Changes

― — Ոչ, ոչ,— հանգստացրեց նրան Մերին: — Ճիշտ է, կարճ ժամանակով, բայց առայժմ քո գաղտնիքը հայտնի է միայն մեզ՝ դավադիրներիս: Ախր մենք քեզ հինգ մատի պես գիտենք, հասկացիր։ Դու որ մի բանի մասին մտածում ես, դեմքիդ գրվում է։ Ճիշտն ասած, ես շատ ուշադիր էի քեզ հետևում Բիլբոյի գնալուց հետո, որովհետև հասկացա․ սա էլ կգնա, միայն ժամանակ տուր։ Մենք Վերջերս, հատկապես, մենք շատ էինք վախենում, որ սուսուփուս կծլկես։ Գարնանն ու ամռանը Գարնանից աչքներս չէինք կտրում քեզանից, ամեն ինչ չափել, կշռել ու որոշել ենք։ Մեզնից դու հենց այնպես չես փախչի, հույս չունենաս․․․

― Ի՜նչ արածԲայց ես պետք է գնամ, իմ թանկագին բարեկամներ, ― ասաց Ֆրոդոն։ ― Դա քննարկման ենթակա չէ: Ձեզ համար ծանր է, ինձ համար համար՝ առավել, բայց ինձ համոզել պետք չէ։ Քանի որ դուք ամեն ինչ կռահել եք, ուրեմն ավելի լավ է օգնեք, կամ գոնե մի խանգարեք։

― Դե դու մեզ չհասկացար, ― գոռաց միջամտեց Փինը։ ― Ո՞վ է քեզ բռնում՝ գնա, իսկ մենք էլ քեզնից հետ չենք մնա՝ ես ու Մերին։ Սեմը հիանալի երիտասարդ է, նա քեզ համար վիշապի կոկորդը կպատռի, եթե ձեռքը հասնի։ Միայն թե մեկ ուղեկիցը քեզ քիչ կլինի, ախր ճանապարհորդությունը վտանգավոր է։

― Իմ սիրելի՜, իմ լա՜վ հոբիթներ, ― դողացող ձայնով բացականչեց Ֆրոդոն։ ― Մի՞թե կարող եմ համաձայնել դրան։ Ես էլ վաղուց ամեն ինչ մտածել ու որոշել եմ։ Ասում եք, վտանգավո՞ր ճանապարհորդություն է․․․ Առավել վատ․․․ Դա ձեզ համար արշավ չէ գանձեր ձեռք բերելու համար, զբոսանք չէ՝ «Գնալն ու գալը»։ Մահ՝ Մահն է սպառնում բոլոր կողմերից ու ամեն անկյունից։

― Շնորհակալ ենք, որ բացատրեցիր, ― հեգնական պատասխանեց Մերին և հանկարծ հատ-հատ ասաց․ : ― Հենց այդ պատճառով էլ քեզ հետ կգանք։ Մենք գիտենք, թե դա ինչ սարսափելի Մատանի է, ահա և ցանկանում ենք օգնել քեզ Թշնամու դեմ։ դեմ պայքարում։

― Այո, Մատանի, ― ասաց Մերին։ ― Այ Ֆրոդո, դու ըստ երևույթին մտածում ես, որ բարեկամներդ բացարձակ դմբլո են։ Ախր ես այդ Մատանու մասին արդեն քանի՜ տարի գիտեմ, դեռ Բիլբոյի ժամանակժամանակներից, բայց քանի որ նրան հարմար էր գաղտնի պահել, ես էլ բացբերանություն չէի անում։ Բիլբոյին ավելի վատ գիտեի, քան քեզ, ինքս էլ ավելի այն ժամանակ դեռ երիտասարդ էի, իսկ նա քեզնից խորամանկ էր։ Բայց նա էլ սխալական էր՝ իր սխալներն ուներ՝ ուզո՞ւմ ես պատմեմ։

― Սխալմունքի մեջ ընկավ նա Քսակների պատճառով։ Մի անգամ, Հյուրասիրությունից մեկ տարի առաջ ես գնում էի ճանապարհով և տեսա Բիլբոյին։ Գնում եմ նրա հետևից, մեկ էլ տեսնեմ հեռվում երևացին Քսակները, գալիս են ընդառաջ։ Բիլբոն հետ-հետ եկավ, ձեռքը մտցրեց գրպանը և հանկարծ՝ այ քեզ բա՜ն, չքացավ։ Ես սկզբում ապշեցի, հետո ուշքի եկա, թռա ցանկապատի վրայով ու՝ թրըմփ խոտի մեջ։ Քսակներն անցան, իսկ դատարկ ճանապարհին հանգիստ ծլեց Բիլբոն ու գրպանը մտցրեց մի ինչ-որ փայլփլուն ոսկե բան։  Ինձ, իհարկե, շատ հետաքրքրեց դա։ Դե ինչ եմ ասում, ուղղակի սկսեցի լրտեսել նրան։ Ինչքան կուզեք դատապարտեք՝ բայց ինչ անեմ, այդպիսի հետաքրքրասերն էի տասնութ տարեկանում։ Ավաղ, Ֆրոդո, հարկավոր է նաև խոստովանել, որ Հոբիթստանում միայն ես եմ, բացի քեզնից, տեսել Բիլբոյի հուշագրությունները։

― Այո ուրեմն, ― շարունակեց Մերին։ ― Ես ինչ որ գիտեի, պահում էի իմ մեջ, մինչև այս գարուն։ Իսկ երբ Բայց հենց փորձանքի հոտն հոտ եկավ, մենք կազմեցինք մեր դավադրությունը, և մեզնից յուրաքանչյուրը հայտնեց իր իմացածը։ Դե դու չխոսկան ես, Գենդալֆի նման, ճիշտ է, նա քեզնից ավելի վատն է։ Սակայն քեզանից չեմ թաքցնի, մենք նաև մի գլխավոր աչքուականջ ունենք, չեմ թաքցնի, դե լավեթե ուզում ես, կարող եմ ցույց կտամ։ տալ մեր գլխավոր աչքուականջին:

― Ցույց տուր, ո՞ւր է նա, ― ասաց Ֆրոդոն, Ֆրոդոն՝ խայթվածի պես շուրջը նայելով, ասես սպասում էր, որ հիմա պահարանի պահարանից դուրս կգա սև լրտեսը՝ սև դիմակով։

― Սա՜մՍե՜մ, ― միայն կարողացավ բացականչել Ֆրոդոն։ Նա նույնիսկ չգիտեր՝ ծիծաղեր, զայրանա՞ր, թե թեթևացած շունչ քաշեր։ Միևնույն է, հիմար վիճակում էր գտնվում։

― Ես, տեր իմ, ― վախեցած հայտարարեց խոսեց Սեմը։ ― Ձեր թույլտվությամբ, տեր իմ․․․ Ես ձեր պատճառով, տեր իմ, Գենդալֆին էլ, ազնիվ խոսք, չեմ հակառակվել։ Դե նա անտեղի ոչինչ չի ասի, իսկ նա ի՞նչ ասաց․․․ Դուք նրան թե՝ մենակ կգնամ, իսկ նա ձեզ՝ ո՛չ ասում է, վերցրու քեզ հետ նրանց, ում վստահում ես․․․

― Նայած թե ինչ նկատի ունես, ― առարկեց Մերին։ ― Կարող ես հուսալ, որ մենք քո հետևից կրակի ու ջրի մեջ էլ կթռչենք, որ կկործանվենք, եթե հարկ լինի, միասին։ Եվ քո՛ գաղտնիքները, համոզված եղիր, քեզնից վատ չենք պահի։ Բայց բնավ հույս չունենաս, որ քեզ կլքենք ու դու մենակ կգնաս։ Հիմար ես դու, Ֆրոդո, չէ՞ որ մենք քո բարեկամներն ենք․․․ Եվ ճանապարհի էլ պատրաստվել ենք ո՛չ կուրորեն։ Մենք գիտենք համարյա ամեն ինչ, որ քեզ պատմել է Գենդալֆը, : Օրինակ՝ գիտենք Մատանու մասին։  Շատ սարսափելի է, իհարկե, բայց կգանք քեզ հետ, իսկ եթե չցանկանաս՝ միևնույն է, կգանք։

― Դուք էլ ներող եղեք, տեր իմ, ― ավելացրեց Սեմը, ― մենակ թե էլֆերն ի՞նչ խորհուրդ տվին ձեզ։ Չէ որ Գենդալֆը Գարալդը ձեզ ասաց․ վերցրու ով կուզի քեզ հետ գալ, էդպես չէ՞

― Այդպեսն այդպես է, ― Սեմին նայելով ասաց Ֆրոդոն, ― միայն թե աչքերիս ու ականջներիս ես այլևս չեմ հավատալու․․․ Նայում եմ՝ իբրև թե քնած է, լսում եմ՝ կարծես խռմփացնում է։ Ես քեզ սրանից հետո ոտքով կստուգեմ՝ խորամանկությունից ես խռմփացնո՞ւմ, թե իսկականից․․․ Դե Իսկ դուք մեկդ մյուսից լավն եք, ― ավելացրեց նա, շրջվելով դեպի դավադիրները։ ― Դեհ, ավազակներ, ― նա ակամա փռթկացրեց և ձեռքերը տարածեց։ ― Ի՜նչ արած, լավ, հանձնվում եմ։ Ընդունում եմ Գենդալֆի Գարալդի խորհուրդը։ Եթե այսքան սարսափելի չլիներ, գուցե և ուրախությունից պար գայի, իմ հրաշալի անպիտաններ։ Դե էլ ի՞նչ թաքցնեմ․ մահվան չափ վախենում էի այս երեկոյից, բայց այսպիսի ուրախություն ունեցա։

― Ասվածը՝ արած է։ Կեցցե Կեցցե՛ խմբապետ Ֆրոդոն և նրա խումբը, ― գոռացին հոբիթներն ու պարեցին Ֆրոդոյի չորսբոլորը։ Իսկ Մերին ու Փինը պարից դուրս եկան և սկսեցին երգել՝ իհարկե, երգել ակնհայտորեն այս պահի համար նախապես հորինվածըհորինված մի երգ, այն երգի նման, որ երգում էին թզուկները Բիլբոյի հետ ճանապարհ ընկնելուց առաջ․

Ուռռ՜աՄնաս բարով, ընկերներ, երգենք երեքովհարազատ օջախ, Դու մնաս բարով, հայրենի օջախՄութն է խտանում լեռներում,Ինչ էլ որ լինի՝ լինի կհասնենք Ազատք, Մեզ չեն խանգարի մրրիկները չար։ Մեր կամքն ուժեղ է ու անկոտրում։

Էլֆերն են ապրում մուժում լեռների, Կհասնենք՝ թեկուզ տուն ու տեղ թողած, Ի հեճուկս մեր թշնամիների։ թաքնված հովտում:

― Վատ չեք երգում, ― նկատեց Ֆրոդոն։ ― Բայց որ արդեն այդպես է, մենք դեռ բավական գործ ունենք, եկեք մինչև քնելը: Եկեք սկսենք, քանի դեռ տանիք կա գլխներիս վերև, չէ՞ որ հետո տանիք չի լինի։

― Առայժմ չեմ որոշել, ― պատասխանեց Ֆրոդոն։ ― Ես վախենում եմ Սև Հեծյալներից և վախենում եմ մնալուց այն տանը, որի մասին նրանց հայտնի է: Չէ՞ որ նրանք գիտեն, որ ես այնտեղ այստեղ եմ տեղափոխվել։ Գարալդը նույնպես ինձ խորհուրդ տվեց չձգձգել մեկնումը։ Ուղղակի շատ կուզենայի տեսնել Գենդալֆին։ Ահա Գարալդն էլ Գարալդը նույնպես զարմացավ, որ Գենդալֆը խոստացել է ու չի եկել։ Հետո հարց կաԲայց այստեղ ոչինչ չես կարող անել: Նշանակում է, մի ուրիշ երկու հարց էլ կա։ Առաջինը․ երբ մնաց անպատասխան: առաջինը․ ե՞րբ Հեծյալները կհասնեն Զայգորդ․․․ Բաքմորի․․․ Երկրորդ․ մենք երկա՞ր ենք հավաքվելու․․․ որքան ժամանակ է պետք հավաքվելու համար․․․ Ճանապարհը, հո ինքներդ գիտեք․․․

― Երկրորդ հարցի պատասխանը պատրաստ է, ― ասաց Մերին, ― թեկուզ մի ժամից։ ժամից ոչ ավելի։ Ես ամեն ինչ հավաքել եմ արդեն։ Վեց ձիուկ արածում են, պարկերը լիքը լցված են, էլի բան ավելացնե՞մ չմրսելու և փոր լցնելու համար։

― Մեզ ինչ կա, կսպասենք, միայն թե քո Հեծյալները վրա չտան հանկարծ, ― ասաց Մերին։ ― Նրանք արդեն մեզ հասած կլինեին, բայց, հավանաբար, դեմ լռվել մնացել են առել Հյուսիսային մուտքի մոտ, այնտեղ Պատնեշը երեք սաժեն մոտենում է ու հասնում է մինչև գետը։ Եվ պահակներն էլ՝ գետին։ Դե, պահակները՝ խնդրես , չխնդրես, գիշեր ժամանակ ոչ ոքի չեն թողնի։ ԹերևսՉնայած, հնարավոր է, որ ուժով ներխուժեններխուժեն։ Ինձ թվում է, բայց, իմ կարծիքով, այնտեղ հազիվ թե կարողանան։ Այնտեղ իսկի ցերեկը նույնպես ներս չեն թողնի, մանավանդ ինչ-որ սև այդպիսի սևերի ու կասկածելիների։ Թողնելը՝ չեն թողնի, բայց Բրենդիդուիմն Բրենդիդուիմքն ամրոց չէ, ինքդ էլ ես հասկանում։

― Մենք այսպես կանենք, ― վերջապես ասաց նա։ ― Վաը լուսամութին դուրս ենք գալիս։ Միայն թե ոչ ճանապարհով, դա ամենավտանգավորն է։ Եթե գնանք հյուսիսային դարպասով, տեղի բնակիչներն անմիջապես կիմանան, որ ես այլևս Բրենդիդուիմքում չեմ, իսկ մեզ հարկավոր է, որ մի քանի օր մեր մասին ոչ ոք ոչինչ չխոսի: Եթե նույնիսկ Հեծյալները Բրենդիդուիմք չխցկվեն, միևնույնն է, ճանապարհները կհսկեն: Գուցե մեզ բոլոր կողմերից պաշարել են, ես հո չգիտեմ քանի՞ Հեծյալ էմեզ հետապնդում, կարող է՝ է երկուսն են, կարող է՝ շատ։ Մենք պիտի գետնի տակ մտածների պես գնանք։