Changes

:կամ՝ ինչո՞ւ է կուսակցությանը հարկավոր սեփական եկեղեցի

:Պառակտված եկեղեցի, պառակտված ժողովուրդ-ժողովուրդ— սա իդեալական միջավայր է պահանջատիրության քրմերի համար: համար։ Սուտ են ասում, թե պահանջատիրության հաջողության համար (հավանաբար, տեսականորեն) համախումբ ժողովուրդ է պետք:պետք։

:Համախումբը ենթադրում է կոնսենսուսի պարտադիր լինելը: լինելը։ Կոնսենսուս ոչ թե տեսական, ընդհանրական կամ համայնքային կոնկրետ հարցերի շուրջ, այլ ազգային-պետական ազգային֊պետական խնդիրների առաջնահերթությունների ցանկի հաստատման առումով: առումով։ Այս դեպքում կոնսենսուսը, ազգային համաձայնությունը պահանջատիրության օգտին լինել չի կարող այն պարզ պատճառով, որ Հայրենիքի ու ժողովրդի գոյության խնդիրը առաջին պլան է գալիս: գալիս։ Դժվարը մեկ անգամ փող հանգանակելն է: է։ Նպատակը կարող է վեհագույն լինել: լինել։ Նպատակը կարող է ժամանակի ընթացքում կորչել կամ դառնալ հեղհեղուկ, բայց փողը կգտնի նոր նպատակ: նպատակ։ Փողը կգտնի ծախսվելու արդարացում: արդարացում։ Դեռ մեզ հայտնի չէ մի հիմնադրամ, որը կամավոր փակված լինի՝ իր հանձնառությունը ավարտած լինելու պատճառով: պատճառով։ Ավելի շուտ հիմնադրամը կփոխի իր հոգածության առարկան, ասենք՝ մահամերձներից նորածինների վրա տարածվելով, քան կազդարարի (հաղթականորեն, ի դեպ) իր հանձնառության ավարտը: ավարտը։ Անտեր փողը իր շուրջը գզվռտոց է սարքում: սարքում։

:Անտեր փողի այլ տեսակը՝ հասարակական ֆոնդը (բարեգործական, ազգային եւ այլն) իր շուրջը նախ ստեղծում է կառույց: կառույց։ Իսկ այդ կառույցը այլեւս ինքը իրեն պիտի վերարտադրի: վերարտադրի։ Եւ որտեղ արտադրություն, այնտեղ գերարտադրություն::Սկզբում առաջանում է կամավոր նվիրատվությունների հաշվառման ֆունկցիա, հետո՝ փողը իրացնողների ցանց, հետո՝ ստուգողների ցանց: Հետո՝ ապահովության սիստեմ, որը մի մասով դառնում է կամավոր բարեգործներին հաշվառելու, մասամբ էլ՝ միանվագ նվիրատվությունը պարբերականի վերածելու համոզելու, ապա եւ ստիպելու կառույց: Այդ կառույցը չի կարող գործունեության դաշտը չընդլայնել նոր «կամավորների» վերբովկայի միջոցով, ինչը վերջին հաշվով վերածվում է բանալ ռեկետի: գերարտադրություն։

:Զուգահեռաբար խնդիր է Սկզբում առաջանում դրամագլուխը նպատակային օգտագործելու հաշվետվությանէ կամավոր նվիրատվությունների հաշվառման ֆունկցիա, հետո՝ հրապարակային հաշվետվությանփողը իրացնողների ցանց, ինչի համար առաջանում է մամուլ ունենալու խնդիրըհետո՝ ստուգողների ցանց։ Հետո՝ ապահովության սիստեմ, որը հաշվետվության ֆունկցիան վեր մի մասով դառնում է ածում հանգանակության պրոպագանդման ֆունկցիայիկամավոր բարեգործներին հաշվառելու, ինչըմասամբ էլ՝ միանվագ նվիրատվությունը պարբերականի վերածելու համոզելու, իր հերթին, հանգում է դրամի շուրջ ստեղծված կառույցի ապա եւ ստիպելու կառույց։ Այդ կառույցը չի կարող գործունեության արդարացմանդաշտը չընդլայնել նոր «կամավորների» վերբովկայի միջոցով, հետեւապես եւ փառաբանման՝ ավելի մեծ գումարներ ժողովելու համար: Արդյունքում ստացվում ինչը վերջին հաշվով վերածվում է ազգային կուսակցություն՝ իր մամուլով, իր ապահովության ծառայության հրոսակախմբերով, իր ուռճացող մարմինը պահպանելու, վերարտադրվելու բնական-պարազիտային բնազդով: բանալ ռեկետի։

:Անշուշտ, նախնական նպատակը բոլորը մտքի մեջ ունեն, բայց կառույցը արդեն ապրում Զուգահեռաբար խնդիր է ինքնավերարտադրության օրենքներովառաջանում դրամագլուխը նպատակային օգտագործելու հաշվետվության, կարելի է ասել՝ ինքնանպատակհետո՝ հրապարակային հաշվետվության, կարելի ինչի համար առաջանում է ասել՝ աննպատակ-հարցի էությունը չի փոխվում: Այլեւս կարելի է նպատակները կոտորակելմամուլ ունենալու խնդիրը, բազմապատկել, կարելի որը հաշվետվության ֆունկցիան վեր է յոլա գնալ նպատակի հիշողությամբ: Ինչո՞ւ է կուսակցությանը անհրաժեշտ սեփական եկեղեցի - որովհետեւ եկեղեցին փող լվանալու ամենաապահով տեղն է: Նաեւ ածում հանգանակության ցանց եւ խստականոն երկրների ծառայություններից կուսակցական-եկեղեցական հարկահանությունը քողարկող սքեմ որպես: Նաեւ կուսակցական «աբշակը» պահ տալու ապահով տեղ: Անհնար է պնդելպրոպագանդման ֆունկցիայի, թե մեր եկեղեցիների անջատ գոյությունը սոսկ կուսակցական քմահաճույք է եղելինչը, այլ ոչ թե կոմունիզմի դեմ համաշխարհային պայքարի դրսեւորումներից մեկը: Բայց մեկ որ ստեղծվել է անիշխան ու ցանուցիր ժողովրդի այս գոյաձեւըիր հերթին, դա տեւական լինելու դատապարտված հանգում է: Երկատված այդ գոյության «բնական թշնամին» հայկական պետականությունն է, չնայած ազգային կյանքը դրսում դրամի շուրջ ստեղծված կառույցի բերելու առանցքային խնդիրըգործունեության արդարացման, եթե չեմ սխալվում, եղել հետեւապես եւ փառաբանման՝ ավելի մեծ գումարներ ժողովելու համար։ Արդյունքում ստացվում է հայկական անկախ պետության ստեղծումն ու ժողովրդին պետության շուրջ համախմբելը: Բայց ինքն իրեն վերարտադրող օրգանիզմը այլեւս ինքնաբավ է եւ այն ազգային կուսակցություն՝ իր զուգահեռմամուլով, ծախսատար գոյությունըիր ապահովության ծառայության հրոսակախմբերով, գիտակցաբար թե ոչիր ուռճացող մարմինը պահպանելու, ապահովելու համար կեղծ նպատակներ է փնտրում եւ գտնում, կամ վերաձեւակերպում է նպատակը:վերարտադրվելու բնական֊պարազիտային բնազդով։

:Կամ գնում Անշուշտ, նախնական նպատակը բոլորը մտքի մեջ ունեն, բայց կառույցը արդեն ապրում է ամենադյուրին ճանապարհով՝ ինքնավերարտադրության օրենքներով, կարելի է ասել՝ ինքնանպատակ, կարելի է ասել՝ աննպատակ֊հարցի էությունը չի փոխվում։ Այլեւս կարելի է նպատակները կոտորակել, բազմապատկել, կարելի է յոլա գնալ նպատակի հիշողությամբ։ Ինչո՞ւ է կուսակցությանը անհրաժեշտ սեփական եկեղեցի ֊ որովհետեւ եկեղեցին փող լվանալու ամենաապահով տեղն է։ Նաեւ հանգանակության ցանց եւ խստականոն երկրների ծառայություններից կուսակցական֊եկեղեցական հարկահանությունը քողարկող սքեմ որպես։ Նաեւ կուսակցական «աբշակը» պահ տալու ապահով տեղ։ Անհնար է պնդել, թե մեր եկեղեցիների անջատ գոյությունը սոսկ կուսակցական քմահաճույք է եղել, այլ ոչ թե կոմունիզմի դեմ համաշխարհային պայքարի դրսեւորումներից մեկը։ Բայց մեկ որ ստեղծվել է անիշխան ու ցանուցիր ժողովրդի այս գոյաձեւը, դա տեւական լինելու դատապարտված է։ Երկատված այդ գոյության «բնական թշնամին» հայկական պետականությունն է, չնայած ազգային կյանքը դրսում կառույցի բերելու առանցքային խնդիրը, եթե չեմ սխալվում, եղել է հայկական անկախ պետության ստեղծումն ու ժողովրդին պահում պետության շուրջ համախմբելը։ Բայց ինքն իրեն վերարտադրող օրգանիզմը այլեւս ինքնաբավ է եւ այն իր զուգահեռ, ծախսատար գոյությունը, գիտակցաբար թե ոչ, ապահովելու համար կեղծ նպատակներ է փնտրում եւ գտնում, կամ վերաձեւակերպում է ստատուս քվոյի կետի վրա- երկու եկեղեցիով երկու մասի բաժանված հայություն:նպատակը։

:Երկուսի Կամ գնում է ամենադյուրին ճանապարհով՝ ժողովրդին պահում է ստատուս քվոյի կետի վրա֊ երկու եկեղեցիով երկու մասի բաժանված անգամ ազգային նպատակը-ժողովրդի մի մասը Հայկական անկախ պետության տերն է, մյուս մասը՝ դեռ չի հասել Հայ Դատով հետապնդվող իր նպատակին: Ինչպես հասկանում եք, սա հավերժական ընթացք է: Եվ բանն էլ հենց այն է, որ ամեն վերարտադրություն, առավել եւս պատրանքի, միտված է անսահմանության: Պետք չէ ինքնախաբեությամբ զբաղվել, իբր դա համազգային նպատակ է: Իր եթերայնությամբ, բուն Հայկական պետության գոյությունը վտանգող իր էությամբ այն չի կարող համազգային լինել: Եւ այդուհանդերձ, դրսի կուսակցությունների կողմից ժողովրդին պարտադրված այդ կենսաձեւ, իդեալական տարբերակը հակառակորդ չունենալն է՝ ի դեմս Հայկական պետության: Ավանդական կուսակցությունները հեռանկար չունեն Պետության գոյության պայմաններում, եւ նրանք, հատկապես դաշնակցությունը, ամեն ինչ անում են եւ կանեն, որ Հայաստանը վերադառնա կիսապետականության կարգավիճակին եւ հնարավորություն չունենա ներազդելու Սփյուռքի հասարակական հարաբերությունների վրա, ինչը արդեն տեղի էր ունենում Տեր-Պետրոսյանի իշխանության տարիներին: հայություն։

:Իհարկե, կուսակցությունը Հայաստանում ինչ-ինչ լծակներ Երկուսի է բաժանված անգամ ազգային նպատակը֊ժողովրդի մի մասը Հայկական անկախ պետության տերն է ձեռք բերել, քիչ-միչ փող մյուս մասը՝ դեռ չի հասել Հայ Դատով հետապնդվող իր նպատակին։ Ինչպես հասկանում եք, սա հավերժական ընթացք է։ Եվ բանն էլ հենց այն է աշխատում, բայց ի՜ նչ համեմատություն՝ որ ամեն վերարտադրություն, առավել եւս մեկ միլիոնով ստվարացած Սփյուռքը միահեծան շահագործելու հնարավորությունների հետ: Պիտի արժանին մատուցել այս վերջին պառակտիչ որոշումը ընդունողներին (խոսքը Կանադայում անթիլիասական թեմ ստեղծելու որոշման մասին է): Քաղաքական պահը ճիշտ պատրանքի, միտված է ընտրված: Երբ Հայաստանի կառավարությունը երկրի գույքն է հանձնում այլ անսահմանության։ Պետք չէ ինքնախաբեությամբ զբաղվել, իբր դա համազգային նպատակ է։ Իր եթերայնությամբ, բուն Հայկական պետությանգոյությունը վտանգող իր էությամբ այն չի կարող համազգային լինել։ Եւ այդուհանդերձ, դժվար է Անթիլիասին հակաճառելդրսի կուսակցությունների կողմից ժողովրդին պարտադրված այդ կենսաձեւ, բացի պառակտելու մասին մերկապարանոց հայտարարություններ անելըիդեալական տարբերակը հակառակորդ չունենալն է՝ ի դեմս Հայկական պետության։ Ավանդական կուսակցությունները հեռանկար չունեն Պետության գոյության պայմաններում, որովհետեւ ի՞նչ երաշխիք կաեւ նրանք, հատկապես դաշնակցությունը, ամեն ինչ անում են եւ կանեն, որ վաղն էլ Էջմիածնի վանքապատկան տարածքները չեն տրվի պարտքի դիմաց:Հայաստանը վերադառնա կիսապետականության կարգավիճակին եւ հնարավորություն չունենա ներազդելու Սփյուռքի հասարակական հարաբերությունների վրա, ինչը արդեն տեղի էր ունենում Տեր֊Պետրոսյանի իշխանության տարիներին։

:Սա այն եզակի դեպքերից Իհարկե, կուսակցությունը Հայաստանում ինչ֊ինչ լծակներ էձեռք բերել, երբ Անթիլիասը իրեն ապահովագրում քիչ֊միչ փող է իր իսկ կուսակցության անգիտակից թե գիտակցված քաղաքականության հետեւանքներից: Կիլիկիո եկեղեցու վարքի մեջ որքան էլ էական լինի դաշնակցության դերըաշխատում, պիտի չանտեսել նաեւ այն հանգամանքըբայց ի՜ նչ համեմատություն՝ եւս մեկ միլիոնով ստվարացած Սփյուռքը միահեծան շահագործելու հնարավորությունների հետ։ Պիտի արժանին մատուցել այս վերջին պառակտիչ որոշումը ընդունողներին (խոսքը Կանադայում անթիլիասական թեմ ստեղծելու որոշման մասին է)։ Քաղաքական պահը ճիշտ է ընտրված։ Երբ Հայաստանի կառավարությունը երկրի գույքն է հանձնում այլ պետության, որ անհնար դժվար էԱնթիլիասին հակաճառել, որ Սփյուռքի բազմամարդ համայնքները ապաստանող երկրների իշխանությունները անհանգստացած չլինեն վերջերս Հայաստանի անկախությանը սպառնացող վտանգներից եւ չուզենան իրենց հպատակների հավատի սպասավորներին հեռու պահել ռուսական եկեղեցու եւ ռուսական գաղտնի ծառայությունների ազդեցությունից: Ով-ովբացի պառակտելու մասին մերկապարանոց հայտարարություններ անելը, բայց գաղտնի ծառայությունները լավ են ճանաչում ոչ միայն սեփական եկեղեցու սպասավորներիորովհետեւ ի՞նչ երաշխիք կա, այլեւ ու հատկապես՝ գաղութների հոգեւորականների խոցելիությունը այս կամ այն ծառայության հանդեպ: որ վաղն էլ Էջմիածնի վանքապատկան տարածքները չեն տրվի պարտքի դիմաց։

:Ի դեպՍա այն եզակի դեպքերից է, կասկած կա, որ Տեր-Պետրոսյանի հրաժարականի պատճառներից մեկը եկեղեցիների միավորմանը ձեռնամուխ լինելու անպատեհ փորձն էր՝ Անթիլիասի կաթողիկոսին Հայաստան բերելով: Դժվար երբ Անթիլիասը իրեն ապահովագրում է իր իսկ կուսակցության անգիտակից թե Տեր-Պետրոսյանը կարծում էրգիտակցված քաղաքականության հետեւանքներից։ Կիլիկիո եկեղեցու վարքի մեջ որքան էլ էական լինի դաշնակցության դերը, պիտի չանտեսել նաեւ այն հանգամանքը, որ այդ քայլով միավորման ընթացքը կարող անհնար է անդառնալի լինել: Մի բան, սակայն, վստահորեն կարելի է պնդել. այն, որ նա թերագնահատեց այդ քայլի հանդեպ Արեւմուտքի ու Մերձավոր Արեւելքի Սփյուռքի բազմամարդ համայնքները ապաստանող երկրների իշխանությունները անհանգստացած չլինեն վերջերս Հայաստանի անկախությանը սպառնացող վտանգներից եւ չուզենան իրենց հպատակների հավատի սպասավորներին հեռու պահել ռուսական եկեղեցու եւ ռուսական գաղտնի ծառայությունների հնարավոր ռեակցիայի ուժգնությունը: Միաժամանակ դա հարված էր ռուսական ծառայություններին: Հայկական եկեղեցին միավորելը նշանակում էր եկեղեցական մեծ վերաշինություն: Վերաշինությունը կստացվեր թե ոչ, հայտնի չէրազդեցությունից։ Ով֊ով, բայց գործընթացը խառնում էր միանգամից մի տասնյակ երկրների գաղտնի ծառայությունների հաշիվներըծառայությունները լավ են ճանաչում ոչ միայն սեփական եկեղեցու սպասավորների, ոչինչ չտալով, ի դեպ, հայկական չեղած հետախուզությանը:այլեւ ու հատկապես՝ գաղութների հոգեւորականների խոցելիությունը այս կամ այն ծառայության հանդեպ։

:Ի դեպ, կասկած կա, որ Տեր֊Պետրոսյանի հրաժարականի պատճառներից մեկը եկեղեցիների միավորմանը ձեռնամուխ լինելու անպատեհ փորձն էր՝ Անթիլիասի կաթողիկոսին Հայաստան բերելով։ Դժվար թե Տեր֊Պետրոսյանը կարծում էր, որ այդ քայլով միավորման ընթացքը կարող է անդառնալի լինել։ Մի բան, սակայն, վստահորեն կարելի է պնդել․ այն, որ նա թերագնահատեց այդ քայլի հանդեպ Արեւմուտքի ու Մերձավոր Արեւելքի երկրների գաղտնի ծառայությունների հնարավոր ռեակցիայի ուժգնությունը։ Միաժամանակ դա հարված էր ռուսական ծառայություններին։ Հայկական եկեղեցին միավորելը նշանակում էր եկեղեցական մեծ վերաշինություն։ Վերաշինությունը կստացվեր թե ոչ, հայտնի չէր, բայց գործընթացը խառնում էր միանգամից մի տասնյակ երկրների գաղտնի ծառայությունների հաշիվները, ոչինչ չտալով, ի դեպ, հայկական չեղած հետախուզությանը։ Համենայն դեպս, մոտ ապագայում: ապագայում։ Այդ պահից էլ սկիզբ առավ առաջին նախագահի ձախորդությունների շրջանը: շրջանը։ Հենց կաթողիկոսական ընտրություններից հետո: հետո։ Եւ Տեր-Պետրոսյանը Տեր֊Պետրոսյանը կորցրեց ոչ միայն մեծ պետությունների, այլեւ արաբական երկրների աջակցությունը: աջակցությունը։ Ահա թե ինչ դեր ունի եկեղեցին մեր կյանքում: կյանքում։ Կիլիկիո Կաթողիկոսին Հայաստան բերելը հանդուգն, արտիստիկ, մի խոսքով՝ «ազգային» քայլ էր, եւ պատմությունը այդ քայլն էլ արձանագրեց ի նպաստ առաջին նախագահի: նախագահի։ Բայց ինչպես ամեն մի զուտ «ազգային» քայլ, վերջին հաշվով դուրս եկավ ոչ միայն խիստ վտանգավոր, այլեւ, ինչպես տեսանք, անիմաստ:անիմաստ։