Changes

— Ձեռքերդ կվերականգնեն իրենց երբեմնի ուժը, երբ կսեղմեն եթե թրի բռնակըբռնակ սեղմեն,— ասաց Գենդալֆը:

— Իսկ եթե քո այդ խնդրանքն էլ մերժեն, այն ժամանակ ի՞նչ կանես հոգատար Օձալեզու: Ինչքա՞ն կնսեմանա, էլ Էլ ի՞նչ աշխատանք կհամաձայնես կատարել, միայն թե պատերազմ չգնաս: Բեռնակիր կլինե՞ս: Սնունդ պետք է տարվի լեռներ: Չնայած, կասկածում եմ, որ քեզ ուտելիքի պարկ վստահեն:

— Ոչ, Էոմե՛ր, դու երևի այնքան էլ լավ չես հասկանում, թե ինչ կա այս մեր հոգատար խորհրդականի մտքին,— ասաց Գենդալֆը, Գենդալֆը՝ սուր և ուշադիր հայացք նետելով Օձալեզվի վրա: — Նա վտանգավոր և ու խորամանկ խաղ է խաղում հիմա և նույնիսկ մոտ է հաղթանակին: Ինչքան Որքա՜ն թանկագին ժամանակ եմ ես սրա վրա ծախսում... Պառկե՛լ, խորամանկ օձ,— ճչաց նա հանկարծ ահարկու ձայնով: — Պառկի՛ր և ու սողա՛: Ասա,՛ վաղու՞ց ես Սարումանին վաճառվել: Ի՞նչ է նա խոստացել փոխարենը: Երբ բոլոր ռազմիկները զոհվեն, դու կստանաս քո բաժին գանձերը և կնոջը, որին ցանկանում ես, այդպես չէ՞: Դու արդեն երկար ժամանակ է քո կիսաբաց կոպերի տակից ուշադիր հետևում ես նրա ամեն մի քայլը:

— Ես գիտե՛ի այդ մասին,— գոչեց նա,— և հենց դրա համար էլ պատրաստ էի սպանել նրան տիրակալի աչքերի թագավորի աչքի առաջ: Բայց չգիտեի, որ նա նաև դավաճա՛ն է: — Եվ նա առաջ գնաց, բայց Գենդալֆը կանգնեցրեց նրան:

Նա առաջ գնաց, բայց Գենդալֆը կանգնեցրեց նրան: — Հանգստացի՛ր, Էովինին այլևս վտանգ չի սպառնում,— ասաց նա: — Իսկ դու, Օձալեզու... Քո իսկական տիրոջը դու բավականին բավական լավ ես ծառայել, և նա քեզ պարտական է հիմա: Բայց Սարումանը մոռացկոտ է և չի սիրում իր պարտքերը վճարել, այնպես որ խորհուրդ եմ տալիս շտապ գնալ նրա մոտ և հիշեցնել քո կատարած կատարածդ ծառայությունների մասին, թե չէ մեկ էլ տեսար՝ մոռացավ, և դու մնացիր ձեռնունայնքո մասին:

— Այդ բառը բավականին բավական հաճախ է դուրս գալիս քո շուրթերից,— ասաց Գենդալֆը: — Ոչ, ես չեմ ստում: Նայիր այս խորամանկ օձին, Թեոդե՛ն: Վտանգավոր է վերցնել նրան քեզ հետ, բայց այստեղ էլ թողնել չի կարելի: Հանուն արդարության նրան պետք է մահապատժի ենթարկել: Բայց նա դավաճան չի ծնվել: Երկար ժամանակ նա հավատարիմ ծառայել է քեզ: Ձի տուր նրան, և թող ուր ուզում է գնա: Դատիր նրան իր ընտրած ճանապարհով:

— Լսու՞մ ես, Գրիմա Օձալեզու,— դիմեց Թեոդենը Գրիմային: — Ընտրի՛ր . կամ ուղևորվում ես ինձ հետ պատերազմ և գործով ապացուցում քո հավատարմությունը , կամ գնա ուր ուզում ես, բայց եթե նորից հանդիպես իմ ճանապարհին, այդ ժամանակ ինձանից ողորմածութուն չսպասես:

Օձալեզուն դանդաղ ոտքի կանգնեց ու ևս մեկ անգամ էլ հերթով նայեց բոլորին: Վերջում նայեց Թեոդենին, բացեց բերանը, ասես պատրաստվում էր ինչ-որ բան ասել և հանկարծ ամբողջ մարմնով ձգվեց: Ձեռքերը տենդագին դողում էին, իսկ դեմքին այնպիսի չար արտահայտություն էր գծագրվել, որ բոլորն ակամա ընկրկեցին: Նա մերկացրեց ատամները և հանկարծակի թքեց թագավորի ոտքերի տակ, ապա նետվեց աստիճաններով վարներքև:

— Հետևե՛ք նրան,— կարգադրեց Թեոդենը: —Ուշադիր — Ուշադիր եղեք, որ ոչ մեկին վնաս չպատճառի, բայց ձեռք չտալ և չկանգնեցնելչտաք ու չկանգնեցնեք: Եթե ուզենա ձի վերցնել՝ կտաք:

— Իսկ կգտնվի՞ այդպիսի Եթե գտնվի այնպիսի ձի, որը կցանկանա նրան տանել,— կասկածեց ավելացրեց Էոմերը:

Թիկնապահներից մեկը վազեց դավաճանի հետևից, իսկ մյուսը գնաց շատրվանի մոտ, սաղավարտով ջուր վերցրեց և ու վերադառնալով՝ լվաց Օձալեզվի թքից պղծված քարերը:

— Իսկ Այ հիմա, իմ հյուրերկարող ենք գնալ ճաշելու և զրուցելու,— ասաց Թեոդենը,— գնանք զրուցենք կարճատև ճաշկերույթի շուրջ:

Հյուրերը Թեոդենի հետևից Բոլորը վերադարձան դահլիճ: Ներքևում արդեն լսվում էր մունետիկների էին ազդարարների ձայները և մարտական եղջերափողերի կանչերը: Թագավորը հրամայել էր ճանապարհ ընկնել, հենց որ հավաքվեն և զինվեն մոտակա տարածքների բոլոր հեծյալները:

— Ոչ ոք չգիտի, թե երբ նա դավաճան դարձավ,— ասում էր Գենդալֆը: — Սարումանը միշտ չէ սև հոգի ունեցել: Ես չեմ կասկածում, որ ժամանակին նա անկեղծ բարեկամություն է արել Ռոհանի հետ, և նույնիսկ, երբ նրա սիրտը կամաց-կամաց սկսեց լցվել չարությամբ, նա շարունակում էր ձեզ օգտակար բարեկամ համարել: Բայց ամեն դեպքում նա երեկ չէ, որ որոշել է ոչնչացնել ձեզ, թեպետ բարեկամության դիմակը պատռվեց ոչ անմիջապես: Այն ժամանակ Այս բոլոր տարիներին Օձալեզուն հեշտությամբ կատարում էր կատարում իր խնդիրը, և Սարումանը Սարումանն արագորեն իմանում էր այն ամենը, ինչ դու խոսում էիր և անում: Քանզի սահմանները այն ժամանակ բաց էին, և օտարականները հանգիստ թափառում էին ձեր երկրում: Իսկ Օձալեզուն Նա անընդհատ քո ականջին ականջիդ խորհուրդներ էր շշնջում՝ թունավորելով իր թույնով քո մտքերըշշնջում, սառեցնելով թունավորում մտքերդ, սառեցնում սիրտդ և թուլացնելով ու թուլացնում կամքդ: Քո մերձավորները տեսնում էին այդ ամենը, բայց ոչինչ չէին կարողանում անել, քանզի նա քեզ իր ծուղակն էր գցել, և դու կուրորեն հավատում էիր նրան: Հիշու՞մ Երբ ես ինչպես էի քեզ զգուշացնում Սարումանի մասին, երբ Օրթհանքից փախչելուց հետո եկել էի եկա այստեղ: Դավաճանը ու զգուշացրի քեզ՝ դավաճանը զրկվեց դիմակից, համենայն դեպս այն մարդկանց աչքերում, ովքեր աչք չփակեցին իմ ասածների վրա: Այդ օրվանից Օձալեզվի խաղը բավականին բավական վտանգավոր դարձավ, և նա սկսեց ավելի խորամանկորեն գործել: Նա խոչնդոտներ էր հորինում և ու բաժանում զորքին՝ ուղարկելով նրանց տարբեր կողմեր: Այո՛, նա կարողանում էր խորամանկորեն խաղալ քո զգացմունքների հետ և , հանգամանքներից ելնելով , խթանել քո վախը, կասկածները... Հիշու՞մ ես, թե ինչպես էր նա պնդում, որ բոլորը գնան հյուսիսային սահմաններում վայրի բադեր որսալու, իսկ այդ նույն ժամանակ արևմուտքից ձեզ վտանգ էր սպառնում: Այդ նա պահանջեց, որ դու արգելես Էոմերին հետապնդելու հետապնդել օրքերի ջոկատին, և, եթե Էոմերը չհակառակվեր Օձալեզվին, որը խոսում էր քո բերանով, և չոչնչացներ օրքերին, թանկագին ավարը հիմա Իզենգարդում կլիներ: Ճիշտ է, դա այն ավարը չէ, ինչի մասին երազում է էր Սարումանը, բայց օրքերը գողացել ամեն դեպքում այդ երկուսը մեր Ջոկատից են մեր ջոկատից երկուսին, որոնք տեղյակ են այն գաղտնիքին, որի վրա հենված է մեր հույսը: Այդ գաղտնիքի մասին , թագավոր, ես նույնիսկ քեզ հետ չեմ կարող առայժմ բացեիբաց խոսել, օ՛ թագավոր: Սարսափելի է նույնիսկ մտածել, թե ինչ տանջանքների կենթարկվեին գերիները Իզենգարդում, և ինչ կիմանար նրանցից Սարումանը: Մենք բոլորս մեծ վտանգից ենք փրկվել:

— Ես պարտական եմ Էոմերին,— ասաց Թեոդենը: — Տաքարյուն և Ինչպես ասում են՝ խոսքով համարձակ զրույցների հետևում , սրտով հավատարիմ սիրտ է թաքնված:

— Ավելի լավ է ասես, ասես՝ թե որ եթե աչքի մեջ շյուղ է ընկնում, երբեմն նույնիսկ ճշմարտություն էլ է սուտ թվում,— ասաց Գենդալֆը:

— Այո, իմ աչքերը կուրացել կույր էին,— համաձայնեց Թեոդենը: — Կրկին ժամանակին եկար,— բայց ամենից Գենդա՛լֆ: Ամենից շատ ես քեզ եմ պարտական, Գենդա՛լֆ: Դու կրկին ճիշտ ժամանակին հայտնվեցիր: Մինչ արշավի դուրս գալը ես կուզենաի կուզենայի քեզ պարգևատրել թագավորական ընծայով: Ընտրի՛ր, ինչ ցանկանում ես, իմ գանձերը՝ քո գանձերն են: Միայն չխնդրես ինձանից իմ սուրըթուրը:

— Ճիշտ ժամանակին Ժամանակին եմ հայտնվելեկել, թե ոչ, ցույց կտա ապագան,— պատասխանեց Գենդալֆը: — Իսկ ինչ մնում է նվերին, տիրակա՛լթագավոր, ես կընտրեմ ընտրում եմ այն, առանց ինչի չեմ կարող յոլա գնալինչն ինձ հիմա անհրաժեշտ է: Նվիրիր ինձ Լուսաչին: Ես նրան փոխարինաբար ժամանակավոր էի վերցրել, վերցրել՝ այդպես էր մեր պայմանավորվածությունը, բայց հիմա ես այժմ ուղևորվում եմ մահացու վտանգին ընդառաջ. մեկ արծաթն ընդդեմ ինը սևերի: Ես չեմ ցանկանում Չէի ուզենա վտանգի ենթարկել մի բանայն, որը ինչը ինձ չի պատկանում: Եվ Ու բացի այդ դրանից Լուսաչի հետ ինձ կապում է հավատարիմ բարեկամությունը:

— Լավ ընտրություն է,— ասաց Թեոդենը: — Այս անգամ ես հաճույքով եմ տալիս եմ քեզ այն, ինչ դու խնդրում եսնրան, բայց իմացի՛ր, դա նա անգին պարգև է: Այդպիսի մեկ այլ նժույգ Միջերկրում գոյություն չունի: Նրա մեջ արթնացել են երակներում հոսում է անցյալի հզոր նժույգները, բայց նժույգների արյունը և նրա նմաններ այլևս չեն ծնվի: Իսկ ձեզ, իմ թանկագին հյուրեր, առաջարկում եմ իմ զինանոցից զենք ու զրահ ընտրել ձեզ հարմար: Թեպետ դուք սրեր թրեր ունեք, բայց մենք ձեզ լավագույն որակի սաղավարտներ և ու զրահներ կտանք: Իմ նախնիները դրանք նվեր են ստացել գոնդորցիներից: Ընտրեք, քանի դեռ ժամանակ ունենք, և թող դրանք հուսալի պաշտպան լինեն ձեզ:

Զինանոցից զրահներ բերեցին, և շուտով : Շուտով Արագորնն ու Լեգոլասը սպառազինվեցին փայլուն օղազրահներով, ընտրեցին իրենց հարմար սաղավարտներ և ու շրջանաձև ոսկեզոծ վահաններ, որոնք զարդարված էին կանաչ, կարմիր ու սպիտակ քարերով: Գենդալֆը Գենդալֆն օղազրահից հրաժարվեց, իսկ Գիմլիին այն ընդհանրապես պետք չէր: եթե նույնիսկ Էդորասում նրա հասակին համապատասխան ինչ-որ բան գտնվեր, գտնվեր՝ ավելի ամուր չէր լինի, քան Էրեբորում հատուկ թզուկների համար կռված կարճ օղազրահը: Գիմլին միայն մի կաշվեպատ պողպատյա սաղավարտ վերցրեց, որը ճիշտ և ճիշտ համապատասխան էր նրա կլոր գլխինգլխով էր, և մի ոչ մեծ վահան, որի վրա, կանաչ դաշտում սպիտակ ձի էր նկարված՝ Էորլի տան զինանշանը:

— Թող այն պաշպանի քեզ ճակատամարտի ժամանակ,— ասաց Թեոդենը: — Այդ վահանը պատրաստվել է պատրաստել են ինձ համար դեռ Թենգել թագավորի ժամանակ, երբ ես փոքր տղա էի:

— Հպա՛րտ եմ, որ նման պատվի եմ արժանացել, Մարկի՛ տիրակալ,— հանդիսավոր ասաց նա,— և կաշխատեմ չխայտառակել քո զինանշանը: Եվ ճշմարիտ, ավելի լավ է ես ձին կրեմ վահանիս վրա, քան նա ինձ իր մեջքին: Ես իմ երկու ոտքը ոտքն ավելի եմ նախընտրում, քան ձիու չորսը: Բայց ես պետք կգամ, կարող ես չկասկածել:

— Բացառված չէ,— ասաց Թեոդենը: Նա ոտքի կանգնեց, և Էովինը մի գավաթ գինի ձեռքին մոտեցավ նրան:

Նա ոտքի կանգնեց, և Էովինը մի գավաթ գինի ձեռքին մոտեցավ նրան: — Ֆերթու Թեոդեն Հա՛լ (բարի ճանապարհ, Թեոդեն),— բացականչեց ասաց նա: — Խմիր այս գավաթից, օ՛ թագավոր, այս բարի ժամին: Թող և թող հաջողությունը քեզ հետ լինի: Վերադարձիր հաղթանակո՛վ:

— Ողջույն Առողջ եղիր, Արագո՛րն, Արաթհորնի՛ որդի,— ասաց Էովինը:

— Քեզ Դու էլ ողջույնառողջ եղիր, Ռո՛հանի արքայադուստր,— պատասխանեց Արագորնը, բայց նրա դեմքը մթագնեց, և ժպիտը մարեց:

Երբ բոլորը խմեցին գինու գավաթից, Թեոդենը վեր կացավ և ուղղվեց դեպի ելքը: Դռների մոտ արդեն հավաքվել և ու նրան էին սպասում մունետիկներըազդարարները, ռոհանյան իշխանները, իշխաններն ու զորավարները, ովքեր ապրում էին Էդորասում ու մոտակա բնակավայրերում:

— Լսե՛ք Լսեցե՛ք ինձ, Էորլի Էորլի՛ որդիներ,— դիմեց նա հավաքվածներին: — Ես ուղևորվում եմ արշավի, և , հնարավոր է, որ այն վերջինը լինի իմ կյանքում: Ես Ժառանգորդ չունեմ, քանզի իմ միակ որդի Թեոդրեդը զոհվել է մարտում: Այս պահից սկսած իմ ժառանգորդն եմ հայտարարում Էոմերին՝ իմ քրոջ քրոջս որդուն: Բայց եթե այնպես ստացվի, որ Էոմերը չվերադառնա, ինքներդ թագավոր կընտրեք ձեզ համար: Սակայն հարկավոր է մինչև մեր վերադարձը Էդորասի կառավարիչ նշանակել ինչ-որ մեկին: Ձեզանից ո՞վ կմնա այստեղ՝ հսկելու քաղաքը:

— Ես Էոմերի մասին չեմ խոսում,— պատասխանեց Համան,— և հետո, Էոմերը նա վերջինը չէ: Էոմերին Էոմերը քույր ունի՝ Էովինը, Էոմունդի դուստրը: Նա քաջ է և ու ազնիվ, և բոլորը սիրում են նրան: Թո՛ղ Էովինը գլխավորի Էորլի ժողովրդին:

— Թող այդպես լինի,— որոշեց Թեոդենը: — Մունետիկնե՛րազդարարնե՛ր, տեղեկացրեք ժողովրդին այդ մասին:

Թագավորը նստեց Ոսկեզօծ Ոսկե Ապարանքի մուտքի մոտ գտնվող քարե գահին, և : Էովինը , ծնկի իջնելով նրա դիմաց , թուր և թանկարժեք ու գեղեցիկ զրահ ընդունեց նրա ձեռքից:

— Մնա՛ս բարով, դու՛ստր քրոջ,— ասաց Թեոդենը: — Մութ է մեր բաժանման ժամը, բայց գուցե ես հույս ուեմ, որ դեռ էլի հանդիպենք Ոսկեզօծ Ոսկե Ապարանքում: Իսկ եթե մենք պարտություն կրենք, կրենք՝ հիշի՛ր, Դունհորրոյի ամրոցն ամուր է և այնտեղ կարելի է երկար ժամանակ պաշտպանվել:

— Մի Այդպես մի ասա այդպես, օ՛ թագավոր— թագավո՛ր,— ասաց Էովինը: — Ես կհաշվեմ օրերը՝ մինչև դուք վերադառանք ձեր վերադարձ և այդ օրերից ամեն մեկը մեկն ինձ մի տարի կթվա:

Եվ այդպես խոսելով, խոսելով՝ նա նայեց Արագորնին:

— Թագավորը կվերադառնա,— ասաց Արագորնը,— մի՛ վախեցիր: Ճակատագրական պատերազմը մեզ սպասվում Է արևելքում, ոչ թե արևմուտքում, այլ արևելքումարևմութքում:

Թեոդենը ոտքի կանգնեց և ու Գենդալֆի հետ իջավ աստիճաններով: Մյուսները հետևեցին նրանց: Դարպասի մոտ Արագորնը վերջին անգամ շրջվեց: Ապարանքի մոտ, ամենավերին աստիճանին, միայնակ կանգնած էր Էովինը՝ ձեռքերը հենված թրին և ձեռքը դրած սրի թրի բռնակին: Շողշողացող Շողշողուն զրահներով և ու սաղավարտով նա արծաթե արձան էր հիշեցնում:

— Վերջապե՛ս Վերջապես շարժվեցինք,— ասաց նա: — Մարդիկ, մինչև գործին անցնելը, շատ են երկար -բարակ խոսում, իսկ իմ ձեռքերը քոր են գալիս, և տապարս էլ անհամբեր էանհամբեր: Թեպետ չեմ Չեմ կասկածում, որ ռոհանցիները ռոհանցիներն ուժեղ կռվողներ են, բայց ձիերի ձիու վրա նստած կռվել՝ դա ինձ համար չէ: Ինչպե՞ս պետք է կռվեմ ձիու վրա նստած: Չէ, Ես ավելի լավ է կռվեմ իմ սեփական ոտքերի ոտքերիս վրա ամուր կանգնած, և ոչ թե պարկի պես ճոճվեմ Գենդալֆի թիկունքին:

— Անվտանգ տեղ Ամենաանվտանգ տեղն է,— ծիծաղեց Լեգոլասը,: — բայց Բայց մի տխրիր: . Գենդալֆը կռիվը կռիվն սկսելուց առաջ քեզ գետնին կիջեցնի, և կարծում եմ, Լուսաչն էլ չի առարկի: Տապարը հեծյալի զենք չէ:

Դարպասի մոտ մեծ զորք էր հավաքվել: Այնտեղ և՛ ծերեր կային, և՛ երիտասարդներ, հազարից ավելի մարդ էր եկել , և բոլորն էլ ձիերին ձի հեծած պատրաստ սպասում էին: Նիզակների պատը երիտասարդ անտառ էր հիշեցնում: Թեոդենին դիմավորեցին բարձր և , ուրախ կանչերով, ապա բերեցին թագավորական նրա նժույգին՝ Սպիտակաբաշ անունով: Արագորնին և ու Լեգոլասին նույնպես նժույգներ տվեցին: Գիմլին իրեն անհարմարավետ անհարմար էր զգում և արդեն խոժոռվել էր, երբ Էոմերը մոտեցավ նրան:

— Ողջու՛յն Գիմլի, որդի՛ Գլոյնի,— դեռ հեռվից կանչեց նա: — Ներիր, որ մինչև հիմա ժամանակ չունեցա քեզանից քաղաքավարության դասեր վերցնելու, բայց, գուցե, թողնենք հետո՞: Խոստանում եմ, որ անքաղաքավարի վիրավորական բառեր Լորիենի տիրուհու մասին ինձանից այլևս չես լսի:

— Համարիր, որ ժամանակավորապես մոռացել եմ մեր վեճի մասին, Էոմունդի՛ որդի,— պատասխանեց Գիմլին,— բայց եթե երբևէ քեզ բախտ վիճակվի քո աչքերով տեսնել տիրուհի Գալադրիելին, դու պետք է ընդունես, որ նա աշխարհում ամենագեղեցիկն է: Թե չէ՝ վերջ մեր բարեկամությանը:

