Սարսափների շաբաթը
հեղինակ՝ Ռաֆայել Ալոյզիուս Լաֆֆերտի |
— Կուզե՞ս, քեզնից որեւէ բան կորչի,— հարցրեց իր մորը Կլարենս Ուիլլոբին։
— Դե․․․, գուցե կեղտոտ ամանեղենով լվացարանը։ Բայց դու ինչպե՞ս դա կանես։
— Ես պատրաստել եմ «Անհայտացիչ»։ Դա բոլորովին էլ դժվար չէ։ Կտրում հանում ես գարեջրի թիթեղատուփի երկու տակերը։ Հետո վերցնում ես մեջտեղում ծակ ունեցող երկու կտոր կարմիր ստվարաթուղթ, վերեւից եւ ներքեւից հարմարեցնում ես տուփին, նայում ես ծակով ու թարթում։ Եւ ինչի վրա նշան բռնես՝ կանհայտանա։
— Յա՜․․․
— Միայն թե ինչպես անել, որ այն ետ գա, ես առանձնամպես չգիտեմ։ Այնպես որ արի ավելի լավ է մի ուրիշ բանի վրա փորձենք։ Ամանեղենը փող արժե, չէ՞։
Միրրա Ուիլլոբին մեկ անգամ եւս հիացավ իր իննամյա որդու խելքով։ Ինչպիսի՜ խելամտություն։ Ամբողջ կյանքում նա ուներ դրա կարիքը։
— Իսկ եթե Բլանշ Մէններզի կատվի վրա՞ փորձես։ Ա՜յ, տե՛ս, զբոսնում է փողոցում։ Ու՞մ է պետք, տիրոջից բացի։
— Ճիշտ է։
Տղան մոտեցրեց «Անհայտացիչ» աչքին եւ թարթեց։ Կատուն չքվեց մայթից։
Մայրը ապշեց։
— Այդ ինչպե՞ս է ստացվում։ Դու ինքդ գոնե գիտե՞ս։
— Իհարկե։ Վերցնում ես թիթեղատուփը կտրում հանում ես երկու տակերը, հարմարեցնում ես ստվարաթղթի երկու կտոր։ Հետո թարթում ես։
— Դե, աստված դրա հետ։ Վերցրու այդ բանը եւ փողոցում դրանով խաղա։ Իսկ այստեղ տես, ոչինչի ձեռք չտաս։ Թող ես մի քիչ մտածեմ այդ ամենի շուրջ։
Երբ տիկին Ուիլլոբին մենակ մնաց, նրան տիրեցին ամենահակասական զգացումներ։ — Ո՛չ, անկասկած նա հրաշամանուկ է։ Եւ իրոք, որքան մեծահասակներ կան, որոնք գաղափար էլ չունեն այն մասին, թե ինչպես սարքել գործող Անհայտացիչ։ Իսկ Բլանշ Մեներզը, մի կերպ կդիմանա առանց կատվի։
Կլարենսը կանգ առավ «Ոսկեջրած ծորակ» գարեջրատան մոտ։
— Կուզե՞ք Նոկոմիս, ձեզնից որեւէ բան կորչի։
— Ոչ․․․, գուցե միայն փո՞րս։
— Բայց եթե այն բոլորովին կորչի, ձեր մեջ ծակ կլինի
եւ դուք արյունաքամ կլինեք։
— Իսկապես։ Ավելի լավ է հրշեջ ծորակի վրա փորձես։
Եւ ահա ամբողջ շրջակայքի համար աննախադեպ օր եկավ։ Հարեւան թաղերից վազեվազ հավաքվեցին երեխաները։ Նրանք խաղում էին ջրով ծածկված փողոցներում ու հեղեղված առուներում, եւ եթե որեւէ մեկը խեղդվել էր (իսկ մենք դա անվերապահորեն չենք պնդում) ջրի հոսքում (իսկական ջրհեղեղ էր) ապա դա հեշտությամբ կարելի էր կանխատեսել։ Հրշեջ մեքենաները (ո՞վ է տեսել, որ դրանք ջուր քաշելու համար օգտագործվեն) անիվների բարձրությամբ ջրի մեջ էին։ Ամենուրեք դես ու դեն էին վազում մաքրարարները եւ ոստիկանները, ջուր դառած ու շվարած։
— Կենաց եւ մեռյալ ջուր։ Ո՞ւմ վրա ցփնեմ,— բացականչում էր Կլարիսսա Ուիլլոբին։
— Դե սո՛ւս մնա,— գոռում էին նրա վրա մաքրարարները։
«Ոսկեջրած ծորակի» բարապան Նոկոմիսը Կլարենսին մի կողմ քաշեց։
— Ես քո այդ ձեռնածության մասին ոչ մի խոսք, լավ իմացիր,— ասաց նա։
— Դուք չասեք, ուրեմն ես էլ չեմ ասի,— պատասխանեց Կլարենսը։
Բայց ոստիկան Կոմստոկը ինչ որ բան հոտոտել էր։
— Այստեղ ինչ որ բացատրություն պիտի լինի․ յոթից մեկը։ Սա արել է յոթ փոքրիկ Ուիլլոբիներից մեկը։ Ինչպես՝ ես չգիտեմ։ Նույնիսկ եթե բուլդուզերով այս ծորակը քոքահան անես, դարձյալ մի բան կմնա։ Բայց միեւնույն է սա նրանցից մեկի գործն է։
Ոստիկան Կոմստոկը մութ գործերի վրա հոտառություն ուներ։ Նա շրջում էր ծայրամասերում, եւ չէր մնում քաղաքի կենտրոնում որեւէ տեղ պետի պես նստած։
— Կլարի՛սսա,— ահեղորեն ձայն տվեց նրան ոստիկան Կոմստոկը։
— Կենաց եւ մեռյալ ջո՛ւր։ Դե՛, ո՜ւմ վրա ցփնեմ,— չէր հանդարտվում աղջիկը։
— Քեզ հայտնի՞ է, ինչ է պատահել այս ծորակին,— հարցրեց նրան ոստիկանը։
— Ես կարծում եմ, սա ինչ‐որ կախարդանք է։ Ավելին ես առայժմ չգիտեմ։ Երբ կիմանամ՝ կասեմ։
Կլարիսսան ութ տարեկան էր, եւ նրան ամենուրեք կախարդանք էր երեւում։
— Հա՛րոլրդ, Կլեմենտի՛նա, Կորի՛ննա, Ջի՛մմի, Կիրի՛լլ, կանչեց, Կոմստոկը հինգ կրտսեր Ուիլլոբիներին։— Ձեզ հայտնի՞ է, ինչ է պատահել այս ծորակին։
— Երեկ այստեղ մի քեռի էր գնում գալիս։ Կա չկա ինքն էլ հենց թռցրել է,— ենթադրեց Կլեմենտինան։
— է-է՜ չի եղել այստեղ ոչ մի ծորակ։ Իզուր տեղը աղմուկ են բարձրացրել,— նկատեց Հարոլդը։
— Այս գործը քաղաքապետարանում են լսելու,— ասաց Կորիննան։
— Ուզում են, թող լսեն,— արձագանքեց Ջիմմին։— Իսկ ես չե՛մ ասի։
— Կի՛-րի՛-լլ՛․․․սարսափելի ձայնով բղավեց ոստիկան Կոմստոկը։ Իսկապես որ վախենալու ստացվեց։ Չէ որ նա ինքն էլ էր վախեցած։
— Է՛նիկի-Բե՛նիկի,— ասաց Կիրիլլը։— Ես ընդամենը երեք տարեկան եմ։ Ի՞նձ ինչ։
— Կլա՛րենս,— արտաբերեց Կոմստոկը։
Կլարենսը թուք կուլ տվեց։
— Քեզ հայտնի՞ է, ուր է կորել հրշեջ ծորակը։
Կլարենսը ասես փայլեց։
— Ի՛նչ եք ասում, տիար։ Գաղափար չունեմ։
Շուտով հայտնվեցին մի խումբ տղաներ ջրմուղ ցանցից։ Նրանք մեկ ակնթարթում անջատեցին ամբողջ շրջանի ջուրը եւ խցանեցին խողովակը։
— Այսպիսի բանի մասին զեկուցես ծիծաղի կառնեն,— ասաց նրանցից մեկը։
Ոստիկան Կոմստոկը գնաց բոլորովին հուսահատված։
— Իրոք որ․ իմ հալ քո հավես, օրիոդ Մեներզ— ասաց նա։— Ախր որտեղից իմանամ, ուր է ձեր կատուն։ Հրշեջ ծորակն է կորել, իսկ դուք կատվից եք խոսում։
— Իսկ ես կարծում եմ, եթե գտնվի կատուն, հրշեջ ծորակը նույնպես կգտնվի,— խառնվեց խոսակցությանը Կլարիսսան։— Այդպես ինձ համենայն դեպս թվում է։
Օզզի Մարֆին գլխին թասակ էր կրում։ Կլարենսը դրա վրա ուղղեց «Անհայտացիչը» եւ թարթեց։ Թասակը կարծես չէր էլ եղել, իսկ Օզզիյի ծոծրակով ծորաց արյան շիթ։
— Ես քո տեղը կավարտեյի այդ խաղը,— ասաց Նոկոմիսը։
— Ի՞նչ «խաղ»,— վրդովվեց Կլարենսը։— Ախր սա լո՛ւրջ է։
Այսպես սկսվեց սարսափների շաբաթը։ Պուրակներում անհայտանում էին ծառեր, սովորական տեղերից կորում էին լապտերների սյուներ։ Ուոլլի Ուոլդորֆը մեքենայով մոտեցավ դարպասին, դուրս եկավ, փակեց դուռը՝ եւ մեքենան կարծես թե չէր էլ եղել։ Ջորջ Մալլենդորֆը մոտենում էր տանը։ Նրան ընդառաջ նետվեց շունը եւ փորձեց տիրոջ դեմքը լիզել։ Սակայն հենց շունը ցատկեց՝ տեղի ունեցավ անհավանականը․ շունն անհայտացավ․ միայն դեռ մոտ րոպեի ընթացքում զարմացած օդում ղողանջում էր նրա հաչոցը։
Սակայն ամենից վատ էր հրշեջ ծորակների հարցը։ Առաջին ծորակի կորստից հետո առավոտյան տեղադրվել էր նորը․ Ութ րոպե անց այն անհետ անհայտացավ եւ կրկին սկսվեց ջրհեղեղ։ Կեսօրին հայտնվեց երրորդ ծորակը։ Սա էլ անհայտացավ երեք րոպեի ընթացքում։ Առավոտյան տեղադրեցին չորրորդը։
Դեպքի վայր ժամանեցին․ ջրամատակարարման լիազորը, քաղաքի արհեստագետը, ոստիկանության պետը հասարակական կարգի պաշտպանության խմբով, մանկական հանցագործությունների հետ պայքարի ընկերության ղեկավարը, համալսարանի տեսուչը, քաղաքապետը, երեք պարոններ Հետախուզությունների Դաշնային Գրասենյակից, մի լուսանկարիչ՝ ժամանակագրությունից, մի քանի ականավոր գիտնական եւ ամենավստահելի քաղաքացիների մի մեծ խումբ։
— Դե թող հիմա փորձեն գողանալ ծորակը,— ասաց քաղաքի արհեստագետը։
— Թող փորձեն,— միացավ ոստիկանության պետը։
— Թող փո․․․Վե՛րջ։ Արդե՛ն,— հասցրեց միայն արտաբերել ականավոր գիտնականներից մեկը։
