|դասակարգում = Սթորնի, Ալֆոնսինա
|սկզբնատառ = Ս
|ծնվել է = 1892
|մահացել է = 1938
}}
{{DEFAULTSORT:Սթորնի, Ալֆոնսինա}}
==Ստեղծագործություններ==
*[[===Մեռած սիրո բնանկար===<br> Դու խորտակվում ես, ա՛րեւ։ Հրաժեշտը մայրամուտի, <br>Որ վառվում է ալիքներում իմ, հարատեւ չէ․․․ <br>Եւ սիրտս դուրս է պրծնում, ինչպես թելը ասեղից։ <br>Գալիս է գիշերը՝ դանակով։ Եւ լացի պես զրնգում է սառնությունը հովի։ <br>Մութ ափերին արդեն սեւանում է հոտը քաղցած, <br>եւ խոսքն իմ լռում է, <br>Մահը խշխշում է չոր ճյուղերի պես։ Խոտը համրացել է։ <br>Ավելի մոտ են փշերը։ Ես պարուրված եմ ստվերներով․․․ <br>Ահա վերջապես ընկավ արեւը՝ դեղնած կեղեւով, <br>Ինչպես շունը, որ պառկում է՝ սեփական պոչի հետ խաղալուց հոգնած։ <br>Երկրագունդը պառկում է հանգստանալու, <br>եւ ոսկրոտ ձեռքով <br>Աստղաբույլերն է հանգցնում։ Ճռթճռթում է ավազը, <br>Սեւ բիբերով արահետը քարքարոտ կայծեր է արձակում։ <br><br><br><i>թ․ Ն․ Համբարձումյան </i><br>===Ծովափ]]===<br>Դեղին գլխարկով ծերունին <br>մահացավ կանգնած՝ <br>մեջքը հենելով <br>քարե ճաղաքարին։ <br><br> Կանաչ ալիքները, <br>որ թրջեցին շորն իմ, <br>հոգեհանգիստ են երգում նրան՝ <br>ներդաշնակորեն հպվելով ափին։ <br><br> Հեռավոր գիծը հորիզոնի <br>ինչքան էլ ձգես՝ իզուր է, <br>իսկ բարձրում՝ գլխավերեւում իմ, <br>սիրային ճիչերն են ճայերի։ <br><br>*[[Ակնթարթ]] *[[Այդպես, ուրեմն, դա ճիշտ է․ <br>կենդանի էակները սիրում են դեռ, <br>Նրանց թեւերը, <br>թաթերը, <br>սմբակները <br>դեռեւս սիրում են <br>իրար․․․ <br><br> Ես լսեցի, <br>ինչպես այսօր ճաշարանում <br>խարտիշահեր տղան <br>արտաբերեց ձայնով <br>մրսած թավջութակի․ <br>«Մայրի՛կ, <br>կարո՞ղ եմ ուտել այս դեղձը»։ <br>Չգիտեմ ինչու, <br>այս բառերից <br>ճմլվեց սիրտն իմ։ <br><br>Ես նորից հիշեցի <br>այն մարդուն <br>որ մահացավ կանգնած, <br>եւ թռչող ճայերին, <br>եւ հեռավոր, փախչող հորիզոնը։<br> <br><br><i>թ․ Ն․ Համբարձումյան </i><br>===Ակնթարթ===<br>Ինչ֊որ մի քաղաք՝ մոխրագույն ոսկորներից կառուցված, <br>Փռվել է իմ առջեւ։ <br><br>Փողոցները, <br>Սեւ ճեղքերի պես, <br>բաժանում են նրան քառակուսիների՝ <br>հատելով գերեզմանատունը։ <br>Քաղաքում, որ երախում իր պահում է <br>երկու միլիոն դեմքեր, <br>ես չունեմ հարազատ ոչ մեկին։ <br><br> Երկնակամարը, որ ավելի մոխրագույն է, <br>քան պատերը քաղաքի, <br>իջնում է ինձ վրա, <br>շղթայում մարմինս, <br>սեղմում երակներս, հանգցնում ճիչս․․․ <br><br> Որպես մրրիկ, <br>որից անհնար է թաքնվել, <br>աշխարհը պարուրվեց ձագարի պես <br>շուրջը մեռած մի կետի՝ <br>իմ սրտի։ <br><br> <i>թ․ Ն․ Համբարձումյան </i><br>===Մաշվածը]]===<br>Երբ ես կմեռնեմ, լուրը այդ մասին <br>Դեպի անսահմանը կթռչի իր հին ճանապարհով, <br>Եւ շեմից շեմ կսահի <br>Բոլոր հաստատություններում, <br>Եւ կսկսեն փնտրել անունն իմ գրքերում հաստափոր։ <br><br> Այնտեղ, հեռավոր գյուղակում, <br>Որ ննջում է սարերում, արեւի տակ, <br>Հին ծխական գրքի մեջ օտար մի ձեռք <br>Գիծ կքաշի՝ գտնելով անունը իմ։ <br><br><br><br><i>թ․ Ն․ Համբարձումյան </i><br>===Դառը=== <br>Ես կարող էի ապրել քո հոգում, <br>Ինչպես հեռավոր երկնքում աստղը ճերմակ, <br>Սակայն խաբված է երազն իմ. քնքուշ, <br>Դու չունես հոգի: <br><br>Ես կարող էի ապրել նաև քո սրտում, <br>Ինչպես ժայռի վրա շուշանը ձյուների: <br>Չհաջողվեց, չստացվեց սերս, <br>Դու չունես սիրտ: <br><br>Ես երկինք խնդրեցի,դու տվեցիր ինձ հող, <br>Ինձ տվեցիր համբույրներ` աստղերի փոխարեն, <br>Դու հարուստ ես,սակայն, մտածողությամբ` աղքատ. <br>Դու տվեցիր ինձ հող: <br><br>Սերն արշալույսով կարող էր ծաղկել, <br>Սակայն դարձավ ամպոտ մայրամուտ,<br>Չես փոխի ու ետ չես դարձնի. <br>Չեն երևում արշալույսները: <br><br>Մի հարցրու` ինչու է ճակատագրին հակառակ, <br>Պսակ եմ հյուսում խաղողի շիվերից: <br>Անցել է ժամնակը աղերսանքների ու արցունքների, <br>Ահա` ինչպիսին է ճակատագիրը: <br><br><br><i>թ․ Ն․ Համբարձումյան </i><br>===Իմ «ես»-ը=== <br>Ինչպես բացատրել. ինձ թվում է երբեմն, <br>թե իմ հոգին նման է քաոսի: <br>Տեղավորվում են իմ մեջ տիեզերքը համայն <br>և ողջ շրջապտույտը լինելության: <br><br>Ես տիեզերքն եմ: Էլեկտրական հոսանքները <br>Ինձ տեղափոխում են այլ աշխարհ, <br>իսկ այստեղ իմ ճամփաները միայնակ են, <br> այստեղ միայն մենակությունն է ինձ հետ: <br><br>Եվ եթե կյանքն ինձ մոտենա ժպտալով` <br>Ես առաջվա պես օտար կդառնամ, <br>Կփնտրեմ այլը, անհայտը, հոսողը, <br>Որին երբեք չեմ հանդիպել: <br><br>Օ՜ կյանք իմ. դեպի անկուշտ անսահմանն է <br>թռչում իմ ճիչը`այրվելով ցանկություններից: <br>Իմ արյան մեջ տրոփում են աստղաբույլերը, <br>և ծովերը, ձուլվելով իրար, դառնում են օվկիանոս: <br><br>Քանի դեռ ապրում եմ աշխարհում <br>իմ հոգին ապակե լար է <br>արծաթե կիթառի:Մի թեթև քամի <br>հավերժությունից` և կզրնգա նա: <br><br><br><i>թ․ Ն․ Համբարձումյան </i><br>===CAMP-FIRE===<br> Հունվարյան <br>գիշերում <br>բոց <br>դարձավ բունը ծառի: <br><br>Մարդկային <br>հարյուր գլուխներ, <br>կարմիր լեզուներով կրակի, <br>շրջապատեցին <br>խարույկը: <br><br>Ինչ-որ մեկի <br>բաց բերանից <br>ձգվեց <br>թելը երգի: <br><br>Նրան շարունակելով <br>մյուս շրթունքները, <br>քանդեցին <br>մետաքսը <br>հանգերի: <br><br>Լուսինը <br>ուղղահայաց <br>լուսավորում էր <br>դեմքերը: <br><br> Սև շրջագիծը լեռնաշղթայի <br>գոտևորում էր աշխարհը: <br><br>Եվ ինչ-որ մեկի աջը <br>կանչում էր, <br><br>ոչ թե քո, <br>այլ Աստծո, <br><br>կողք- կողքի գնալ <br>գիշերվա կեսի <br>սառցե <br>շեղբերի վրայով: <br><br><br><i>թ․ Ն․ Համբարձումյան </i><br>===Կապեր===<br>Դատարկ երազանք. դու ապրում ես իմ հոգում` <br>ջերմացնելով քիչ-քիչ: <br>Դողում ես շեմին` <br>Խղճուկ մուրացկանի պես: <br><br>Թե հեռանայի քեզնից` <br>ազատության տենչով, <br>սիրտս միայնակ <br>կմեռներ ցավից: <br><br>Դու թաքնվել ես իմ հոգում <br>և հսկում ես ձայնն իմ: <br>Այս ձանձրալի կյանքին ինձ կապել է <br>բարակ թելն այդ: <br><br>Ես անդադար մերժում էի քեզ. <br>(խաբիր ուրիշին), <br>Բայց դեպի ինձ էիր դառնում կրկին` <br>Կպչուն բոռի նման:<br><br><br><i>թ․ Ն․ Համբարձումյան </i><br>===Աչք===<br> Հանգստանում է: <br>Մթնշաղը մեռնում է <br>խորքում, որտեղ թռչունն է <br>անշարժ նստած: <br><br>Տխուր ծովերը, <br>շրջապատված, <br>նրա մեջ <br>գլորում են <br>ալիքներն իրենց: <br><br>Ցերակային <br>տեսարանները <br>դանդաղ <br>հալվում են նրա մեջ: <br><br>Առաջին <br>երկչոտ աստղերը <br>սգում են <br>խուլ հորձանուտը <br>անշարժ բիբի: <br><br>Նրա մութ <br>խորքում <br>մարդկանց շարքերը անվերջ <br>հոսում են <br>ու հոսում: <br><br>Հակառակ <br>կողմեր են <br>գնում, <br>խաչվում են, <br>նահանջում, <br>միաձուլվում են, <br>հպվում <br>առաջին <br>շարքերին: <br><br>Հառաչում են, քանի որ արևն է ծնվում: <br>Հառաչում են, քանի որ արևը մեռնում է: <br><br>Ամեն ինչ այնտեղ, խորքում, <br>աչքի շրջանակի մեջ, <br>ուր <br>նստած է թռչունն <br><br>անշարժ: <br><br><br><i>թ․ Ն․ Համբարձումյան </i><br>===Դասերը===<br> Եթե մեր սրտերը արձագանքել կարողանային, <br>նրանցում կհառնեին ձայները մեռած մարկանց, <br>և հնարավոր է, նրանց մեջ հնչեին դայլայլները <br>երգող թռչունների, անտառները լուսավորող: <br><br>Չէ որ ըմբռնելով բարությունը օրորոցից <br>սիրտը սերտում է կյանքն, միաժամանակ <br>փորձելով մահը, փորձելով ողբերգությունը, <br>որը սովորել չհասցրինք, <br>որը մենության մեջ կխաղանք ու կդիտենք: <br><br>Քանի անգամ է նա արտասվել, բաբախել ու երգել, <br>պոկվել ու ընկել է,որ դեպի երկնակամարը թռչի... <br>Մահը սովորելը համարյա անհույս գործ է` <br>մենք մահանում ենք ամեն ակնթարթ, <br>որ հետո մեկ անգամ <br>մեռնենք:<br><br><br><i>թ․ Ն․ Համբարձումյան </i><br>===Աղոթք===<br> Աստվա'ծ իմ, տեսա երազում այնպիսի՜ սեր, <br>որ աշխարհում ոչ մեկը դեռ չի տեսել, <br>միայն անմահության հետ գուցե համեմատվեր <br>և պոեզիայի հետ` առանց խոսքերի` հոգու մեջ լցվող: <br>Ձմեռը անցավ, բայց առաջվա պես սառում էր <br>արյունը, <br>և նորից,համբերատար, գարունով փոխարինվեց ձմեռը, <br>Ես հուսով էի` ամռանն ինձ կայցելի սերը, <br>Բայց նույնիսկ աշնանը իզուր տանջվում էի <br>սպասումով: <br><br>Տե'ր Աստված, մեջքն իմ մերկացած է, <br>և քո մտրակը խիստ անշշուկ կընդունի նա, <br>որպես անիծված մեղսագործ` ես լսում եմ քո <br>ահեղ նախատինքը, <br>չէ որ իմ կյանքի առջև հառնում է հրդեհը <br>մայրամուտի: <br>Եվ չիրագործված կրքի մեջ միայն ես եմ մեղավոր, <br>պոեզիայով տարված` նրան չտեսա, Սինյո'ր: <br><br>Նա, ով հասկանում է <br><br>Սև, փայլուն վարսերով գլուխը խոնարհելով, <br>Ոչ երտասարդ գեղեցիկ կինը <br>Ծնկեց,և խաչված Քրիստոսը <br>Բարձրից խաչի <br>Նայեց նրան` ցավակցելով: <br>Իսկ սրտի տակ` երեխան էր. նա շուտով զավակ էր ունենալու: <br>Եվ այնպիսի՜ մեծ թախիծ կար նրա աչքերի խորքում: <br><br>Եվ արտասվելով` հպվեց նա <br>Արյունոտված ոտքերին Քրիստոսի. <br>―Օ՜, Տե'ր Աստված, միայն աղջիկ ծնվի... <br><br><br><i>թ․ Ն․ Համբարձումյան </i><br>===Հանդիպում===<br> Տեսադաշտիցս կորցնելով քեզ` <br>նորից քեզ հանդիպեցի <br>Ֆլորիդայի մայրուղու անկյունում <br>և, ձեռնոցներս տրորելով ձեռքումս, <br>դիմեցի քմծիծաղով. <br>(որքան ցրված,որքան մռայլ էիր դու) <br>և հարցրեցի.«Ասացե'ք ինձ խնդրեմ, <br>ինչու՞ են ձեր ատամները դեղին»: <br><br>Դու նայեցիր լուռ կշտամբանքով, <br>և շրջվեցիր` ձեռքով պատահաբար <br>անծանոթ կնոջ դիպչելով... <br><br>Իսկ հետո քաղաքի թոհուբոհում <br>ես ճանապարհեցի քո վերարկուն, <br>գլխարկը...հետքը...կետը...ոչինչ... <br><br><br><i>թ․ Ն․ Համբարձումյան </i><br>===Ես ուզում եմ===<br>Ետ գալ դեպի այն, ինչ նախաստեղծ է, <br>լինել խոտի, նորահաս ծաղիկների պես, չխորհել, <br>բայց հասնելով գեղեցկության ակունքներին` <br>խմել հյութը և չկոտրել զրնգացող գավաթը: <br><br><br><i>թ․ Ն․ Համբարձումյան </i><br>===Մի անգամ գարնանը===<br>Որտե՞ղ ես, իմ ընկեր. <br>որ ասացիր ինձ` <br>ճերմակ մորուքդ շոյելով. <br>«Զգու'յշ եղիր, փոքրի'կս, նայի'ր, <br>Սիրտդ պահպանիր: <br><br>Գարուններն անցնում են, և միայն անձրևներն են <br>սպասում աշնան ճանապարհին... <br>Զգու'յշ եղիր. տե'ս, որ քեզ <br>չայրի հրդեհը»: <br><br>Ես վախվորած լսում էի նրան` <br>անսովոր տագնապից դողալով, <br>«Թռչունները երգում են- պատասխանեցի.- <br>Գետը զրնգում է,-ասացի»: <br>Ճակատիս վրա, փոթորիկների հայելում, <br>հիշում եմ նրա ափերը: <br>Նա խոնարհվեց դեպի ինձ` շշնջալով, <br>«Խեղճ աղջիկ...» <br><br><br><i>թ․ Ն․ Համբարձումյան </i><br>
[[Category: Պոեզիա]]
[[Կատեգորիա:Հեղինակներ-Ս|{{{դասակարգում}}}]]
[[Կատեգորիա:Հեղինակներ]]
[[Կատեգորիա:Արգենտինական գրականություն]]
