտեղ այդպիսիներին շքանշան են տալիս, իսկ Հայաստանի իշխանությունները պարտքի տակ չեն մնում եւ Երեւանում Ֆրանսիայի մյուս հերոս Շառլի հացի սեղանին հայ են մորթում: մորթում։ Իսկ վերջինս փոխանակ սուս անի միառժամանակ (ինչպես նվազագույնը ընդունված է Արեւմուտքում), հարցազրույց է տալիս եւ գովում «Առագաստում» արյունալի հյուրընկալության տիրոջը: տիրոջը։ Որովհետեւ այդպես է պետք Ֆրանսիայի ազգային շահին, մանավանդ՝ կոնյակի գործարանը «հաջողացնելուց» հետո:հետո։

:Զենքը ներս տանելու հարցը ամենաառանցքայինն է, որովհետեւ այդ վիժվածքներն այդքան միամիտ չեն, որ զենքը առած՝ հախուռն մտնեին տարածք, ինչպես ամերիկյան ֆիլմերում են ավտոյից իջնում ամայի ճանապարհի բենզակայանում ու մտնում ներս՝ մի քանի մանեթ կողոպտելու: կողոպտելու։ Հնարավոր է, որ Հունանյանը իր տիպով պատրաստ է եղել նաեւ դատարանի առաջ կանգնելու, բայց ո՜ չ նաեւ ծրագիրը տապալվելու դեպքում: դեպքում։ Ոստիկանների ու Երկրապահի սապոգների տակ հոգին փչելու հեռանկարի չնչին իսկ հավանականության դեպքում նա չէր ստանձնի «գործը», հետեւաբար՝ նա զենքով տարածք չէր մտնի, էլ չեմ ասում՝ մի քանի զենքերով մի քանի մարդու տարածք մտնելու վտանգավորության մասին: մասին։ Եթե պահակակետում «վառվելու» երեք տոկոս հավանականություն լիներ (իսկ մի քանի մարդ՝ մի քանի ավտոմատով տարբերակը վառվելու հավանականությունը մեծացնում է բազմապատիկ), այդ պարագային «օպերացիան» նման ռիսկի ենթարկել չէին կարող ոչ մի տրամաբանությամբ: տրամաբանությամբ։ Անհավանական է այդ ռիսկին գնալ կազմակերպիչներ չլինելու պարագային, էլ առավել անհավանական է՝ կազմակերպիչների առկայության դեպքում: դեպքում։ Որովհետեւ այդ խումբը, ըստ ամենայնի, գնում էր ծրագիր իրագործելու շենքի ներսում, ոչ թե դրսից զինված հարձակում էր գործում շենքի վրա: վրա։ Եւ ուրեմն՝ զենքը ներս տանելու փուլը ժամանակի մեջ պիտի առանձնացված լինի բուն գործողության փուլից:փուլից։

:Շենքի պահապանների անփութության մասին լեգենդը բավարար հիմք չէր ապահովության: ապահովության։ Նաեւ՝ հայտնի էր, որ շենքի պահապանները, այնուամենայնիվ, կառավարության այցի օրը զգաստանում են: են։ Նաեւ՝ կառավարության անդամների զինված օգնականներն են բակում եւ միջանցքներում այդ ժամերին ավելանում: ավելանում։ Չեմ պնդում, թե այդ պայմաններում բացառված է զենքով տարածք մտնելը, բայց անհամեմատ ապահով է զենքերը նախապես ներս տանելը: տանելը։ Կա´մ օրեր առաջ, կա´մ կառավարության գալուց ժամեր առաջ: առաջ։ Բայց ոչ մի դեպքում այդ ժամին: ժամին։ Եւ դրա համար, հասկանալի է, շենքի ներսում հանցակից են ունեցել: ունեցել։

