Changes
/* Ռունա ԺԳ */
«Թող ոչ ոք իր կյանքում չփորձի Հիյսիի անտառում Մեծ եղջերուին բռնել, ինչպես ես անբախտս փորձեցի։ Դահուկներս ջարդեցի, ձողերս կոտրեցի, բայց նպատակիս չհասա»։
==Ռունա ԺԴ==
Լեմմինկայնենը որսում է Մեծ եղջերուին․ հետո բռնում է Հիյսիի հրեղեն ձիուն․ Տոունելլիի ջրերում բաց որսալիս փորձանքի է հանդիպում
Շատ մտածեց ուրախ Լեմմինկայնենը և ասաց․ «Ամոթ է, որ դատարկ ձեռքով ներկայանամ Լոուխիին։ Չէ՛, չե՛մ հուսահատվի․ մեկ էլ կփորձեմ բախտս»․ և քայլելով անտառի թավուտներում, հերոսն այսպիսի խնդիրք արավ․
«Ո՛վ դու երկնավոր հայր Ուկկո, լսիր իմ խնդիրը։ Տուր ինձ ավելի լավ դահուկներ․ օգնիր, որ նրանք ավելի արագ սլանան և ինձ հասցնեն Պոխյոլայի դաշտերը, տանեն Հիյսիի անտառը»։
Եվ քայլում ու քայլում էր հերոսը և էլի խնդիրք անում․
«Ահա՛, ես մտնում եմ Հիյսիի անտառի խորքերը, արդեն երևում են Մեծ եղջերուի հետքերը, ողջո՜ւյն ձեզ, բլուրներ և լեռներ, չքնաղ եղևնիներ և սոսիների պուրակներ։ Ով դու անտառի տիրակալ ալեհեր Տապիոլի, օգնիր, որ անցնեմ ճահիճների միջով, որ բռնեմ իմ որսը։
Ով դու անտառի տիրակալի որդի Նյուրիկկի, որ ծիրանի գլխարկ ունես գլխիդ, արահետների վրա նշաններ դիր, ցույց տուր սարերի վրայով անցնող ճանապարհները, որ ես որսորդս՝ անսխալ առաջ գնամ, և այսպես տանջանքով փնտրած որսիս տիրանամ։
Ով դու անտառի բարի տիրուհի՝ Միմերկկի, դու որ կապտավուն զգեստներ ես հագնում, դու որ բարի գործեր ես անում, ոսկով ու արծաթով զարդարիր ծառերի տերևները, ճահիճների ու արահետների վրայով սավաններ փռիր, որ ես՝ որսորդս, հեշտությամբ անցնեմ ու հասնեմ փախչող Մեծ եղջերուին։
Ով դու անտառի դուստր Տուուլիկկի, ընտրիր մի դալար ճիպոտ, խփիր Մեծ եղջերուի կողերին, աակնջներից ու եղջյուրներից բռնիր ու քշիր դեպի արահետը։ Թե ճամփադ փակեն ջարդված, գետին ընկած քո ծառերը՝ դրանք մի կողմ շպրտիր, թե ցանկապատներ հանդիպեն՝ շուռ տուր, գետնին հավասարեցրու․ թե գետերն արգելեն ճանապարհդ՝ կարմիր մետաքսի ամուր գլխաշորերից կամուրջներ սարքիր և որսը քշիր իմ կողմը։ Դե՛, շո՛ւտ, Մեծ եղջերուն իմ կողմը քշեք, թե չէ ձանձրալի է երկար գիշերները թափառել անտառում և նպատակին չհասնել»։
Անտառի տիրակալները լսեցին Լեմմինկայնենի խնդիրը։
Ճերմակամորուս Տապիոլին, փափուկ մուշտակն ուսերին, որդին՝ Նյուրիկկին, ծիրանի գլխարկը գլխին, տիրուհի Միմերկկոն՝ կապտավուն զգեստով, և անտառի չքնաղ դուստր Տուուլիկկին ― բոլորը ելան իրենց կացարաններից, որ օգնեն որսորդին։
Նրանք անտառի խորքից Մեծ եղջերուին ուղղակի քշեցին Լեմմինկայնենի կողմը։ Թե կանգ է առնում որսը, նրան հարվածում են կեչու ճյուղերից հյուսած ճիպոտով, թե ուզում է թաքնվել ծառերի ետևում՝ նրա եղջույրներից բռնած քշում են դեպի արահետը։ Գետնին ընկած ծառերը Տապիոլին վերցնում և տաշեղի նման մի կողմ է շպրտում։ Թե ցանկապատի են հանդիպում՝ Միմմերկին շուռ է տալիս։ Արագահոս գետը թե փակում է ճամփան ― Տուուլիկկին մեկ ափից մյուսն իսկույն կամուրջ է կապում։ Այսպիսով Մեծ եղջերուի բոլոր ճամփաները փակեցին, թողին մեկը և այդ ճամփով քշեցին նրան։ Լեմմինկայնենը կանգնած էր այդ միակ ճամփի վրա և երբ եղջերուն մոտեցավ, նա ամուր պարանի օղակը գցեց նրա վիզը, բռնեց ու բերեց Լոուխիի մոտ, ասաց․
«Տիրուհի, ես իմ խոսքը կատարեցի, ահա՛ քեզ Մեծ եղջերուն՝ այժմ քո գեղեցիկ աղջկանը կտա՞ս ինձ կնության»։
Ջադու պառավն ասաց․
«Ո՛չ, դեռ արժանի չես, որ աղջիկս քեզ կնության տամ։ Ա՛յ, եթե բռնես այն երկարաբաշ ձիուն, որն արածում է Հիյսիի դաշտերում, այն ժամանակ գարնան ծաղկի նման իմ սիրունիկ աղջիկը քեզ հետ կամուսնացնեմ»։
Վերցրեց Լեմմինկայնենը ոսկե սանձը և գնաց փնտրելու երկարաբաշ ձիուն։ Փնտրեց մեկ օր, երկու օր և վերջապես երրորդ օրը մի բլուրի վրա տեսավ հրաշք ձիուն։ Բաշի մազերից կրակ էր ցայտում և երբ սմբակներով դոփում է՝ ժայռերն են ճաքճքում։ Անհնար է մոտենալ։ Այն ժամանակ կտրիճն այսպիսի խնդիրք արեց․
«Ով դու ամենակարող Ուկկո Աստված, քեզ հնազանդվում են որոտը, կայծակն ու ամպերը, առաքիր երկնքից երկաթե կարկուտ, որ նա ծեծի այս ձիու կողերը, հարվածի գլխին, որ նա հնազանդ դառնա»։
Ուկկոն լսեց դյուցազնի խնդիրը։ Երկաթե կարկուտ թափեց ձիու բաշին, մեջքին ու կողերին և ձին հանդարտվեց։
Լեմմինկայնենը մոտեցավ ձիուն, ասաց․
«Բարի ձի, ոսկեբաշ գլուխդ վար թեքիր, ես քեզ վատություն չեմ անի, քեզ չեմ նեղացնի․ քեզ կհագցնեմ ոսկե երասանակ ու կտանեմ Պոխյոլայի տիրուհու մոտ»։
Ձին հնազանդվեց։ Կտրիճը թռավ նրա մեջքին․ գիշեր֊ցերեկ վազեց ձին և դյուզացնին հասցրեց Պոխյոլայի տիրուհու շեմքը․ կտրիճն ասաց․
«Ո՛վ տիրուհի, ահա՛ և երկարաբաշ ձին։ Հիյսիի հեռավոր դաշտերում սանձեցի նրան։ Վերցրու այն քեզ։ Հիմա պետք է արդեն, որ քո աղջկանը ինձ կնության տաս»։
Այն խորամանկ ու չար Լոուխին նորից խոսեց և ասաց․
«Դեռ արժանի չես, որ իմ աղջիկը քեզ կնության տամ։ Ա՜յ, եթե Տուոնելիի սև ջրերում լողացող բադին նետի մեկ հարվածով սպանես, այն ժամանակ նոր կխոսենք»։
Լեմմինկայնենը էլի դեմ չկանգնեց․ ուզեց գտնել վայրի բադին ու որսալ։ Նետ֊աղեղը ուսը գցեց և ճամփա ընկավ։
Եվ ահա՛ այն պիղծ ու չար ծերունի հովիվը, որ պահ էր մտել Տուոնելի գետի սև ջրերի ափին, տեսավ մոտեցող Լեմմինկայնենին։ Իսկույն գետի պղտոր ջրերից դուրս քաշեց մի սև օձ և ինչպես նետ շպրտեց երիտասարդի վրա։ Օձը տղայի ձախ անթատակից մտավ և թոքերը ծակելով՝ աջ թիակի կողմից դուրս եկավ։
Սուր ցավից ուրախ Լեմմինկայնենի դեմքը մթագնեց․ նա հիշեց իր սիրելի մորը և աղերսեց․
«Իմ հարազատ մայր, դու որ ինձ աշխարհ բերիր, դու որ ինձ մեծացրիր և դաստիարակեցիր, դու կարող ես իմանալ, թե որտեղ է այժմ քո դժբախտ որդին։ Շուտով օգնության հասիր, որպեսզի ինձ ազատես այս ծանր փորձանքից, որ փրկես ինձ մահից»։
Իսկ այն դաժան զառամյալ հովիվը իր սուր թրով Կալեվալայի որդուն ութը մասի բաժանեց և նետեց այն պղտոր ջրերի հորձանքի մեջ։ Նետեց ու ասաց․
«Դե, հիմա առհավետ մնա այդ պղտոր ջրերում, թե կարող ես, Մանալի թագավորության այդ հավերժական խավար անդունդում բադեր որսա»։
Եվ այսպես, Տուոնելիի սև ջրերի անդունդը՝ մեռյալների աշխարհն ընկղմվեց այն ուրախ փեսացուն։
==Ռունա ԺԵ==
Մայրն օգնության է հասնում աղետված որդուն՝ Լեմմինկայնենին
Իսկ հերոսի մայրը նստած իր տանը խորը մտածմունքի մեջ է։
«Ի՞նչ եղավ իմ Կաուկոն, իմ սիրելի Լեմմինկայնենը․ չեմ լսում նրա ոտնաձայնը, որ գա ու իր հորական տան դուռը բացի։ Արդյոք ո՞ր սարում, ո՞ր դաշտումն է նա․ գուցե արյունահեղ կռվի մեջ է իմ տղան․ գուցե մաքառում է ծովի ալիքների դեմ»։
Տխուր է նաև այն չքնաղ հարսը՝ Կյուլլիկին․ քայլում է տան չորս բոլորը, նայում է ամուսնուն տանող ճամփային, բայց չկա ու չկա քաջ Կաուկոմեյլին։ Հարսը նայում է խոզանակին, նայում է գիշերը, նայում է ցերեկը և մի առավոտ էլ, երբ դառն մտքերով զարթնեց ու նայեց խոզանակին, տեսնի, ի՜նչ տեսնի՝ կարմիր արյուն է ցայտում խոզանակից։ Վազեց, կանչեց հերոսի մորն ու ասաց․
«Ւմ ամուսինն անհետ կորել է հեռավոր ճամփեքում, անծանոթ արահետներում, տե՛ս, ինչպես է կարմիր արյուն ցայտում խոզանակից»։
Լեմմինկայնենի մայրը նայեց, նայեց խոզանակին, դառն լաց֊լացեց և ողբաձայն ասաց․
«Վայ ինձ, անբախտիս, ինչ անեմ, արդյոք ի՞նչ պատահեց իմ սիրելի որդուն․ հա՛, շատ դժվար վիճակի մեջ է, որ այրուն է ցայտում խոզանակից»։
Էլ չսպասեց անհանգիստ մայրը, փեշերն հավաքեց ու ճամփա ընկավ։ Նա անցավ սարերով ու ձորերով, վարար գետեր կտրեց, թավ անտառների կածաններով քայլեց ու վերջապես հասավ այն մռայլ Պոխյոլան և դիմեց ջադու Լոուխիին։
«Ով դու, Պոխյոլայի տիրուհի, ասա՛, որտե՞ղ ես ուղարկել իմ ջահել որդուն՝ Լեմմինկայնենին»։
«Չգիտեմ, թե ուր է քո որդին, ― պատասխանեց տիրուհին ― ես նրան սահնակ և ամենալավ ձին տվի․ գուցե ծովի սառույցների մեջ սառեց մնաց կամ թե գայլը նրան խժռեց, կամ էլ արջին կուլ գնաց»։
Լեմմինկայնենի մայրն ասաց․
«Դու սուտ ես ասում, ով տիրուհի, ո՛չ մի գայլ չի կարող իմ ցեղի մարդկանց խժռել, ո՛չ մի արջ չի կարող մոտենալ իմ որդուն։ Իմ կտրիճ տղան մի մատով կսպանի գայլին, ձեռքի մի հարվածով կտապալի արջին։ Եթե դու ինձ ճիշտը չասես, թե որտեղ ես ուղարկել իմ տղային, ես կջարդեմ քարաժայռի դռները, որոնց ետևում թաքցրել ես հրաշք֊ինքնաղաց Սամպոն»։
Ջադուն ասաց․
«Ես չգիտեմ, թե ուր է քո տղան։ Ես նրան կուշտ ու կռինջ ուտեցրի և խմեցրի։ Նրան նավակ տվի, որ ուր ուզենա գնա։ Գուցե ընկավ ջրվեժի տակ, ջրապտույտի մեջ ու խեղդվեց քո տղան»։
Լեմմինկայնենի մայրը խիստ զայրացավ․
«Ո՛չ, ո՛չ, դու ուղղակի սուտ ես ասում․ իմ որդին ծովում խեղդվող չէ․ դու ճիշտն ասա, թե որտե՞ղ է իմ որդին, թե չէ հենց այսօր դու գրողի բաժին կդառնաս»։
Պոխյոլայի ջադուն վերջապես ասաց․
«Լա՛վ, ճշմարիտը կասեմ քեզ։ Ես նրան ուղարկեցի Մեծ եղջերուի ետևից՝ գնաց բերեց․ ուղարկեցի երկարաբաշ ձիու ետևից՝ գնաց նրան էլ բերեց․ հետո նրան ուղարկեցի, որ Տոունելիիի պղտոր ջրերում լողացող բադին որսա՝ բերի․ գնաց ու չվերադարձավ․ չեկավ, որ իմ սիրելի աղջկա ձեռքը խնդրի։ Թե ինչ է պատահել տղայիդ, չգիտեմ»։
Եվ պառավ մայրիկը նորից սար ու ձոր ընկավ, նորից կտրեց գետեր ու անտառներ, անդադրում քայլեց ու վազեց․ ոչ գիշեր, ոչ ցերեկ չհանգստացավ․ ճամփան փակող քարերը դեն շպրտեց, խիտ ծառերը գետին տապալեց, ճահիճների վրա ճիլոպներ փռեց ու անցավ․ այսպես գնաց յոթ օր ու յոթ գիշեր, ամեն տեղ փնտրեց, բայց չգտավ իր թանկագին որդուն։
Ութերորդ օրը նա ելավ մի ուղիղ ճամփա և այսպիսի հարցում արավ այդ ճամփին․
«Ով դու բարի ճամփա, չե՞ս տեսել արդյոք դու իմ որդուն, իմ այդ ոսկե խնձորիկին»։
Ճամփան այսպես պատասխանեց․
«Իմ հոգսերն այնքան շատ են․․․ մեկ ձիերն են դոփում ինձ, մեկ մարդիկ են տրորում ինձ իրենց ոտքերով, մեկ անիվներն են ակոսում կողերս․ էլ որտեղի՞ց ժամանակ, որ մտածեմ քո որդու մասին»։
Էլի մայրը յոթ օր փնտրեց որդուն ու ոչ մի տեղ չգտավ․ տեսավ երկնքում փայլող լուսնին ու հարցմունք արավ․
«Ով դու լուսին, Աստծուց ստեղծված, չե՞ս տեսել արդյոք իմ որդուն, իմ ոսկե խնձորիկին»։
Լուսինը պատասխանեց․
«Ես այնքան հոգսեր ունեմ, որ ո՞նց կարող եմ մտածել քո որդու մասին։ Ինձ ծանր բաժին է ընկել՝ մենակ թափառել երկնքում և լույս սփռել երկրի վրա»։
Կրկին խեղճ մայրը յոթ օր փնտրեց որդուն, բայց չգտավ։ Այս անգամ հարցմունք արավ արեգակին․
«Ով դու արեգակ, Աստծուց ստեղծված, չե՞ս տեսել արդյոք իմ որդուն, իմ այդ ոսկե խնձորիկին»։
Արեգակը պատասխանեց․
«Քո դժբախտ որդին արդեն զոհ գնաց, խեղդվեց Տուոնելիի պղտոր ջրերում, Մանալի անդունդներում»։
Շատ դառն լաց եղավ պառավ մայրիկը։ Բայց չընկճվեց, անմիջապես գնաց գտավ դարբին Իլմարինեին ու աղերսեց․
«Ով դու վարպետ, խնդրում եմ ինձ համար կոփիր մի այնպիսի փոցխ, որ կոթը պողպատից լինի, ատամները երկաթից։ Եվ թող ատամների երկարությունը հարյուր սաժեն լինի, իսկ կոթինը հինգ անգամ ավելի երկար»։
Այն ճարտար դարբինը կոփեց փոցխը մոր ուզածի նման։ Մայրը վերցրեց այն ու շտապեց դեպի Տուոնելիի պղտոր ջրերը։ Եվ ասյպիսի խնդիրք արավ արեգակին․
«Ո՛վ բարի արեգակ, այս աշխարհի վրա դու բոլորին հավասարապես լույս ես տալիս։ Այսօր լուսավորիր ավելի ուժեղ, ապա այնպես տաք լուսավորիր, որ գոլորշի բարձրանա, իսկ հետո այնպես ջեռ, որ շոգից Տուոնելիի ստորերկրյա ջրերում թաքնված Մանալիի թագավորության չար բնակիչները թուլանան և խորը քնի մեջ ընկնեն»։
Աստծու ստեղծած այն բարի արեգակը իջավ երկնքից․ նստեց կեչու բարձր կատարին, ուժեղ լուսավորեց, ապա ավելի տաք, հետո ավելի ջեռ․ գետից թանձր շոգի բարձրացավ և Մանալիի ստորերկրյա բնակիչները, մեծ թե փոոքր, իրենց զենքն ու զրահը ձեռքներին, խորը քնի մեջ ընկան։
Եվ արեգակը նրանց քնացնելով, էլի բարձրացավ երկինք ու սկսեց իր պտույտը։
Իսկ Լեմմինկայնենի մայրը իր երկար փոցխով սկսեց գետի խորերը փոցխել․ ոչինչ չգտավ․ վերջը ինքը ջուրը մտավ, գնաց ջրի հոսանքի հետ, ապա հոսանքին հակառակ և հանկարծ մի ծանր բան դիպավ փոցխին․ դուրս քաշեց․ տղայի երկաթե զգեստն էր, հետո գտավ գուլպաները, ապա գլխարկը։
Շատ տխրեց մայրը և էլի սկսեց փոցխով ջրի մեջ փնտրել որդուն։
Եվ ահա, վերջապես, գտավ իր որդու մարմնի մի քանի կտորները։ Բայց դեռ գլուխն ու կողոսկրերը չկային։ Եվ նա լալով ասաց․
«Արդյոք այս կտորներից կվերածնվի՞ իմ հերոս որդին»։
Ագռավը լսեց մոր ողբն ու ասաց․
«Ով մեռավ նա այլևս չի կենդանանա․ չէ որ քո տղայի աչքերը սիգն է կերել․ գայլաձկները մսերն են կերել․ գցիր այդ կտորտանքը ջուրը, թող ծովի խորքերում ձուկ դառնա»։
Մայրը նորից գետը մտավ, նորից գործի դրեց փոցխը և վերջապես գտավ նաև որդու գլուխը, կողոսկրները և մյուս մասերը։
Գտավ և սկսեց մասերն իրար բերել․ ոսկորը ոսկորին հագցրեց․ ջղերը ջղերին կապեց, երակները տեղը դրեց, որ նրանցում կենարար արյուն հոսի։ Բայց տղան անշարժ էր․ մայրը սկսեց ողբալ և այսպիսի խնդիրք արավ․
«Ով դու Սոունետար աստվածուհի, դու որ այնպես լավ միահյուսում ես ջղերը, ուժ ու կորով ես տալիս մարդուն, օգնի՛ր, որ տղայիս մաշկը նորից պատի նրա մարմինը, օգնիր, որ ջղերն իրար միանան, երակներում արյուն հոսի․ օգնի՛ր, որ բզկտված մարմնի բոլոր մասերն իրար գան և իմ որդին վերակենդանանա»։
Մայրը նորից գործի անցավ, նորից որդու ոսկորներն ու ջղերն իրենց տեղերին հարմարեցրեց և ահա՛ վերջապես տղան ստացավ այն կերպարանքը ինչ֊որ առաջ․ բայց դեռ էլի շունչ չկար բերանումը։ Հանկարծ տեսավ, որ մեղու է թռչում մոտիկից․ մայրը դիմեց նրան․
«Ով անտառի ծաղիկների տիրուհի, դու ամենահոտավետ ծաղիկներից մեղր պատրաստիր, որ իմ տղայի ցավերը մեղմացնի, նրա վերքերը բուժի»։
Արագաթռիչ մեղուն հասավ կանաչ անտառը, ամենահոտավետ ծաղիկների հյութը վերցրեց և բզզալով ետ եկավ՝ թևերին ու կնճիթին բեռնած քաղցր մեղր ու մեղրամոմ։
Մայրը մեղրն ու մեղրամոմը տղայի վերքերին քսեց, բայց թանկագին որդին էլի անշարժ պառկած է․ ոչ մի բառ չի կարող արտասանել։
Մայրը նորից խնդրեց մեղուին․
«Ով դու սիրունիկ մեղու, թռի՛ր, գնա հեռու աշխարհները, անցիր ծովերով ու ցամաքներով, հասիր Պալվոյնենի տունը, այնտեղ կա հրաշագործ մեղր․ դրանից այնպիսի բուժիչ բալասան են սարքում, որ կտրված ջղին դրիր թե չէ՝ ջղերը միանում են․ ամենածանր վերքերն իսկույն բուժվում են, բեր ինձ այդ դեղից, որ տղայիս բուժեմ, նրա մարմնին հոգի և շունչ տամ»։
Մեղուն նորից թռավ գնաց։ Թռավ մեկ օր, երկու օր, երեք օր․ ոչ մի եղեգնի վրա չհանգստացավ, ոչ մի տերևի վրա չնստեց․ վերջապես հասավ այն աշխարհը, ուր ամենալավ մեղր կար և իր թևերի, մեջքի և կնճիթի վրա բարձեց, բերեց Լեմմինկայնենի մոր ուզած դեղերը, այն էլ ոչ թե մեկ, այլ իննը տեսակ դեղ։
Մայրը հեռու աշխարհից բերած այդ հազվագյուտ իննը տեսակ մեղրն ու դեղերը քսեց որդու վերքերին, բայց էլի ոչ մի օգուտ չունեցավ։ Տղան դարձյալ անշարժ էր։
«Ով դու արագաթռիչ, սիրունիկ մեղու, արի երրորդ անգամ թռիր հասիր երկնքի բարձրունքները․ կհասնես լուսնին, կմոտենաս արեգակին, կանցնես Մեծ Արջ աստղերի մոտով և վերջապես կմոտենաս Աստծու գահին։ Այնտեղ կգտնես ամենաբուժիչ մեղր ու բալասան․ այդ դեղերով ամենակալ տերը բուժում է իր որդիներին․ ահա՛ այդ դեղից կառնես թևերիդ ու կբերես, որ իմ որդուն բուժեմ»։
