Changes
==ԳԼՈՒԽ ՀԻՆԳԵՐՈՐԴ==
Գեստարմուսը սրվակը գավազանի մեջ դրեց և գլխիկը պտտելով ամրացրեց։
— Այժմ դատավարությունը հանգիստ կվերանայեք,— ասաց նա։
Վեստը, որ ետ էր քաշվել, համարձակվեց ասել.
— Բայց ձեր ձեռքում բռնածը շատ վտանգավոր է։
— Գիտեմ։
— Բայց... դուք չեք գիտակցում։ Նվազագույն ցնցումից մենք բոլորս հօդս կցնդենք։
— Ճիշտ այդպես։
Վեստը լռեց։ Այլևս չգիտեր ինչ ասել։ Ապուշ տեսքով նայեց ներկաներին, Կարտոպը հարցրեց.
— Ի՞նչ եք ուզում մեզնից։
— Վերանայել գործը։ Ահա ամբողջը։
— Երկու ատենակալ պակասում են,— ասաց Կարտոպը։— Պիեռ Լուկասը և Սոֆիա Ֆիլիպսենը։ Նրանք էլ չընդունեցին անհրաժեշտ պաշտպանությունը։
— Գիտեմ,— ասաց Գեստարմուսը։— Ես ափսոսում եմ, որ նրանք բացակա են... Նրանք չընդունեցին իմ հրավերը։ Ոչինչ չեմ կարող անել։
— Պետք էր պնդել։
— Ես պնդեցի։
Լռություն տիրեց։
— Իսկ եթե մենք հրաժարվենք գործը վերանայե՞լ։
Գեստարմուսը, որ դեռ ձայնը չէր բարձրացրել, հանկարծ գոռաց.
— Դե լավ, պարոնայք ատենակալներ, մենք բոլորս հօդս կցնդենք։ Բավական է, որ ես մի շարժում անեմ, թողնեմ, որ գավազանս գետին ընկնի։ Ցտեսություն։
Գեստարմուսը գնաց խոհանոց.
— Նա խելագար է,— ասաց Թեյլորը։
— Վտանգավոր խելագար։ Սպասեք, թողեք մտածեմ...
Վեստն սկսեց ետ ու առաջ քայլել։
— Ենթադրենք, թե նիտրոգլիցերին է... Ենթադրենք թե...
Նա կանգ առավ.
— Կհամարձակվի՞ արդյոք։ Նա էլ մեզ հետ կցնդի։
Միրիամը հարցրեց.
— Դա շա՞տ վտանգավոր է։
Վեստը ձեռքերը վեր բարձրացրեց.
— Ամենաթեթև ցնցումից, լավ լսեք, ամենաթեթև ցնցումից մեծ կտորը ականջը կմնա։
Միստոնը գունատվեց։ Նետվեց դեպի դուռը։ Փորձեց բացել
— Մտածելու փոխարեն եկեք օգնեք ինձ։
Բոլորը նետվեցին դեպի դուռը։ Բայց դուռն ամուր էր։
— Ապարդյուն է,— ասաց Կարտոպը,— ուրիշ ելք մտածեք։
Նա մի հայացք գցեց պատուհանին.
— Ութերորդ հարկում ենք։ Ընդամենը մեկ ելք կա՝ ետնամուտքը։
Նա մի շարժում արեց, որ հետևեն իրեն։ Ոչ ոք չշարժվեց։ Կարտոպը անաղմուկ քայլելով գնաց խոհանոց։ Դուռը փակ Էր։ Նա պտտեց բռնակը և ետնամուտքի մոտ
Գեստարմուսին տեսավ՝ աթոռին հանգիստ նստած, գավազանը ոտքերի միջև։
***
— Ի՞նչ ենք անելու,— հարցրեց Թեյլորը։
— Կեղտոտի մե՛կը։ Մեզ ծուղակի մեջ քաշեց։ Հույս ունեմ, որ դուք հիմա համոզված եք նրա եղբոր մեղավորության մեջ։
— Անձնապես ես, երբեք չեմ կասկածել դրանում,— ասաց Միստոնը։— Պիեռ Լուկասը, որն ափսոս բացակա է, իմ կարծիքին էր։
— Ես նույնպես,— ասաց Վեստը։
Միրիամը հարցրեց.
— Կարծում եք, որ կհամարձակվի՞։
— Ես դրանում համոզված եմ,— պատասխանեց Վեստը։— Նա խելագար է, կապելու գիժ։
— Իսկ... իսկ եթե նիտրոգլիցերին չլինի...
Լռություն տիրեց։ Բոլորը նայեցին Վեստին։ Վերջինս թուքը կուլ տվեց։ Նրա ադամախնձորը դողաց.
— Ես ոչինչ չեմ կարող հաստատ ասել,— ասաց նա — Գուցե սոսինձ է, յուղ կամ սափրվելու օճառ։ Գուցե և նիտրոգլիցերին է։ Բոլոր դեպքերում, եթե իսկապես
նիտրոգլիցերին է, մենք երբեք չենք իմանա։ Մենք այլևս այստեղ չենք լինի...
Լռություն։ Դրսում մի քանի ազդանշաններ տվեցին։
— Ի՞նչ անել,— հարցրեց Թեյլորը։
Վեստի ուղեղը լարված էր։ Յուրաքանչյուր բջիջ աշխատում էր։ Նա երբեք այսքան արթուն չէր եղել։ Ոչինչ չէր փախչում նրա ուշադրությունից։
— Այս տնից դուրս գալու համար միայն մի ելք է մնում, բայց այն հսկողության տակ է,— ասաց նա։— Կարող ենք ոստիկանությանը հայտնել, օգնություն կանչել։ Բայց դրանից օգուտ չի լինի։ Գեստարմուսն ամեն ինչ նախատեսել է։ Մեզ առնետների պես պահում է։ Այժմ ես միայն մի լուծում եմ գտնում, վերանայենք գործը։ Նստենք սեղանի շուրջ։ Մեր տեղերը գրավենք արդարադատության դահլիճում։
Նրանք նստեցին սեղանի մոտ, իրենց միջև ազատ աթոռներ թողնելով։
Վեստը խոսք առավ.
— Դուք գիտեք փաստերը,— ասաց նա։— Ես երկու խոսքով կթարմացնեմ ձեր հիշողության մեջ։ Ֆրեդ Գեստարմուս կոչեցյալը պառկում է տիկին Պասիի հետ։ Ամուսինը իմանում է և հրավիրում քաղաքից դուրս։ Սիրեկանը հետևում է նրան։ Մեքենայով են գնում։ Նրանց տեսնում են։ Կանգ են առնում բաց դաշտի մեջ։ Ի՞նչ է տեղի ունենում։ Գեստարմուսը պնդում է, թե ինքը անհրաժեշտ պաշտպանության վիճակում է եղել։ Նրան սպառնացել են և նա դանակը խրել է հակառակորդի փորը։ Ճի՞շտ է ասում նա։ Զոհի մոտ ատրճանակ են գտնում։ Կինը ասում է, որ ամուսնու մոտ երբեք զենք չի տեսել։ Արդյո՞ք Գեստարմուսն է սպանելուց հետո զենքը գրել Պասիի գրպանը։ Հայտնի չէ։ Դիակը զննում են։ Մարմնի վրա ոչ մի հետք չեն գտնում, իհարկե, մահացու վերքից բացի։ Գեստարմուսի վրա ոչ մի քերծվածք։ Դա սառնասրտությամբ արված ոճիր է։ Գեստարմուսը բուռն, դյուրագրգիռ և կասկածամիտ տղա է։ Մենք լսեցինք վկաներին։ Եղբայրն էլ այդ է հաստատում։ Մենք բոլորս չենք ընդունում անհրաժեշտ պաշտպանությունը։ Մենք դատել ենք մեր հոգու և խղճի թելադրանքով։ Ինչ֊որ մեկը մեզ մեղադրում է դրա համար։ Ինչ֊որ մեկը մեզ սպառնում է։ Մեզանից պահանջում է գործը վերանայել։ Դա ոչ մի օգուտ չի տա։ Հանցագործը բանտում է։ Նրան կպատժեն, իսկ մենք պիտի ջուր ծեծենք։
Նա լռեց։ Թեյլորը մի քանի մազ պոկեց իր փրչոտ կրծքից և արմատները զննեց։
— Ես համաձայն կլինեի,— ասաց նա,— եթե բոլորն այստեղ լինեին. Դատավորները, փաստաբանները, վկաները և մյուս ատենակալները։
Վեստը մի արհամարհական հայացք ձգեց նրան.