:Պատահական չէ, որ թե´ Նաիրի Հունանյանը, թե´ Նաիրի Բադալյանը չեն կարողանում բացատրել, թե սպանությունից րոպեներ առաջ զուգարանում ու մոտերքը ով ում ինչ էր փոխանցում եւ ինչ էր ասում: ասում։ Նաիրի Բադալյանի փոխանցածը ընդամենը վերեւի վերջնական «դաբրո՞ն» էր, թե՞ կոնկրետ զենք: զենք։ Թե՞ վերջին տեղեկությունը առ այն, որ ամեն ոք դահլիճում իր տեղը նստած է: է։ Որովհետեւ ոչ մի կարգի բանդա, առանց վերջին րոպեին հավաստիանալու, որ զոհերը հենց իրենց տեղերում են նստած, չէր մտնի դահլիճ՝ կուրորեն: կուրորեն։ Այդ մասին պիտի լուր տված լինեն կա´մ դահլիճից՝ հեռախոսով մեկին, որը հընթացս տեղեկացրել է մարդասպաններին, կամ պիտի այդ մասին անմիջապես հաղորդած լինի մեկը, որ մեկ-երկու մեկ֊երկու րոպե առաջ դուրս է եկել դահլիճից:դահլիճից։

:Իսկ հիմա՝ ոստիկաններին մեկուկես տարի բանտում պահելուց ու ներում շնորհելուց հետո, խիստ բարդանում է սպանությանը նախորդող ժամին կամ ժամերին միջանցքներում ու հարկերում եղած կասկածելի անցուդարձի, մարդասպանների ու նրանց համախոհների հանդիպումների մասին տեղեկություններ ստանալը: ստանալը։ Տեղեկություններ, որ պիտի ունենային ոստիկանները: ոստիկանները։

:Տեղեկություններ նաեւ նախորդ օրերի անցուդարձից: անցուդարձից։ Իսկ դատավարական տակտիկայի արտադատավարական սցենարիստները եւս մեկ ներկայացում սարքեցին՝ պառլամենտի զուգարանում երկու տարի հետո զենքեր պահելու հետքեր որոնելով: որոնելով։ Եւ այդ մասով էլ գործ փակեցին: փակեցին։ Իսկ ինչո՞ւ չստուգեցին (դեռ երկու տարի առաջ) այն սենյակները, ուր մարդասպանների մի մասը սովորություն է ունեցել ներսուդուրս անելու:անելու։

:Դատավարական սցենարի վճռական պահը, սակայն, դատաքննական կարգի սահմանումը եղավ: եղավ։ Դրա ամբողջ իմաստն այն է, որ Նաիրի Հունանյանին կարգելով առաջին հարցաքննվող՝ դատարանը հնարավորություն տվեց նրան մանրամասնորեն կողմնորոշել մյուսներին, որպեսզի հանցագործության բոլոր դրվագներով ցուցմունքներ տան՝ հիմք ընդունելով ի´ր ցուցմունքները: ցուցմունքները։ Չէ՞ որ նրանք (համենայնդեպս, շարքային կատարողները) սպանությունից առաջ այլ ասելիքներ ունեին եւ, հետեւաբար, հետաքննության համար ընդհանուր լեգենդ մշակած չեն եղել: եղել։ Լեգենդ պիտի չմշակվեր նաեւ հանցախմբի վճռականությունը մինչեւ «իքս» պահը պահպանելու համար, որովհետեւ լեգենդ մշակելը կնշանակեր կասկած հարուցել խմբի մեջ, որ կարող է դատ լինել, այնինչ խումբը պիտի համոզված լիներ, որ ապստամբության է գնում, ոչ թե պարզ մարդասպանության: մարդասպանության։ Բայց հետագայում նրանք լեգենդի հարցում «բացթողումը» լրացնելու հնարավորությունը լիուլի ստացան: ստացան։ Եւ իզուր են լրագրողները զարմացած Հունանյանի հիշողության «պայծառացումներից»: «պայծառացումներից»։ Ակնհայտ է, որ նա ոչ թե հիշում է այս կամ այն մանրամասնը, այլ յուրովի է շարադրում բոլոր այն էպիզոդները, որոնց վկա չկա, հանցագործներից բացի: բացի։ Հորինում է իր հանցակիցների ականջի համար: համար։

:Որպեսզի սերտեն եւ դուրս չգան այդ շրջանակից: շրջանակից։ Բանտում այն մեկի մեռնելով՝ խզվեց զենք տրամադրողների հետ կապը, որը պիտի տաներ դեպի կազմակերպիչները: կազմակերպիչները։ Բադալյանին, դահլիճից սպանությունից երկու րոպե առաջ դուրս եկած Մովսիսյանին ազատ արձակելով եւ այս համաներումով՝ գրեթե կտրվում է զենքը նախապես շենք մտցնելու եւ որտեղ պահ տալու թելը, որը նույնպես պիտի տաներ դեպի կազմակերպիչները:կազմակերպիչները։

:Գործը ջարդելու առնվազն եւս մեկ քայլ է մնացել-մարդասպաններից մնացել֊մարդասպաններից նա, ով իրեն չի կարող տիրապետել՝ ցուցմունքների իմաստով, հոգեբանների օգնությամբ կհանձնեն հոգեբույժներին (ահա ինչի համար են հոգեբանները) եւ կվնասազերծեն: կվնասազերծեն։ Դա, երեւի, կլինի Կարեն Հունանյանը: Հունանյանը։ Եւ զոհերի իրավահաջորդների շահերի պաշտպանները, վստահ եղեք, կնպաստեն դրան: դրան։ Այնպես, ինչպես նպաստեցին համաներմանը: Բոլորը: համաներմանը։ Բոլորը։ Իրավահաջորդների ներկայացուցիչներով, այդ կողմի իրավաբաններով, Ազգային ժողովով, ազգով-բանով: ազգով֊բանով։ Այնպես, ինչպես մինչեւ հիմա եղել է: է։ Նրանք սպանում են, սրանք ներում են: են։ Որ այդ մեքենան անթերի է գործում, ապացուցում է «Առագաստի», ըստ էության, հրապարակային մահապատիժը՝ անունով ողջունելու դիմաց: դիմաց։

:Թերթերը գայթակղվեցին «Սեդրակօղլի» բառը տպագրելու հնարավորությունով եւ չզգացին, որ այդ «կուտը» սպանող կողմն է տվել: տվել։ Իբր, սպանել են վիրավորելու համար: համար։ Այնինչ, սպանել են հանգուցյալի «լոպպազության» համար: համար։ Պարզապես, խեղճ հայի մտքով անցնել չէր կարող, որ եթե այդպիսի բացառիկ մի զուգադիպությամբ Փարիզից Շառլը՝ Վրաստանի հայ, Ղարաբաղից՝ Ռոբը, Ինքն էլ ահա Ջավախքից ... … հայերով Երեւանում հավաքվել քեֆ են անում ու ջազ են լսում բաց սրճարանում... սրճարանում… Ո՞ր քեֆը լավ հայը կմտածեր, որ պահը արձանագրելու՝ իր հոգու պոռթկումը կարող էր իր կյանքը արժենալ::Աստված էլ բեթարից ազատի, երբ մուղամից միանգամից անցնում են ջազին:արժենալ։

:Տեղին չէ նաեւ այն համոզմունքը, թե հասարակությանը վախեցնելու համար սպանել են հատուկ: Տիգրան Հայրապետյանին, այո, այդ նպատակով սպանեցին, իսկ այսօր դրա անհրաժեշտությունը չկար: Քոչարյանը չէր ուզենա, որ բանը այդպես վերջանար այդ օրը: Պարզապես ամեն ինչ տեղի էր ունեցել ինքն իրեն՝ հանցագործ աշխարհի բարքերին համապատասխան- Պախանին «սխալ» խոսք են ասում, համապատասխան մեկը «հանում՝ խփում» է: Այդքան առօրեական: Տեղում գնդակահարում ես, կամ քաշում ես մի կողմ ու սատկացնում: Եւ ինչպես հասարակության ռեակցիայից պարզվեց, իրենք դարձյալ «ճիշտ» էին: Հասարակությունը ինչ Աստված էլ մտածի իր ներսում, մի բան ակնհայտ է, որ ընդունել է նրանց «հեղինակությունը»: Որպես իշխանություն ընդունում է թե ոչ- էական չէ, որպես հանցավոր կազմակերպություն՝ դրա կանոնները ընդունում է: Վ. Նազարյանը միակն էր, որ տվեց այդ մարդու ճշգրիտ ախտանիշը, թե՝ «Նրան ոչ թե իմփիչմենթ պիտի հայտարարելբեթարից ազատի, այլ մեկուսացնել հասարակությունից»: Թե չէ՝ սրանք սպանությունների գործը դրել երբ մուղամից միանգամից անցնում են կոնվեերի:ջազին։

:Իսկ հիմա դատը կանեն այնպեսՏեղին չէ նաեւ այն համոզմունքը, որ հասարակությունը այլ բաներով զբաղված լինիթե հասարակությանը վախեցնելու համար սպանել են հատուկ։ Տիգրան Հայրապետյանին, այո, այդ նպատակով սպանեցին, իսկ այսօր դրա անհրաժեշտությունը չկար։ Քոչարյանը չէր ուզենա, ու եթե պետք լինի ինչ-որ բանը այդպես վերջանար այդ օրը։ Պարզապես ամեն ինչ տեղի էր ունեցել ինքն իրեն՝ հանցագործ աշխարհի բարքերին համապատասխան֊ Պախանին «սխալ» խոսք են ասում, համապատասխան մեկը կնստի 2-3 տարի: «հանում՝ խփում» է։ Այդքան առօրեական։ Տեղում գնդակահարում ես, կամ քաշում ես մի կողմ ու սատկացնում։ Եւ ինչպես հանցավոր աշխարհումհասարակության ռեակցիայից պարզվեց, կարող է նստել ոչ թե նաիրենք դարձյալ «ճիշտ» էին։ Հասարակությունը ինչ էլ մտածի իր ներսում, ով «խփում» մի բան ակնհայտ է, այլ ում որ որոշում ընդունել է նրանց «հեղինակությունը»։ Որպես իշխանություն ընդունում է «ախպերությունը»: Իսկ նստողը երեք տարի կնստի, թե վեց ամիսոչ֊ էական չէ, ի՞նչ պիտի իմացվի: Հիմա ով է հետաքրքրվում (սկսած ընկերներից) Տիգրան Հայրապետյանին սպանող կամ սպանության մեղքն հանձն առած վարորդը բանտո՞ւմ էորպես հանցավոր կազմակերպություն՝ դրա կանոնները ընդունում է։ Վ․ Նազարյանը միակն էր, դրսո՞ւմ էոր տվեց այդ մարդու ճշգրիտ ախտանիշը, մեռա՞ծ էթե՝ «Նրան ոչ թե իմփիչմենթ պիտի հայտարարել, թե՞ կենդանի: Թե՞ համաներումը արվեց նաեւ նրա համար:այլ մեկուսացնել հասարակությունից»։ Թե չէ՝ սրանք սպանությունների գործը դրել են կոնվեերի։

:18.12.2001Իսկ հիմա դատը կանեն այնպես, որ հասարակությունը այլ բաներով զբաղված լինի, ու եթե պետք լինի ինչ֊որ մեկը կնստի 2֊3 տարի։ Եւ ինչպես հանցավոր աշխարհում, կարող է նստել ոչ թե նա, ով «խփում» է, այլ ում որ որոշում է «ախպերությունը»։ Իսկ նստողը երեք տարի կնստի, թե վեց ամիս, ի՞նչ պիտի իմացվի։ Հիմա ով է հետաքրքրվում (սկսած ընկերներից) Տիգրան Հայրապետյանին սպանող կամ սպանության մեղքն հանձն առած վարորդը բանտո՞ւմ է, դրսո՞ւմ է, մեռա՞ծ է, թե՞ կենդանի։ Թե՞ համաներումը արվեց նաեւ նրա համար։ 18․12․2001