Ծորակը չքվել էր․ բոլորը կանգնած էին ասես թրջված հավեր։
— Համենայն դեպս ես ստացա շշմեցուցիչ նկար,— հայտնեց լուսանկարիչը։
— Սակայն տեղն ու տեղը, բոլորի աչքի առաջ անհայտացավ նրա լուսախցիկը բոլոր պիտույքներով հանդերձ։
— Անջատեք ջուրը եւ խցանեք խողովակը,— հրամայեց ջրամատակարարման լիազորը։— Նորը չի լինելու։ Պահեստում այլեւս չկա։
— Մորթեցի՛ք առանց դանակի,— բղավեց քաղաքապետը։— Մի՞թե Տե՛սսն էլ չունի։
— Տեսսն ունի,— ասաց մի փոքր հաստլիկ։— Ես եմ Տեսսը։
— Պարոնայք, բոլորդ համեցեք «Ոսկեջրած ծորակ»,— ասաց Նոկոմիսը։— Հրավիրում եմ ձեզ ճաշակելու մեր նոր «Խաղ կրակի հետ» կոկտեյլը եւ վստահ եմ, ձեր տրամադրությունը կշտկվի։ Այս ըմպելիքը մենք պատրաստում ենք եգիպտացորենի լավագույն օղուց եւ այրած շաքարից, իսկ ջուրը վերցնում ենք ահա այս առվից։ Դուք առաջիններից եք, ով ճաշակում է մեր կոկտեյլը։
«Ոսկեջրած ծորակը» ծաղկում էր ապրում։ Չէ՞ որ նրա հենց մուտքի դիմաց անհայտանում էին ծորակներ եւ ջուր էր շատրվանում։
— Ես գիտեմ, ինչպես հարստանանք,— մի քանի օր անց ասաց փոքրիկ Կլարիսսան իր հորը՝ Թոմ Ուիլլոբիին։— Բոլորը ասում են, թե պատրաստ են հենց վաղը չնչին գնով վաճառել իրենց տները եւ տեղափոխվել ուրիշ շրջան։ Այնպես որ, շատ փող ճարի եւ գնիր բոլոը։ Հետո դու դրանք կծախես եւ կհարստանաս։
— Ես դրանց համար մի քոռ ստակ էլ չեի տա։ Երեք տուն արդեն ջհանդամվել են, եւ մեզնից բացի բոլորը կահույքը բակ են դուրս բերել։ Մեկ էլ տեսար վաղը այստեղ չոլ կլինի։
— Դու էլ հենց գնիր այդ չոլը։ Եւ սպասիր տների վերադարձին։
— Տների՞․․․ Իսկ դրանք ին՞չ է, վերադառնալու՞ են։ Կարծես թե դուք ինչ— որ բա՞ն գիտեք սիրելի օրիորդ։
— Ինձ թվում է, ես համարյա թե կռահել եմ։ Բայց առայժմ էլ ոչ մի բառ չեմ ասի։
Շքեղ, բայց թափթփված սենյակում, որտեղ կարող էր բնակվել մի որեւէ խրախճասեր սուլթան, հավաքվել էին երեք ականավոր գիտնականներ։
— Մենք բախվել ենք անդրանցական շարքի երեւույթի հետ։ Այն հերքում է տարածության քվանտացման մասին միտքը։ Եւ ինչ— որ իմաստով ժխտում է Բոֆֆին,— ասաց պրոֆեսոր Վելեկոֆ Վոնկը։
— Անխզելիության յուրաքանչյուր խզում մեզ համար անդրանցական է,— նկատեց Արպատ Արկաբարանանը։
— Այո,— արձագանքեց Ուիլլի Մագկիլլին։— Պատկերացրեք միայն, պարզվում է, դրա համար պետք է հասարակ գարեջրի թիթեղատուփ եւ ստվարաթղթի երկու կտոր։ Մանկության տարիներին մենք դրա համար վերցնում էիք վարսակալուրի տուփ եւ կարմիր մամակավիճ։