— Ենթադրենք թե այդպես է։ Դատարանը լրիվ է։ Գեստարմուսն անմեղ կճանաչվե՞ր։
— Ես այդպես չեմ ասում... բայց ո՞վ գիտե։
— Անհեթեթություն է։ Գեստարմուսին օրենքով են դատել, ինչպես բոլոր մեղադրյալներին։
— Իհարկե, իհարկե,— ասաց Թեյլորը,— բայց ո՞վ գիտե։
— Ձեր այդ նախադասությունն ինձ այնքան էլ դուր չի գալիս,— պատասխանեց Վեստը։— Ի՞նչ եք որոշում։
Կատարյալ լռություն։ Միստոնը աղմուկով շունչ առավ։ Նա պատրաստվում էր խոսել։
— Ես առաջարկում եմ քվեարկել։ Գաղտնի քվեարկություն։ Ահա թղթերը...
Նա գրպանից մաքուր թղթեր հանեց՝ աշակերտական տետրակներից պոկված։
— Քվեարկենք։ Ընդունո՞ւմ եք անհրաժեշտ պաշտպանությունը։ Այո կամ ոչ։ Գրեք... Դրությունից դուրս գալու միակ ելքն է։
Վեստը ճոճեց գլուխը։
— Անհեթեթություն է։ Հինգ րոպե առաջ մենք բոլորս չընդունեցինք անհրաժեշտ պաշտպանության թեզը։ Անձամբ, ես միշտ չեմ ընդունելու։
— Ես նույնպես,— ասաց Միստոնը։
— Հապա ինչպե՞ս,— ասաց Կարտոպը։— Այլապես, սպանվելու վախից չենք կարողանա տնից դուրս գալ։ Այլևս չենք վիճի, վախենալով, որ դանակով փորներս կթափեն։ Մեր կանայք կպառկեն բոլորի հետ, իսկ մենք կբավարարվենք ձեռքներս խաչելով։ Պոզեր կտնկեն մեր ճակատներին և կսպանեն։
— Ես լիովին կիսում եմ ձեր կարծիքը,— ասաց Թեյլորը։
Նա մտածեց Նիկոլի և ամերիկյան մեքենա ունեցող տիպի մասին։
— Կեղտոտներ,— ավելացրեք նա։— Բա ես կպառկե՞մ ուրիշի կնոջ հետ։
Կարտոպը նրա պես էր մտածում։ Նա պատկերացրեց իր կնոջը ուրիշ տղամարդու գրկում։ Ի՞նչ կաներ ինքը։ Հանգիստ, առանց որևէ կոպտության, խելքով, սիրալիր կխոսեր կնոջ հետ։ Հետո կգնար բացատրություն կպահանջեր իր հակառակորդից։ Վերջինս, բացատրելու փոխարեն, դանակով կսպառնար... Ոչ, Կարտոպն իր կարծիքը չի փոխի։
— Իսկ դո՞ւք, միսս Հորք։
Միրիամը նայեց եղունգներին։
— Ես,— ասաց նա,— երբեք իմ որոշումը չեմ փոխում։ Չնայած... Կույրի հանդեպ տածած խղճահարությանը, ես գտնում եմ, որ նա արժանի է մեր որոշած պատժին։
— Կեցցես,— ասաց Վեստը։— Պարոն Միստոն, դուք կարող եք թղթերը տեղը դնել։
— Թույլ տվեք, թույլ տվեք,— ասաց նա։— Ես ձևի համար եմ պահանջում քվեարկությունը։ Բոլորս մտածենք, քվեարկենք, և ես արդյունքները կտանեմ, տանտիրոջը ցույց կտամ։
Վեստը ուսերը թոթվեց.
