Changes
Դա իհարկե, Գանդալֆի նշանն էր, իսկ սայլում նստած ծերունին հենց հրաշագործ Գանդալֆն էր, ով Հոբիթստանում հայտնի էր որպես գույնզգույն կրակներ պատրաստող եւ ուրախ ծխաքուլաներ բաց թողնող վարպետ։ Առավել վտանգավոր ու դժվար էին նրա իսկական գործերը, բայց հոբիթները դրանց մասին ոչինչ չգիտեին։ Հրաշագործը նրանց համար սոսկ Հյուրասիրության հրաշալի հավելում էր։ Դրա համար էլ երեխա հոբիթները վազում էին նրա հետեւից ու գոռում․ «Գանդա՜լֆն է գալիս, որոտն է որոտում», իսկ ծերունին ժպտում էր։ Նրան դեմքով ճանաչում էին, թեպետ Հոբիթստան այցելում էր ոչ հաճախ ու փութանցիկորեն, իսկ նրա շառաչուն հրավառություններն այժմ չէին հիշում նույնիսկ ամենազառամյալ ծերունիները` շատ վաղուց նա այստեղ այդպիսի բաներ չէր սարքել։
Երբ ծերունին Բիլբոյի ու թզուկների օգնությամբ սայլը բեռնաթափեցբեռնաթափվեց, Բիլբոն փոքրիկ անբաններին մանրադրամ բաժանեց, բայց ոչ շխկշխկաններ, ոչ էլ զավեշտախաղեր նրանց բաժին չընկավ։
― Վազեք տուն, ― ասա Գանդալֆը։ ― Ժամանակին բոլորիդ էլ ամեն ինչ կհասնի, ― եւ Բիլբոյի հետեւից մտավ ներս ու դուռը կողպեց։ Փոքրիկները մի քիչ էլ սպասեցին ու ցրվեցին։ «Բայց իսկապես, ե՞րբ է լինելու այդ տոնակատարությունը, հը՞», ― մտածում էին նրանք։
Իսկ Բիլբոն ու Գանդալֆը նստել էին բաց պատուհանի մոտ, նայում էին արեւմուտք, ծաղկած պարտեզին։ Օրը դեպի իրիկնամուտ էր թեքվում, մաքուր ու բառ վառ լույս էր։ Բոսորագույն առյուծաբերանները, ոսկեգույն արեւածաղիկներն ու հուրհրան ջրկոտեմները հպվում էին կլոր պատուհաններին։
― Լավ պարտեզ ունես, ― ասաց Գանդալֆը։
― Իհարկե։ Ես իմ խոսքից երբեք հետ չեմ կանգնում։
― Դեհ, ուրեմն այլեւս խոսելիք չունենք։ Դե որ որոշել ես, որոշել ես՝ ամեն ինչ արա, ինչպես որ նախապես մտածել ես, քեզ համար գոնե լավ կլինի, իսկ գուցեեւ ` ո՛չ միայն քեզ համար։
― Լավ կլիներ։ Իսկ հինգշաբթի ես դեռ մի լավ կծիծաղեմ, մտքիս մի բան եմ դրել․․․
― Հետո կերեւա, ― ասաց Բիլբոն։
Սայլերն իրար հետեւից գալիս էին Բլուր։ Ոմանք փնթփնթում էին, թե՝ «միայն օտարներն են ձեռքները տաքացնում, իսկ տեղական արհեստավորներն անգրոծ անգործ նստած են», բայց շուտով Պարկուտից սկսեցին տեղալ զանազան կերակուրների, ըմպելիքների ու շքեղությունների եւ ամեն տեսակ բաների (ինչի առեւտուր որ կատարվում է Նորգորդում եւ առհասարակ Հոբիթստանում) պատվերներ սկսեցին տեղալ։ Ժողովուրդը պատվերներ։ Ժողովուրդն անհանգստանում էր․ մինչեւ տոնը հաշված օրեր էին են մնացել, իսկ ո՞ւր որտե՞ղ է հրավիրատոմսեր բաժանող փոստատարը․․․
Պարկուտի դարպասը զարդարում էր հետեւյալ ցուցանակը․ «Մտնել միայն Հյուրասիրության գործերով»։ Բայց նույնիսկ Հյուրասիրության հետ կապված գործ հնարելու դեպքում էլ մտնել համարյա հնարավոր չէր։ Մինչեւ կոկորդն զբաղված Բիլբոն հրավերներ էր գրում, պատասխանները կպցնում, նվերները փաթեթում եւ իր որոշ՝ Հյուրասիրության հետ բոլորովին առնչություն չունեցող, իր որոշ գործերն էր դասավորում։ Գանդալֆի ժամանելուց հետո նա այլեւս ոչ մեկի աչքին չէր երեւում։
Մի առավոտ հոբիթները տեսան, որ Պարկուտի գլխավոր մուտքից հարավ գտնվող լայնարձակ մարգագետնում վրաններ են խփում ու տաղավարներ դնում։ Ճանապարհի կողմից թփուտները կտրել, անցում էին բացել եւ կանգնեցրել էին մի մեծ սպիտակ դարպաս էր կանգնեցրել։ դարպաս։
Իսկ երկինքն այդ օրերին թխպեց։ Չորեքշաբթի, Հյուրասիրության նախօրեին եղանակը փչացավ։ Բոլորը անխտիր տագնապեցին։ Բայց ահա եկավ հինգշաբթին, սեպտեմբերի քսաներկուսը։ Արեւը փայլեց, ամպերը ցրվեցին, դրոշները ծածանվեցին, եւ քեֆ֊ուրախությունն սկսվեց։
Բիլբո Պարկինսն ընդամենը Հյուրասիրություն էր խոստացել, իսկ իրականում մեծ տոնախմբություն կազմակերպել էր կազմակերպել։ Մորիկ մեծ տոնախմբություն։ Մոտիկ հարեւանները հրավիրված էին մեծից մինչեւ փոքր։ Իսկ եթե որեւէ մեկին էլ մոռացել էին հրավիրել, ապա միեւնույն է, եկել էին, այնպես որ դա կարեւոր չէր։ Շատերը կանչված էին Հոբիթստանի հեռավոր անկյուններից, իսկ մի քանիսը՝ նույնիսկ արտասահմանից։ Բիլբոն հրավիրված ու չհրավիրված հյուրերին դիմավորում էր Սպիտակ դարպասի մոտ։ Նա նվերներ էր բաժանում բոլորին ու ամենքին, իսկ ով մեկ հատ էլ ավել էր ուզում ստանալ, ետնամուտքով դուրս էր գալիս ու նորից մոտենում դարպասին։ Հոբիթները միշտ էլ իրենց ծննդյան օրը նվերներ են տալիս ուրիշներին, սովորաբար ոչ թանկագին նվերներ եւ ոչ բոլորին, ինչպես այդ օրը, եւ դա լավ սովորություն է։ Նորգորդում եւ Գետամերձում ամեն օր մեկնումեկի ծննդյան օրն է, դա նշանակում է , որ այդ կողմերում ամեն հոբիթ կարող է շաբաթական գոնե մեկ նվերի հույս ունենալ։ Նրանք դրանից չեն ձանձրանում։
Իսկ այս անգամ նվերներն էլ ուղղակի զարմանալի էին։ Ավելի երիտասարդ հոբիթներն այնպես էին զարմացել, որ քիչ էր մնում Հյուրասիտությունը Հյուրասիրությունը մոռանային։ Նրանց զարմանահրաշ խաղալիքներ էր բաժին ընկել․ ոմանց հրաշալի, իսկ ոմանց՝ կարելի է ասել, նույնիսկ կախարդական։ Խաղալիքների մի մասը վաղօրոք էին պատվիրված եղել, մեկ տարի առաջ, եւ բերված էին Սեւագետքից կամ Սարամիջի թագավորությունից․ դա թզուկների ջանքերի արդյունքն էր։
Երբ բոլորին դիմավորեցին, ողջունեցին ու դարպասից ներս անցկացրին, սկսվեցին երգ պար, երաժշտություներաժշտությունն ու խաղերը, խաղեր սկսվեցին՝ իսկ կերուխումին չափ ու սահման չկար։ Հյուրասիտությունը Հյուրասիրությունը եռակի էր․ նախաճաշ, թեյ, ճաշ (կամ համարյա թե՝ ընթրիք)։ Նախաճաշի եւ թեյի համար ժողովուրդը մտնում էր վրանները, իսկ մնացած ամբողջ ժամանակ ուտում ու խմում էին ով ինչ եւ որտեղ ուզում էր, տասնմեկից մինչեւ յոթի կեսը, մինչեւ հրավառության սկսվելը։
Հրավառության կառավարը Գանդալֆն էր․ նա ոչ միայն բերել էր հրթիռները, այլեւ անձամբ ինքն իր ձեռքով էր սարքել, որպեսզի երկիքը զարդարի կրակե պատկերներով։ Հենց ինքն էլ շատ շրխկաններ, բենգալյան կրակներ, ոսկեցրոնք, ջահ֊կայծանետերկայծանետ ջահեր, գաճաճ մոմեր, էլֆական կայծակներ ու գոբլինական շանթահարվածներ էր պատրաստել։ Նա դրանք շատ լավ էր սարքում, տարեցտարի ավելի լավ։
Հրավառ թռչունները սավառնում էին երկնքում, թնդացնելով երկնային բարձունքներն իրենց զիլ երգով։ Ծխի մուգ բների վրա բռնկվում էին գարնանային վառ կանաչ տերեւներ էին բռնկվում, փայլփլուն ճյուղերից հոբիթների գլխին սփռվում էին կրակե ծաղիկներ էին սփռվում ու եւ հանգչում ուղիղ նրանց քթի քթերի մոտ՝ օդում նուրբ բույր տարածելով։ Պսպղուն թիթեռնիկների պարսերը ճախրում էին ծառերի վրա, երկինք էին խոյանում գունավոր կրակները եւ դառնում արծիվներ, առագաստներ, կարապների երամներ։ Բոսոր ամպերը հողին փայլուն հորդ անձրեւ էին թափում։ Հետո հնչեց մարտական կոչը, ու արծաթե նիզակների խուրձը սլացավ դեպի երկինք եւ օձի ֆշշոցով թափվեց գետը։ Բիլբոյի պատվին տրվելիք իր ամենաշքեց համարը Գանդալֆը պահել էր վերջումվերջի համար, երեւի որոշել էր հոբիթներին մահացու զարմացնել, եւ նա հասավ իր նպատակին։ Բոլոր կրակները հանգան, երկնքում հայտնվեց ծխի մի վիթխարի սյուն հայտնվեց։ սյուն։ Սա քուլա֊քուլա դարավ դարձավ հեռավոր մի սար, որի գագաթը հուրհրաց ու բոցավառվեց վառ կանաչ կրակով։ Բոցից ոսկեկարմիր վիշապ դուրս թռավ, մի ոսկեկարմիր վիշապ` սարսափելիորեն իսկականիրական, միայն թե մի քիչ փոքր․ աչքերը կատաղությամբ վառվում էին, երախից կրակ էր ժայթքում, կատաղի մռնչոցով նա երեք ֆշշացող շրջան գծեց՝ իջնելով դեպի ժողովուրդը։ Բոլորը կռացան, շատերը բերանքսիվայր պառկեցին։ Վիշապը անցավ հոբիթների գլխավերեւով, օդում գլուխկոնծի տվեց եւ խլացուցիչ թնդյունով պայթեց Գետամերձի վրա։
― Համեցե՜ք սեղանի մոտ, ― լսվեց Բիլբոյի ձայնը։