— Երբեմն ես դժվարանում եմ ըմբռնել ձեր միտքը,— ասաց պրոֆեսոր Վոնկը։— Խնդրում եմ, ավելի հասկանալի խոսեք։
— Մարդիկ որպես այդպիսիք չէին կորչում եւ չէին վնասվում, չհաշված քերծվածքներն՝ Ոզզի Մարֆիի գլխին եւ Կոնչիտայի բլթակները, (որի հենց ականջներից գոլորշիացան անճաշակ կախազարդերը), մեկ էլ հարեւաններից մեկի պոկված, վնասված մատը (հենց բռնել էր դռան բռնակը, մեկ էլ ըհը՝ տունը չկա) եւ հարեւանի տղայի ոտքի ծայրը (սա էլ պահածոյի տուփին էր խփում, իսկ տուփի հետքն էլ չմնաց)։ Ընդամենը թափված էր մոտ կես լիտր արյուն եւ կորցված էր ոչ լրիվ կիլոգրամ միս։
Բայց ահա գնորդների աչքի առաջ օդում լուծվեց նպարավաճառ, պարոն Բեքլը։ Սա արդեն կատակ չէր։
Քաղաքի կենտրոնից Ուիլլոբիների բնակարանն եկան մի քանի տանջված խուզարկուներ։ Ամենատանջվածը նրանցից ինչպես պարզվեց քաղաքապետն էր։ Առաջներում նա իհարկե շատ ավելի լավ տեսք ուներ, բայց չէ որ կրքերը արդեն մեկ շաբաթ է չէին հանդարտվում։
— Վատ լուրեր են տարածվում, որ ձեր ընտանիքը մասնակից է տեղի ունեցող դեպքերին,— սկսեց խուզարկուներից մեկը։— Ո՞վ կարող մեզ որեւէ բան հաղորդել։
— Ես եմ այս շիլափլավը սարքել,— ասաց Կլարիսսան։— Միայն թե այստեղ ի՞նչ վատ բան կա։ Ուղղակի մի քիչ խորհրդավոր է։ Բայց եթե ուզում եք իմանաք բանն ինչ է, հարցաքննեք ինձ։
— Ուրեմն սա քո՞ արած գործն է,— հարցրեց խուզարկուն։
— Դե, այդպես չե՛ն հարցաքննում,— ասաց Կլլարիսաան։
— Ո՞ւր է այս ամենը կորել,— շարունակեց խուզարկուն։
— Եւ այդպես նո՛ւյնպես,— համառում էր աղջիկը։
— Կա՞րող ես դու այս ամենը վերադարձնել։
— Իհարկե։ Բոլորն էլ կարող են։ Իսկ դուք չե՞ք կարող։
— Չեմ կարող։ Իսկ եթե դու կարող ես՝ վերադարձրու անմիջապես։
— Դրա համար ինձ որոշ բաներ են պետք։ Տվեք ինձ ոսկե ժամացույց եւ մուրճ։ Հետո գնացեք դեղատուն եւ դեղ բերեք։ Հետո ինձ պետք է մեկ յարդ սեւ թավիշ եւ մեկ ֆունտ սառնաշաքար։
— Ի՞նչ, կատարե՞նք,— հարցրեց խուզարկուներից մեկը։
— Կատարեք,— ասաց քաղաքապետը։— Ի՞նչ կարող ենք անել։ Տվեք նրան ինչ ուզում է։
— Ի՞նչ է նա խառնվում,— բարկացավ Կլարենսը։ Ես մենակովս եմ այս ամենը սարքել։ Ինքը հեչ էլ չգիտի, ինչպես վերադարձնել կորածը։
— Ո՛չ, գիտեմ,— վրդովվեց Կլարիսսան։— Ես գիտեմ, որ ինքն է այս ամենը սարքել։ Բայց չէ՞ որ «Անհայտացիչ» պատրաստելու ձեւը նա կարդացել իմ օրագրում։ Եթե նա իմ որդին լիներ, ես նրա ջարդը կտայի, այն բանի համար, որ նա կարդում է իր կրտսեր քրոջ օրագիրը։ Ահա՛ թե ինչ է լինում, երբ նման բաները անհուսալի ձեռք են ընկնում։
Նա հատակին դրեց քաղաքապետի ոսկե ժամացույցը եւ մուրճով նշան բռնեց։
— Պետք է մի քիչ սպասել։ Շտապել չի կարելի։ Դեռ ժամանակը չէ։
Վայրկյանասլաքը անցավ թվատախտակը եւ եկավ այն պահը, որին հնուց ի վեր հատկացված էր իր կարգը։ Կլարիսսան թափով հարվածեց մուրճով թանկարժեք ժամացույցին։
— Ահա եւ վերջ,— ասաց նա։— Վերջ ձեր հոգսերին։ Տեսեք ահա Բլանշ Մեներզի կատուն զբոսնում է նույն տեղում, որտեղ ման էր գալիս մեկ շաբաթ առաջ։
Եւ իսկապես կատուն կրկին շարժվում էր մայթով։
— Այժմ գնանք գարեջրատուն եւ տեսնենք, թե ինչպես է հայտնվելու հրշեջ ծորակը։
Սպասեցին մի քանի րոպե։ Ծորակը հայտնվեց չգիտես որտեղից եւ զրնգոցով զբաղեցրեց իր տեղը փողոցում․ իբր, ահա, ես եմ, այստեղ եմ։
— Այժմ լսե՛ք,— գուշակաճառում էր Կլարիսսան։— Ամենն, ինչ անհայտացել է կհայտնվի կրկին, հենց որ կորստի պահից յոթ օրն անցնի։
Սարսափների շաբաթը ավարտվեց։ Իրերը վերադառնում էին մեկը մյուսի ետեւից։
— Ինչպե՞ս իմացար, որ դրանք կվերադառնան մեկ շաբաթ անց,— հարցրեց աղջկան քաղաքապետը։
— Ախր Կլարենսը սարքել էր յոթնօրյա «Անհայտացիչ»։ Մինչդեռ կարելի է սարքել իննօրյա, տասերեքօրյա, քսանյոթնօրյա եւ, նույնիսկ տասնմեկամյա։ Ես ուզում էի շինել տասերեքօրյա «Անհայտացիչ», բայց դրա համար պետք է ստվարաթուղթը քսել փոքրիկ տղայի սրտից վերցրած արյունով, իսկ Կիրիլլը ամեն անգամ, երբ ես փորձում նրա մեջ փոքրիկ անցք անել, ոռնոց էր դնում։
— Մի՞թե դու այդ ամենը կարողանում ես։
— Իհարկե։ Միայն ես սարսափում եմ մտքից, որ այս ամենը կարող է անփորձի ձեռքն ընկնել։
— Ես նույնպես, Կլլարիսսա։ Իսկ այժմ ասա, ինչի՞ն էին քեզ պետք դեղերը։
— Սպեղանի եփելու։
— Իսկ սեւ թավի՞շը։
— Տիկնիկներին զգեստ կարելու։
— Դե, իսկ մի ֆունտ սառնաշաքա՞րը։
— Եւ ինչպե՛ս եք դուք մեր քաղաքապետը դարձել, երբ այդպիսի բաներ չգիտեք։ Ինչի՞ համար է ինձ պետք քաղցրավենիքը, ի՞նչ եք կարծում։
— Եւ վերջինը,— ասաց քաղաքապետը։— Ինչո՞ւ դու ջարդեցիր իմ ոսկե ժամացույցը։
— Դա էլ, որպեսզի մի քիչ ավելի վախենալու լիներ,— պատասխանեց աղջիկը։
