Changes
/* VIII */
Քորալայնը դրեց գնդիկը այն գրպանը, որտեղ առաջին հոգին էր։ Նա գտավ դուռը ու ամբողջ ուժով հրեց այն։ Դուռը բացվեց։
==IX==
Դրսում պատկերը փոխվել էր։ Գալարվող, խիտ մառախուղի մեջ չէին երևում ոչ ուրվագծերը, ոչ էլ ստվերները։ Տունը կարծես փոքրացել ու ծռվել էր։ Քորալայնին թվաց, որ նա հպվել է գետնին ու նայում է իրեն ներքևից։ Դա արդեն ոչ թե տուն էր, այլ միայն տան նախագիծ, որի հեղինակը հաստատ բարի մարդ չէր։
Նրա ձեռքին մի կտոր սարդոստայն էր կպել։ Քորալայնը զզվանքով թափ տվեց այն։
Մյուս մայրիկը ձեռքերը խաչած, կանգնել էր տան առջևի խոտի վրա ու սպասում էր իրեն։ Սև կոճակ֊աչքերը ոչինչ չէին արտահայտում, բայց սեմղված շրթունքները վկայում էին այն մասին, որ նա շատ զայրացած է։
Տեսնելով աղջկան նա մեկնեց իր երկար սպիտակ ձեռքը ու մատով կանչեց նրան։ Քորալայնը մոտեցավ։
Մյուս մայրիկը լռում էր։
― Ես արդեն գտել եմ երկու երեխայի հոգի, ― ասաց նա, ― հիմա փնտրելու եմ երրորդը։
Մյուս մայրիկը չպատասխանեց, հնարավոր է, որ նա նույնիսկ չլսեց Քորալայնի ասածը։
― Ես կարծում էի, որ դա կհետաքրքրի քեզ, ― ասաց Քորալայնը։
― Շնորհակալություն Քորալայն, ― սառնորեն պատասխանեց մյուս մայրիկը։ Թվում էր, նրա ձայնը գալիս է ոչ թե բերանից, այլ մառախուղի միջից, տանից, կամ երկնքից։ Հետո նա ավելացրեց․ ― Չէ՞ որ դու գիտես, որ ես քեզ սիրում եմ։
Իր համար անսապասելի Քորալայնը գլխով արեց։ Մյուս մայրիկը չէր խաբում, նա իրոք սիրում էր իրեն։ Բայց սիրում էր այնպես, ինչպես ագահ մարդր փողը, ինչպես հրեշը իր ոսկին։ Կամ այնպես, ինչպես սիրում են մի կենդանու, որին վերցրել են զվարճության համար։
― Ինձ պետք չէ քո սերը։ ― Քեզանից ինձ ոչինչն հարկավոր չէ։
― Նույնիսկ հուշո՞ւմ, ― հարցրեց մյուս մայրիկը։ ― Դու հիանալի էիր, բայց ինձ թվում է, որ փոքրիկ օգնությունը քեզ չէր խանգարի։
― Ես ամեն ինչ ինքնուրույն կանեմ, ― պատասխանեց Քորալայնը։
― Իհարկե, ― քմծիծաղ տվեց մյուս մայրիկը։ ― Իսկ եթե ցանկանաս փնտրել առաջի հարկի դատարկ բնակարանում ու դուռը փակ լինի, ի՞նչ ես անելու այդ դեպքում։
Քորալայնը մի փոքր խորհեց, հետո հարցրեց․ ― Իսկ որտե՞ղ է բանալին։
Մյուս մայրիկը պարուրված էր իր ստեղծած մտացածին աշխարհի մառախուղով։ Մազերը այնպես էին շարժվում գլխի շուրջը, կարծես ինքնուրույն ու կենդանի էակներ լինեին։ Հանկարծ նա բացեց բերանը ու այնտեղից հանեց լեզվի վրա գտնվող պղնձե բանալին։
― Ահա այն, ― ասաց մյուս մայրիկը։ ― Քեզ պետք կգա այնտեղ մտնելու համար։
Մյուս մայրիկը նետեց բանալին Քորալայնին։ Աղջիկը բռնեց այն, նույնիսկ չհասցնելով որոշել պետք է այն իրեն, թե ոչ։ Բանալին խոնավ էր։
Հանկարծ սառը քամի փչեց։ Քորալայնը ցնցվեց ու ետ նայեց, բայց մյուս մայրիկը արդեն չկար։
Նա շրջանցեց տունը ու կանգ առավ դատարկ բնակարանի դռան առջև։ Այս տան բոլոր դռների նման նա ևս ներկված էր կանաչ ներկով։
― Մյուս մայրիկը ամենևին էլ չի պատրաստվում քեզ օգնել, ― շշնջաց նրա ականջին մի աներևույթ ձայն։ ― Նրանից ոչ մի լավ բան չսպասես։ Դա միայն հնարք է։
Քորալայնը մտածեց և պատասխանեց․
― Կարծում եմ, դու ճիշտ ես։
Հետո դրեց բանալին կողպեքի անցքի մեջ ու պտտեց այն։ Դուռը անաղմուկ բացվեց, Քորալայնը ներս մտավ։
Բնակարանի պատերը կաթնագույն էին։ Հին փայտե հատակի վրա փոշի էր նստած, բայց պահպանվել էին երբեմն եղած գորգերի հետքերը։ Կահույք նույնպես չկար։ Այնտեղ, որտեղ կահույք էր եղել նույնպես մնացել էին հետքեր։ Պատերը մերկ էին, նախկինում նկարներ կամ լուսանկարներ կախած տեղերում, երևում էին գունաթափ ուղղանկյունիներ։ Այնպիսի լռություն էր տիրում, որ Քորալայնին թվում էր, թե լսում է փոշու շրշույնը օդում։
Նա վախենում էր, որ ինչ֊որ մեկը անսպասելի կհարձակվի իր վրա ու սկսեց շվշվացնել։ Նրան թվում էր, որ դա ինչ֊որ կերպ կխանգարի հարձակվողին։
Նա մտավ դատարկ խոհանոցը, հետո լոգարանը։ Չուգունե լոգարանի հատակին կատվի չափսի մի սատկած սարդ կար։ Ուրիշ ոչինչ այնտեղ չկար։ Նա մի սենյակ էլ մտավ, որը երևի թե ննջարան էր եղել։ Նա հասկացավ այդ այն հետքից, որը թողել էր մահճակալը։ Հատակի վրա նա նկատեց մի մեծ մետաղյա օղակ։ Նա կանգնեց ծնկների վրա ու ամբողջ ուժով քաշեց օղակը։
Դանդաղ ու դժվարությամբ հատակի քառակուսի հատվածը բարձրացավ։ Ներքևում մութ էր։ Քորալայնը կռացավ ու գտավ անջատիչը, միացրեց այն հույս չունենալով, որ կաշխատի։ Բայց ինչ֊որ տեղ ներքևում լույս վառվեց, և հատակի անցքը լուսավորվեց թույլ դեղին լույսով։ Աստիճանները դեպի ներքև էին տանում։
Քորալայնը գրպանից հանեց անցքով քարը։ Նա ուշադիր զննեց նկուղը անցքի միջով, բայց ոչինչ չտեսնելով քարը նորից դրեց գրպանը։
Թաց կավի ու քացախ հիշեցնող ինչ֊որ բանի հոտ էր գալիս։ Իջնելիս Քորալայնը տագնապով նայում էր վերևում մնացած դռանը։ Դուռը այնքան ծանր էր, որ եթե փակվեր, նա էլ երբեք չէր կարողանա դուրս գալ նկուղից։ Երբ իջավ, ևս մի հին երկաթյա անջատիչ տեսավ։ Նա սեղմեց այն, անջատիչը չրխկաց ու ցածր առաստաղի տակ վառվեց լարից կախված լամպը։ Լույսը ուժեղ չէր, բայց հնարավորություն էր տալիս զննել ճաքճքած պատի վրայի նկարները։ Նրանք կարծես անավարտ էին։ Դա աչքեր էին ու խաղողի ողկույզների նման մի բան։ Նրանց տակ նկարված էին ինչ֊որ արարածներ։
Անկյունում աղբ էր թափված․ հին թղթերով լցված ստվարաթղթե տուփեր, ու փտած վարագույրներ։ Նրա ոտքերի տակ ինչ֊որ բան խրթխրթաց։ Տհաճ հոտը ուժեղացավ։ Նա արդեն ուզում էր դուրս գալ նկուղից, երբ հանկարծ վարագույրի տակից ցցված մի ոտք տեսավ։ Շունչը պահելով (նրա քթին խփեց թթված գինու ու խմորի տհաճ հոտը), նա ետ քաշեց խոնավ կտորները և տեսավ ինչ֊որ բան, որի ուրվագիծը հիշեցնում էր մարդկային մարմին։
Քորալայնը միանգամից չհասկացավ, թե դա ինչ էակ է։ Էակը գունատ էր ու թրթուրի նման փքված, ճյուղերի նմանվող բարակ ոտքեր ու ձեռքեր ուներ։ Նրա դեմքը դիմագծեր չուներ, այն հարթ էր բարձրացած թթխմորի նման։ Աչքերի փոխարեն մեծ, սև կոճակներ էին։
Զզվանքից ու սարսափից Քորալայնը ճչաց։ Արթնանալով այդ ձայնից, էակը սկսեց շարժվել։ Քորալայնը սարսափից տեղում մեխվեց։ Էակը շրջեց գլուխը։ Նրա աչքերը կանգ առան Քորալայնի վրա։ Շրթունքներ չունեցող երեսի վրա հանկարծ բացվեց բերանը և հայրիկի ձայնին նմանվող ձայնը շշնջաց․
― Քորալայն․․․
Դե ինչ, ― ասաց Քորալանը էակին, որը մի ժամանակ նրա մյուս հայրիկն էր, ― դեռ լավ է, որ դու ինձ վրա չհարձակվեցիր։
Ոչինչ չասելով, արարածը սպիտակ կավից, բարակ ձեռքերով իր դեմքի վրա քթի նման մի բան սարքեց։
― Ես փնտրում եմ ծնողներիս ու երեխաներից մեկի գողացված հոգին։ Նրանք այստե՞ղ են։
― Այստեղ բացի խոնավությունից, փոշուց ու մոռացվածությունից՝ ոչինչ չկա, ― մրթմրթաց էակը։
Նա շատ մեծ էր ու գունատ։ «Ինչ անճոռնի է նա, ― մտածեց Քորալայնը, ― և ինչ դժբախտ»։ Նա նորից մոտեցրեց աչքերին քարը ու շուրջը նայեց։ Նա ոչինչ չգտավ։ Էակը չէր խաբում։
― Քեզ երևի փակել են այստեղ, պատժելով այն բանի համար, որ դու չափից ավելի բան ասացիր ինձ, ― խղճաց նրան Քորալայնը։
Էակը մտածմունքի մեջ ընկավ, հետո գլխով համաձայնության նշան արեց։ Քորալայնը չէր կարողանում հավատալ, որ որդի նմանվող այս էակին կարող էր նմանեցնել իր հայրիկին։
― Ներիր ինձ, ես շատ եմ ափսոսում, ― ասաց Քորալայնը։
― Դա նրան այնքան էլ դուր չեկավ, պատասխանեց էակը, որը մի ժամանակ նրա մյուս հայրիկն էր։ ― Դու նրան հունից հանեցիր։ Իսկ երբ նա դուրս է գալիս հունից, նա իր չարությունը ուրիշի վրա է թափում։ Այդպիսին է նրա բնավորությունը։
Քորալայնը շոյեց նրա ճաղատ գլուխը։
― Հիմարիկ, ― ասաց նա։ ― Մյուս մայրիկը օգտագործեց քեզ և դեն նետեց։
Էակը այնպես թափահարեց գլուխը, որ նրա ձախ կոճակ֊աչքը պոկվեց ու գլորվեց բետոնե հատակով։ Նա շփոթված շրջեց գլուխը, որպեսզի գտնի տեսադաշտից կորած աղջկան։ Տեսնելով նրան, դժվարությամբ բացեց բերանը ու արագ ասաց․
― Փախիր։ Նա ուզում է, որ դու ընդմիշտ մնաս այստեղ, որպեսզի չկարողանաս հաղթել խաղը։ Նա ստիպում է ինձ ցավ պատճառել քեզ։ Ես չեմ կարող դիմադրել։
― Կարող ես, ― ասաց Քորալայնը։ ― Պետք է ավելի խիզախ լինես։
Նա շուրջը նայեց․ էակը գտնվում էր իր ու աստիճանների միջև։ Քորալայնը պատին սեղմվելով գնաց դեպի աստիճանները։ Էակի մարմինը այնպես ոլորվեց, կարծես նա ոսկորներ չուներ։ Էակը մեծացավ, ու թվում էր վերջապես արթնացավ։
― Ավաղ, ― ասաց էակը, ― ես չեմ կարող դիմադրել։
Նա նետվեց Քորալայնի կողմը լայն բացելով անատամ բերանը։
Քորալայնը շատ քիչ ժամանակ ուներ ճիշտ որոշում կայացնելու համար։ Նա մեկնեց ձեռքը, բռնեց նրա աչք֊կոճակը և ամբողջ ուժով քաշեց։ Աչքը պոկվեց, ընկավ նրա ձեռքից, ու գլորվեց հատակին։
Էակը տեղում կանգնած մնաց։ Նա անօգնական պտտում էր գլուխը, հետո բացեց իր ահռելի բերանը, ոռնաց, ու թռավ այնտեղ, ուր քիչ առաջ կանգնած էր Քորալայնը։
Բայց Քորալայնը արդեն այնտեղ չէր։ Նա անաղմուկ բարձրանում էր սարսափելի նկուղից դուրս տանող աստիճաններով, անընդհատ նայելով ներքևում մնացած հրեշին, որը պատերին դիպչելով փնտրում էր իրեն։ Հետո, կարծես ինչ֊որ մեկի հրամանը կատարելով, էակը կանգ առավ ու թեքեց գլուխը։ ― «Նա ականջ է դնում», ― մտածեց Քորալայնը։ ― Պետք է շատ անաղմուկ լինել։ Նա մի քայլ էլ արեց ու սայթաքեց։ Էակը լսեց այդ ձայնը, թեքեց գլուխը Քորալայնի կողմը և կանգ առավ ուժերը հավաքելու համար։ Հետո կայծակնային արագությամբ, օձի նման նետվեց այնտեղ, որտեղ կանգնած էր Քորալայնը։ Քորալայնը մի շնչով անցավ մնացած աստիճանները, դուրս թռավ փոշոտ ննջարանը ու հրեց դուռը։
Դուռը աղմուկով փակվեց։ Ներքևից լսվեց հարվածի ձայն, կարծես ինչ֊որ մեկը բախվել էր նրան։ Դուռը ցնցվում էր, բայց դիմանում էր։
Քորալայնը դուրս եկավ բնակարանից, կողպեց դուռը, բանալին դրեց դռան առջևի փալասի տակ։
Նա համոզված էր, որ մյուս մայրիկը սպասում է իրեն, բայց բակում ոչ ոք չկար։
Քորալայնը շատ էր ուզում տուն վերադառնալ։ Նա համոզում էր իրեն, որ շատ քաջ է։ Համոզելով իրեն նա ուղղվեց տան այն կողմը, որը թաքնված էր մառախուղի մեջ ու անիրական էր թվում։