— Ի՞նչ իմաստ ունի։ Նախ, նա կույր է։ Եվ հետո, ինչպե՞ս պիտի կարդա այդ թղթի կտորները։
— Ես այդ մասին մտածել եմ,— ասաց Միստոնը։— Ահա ասեղը։
Նա բաճկոնի վրայից մի մեծ ասեղ հանեց։
— Դուք կծակեք ձեր քվեաթերթիկները։ Երկու ծակը՝ այո, հինգը՝ ոչ։
— Այսինքն՝ երկու ծակը նշանակում է, որ անհրաժեշտ պաշտպանությունը չենք ընդունում, այդպե՞ս է։
— Ճիշտ այդպես։
— Եվ քանի որ բոլորս միաձայն ենք, ավելորդ է ծակեր անել։ Քվեաթերթիկները ինչպես որ կան ներկայացնենք նրան։
— Հոգեբանական սխալ,— ասաց Միստոնը։— Պետք է նրան զբաղեցնել, պետք է ցույց տալ, թե մենք մտածել ենք և քվեարկել։
— Լավ։ Ասեղը տվեք ինձ, ես հենց հիմա երկու կանեմ։
Միստոնը բարձրացրեց ձեռքերը.
—Քվեարկությունը գաղտնի է։ Ահա թուղթը և ասեղը։ Հինգ րոպե հետո բոլորը քվեարկել էին։ Միստոնը հավաքեց թերթիկները և աշխույժ քայլերով գնաց խոհանոց։ Դուռը թակեց։
— Մտեք,— ասաց Գեստարմուսը։
Նա նստել էր դռան մոտ, գավազանը շարունակ ոտքերի արանքում։ Միստոնը մի պահ վարանեց։
— Արդեն,— ասաց նա։— Քվեարկեցինք։ Ես թերթիկներն եմ բերել։
Մի քանի քայլ արեց։ Կանգ առավ։
— Մի վախեք,— ասաց Գեստարմուսը։— Ես գավազանը ամուր եմ պահում։
Միստոնը թերթիկները մեկնեց նրան։ Գեստարմուսը ձեռքն առաջ բերեց և վերցրեց։
— Երկու ծակը՝ անհրաժեշտ պաշտպանությունը չենք ընդունում։ Հինգը...
— Հասկացա,— չոր պատասխանեց Գեստարմուսը։
Կարտոպը, Միրիամը և Թեյլորը մնացել էին խոհանոցի շեմին։ Գեստարմուսը ոտքերով գավազանը պահեց և շոշափեց թղթի կտորները։ Նա սկսեց մեկ֊մեկ շպրտել հատակին։ Հանկարծ նրա մատներն անշարժացան։ Ընդամենը մեկ թերթիկ էր մնացել։
Նա հաղթական ասաց.
— Տեսնում եք, որ ես ճիշտ էի։ Նայեք, պարոն Միստոն...
Գեստարմուսը թերթիկը մեկնեց Միստոնին։ Վերջինս այն պահեց լույսի վրա, վանդակավոր թղթի հարթ մակերեսին հինգ փոքր ծակեր կային։
— Գնացեք, նորից մտածեք,— ասաց Գեստարմուսը։ Դուք ընդամենը չորս հոգով եք մերժում անհրաժեշտ պաշտպանությունը։
==ԳԼՈՒԽ ՎԵՑԵՐՈՐԴ==
— Ո՞վ է կողմ քվեարկել։
Ոչ ոք չպատասխանեց։ Կարտոպը բռունցքը խփեց սեղանին.
— Դուք ոչինչ չեք գիտակցում։ Մենք բոլորս միաձայն էինք։ Ինչ֊որ մեկը մեզ դավաճանել է։ Ո՞վ։
Նա հերթով նայեց ներկաներին.
— Քաջ եղեք։ Եթե ընդունում եք անհրաժեշտ պաշտպանությունը, ասեք։ Դա ձեր իրավունքն է։ Դո՞ւք եք, պարոն Միստոն։
— Ես չեմ պատասխանի։
Վեստը գրպանից մի քառածալ թաշկինակ հանեց և սրբեց մատները։ Բոլորը նայեցին նրան.
