Changes
Բլինկ֊մանրադիտակի մեջ դնում են երկնքի նույն տեղամասի երկու լուսանկարները, որոնք տարբեր ժամանակ են նկարահանվել։ Լուսանկարները դնում են խիստ սիմետրիկ եւ օգտվելով հատուկ փակաղակից, դիտողը ակնապակու տակ տեսնում է մերթ մեկը, մերթ մյուսը։ Եթե նրանք բացարձակապես միանման են, ապա դիտողը նույնիսկ չի նկատում փոխարկումը, բայց եթե երկրորդ լուսանկարի որեւէ մի դիրքը տարբերվում է առաջին լուսանկարում նրա դիրքից, դիտողին կթվա, թե այդ կետը ետուառաջ է ցատկոտում։
Ռոջերը սեղմեց փակաղակը, եւ կետերից մեկը տեղից ցատկեց, ինչպես եւ ինքը Ռոջերը։ Նա կրկնեց գործողությունը, մի պահ բոլորովին մոռանալով (ինչպես եւ մենք ձեզ հետ միասին) Էլսիի մասին, եւ կետը նորից ցատկոիեց։ Մոիավորապես ցատկոտեց։ Մոտավորապես աղեղնային վայրկյանի մեկ տասնորդական մասով։ Ռոջերը մեջքը շտկեց եւ քորեց ծոծրակը։ Նա վառեց սիգարեթը, իսկույն եւեթ գցեց մոխրամանի մեջ ու նորից կռացավ մանրադիտակի վրա։
Կետը նորից ցատկոտեց։
— Այո։ Պոլուքսը տեղից շարժել է վայրկյանի տասնորարդական մասով։
— ԸաըԸհը,— ասաց Հարրին։— Հետո ինչ, դա լրիվ համապատասխանում է պարալաքսին։ Երեսուներկու լուսային տարի։— Պոլուքսի պարալաքսը զրո մեկ… հա, զրո մեկ է։ Շատ քիչ է մեծ վայրկյանի տասնորդական մասից։ Այդպես էլ պետք է լինի, եթե քո առաջին լուսանկարը կես տարի առաջ է լուսանկարված, երբ Երկիրը գտնվում էր իր ուղեծրի հակադիր կետում։
— Ախր չէ, Հարրի։ Անցյալ գիշեր են լուսանկարել։ Դրանց միջեւ ընկած ժամանակամիջոցը մեկ օր է։
Եվ այստեղ պարզվեց, որ վերջին շաբաթը նա անց է կացրել բնության գրկում, ձուկ է բռնել, թերթ չի կարդացել եւ երկնքին չի նայել։ Ինչեւիցե, հոդվածները նա գրեց։ Եվ նույնիսկ որոշ սրություն հաղորդեց, հոդվածներին կցելով հնագույն աստղային քարտեզներ եւ ժամանակակից աղջկա լուսանկար՝ անտեսանելի լողազգեստով, բայց հեռադիտակը ուղղած զբոսնող աստղերից մեկի վրա։ «Սայրի» տպաքանակը ավելացավ 21,7 %֊ով։
— Տուն գնացեք, Ռոջեր,— քնքուշ ասաց Մերվին Արմբրեսթերը, աստղադիտարանի դիրեկտորը։
— Ներեցեք, միսթր Արմբրեսթեր։ Ինքս էլ չեմ իմացել…
— Ոչինչ, ոչինչ։ Հո չեք կարող անվերջ նստել այստեղ։ Տուն գտնացեքգնացեք, գնացեք։
Ռոջեր Պֆլյուգերը տուն գնաց։ Բայց երբ նա կանգնեց ցնցուղի տակ, քունը փախավ։ Եվ ժամացույցն էլ ցույց էր տալիս ընդամենը մեվ անց քառորդ։ Նա զանգ տվեց Էլսիին։
Ռոջերը գլուխը վեր տնկեց, սակայն ռեկլամների գույնզգույն կրակներով ողողված երկնքում թույլ առկայծում էին երկու֊երեք աստղ։ Դեռ շատ շուտ է, մտածեց նա։
Ռոջերը թեքվեց ու մտավ բար, բայց մինչեւ վերջ չխմեց նույնիսկ երկրորդ բաժակը, քանի որ վիսկին շատ տհաճ թվաց։ Նա չէր հասկանում, որ տեւական անքնությունը իր վրա ավելի ուժեղ է ազդում, քան ակոհոլը։ Նա միայն գիտեր, որ քնել բոլորովին չի ուզում, եւ պատրաստվում էր թրեւ գալ քաղաքում, մինչեւ չզգա, թե պետք է անպայման անկողին մտնի։ Թե եմեկն մեկն ու մեկը այդ րոպեին ավազով լցված ծանր պարկերով խփեր Ռոջերի գլխին, մեծ լավություն կլիներ արած, բայց այդպիսի բարերար չգտնվեց։
Ռոջերը քայլում էր ու քայլում, մինչեւ որ տեսավ սիներամայի շլացուցիչ լույսերը։ Նա տոմս առավ եւ հասավ իր տեղին այն պահին, երբ ծրագրի առաջին լիամետրաժ ֆիլմի վերջին քաղցրումեղցը կադրերն էին սահում էկրանի վրայով։ Մի քանի ռեկլամային մուլտֆիլմեր նա նայեց, այսպես ասած, աչքի պոչով, չնայած հայացքը միշտ հառած էր էկրանին։
Ռոջերը, շունչը պահած, հետեւում էր սլաքին եւ ունկնդրում ձայնին։
— Ալկաիդ եւ Դուբգեր,— արտասանեց ձայնը։— Անփոփոխ աստղերը կորցրել են մշտականությունը, բայց…— էկրանի վրա հանկարծ բռնկվեց ուլտրաժամանակակից խոհանոցի պատկերը,— «Երկու աստղ» մակնիշի սալօջախները մշտապես պահպանում են իրենց բոլոր գերազանց որակները։ Սուպերվիբրացիոն եղանակով պատրաստված ճաշատեսակները առաժվա առաջվա պես համեղ են։ «Երկու աստղ» մակնիշի սալօջախները չունեն իրենց հավասարը։
Ռոջեր Պֆլյուգերը դանդաղ վեր կացավ ու քայլեց դեպի էկրանը, գրպանից հանելով փոքրիկ դանակը։ Ցատկ՝ եւ նա հայտնվեց փոքրիկ բեմի վրա։ Նա էկրանը կտրտում էր առանց որեւէ մոլեգնության։ Նրա հարվածները ճշգրիտ էին եւ այնպես էին նախատեսված, որ ջանքերի նվազագույն ծախսերով որքան հնարավոր է շատ վնաս պատճառեն։
— Ես փողը առձեռն չեմ ստացել, չեք եմ ստացել։ Հիմա փոստով կուղարկեմ քեզ։ Լա՞վ։
— Էհ, ինչ արած։ Եթե այդպաք այդչափ հարկավոր են տեղեկագրքերը… Ցտեսություն, Միլտոն։
Պրոֆեսոր Հեյլը մտավ փոստային բաժանմունք։ Նա մանրեց քսանհինգ դոլարի չեքը։ Իսկ երկրորդը՝ յոթանասունհինգ դոլարի չեքը, դրեց ծրարի մեջ ու գցեց փոստարկղ։ Ծրարը ճեղքից ներս գցելիս նայեց իրիկնային երկնքին, ցնցվեց ու հայացքը ցած հառեց։ Հետո ամենակարճ ճանապարհով գնաց մոտակա բարը եւ մի մեծ բաժակ վիսկի պատվիրեց։
Անվանի գիտնականը պատասխանեց։
— Դե… եւ այո… եւ ոչ, Մայք։ Սպեկտոգրաֆիկ վերլուծությունը ցույց է տալիս, որ նրանք բոլորն էլ պահրանում պահարանում են նախկին հեռավորությունը մեզնից, բոլորն անխտիր։ Եվ հետեւաբար, նրանցից յուրաքանչյուրը, եթե նրանք իսկապես շարժվում են, մեզ հետ միասին շրջան են կատարում։ Իսկ հետո նրանք շարժվում են կարծես թե ուղիղ գծով, չմոտենալով մեզ եւ չհեռանալով։
— Իսկ դուք կարո՞ղ եք պատկերել այդ շրջանները։
Պրոֆեսոր Հեյլը մի թույլ հառաչ արձակեց։
— Մայք, ես հենց հիմա պիտի գնամ համալսարան։ Որ տեղեկագրքերն ու աստղային քարտեզները լիննե լինեն ձեռքիս տակ։ Դուք ինձ վերադարձրիք ճշմարտության ուղին, Մայք։ Բայց մի շիշ վիսկի տվեք տանեմ հետս։
— «Տարտանի պլե՞դ»։ Մե՞ծ։
Այդ օրը գրախանութների աստղագիտական բաժինները սրընթաց դատարկվեցին։ Լայն հասարակությունը հանկարծ ջերմ հետաքրքրություն ցուցաբերեց երկնային երեւույթների նկատմամբ եւ նույնիսկ նյուտոնյան «Principia»֊ի հին, փոշոտ հատորները ձեռքից ձեռք էին խլում անհավատալի գներով։
Եթերը լցրել էին երկնային հրաշքների վերաբերյալ հաղորդումներով։ Սակայն դրանց մեջ ոչ միայն շատ քիչ գիտություն կար, այլեւ հասարակ առողջ դատողություն, քանզի գրեթե բոլոր աստղագետները այդ օրը խոր քնած էին։ Երկու օր նրանք աչք չէին փակել, բայց երրորդ օրը՝ հոգեպես ու մարմնապես անջվածտանջված, ձեռքերը թափ տվին աստղերի վրա, համարելով, որ իրենց (աստղագետներին, եւ ոչ թե աստղերին) հարկավոր է մի քիչ քնել, իսկ երկնային լուսատունները թող իրենց հոգսը իրենք հոգան։
Առասպելական հոնորարները, որ առաջարկում էին հեռուստատեսային եւ ռադիո ընկերությունները, գայթակղեցին նրանցից երկուսին֊երեքին, եւ նրանք փորձեցին դասախություններով հանդես գալ, բայց ինչքան քիչ ասենք այդ տխուր փորձերի մասին, այնքան՝ լավ։ Պրոֆեսոր Կարվեր Բլեյքը, բազմաթիվ հեռուստադիտողներին բացատրելով ապոգեյի եւ պերիգեյի տարբերությունը, ընկավ կատալեպտիկ վիճակի մեջ։
Մեծ պահանջարկ կար նաեւ ֆիզիկոսների նկատմամբ։ Սակայն նրանցից ամենահռչակավորի հետ կապվելու ջանքերը օգուտ չտվին։ Կարճ երկտողը՝ «Փողը վերցրի։ Կբացատրել Կբացատրեմ հետո»,— պրոֆեսոր Միլտոն Հեյլի անհետացման միակ բանալին, ոչինչ չտվեց։ Նրա քույրը՝ Ագաթան, վախենում էր վատթարագույնից։
Մարդկության պատմության մեջ առաջին անգամ աստղագիտական նորությունները լրագրերում տպագրվում էին արշինանոց վերնագրերով։
Պրոֆեսոր Հեյլը տոմսավաճառին մեկնեց հարյուր դոլարանոց թղթադրամը։
— Տո՛մս,— խրպոտ խռպոտ գոռաց նա։— Մանրը ձեզ պահեք։ Հափշտակելով տոմսը, պրոֆեսորը սանդուղքով վեր սլացավ դեպի ստրատոլայների դուռը հենց այն պահին, երբ այն արդեն փակվում էր։ Նա ընկավ բազկաթոռին, հազիվ շունչը տեղը բերելով։ Երբ ստուարդեսան մոտեցավ տոմսը վերցնելու, նա քնած էր մեռելի պես, եւ աղջիկը ստիպված եղավ ինքը կապելու նրա գոտիները։
Շուտով նա արթնացրեց պրոֆեսորին․ գրեթե բոլոր ուղեւորները իջել էին։
