Changes
{{Վերնագիր
|վերնագիր = Բանաստեղծություններ - Սոհրաբ Սեփեհրի
|հեղինակ =[[Սոհրաբ Սեփեհրի]]
|թարգմանիչ = Պարսկերենից թարգմանեց Էդուարդ Հախվերդյանը
}}
[[Կատեգորիա:Պոեզիա]]
[[Category: Իրանական պոեզիա]]
[[Կատեգորիա:Իրանական գրականություն]]
== ՄԵՆՈՒԹՅԱՆ ՆՈՒՐԲ ՃԵՆԱՊԱԿԻՆ ՍՈՀՐԱԲ ՍԵՓԵՀՐԻ ==
Պարսկական «ժամանակակից պոեզիայի» թերեւս ամենաինքնատիպ բանաստեղծներից է Սոհրաբ Սեփեհրին։ Վերջին հիսուն տարիների ընթացքում Իրանի գրականության ու արվեստի ամենաճանաչված դեմքերից մեկը, որի պոեզիան ու գեղանկարչությունը, հատկապես հեղինակի մահից հետո, դուրս եկան համաշխարհային արվեստի ասպարեզ։
Լինելով նաեւ տաղանդավոր գեղանկարիչ Ս. Ս․ Սեփեհրին փնտրում էր բնապաշտական ու սուֆիստական շքեղ երեւույթների ու վիճակների անզուգական տոնահանդեսը, որն իր լավագույն դրսեւորումն է գտել «Կանաչ ծավալ», «Մենք ոչինչ, մենք հայացք» ժողովածուներում եւ «Ջրի ոտնաձայնը», «ճամփորդը» պոեմներում։ Ս. Ս․ Սեփեհրին ծնվել է 1928թ. 1928թ․ Իրանի Քաշան քաղաքում։
«Ջրի ոտնաձանը» եւ «ճամփորդը» կազմում են «Ութ գրքի» հինգերորդ եւ վեցերորդ գրքերը։
Սեփեհրին սիրում էր ճամփորդել։ Եղել է Բրազիլիայում, Ֆրանսիայում, Հնդկաստանում, Աֆղանստանում, Գերմանիայում, Անգլիայում, իսպանիայում, Հոլանդիայում, Եգիպտոսում եւ այլուր։ Ֆրանսիայում, Բրազիլիայում, ԱՍՆում, Շվեդիայում եւ Իրանի տարբեր քաղաքներում ունեցել է անհատական ցուցահանդեսներ։
Խորապես տիրապետելով անգլերենին, ֆրանսերենին, ինչպես նաեւ որոշ չափով ճապոներենին, նա կարողացավ բնագրով ծանոթանալ համաշխարհային գրականության լավագույն նմուշներին։ Ս. Ս․ Սեփեհրիի թարգմանությամբ պարսկերեն լույս է տեսել նորվեգացի բանաստեղծ Ռիշարդ Բիլինգերի (R. R․ Bilinger), ամերիկացի Վիլյամ Կարլոս Վիլյամզի (W Carlos Williams), Փիեռ Րեւերդիի (P. P․ Revedy), ինչպես նաեւ ճապոնացի եւ չին բանաստեղծների ստեղծագործությունները։
== Ընկեր<ref>Բանաստեղծությունը նվիրված Է պարսկուհի վաղամեռիկ բանաստեղծ ՖորուղՖարրոխզադի Ֆորուղ Ֆարրոխզադի հիշատակին</ref> ==«I should be glad of another death» T.S.Eliot T․S․Eliot <ref>Ես ուրախ կլինեի մեկ այլ մահվան համար (Թ.Ա. Թ․Ա․ Էլիոթ)</ref>
Մեծ Էր,
Ցայգալույսին հարցրեց հեծյալը։
Երկինքը հապաղեց...հապաղեց…
Անցորդը շուրթերից վերցրեց ճյուղը լույսի,
Ու ցույց տվեց
Բարդին արծաթափայլ.արծաթափայլ․
«Չհասած ծառին, այգին փողոց է
Կգնաս մինչ խորքը փողոցի,
Որը հատվում է հասունության ետեւում.ետեւում․
Հետո կթեքվես դեպի ծաղիկը մենության,
Որ ճուտ վերցնի լույսի բնից։
Կհարցնես նրան.նրան․
Որտեղ է տունը ընկերոջ»։
Եվ գիշերներից մի գիշեր
Մի մարդ հարցրեց ինձ.ինձ․
«Մինչեւ ծագումը խաղողի քանի՞ ժամվա ճանապարհ է»)։
Որ շարունակ կանչում է ինձ։
Մեկը դարձյալ ձայնեց. ձայնեց․ Սոհրա՚բ, Ո՞ւր են կոշիկներս։
== Դիտումի սուրահ ==
Դիտումով երդման Եվսկիզբովբանի Եվ մտքից Թռիչքով աղավնու. աղավնու․ Ինչևոր բառ վանդակի մեջ է։
Խոսքերս փոքրիկ սիզամարգի պես լուսավոր էին, Եվ ես ասացի նրանց. նրանց․ «Ինչևոր արեւ ձեր շեմին է, Եթե բացեք դուռը, Կշողա ձեր վարքագծին»։
Եվ ասացի նրանց.նրանց․
«Քարը հարդարանքը չէ լեռնաստանի,
Փքուն խոսքերի ցանկապատի ետեւում Արձագանքը կարմիր վարդի։
Եվ ասացի նրանց.նրանց․
«Ով փայտի հիշողության մեջ տեսնի այգի,
Իմ գլխավերեւի ճյուղից տերեւ պոկեցի,
և Արանից ավելի լավ պատգամ եք ուզո՞ւմ։
Լսում էր,
Ասում էին մեկևմեկու.մեկևմեկու․
«Ցայգալույսը գիտի, ցայգալույսը»։
Ինչևոր տերեւի ստվերով։
Ներսս ի՞նչ միայնակ է...է…
Երակների մեջ լույս կներարկեմ
Ու կձայնեմ բարձր.բարձր․
և Զամբյուղներդ երազով լի, խնձոր եմ բերել,
Մի այլ ականջօղ կնվիրեմ բորոտ կնոջը սիրուն,
Կույրին կասեմ.կասեմ․
և Ի՜նչ հրաշք է այգին։
Կդառնամ մանրավաճառ, կշրջեմ փողոցից փողոց
Ու կձայնեմ բարձրագոչ.բարձրագոչ․
և Գիշերացո՜ղ, գիշերացո՜ղ, գիշարեցո՜ղ։
ԻՆչևոր անցորդ կասի.կասի․
և Եղբայր, մութ գիշեր է իսկապես, ծիր կաթինն եմ
Տեղահան կանեմ բոլոր պատերը։
Ելուզակներին կասեմ. կասեմ․
ևՔարավան է եկել ժպիտով բեռնված։
Ամեն մի ագռավի մի եղեւնի կնվիրեմ։
Օձին կասեմ. կասեմ․
ևԻ՜նչ հմայիչ է գորտը։
Որքան աչքն էր կտրում Զգոնությունն էր աշնան։
Ով հիասքանչ գեղեցկություն.գեղեցկություն․
Խոնավ բառերով լեցուն հայացք,
Թոթովանքով լի կանաչ այգու,
Աչքեր ցանցապատ պատկառանքի նման.նման․
Երկմտող կոպեր
Լավ ճամփորդություններից
== Եվ տող և ճերմակ ==
== Ծանոթագրություններ Ջրերից հետո ==Մի օր, երբ
Մարդը
Մարգագետնի քնքուշ ծուլության մեջ
Ուրախ էր լազուրի իմաստասիրությամբ,
Մտածում էր թռչնի ուղղությամբ։
Ծառի զարկերակի հետ, տրոփում էր զարկերակը նրա,
Կակաչի պայմանների պատրվածն էր։
Գետի խոշոր իմաստը
Ծփում էր նրա խոսքի ընդերքում։
Մարդը
Քնում էր տեքստում տարրերի
Եվ արթնանում վախածեգին մերձ,
Սակայն երբեմն
Հասունացման օտար երգը
Տարածվում էր հաճույքի դյուրաբեկ հոդում,
Եվ ծունկը համբարձման հողոտվում էր,
Իսկ հետո կազմավորման մատը
Տրտմության ճշգրիտ երկրաչափության մեջ
Մնում էր միայնակ։
== Մինչ ծաղիկը ոչնչի ==
Գնում էինք
Եվ ծառերը ինչ բարձր եւ շրջադիտումը ինչ սեւ…
ճանապարհ կար մեզնից մինչ ծաղիկը ՈՉՆՉԻ,
Մահը լեռնափեշին,
Ամպը լեռնագագաթին,
Հավքը կյանքի ափին,
Երգում էինք․
«Առանց քեզ դուռ էի դեպի ներս,
Հայացք էի դեպի եզր եւ ձայն դեպի անապատ»։
Գնում էինք։ Հողը սարսափում էր մեզնից
Եվ ժամանակը հորդում էր մեր գլխին։
Ծիծաղեցինք։ Անդունդը վեր թռավ քնից
Եվ գաղտնիքները երգ ցանեցին…
Մենք լուռ եւ անապատը մտահոգ
Եվ հորիզոնը մի շղթա հայացք…
Նստեցինք։ Դու աչքդ լի հեռուներով,
Ես ձեռքս լի մենությամբ եւ հողերը լի քնով…
Քնեցինք։ Ասում են ինչևոր ձեռք
ծաղիկ էր քաղում երազում։
== Ծանոթագրություններ ==