Մեղուն հարցրեց․
«Բայց ես մի թույլ արարած եմ, ինչպես հասնեմ այդքան բարձրունքները»։
Լեմմինկայնենի մայրն ասաց․
«Բոլորովին մի վախենա․ լավ գործի համար միշտ ճամթա կգտնվի»։
Եվ սիրունիկ մեղուն թռվավ դեպի երկինքը։
Առաջին օրը հասավ լուսնին։
Երկրորդ օրն անցավ արևի մոտիվ։
Երրորդ օրը դիպավ յոթնաստեղյա Մեծ Արջին։
Վերջը հասավ Աստծու շտեմարանը։ Այնտեղ ամեն տեսակ դեղ ու դարման կար։ Մեղուն իր թևերին առավ ամենաբուժիչ մեղր ու մեղրամոմ և բզզալով վերադարձավ երկիր։
Լեմմինկայնենի մայրը շատ ուրախացավ․ վերցրեց երկնային դեղերը, խնամքով քսեց որդու վերքերին ու ասաց․
«Սա այն դեղն է, որ ես փնտրում էի․ սրանով է ամենակալ Աստվածը բուժում վերքերը։ Զարթի՛ր քո խոր քնից իմ սիրելի որդի, զարթի՛ր, զարթի՛ր»։
Եվ տղայի բոլոր վերքերին մայրը նորից ու նորից քսեց դեղերը։
Ու մեկ էլ տեսավ, որ տղան աչքերը բացում է։
Այն կտրիճ Լեմմինկայնենը մորը տեսավ ու ասաց․
«Ո՛ւհ, ինքան խորն եմ քնել»։
Մայրն ասաց․
«Եվ դեռ շատ կքնեիր։ Երբեք չէիր զարթնի, եթե ես քեզ չգտնեի այս սև ջրերում։ Բայց հիմա ասա, ո՞վ էր, որ քեզ գցեց պղտոր ջրերի մեջ, Մանալի մութ աշխարհն ուղարկեց»։
Տղան պատմեց գլխին եկածը, թե ինչպես չար հովիվն իրեն գետը նետեց։ Տղայի պատմությունից հետո մայրն ասաց, որ իրենք պետք է անմիջապես տուն վերադառնան։
Լեմմինկայնենը ասաց․
«Ես ո՞նց կարող եմ տուն վերադառնալ․ այնտեղ ինձ սպասում է Լոուխիի գեղեցիկ աղջիկը, ես պետք է վայրի բադը բռնեմ֊տանեմ, որ աղջկա հետ ամուսնանամ»։
Մայրն ասաց․
«Այդ աղջիկը քո գլխին շատ փորձանք բերեց և էլի կբերի։ Թող բադն ազատ լողա Տուոնելիի ջրերում, մենք վերադառնանք մեր հայրենի աշխարհը։ Արի գնանք քո հորական տունը, քո հարազատ մոր գիրկը։ Ավելի լավ է դու գոհություն հայտնես բարձրյալին, որ քեզ օգնության հասավ, հանեց Մանալի մռայլ աշխարհից, Տուոնելիի սև ջրերի անդունդից և նորից կյանք պարգևեց․ առանց Աստծու օգնության ես ոչինչ չէի կարող անել, առանց նրա երկնահաս տնօրինության քեզ չէի կարող փրկել»։
Տղան հնազանդեց․
«Իմ սիրելի մայրիկ, դու երկու անգամ ինձ ծնեցիր։ Թող քո խոսքը լինի, այո՛, պարտքս է քո վիշտը ամոքել․ գնանք այս դառն երկրից, ուր հերոսներին սպանում են և ծովը նետում, վերադառնանք մեր հարազատ օջախը»։
Այսպես ահա՛, կտրիճ Լեմմինկայնենը, նորից հորական տունը վերադարձավ։
Իսկ մենք դառնանք տեսնենք, թե ինչ են անում մեր մյուս դյուցազները։
