Changes
[[Կատեգորիա:Հեքիաթ]]
{{անավարտ}}
==ԳԼՈՒԽ ՀԻՆԳԵՐՈՐԴ. Բուրդն ու ջուրը==
Այս խոսքի վրա նա բռնեց գլխաշորը և նայեց շուրջը, հուսալով տեսնել տիրոջը։ Քիչ անց երևաց Սպիտակ Թագուհին։ Նա անտառով մեկ կատաղի վազում էր թևերը տարածած, կարծես սավառնում էր։ Ալիսը զուսպ ու քաղաքավարի ընդառաջ գնաց։
— Լավ է, որ այստեղ էի։— Նա Թագուհու ուսին գցեց գլխաշորը։
Սպիտակ Թագուհին անօգնական ու վախեցած նայեց նրան ու շարունակեց կիսաձայն կրկնել ինչ֊որ մի նախադասություն, որից Ալիսը տարբերեց հետևյալ բառերը. «Հաց ու կարագ, հաց ու կարագ»։ Նա հասկացավ, որ Թագուհին տրամադրություն չունի, ուստի առաջին խոսողը ինքը եղավ և բավական երկչոտ ձայնով դիմեց նրան.
— Թույլ կտա՞ք ձեզ հարցնել...
— Դե, այո, եթե դա հագցնել ես անվանում,— պատասխանեց նա,— բայց իմ կարծիքն այլ է։
Ալիսը մտածեց, որ հարմար չէ խոսքի հենց սկզբից վիճաբանության մեջ մտնել և ժպտալով առաջ անցավ.
— Եթե ձերդ գերազանցությունն ինձ բացատրի սկսելու ճիշտ ձևը, ես կհետևեմ նրա ասածին։
— Բայց ես բոլորովին էլ չեմ ուզում,— մռնչաց Թագուհին,— այս վերջին երկու ժամը ես հագնվում էի։
«Լավ կլիներ նրան ինչ֊որ մեկը օգներ, որովհետև շատ անփույթ է հագնված։ Ամեն ինչ ծուռ ու մուռ է, գնդասեղներով մի կերպ ամրացված»,— մտածեց Ալիսը և բարձրաձայն ավելացրեց.
— Թույլ տվեք ձեր գլխաշորն ուղղել։
— Չեմ հասկանում, թե ինչ է կատարվում,— տխուր ասաց Թագուհին,— երևի բարկացել է։ Ամեն կողմից ամրացնում եմ, բայց դարձյալ դժգոհ է։
— Գիտե՞ք ինչ, դուք մի կողմից եք ամրացրել, դրա համար էլ ուղիղ չի մնում,— Ալիսը քնքշությամբ ուղղեց գլխաշորը։— Աստվա՜ծ իմ, այս ի՜նչ վիճակի մեջ են ձեր մազերը։
— Խոզանակը խրվել է մեջը,— հառաչեց Թագուհին,— իսկ երեկ էլ սանրս կորցրի։
Ալիսն զգուշությամբ հանեց խոզանակը և խնամքով հարդարեց Թագուհու մազերը։
— Դե, հիմա ավելի գեղեցիկ տեսք ստացաք,— ծամակալներից մի քանիսի տեղերը փոխելով բացականչեց նա,— դուք անպատճառ պետք է նաժիշտ ունենաք։
— Ես մեծ սիրով քեզ կվերցնեի,— ասաց Թագուհին,— շաբաթը երկու փենս և օր ու մեջ՝ մեղր։
Ալիսը չկարողացավ զսպել ծիծաղը։
— Ես չեմ ուզում ձեր նաժիշտը լինել և, բացի այդ, մեղր չեմ սիրում։
— Շատ համեղ է,— համոզեց Թագուհին։
— Միևնույն է, ես այսօր չեմ ուզում քաղցր ուտել։
— Եթե նույնիսկ ցանկանաս էլ, չես ստանա։ Օրենքը այսպես է՝ մեղր տալ երեկ, մեղր տալ վաղը, բայց ոչ մի դեպքում՝ այսօր,— բացատրեց Թագուհին։
— Ինձ թվում է, դուք հաճախ ստիպված կլինեք այսօր մեղր տալ,— առաջարկեց Ալիսը։
— Չի կարող պատահել,— ասաց Թագուհին,— մենք օր ու մեջ ենք տալիս, իսկ այսօրը օր ու մեջ չէ։
— Չեմ հասկանում,— ծոր տվեց Ալիսը,— դուք ինչ֊որ խառնաշփոթ բաներ եք ասում։
— Սա է հակառակ ձևով ապրելու հմայքը,— մեղմ բացատրեց Թագուհին,— դրանից սկզբում մարդու գլուխն ուղղակի պտտվում է...
— Հակառակ ձևով ապրելու հմա՞յքը,— ապշած կրկնեց Ալիսը,— ես երբեք այդպիսի բան չեմ լսել9։
— Դրա միակ խոշոր առավելությունն այն է, որ հիշողությունը երկու ուղղությամբ է գործում։
— Իմ հիշողությունը միայն մի ուղղությամբ է գործում,— նկատեց Ալիսը,— ես միայն անցյալն եմ հիշում։
— Ուրեմն քո հիշողությունը շատ աղքատ է, որ միայն կատարված դեպքերն է հիշում,— եզրակացրեց Թագուհին։
— Իսկ դուք ամենից լավ ի՞նչն եք հիշում,— համարձակվեց հարցնել Ալիսը։
— Դե՜, այնպիսի դեպքեր, որ կատարվելու են սրանից մի շաբաթ հետո,— անփույթ նետեց Թագուհին և խոսելիս մատին դեղ քսեց։— Օրինակ, հիմա Թագավորի Սուրհանդակը պատժված է ու բանտ նետված։ Դատը նույնիսկ հաջորդ չորեքշաբթի էլ տեղի չի ունենա, իսկ այդ բոլորից հետո հանցագործությունը կկատարվի։
— Իսկ եթե նա երբեք հանցանք չգործի՞,— հարցրեց Ալիսը։
— Ավելի լավ,— պատասխանեց Թագուհին և ժապավենով կապեց մատը։
Ալիսն զգաց, որ չի կարող հակաճառել դրան։
— Իհարկե, ավելի լավ, բայց ինչո՞ւ նրան պատժել,— զարմացավ Ալիսը։
— Այդտեղ՝ արդեն սխալվեցիր,— հայտարարեց Թագուհին։— Ասա ինձ, քեզ երբևէ պատժե՞լ են։
— Միայն հանցանքների համար,— ասաց Ալիսը։
— Եվ դա քո օգտին է եղել, չէ՞,— հաղթական գոչեց Թագուհին։
— Այո, բայց ես սկզբից հանցանք եմ գործել ու հետո պատժվել։ Դա բոլորովին այլ բան է,— ուրախացավ Ալիսը։
— Իսկ եթե հանցանք չգործեիր,— ասաց Թագուհին,— այն ժամանակ ավելի լավ կլիներ, ավելի լա՜վ, ավելի լա՜վ, ավելի լա՜վ,— նրա ձայնը գնալով բարձրացավ ու վերածվեց ճղճղոցի։
Ալիսը պատրաստվում էր ասել. «Սխալվում եք», բայց Թագուհին այնպիսի ուժգնությամբ ճչաց, որ ստիպված լռեց։
— Վա՜յ, վա՜յ, վա՜յ,— տնքում էր Թագուհին՝ ձեռքն այս ու այն կողմ թափահարելով, կարծես ուզում էր ազատվել նրանից։— Մատիցս արյուն է գալիս, վա՜յ։
Թագուհու ճիչերն այնքան նման էին գնացքի սուլոցի, որ Ալիսը ձեռքերով փակեց ականջները։
Երբ Թագուհին ձայնը կտրեց, Ալիսը հարցրեց.
— Ի՞նչ պատահեց, ծակեցի՞ք ձեր մատը։
— Դեռ ոչ,— պատասխանեց Թագուհին,— բայց շուտով կծակեմ, վա՜յ, վա՜յ, վա՜յ։
— Իսկ ե՞րբ,— զսպելով ծիծաղը, հարցրեց Ալիսը։
— Երբ նորից ամրացնեմ գլխաշորս,— տնքաց Թագուհին,— կրծքազարդս բացվելու է։ Վա՜յ, վա՜յ...
Հենց այս խոսքերի վրա կրծքազարդի ամրակը բացվեց, իսկ Թագուհին գազազած շտապեց փակել այն։
— Զգո՜ւյշ, սխալ եք բռնել,— բղավեց Ալիսը և փորձեց փակել, բայց արդեն ուշ էր, ամրակը սահել, ծակել էր Թագուհու մատը։
— Տեսնո՞ւմ ես, արյուն եկավ,— գոհ ժպտաց Թագուհին,— այժմ հասկանո՞ւմ ես, թե այստեղ ինչպիսի բաներ են կատարվում։
— Իսկ ինչո՞ւ հիմա չեք ճչում,— հարցրեց Ալիսը ձեռքերը պատրաստ պահած, որ փակի ականջները։
— Որովհետև արդեն ճչացել եմ,— բացատրեց Թագուհին,— ի՞նչ կարիք կա նորից ճչալու։
Լուսանում էր։
«Երևի ագռավը գնացել է,— մտածեց Ալիսը,— ինչ լավ արեց, գնաց, թե չէ կարծեցի՝ արդեն մթնում է»։
— Ես կուզեի ուրախանալ,— շարունակեց Թագուհին,— միայն թե երբեք չեմ կարողանում հիշել կանոնը։ Դու շատ երջանիկ ես, որ այս անտառում ես ապրում և ուզածդ րոպեին ուրախանում ես։
— Այստեղ ես շատ մենակ ու տխուր եմ,— թախծեց աղջիկը, և այդ մտքի վրա արցունքի երկու խոշոր կաթիլ ցայտեց նրա աչքերից։
— Մի լաց, մի լաց,— աղերսալից ձայնով խնդրեց Թագուհին՝ հուսահատ, մատները կոտրատելով,— մտածիր, որ մեծ աղջիկ ես, մտածիր, թե որքան երկար ճանապարհ ես անցել այսօր։ Մտածիր, թե ժամը քանիսն է, մտածիր՝ ինչի մասին ուզում ես, միայն թե լաց մի եղիր։
Ալիսը չկարողացավ իրեն զսպել և սկսեց արցունքների միջից ծիծաղել.
— Երբ որևէ բան մտածես, մի՞թե չես լացի։
— Իհարկե,— վճռականորեն պատասխանեց Թագուհին,— ոչ ոք միաժամանակ երկու բան անել չի կարող։ Ենթադրենք, թե դու... Քանի՞ տարեկան ես։
— Ճիշտ յոթ ու կես։
— Կարիք չկա ասելու «ճիշտ»,— նկատեց Թագուհին,— ես քեզ հավատում եմ։ Հիմա մի այնպիսի բան կասեմ քեզ, որ հավատաս։ Ես հարյուր տարեկան հինգ ամսական և մեկ օրական եմ։
— Չեմ հավատում։
— Չե՞ս հավատում,— խղճալի ձայնով ասաց Թագուհին,— նորից փորձիր։ Փակիր աչքերդ ու խոր շունչ քաշիր։
Ալիսը ծիծաղեց.
— Փորձելն անօգուտ է։ Մարդ չի կարող անկարելի բաներին հավատալ։
— Համարձակվում եմ նկատել, որ դու անփորձ ես,— առարկեց Թագուհին,— երբ ես քո տարիքին էի, օրվա մեջ կես ժամ հավատում էի։ Երբեմն նախաճաշից առաջ վեց անկարելի բաների էի հավատում։ Նորից գլխաշորս քանդվեց։
Կրծքազարդը արձակվել էր և անսպասելիորեն բարձրացած քամին թռցրեց գլխաշորն ու գցեց առվակի մեջ։ Թագուհին տարածեց ձեռքերն ու վազեց հետևից, այս անգամ նրան հաջողվեց բռնել։
— Ահա՛,— հաղթական ձայնեց նա,— հիմա անմիջապես կամրացնեմ, ես ինքս, առանց որևէ մեկի օգնության։
— Երևի ձեր մատն արդեն լավացավ,— քաղաքավարությամբ հարցրեց Ալիսը և հետևելով Թագուհուն, ցատկեց առվի վրայով։
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
— Այո, իհարկե,— գոչեց Թագուհին և սկսեց նորից ճչալ,— իսկ այս մե՜կը, իսկ այս մե՜կը, մե՜կը, մե՜կը։— Վերջին խոսքն ավարտվեց մի երկար մայունով՝ մե՜ե՜ե՜, այնքան նման ոչխարի մայունի, որ Ալիսը ցնցվեց։
Նա տեսավ, թե ինչպես Թագուհին հանկարծ թաթախվեց բրդի մեջ։ Ալիսը շփեց աչքերն ու նորից նայեց. չէր կարողանում հասկանալ, թե ի՞նչ է կատարվել և որտե՞ղ է գտնվում ինքը։ Կարծես խանութում էր, և վաճառասեղանի դիմաց նըստողն էլ... ոչխա՞ր էր։ Գուցե միայն իրեն էր թվում։ Ալիսը շարունակեց տրորել աչքերը, բայց ոչինչ չփոխվեց։ Արմունկները վաճառասեղանին հենած, նա կանգնել էր մութ խանութում և դիտում էր բազկաթոռին նստած ծեր Ոչխարին, որը մերթ հյուսում էր, մերթ էլ դադար տալով նայում Ալիսին իր հսկայական ակնոցի միջով։
— Ի՞նչ ես ցանկանում գնել,— վերջապես հարցրեց Ոչխարը՝ աչքերը գործից կտրելով։
— Դեռ չգիտեմ,— մեղմ խոսեց Ալիսը,— թույլ տվեք նայեմ շուրջս, հետո կասեմ։
— Եթե ցանկանում ես, կարող ես նայել առաջ և երկու կողմերդ, բայց շուրջդ նայել չես կարող, որովհետև գլխիդ հետևում աչքեր չունես,— ասաց Ոչխարը։
Ոչխարի ասածը համապատասխանում էր իրականությանը, ուստի Ալիսը բավարարվեց նրանով, որ մի քանի անգամ պտտվեց, նայելով դարակներին։
Խանութը լի էր տարբեր տեսակի արտառոց իրերով։ Բայց տարօրինակն այն էր՝ ո՛ր դարակին մոտենում էր, այն անմիջապես դատարկվում էր, չնայած կողքի դարակները պայթում էին իրերի ծանրությունից։
— Այս ի՞նչ է, ամեն ինչ թռչում է,— բողոքեց Ալիսը երկու րոպե մի խոշոր փայլուն գունդ հետապնդելուց հետո, որ երբեմն տիկնիկի էր նմանվում, երբեմն էլ թելերի զամբյուղի և միշտ հայտնվում էր այն դարակի վերևում, որին նայում էր Ալիսը։
— Սա ինձ բոլորից շատ է զայրացնում։— Հանկարծ մի փայլուն միտք ծնվեց նրա գլխում։— Ես կգնամ նրա հետևից մինչև վերջին դարակը, նա այնտեղ կանգ կառնի, որովհետև չի կարող առաստաղի միջով անցնել։
Բայց նույնիսկ սա էլ ձախողվեց։ Գունդը հեշտությամբ ճեղքեց առաստաղը, ասես սովոր լիներ նման բաների։
— Դու երեխա՞ ես, թե՞ հոլ,— մի զույգ շյուղ վերցնելով հարցրեց Ոչխարը,— եթե այդպես շարունակես, շուտով գլուխս կպատվի։
Ոչխարն այժմ հյուսում էր տասնչորս զույգ շյուղերով միաժամանակ։ Ալիսն ապշած դիտում էր նրան։
«Ինչպես է կարողանում այդքանով հյուսել...— մտածեց երեխան,— գնալով էլ գորշուկի է նմանվում»։
— Թիավարել կարո՞ղ ես,— մի զույգ շյուղ մեկնելով Ալիսին, հարցրեց Ոչխարը։
— Այո, մի քիչ, բայց գետնի՞ն և այն էլ շյուղերո՞վ...— բացատրում էր Ալիսը, երբ հանկարծ շյուղերը նրա ձեռքում թիերի վերածվեցին։ Հաջորդ վայրկյանին տեսավ, որ իրենք գտնվում են փոքրիկ նավակում, որն ափերի երկայնքով հանդարտ առաջ էր լողում, ուստի մնում էր միայն թիավարել։
Ոչխարը մի զույգ շյուղ վերցնելով, բղավեց.
— Դե քշի՛ր, քը՛շ։
Ոչխարը կարծես պատասխանի չէր սպասում, այնպես որ Ալիսը ոչինչ չասաց ու շարունակեց թիավարել։ Ջուրն ինչ֊որ սովորականի նման չէր։ Երբեմն թիերը խրվում էին մեջը և դժվարությամբ դուրս գալիս։
— Քը՛շ, քը՛շ,— կրկին բղավեց Ոչխարը, վերցնելով մի քանի զույգ շյուղ,— դու հենց հիմա ծովախեցգետին կորսաս։
«Փոքրիկ ու սիրուն ծովախեցգետին, ի՜նչ լավ կլինի»,— մտածեց Ալիսը։
— Չլսեցի՞ր, ասացի՝ քը՛շ,— զայրացավ Ոչխարը, դարձյալ մի կապ շյուղ վերցնելով։
— Իհարկե, լսեցի,— պատասխանեց Ալիսը,— դուք այնքան հաճախ եք ասում այդ բառը, որ ես չլսել չեմ կարող։ Ասացեք խնդրեմ, որտե՞ղ են ծովախեցգետինները։
— Էլ որտե՞ղ, ջրում։— Ոչխարը մի քանի շյուղ խրեց Ալիսի մազերի մեջ, որովհետև աղջկա ձեռքերն զբաղված էին։
— Քը՛շ, ասացի։
— Ինչո՞ւ եք այդքան հաճախ կրկնում այդ բառը,— բարկացավ Ալիսը,— ես թռչուն չեմ։
— Բա՞ ինչ ես,— պատասխանեց Ոչխարը,— դու մի փոքրիկ սագ ես։
Ալիսը վիրավորվեց նրա ասածից և մի պահ լռություն տիրեց։ Նավակը մեղմ առաջ էր շարժվում, երբեմն անցնելով խիտ ջրիմուռների միջով (այդպիսի դեպքերում թիերը ավելի էին խրվում նրանց մեջ), երբեմն էլ ծառերի տակով, բայց միշտ միևնույն բարձր գետափն էր տեսադաշտում։
— Խնդրում եմ, այնտեղ նայեք, թե ի՜նչ հոտավետ եղեգներ են և ի՜նչ գեղեցիկ են,— հիացած բացականչեց Ալիսը։
— Ինչո՞ւ ես ինձ խնդրում,— Ոչխարը շարունակում էր հյուսել,— եղեգներն այնտեղ ես չեմ դրել և չեմ էլ պատրաստվում վերցնել։
— Ես այդ չէի ուզում ասել։ Խնդրում եմ, կանգնե՛ք, քաղեմ նրանցից մի քանիսը։ Կանգնեցրե՛ք նավակը,— աղերսեց Ալիսը։
— Ինչպե՞ս կարող եմ կանգնեցնել. եթե դու չթիավարես, նավակն ինքն իրեն կկանգնի,— ասաց Ոչխարը։
Նավակը հանձնվեց հոսանքին և այն սկսեց մեղմորեն սահել օրորվող եղեգների միջով։ Իսկ հետո Ալիսը թևքերը քշտեց, բազուկները մտցրեց ջրի մեջ և միառժամանակ լրիվ մոռացավ և՛ Ոչխարին, և՛ շյուղերը։ Նրա մազերի ծայրերը ցողվեցին կաթիլներով։ Եվ նավակի եզրին հենված՝ ոգևորությունից պայծառ շողալով քաղում էր հոտավետ բույսերը։
— Լավ կլինի նավակը չճոճվի,— ինքն իրեն ասաց աղջիկը,— ա՜խ, ինչ գեղեցիկն է, միայն թե չեմ կարողանում հասնել։ Եղեգը բարկացնում էր Ալիսին («Կարծես դիտմամբ է անում»,— մտածեց նա)։ Չնայած նավակի դանդաղ ընթացքի ժամանակ շատ քաղեց, բայց միշտ էլ գտնվում էր ավելի գեղեցիկը, որին չէր կարողանում հասնել։
— Ամենագեղեցիկները հեռվում են,— հառաչեց Ալիսը՝ զայրացած եղեգների այդքան հեռու աճելու հանդգնությունից։ Նրա այտերը կարմրել էին, մազերից ու ձեռքերից կաթկթում էր ջուրը։ Նա ուղղվեց և սկսեց կարգի բերել իր գտած գանձերը։
Բայց հանկարծ բույսերն սկսեցին թառամել և մի ակնթարթում կորցրեցին իրենց բուրմունքն ու գեղեցկությունը։ Նույնիսկ իսկական հոտավետ եղեգները շատ քիչ են ապրում, իսկ Ալիսի քաղածները, որ թափված էին նավակի հատակին, նրա ոտքերի մոտ, երազի եղեգներ էին և ձյան պես հալվեցին, գնացին։ Ալիսը հազիվ թե նկատեց այդ բոլորը, որովհետև մտածելու շատ հետաքրքիր բաներ ուներ։
Նրանք այնքան էլ չէին հեռացել, երբ հանկարծ թիերից մեկի ծայրը խրվեց ջրի մեջ և ոչ մի կերպ չցանկացավ դուրս գալ (այսպես բացատրեց նա հետագայում), իսկ դրա հետևանքն այն եղավ, որ կոթը բռնեց, աղջկա ծնոտից վեր բարձրացրեց և, առանց ուշադրություն դարձնելու նրա աղեկտուր ճիչերին, գցեց եղեգների կույտի վրա։
Ալիսի ոչ մի տեղը չէր վնասվել։ Նա իսկույն ոտքի ելավ։ Ոչխարը շարունակում էր հյուսել, կարծես ոչինչ չէր պատահել։
— Դու մի գեղեցիկ ծովախեցգետին որսացիր,— նկատեց Ոչխարը, երբ Ալիսը նստեց տեղը՝ գոհ, որ դեռևս նավակի մեջ է։
— Իսկապե՞ս, ես չտեսա խեցգետնին,— Ալիսն սկսեց ուշադրությամբ նայել մութ ջրի մեջ,— երանի բաց չթողնեի, ես այնքան եմ ուզում մի փոքրիկ ծովախեցգետին տուն տանել։
Ոչխարը միայն արհամարհանքով ծիծաղեց, չդադարեցնելով հյուսելը։
— Այստեղ շա՞տ ծովախեցգետիններ կան,— հարցրեց Ալիսը։
— Այո, և զանազան այլ ծովային կենդանիներ,— ասաց Ոչխարը,— որն ուզում ես ընտրիր, միայն թե շուտ։ Դե, ի՞նչ ես ուզում գնել։
— Գնե՞լ,— արձագանքեց Ալիսը կես զարմացած, կես վախեցած, որովհետև թիերը, նավակն ու գետը մի ակնթարթում չքացան, և ինքը կրկին հայտնվեց փոքրիկ, մութ խանութում։
— Ձու եմ ուզում,— երկչոտ ձայնով ասաց Ալիսը,— ի՞նչ արժի։
— Մեկն արժե հինգ փենս և մի ֆարդինգ, իսկ երկուսը՝ երկու փենս։
— Ուրեմն երկուսն ավելի՞ էժան է,— ապշեց Ալիսը, հանելով քսակը։
— Այո, միայն մի պայմանով, եթե գնես, պետք է երկուսն էլ ուտես,— բացատրեց Ոչխարը։
— Ուրեմն մեկ հատ տվեք,— Ալիսը դրամը դրեց վաճառասեղանին և մտածեց. «Գուցե ձվերը բոլորովին էլ թարմ չեն»։
Ոչխարը վերցրեց դրամը և գցեց տուփի մեջ։
— Ես երբեք մարդկանց ձեռքի մեջ ոչինչ չեմ դնում, դու ինքդ կվերցնես։
Այդ ասելով նա գնաց խանութի մյուս ծայրը և ձուն կանգնեցրեց դարակի վրա։
«Տեսնես, ինչո՞ւ է այդպես անում»,— մտածեց Ալիսը և խարխափելով առաջ անցավ սեղանների ու աթոռների միջով, որովհետև խանութի խորքում շատ մութ էր։
— Ինչքան մոտենում եմ, ձուն այնքան հեռանում է։ Ապա մի տեսնեմ, սա ի՞նչ է, աթո՞ռ է։ Վա՜յ, կարծես ճյուղեր ունի։ Հետաքրքիր է։ Ահա փոքրիկ առվակը։ Կյանքումս այսպիսի արտասովոր խանութ չեմ տեսել։
* * *
Յուրաքանչյուր քայլափոխին է՛լ ավելի զարմանալով, նա առաջ էր անցնում և այն ամենը, ինչին մոտենում էր, վերածվում էր ծառի։ Ալիսը ենթադրեց, որ ձուն էլ կարող է շուտով ծառ դառնալ։