— Դուք ծակեցի՞ք ձեր մատները։
— Հավանաբար,— ասաց Վեստը։— Ես սովորություն չունեմ ասեղ գործածելու։
Նրա բարակ մաշկին մի քանի կաթիլ արյուն երևաց և հետք թողեց թաշկինակի վրա։
— Համենայն դեպս, երկու հատից ձեր մատը չէիք ծակի։
— Ինչո՞ւ ոչ։
— Գուցե հինգ անգամ եք ծակել,— հարցրեց Թեյլորը։
Վեստը չպատասխանեց։ Թաշկինակը դրեց գրպանը։ Կարտոպը սկսեց ետ ու առաջ քայլել։
— Գեստարմուսը բոլոր հիմքերն ունի կարծելու, որ եթե մենք նրա եղբոր վճիռը կայացնելիս մտածեինք, ավելի ներողամիտ կլինեինք։ Դուք համաձայն չե՞ք։
— Այո։ Բայց երբ նրան մահվան՝ էինք դատապարտում, սպառնալիքի տակ չէինք,— ասաց Վեստը։
Միրիամը հարցրեց.
— Իսկ եթե դատավարության ժամանակ մեզ սպառնայի՞ն։
Թեյլորն օձիքի կոճակը բացեց։ Շոգում էր.
— Ես չէի նահանջի։
Կարտոպը ձեռքերն անհամբեր շարժեց.
— Դատարկ տեղը չխոսենք։ Դրա մեջ հաշիվ չկա։ Ի՞նչ ենք անելու։
— Ասենք, որ մեզ թողնի դուրս գանք։
— Ես գնամ խոսեմ,— ասաց Կարտոպը։
Թակեց, բայց դուռը կիսաբաց էր։ Հրեց։
— Պարոն Գեստարմուս,— ասաց նա։— Դուք մեզ իզուր տեղն եք մեղադրում։ Մենք ազնիվ մարդիկ ենք, հոգսեր ունենք։ Խաթրով՝ թողեք գնանք։ Մեզ չէ, որ պիտի մեղադրեք։ Արդարադատության վրա հարձակվեք, միջոցների վրա, որոնցով իրագործվում է։ Օրենքների վրա հարձակվեք։ Մենք արդարադատության մեքենայի մի օղակն ենք։
Գեստարմուսը գլուխը բարձրացրեց։ Նրա ակնոցի ապակիները փայլեցին.
— Ես չեմ կարող արդարադատության վրա հարձակվել,— ասաց նա։— Դա հսկայական մեքենա է։ Ես ձեզ եմ ընտրել, ձե՛զ։ Եվ ես կգնա մ մինչև վերջ։ Լսո՞ւմ եք ինձ, մինչև վե՛րջ։
— Բայց, վերջապես...
— Կան մարդիկ, որոնք հացադուլ են անում։ Ես ուղղակիորեն ընտրում եմ սպառնալիքը և մահը։ Մի քանի ժամ հետո կամ ամեն ինչ կկարգավորվի, կամ մենք բոլորս հօդս կցնդենք։
— Բայց վերջապես, ի՞նչ եք սպասում մեզնից։ Ի՞նչ եք պահանջում մեզնից։
— Գնացեք մտածեք, —ասաց նա։— Ես իմ մտադրություններին ձեզ հերթականորեն կծանոթացնեմ։ Առայժմ ես գիտեմ. ձեզանից չորսն են, որ չեն ընդունում անհրաժեշտ պաշտպանությունը։ Ես գիտեմ, որ ինչ֊որ մեկը կարծիքը փոխել է։
Այլևս ոչինչ չասաց.
Կարտոպը վերադարձավ հյուրասենյակ։
— Երանելի վիճակում ենք,— ասաց նա։— Կարծում եք մեծ խորամանկություն է կարծիքն այդպիսի հեշտությամբ փոխել։ Բայց, աստվա՛ծ իմ, ո՞վ է այդ տխմարը...
Վեստն իր մատն էր զննում։
— Ես եմ,— ասաց նա։— Եվ ես խնդրում եմ, որ ձեր խոսքերը ետ վերցնեք։
Կարտոպն ապշած նայեց նրան.
— Բայց ինչո՞ւ։ Դուք առաջինն էիք, որ...
— Գիտեմ, բայց վերջին րոպեին կարծիքս փոխեցի։
— Ուրեմն, դուք հավատո՞ւմ եք, որ Ֆրեդ Գեստարմուս անմեղ է։
— Դա իմ գործն է։
— Կներեք, կներեք, մենք բոլորս կապված ենք այդ գործին։ Այստեղ չէր, որ պիտի հավատայիք նրա անմեղությաննը։ Դուք պարզապես վախկոտ եք։
Վեստը կատաղությունից կարմրեց։ Նրա մատին մի կաթիլ արյուն էր փայլում։ Նա խոր շունչ քաշեց և վեր կացավ։
— Ո՞ւր եք գնում,— հարցրեց Կարտոպը։
— Գնամ հետը խոսեմ։
— Լավ գաղափար է։ Դուք մեզ համար կվճարեք։ Գնացեք...
Կարտոպը մի լայն շարժումով խոհանոցի դուռը ցույց տվեց։ Վեստը կարկամեց մի պահ, հետո մի քանի քայլ արեց։ Միստոնը մի ծիծաղ արձակեց, կարծես սուլում էր։ Հետո սկսեց ձեռքերը շփել։
— Երկուսից մեկը,— ասաց նա։— Կամ կույրը նրան կթողնի դուրս գալ, կամ էլ գավազանով մի քանի հարված կհասցնի։ Երկու դեպքում էլ մենք ոչ մի շահ չունենք, որպեսզի պարոն Վեստին թողնենք անցնի այդ շեմը։
— Իսկ եթե ինձ թողնի դուրս գամ,— շփոթված տեսքով հարցրեց Վեստը։
— Մենք ընդամենը չորս հոգի կմնանք։ Իսկ եթե ձեզ գանահարի, մեզ այստեղից ոտքերը դեպի դուրս արած կտանեն։
— Բայց կույրն էլ է վտանգում իր կյանքը։
— Բայց նա կույր է։ Թքել է իր կյանքի վրա... Մինչև այժմ չհասկացա՞ք նրան։
Վեստը նորից նստեց։
***
— Մի սրվակ նիտրոգլիցերինը ինչպե՞ս կպայթի։
Վեստը գլուխը բարձրացրեց, նայեց Թեյլորի աչքերի մեջ.
— Չի պայթում, փոշիացնում է։ Պետք է որ ցնցում լինի կամ ջերմության օջախ։
Բոլորը հայացքները հառել էին Վեստի վրա։ Թեյլորը, որն այդ հարցը տվեց, շարունակեց հանգիստ.
— Մեր տեսած փոքրիկ սրվակը ինչպիսի՞ վնասներ կարող է տալ։
— Այդ պստիկ սրվակը կփոշիացնի մեր հարկը, վերինը և ներքևինը։
— Ուրեմն, հարևաններն էլ մեզ պես մահացու վտանգի տակ են։
— Ճիշտ այդպես։
— Պետք է նրանց հայտնել։
— Հուզվելու կարիք չկա,— ասաց Կարտոպը։— Ես չեմ կարծում, թե Գեստարմուսն իր սպառնալիքը կիրագործի։ Չեմ կարծում։
Միստոնը ձգվեց.
— Ինչո՞ւ չէ։ Գժի մեկն է։
— Ոչ, ոչ,— ասաց Կարտոպը,— ավելի կորցնելով վստահությունը։— Չեմ կարծում։
Նա շփոթված, ձեռքը տարավ մազերին.
— Այնքան էլ վատ տղա չէ, ես դրանում համոզված եմ։ Բավական է նրա թույլ տեղը գտնենք։ Բավական է նրա հետ սիրալիր խոսենք՝ ինչպես երեխայի հետ։
Կարտոպն անհանգստացած էր։ Նա չէր կարողանում իր հոգեկան վիճակը որոշել, բայց անհանգիստ էր։ Վախից չէր։ Դեռ վախից չէր։
Միստոնը գլուխը ճոճեց.
— Իսկ եթե գավազանը հանկարծ գետին ընկնի։
Այս բառերն այնպիսի ազդեցություն գործեցին, կարծես ջրի հարթ մակերեսին քար գցեին։ Պղտոր ալիքները թափահարեցին նախկին երդվյալներին։ Առաջինը Թեյլորն արձագանքեց. սկսեց կոշիկների թելերը քանդել։ Նրա գուլպան ծակ էր։
— Ի՞նչ եք անում,— հարցրեց Միրիամը։
— Դուք էլ հանեք։ Մեր կոշիկներից մեծ աղմուկ է առաջանում։ Խուսափեք ցնցումներից։
— Ես էլ այդ կարծիքին եմ,— ասաց Կարտոպը։
Բոլորը հետևեցին Թեյլորի օրինակին։ Վերջինս կոշիկները դասավորեց մի անկյունում։
— Պետք է նրա հետ սիրալիր խոսել,— ասաց Կարտոպը, շարունակելով իր միտքը։
Հետո նա վեր կացավ, գնաց դեպի հեռախոսը և մի համար հավաքեց։
— Ալո, սիրելիս, ես եմ... ամեն ինչ լավ է... դու ճաշեցի՞ր։ Հեռուստացույց նայելո՞ւ ես։ Հիանալի է, հիանալի է... Ես քիչ հետո կվերադառնամ... Ասա ինձ, սիրելիս, Կատերինը արդեն պառկե՞լ է... Դեռ ո՞չ... Ավելի լավ... Նա ինձ պետք է... այսինքն... Մեր տանտերը ուզում է հետը ծանոթանալ... նա կույր է, դու նրան գիտես... Կատերինի մասին պատմեցի, և նա շատ է ուզում ծանոթանալ։ Ես նրան երկար չեմ պահի։ Բարի եղիր ուղարկիր նրան սպասուհու հետ։ Թող հետին մուտքի աստիճաններով բարձրանան, ութերորդ հարկում է... Ես նրան երկար չեմ պահի։
Լսափողը կախեց։ Բոլորը նայում էին նրան։ Միրիամը գոչեց.
— Դուք խելագարվել եք, Կարտո՛պ։ Բացարձակապես անօգուտ է երեխայի կյանքը վտանգի ենթարկել։ Այս պատմությունը միայն մեր գործն է։
Կարտոպը գլուխը ճոճեց.
— Թողեք իմ ուզածն անեմ։ Մենք բացարձակապես ոչինչ չենք վտանգում։ Դուք կտեսնեք, ես հիմա կփափկացնեմ կույրին... Իմ աղջիկը...
— Ձեր խորթ աղջիկը,— ասաց Վեստը։
Կարտոպը մի կատաղի հայացք ձգեց նրա կողմը.
— Այո, իմ խորթ աղջիկն է, հետո՞, ես հրեշ չեմ։ Ես նրան իմ սեփական աղջկա պես սիրում եմ։
— Պետք էր ձեր կնոջը հրավիրել,— ասաց Վեստը։— Իսկ ինչո՞ւ ոչ։
— Ծիծաղելի չլինենք։ Դեռ վաղ է տագնապ բարձրացնել, ժամանակ ունենք... Թողեք իմ ուզածն անեմ։
Նրան թվաց, թե ինքը սխալ է գործել, բայց արդեն ուշ էր։ Նա ուզում էր համոզվել, որ ոչ մի վտանգ չկար։ Ոչ մի։
Ծիծաղելի է այդ գավազանի պատմությունը։ Գեստարմուսն ուզում է վախեցնել նրանց։ Փոքրիկ վրիժառություն է։ Հետո մի միտք ծագեց նրա գլխում։ Եթե սա ֆարս լիներ, Գեստարմուսն ինչո՞ւ պիտի ժամանակ կորցներ նրանց հավաքելու։ Այնքան էլ հեշտ գործ չէ գնալ, ատենակալներին մեկ առ մեկ գտնել... Կարողանալ այստեղ՝ իր մոտ հավաքել։ Կույրի համար դա սխրանք էր։
— Գիտեք, որ ջուր ենք ծեծում։
Հետո ձայնը իջեցնելով ասաց.
— Մեզ մնում է միայն գավազանը խլել նրանից։
— Դե, դե, դա շատ վտանգավոր է,— պատասխանեց Վեստը։— Ինձ թվում է, թե դուք չեք պատկերացնում պայթյունի ուժը։ Եթե գավազանը ուժեղ դիպչի հատակին, մենք կփոշիանանք, դուք լսո՞ւմ եք։
— Բայց ինչպե՞ս է նիտրոգլիցերին ճարել։ Այդպիսի բանը ներկավաճառներից չես գնի։
— Չգիտեմ,— ասաց Վեստը։
Միստոնը ինչ֊որ բան էր մտածում։
— Դուք գիտեք, որ նրա եղբայրը պահեստամասերի խանութում էր աշխատում։ Նա գործ ուներ այն բեռնատարների վարորդների հետ, որոնք լեռնային աշխատանքների համար պայթուցիկ նյութեր են փոխադրում։ Մի հոգավորը հավանաբար կապեր ունի այդ մարդկանց հետ։ Կույրին ոչինչ չեն մերժի, մանավանդ, որ ճանաչում են նրա եղբորը, մանավանդ որ նրա եղբորը մահվան են դատապարտել...
— Հնարավոր է,— ասաց Վեստը։
Թեյլորը, որ ոտքի մատներն էր քորում, շշնջաց.
— Պետք է գավազանը կամաց խլել նրանից։
— Կամաց չեն խլում,— ասաց Վեստը։
— Փորձենք։ Մի գաղափար ունեմ...
Նա հայացքով ինչ-որ բան փնտրեց շուրջբոլորը։ Մի հովանոց նկատեց դռան մոտ դրված։ Վերցրեց, դրեց աթոռին, աչքերը փակեց։
— Փորձեք խլել,— ասաց նա:— Տեսնենք հովանոցը հատակին կընկնի՞։
Կարտոպն անաղմուկ քայլերով մոտեցավ Թեյլորին։ Վերջինս, Գեստարմուսի պես, ամուր բռնել էր հովանոցը։ Նա ազնվորեն էր խաղում։ Կարտոպը փորձեց միանգամից խլել, բայց հովանոցը մնաց Թեյլորի ձեռքերում։
— Չեղավ։
— Մեկ այլ միջոց փորձենք,— ասաց Կարտոպը։
Թեյլորն աչքերը բացեց.
— Աչքերը փակեք և մի լսեք։
Թեյլորը հնազանդվեց։ Կարտոպը պատվիրեց նրան.
— Միայն թե խորամանկություն չանեք։ Ձեզ իսկապես պատկերացրեք Գեստարմուսի տեղը։ Եթե փորձը ստացվի, մենք այն կօգտագործենք։
Նա Միստոնին, Վեստին, Միրիամին նշան արեց մոտենալ և դիմեց Թեյչորին.
— Ասեք ինձ, Թեյլոր, ի՞նչ եք կարծում, այսօր անձրև կգա՞։
Թեյլորն աչքերը փակ, գլուխը դարձրեց նրա կողմը։ Միստոնը, Վեստը և Կարտոպը ցատկեցին նրա վրա և ձեռքերը բռնեցին։ Միրիամը քաշեց հովանոցը. ուշ էր։ Թեյլորը հասցրեց բավականին ուժեղ նետել հատակին։
— Անօգուտ է,— ասաց Վեստը։— Եթե այս հովանոցի մեջ նիտրոգլիցերին լիներ, հիմա դիակների անձրև կտեղար։
— Ուրեմն ի՞նչ անենք։
— Մի քիչ էլ սպասենք,— ասաց Կարտոպը։
Նա մեծ սպասելիքներ ուներ իր խորթ աղջկանից։ Կույրը երբեք չէր համարձակվի իր սպառնալիքն իրագործել։ Մի անմեղ աղջիկ... Կարտոպը նույնիսկ ամբողջ դասարանը պատկերացրեց. տասնհինգ տղա, տասնհինգ աղջիկ եկել են և աստիճանների վրա կանգնել։ Երբեք, երբեք, ոչ մի մարդ չի համարձակվի նրանց զոհել։ Առնվազն խելագարը։ Իսկ Գեստարմուսը խելագա՞ր է։ Անկարելի է։ Մինչև այժմ նա սատանայական խելքով է գործում։ Խելոք խելագար է։
— Եթե տասնհինգ րոպեից հետո չթողնի մեզ դուրս գալ, ոստիկանությանը կհայտնենք։
