Changes

Որոշ իմաստով կարելի է ասել, որ մոլեռանդ հավատը թուլություն է՝ անհավատություն կամ բացասական հավատ: Հավատաքննչությունր նույնքան քիչ է հավատում քրիստոնեական ճշմարտության ուժին, որքան ԳՔՎ-ն<ref>«գլխավոր քաղաքական վարչություն» (խմբ.)</ref>՝ կոմունիստական ճշմարտության զորությանը: Փաստացի անհանդուրժողականությունր միշտ խոր անհավատություն է մարդու, նրա մեջ տպավորված Աստծո կերպարի, ճշմարտության ուժի, ի վերջո, Աստծո հանդեպ: Մարդը, որն իրեն թույլ է տվել համակվել մասոնների, հրեաների, ճիզվիտների, բոլշեիկների բոլշևիկների կամ մարդասպանների գաղտնի կազմակերպության հա մաշխարհայ ին վտանդավորության համաշխարհային վտանգավորության կամ համաշխարհային դավադրության գաղափարի մո¬լուցքովմոլուցքով, դադարում է հավատալ Աստծո զորությանը, ճշմարտության ուժին և հույսր կապում է միայն սեփական բռնության, դաժանության ու մարդասպանության հետ: Նման մարդը, ըստ էության, հոգեախտաբանության և հոգեվերլուծության առարկա է:

Մոլեռանդությունր աշխարհը բաժանում է երկու մասի՝ եր¬կու երկու թշնամի ճամբարների: Այն թույլ չի տալիս, որ համագոյակ¬ցեն համագոյակցեն տարբեր գաղափարներ ու աշխարհայացքներ: Կա միայն թշնամին: Թշնամական ուժերը միակցվում, ներկայացվում են միակ թշնամու տեսքով: Միանգամայն նույնը կլիներ, եթե մարդ տարանջատեր ոչ թե Ես-ը և բազմաթիվ այլ Ես-երը, այլ Ես-ը և Ոչ Ես-ը, ընդ որում Ոչ Ես-ը պատկերացներ մեկ էակ: Նման հրեշավոր պարզեցումը հեշտացնում է պայքարը: Կոմունիստների համար աշխարհում այժմ կա միայն մեկ թշնամի՝ ֆաշիզ¬մըֆաշիզմը: Կոմունիզմի ամեն մի թշնամի սրանով իսկ արդեն ֆաշիստ է։ Եվ հակառակը, ֆաշիստների համար ֆաշիզմի ամեն մի թշնամի արդեն իսկ կոմունիստ է: Ընդ որում, ֆաշիստների ու կոմունիստների քանակն անշեղ աճում է: Կոմունիզմի հանդեպ թշնամությունից մարդիկ անցնում են ֆաշիզմի կողմր, և հակառակը: Միավորումը տեղի է ունենում սատանայի շուրջ, որը ներկայացնում է աշխարհի մյուս կեսը: Առաջարկվում է անհեթեթ ընտրություն ֆաշիզմի և կոմունիզմի միջե: Անհասկանալի է ես ինչու պետք է ընտրություն կատարեմ երկու այնպիսի ուժերի միջև, որոնք հավասարապես ժխտում են մարդկային անհատի արժանապատվությունը և ոգու ազատությունը, որպես պայքարի միջոցներ հավասարապես բանեցնում սուտն ու բռնությունը: Պարզ է՝ ես պետք է անցնեմ ինչ-որ երըորդ ուժի կողմը: Մոլեռանդ անհանդուրժողականությունը միշտ կանգնեցնում է կեղծ ընտրության առջև և կատարում կեղծ բաժանում:

Անհանդուրժողականության ժաման ակակից ժամանակակից պաթոսր խորապես տարբերվում է միջնադարյանից. այն ժամանակ հիրավի գոյություն ուներ խոր հավատ: Մեր օրերի միջին մարդը գաղա¬փարներ գաղափարներ չունի, օժտված է միայն բնազգներով ու հույզերով: Նրա անհանդուրժողականությունր պայմանավորված է պատե¬րազմական պատերազմական իրադրությամբ, կարգուկանոնի փափագով: Նրան հայտնի են միայն կազմակերպվածությանր նպաստող ճշմարտությունները: Պատերազմական դրության պահանջներով առաջացած աշխարհի երկատումր հանգեցնում է անշրջանցելի արդյունքի։

Մեր դարաշրջանին անհայտ է քննադատությունր, խորթ են գաղափարական վեճն ու գաղափարների պայքարը: Նա գիտե միայն մերկացնել, բանադրել ու պատժել: Այլախոհը դիտվում է որպես հանցագործ: Հանցագործի հետ չեն վիճում: Ըստ էու-թյանէության, այժմ արգեն արդեն գոյություն ունի ոչ թե գաղափարական, այլ միայն թշնամական տերություններին պատկանող ռազմական հակառակորդ: Վեճր հանդուրժողական է, անգամ ամենակա¬տաղի ամենակատաղի վիճաբանողը, այնուամենայնիվ, հանդուրժող է, որ սեփական գաղափարներից զատ թույլատրելի է համարում նաև այլ գաղափարներ: Նա կարծում է, թե գաղափարների բախումից կարող է ակնառու դառնալ ճշմարտությունը: Բայց աշխարհում այժմ որևէ գաղափարական պայքար չկա, ծավալվում է միայն շահերի ու բռունցքների պայքար: Կոմունիստները, ֆաշիստները, ուղղափառության, կաթոլիկոթյան կամ բողոքականության մոլեռանդները ոչ մի գաղափարի դեմ չեն վիճում. պարզապես հակառակորդին շպրտում են հակադիր ճամբար, որին ուղղված են գնդացիրները։ Պայքարելու ու կազմակերպ¬վելու կազմակերպվելու համար օգտակար դիտվող ուղղափառ դավանանքի պաթոսը հանգեցնում է մտքի ու գաղափարների, ճշմարտության ու ինտելեկտուալ մշակույթի նկատմամբ հետաքրքրու¬թյան հետաքրքրության կատարյալ կորստի: Եվ միջնադարի հետ համեմատությունը խիստ անբարենպաստ է մեր ժամանակների համար: Որեէ գաղափարախոսական ստեղծագործություն այստեղ չի հայտ-նաբերվումհայտնաբերվում:

Այս առումով մեր անհանդուրժող ժամանակաշրջանը զար¬մանալի զարմանալի անտաղանդ ու ողորմելի է. մարել է ստեղծագործ միտքը. այն մակաբուծորեն սնվում է նախորդ ժամանակաշրջաններից:

Մոլեռանդի համար բազմազան աշխարհը գոյություն չունի: Նա միայն մի բանով մոլագարված մարդ է: Բացի այդ մեկից, նա չարացած ու անողոք է վերաբերվում ամեն ինչի և ամեն մար¬դումարդու: Մոլեռանդությունր հոգեբանորեն կապված է փրկության կամ կործանման գաղափարի հետ: Հենց այդ գաղափարն է մո¬լեռանդ մոլեռանդ դարձնում հոգին: Կա միակ փրկարարը, մնացյալր կոր¬ծանիչ կործանիչ է: Ուստի պետք է ամբողջովին տրվել այդ միակին ու անողոք ոչնչացնել մնացյալր, իմա կործանման սպառնալիք կրող բազմակիության ողջ աշխարհը: Աշխարհի բազմակիու¬թյունից բազմակիությունից բխող կործանման հետ կապված է նաև մոլեռանդու¬թյան մոլեռանդության ենթահիմքում մշտապես առկա վախի զգացողությունր: Միջնադարյան հավատաքննիչները՝ ինկվիզիտորները, խորապես համոզված էին, որ դաժանությունների դիմելիս, զոհերին խոշ¬տանգելիս խոշտանգելիս ու խարույկների վրա այրելիս մարդասիրություն էին դրսևորում: Նրանք պայքարում էին կործանման դեմ հանուն հոգիների փրկության, աղանդների կործանարար գայթակղությունից նրանց պաշտպանելու համար: Լավ էր կարճատև տանջանք պատճառել երկրաին երկրային կյանքում, քան թույլ տալ շատ շա¬տերի շատերի կործանումը հավերժության մեջ: Տորկվեմադան անշահա խնդիրանշահախնդիր, կյանքից մեկուսացած մարդ էր. նա ոչինչ չէր ուզում իր համար, այլ ամբողջովին տրվում էր իր գաղափարին, իր հավատին, մարդկանց տանջահար անելով ծառայում իր Աստծուն, ամեն ինչ անում էր միայն ի փառս Աստծո: Նա օժտված էր անգդամ մեղմությամբ, ոչ ոքի նկատմամբ չարություն կամ թշնա¬մություն թշնամություն չուներ, մի խոսքով յուրատեսակ «լավ մարդ» էր:

Սա Հետաքրքիր Հոգեբանական հետաքրքիր հոգեբանական խնդիր է: Հավատացյալ, անձնուրաց, գաղափարական մարդր կարող է լինել մոլեկրոն, կատարել մեծագույն դաժանություններ: Անմնացորդ նվիրվել Աստծուն կամ նրան փոխարինող գաղափարին՝ շրջանցելով մարդուն, նրան դարձնելով Աստծո կամ գաղափարի իրագործ¬ման իրագործման միջոց, նշանակում է դառնալ մոլեռանդ մոլեկրոն կամ պարղապես Հրեշհրեշ: Ավետարանր մեզ սովորեցնում է, որ մարդ չպիտի Հաստատի հաստատի իր վերաբերմունքն աո Աստված առանց Հա¬մապատասխան համապատասխան վերաբերմունք Հաստատելու հաստատելու մարդու նկատմամբ: Եթե փարիսեցիները շաբաթր դասում էին մարդուց Վեր (ինչի Համար համար էլ նրանց մերկացնում էր Քրիստոսր), ապա վերացական գաղափարը մարդուց վեր դասող ամեն ոք դավանում է շաբաթ օրվա՝ Քրիստոսի մերժած կրոնը: Ընդ որում, միևնույն է՝ դա եկեղեցական ուղղափառության, պետականության ու ազ¬գայնամոլությանազգայնամոլության, թե Հեղափոխության հեղափոխության ու սոցիալիզմի գաղափար է։ Քրիստոսը վաղուց ի վեր մերկացրել ու դատապարտել է աղանդներ որոնելու, աղանդավորներին բանադրելու ու Հա¬լածելու հալածելու գաղափարից խելահեղված մարդուն, թեև նա դա չի էլ նկատում: '''Աղանդավորության նկատմամբ Հիվանդագին հիվանդագին ատելությունը մարդուց վեր դասվող գաղափարի մոլուցք է:''' Այնինչ աշխարՀի աշխարհի բոլոր ուղղափառ դավանանքները ոչինչ չարժեն ան¬գամ անգամ ամենաչնչին մարդու ու նրա ճակատագրի Համեմատհամեմատ: Ւսկ գաղափարների յուրաքանչյուր Համակարգ համակարգ րնդունելր մարդկային մտքի (կամ անմտության) արգասիք է:

Մարդ չի փրկվում և կամ չի կործանվում այն պատճառով, որ Հետևում հետևում է գաղափարների որևէ Համակարգիհամակարգի: Աղանդներ մերկացնողներն ու Հալածողներն Հենց հալածողներն հենց կյանքի Հերետիկոսներ հերետիկոսներ են՝ աղանդավորներ կենդանի մարդու, գթության ու սիրո նկատմամբ: Բոլոր Հավատաքննիչները կյանքի աղանդավորներ էին, մարդու կենսադավանանքի դավաճաններ: Աղանդավորների մերկացման ետևում միշտ թաքնված է իշխանության մեղսավոր տարփանքրտարփանքը, Հզոր հզոր լինելու կամքր: Փրկության ու կորստի գաղափարների Հիվանդագին մոլուցքրհիվանդագին մոլուցքը, որից արժե բուժվել, կարող է տեղափոխվել նաև սոցիալական ոլորտ: Այնժամ այդ խուճապային գաղափարը ծնում է Հեղափոխության հեղափոխության մոլեռանդություն և առաջացնում քաղաքական հավատաքննչական հաստատություններ: Անհանդուրժողականությունն ու հավատաքննչությունը արդարացվում են սոցիալական կործանման սպառնալիքով:

Մարդկային Հոգեբանությունը հոգեբանությունը քիչ է փոխվում: Ըստ էության, մոլեռանդությունը միշտ էլ սոցիալական բնույթ ունի: Մարդ չի կարող մոլեռանդ լինել, երբ Աստծո առջև է. նա այդպիսին դառնում է միայն այլ մարդկանց առջև լինելու պարագայում: Մոլեռանդը միշտ թշնամու կարիք ունի, միշտ պետք է մաՀապատժի մահապատժի ենթարկի որևէ մեկին: Մոլեռանդությունը միշտ նշանակում է սոցիալական Հարկադրանքհարկադրանք: Կրոնի բնագավառում ծայրաՀեղ ծայրահեղ ուղղափառության մոլեռանդությունը Հերձվածական հերձվածական բնույթ ունի: Ընտրյալների շրջանին պատկանելու Հանգամանքի հանգամանքի պատճառած բավարարվածությունր ևս Հերձվածական հերձվածական զգացում է: Մոլեռանդությունը Հույժ հույժ կոփում է կամքը, մարդկանց կազմակերպում պայքարելու, տառապանք պատճառելու ու կրելու: Մոլեռանդությունը միշտ առնչվում է տանջահարելու երևույթին: Գաղափարախոսական առումով այն միշտ ուղղափառության մոլեգնություն է:

Ուղղափառության աղանդին Հակադրվող Հիմնակարգն հակադրվող հիմնակարգն այժմ կիրառվում է մտածողության այնպիսի տեսակների նկատմամբ (օրինակ՝ մարքսիզմի), որոնք ոչ մի ընդՀանրություն ընդհանրություն չունեն կրոնի Հետհետ. բայց և այնպես, ծագմամբ այն կրոնական է: Կրոնական ակունքներ ունենալով հանդերձ այն, նախևառաջ, սոցիալական երևույթ է և նշանակում է կոլեկտիվի գերակայություն անհատի նկատմամբ: Ուղղղափառությունը կոլեկտիվի մտավոր կազմակերպումն է և նշանակում է գիտակցության ու խղճի արտաքնայնացում: Այն ինքն իրեն հաստատում է՝ ի հակադրություն աղանդի: Աղանդավորը մի մարդ է, որի մտածելակերպը շեղվում է կոլեկտիվի մտավոր հորինվածքից: Իրենց առավելապես ուղղափառ համարող և աղանդավորներին (իմա՝ այլախոհներին) մերկացնող մարդիկ սիրում են ասել, թե իրենք պաշտպանում են ճշմարտությունը և այն դասում ազատությունից բարձր: Դա ուղղափառների ամենամեծ մոլորությունն ու ինքնահրապուրանքն է: Ուղղափառության՝ մոլեռանդությունը սնուցող պաթոսը որևէ ընդհանրություն չունի ճշմարտության պաթոսի հետ, այլ ճիշտ հակադիր է դրան: