Changes
Նամակն ստանալուց հետո հայրիկն ու մայրիկը պատրաստվում են ճամփա ընկնել, իսկ Քեռի Ֆեոդորը ոչինչ չգիտեր։
==Գլուխ տասնիններորդ — Ծանրոցը==
Առավոտները գետինն արդեն սառած էր լինում, ձմեռը մոտենում էր։ Ամեն մեկն իր գործով էր զբաղվում։ Շարիկը լուսանկարչական ապարատը ձեռքին վազվզում էր անտառում։ Քեռի Ֆեոդորը կերաման էր պատրաստում թռչունների եւ անտառային գազանների համար։ Իսկ Մատրոսկինը Գավրյուշային դաս էր տալիս։ Ամեն ինչ սովորեցնում էր նրան։ Փայտը ջուրն էր գցում, հորթուկը գնում էր բերում։ Ասում էր՝ «Պառկիր», պառկում էր։ Մատրոսկինը հրամայում էր․ «Բռնի՛ր, քը՛ս֊քը՛ս», հորթուկն անմիջապես վազում էր ու սկսում պոզահարել։
Նա լավ պահակ ցուլ էր դառնում։ Եվ ահա մի օր, երբ ամեն մեկն իր գործով էր զբաղված, եկավ փոստատար Պեչկինը։
— Այստե՞ղ է ապրում կատու Մատրոսկինը։
— Ես եմ Մատրոսկինը,— ասում է կատուն։
— Ձեր անունով ծանրոց է ստացվել։ Ահա, տեսեք։ Միայն թե ձեզ չեմ տա, որովհետեւ դուք փաստաթուղթ չունեք։
Քեռի Ֆեոդորը հարցնում է․
— Բա էլ ինչո՞ւ ես բերել։
— Որովհետեւ կարգն այդպես է։ Ծանրոց է եկել, ուրեմն պարտավոր եմ բերել։ Իսկ քանի որ փաստաթուղթ չունեք, պետք է չտամ։
Կատուն գոռում է․
— Տվեք ծանրոցը։
— Ի՞նչ փաստաթուղթ ունեք,— ասում է փոստատարը։
— Թաթեր, պոչ եւ բեղեր։ Ահա իմ փաստաթուղթը։
Բայց վեճի մեջ Պեչկինին չես հաղթի։
— Փաստաթղթերի վրա միշտ կնիք է լինում եւ համար։ Իսկ ձեր պոչի վրա համար կա՞։ Բեղերն էլ հեշտությամբ կարելի է կեղծել։ Այնպես որ ստիպված եմ ծանրոցը ետ ուղարկել։
— Բա հետո ի՞նչ կլինի,— հարցնում է Քեռի Ֆեոդորը։
— Չգիտեմ։ Միայն թե հիմա ամեն օր ես ձեր տուն կգամ։ Կբերեմ ծանրոցը, կհարցնեմ փաստաթղթերի մասին եւ ետ կտանեմ։ Այդպես երկու շաբաթ շարունակ։ Իսկ քանի որ ծանրոցը ոչ ոք չի ստանա, ետ կգնա քաղաք։
— Եվ դա ճի՞շտ կլինի,— հարցնում է տղան։
— Կարգն այդպես է,— պատասխանում է Պեչկինը։— Գուցե ես ձեզ շատ եմ սիրում, գուցե լաց էլ կլինեմ։ Բայց կարգը խախտել չեմ կարող։
— Նա լաց չի լինի,— ասում է Շարիկը։
— Դա արդեն իմ գործն է,— ասում է Պեչկինը։— Կուզեմ՝ լաց կլինեմ, կուզեմ՝ չէ։ Ես ազատ մարդ եմ։— Ասաց ու գնաց։
Մատրոսկինը կատաղությունից ուզում էր Գավրյուշային բաց թողնել նրա վրա, բայց Քեռի Ֆեոդորը թույլ չտվեց։ Նա ասաց․
— Ահա թե ինչ եմ մտածել։ Կգտնենք Պեչկինի արկղի նման մի արկղ ու վրան ամեն ինչ կգրենք։ Ե՛վ մեր հասցեն, ե՛ւ ետհասցեն։ Կկնքենք ու պարանով կկապենք։ Երբ Պեչկինը գա, թեյ կհյուրասիրենք, իսկ արկղները կվերցնենք ու կփոխենք։ Ծանրոցը մեզ մոտ կմնա, իսկ դատարկ արկղը կուղարկեն գիտնականներին։
— Իսկ ինչո՞ւ դատարկ,— ասում է Մատրոսկինը։— Արկղում սունկ կդնենք կամ ընկույզ։ Թող գիտնականները նվեր ստանան։
— Ուռա՜,— գոռում է Շարիկը։ Եվ ուրախությունից իր մոտ է կանչում Գավրյուշային․— Գավրյուշա, եկ ինձ մոտ։ Տո՛ւր թաթդ։
Գավրյուշան ոտքը մեկնում է եւ սկսում պոչն այս ու այն կողմ շարժել, ճիշտ շան նման։
Այդպես էլ արեցին։ Վերցրին մի արկղ եւ մեջը սունկ ու ընկույզ լցրին։ Նամակ էլ գրեցին․
«Սիրելի գիտնականներ․
Շնորհակալություն ծանրոցի համար։ Ցանկանում ենք ձեզ առողջություն, նոր գյուտեր։ Եվ հատկապես ամեն տեսակ հայտնագործություններ»։
Տակն էլ ստորագրեցին․
«Քեռի Ֆեոդոր՝ տղա։
Շարիկ՝ որսորդական շուն։
Մատրոսկին՝ տնտեսական գործերով զբաղվող կատու»։
Հետո գրեցին հասցեն, ամեն ինչ արեցին այնպես, ինչպես պետք էր, եւ սպասեցին Պեչկինին։ Գիշերը նույնիսկ քնել չկարողացան։ Անընդհատ մտածում էին․ կհաջողվի՞ իրենց բռնած գործը, թե ոչ։
Առավոտյան կատուն կարկանդակ թխեց, Քեռի Ֆեոդորը թեյ պատրաստեց։ Իսկ Շարիկն ու Գավրյուշան շուտ֊շուտ դուրս էին վազում, տեսնեն՝ գալի՞ս է արդյոք Պեչկինը, թե ոչ։ Եվ ահա Շարիկը վազում է տուն․
— Գալիս է։
Պեչկինը մոտենում է դռանն ու թակում։
Ճայակը պահարանի վրայից հարցնում է․
— Ո՞վ է․
Պեչկինը պատասխանում է․
— Ես եմ, փոստատար Պեչկինը։ Ծանրոց եմ բերել։ Բայց չեմ տա։ Որովհետեւ փաստաթուղթ չունեք։
Մատրոսկինը դուրս է գալիս արտասանդուղք եւ հանգիստ ասում․
— Իսկ մեզ պետք էլ չի։ Մենք այդ ծանրոցը չենք վերցնի։ Ինչների՞ս է պետք գուտալինը։
— Ի՞նչ գուտալին,— զարմանում է Պեչկինը։
— Սովորական։ Որով կոշիկներ են մաքրում,— բացատրում է կատուն։— Այդ ծանրոցում հավանաբար գուտալին է։
Պեչկինը նույնիսկ աչքերն է չռում․
— Այդ ո՞վ է ձեզ այդքան գուտալին ուղարկել։
— Քեռիս է ուղարկել,— բացատրում է կատուն։— Նա գուտալինի գործարանում է ապրում, պահակի մոտ։ Չորս կողմը գուտալին է, չգիտի ինչ անի։ Եվ ահա ուղարկում է, ում պատահի։
Պեչկինը նույնիսկ շփոթվում է։ Իսկ Շարիկը մոտենում է ծանրոցին, հոտոտում է ու ասում․
— Ոչ, արկղում բոլորովին էլ գուտալին չէ։
Պեչկինն ուրախանում է․
— Այ, տեսնո՞ւմ եք, գուտալին չէ։
— Օճառ է,— ասում է Շարիկը։
— Ի՞նչ օճառ,— գոռում է Պեչկինը։— Գլուխս մի՛ տարեք։ Ինչո՞ւ են ձեզ այդքան օճառ ուղարկել։ Ինչ է, բաղնի՞ք եք բացելու։
— Եթե օճառ է,— ասում է Քեռի Ֆեոդորը,— ուրեմն մորաքույրս է ուղարկել՝ Զոյա Վասիլեւնան։ Նա օճառի գործարանում որպես փորձարկող է աշխատում։ Օճառ է փորձարկում։ Նրան ավտոբուս էլ չի կարելի նստել։ Հատկապես անձրեւի ժամանակ։
— Ինչո՞ւ,— հարցնում է Պեչկինը։
— Անձրեւի ժամանակ նա ամբողջովին օճառի փրփուրով է ծածկվում։ Ավտոբուսը լիքն է մարդկանցով, հենց որ սեղմում են նրան, անմիջապես դուրս է թռչում։ Մի անգամ էլ վեցերորդ հարկից աստիճաններով սահել է մինչեւ առաջին հարկ։
Այստեղ էլ Շարիկն է հարցնում․
— Ինչո՞ւ։
— Որովհետեւ հատակը լվացել էին։ Աստիճանները թաց են եղել։ Իսկ նա էլ ախր սոթլիկ է, օճառված։
Լսում է Պեչկինն ու ասում․
— Օճառ է այստեղ, թե ոչ, միեւնույն է, ծանրոցը չեմ տա։ Որովհետեւ փաստաթուղթ չունեք։ Եվ ընդհանրապես, իզուր եք գլուխս տանում։ Ես հիմար չեմ։— Ու թխկթխկացնում է գլխին։
Իսկ ճայակը լսում է թխկթխկոցն ու հարցնում․
— Ո՞վ է։
— Այդ ես եմ, փոստատար Պեչկինը։ Ծանրոց եմ բերել ձեզ համար։ Այսինքն՝ ոչ թե բերել եմ, այլ տանում եմ։ Իսկ դու, բլբլան, ձայնդ կտրիր։
Կատուն նրան ասում է․
— Դե լավ, մի՛ բարկացեք։ Ավելի լավ է, եկեք թեյ խմենք։ Կարկանդակ եմ թխել։
Պեչկինն անմիջապես համաձայնում է․
— Կարկանդակ շատ եմ սիրում։ Եվ ընդհանրապես ձեր տունն էլ եմ շատ սիրում։
Նրան սեղանի մոտ են տանում։ Բայց Պեչկինը խորամանկն է։ Ծանրոցից չի բաժանվում։ Նույնիսկ աթոռի փոխարեն ծանրոցի վրա է նստում։
Այդ ժամանակ Քեռի Ֆեոդորը կոնֆետը դնում է սեղանի մյուս ծայրին։ Որպեսզի Պեչկինը կոնֆետի պատճառով ստիպված վեր կենա արկղի վրայից։ Բայց Պեչկինին չես խաբի։ Նա ծանրոցի վրայից վեր չի կենում, այլ խնդրում է․
— Ա՛յ, այն կոնֆետներն ինձ տվեք։ Դրանք շատ լավն են։
Դրան տեսեք, կոնֆետ է ուզում ուտել։ Բայց այդ պահին ճայակը փրկում է դրությունը։ Պեչկինը երկու կոնֆետ է դնում ծոցագրպանը, որպեսզի տուն տանի։ Իսկ ճայակը նստում է նրա ուսին եւ թռցնում կոնֆետները։ Փոստատարը բղավում է․
— Վերադարձրու, դրանք իմ կոնֆետներն են։
Ու ճայակի ետեւից է ընկնում։ Ճայակը թռչում է խոհանոց։ Պեչկինը՝ նրա ետեւից։ Այդ պահին էլ Մատրոսկինը փոխում է ծանրոցը։ Կոնֆետները ձեռքին՝ Պեչկինը ետ է վազում ու նորից նստում ծանրոցի վրա։ Բայց սա արդեն ուրիշ ծանրոց է։
Վերջապես նրանք ամբողջ թեյը խմում են ու կարկանդակներն էլ ուտում։ Իսկ Պեչկինը, միեւնույն է, տեղից չի շարժվում։ Մտածում է, թե էլի որեւէ բան կտան ուտելու։ Շարիկն ակնարկում է․
— Փոստ գնալու ժամանակը չէ՞։ Թե չէ շուտով կփակվի։
— Թող փակվի։ Եվ իմ բանալին ունեմ։
Մատրոսկինն ասում է․
— Ինձ թվում է, որ ձեր տան սալօջախը անջատված չէ։ Շատ հնարավոր է, որ հրդեհ ընկնի։
— Ես սալօջախ չունեմ,— պատասխանում է Պեչկինը։
Այդ ժամանակ Շարիկը Քեռի Ֆեոդորին հարցնում է․
— Կարելի՞ է, ես նրան ուղղակի կծեմ Ինչո՞ւ չի գնում։
Իսկ Պեչկինը լավ լսողություն ուներ։ Ու ամեն ինչ լսում է։
— Ահա թե ինչ,— ասում է նա։— Ես ձեզ մոտ մաքուր սրտով եմ եկել, իսկ դուք ուզում եք ինձ կծել, հա՞։ Խնդրեմ։ Սրանից հետո ծանրոցն էլ չեմ բերի։ Հենց վաղը ես կուղարկեմ։
Նրանց էլ հենց այդ էր պետք։ Երբ Պեչկինը գնաց, փակեցին դուռն ու ծանրոցը բացեցին։
