Changes

Երբ Շվեյկին ծանուցագիր բերին, թե մի շաբաթ հետո պետք է գնա Ստրշելեցկի կղզին՝ բժշկական քննության ներկայանալու, նա անկողնում պառկած էր, քանզի ռևմատիզմի նոպան բռնել էր։ Պանի Մյուլլերովան Մյուլլերը խոհանոցում նրա համար սուրճ էր պատրաստում։

– Պա՛նի ՄյուլլերովաՄյուլլեր,– լսվեց հարևան սենյակից Շվեյկի մեղմ ձայնը,– պանի ՄյուլլերովաՄյուլլեր, մի րոպե այստեղ եկեք։

– Նստեցեք, պանի Մյուլլերովա։Մյուլլեր։

Նրա ձայնը խորհրդավոր էր և հանդիսավոր։ Երբ պանի Մյուլլերովան Մյուլլերը նստեց, Շվեյկը պառկած տեղից մի փոքր բարձրանալով ասաց․

– Մեղա՜ քեզ, տեր,– բացականչեց պանի ՄյուլլերովանՄյուլլերը,– դուք այնտեղ ի՞նչ պիտի անեք։

– Պիտի կռվեմ,– գերեզմանային ձայնով պատասխանեց Շվեյկը։– Ավստրիայի գործերը շատ վատ են։ Վերևից շարժվում են դեպի Կրակով, իսկ ներքևից՝ դեպի Հունգարիա։ Որ կողմը որ նայես, մեր քիթ ու մռութին տվել են։ Այդ ամենը նկատի ունենալով, ինձ պատերազմի են կանչում։ Հենց երեկ ձեզ համար թերթից կարդացի, թե որ «թանկագին հայրենիքը սև ամպերով է պատած»։

– Դա կարևոր չէ, պանի ՄյուլլերովաՄյուլլեր, ես պատերազմ կգնամ ձեռնասայլակով։ Դուք ճանաչո՞ւմ եք փողոցի անկյունում ապրող այն հրուշակագործին, նա մի այդպիսի ձեռնասայլակ ունի։ Մի քանի տարի առաջ դրանով իր քոպակ կաղ պապին տանում էր թարմ օդ շնչելու։ Ահա այդ ձեռնասայլակով, պանի ՄյուլլերովաՄ յուլլեր, դուք ինձ կտանեք զինվորական ծառայության։

Պանի Մյուլլերովան Մյուլլերը սկսեց լաց լինել։

– Ոչ մի տեղ մի գնաք, պանի Մյուլլերովա։ Մյուլլեր։ Ես միանգամայն պիտանի եմ թնդանոթի միս դառնալու, միայն թե ոտքերս... ոտքերս․․․ Բայց, երբ Ավստրիայի բանը բուրդ է, յուրաքանչյուր հաշմանդամ պետք է իր դիրքում լինի։ Հանգիստ շարունակեցեք սուրճն եփել։

Եվ մինչ պանի Մյուլլերովան Մյուլլերն արցունքն աչքերին և հուզված քամում էր սուրճը, քաջարի զինվոր Շվեյկը անկողնում պառկած երգում էր.

Վինդիշգրեցն ու այլ քաջեր իսկական<br>Առավոտը վաղ կռվի դուրս գուրս եկան։<br>Հո՛պ, հո՛պ, հո՛պ։<br><br>Կռիվն սկսեցին, դարձան գոչեցին.<br>«Օգնեք մեզ, Հիսուս և աստվածածին»։<br>Հո՛պ, հո՛պ, հո՛պ։

Վախեցած պանի Մյուլլերովան Մյուլլերն այդ սահմռկիչ ռազմական երգի տպավորության տակ մոռացավ սուրճը և, ամբողջ մարմնով դողալով, սկսեց ականջ դնել, թե ինչպես քաջարի զինվոր Շվեյկն անկողնու մեջ երգում է.

Պանի Մյուլլերովան Մյուլլերը վազեց բժիշկ կանչելու։ Նա վերադարձավ մի ժամ հետո, երբ Շվեյկն արդեն քնել էր։ Շվեյկին արթնացրեց մի չաղ պարոն, որը ձեռքը դրեց նրա ճակատին ու ասաց.ասաց․

– Մի՛ վախենաք, ես բժիշկ Պավեկն եմ, Վինոգրադիից։ Տվեք ձեր ձեռքը։ Այս ջերմաչափը կոխեք ձեր թևի տակ։ Այդպե՛ս։ Ցույց տվեք ձեր լեզուն։ Մե՛կ էլ հանեցեք էլ։ Հանեցեք լեզուն։ Ձեր ծնողներն ինչի՞ց են մեռել։

Եվ այդպես, մինչ Վիեննան պայքարում էր, որ Ավստրո-Հունգարիայի Ավստրոհունգարիայի բոլոր ժողովուրդները առավելագույն հավատարմություն և նվիրվածություն ցուցաբերեն, բժիշկ Պավեկը Շվեյկի հայրենասիրական խանդավառության դեմ բրոմ նշանակեց և արիասիրտ ու ազնիվ զինվորին խորհուրդ տվեց պատերազմի մասին չմտածել։

Մյուս օրը բժիշկը նորից եկավ և խոհանոցում պանի Մյուլլերովային Մյուլլերին հարցուփորձ արեց, թե հիվանդն իրեն ինչպես է զգում։

– Ավելի է վատացել, պան բժիշկ,– անկեղծ տխրությամբ պատասխանեց պանի Մյուլլերովան։– Մյուլլերը։– Գիշերը, երբ ռևմատիզմից կուչ ու ձիգ էր գալիս, երգում էր, թող ներվի ասել, ավստրիական հիմնը։

Բժիշկ Պավեկն անհրաժեշտ համարեց հիվանդի լոյալության այդ նոր դրսևորման վրա հակազդել բրոմի ավելի մեծ դոզայով։ Հաջորդ օրը պանի Մյուլլերովան Մյուլլերը բժշկին զեկուցեց, թե Շվեյկն ավելի է վատացել։

Այդ ժամանակամիջոցում նա անհրաժեշտ պատրաստություններ տեսավ. տեսավ․ պանի Մյուլլերովային Մյուլլերին ուղարկեց, նախ, համազգեստային գլխարկ գնելու և, երկրորդ, փողոցի անկյունում ապրող հրուշակագործից խնդրելու այն ձեռնասայլակը, որով նա մի ժամանակ իր կաղ ու քոպակ պապին դուրս էր բերել թարմ օդ շնչելու։ Հետո Շվեյկը հիշեց, որ իրեն հենակներ են հարկավոր։ Բարեբախտաբար, հրուշակագործը, ընտանեկան սրբության պես պահել էր նաև հենակները։

Պակասում էր միայն մի փոքրիկ ծաղկեփունջ, որպիսին իրենց կրծքին կրում են նորակոչիկները։ Բայց պանի ՄյուլլերովանՄյուլլերը, որն այդ օրերին սաստիկ նիհարել և ուր որ գնում՝ ամեն տեղ լաց էր լինում, նրա համար ծաղկեփնջիկ էլ ճարեց։

Եվ այդպես, այն հիշարժան օրը Պրագայի փողոցներն ականատես եղան իսկական հայրենասիրության մի սրտառուչ օրինակի։ Մի պառավ կին հրելով առաջ էր մղում մի ձեռնասայլակ, որի մեջ նստած էր պսպղուն կոկարդով համազգեստային գլխարկ դրած մի մարդ, որը թափահարում էր իր հենակները։ Նրա պիջակի կրծքին կրձքին աչքի էր զարնում նորակոչիկի երփներանգ ծաղկեփնջիկը։ Այդ մարդը, շարունակելով հենակները թափահարել, փողոցով մեկ գոռում էր.

Նրա հետևից շարժվում էր մի բազմություն, որն սկսել էր գոյանալ այն տան առաջ, որտեղից Շվեյկը դուրս էր եկել պատերազմ գնալու։ Շվեյկը նկատեց, որ խաչմերուկներում կանգնած ոստիկաններից ոմանք իրեն պատիվ են տալիս։ Վացլավի հրապարակում Շվեյկի ձեռնասայլակի շուրջն ամբոխն աճելով հասավ մի քանի հարյուր մարդու, իսկ Կրակովի փողոցի անկյունում մարդիկ ծեծեցին կորպորանտի թասակ դրած մի բուրշի, որը Շվեյկի հետևից գոռացել էր.էր․