Յակը
հեղինակ՝ Դոնալդ Բիսեթ |
Հեռու, շատ հեշու, Տիբեթյան լեռներում, որտեղ հազիվ թե մարդ կարողանա հասնել, ապրում էր Յակը։
Ինչ խոսք, նա ինչ֊որ բաներից շատ էր հեռու, սակայն ինչ֊որ բաների էլ շատ մոտիկ էր։ Օրինակ, նա շատ մոտ էր ձյուներին ու սառույցներին, ցուրտ քամուն ու ձյունախառն անձրեւին, հյութեղ խոտերին ու գահավիժող ժայռերին։ Շատ մոտիկ էին նաեւ ամբողջ օրը մոլեգնող փոթորիկը, ամպերի ետեւ թաքնվող արեւը ու մրրկահողմի մեջ թռչող սեւ ագռավները։
Իսկ խանութներն ու պատկերազարդ գրքույկները պաղպաղակն ու տաք բուխարիկը, կինոն եւ դպրոց վազող երեխաները չափազանց հեռու էին։
Յակը անուն չուներ, ուստի մենք նրան հենց այդպես էլ կանվանենք՝ Յակ։
Յակը աշխարհում ամենից շատ սիրում էր նստել ժայռերի մեջ մի խաղաղ տեղ ու ականջ դնել ծովի ձայնին։ Ինչ֊որ դիպվածով նա մի ծովախեցի էր գտել, չափազանց գեղեցիկ, պարույրաձեւ մի խեցի ու երբ մոտեցնում էր ականջին, լսում էր ծովի ալեբախության աղմուկը։
Ո՞վ գիտե, թե ինչպես էր այս կողմերում ծովախեցի հայտնվել։ Բայց ինչ֊որ կերպ հայտնվել էր, ու Յակն էլ սիրում էր ականջ դնել։
Սովորաբար, ցերեկները Յակը իր այդ խեցին թաքցնում էր ուրիշ յակերից ու ագռավներից։ Բայց գիշերները, երբ երկնքում վառվում էին աստղերը, նա նստում էր ժայռերի մեջ մի խաղաղ տեղ, խեցին հպում ականջին եւ լսում էր, լսում, ու երազում ծովափ գնալու մասին։
Մի անգամ էլ, վերցնելով իր սիրելի խեցին եւ հրաժեշտ տալով մյուս յակերին, նա ճանապարհ ընկավ։
Հիմա երեւի դուք կհարցնեք, թե Յակն ինչպե՞ս էր տանում խեցին։ Ուրեմն, նայեցեք նկարին ու կտեսնեք, որ նա խեցին հագցրել էր իր աջ եղջյուրին։
Յակը ճանապարհը չգիտեր, բայց այսպես վճռեց․ «Այնքան կքայլեմ, մինչեւ որ հասնեմ ծովին»։ Եվ այդպես քայլեց ամբողջ օրը, իսկ երեկոյան մի քիչ խոտ արածեց, լսեց ծովի ձայնն ու քնեց։
Նա հաջորդ օրն էլ քայլեց, մյուս օրն էլ, բայց եւ այնպես չհասավ ծովին։
Շուրջը միայն սարեր էին, բարձր սարեր։ Երբեմն Յակը հեռուներում լամաների հոտ էր տեսնում, մի անգամ էլ երկնքում սավառնող արծիվ տեսավ։ Բայց ծով չէր երեւում ու չէր երեւում։
Մի անգամ էլ Յակը դադար առավ, որպեսզի լեռնային վտակից ջուր խմի։ Նա մի քիչ տխուր էր։ Ծովախեցին հպեց ականջին ու նստելով վտակի ափին, ունկնդրեց ծովի ձայնին։ Իսկ վտակը թռչկոտում էր քարերի վրա եւ ուրախ խոխոջում։ Յակին նկատելով, վտակը շատ զարմացավ ու հարցրեց․
— Այս կողմերում ի՞նչ գործ ունես։
— Լսում եմ,— պատասխանեց Յակը։
— Տուր ես էլ լսեմ,— խնդրեց վտակը։
Յակը խեցին մոտեցրեց ջրին, եւ վտակն էլ ականջ դրեց։
— Դա ծովի ձայնն է,— ուրախացավ վտակը։— Իհարկե, դա ծովի ձայնն է։
— Իսկ դու գիտե՞ս ծով տանող ճանապարհը,— հարցրեց Յակը։
— Ինչպես թե,— վրդովվեց վտակը։— Ես հենց դեպի ծով էլ վազում եմ։ Եթե գաս ինձ հետ, կհայտնվես ճիշտ ծովի մոտ։
— Շնորհակալություն,— ասաց Յակը ու քայլեց վտակի ետեւից։
Գնալով, վտակն ավելի ու ավելի լայնացավ, եւ վերջապես դարձավ հորդառատ մի գետ, որի վրա նավակներ էին լողում։
«Վատ չի լինի, եթե ես էլ նավակ նստեմ,— մտածեց Յակը,— թե չէ այսքան քայլելուց կհոգնեմ»։
Նա մի նավակ վարձեց ու լողաց գետն ի վար։ Նավակը խոշոր ու կարմիր առագաստ ուներ, եւ երբ սկսում էր փչել քամին, Յակը պարզապես նստում էր ու հանգստանում։
Վերջապես, նա հասավ ծով։ Ի՜նչ հրաշք էր դա։ Յակը նստեց ավազին ու հայացքը հառեց ալիքներին։ Ալիքները աղմկում էին ճիշտ այնպես, ինչպես խեցիից լսվող ալեբախությունը։
Յակը երջանիկ էր։
«Այստեղ շատ ավելի լավ է, քան սառն ու խոնավ լեռներու»— մտածեց նա։
Իսկ գիշերը անցկացրեց քարանձավում։
Ծովափին շատ շոգ էր, ու Յակը գնաց վարսավիրանոց, որպեսզի վարսավիրը մի քիչ խուզի նրա երկար բուրդը։ Իսկ հետո նորից վերադարձավ ծովափ եւ յուրաքանչյուր պտույտի համար երկու պեննի վերցնելով, երեխաներին շալակն առած ման էր ածում։ Շուտով նա դրամ հավաքեց խոտի ու պաղպաղակի համար․ պաղպաղակ նա վաղուց էր երազում։
Նրա կյանքը հիանալի էր։ Յակը շատ էր հավանել ծովափը։ Բայց ամենից շատ նա սիրում էր երկար երեկոները, երբ մութն ընկնում էր ու բոլորը տուն էին գնում։ Այդ ժամանակ նա մեն֊մենակ նստում էր քարանձավի առաջ, լսում էր ալիքներիր աղմուկը եւ նայում ընդարձակ ծովում լողացող նավերին ու հորիզոնի ետեւ թաքնվող արեւին։ Երբ բոլորովին մթնում էր, մեկը մյուսի ետեւից վառվում էին աստղերը, իսկ ալիքները բախվում ու բախվում էին ծովի ափերին։