— Ու՞ր Որտե՞ղ է Լուսաչը,— հարցրեց Գենդալֆը: — Արածում է գետի ափին ու ոչ մեկին մոտ չի թողնում,— պատասխանեցին նրան: — Ա՜յ այնտեղ, գետանցումի մոտ արծաթե ստվեր է երևում: Այդ նա է:

— Արածում է գետի ափին և ոչ մեկին մոտ չի թողնում,— պատասխանեցին նրանԳենդալֆը սուլեց ու անունով կանչեց նժույգին: — Ա՜յ այնտեղԼուսաչը թափահարեց բաշը, գետանցումի խրխնջաց ու նետի պես սլացավ տիրոջ մոտ արծաթե ստվեր է երևում: Այդ նա է:

Գենդալֆը սուլեց և անունով կանչեց — Եթե արևմտյան քամին մարմնեղեն լիներ, ապա այս նժույգին: Լուսաչը թափահարեց բաշընման կլիներ, խրխնջաց — հիացած ասաց Էոմերը, երբ Լուսաչը մոտեցավ տիրոջը և նետի պես սլացավ տիրոջ մոտգլուխը դրեց նրա ուսին:

— Եթե արևմտյան քամին մարմին ունենար, նա այս նժույգին նման կլիներԵրևում է նվերն արդեն վաղուց քեզ է պատկանում,— հիացած գոչեց Էոմերըժպիտը մորուքի մեջ թաքցնելով ասաց Թեոդենը: — Լսեցե՛ք բոլորդ: Այսուհետև իմ բարեկամ Գենդալֆ Մոխրագույն Թիկնոցին՝ իմաստուններից ամենաիմաստունին, երբ Լուսաչը մոտեցավ տիրոջը հայտարարում եմ Ռոհանի պատվարժան հյուր և գլուխը դրեց նրա ուսինԷորլինգների առաջնորդ: Այդպես կլինի, քանի դեռ էորլի որդիներն իշխում են Ռոհանում: Եվ որպես պարգև՝ թագավորը նվիրում է նրան Լուսաչին, ամենաազնվազարմ նշույգին:

— Երևում է նվերն արդեն վաղուց Շնորհակալ եմ քեզ է պատկանում, թագավո՛ր Թեոդեն,— ժպիտը մորուքի մեջ թաքցնելով ասաց Թեոդենը: — Լսե՛ք բոլորդ: Այսուհետ, իմ բարեկամ Գենդալֆ Մոխրագույն Թիկնոցին՝ իմաստուններից ամենաիմաստունին, հայտարարում եմ Ռոհանի պատվարժան հյուր և Էեորլինգների առաջնորդ: Այդպես կլինի, քանի դեռ էորլի որդիներն իշխում են Ռոհանում: Եվ որպես պարգև՝ թագավորը նվիրում է նրան Լուսաչին, ամենաազնվազարմ նշույգինարձագանքեց Գենդալֆը:

— Շնորհակալ եմ քեզ, թագավո՛ր Թեոդեն,— արձագանքեց Գենդալֆը: — Նա մի կողմ դեն նետեց մոխրագույն թիկնոցն ու թիկնոցը, հանեց գլխարկը և ցատկեց նժույգի վրա: Հրաշագործը ոչ զրահ ուներ, ոչ սաղավարտ. ձյունաճերմակ մազերը ծածանվում էին քամուց, իսկ հագուստը փայլում էր կուրացուցիչ ճերմակությամբ:

Շեփորները կանչեցին, նժույգները ծառս եղանծառացան, նիզակները զարկվեցին վահաններին: Վերջապես թագավորը բարձրացրեց ձեռքը, և Ռոհիրիմների վերջին զորքը քամու պես արշավեց արևմուտք:

Էովինը, երկար ժամանակ ապարանքի Ապարանքի մուտքի մոտ անշարժ կանգնած, Էովինը դեռ երկար ժամանակ հետևում էր նիզակների ծայրերից անդրադարձող ոսկեգույն ցոլքերին: