Էլֆը տարավ նրան Փինի կողքը, պառկեցրեց խոտե անկողնում։ Ֆրոդոն իսկույն մեռածի պես քնեց։
====Գլուխ չորորդհինգերորդ. Ուղիղ դեպի սնկերըԴավադրությունը բացահայտվում է====
[[Պատկեր:A Short Cut to Mushroomsconspiracy unmasked.jpg|300px|thumb|right]]Ֆրոդոն արթնացավ զարմանալիորեն թարմ ու առույգ։ Նա պառկած էր համարյա գետնին դիպչող ճյուղերի հովանու տակ― Դե ինչ, բուրավետ խոտերից ու պտերից պատրաստված անկողնումմենք էլ կշտապենք, որը փափուկ էր ու հարմարավետ։ Թրթռացող կանաչ տերևների միջով― ասաց Մերին։ ― Արդեն հասկացա, որոնց դեռևս չէր դիպել աշնան դեղնությունըոր ձեզ հետ ինչ-որ արտասովոր բան է կատարվել, թափանցում էր արևը։ Նա ձգվեց ու ճարպկորեն դուրս թռավ իր կանաչ ապաստարանից։ բայց ժամանակ չկորցենք՝ հետո կխոսենք։
Սեմը նստած Եվ հոբիթներն իջան դեպի Լաստանավ տանող ուղին, որը հարթ էր խոտին, անտառի եզրին։ Փինը զննում խնամված, և մեծ-մեծ սպիտակ քարերով սալարկված։ Մի հարյուր քայլից ճանապարհը դուրս եկավ գետի ափ, լայն նավամատույցի մոտ: Ալիքների վրա օրորվում էր երկինքն ու գուշակում եղանակը։ Էլֆերը գնացել էին։ ծանրաքաշ գերանակապ լաստանավը։ Նավամատույցի հենացցերը սպիտակին էին տալիս երկու բարձր լապտերների լույսից։ Դեպի ափ էր սողում սպիտակավուն մեգը, բայց ջուրն առջևում սև էր, թեև ափամերձ եղեգների արանքում մառախուղի կաթնագույն խոպոպներ կային։ Գետի այն կողմում մառախուղը նոսրանում էր։
― Նրանք մեզ միրգՄերին առաջինն անցավ կամրջակով՝ իր հետևից տանելով պոնիին. նրա հետևից իջան մնացածները։ Նա անշտապ հետ հրվեց երկար ձողով, խմիչք և լաստանավի ու հաց են թողելնավամատույցի արանքով սահեցին Բրենդիդուիմի հզոր, ― ասաց Փինը։ ― Արի նախաճաշիրդանդաղահոս ջրերը։ Արևելյան ափը զառիվայր էր. նավամատույցից սկիզբ էր առնում լապտերների առկայծող շղթայով ուրվագծվող ոլոր-մոլոր ճանապարհը, հացը դեռ շատ թարմ է։ Առանց քեզ էլ բոլորը հուպ կտայի, բայց Սեմն ուղղակի բերանիցս խլում է։ որը բարձրանում էր Բրենդիդուիմյան Թեք բլուրը։ Բլրի վրա մառախուղի մեջ իրար աչքով էին անում կարմիր ու դեղին կրակները։ Այդ Բրենդիաշենի՝ Բրենդիբաքերի հինավուրց կալվածքի լույսերն էին:
Ֆրոդոն նստեց Սեմի կողքին Շատ վաղուց Գորհենդադ Ծերունբաքը՝ Ծերունբաքերի (որը Հոբիթստանի ամենահին տոհմերից է) տոհմավագը, որոշեց անցնել գետի մյուս ափը և այնտեղ հիմնավորվել՝ մինչև այդ պահը գետը համարվում էր Հոբիթստանի արևելյան սահմանը: Նա կառուցեց Բրենդիաշենը (ավելի ճիշտ փորեց), փոխեց տոհմանունը, իրեն հռչակեց Բրենդիբաք ու սկսեց ուտել։ դարձավ այդ փոքրիկ և Հոբիթստանից համարյա անկախ մարզի տեր ու տիրականը: Նրա տոհմն աճում ու աճում էր ինչպես նրա օրոք, այնպես էլ նրանից հետո, և տարիների ընթացքում բլրի մեջ ազատ տարածք չմնաց: Երբ բլրի հնարավորությունները վերջացան, Բրենդիբաքերն սկսեցին մոտակա՝ Նապաստակի բլուրների վրա բույներ, ապա նաև տներ կառուցել: Այդպես սկսվեց Բրենդիդուիմքի՝ գետի և Հավերժական Անտառի միջև ընկած տարածքի պատմությունը։ Այստեղի գլխավոր գյուղը, որը հիմնվել էր Բրենդիաշենի հետևի բլուրների վրա, կոչվում էր Բաքմորի։
― ԴեԱմբարների բնակիչները բարեկամություն էին անում Բրենդիբաքերի հետ, ի՞նչ ենք անելու այսօրև չկար մեկը ով չընդուներ Բրենդիդուիմքի կառավարչի իշխանությունը: Սակայն հին ու բարի Հոբիթստանի բնակիչները Բրենդիբաքերին տարօրինակ ու գրեթե օտարերկրացի էին համարում, ― հետաքրքրվեց Փինը։ չնայած վերջիններս ոչնչով չէին տարբերվում չորս նահանգների ժողովրդից: Բացառությամբ, թերևս, մի սովորության. գետափնյա հոբիթները սիրում էին նավակներով զբոսնել գետում, իսկ ոմանք նույնիսկ լողալ գիտեին:
― Դեպի ԲրենդիդուիմքԱրևելքից սկզբում Բրենդիդուիմքը ոչնչով պաշտպանված չէր, բայց հետո Բրենդիբաքերը բարձր ցանկապատ կառուցեցին և այն էլ շատ արագանվանեցին Դիմադրության Պատնեշ։ Դա մի քանի սերունդ առաջ էր, ― պատասխանեց Ֆրոդոն լիքը բերանով։և այդ ժամանակից ի վեր ցանկապատը հասցրել էր և՛ բարձրանալ վեր, և՛ աճել լայնությամբ՝ այն մշտապես խնամվում էր։ Ցանկապատն սկսվում էր Բրենդիդուիմյան կամրջից, ապա հեռանում էր գետից, բավական լայն աղեղ գծում ու հասնում մինչև այսպես կոչված Գալարի գետաբերան: Ընդհանուր առմամբ, այն ձգվում էր մի քսան լիգ, եթե ոչ ավելի։ Պաշտպանելը՝ պաշտպանում էր, բայց, ցավոք սրտի, ոչ այնքան։ Որոշ տեղերում անտառն արդեն հասել էր Պատնեշին, և Բրենդիդուիմքում գիշերը վրա հասնելուն պես դարպասը կողպում էին, մի բան, որին Հոբիթստանում հավատալ չէին ուզում։
― Իսկ Հեծյալներն էլ մեր կողքիցԼաստանավը դանդաղ լողում էր առաջ։ Գետանցումը միայն Սեմի համար էր նորություն: Հոբիթին տարօրինակ զգացում էր համակել: Նրան թվում էր, հա՞թե ջրի ալիքները բաժանում են իր կյանքը երկու մասի. հետևում, ― ուրախ հարցրեց Փինը՝ առաջացնելով Ֆրոդոյի դժգոհությունը։ մառախուղի մեջ, մնացել էր անցյալը, իսկ առջևում սևին էր տալիս մթին անհայտությունը։ Նա ծոծրակը քորեց ու մտածեց՝ տիտիկ անեիր էլի, քեզ ինչ էր եղել...
Առավոտյան արևի տակ Սև Հեծյալները Փինին ուղղակի երազ էին թվումՎերջապես հոբիթներն իջան ափ։ Մինչ Մերին լաստանավն էր ամրացնում, անհեթեթություն։ Փինը բռնեց պոնիի սանձից և ճանապարհով վերև տարավ։ Սեմը շրջվեց վերջին անգամ նայելու Հոբիթստանին՝ և հանկարծ խռպոտ շշնջաց.
― Ամենայն հավանականությամբ՝ այոՀապա մի նայեք, ― չոր ասաց Ֆրոդոն։ ― Բայց լավ կլիներ մինչև գետը հասնեինք այնպեստեր իմ... Աչքի՞ս է երևում, որ դրանք մեզ չնկատեին։ թե՞...
― Իսկ Գարալդը նրանց մասին որևէ բան բացատրե՞ց քեզ։ Հեռավոր նավամատույցում, լապտերների աղոտ լույսի մեջ հայտնվեց ինչ-որ ստվեր, սև, ասես իրերով լի մի պարկ, որը դրեցին կառանարանի մոտ։ Բայց, ուշադիր նայելով, հոբիթները նկատեցին, որ այն սողում է ու ասես հոտոտում նավամատույցը, իսկ հետո հետ-հետ գնաց ու լապտերների հետևում կորավ մառախուղի մեջ։
― Այնպես, որոշ բան, ակնարկներով ու հանելուկներովԱյս ինչ նորություններ են Հոբիթստանում, ― խուսափեց Ֆրոդոն։ աչքերը չռեց Մերին։
― Դու հարցրի՞ր՝ ինչու են նրանք հոտոտում։ Դա մեզ է կրկնակոխ հետևում, ― ասաց Ֆրոդոն, ― առայժմ ավելին մի հարցնիր... Արա՜գ...
― Մենք մանրամասների մեջ չմտանքՀոբիթները ճանապարհով վազեցին վերև, ― ասաց Ֆրոդոն լիքը բերանով։ ապա շրջվեցին ու հետ նայեցին, բայց հանդիպակաց ափը կորել էր մառախուղի մեջ և ոչինչ չէր երևում։
― Իսկ հարկավոր էր։ Իմ կարծիքովՇնորհակալություն, դա բոլոր գաղտնիքների բանալին է։ գոնե արևմտյան ափին նավակներ չկան, ― ասաց Ֆրոդոն։ ― Իսկ ձիով կարելի՞ է գետն անցնել։
― Եթե իրոք այդպես Մինչև Բրենդիդուիմյան կամուրջ քսան լիգ է, ապա Գարալդը քեզ մի ավելորդ բառ անգամ չէր ասի. ստիպված է գնալ այնտեղ կամ գետը անցնել լողալով, ― կտրեց Ֆրոդոն։ ասաց Մերին։ ― Եվ առհասարակ հանգիստ թող ինձ։ Ինչու՞ պետք Միայն թե կյանքումս չեմ լսել, որ այստեղ ձիերով գետն անցնեն։ Իսկ ո՞վ է հանգիստ հաց ուտելու փոխարեն քո հարցերի տարափին պատասխանեմ: Ու վերջապես թո՛ղ մտածեմ։ այդ ձիավորը...
― Ուտելու ժամանա՞կ ես մտածելուՀետո կասեմ, ― զարմացավ Փինը։ ― Հանկարծ շատ կմտածես։երբ դուռը կողպենք։
Նա վեր կացավ ու գնաց բացատի զառիվայր կողմը։ ― Հետո է, թող հետո լինի։ Դու և Փինը ճանապարհը գիտեք, իսկ ես պոնիով գնամ Գիրուկի մոտ, ախր ձեզ դեռ ընթրիք էլ պետք է տրվի։
Իսկ Ֆրոդոն իսկապես մտածում էր― Ճիշտն ասած, որ պայծառԱնգեղի մոտ արդեն ընթրել ենք, ― ասաց Ֆրոդոն, նույնիսկ չափազանց պայծառ առավոտ է՝ հետապնելու համար շատ հարմար։ Գարալդի ասածները նրա մտքից չէին հեռանում: Բացատի մյուս ծայրից լսվում էր Փինի բարձր գոռոցը։ Նա թռչկոտում էր խոտերի մեջ ու երգում։ ― բայց կարող ենք մեկ անգամ էլ։
«Էսպես չի լինի... Ախր նրանց ինչին է պետք... ― ինքն իր մեջ որոշեց Ֆրոդոն։ ― Մի բան է նրանց հետդ Հոբիթստանում ման տալը՝ քեզ համար կեր ու խմիրԱ՜յ թե շատակերն եք, ուրախ զբոսնիր։ Իսկ օտարության մեջ սովահար լինել ու տանջվել՝ դա արդեն բոլորովին ուրիշ է: Ոչտուր այստեղ զամբյուղը, ես նրանց չեմ վերցնի, եթե նույնիսկ իրենք ցանկանան էլ։ Ինձ է վիճակված, ես էլ պետք է պատասխան տամ։ Սեմին էլ չի կարելի...»։ ― պահանջեց Մերին և անհետացավ մթության մեջ։
Նա նայեց Սեմ ԳեմջիինՄինչև Ճագարի Գերան այնքան էլ մոտիկ չէր։ Հոբիթները ձախ կողմում թողեցին Բրենդիաշենի Թեք բլուրը և դուրս եկան ճանապարհ, որը Բրենդիդուիմյան կամրջից ձգվում էր դեպի հարավ։ Կես լիգ գնալուց հետո թեքվեցին աջ, ևս երկու լիգ սայլուղով, ու մոտեցան խիտ ցանկապատի մեջ երևացող նեղ դարպասին։ Տունը մթության մեջ չէր երևում. այն փողոցից հեռու էր և նրանց հայացքները հանդիպեցին։ շրջապատված էր ցածրիկ ծառերով, որոնք աճում էին ցանկապատի հենց հետևում: Մյուսներից առանձնացած էր, որի համար և ընտրվել էր՝ երբ կուզես արի, երբ կուզես՝ գնա, ոչ ոք չի նկատի: Դա մի հնաոճ գյուղական տնակ էր՝ կառուցված այնպես, որ որքան հնարավոր է հոբիթական բույն հիշեցնի. գետնամած, ճիմածածկ, դուրս պրծած լուսամուտներով և մեծ, կլոր դռնով։
― Ի՞նչ Դարպասից ներս մտնելով՝ մթության մեջ գնացին փափուկ, կանաչ կածանով։ Պատուհանների փեղկերից լույսի նշույլ անգամ չէր թափանցում. այնպիսի տպավորություն էր, թե տունը դատարկ էու անբնակ։ Ֆրոդոն թակեց: Բացեց Գիրուկ Կուղբոնցը, Սեմև տան ներսի լույսը լուսավորեց շեմը։ Հոբիթներն արագ ներս մտան, ― հարցրեց նափակեցին բոլոր սողնակներն ու հայտնվեցին մի ընդարձակ նախասենյակում, ― ի՞նչ ես նայում։ Չէ՞ որ ես որը երկու կողմից դռներ ուներ։ Դիմացի միջանցքը գնում եմ Հոբիթստանից, հեռու եմ գնում։ Ճագարի Գերանում, երևի, մեկ օր էլ չմնամ...էր դեպի տան խորքը։ Միջանցքում երևաց Մերին։
― Հետո Դեհ, ի՞նչկասեք, ― հարցրեց նա, ― մենք, ճիշտ է, շատ հապճեպ, բայց աշխատել ենք այնպես անել, տեր իմ...որ ամեն ինչ լինի ինչպես տանը։ Վերջին սայլը երեկ երեկոյան ենք դատարկել՝ այնպիսի թոհուբոհ էր այստեղ։
― Իսկ դու ի՞նչ Ֆրոդոն նայեց շուրջը։ Իսկապես, նման էր իրենց տանը։ Նրա սիրած իրերը՝ Բիլբոյի սիրած իրերը (եթե ճշգրտենք), բոլոր գտել էին իրենց տեղերը, ասես Բեգ-Էնդում լինեին։ Հաճելի, հարմարավետ, խաղաղ... Նա ցավ զգալու աստիճան ուզեց մնալ այստեղ ու ապրել մինչև իր կյանքի վերջին օրերը։ Բարեկամներն այնքան ջանք են թափել իր համար, իսկ ինքը... Հիմա ինչպե՞ս պետք էբացատրի նրանց, որ ինքը շուտով գնալու է, և շատ շուտով, ինձ հե՞տ ես գալու։հենց վաղն առավոտյան։ Բացատրությունն էլ հնարավոր չէ հետաձգել։
― Իհարկե։ Զարմանալի՜ է, ― բացականչեց նա՝ կոկորդին դեմ առած գունդը մի կերպ կուլ տալով։ ― Ասես ոչ մի տեղ էլ չեմ գնացել։
― Վտանգավոր Ճանապարհորդություն է լինելու, Սեմ, շատ վտանգավոր։ Արդեն իսկ վտանգավոր է: Կենդանի վերադառնալու հույս համարյա չկա։ Նրանք ուղեպարկերն իջեցրին մեջքներից ու թիկնոցները կախեցին։ Մերին առաջնորդեց նրանց և միջանցքի վերջում մի դուռ բաց արեց։ Այնտեղ կրակ փայլեց և գոլորշու հոտ եկավ։
― Էդ ժամանակ ես էլ ձեզ հետ հետ չեմ գա, տեր իմ, էդտեղ ինչ կաՄի՞թե բաղնիք է, ― ասաց Սեմը։ հիացավ Փինը։ ― Նրանց ինձ, թե՝ «Տես, հա, մենակ չթողնես նրան»։ Իսկ ես էլ նրանց ասում Ա՜յ թե Մերի եմ. «Բա ոնց, հենց հիմա կլքեմ, սպասեք, որ տեսնեք, բա չէ։ Ախր ես նրա հետ լուսին էլ կգնամ, և թող մի հատ էդ, ոնց էր անունը, Սև Հեծյալները ճամփիս կանգնեն. Սեմ Գեմջիի հետ գործ կունենան, կզղջան»։ Իսկ նրանք ծիծաղում են։ ասել։
― Իսկ ովքե՞ր են նրանքՈ՞ւմ հերթն է, ո՞ւմ մասին ես խոսում։― հարցրեց Ֆրոդոն։ ― Ավագի՞ց սկսենք, թե արագաշարժից։ Դուք այսպես թե այնպես վերջինն եք, տեր իմ Փերեգրին։
― Նրա՞նքՀապա մի վերջ տվեք, էլֆերը― զգաստացրեց նրանց Մերին։ ― Մի սրանց տեսեք, էլ ո՞վ... Գիշերն էր խոսակցությունըորոշել են նոր կյանքը գզվռտոցով սկսել։ Իմացած եղեք, նրանք ձեր մասին ամեն ինչ գիտեն՝ ո՞ւրոր այնտեղ երեք լողաթաս կա և մի կաթսա եռացրած ջուր։ Ի դեպ, ինչի՞ համար գուցե պետք կգա՝ սրբիչ, օճառ և ինչու։ Դե ես էլ չվիճեցի։ Ախայլն։ Դեհ, տեր իմմե՛կ, ի՜նչ ժողովուրդ են... Ա՜յ քեզ բա՜ն...երկո՛ւ, երե՛ք։
― Այո, զարմանալի ժողովուրդ է, ― համաձայնեց Ֆրոդոն։ ― Դե հիմա դու նրանց տեսար՝ դո՞ւր եկան քեզ... ― Դե ոնց ասեմ, տեր իմ, ― մտածկոտ պատասխանեց Սեմը։ ― Ես ի՞նչ, նրանք ինձ պատմածներով էլ էին դուր գալիս։ Բայց Էնպիսին չեն, ինչպիսին պատկերացնում էի։ Նրանք շատ ուրիշ են. և՛ ծեր են, և՛ ջահել, ուրախ և միաժամանակ տխուր՝ գնա Մերին ու հասկացիր։ Ֆրոդոն զարմանքով նայում էր Սեմին, ասես ուզում էր նրա դեմքին տեսնել այն տարօրինակ փոփոխությունները, որոնք կատարվում էին հոբիթի մեջ՝ դատելով նրա խոսքերից։ Էս ի՞նչ է եղել նրանԳիրուկը գնացին խոհանոց վերջին պատրաստությունները տեսնելու: Նախկին Սեմ Գեմջին, որին ինքը գիտեր, այդպես չէր Խոսում: Բայց Սեմի տեսքը նույնն Բաղնիքից աներևակայելի աղմուկ էրտարածվում, միայն թե դեմքը արտասովոր խոհուն էր։ ― Ուրեմնջրի ցայտոցներ, էլ ինչու գնաս Հոբիթստանից, չէ՞ որ արդեն նրանց տեսել ես, ― հարցրեց Ֆրոդոն։ ― Ախր, հասկանո՞ւմ եք, տեր իմ, էս գիշերվանից ես ինչ-որ ուրիշ եմ։ Գիտեմ՝ ճամփան երկար է, տանում է դեպի խավար... Բայց չեմ կարող հետ դառնալ։ Էլֆեր, վիշապներ, լեռներ, էդ բոլորն, իհարկե, շատ լավ է... Բայց հիմա ես մենակ դրա համար չէ, որ գալիս եմ ձեզ հետ։ Էստեղ ուրիշ բան կա։ Ճիշտը որ ասեմ, ես էլ չգիտեմ, թե ինչ: Բայց հաստատ գիտեմ, որ անպայման ձեզ պետք կգամ, և ոչ թե էստեղ՝ Հոբիթստանում... Ես պետք է գնամ էս ճամփան մինչև վերջ... Եթե հասկանում եք, թե ինչի մասին եմ խոսում։ ― Ոչ, չեմ հասկանում, Սեմ։ Բայց Գենդալֆը, կարծես թե, լավ ուղեկից է ընտրել ինձ համար։ Դե լավ, առայժմ միասին կգնանք։ Ֆրոդոն լուռ վերջացրեց նախաճաշը։ Հետո վեր կացավ, շուրջը նայեց գոռոցներ ու կանչեց Փինին։ Վերջինս իսկույն վազելով եկավ։ ― Գնալու ժամանակն է, ― հայտարարեց Ֆրոդոն։ ― Քնեցինք մնացինք, իսկ ճանապարհը երկար է։ ― Այդ դու ես քնել-մնացել, ― ասաց Փինը։ ― Ես հո վաղուց եմ արթնացել, մենք միայն սպասում էինք, թե երբ պիտի դու վերջացնես ուտելն ու մտածելը։ ― Ահա և վերջացրի։ Մենք պետք է որքան կարելի է շուտ հասնենք Բրենդիդուիմյան Լաստանավին։ Բայց չեմ ուզում վերադառնանք ուղի, եկեք կարճ ճանապարհով գնանք։ ― Ուրեմն պետք է թռչել սովորենք, ― արձագանքեց Փինը։ ― Ոտքի ճանապարհ չկա։ ― Կգտնենք, ― ասաց Ֆրոդոն, ― մի կերպ դուրս կգանք։ Լաստանավը գտնվում է Անտառային Օթևանից արևելք, իսկ ճանապարհը թեքվում է դեպի ձախ ու մեծ աղեղ գծում, այ այնտեղ, տեսնո՞ւմ եք։ Այնպես որ, եթե ուղիղ գնանք, քառորդ չափով այն կկրճատենք։ ― Ուշ լինի՝ նուշ լինի, ― առարկեց Փինը։ ― Դժվար տեղանք է, ճահիճ, ճանապարհ չկա, ես հո այնտեղ եղել եմ։ Իսկ եթե դու Սև Հեծյալների վերաբերյալ ես ասում, ապա նրանց հետ ճանապարհին հանդիպես, անտառում, թե դաշտում, միևնույնն է, տարբերություն չկա։ ― Անտառում ու դաշտում թաքնվելը շատ հեշտ է, ― նկատեց Ֆրոդոն։ ― Մեզ ճանապարհին են սպասում, իսկ ճանապարհից դուրս մեկ էլ տեսար իսկի չփնտրեցին էլ։ ― Լավ, ― համաձայնեց Փինը։ ― Գնանք, թռչկոտենք ճիմերի վրայով՝ առջևից դու, քո հետևից՝ մենք։ Միայն թե ափսո՜ս։ Կարող էինք մինչև փակվելը հասնել «Ոսկի թառ», այնտեղ հրաշալի գարեջուր կա, այս տեղերում ամենալավը։ Վաղուց չեմ խմել։ ― Առավել ևս, ― որոշեց Ֆրոդոն։ ― Ուշ լինի՝ նուշ լինի, բայց որ պանդոկ մտար՝ էլ դուրս գալ չի լինի։ Սրան տես, «Ոսկի թառի» վրա է նշան բռնել։ Ոչ, մեզ հարկավոր է մինչև արևի մայր մտնելը հասնել Ճագարի Գերան։ Իսկ դու ի՞նչ կարծիքի ես, Սեմ։ ― Ես ի՜նչ, ոնց որ դուք կասեք, ― հառաչեց Սեմը՝ մտածելով Հոբիթստանի ամենալավ գարեջրի մասին։ ― Ուրեմն, պայմանավորվեցինք, գնացինք դեպի ճահիճներն ու փշերը, ― եզրափակեց Փինը։ Շոգ էր, համարյա ինչպես երեկ, թեև արևմուտքից եկող ամպերն ամպրոպ երգերի պատառիկներ էին խոստանում։ Հոբիթներն իջան խոտածածկ զառիթափ լանջով և սուզվեցին մացառների մեջ։ Նրանք մտադրվել էին Անտառային Օթևանը թողնել ձախ կողմում, կտրել անցնել աջակողմյան բլրի լանջին փռված անտառը և դուրս գալ հարթավայրլսվում: Իսկ այնտեղից՝ ուղիղ գծով գետանցում, լավ է, գոնե էնտեղ խոչնդոտներ չկան, բացի մեկ-երկու առուներից ու ցանկապատներից: Ֆրոդոյի հաշվարկներով ուղիղ գծով գնալու էին մոտ տասնութ մղոն, ոչ ավելի: Մոտիկից մացառուտներն ավելի խիտ դուրս եկան, քան երևում էին հեռվից։ Ոչ մի կածան չկարՀանկարծ Փինի ձայնը խլացրեց մնացած բոլոր ձայները, և ճանապարհորդները գնում էին շատ դանդաղ՝ իրենց հանձնած բախտի քմահաճույքին։ Վերջապես դուրս եկան մի գետակի մոտ, կավահող զառիթափ ափերով՝ ծածկված փշոտ թփուտներով։ Գետը պատնեշում էր ճանապարհը՝ այն անցնելու համար հարկավոր էր ցեխոտվել, քերծվել Մերին ու թրջվել։ Բարեկամները կանգ առան՝ չիմանալով ինչ անել: ― Առայժմ վատ չէ, ― մռայլ նկատեց Փինը։ Սեմը հետ նայեց: Թփուտի արանքներից դեռ երևում էր բլրի կանաչ կատարը, որտեղից նրանք իջան։ ― Տեսե՛ք, ― շշնջաց նա՝ Ֆրոդոյի ձեռքը բռնելով։ Երեքն էլ նայեցին վերև ու բլրի կատարին տեսան սև ձին, իսկ կողքը՝ սև, կորացած կերպարանքը։ Եթե նույնիսկ ուզենային էլ, դեպի հետ ճանապարհ այլևս չկար։ Ֆրոդոն առաջինը կավահողով իջավ ցած, դեպի առափնյա թփուտները։ ― Ահա այսպես, ― ասաց Փինին։ ― Թե՛ դու, թե՛ ես, երկուսս էլ իրավացի ենք։ Կարճ ճանապարհով գուցեև դժվար է ու շատ ժամանակ կկորցնենք, բայց փոխարենը հասցրինք թաքնվել։ Աղվեսի ականջներ ունես, Սեմ, որևէ Գիրուկը լսեցին Բիլբոյի սիրած երգերից մեկը ծածուկ չի՞ հետևում մեզ։ Նրանք քարացան ու շունչները պահեցին: Հետապնդման ձայն չկար։ ― Ձին այդպիսի վայրէջքը չի հաղթահարի, ― հուսադրեց Սեմը։ ― Բայց թե նա, երևում է, հասկացել է, որ մենք իջել ենք էստեղ։ Գնանք, շուտ։ Ասելը հեշտ էր, անելը՝ դժվար: Մեջքներին ծանր տոպրակներ, իսկ փշոտ թփերը համառորեն չէին ուզում ճանապարհ տալ անկոչ հյուրերին: Հետևում մնացած բլուրը տարածքը հուսալիորեն պաշտպանում էր քամուց, և հեղձուկ օդում ոչ մի շարժում չէր նկատվում: Վերջապես հոբիթները քրտնած, շոգած ու քերծվածքներ ստացած, հազիվ ոտքները քարշ տալով և, որ ամենավատն է, ուղղությունը կորցրած դուրս եկան բաց տարածք: Գետակի ափերը ցածրացել էին, հունը՝ լայնացել, իսկ ջրի բարձրությունը՝ իջել: Հարթ տեղանք դուրս գալով այն տարածվում էր ու պատրաստվում միանալ ճահիճներին, որպեսզի այնտեղից լցվի Բրենդիդուիմ: — Բարև ձեզ, ախր սա Ամբարի գետակն է,— ուշացած կռահեց Փինը: Եթե ուզում ենք այսօր հասնել Լաստանավին, ուրեմն պետք է հենց հիմա անցնենք մյուս կողմն ու թեքվենք աջ: Ծանծաղ մասում անցան գետն ու վազքով հատեցին լայն բացատը, որտեղ նրանց ծածկում էին միայն սեզի մացառուտներն ու հատուկենտ ծառերը։ Հետո կրկին անտառ սկսվեց. մեծամասամբ կաղնիներ էին, բայց երբեմն պատահում էին նաև հացենիներ ու ծփիներ։ Ճումբերն ու խանդակները վերջացան, գնալը հեշտացավ, բայց ծառերը չափազանց խիտ էին աճած, և առջևում հնարավոր չէր ոչինչ տեսնել: Հանկարծակի սկսված քամին օդ բարձրացրեց չոր տերևները, իսկ հետո անձրև տեղաց։ Հոբիթներն արագացրին ընթացքը. սայթաքում էին թաց խոտի վրա ու շարունակ ընկնում, բայց շարունակում էին գնալ, իսկ անձրևը չէր դադարում: Գնում էին լուռ՝ անընդհատ ուշադիր շուրջը նայելով: Մոտավորապես կես ժամ հետո Փինը չդիմացավ. ― Մենք, երևի, շատ ենք աջ վերցրել, վաղուց պետք է դաշտ դուրս եկած լինեինք։ Անտառն, ախր, նեղ է, հազիվ մի երկու մղոն լինի: ― Չէ, այդ մեկն արդեն՝ չէ, ― ասաց Ֆրոդոն, ― ոլոր-մոլոր չենք գնա, թե չէ բոլորովին կխճճվենք։ Բացի այդ, վախենում եմ բաց տեղ դուրս գալուց։ Մի կես ժամ ևս անցավ։ Ծվեն-ծվեն ամպերի տակից արևը դուրս եկավ, ու անձրևը թուլացավ։ Կեսօրն անցել էր, ու քաղցն իրեն զգացնել էր տալիս։ Տեղավորվեցին ճյուղածածկ ծփենու տակ, որի տերևները դեղնել էին, բայց դեռ չէին թափվել, այնպես որ արմատների մոտ բոլորովին չոր էր։ Բարեկամները հայտնաբերեցին, որ Էլֆերն իրենց տափաշշերը լցրել են ոսկեգույն, վճիտ և մեղրաբույր հյութով։ Շուտով նրանք ծիծաղում էին մաղող անձրևի վրա, միաժամանակ և Սև Հեծյալի վրա։ Ի՜նչ է մնացել որ, ևս քանի մղոն՝ ու ամեն ինչ վերջացած է: Ֆրոդոն մեջքով ընկավ ծառի բնին ու աչքերը փակեց։ Սեմն ու Փինը տեղավորվեցին կողքին ու կիսաձայն ձգեցին.
<poem>
Հա՛Էհե՛յ, հա՛, կխմեմ իմ տափաշշիցերգի՛ր ու տաք ջրով ցայվիր Ու կծիծաղեմ ես փորձանքի վրաԿեղտն ու հոգնությունը վրայիցդ թոթափիր, Կերգեմ, ինչպես երգում էին հնում Միայն և միայն հիմարն ու փնթինչեն երգի տաք ջրի մասին:Թող քամին ոռնա՛ Քաղցր է թափվող անձրևի վրաձայնըԵվ ձայնը լեռներից իջնող առվի,Բայց բաղնիքում ամեահաճելինՏաք ջուրն է ու նրանից ելնող գոլորշին:Սառը ջրով եթե ուզենաս Թող քամին ոռնա՛, անձրևը զարկի՛Կարող ես ծարավդ հագեցնել, Իսկ Բայց եթե տաք ջուր ես ծառի տակ պառկած կմնամլցնում գլխիդՆեկտար կխմեմ իմ տափաշշից, Լավ է գարեջուր լինի կողքիդ:Եվ ահ Շատ սիրուն է շատրվանըՈր ցայտում է դեպի երկինքԲայց լավ է լսել տաք ջրի ձայնըՈր թափվում է ցած ու չարից հեռու կմնամ։ցայտում ոտքերիդ:
</poem>
― Հա՛Լսվեց թափվող ջրի աղմուկ, հա՛ կխմեմ իմ տափաշշից, ― սկսեցին նրանք ավելի բարձր ու՝ հանկարծ սսկվեցին։ Ֆրոդոն ոտքի թռավ։ Քամու հետ մի երկարաձիգ ոռնոց լսվեց, սահմռկեցնող ու չարագույժ։ Այն տարածվում էր՝ դաշտ ու ձոր լցնելով սառը, գիշատիչ կատաղությամբ։ Երեքն էլ քարացած լսում էին՝ զգալով, թե ինչպես է արյունը սառչում երակներում։ Իսկ ոռնոցին, որը չէր հասցրել ընդհատվել, պատասխանեց հեռավոր մի կաղկանձ, նույնքան կատաղի որին հետևեց Ֆրոդոյի ճիչը: Ըստ երևույթին Փինն իր լողաթասում մնացած ջուրը միանգամից լցրել էր գլխին ու զզվելի։ Ապա իջավ մեռելային լռություն։ շաղ տվել հատակին:
― Ի՜նչ տարօրինակ ճիչ էր, չէ՞, ― խոսեց Փինը շինծու կայտառ, բայց բեկբեկուն ձայնով։ ― Թռչուն է, երևի, թեև մեր Հոբիթստանում նման թռչունի ձայն ես դեռ չեմ լսել։ Մերին մոտեցավ դռանը։
― Ոչ գազան է, ոչ թռչունՀե՜յ, ― առարկեց Ֆրոդոն։ ― Մեկը կանչեցնա, մյուսը պատասխանեց, ― ընթրիքի և նույնիսկ բառեր կային այդ կանչի մեջ, միայն թե զզվելի ու անհասկանալի։ Օտար լեզվով։ գարեջրի մասին ի՞նչ կասեք...
Չքննարկեցին։ Բոլորի գլխում Սև Հեծյալներն էին, իսկ նրանց մասին ավելի լավ է լռել, նրանք արդեն դա հասկացել էին։ Գնալը վտանգավոր է, թաքնվելն՝ առավել, բայց թե ուր կորչես, եթե հարկավոր է ամեն կերպ ու հնարավորին չափ արագ հասնել Լաստանավին, քանի դեռ լույս է։ Նրանք պարկերը գցեցին ուսներին ու արագ առաջ շարժվեցին։ Ֆրոդոն մազերը չորացնելով դուրս եկավ։
Շուտով անտառը կտրուկ վերջացավ: Առջևում տարածվեցին մարգագետինները։ Երևում Օդն ու ջուրը խառնվել են իրար, ավելի լավ էխոհանոցում չորանամ, նրանք իսկապես շատ էին դեպի հարավ գնացել— ասաց նա: Մարգագետիններից այն կողմ հեռվում աղոտ երևում էր Բաքմորիի Թեք լեռը՝ ոչ թե առջևում, ինչպես պետք է լիներ, այլ՝ ձախ կողմում։ Նրանք գաղտագողի դուրս եկան ծառերի տակից ու մարգագետնով սլացան, ինչքան ուժ ունեին։
Սկզբում առանց անտառի ծածկույթի սարսափելի էր։ Հեռվում էր մնացել անտառապատ բլուրը, որտեղից նրանք առավոտյան իջել էին։ Ֆրոդոն հետ նայեց գրեթե համոզված, որ զառիվայրի գլխին տեսնելու է Հեծյալի անշարժ սև կերպարանքը։ Բայց Հեծյալ չկար։ Արևը բոցավառել էր ամպերը և իջել հեռավոր բլուրների հետևը՝ մայրամուտի վառ բռնկումներով լուսավորելով հարթավայրը։ Քիչ-քիչ վախն անցավ, թեև հոբիթները դեռ ուշքի չէին եկել։ Կամաց-կամաց տարածքը փոխվեց. այստեղ հողն արդեն վայրի չէր, խոտհարքներ սկսվեցին, արոտավայրեր։ Ապա ձգվեցին դռնակներով ցանկապատերը, մշակված դաշտերը, ոռոգող առուները։ Ամեն ինչ ծանոթ էր, հուսալի ու խաղաղ՝ սովորական Հոբիթստան։ Ճամփորդներն ամեն քայլը գցելու հետ հանդարտվում էին։ Գետն արդեն մոտ էր, և Սև Հեծյալներն այժմ սարսափելի անտառային ուրվականներ էին թվում, որոնք մնացել էին ինչ-որ տեղ թիկունքում և այլևս անկարող էին չարություն պատճառել։ Մերին քիթը դռնից ներս մտցրեց։
Խնամքով մշակված շաղգամի դաշտի եզրով նրանք մոտեցան մի ցանկապատի։ Լայն դարպասից ուղիղ ճամփա էր ձգվում դեպի բակ: Ոչ հեռվում պուրակ էր երևում― Իհարկե, ձեզ համար ինչ կա որ, ― բացականչեց նա։ ― Հատակին կարելի է լող տալ։ Այդ դուք եք, Փերեգրին, աղավնյակս, ծով կապել։ Մաքուր կչորացնեք, նոր դուրս կգաք, իսկ դրանից հետո՝ կալվածքը։ Փինը կանգ առավ։ եթե ընթրիքին չհասնեք, ուրեմն ձեր ճակատին այդ է գրված։
― Ճանաչում եմ էս դարպասըԸնթրիքը դրված էր խոհանոցում, ― բացականչեց նա։ ― Ախր սա Անգեղի ագարակն է...մեծ բուխարիկի կողքը գտնվող սեղանին։
― Անձրևից փախանքԴեհ, ջուրն ընկանքսունկ արդեն կուշտ կերե՞լ եք, ― ասաց Ֆրոդոն հետ ընկնելովչէ՞, ասես ճանապարհը նրան վիշապի որջն էր տանում։ ― հարցրեց Գիրուկը՝ առանձնապես հույս չտածելով։
Սեմն ու Փինը ապշահար նրան նայեցին։ ― Կուշտ կերել ենք և էլի կուտենք, ― գոռաց Փինը։
― Իսկ ծեր Անգեղը ինչո՞վ քո սրտով չէՍունկն իմն է, ― հարցրեց Փինը։ հայտարարեց Ֆրոդոն։ ― Նա բոլոր Բրենդիբաքերի մոտիկ բարեկամն է։ Ճիշտ է, թափաշրջիկներ չի սիրում, կատաղի գամփռներ ունի, բայց դե տեղն էլ մի տեղ չի, համարյա սահման Այն տապակել էաշխարհիս ամենալավ տնտեսուհին, գիտեստիկին Անգեղուհին։ Թաթներդ քաշեք, էստեղ քնածի տեղ չի։ ես ինքս ձեզ համար կդնեմ։
― ԳիտեմԱռհասարակ հոբիթները սունկ շատ են սիրում, ― ասաց նույնիսկ մարդկանցից էլ շատ։ Դրա համար էլ պատանի Ֆրոդոն և շփոթված ծիծաղեց։ ― ժամանակին շատ էր սիրում ուրիշի բանջարանոց մտնել: Բայց արի տեսհիմա սունկը շատ էր, որ սարսափելի վախենում եմ Անգեղից ու նրա շներից՝ հնուց եկող հիշողությունն է պատճառը։ Երբ փոքր էիհոբիթավարի, երբեմն ցանկապատներից թռչում էի սունկ գողանալու ու հաճախ բռնվում էի։ Իսկ վերջին անգամ նա ինձ մի լավ դնքստեց, օձիքիցս բռնեց ու տարավ շներին ցույց տվեց. «Տեսնո՞ւմ եք, այս վնասակար արարածին, ― ասում է, ― հենց որ նորից մեզ մոտ բարեհաճի, կերեք սրան, որ հետքն էլ չմնա, թույլ եմ տալիս։ Իսկ առայժմ տարեք ճանապարհեք»։ և բոլորին կբավականացներ։ Եվ նրանք իմ հետևից եկան մինչև Լաստանավբացի սունկից բավական կերակուր կար, պատկերացնո՞ւմ եք։ Վախից սիրտս փորումս ձիավոր էր դարձել, թեպետ շները գիտեին, թե ինչ են անում՝ հետևիցս գալիս էին, գռմռում, բայց ձեռք չէին տալիս, քանի այնպես որ հրաման չկար։ նույնիսկ Գիրուկ Կուղբոնցը վերջապես կուշտ տնքաց։ Նրանք սեղանի մոտից վեր կացան և տեղավորվեցին բազկաթոռներում՝ կրակին մոտիկ։
Փինը հռհռաց։ ― Հետո կհավաքենք, ― ասաց Մերին: ― Իսկ հիմա պատմե՛ք։ Սրա՜նց նայեք, իրենք արկածների մեջ լինեն, իսկ մենք էստեղ աշխատենք։ Հապա մի տեսնեմ, սկզբից մինչև վերջ, հատկապես Անգեղի մասին՝ նա, ինչ է, ցնորվե՞լ է։ Ի՞նչ է պատահել, ախր։ Ես քիչ էր մնում խելքս թռցնեի՝ նա որևէ բանից վախենա՞։
― Ուրեմն, հիմա ամեն ինչ կպարզենքԴու էլ լինեիր՝ կվախենայիր, ― ասաց նա։ անհարմար լռությունը խզեց Փինը։ ― Հին վախերից ազատվելու ամենահարմար ժամանակն էԿտեսնեինք քեզ, մանավանդ, եթե ուզում ես բնակվել էս կողմերում։ Անգեղը քո ուզած մարդն է, մենակ թե սունկ գողանալու չգնաս։ Եկեք ներս մտնենք, բայց դարպասով, ոչ թե ցանկապատի վրայով: Ուղիղ կկգնանք դեպի տուն, որ չմտածի, թե մենք ինչ-որ թափառաշրջիկներ ենք։ Իսկ որ իրեն հանդիպենք, ես կխոսեմ, դուք գործ չունեք։ Նա և Մերին լավ բարեկամներ են, դե ես էլ նրանց հետ միշտ լավ եմ եղել։ երբ երկու օր Սև Հեծյալները հետևիցդ ընկած լինեին։
Ճամփորդներն իրար հետևից գնացին աղուրի երկայնքով: Շուտով երևացին ագարակի և ագարակամերձ շինությունների եղեգե տանիքները։ Հիմնավոր, բարետես աղյուսե տունը շրջափակված էր կաղնեփայտե բարձր պարսպով։ ― Այդ ի՞նչ հեծյալներ են։
Դարպասի հետևից լսվեց բարձր― Սև՝ սև ձիերով, համերաշխ հաչոց― բացատրեց Փինը։ ― Երևում է, ապա մի ձայն.Ֆրոդոն խոսել չի ուզում, ուրեմն ես ձեզ կպատմեմ։
― Ժանի՜քԵվ նա պատմեց իրենց ճանապարհորդության մասին՝ սկսած Հոբիթոնից: Սեմը գլխով էր անում, Գա՜յլ, Բռնի՜կ, ինձ մոտ...հազում ու հաստատում։ Ֆրոդոն լռում էր։
Ֆրոդոն ու Սեմը քարացան― Ես հաստատ կմտածեի, իսկ Փինը մի քանի քայլ էլ գնաց։ Դարպասը բացվեցոր բոլորը հնարում ես, և երեք հսկայական գամփռ կատաղի հաչոցով նետվեցին դեպի ճամփորդները։ Փինի վրա նրանք ուշադրություն չդարձրին։ Երկուսը նետվեցին Սեմի վրա― ասաց Մերին, նրան սեղմեցին պարսպին ու սկսեցին հոտոտել։ Երրորդը՝ հսկայական ու տեսքից ամենակատաղին― եթե աչքովս չտեսնեի այդ նողկանքը նավամատույցում։ Եվ եթե Անգեղի ձայնը չլսեի։ Դու ի՞նչ կասես, կանգնեց Ֆրոդոյի առջև՝ հետևելով նրան ու խուլ գռմռալով։ Ֆրոդո։
Դարպասից դուրս եկավ մի գեր― Նրանից ամբողջ ճանապարհին աքցանով խոսք չէիր քաշի, թիկնեղ ու կարմիր դեմքով հոբիթ։ ― գանգատվեց Փինը։ ― Խուլուհամր է խաղում, իսկ օգո՞ւտն ինչ, նույնիսկ Անգեղը գլխի ընկավ, որ բոլոր փորձանքների պատճառը քեռի Բիլբոյի գանձերն են։
― Բարև՜ ձեզ։ Ողջո՜ւյն։ Թույլ տվեք իմանալ, ովքե՞ր եք դուք և այստեղ ձեզ ի՞նչ է պետքԹող գուշակի իր համար, ― հարցրեց նա։ փնթփնթաց Ֆրոդոն։ ― Ճիշտը հո չգիտի։
― Ձեզ Հաստատ ասել չես կարող, ― առարկեց Մերին։ ― Տեսա՜ծ ծերուկ է, նրա գլխում ավելի շատ կա, քան լեզվի վրա։ Ասում են, ժամանակին Հավերժական Անտառում էլ ողջույնէ թափառել, պարոն Անգեղև առհասարակ ի՞նչ ասես չգիտի... Գոնե ասա, ― ասաց Փինը։ Ֆրոդո, նա ճի՞շտ է կռահել։
Տանտերը ուշադիր նայեց։ ― Դեհ... ― Ֆրոդոն հապաղեց։ ― Որոշ բաներ ճիշտ է հասկացել։ Այդ բոլորը կապված է Բիլբոյի այն ժամանակվա արկածների հետ, և Հեծյալներն էլ որոնում են, իսկ ավելի ճիշտ՝ ուզում են որսալ նրան կամ ինձ։ Ասեմ նաև, որ դա բոլորովին կատակ բան չէ և շատ վտանգավոր է։ Այստեղ պատսպարան չէ, նրանցից չես թաքնվի նույնիսկ այստեղ։
― Վա՜հ, էս հո Փինն է՝ ուզում էի ասել, պարոն Փերեգրին Տուկը։ ― Անգեղը քթի տակ լայն ժպտաց, ― վաղուց ձեզ չեմ տեսել։ Դե ձեր բախտը բերեցՆա այնպես նայեց պատուհաններին ու պատերին, ասես ուր որ մենք հին ծանոթներ ենք։ Ես էլ արդեն ուզում էի շներին բաց թողնել։ Թե չէ ով ասես թափառում է այստեղ, իսկ այսօր հատկապես։ Օ՜ֆ, ախր գետը մոտիկ է, ― ասաց նա գլուխը թափ տալով։ ― Տեսնես դա որտեղի՞ց բարեհաճեց, ոնց որ հեքիաթի հրեշ։ Մյուս անգամ դրան ներս թողնողը չեմ։ Կմեռնեմ՝ չեմ թողնի։ դրանք կվերանան։ Երեք երիտասարդ հոբիթները բազմանշանակալից հայացքներ փոխանակեցին։
― Այդ ո՞ւմ մասին եք ասումՎերջապե՜ս, ― հարցրեց շշնջաց Փինը։
― Դե նա ձեզ ընդառաջ գնաց։ Այդ ինչպե՞ս է չեք հանդիպելԱյո, ― զարմացավ Անգեղը։ ասաց Ֆրոդոն և վճռականորեն ուղղվեց։ ― Ասում եմԺամանակն է, չէ՞բավական է հետաձգել։ Ձեզ համար մի տխուր նորություն ունեմ, իսկը հրեշմիայն չգիտեմ, ու հարցերն էլ հրեշային... Դեհ, տուն մտնենք, մի կարգին խոսենք։ Ես էլ հենց նոր եմ գարեջուր սարքել։ թե ինչից սկսեմ։
Ըստ երևույթին― Որ այդպես է, նա եկվորի մասին ուզում էր պատմել անշտապ ու մանրամասն։ ― հանգիստ առաջարկեց Մերին, ― եկ քո փոխարեն ես սկսեմ։
― Իսկ շնե՞րըԴո՞ւ՝ իմ փոխարե՞ն, ― հարցրեց զարմացած նրան նայեց Ֆրոդոն։
― Շնե՞րըՃիշտ այդպես, քանի հրաման չեմ տվելիսկ դու լսիր։ Սիրտդ հիմա շատ նեղված է, ձեզ ձեռք չեն տաորովհետև չգիտես, ― ծիծաղեց տանտերը։ ― Հեյթե ինչպես մեզ հրաժեշտ տաս։ Իհարկե, Ժանի՛քվաղուց էիր որոշել հեռանալ Հոբիթստանից, Բռնի՛կբայց շարունակ հետաձգում էիր: Սակայն փորձանքը ժամանակից շուտ վրա հասավ և խորհելու ժամանակ չմնաց։ Այժմ քաջություն ես հավաքել ու հեռանում ես, պառկե՛լ, ― գոռաց նա, ― պառկել, Գա՛յլ։ սակայն բոլորովին չես ուզում ճանապարհ գնալ։ Մենք քեզ շատ ենք խղճում։
― Պարոն Ֆրոդո Բեգինսն է, ― ներկայացրեց Փինը։ ― Երևի դուք նրան չեք հիշում, բայց ժամանակին նա այստեղ ապրել է։ Ֆրոդոն բերանը բացեց՝ ու նորից փակեց: Նրա ծայրաստիճան զարմացած տեսքը բոլորին ծիծաղեցրեց։
«Բեգինս» անունը լսելով― Ֆրոդո՛, Անգեղը զարմացավ ու սևեռուն նայեց Ֆրոդոյին։ Վերջինս մտածեցծերուկ, ― բացականչեց Փինը։ ― Ի՞նչ է, իսկապե՞ս կարծել ես, թե բոլորիս մոլորեցրել ես։ Ավա՜ղ. ոչ կարգին ջանք ես թափել, ոչ էլ խելքդ է այդքան հերիքել։ Կույրն էլ կտեսներ, որ հիմա նա կհիշի գողացած սնկերը ապրիլից ճանապարհի պատրաստություն ես տեսնում։ Ման ես գալիս ու քրթմնջում. «Երբևէ նորից կտեսնե՞մ այս հովիտը» և նման բաներ։ Եվ դեռ ձևացնում ես, թե իբր փողդ վերջանում է: Ախր դու հենց էնպես չէիր վաճառի Բեգ-Էնդը, և շներին բաց կթողնի իր վրա։ Բայց տանտերը նրան թևանցուկ արեց։ հետն էլ ու՞մ՝ Սաքվիլներին...
― Ա՜յ քեզ բան, ― ասաց նա։ ծոր տվեց Ֆրոդոն։ ― Ո՞ւմ մտքով կանցներ։ Անունը տուրԻսկ ես կարծում էի, սուփրան փռիր։ Համեցեքթե շա՜տ զգուշավորն ու ծածկամիտն եմ։ Հետաքրքիր է, ներս համեցեք... Խոսելիք կա։ թե սրան ի՜նչ կասեր Գենդալֆը։ Դուրս է գալիս, ամբողջ Հոբիթոնը միայն իմ մեկնման մասի՞ն է խոսում։
Բոլորը նստեցին լայն բուխարիկի առջև։ Տանտիրուհին կճուճով գարեջուր բերեց և լցրեց չորս գավաթի մեջ։ Գարեջուրն այնքան համեղ էր— Ոչ, որ ասելու չէոչ, այնպես — հանգստացրեց նրան Մերին: — Ճիշտ է, կարճ ժամանակով, բայց առայժմ քո գաղտնիքը հայտնի է միայն մեզ՝ դավադիրներիս: Ախր մենք քեզ հինգ մատի պես գիտենք, հասկացիր։ Դու որ Փինը նույնիսկ ամաչեց «Ոսկե թառի» մի բանի մասին իր մտածում ես, դեմքիդ գրվում է։ Ճիշտն ասած խոսքերի համար։ Սեմն զգուշությամբ էր խմում, ես շատ ուշադիր էի քեզ հետևում Բիլբոյի գնալուց հետո, որովհետև հասկացա. ի՜նչ իմանաս ինչ կարող են եփել այս կողմերում։ Էլ չասածսա էլ կգնա, միայն ժամանակ տուր։ Վերջերս, հատկապես, մենք շատ էինք վախենում, որ իր տիրոջն էլ այստեղ նեղացրել ենսուսուփուս կծլկես։ Գարնանից աչքներս չէինք կտրում քեզանից, ճիշտ է՝ վաղուցամեն ինչ չափել, բայց դա ի՞նչ նշանակություն ունի։ կշռել ու որոշել ենք։ Մեզնից դու հենց այնպես չես փախչի, հույս չունենաս...
Խոսեցին եղանակի― Բայց ես պետք է գնամ, բերքի մասին (առհասարակիմ թանկագին բարեկամներ, սովորականից վատ ― ասաց Ֆրոդոն։ ― Դա քննարկման ենթակա չէ): Ձեզ համար ծանր է, հետո Անգեղը գավաթը թմփացրեց սեղանին և նայեց հյուրերին։ ինձ համար՝ առավել, բայց համոզել պետք չէ։ Քանի որ ամեն ինչ կռահել եք, ուրեմն ավելի լավ է օգնեք, կամ գոնե մի խանգարեք։
― Դեհ, պարոն ՓերեգրինԴե դու մեզ չհասկացար, ― հարցրեց նա, միջամտեց Փինը։ ― որտեղի՞ց եք գալիսՈ՞վ է քեզ բռնում՝ գնա, ո՞ւր եք գնում։ Եթե ինձ մոտ եք եկել՝ ապա իսկ մենք էլ քեզնից հետ չենք մնա՝ ես ու Մերին։ Սեմը հիանալի երիտասարդ է, նա քեզ համար վիշապի կոկորդը կպատռի, եթե ձեռքը հասնի։ Միայն թե մեկ ուղեկիցը քեզ քիչ էր մնում կողքովս անցնեիք։ կլինի, ախր ճանապարհորդությունը վտանգավոր է։
― Ձեզ մոտ ենք եկելԻմ սիրելի՜, բայց ոչ լրիվ ձեզ մոտիմ լա՜վ հոբիթներ, ― պատասխանեց Փինը։ դողացող ձայնով բացականչեց Ֆրոդոն։ ― Ճիշտն ասած, քանի որ դուք արդեն գլխի Մի՞թե կարող եմ համաձայնել դրան։ Ես էլ վաղուց ամեն ինչ մտածել ու որոշել եմ։ Ասում եք ընկել, ուրեմնվտանգավո՞ր ճանապարհորդություն է... Առավել վատ... Դա ձեզ համար արշավ չէ գանձեր ձեռք բերելու համար, մենք կալվածքին հակառակ կողմից մոտեցանք: Անտառային Օթևանից կարճ ճանապարհով ուզում էինք հասնել Լաստանավին՝ ակամա ընկանք այստեղ։ Գալիս անտառում մոլորվեցինք։ զբոսանք չէ՝ «Գնալն ու գալը»։ Մահն է սպառնում բոլոր կողմերից ու ամեն անկյունից։
― Որ շտապում էիքՇնորհակալ ենք, ինչու՞ չէիք ճանապարհով գնումոր բացատրեցիր, ― զարմացավ տանտերը։ հեգնական պատասխանեց Մերին: ― ՉնայածՀենց այդ պատճառով էլ քեզ հետ կգանք։ Մենք գիտենք, թե դա ձեր գործն է։ Դե լավ, մնացեք ինձ մոտ, ման եկեք, ազատ, անարգել։ Դուք նույնպես, պարոն Բեգինս... Թեպետ սունկի հարցում ո՞նց եք։ Առաջվա նմա՞ն, ― նա հռհռաց։ ― Այո, ա՛յ, տեսնո՞ւմ եք, հիշում եմ, հիշում եմ փոքրիկ Ֆրոդո Բեգինսին։ Այ թե ավազակն էր, հա՜... Ձեր ազգանունը, ճիշտն ասած, մոռացել էի, բայց հիշեցրին։ Էսօրվա եկողը, ձեր կարծիքով, ինչի՞ մասին էր հարցնում...ինչ սարսափելի Մատանի է և ցանկանում ենք օգնել քեզ Թշնամու դեմ պայքարում։
Հոբիթներն ականջները սրեցին։ ― Մատանի՞... ― վերջապես խոսեց ապշահար Ֆրոդոն։
― Այո՜սԱյո, Մատանի, ― անշտապ ու հաճույքով ասաց Անգեղը, Մերին։ ― ՈւրեմնԱյ Ֆրոդո, մեծդու ըստ երևույթին մտածում ես, սև ձիու վրա մոտեցավ բաց դարպասին ու խցկվում է դռնից։ Սևոր բարեկամներդ բացարձակ դմբլո են։ Ախր ես այդ Մատանու մասին արդեն քանի՜ տարի գիտեմ, ամբողջապես սևերի մեջ, դեմքը չի երևում, ասես վախենում էդեռ Բիլբոյի ժամանակներից, բայց քանի որ կճանաչեմ։ «Մի սրա՜ն տեսեքնրան հարմար էր գաղտնի պահել,— մտածում եմես էլ բացբերանություն չէի անում։ Բիլբոյին ավելի վատ գիտեի,— Էս ի՞նչի է հասել մեր Հոբիթստան»։ Դե սահմանը մոտիկ էքան քեզ, ով ասես թրև է գալիսայն ժամանակ դեռ երիտասարդ էի, բայց օրումս դրա նմանը չէի տեսել։ իսկ նա քեզնից խորամանկ էր։ Բայց նա էլ իր սխալներն ուներ՝ ուզո՞ւմ ես պատմեմ։
Դուրս եմ գալիս։ «Դեհ, ― ասում եմՊատմիր, ― բարով, ի՞նչ կա։ Էդ դուք սխալ եք եկել, նորից հետ գնացեք, ճանապարհը դուրս կգաք»։ մեղմ արձագանքեց Ֆրոդոն։
Նա ինձ բոլորովին դուր չեկավ. նույնը ― Սխալմունքի մեջ ընկավ նա Սաքվիլների պատճառով։ Մի անգամ, Հյուրասիրությունից մեկ տարի առաջ ես գնում էի ճանապարհով և Բռնիկին՝ դուրս վազեցտեսա Բիլբոյին։ Գնում եմ նրա հետևից, հոտոտեցմեկ էլ տեսնեմ հեռվում երևացին Սաքվիլները, պոչը քաշեց տակն ու վնգստաց։ Իսկ նագալիս են ընդառաջ։ Բիլբոն հետ-հետ եկավ, սևը ձեռքը մտցրեց գրպանը և հանկարծ՝ այ քեզ բա՜ն, նստել է ու չի շարժվում։ «Ես էնտեղից եմ գալիսչքացավ։ Ես սկզբում ապշեցի, ― խոսում է ցածրհետո ուշքի եկա, խուլ, կարծես ձայն չունիթռա ցանկապատի վրայով ու՝ թրըմփ խոտի մեջ։ Սաքվիլներն անցան, իսկ դատարկ ճանապարհին հանգիստ ծլեց Բիլբոն ու արևմուտքի կողմն է ցույց տալիս իմ հողի միջով... ― Բեգինսն այստե՞ղ է»։ ֆսֆսացնում է գրպանը մտցրեց մի տեսակ ու կռանում է վրաս։ Կռանում էինչ-որ փայլփլուն ոսկե բան։ Ինձ, իսկ դեմք չկաիհարկե, գլխաշորի տակից մի անցք է երևում։ Էստեղ դող ընկավ մարմինս։ Դեհշատ հետաքրքրեց դա։ Դե ինչ եմ ասում, դողը՝ դողուղղակի սկսեցի լրտեսել նրան։ Ինչքան կուզեք դատապարտեք՝ բայց ինչ անեմ, բայց ո՞ւր այդպիսի հետաքրքրասերն էի տասնութ տարեկանում։ Ավաղ, Ֆրոդո, հարկավոր է խցկվումնաև խոստովանել, երբ իրեն չեն խնդրո՞ւմ... Դրան տեսոր Հոբիթստանում միայն ես եմ, թմբերս ոտնատակ է տվել ու հեչ պետքն էլ չէ:բացի քեզնից, տեսել Բիլբոյի հուշագրությունները։
«Դե, քաշվիր էստեղից― Հուշագրություննե՞րն էլ, ― ասում եմ։ ճչաց Ֆրոդոն։ ― Էստեղ քեզ ինչ Բեգինս, ինչ բան։ Սխալ տեղ ես մտել։ Բեգինսները Հոբիթոնում են ապրում, շուռ արի ու գնա, մենակ թե ո՛չ իմ հողով, ասում եմ, այլ ճանապարհով»։ Իսկապես սա ի՞նչ բան է։ Մի՞թե ոչինչ չի կարելի գաղտնի պահել։
«Բեգինսն այնտեղից հեռացել ― Ինչո՞ւ, կարելի է, բայց ո՛չ բոլորից, ― շշնջում ասաց Մերին։ ― Ես, ճիշտ է,― նա այստեղ միայն մի աչքով եմ ծիկրակել, բայց դե ի՜նչ ճարպկություն բանացրի... Նա իր հուշագրությունները աչքի լույսի պես էր պահպանում։ Հետաքրքիր է գալիս։ Արդեն հեռու չէ։ Կասե՞ս, եթե հայտնվի այստեղ: Որ ասես՝ ոսկի կբերեմ»։ ի՞նչ եղան դրանք, ես էն մյուս աչքովս էլ կնայեի։ Նրանք քեզ մո՞տ են, հո հետդ չե՞ս վերցրել։
«Բեր, բեր, ― ասում եմ, ― միայն թե ո՛չ ինձ։ Իսկ հիմա չքվի՛ր, քանի ողջ առողջ եսՈչ։ Հուշագրությունները Բեգ-Էնդում չէին։ Երևում է, թե չէ որ շներին բաց եմ թողել...»։ Բիլբոն դրանք տարել է։
Նա միայն ֆշշացրեց ի պատասխան: Գուցե էդպես ծիծաղում էր― Այո ուրեմն, իսկ գուցեև ոչ: Հետո խթանեց ձիուն ու քշեց վրաս։ Հազիվ հասցրի հետ թռչել ու մինչ շներին կկանչեի― շարունակեց Մերին։ ― Ես ինչ որ գիտեի, շրջվեց ու դուրս պահում էի իմ մեջ, մինչև այս գարուն։ Բայց հենց փորձանքի հոտ եկավ ճանապարհ, դե գնա ու իմացիր ով էրմենք կազմեցինք մեր դավադրությունը, ի՜նչ էր... Դեհև մեզնից յուրաքանչյուրը հայտնեց իր իմացածը։ Դե դու չխոսկան ես, իսկ դուք ի՞նչ կասեք․․․Գենդալֆի նման, ճիշտ է, նա քեզնից ավելի վատն է։ Սակայն քեզանից չեմ թաքցնի, եթե ուզում ես, կարող եմ ցույց տալ մեր գլխավոր աչքուականջին:
Ֆրոդոն չպատասխանեց. նայում ― Ցույց տուր, ո՞ւր է նա, ― ասաց Ֆրոդոն՝ խայթվածի պես շուրջը նայելով, ասես սպասում էր կրակին ու մտածում, թե որ հիմա ինչպե՞ս պետք է հասնեն Լաստանավ։ պահարանից դուրս կգա սև լրտեսը՝ սև դիմակով։
― ՉգիտեմԱրի, Սեմ, մի՛ ամաչիր, ― կանչեց Մերին, և Սեմը վեր կացավ մեղավոր տեսքով, ձեռքերը ցած թողած ու մինչև ականջները կարմրած։ ― Ահա թե ձեզ ինչ ով է մեր գլխավոր տեղեկություններ հայթայթողը։ Եվ ես քեզ պետք է ասեմ, ― վերջապես ասաց նա։ որ նա քիչ տեղեկություններ չի հաղորդել, մինչև նրան ճանկեցին։ Իսկ այդ ժամանակվանից կարծես բերանը ջուր է հավաքել՝ ազնվությունը, տեսե՜ք, տեսե՜ք, թույլ չի տալիս։
― Չգիտե՞ս, ուրեմն լսիր ինչ որ կասենՍե՜մ, ― խորհուրդ տվեց Անգեղը։ Է՜հ, պարոն Ֆրո՛դո, պարոն Ֆրո՛դո, ախր ինչ կար էդ Հոբիթոնում: Չարժեր դրանց հետ կապվել՝ էնտեղի ժողովուրդը ծալապակաս է (Սեմը աթոռի վրա շարժվեց և խիստ նայեց Անգեղին)։ Չնայած դուք միշտ էլ տաքգլուխ եք եղել, չի լինի, որ սկզբից մտածեք, հետո՝ անեք։ Հենց լսեցի, որ հեռացել եք մոտիկ հարազատներից՝ Բրենդիբաքերից, ու կպել ձեր պապի եղբորը, միանգամից ասացի. լավ բան չսպասեք։ Ծեր Բիլբոն ճաշն եփել է, իսկ ո՞վ պետք է ուտի։ Դու՛ք: միայն կարողացավ բացականչել Ֆրոդոն։ Նա հո հարստությունը արդար քրտինքով չի՞ ձեռք գցել հեռավոր երկրներում։ Իսկ հիմա էլ գտնվել են էնպիսիններընույնիսկ չգիտեր՝ ծիծաղեր, որոնց համար շատ հետաքրքիր էզայրանա՞ր, թե էդ ո՞ւմ գանձերն են թաղված նրա մոտթեթևացած շունչ քաշեր։ Միևնույն է, Հոբիթոնի բլուրում։ հիմար վիճակում էր գտնվում։
Ֆրոդոն լռեց։ Փնթփնթան Անգեղը ճիշտ նշանակետին էր խփում։ ― Ես, տեր իմ, ― վախեցած խոսեց Սեմը։ ― Ձեր թույլտվությամբ, տեր իմ... Ես ձեր պատճառով, տեր իմ, Գենդալֆին էլ, ազնիվ խոսք, չեմ հակառակվել։ Դե նա անտեղի ոչինչ չի ասի, իսկ նա ի՞նչ ասաց... Դուք նրան թե՝ մենակ կգնամ, իսկ նա ձեզ՝ ո՛չ ասում է, վերցրու քեզ հետ նրանց, ում վստահում ես...
― Այ, էսպիսի բաներ, պարոն ՖրոդոԷլ հիմա ո՞ւմ վրա հույս դնես, ― շարունակեց նա։ ― Լավ է, գոնե խելք եք արել, վերադառնում եք հարազատ վայրեր։ Ականջ դրեք բարի խորհրդիս՝ վերադարձե՞լ եք, ուրեմն, սուսուփուս ապրեք ձեզ համար։ Օտարների հետ գլուխ չդնեք։ Ձեր այստեղ եղած բարեկամներն էլ ձեզ հերիք են, ճիշտ եմ ասում։ Իսկ եթե էն սևը նորից երևա, արդեն ես նրա հաշիվը կմաքրեմ. ուզում եք կասեմ, որ դուք ընդմիշտ մեկնել եք Հոբիթստանից, կամ էլ թե չէ մեռել եք։ Դե նրանք երևի ոչ թե ձեզ են հետապնդում, այլ պարոն Բիլբոյինփնթփնթաց Ֆրոդոն, դուք պետք է ձեր ազգանունը փոխեք։ իսկ Սեմը վշտահար նայեց ներքև։
― Թերևս, դուք ճիշտ եքՆայած թե ինչ նկատի ունես, ― համաձայնեց Ֆրոդոն՝ աչքը կրակից չկտրելով։ առարկեց Մերին։ ― Կարող ես հուսալ, որ մենք քո հետևից կրակի ու ջրի մեջ էլ կթռչենք, որ կկործանվենք, եթե հարկ լինի, միասին։ Եվ քո՛ գաղտնիքները, համոզված եղիր, քեզնից վատ չենք պահի։ Բայց բնավ հույս չունենաս, որ քեզ կլքենք ու դու մենակ կգնաս։ Հիմար ես դու, Ֆրոդո, չէ՞ որ մենք քո բարեկամներն ենք... Եվ ճանապարհի էլ պատրաստվել ենք ո՛չ կուրորեն։ Մենք գիտենք համարյա ամեն ինչ, որ քեզ պատմել է Գենդալֆը: Օրինակ՝ գիտենք Մատանու մասին։ Շատ սարսափելի է, իհարկե, բայց կգանք քեզ հետ, իսկ եթե չցանկանաս՝ միևնույն է, կգանք։
Անգեղը մտազբաղ նայեց նրան։ ― Դուք էլ ներող եղեք, տեր իմ, ― ավելացրեց Սեմը, ― մենակ թե էլֆերն ի՞նչ խորհուրդ տվին ձեզ։ Չէ՞ որ Գարալդը ձեզ ասաց. վերցրու ով կուզի քեզ հետ գալ, էդպես չէ՞:
― Տեսնում եմԱյդպեսն այդպես է, այս հարցում դուք ձեր սեփական կարծիքն ունեք― Սեմին նայելով ասաց Ֆրոդոն, ― նկատեց նա։ ― Դե իհարկեմիայն թե աչքերիս ու ականջներիս ես այլևս չեմ հավատալու. պարզից էլ պարզ .. Նայում եմ՝ իբրև թե քնած է, որ պատահական չհայտնվեցիք էստեղ սևի գնալուց հետո։ Դե էդ սևի մասին էլլսում եմ՝ կարծես խռմփացնում է։ Ես քեզ սրանից հետո ոտքով կստուգեմ՝ խորամանկությունից ես խռմփացնո՞ւմ, երևում էթե իսկականից... Իսկ դուք մեկդ մյուսից լավն եք, ինձնից շատ գիտեք― ավելացրեց նա, հազիվ թե ես զարմացրի ձեզ։ Գիտեքշրջվելով դեպի դավադիրները։ ― Դեհ, ուրեմնավազակներ, ձեր իմացածը ձեզ պահեք― նա ակամա փռթկացրեց և ձեռքերը տարածեց։ ― Ի՜նչ արած, ես հետաքրքրասեր չեմ։ Բայց երևում էլավ, որ ձեր սիրտն անհանգիստ է։ Մտածում եքհանձնվում եմ։ Ընդունում եմ Գարալդի խորհուրդը։ Եթե այսքան սարսափելի չլիներ, ո՞նց սուսիկ-փուսիկ հասնեք Լաստանավգուցե և ուրախությունից պար գայի, իմ հրաշալի անպիտաններ։ Դե էլ ի՞նչ թաքցնեմ. մահվան չափ վախենում էի այս երեկոյից, չէ՞։ բայց այսպիսի ուրախություն ունեցա։
― Մտածում եմ, ― խոստովանեց Ասվածը՝ արած է։ Կեցցե՛ խմբապետ Ֆրոդոնև նրա խումբը, ― մենակ թե այստեղ մտածելու բան չկա, հարկավոր է գնալ գոռացին հոբիթներն ու պարեցին Ֆրոդոյի չորսբոլորը։ Իսկ Մերին ու Փինը պարից դուրս եկան և ինչ լինելու է թող լինի։ Շնորհակալություն ձեր բարության համար։ Ախր ես ձեզնից և ձեր շներիցսկսեցին երգել ակնհայտորեն այս պահի համար նախապես հորինված մի երգ, չեք հավատաայն երգի նման, երեսուն տարի վախեցել եմ։ Հիմարություն է, իհարկե։ Մի հուսալի բարեկամ ավելի կունենայիոր երգում էին թզուկները Բիլբոյի հետ ճանապարհ ընկնելուց առաջ... Էհ, ափսոսում եմ, որ ձեզնից բաժանվում եմ։ Դե, գուցե դեռ կգամ այցի, այն ժամանակ էլ կնստենք, կզրուցենք։
― Միշտ համեցեք<poem>Մնաս բարով, ― ասաց Անգեղը։ ― Իսկ առայժմ ինձ լսեք։ Օրն իրիկնանում հարազատ օջախ,Մութն էխտանում լեռներում, մեր ընթրելու ժամն է։ Չէ՞ Ինչ էլ որ մենք պառկում լինի կհասնենք Ազատք, Մեր կամքն ուժեղ է ու վեր ենք կենում արևի հետ։ Չէիք ուզենա մեզ հետ ընթրե՞լ։ անկոտրում։
― Շատ շնորհակալ ենքԿգնանք անտառով, ― ասաց Ֆրոդոն։ ― Միայն վախենում եմդաշտով ու ձորովՈւ, որ կուշանանք։ Առանց այդ էլ գիշերվա կողմը հազիվհազ տեղ հասնենք։ թեև չարն է մեզ հետապնդում՝ Կհասնենք այնտեղ, ուր վաղուց, վաղուցԷլֆերն են ապրում թաքնված հովտում:
― Տա՛Հետո կիմանանք անելիքը մեր, տա՛Երբ հանգստանանք դեպքերից խառնակ, տա՛, էհ, շտապելուց չեք թողնում մի խոսք ասեմ։ Իսկ իմ ասածն ի՞նչ Մեր պարտքը մեծ է. կընթրենք, ես ծածկասայլ ունեմմեր ճամփան՝ երկար, դե դրանով էլ ձեզ կտանեմ։ Էդպես արագ կհասնեք, և ապահով կլինի, թե չէ ի՜նչ իմանաս, ինչ կարող է պատահել։ Բայց մենք անպայման կվերադառնանք։
Դա փոխում էր իրերի վիճակըՄոտ են լուսայգի շողերը անմար, և Ֆրոդոն համաձայնեց հուրախություն իր ուղեկիցների։ Արևը համարյա ծածկվել էր բլուրների հետևում, աղջամուղջը թանձրանում էր։ Հայտնվեցին Անգեղի երկու որդիներն Ժամն է գնալու ու երեք աղջիկներըժամն է հարմար... հսկայական սեղանը մի րոպեում բացեցին։ Ավելի թեժ մոմեր բերեցին, բուխարիկը վառեցին։ Տիկին Անգեղուհին սկսեց ափսեները լցնել: Եկան ևս մի քանի հոբիթ, որոնք բատրակություն էին անում կալվածքում: Ընթրիքն սկսվեց: Գարեջուր ինչքան ուզես կար։ Սեղանի մեջտեղում դրված գլխավոր ճաշը՝ խոզապուխտով տապակած սունկը, մի քանի րոպեում վերջացավ։ Կրակի մոտ պառկած շները ոսկորներն էին կրծում։ Ընթրիքից հետո Անգեղն ու որդիները լապտերները ձեռքներին գնացին սայլը պատրաստելու։ Երբ հյուրերը դուրս եկան բակ, արդեն բոլորովին մութ էր։ Նրանք պարկերը դրեցին սայլի մեջ և իրենք էլ տեղավորվեցին։ Անգեղը սանձով խփեց երկու լավ կերակրված պոնիների կողերին։ Տիկին Անգեղուհին կանգնած էր լուսավորված դռան մեջ։ ― Զգույշ եղիր, ― ձայն տվեց նա։ ― Օտարների հետ չկռվշտես, հենց տեղ հասցրիր՝ ուղիղ տուն։ ― Լավ, ― ասաց Անգեղը, և սայլը դարպասից դուրս եկավ։ Շատ խաղաղ, բոլորովին անքամի գիշեր էր, բայց Խոնավ էր ու ցուրտ: Մթության ծածկոցը ճամփորդներին դիմավորեց լռությամբ: Լապտեր որոշեցին չվառել և գնում էին դանդաղ, առանց շտապելու: Շուտով մոտեցան ամբարտակին, անցան վրայով ու բարձրացան հողաթմբի գլուխը։ Ճամփաբաժանում Անգեղն իջավ, նայեց այս ու այն կողմ՝ անթափանցելի խավար և ոչ մի ձայն։ Գետից մառախուղը քուլա-քուլա բարձրանում էր ջրապատնեշի վրա ու սողում դեպի դաշտերը։ </poem>
― Ա՜յ թե մո՜ւթ էՎատ չեք երգում, ― ասաց Անգեղը։ նկատեց Ֆրոդոն։ ― Բայց հիմա լապտեր չեմ վառիոր այդպես է, միայն հետ գնալիսմենք դեռ բավական գործ ունենք մինչև քնելը: Եթե ինչ-Եկեք սկսենք, քանի դեռ տանիք կա գլխներիս վերև, չէ՞ որ մեկը հայտնվի՝ մենք նրա ձայնը հեռվից կլսենք։ հետո տանիք չի լինի։
Մինչև լաստանավ երկու-երեք լիգ էր մնում։ Հոբիթները թիկնոցներով պինդ փաթաթված նստել և ուշադիր լսում էին: Լսվում էր միայն անիվների ճռճռոցը և սմբակների կտկտոցը։ Ֆրոդոյին թվում էր― Տանիքը՝ տանիք, թե սայլը չի գնումիսկ երգը՝ երգ, այլ հազիվ սողում է։ Փինը ննջում էր― ասաց Փինը։ ― Դու ի՞նչ է, իսկ Սեմը զգուշավոր նայում էր մառախուղի մեջ։ իսկապե՞ս մտածում ես մինչև լուսաբաց ճամփա ընկնել...
Վերջապես― Առայժմ չեմ որոշել, ― պատասխանեց Ֆրոդոն։ ― Ես վախենում եմ Սև Հեծյալներից և վախենում եմ մնալուց այն տանը, որի մասին նրանց հայտնի է: Չէ՞ որ նրանք գիտեն, որ ես այստեղ եմ տեղափոխվել։ Գարալդը նույնպես խորհուրդ տվեց չձգձգել մեկնումը։ Ուղղակի շատ կուզենայի տեսնել Գենդալֆին։ Գարալդը նույնպես զարմացավ, որ Գենդալֆը խոստացել է ու չի եկել։ Բայց այստեղ ոչինչ չես կարող անել: Նշանակում է, աջից աղոտ սպիտակին տվեցին երկու բարձր սյուն՝ շրջադարձ դեպի Լաստանավը։ Անգեղը ձգեց սանձափոկերըհարց մնաց անպատասխան: առաջինը. սայլը ճռռալով մի պահ կանգ առավ, ապա սկսեց իջնել բլրի ստորոտը։ Նորից լռության վայրկյանե՞րբ Հեծյալները կհասնեն Բաքմորի... Իսկ հետո բոլորը լսեցին այն ձայնըԵրկրորդ. որքան ժամանակ է պետք հավաքվելու համար... Ճանապարհը, որին այդքան վախով սպասում էին՝ սմբակների թխկթխկոցը։ Այն մոտենում էր գետի կողմից։ հո ինքներդ գիտեք...
Անգեղը թռավ ցած― Երկրորդ հարցի պատասխանը պատրաստ է, գրկեց ձիերի վզերը― ասաց Մերին, որ չֆռթկացնեն― մի ժամից ոչ ավելի։ Ես ամեն ինչ հավաքել եմ արդեն։ Վեց ձիուկ արածում են, և հայացքը սևեռեց մշուշոտ խավարին։ Թրխկ-թրխկ-թրխկպարկերը լիքը լցված են, թխկթխկում էին սմբակները էլի բան ավելացնե՞մ չմրսելու և խուլ արձագանքում գիշերվա խաղաղ օդում։ փոր լցնելու համար։
― Ավելի լավ էԱյո, դուք թաքնվեք, տեր իմտեսնում եմ, փորձված դավադիրներ եք, ― շտապով տիրոջը խորհուրդ տվեց Սեմը։ հիացավ Ֆրոդոն։ ― Պառկեք սայլի հատակին և ծածկվեք ծածկոցով, իսկ մենք էդ ձիավորին Բայց գուցե մի կերպ ճանապարհ կդնենք։ ― Նա թռավ սայլից ու կանգնեց Անգեղի կողքին՝ հեծյալ է, թող հեծյալ լինի, միայն թե սկզբում թող իրեն տրորեն։ օր սպասե՞նք Գենդալֆին։
Թրխկ-թրխկ-թրխկ... Հիմա կհասնի։ ― Մեզ ինչ կա, կսպասենք, միայն թե քո Հեծյալները վրա չտան հանկարծ, ― ասաց Մերին։ ― Նրանք արդեն մեզ հասած կլինեին, բայց, հավանաբար, լռվել մնացել են Հյուսիսային մուտքի մոտ, այնտեղ Պատնեշը մոտենում է գետին։ Դե, պահակները՝ խնդրես, չխնդրես, գիշեր ժամանակ ոչ ոքի չեն թողնի։ Չնայած, հնարավոր է, որ ուժով ներխուժեն։ Ինձ թվում է, ցերեկը նույնպես ներս չեն թողնի այդպիսի սևերի ու կասկածելիների։ Թողնելը՝ չեն թողնի, բայց Բրենդիդուիմքն ամրոց չէ, ինքդ էլ ես հասկանում։
― Հեյ, ո՞վ է, ― գոռաց Անգեղը։ Ֆրոդոն մտքերի մեջ ընկավ։
Սմբակների թխկթխկոցը լռեց։ Մի ― Մենք այսպես կանենք, ― վերջապես ասաց նա։ ― Վաղը լուսամութին դուրս ենք գալիս։ Միայն թե ոչ ճանապարհով, դա ամենավտանգավորն է։ Եթե գնանք հյուսիսային դարպասով, տեղի բնակիչներն անմիջապես կիմանան, որ ես այլևս Բրենդիդուիմքում չեմ, իսկ մեզ հարկավոր է, որ մի քանի քայլի վրա գծագրվեց թիկնոցավոր ձիավորի ուրվագիծը։ օր մեր մասին ոչ ոք ոչինչ չխոսի: Եթե նույնիսկ Հեծյալները Բրենդիդուիմք չխցկվեն, միևնույնն է, ճանապարհները կհսկեն: Գուցե մեզ բոլոր կողմերից պաշարել են, ես հո չգիտեմ քանի՞ Հեծյալ է մեզ հետապնդում, կարող է երկուսն են, կարող է՝ շատ։ Մենք պիտի գետնի տակ մտածների պես գնանք։
― Հապա մի կա՛նգ առԷդ ուրեմն դուք մենակ Հավերժական Անտառով պիտի գնաք, ― հրամայեց Անգեղը։ Նա սանձափոկերը նետեց Սեմին և գնաց առաջ։ սարսափով բացականչեց Գիրուկը։ ― ԿանգնիրԶգուշացեք, որտեղ որ կանգնած ես։ Քեզ ի՞նչ է պետքէնտեղ ամենավատն է։ Էլ ո՜նց կլիներ, ո՞ւր ես գնում։ ինչ-որ Սև Հեծյալներ...
― Ես պարոն Բեգինսի հետևից եմ գնում։ Ձեզ այդպիսի մեկը չի՞ հանդիպելԴե, դու մի քիչ չափազանցացնում ես, ― խուլ հարցրեց մեկի ձայնը, շատ ծանոթ... Դեասաց նրան Մերին։ ― Անտառը, իհարկե, Մերի Բրենդիբաքն ահավոր է, բայց այնուամենայնիվ Ֆրոդոն իրավացի է։ Թիկնոցի տակից երևաց լապտերը և լուսավորեց Անգեղի զարմացած դեմքը։ Այնտեղ մեզ չեն հետապնդի: Բախտներս եթե բերի, մեր հետքը կկորցնեն ու որոշ ժամանակ հետապնդումից կազատվենք։
― Պարոն Մերի՜Էդ ձեր բախտը Հավերժական Անտառո՞ւմ է բերելու, ― բացականչեց նա։ ծղրտաց Գիրուկը։ ― Այնտեղ դեռ ոչ ոքի բախտը չի բերել։ Հետապնդողները կկորցնեն ձեզ, ո՜նց չէ... Ինքներդ հավիտյան կկորչեք... Էնտեղ ոչ ոք չի գնում։
― Նույն ինքը։ Իսկ դուք կարծում էիք ո՞վ էՈնց թե ոչ ոք չի գնում, ― հարցրեց Մերին՝ առաջանալով ու սանձը թափահարելով։ առարկեց Մերին։ ― Լավ էլ գնում են: Բրենդիբաքերը, օրինակ: Իհարկե ոչ ամեն օր՝ երբ պետք է լինում։ Մենք նույնիսկ այնտեղ գնացող մեր սեփական, առանձին կածանն ունենք։ Ֆրոդոն այնտեղ եղել է, ճիշտ է, շատ վաղուց։ Ես էլ եմ գնացել, նույնիսկ մի քանի անգամ, ցերեկով, երբ ծառերը քնած են եղել։
Վախն իսկույն անցավ. Մառախուղից դուրս գալով՝ ձիավորը դադարեց մեծ ու ― Ձեր գործն է, ― ձեռքը թափ տվեց Ֆրեդեգարը։ ― Ինձ որ հարցնեք, ուրեմն, աշխարհումս Հավերժական Անտառից սարսափելի թվալբան չկա, իսկ թե ինչե՜ր են պատմում դրա մասին, նույնիսկ ավելի լավ է չլսեք։ Դե ինձ ինչ, ես հո ձեզ հետ չեմ գալիս։ Եվ հիմա, ազնիվ խոսք, շատ ուրախ եմ, որ մնում եմ. նրանց առջև ընդամենը մի հեծյալ հոբիթ էր իր պոնիովպետք է չէ՞ ինչ-որ մեկը մնա, որ Գենդալֆին պատմի, ականջներն էլ շարֆով փաթաթված։ թե ուր եք խցկվել։
― Ֆրոդոն սայլից թռավ Գիրուկը սիրում էր Ֆրոդոյին, բայց Հոբիթստանից վախենում էր հեռանալ, ի՜նչ իմանաս ի՞նչ կլինի մի ուրիշ տեղում։ Նա գետի այս կողմում էլ առաջին անգամ էր։ Մի խոսքով, դավադիրները մտադիր չէին նրան իրենց հետ տանել. ըստ ծրագրվածի, նրա մոտ։ պարտականությունն էր պահպանել տունը և մոլորեցնել հետաքրքրասերներին՝ ձևացնելով, թե պարոն Բեգինսն այստեղ է, խնդրե՜մ, համեցե՛ք, միայն թե ոչ հիմա։ Համենայն դեպս, նույնիսկ Բեգ-Էնդից հին զգեստներ էին բերել. Գիրուկը դրանք կհագնի ու ով գիտե՝ գուցեև նրան Ֆրոդոյի տեղը դնեն։ Ոչ ոքի մտքով չէր անցնում, թե ինչ վտանգավոր դեր է դա։
― Գտնվեցի՞ք, կորածնե՜րՀիանալի է, ― ուրախ ասաց Մերին։ Ֆրոդոն՝ քննելով դավադրական մտահղացումները։ ― Իսկ ես արդեն մտածում էի, Ուրիշ ի՞նչ կերպ կարող էինք լուր տալ Գենդալֆին։ Հազիվ թե էսօր էլ չեք բարեհաճի։ Քիչ էր մնում ձեռքս թափ տայի ու գնայի հետ՝ ընթրելու: Էս մառախուղն էլ մի կողմից վրա տվեց։ Որոշեցի հանդիպել ԱմբարներՀեծյալները կարդալ իմանան և, թե չէ մեկ էլ տեսար մի փոսում ընկած եղաք՝ ձեզ ազատողն ո՞վ է։ Էդ ինչպե՞ս է եղելայնուամենայնիվ, ես չէի համարձակվի նամակ թողնել։ Իսկ քանի որ իրար չենք հանդիպել։ Իսկ դուք նրանց որտե՞ղ գտաքԳիրուկը այստեղ է լինելու, պարոն Անգեղէլ մտածելու բան չկա. ով-ով, ձեր բադերի լճակու՞մ։ բայց Գենդալֆը մեր հետևից կհասնի։ Ուրեմն՝ առավոտից ճամփա ենք ընկնում դեպի Հավերժական Անտառ։
― ՉէԻնձ ի՜նչ կա, իմ հողամասում― ասաց Փինը, ― աչքով արեց ֆերմերը։ ― Քիչ էր մնում շները բաց թողնեի նրանց վրաանտառ է, համբերեքթող անտառ լինի։ Մենակ թե ես Գիրուկին չեմ նախանձում, իրենք ձեզ կպատմեն։ Իսկ հիմա, ուրեմն, ներող եղեք, պարոն Մերի, պարոն Ֆրոդո և մյուսներ, ես տուն որ պիտի գնամ։ Դե մեր տիկինը, ինքներդ էլ հասկանում եք, գիշերն էլ վրա տվեց...տեսնի Սև Հեծյալներին։
Նա սայլը շրջեց եկած ճանապարհի կողմը։ ― Իսկ ես քեզ չեմ նախանձում, ― ասաց Ֆրեդեգարը։ ― Կմտնես անտառ՝ հետ գալ կուզես, բայց ուշ կլինի։
― Ուրեմն, բոլորին բարի գիշեր, ― ասաց նա։ ― Ա՜յ թե օր էր էսօրվա օրը, պատմես՝ չեն հավատա։ — Լավ, ամեն ինչ լավ հերիք էվիճեք, երբ լավ է վերջանում, չնայած դուք — հանդիմանեց նրանց Մերին: — Մենք դեռ պետք է, իհարկե, տեղ հասնեք... Եվ խոհանոցը կարգի բերենք ու պարկերը կապենք: Մինչև ամբողջը չվերջացնենք՝ քնել չկա: Իսկ վաղը լուսամութին ես էլ... Դե կտեսնենք էլի...ձեզ բոլորիդ կարթնացնեմ:
Ֆերմերը լապտերները վառեցՖրոդոն վերջապես պառկեց, բարձրացավ սայլի վրա ու նստեց նստատեղին։ Իսկ հետո հանկարծ բայց սկզբում ոչ մի հսկայական զամբյուղ հանեց նստարանի տակից։ կերպ չէր կարողանում քնել։ Ոտքերը նվվում էին, դեռ լավ է, որ գոնե վաղը ձիով կգնան։ Կամաց-կամաց նա խորասուզվեց անհանգիստ քնի մեջ ու երազում տեսավ, իբր վերևից՝ բարձր աշտարակի պատուհանից, նայում է ներքևում ալեկոծվող ծառերի մութ ծովին, որոնց արմատների մոտ, գետինը հոտոտելով, ինչ-որ սև արարածներ են սողում։ Ֆրոդոն հասկանում էր, որ այդ արարածներն ի վերջո հոտոտելու են հետքը ու գտնեն իրեն:
― Էն Հետո նա հեռվից եկող խուլ աղմուկ լսեց: Սզբում մտածեց, թե քամին է հա՜ մոռանում էի։ Էս կնոջս կողմիցսուլում տերևների մեջ։ Բայց հետո հասկացավ, որ աղմկում են ոչ թե տերևները, մեջը մի քիչ բան կաայլ հեռավոր ծովի ալիքները: Ալիքների աղմուկ նա երբեք իրականում չէր լսել, երևի կհավանեք՝ հատուկ ողջույններով պարոն Բեգինսին։ բայց երազում հաճախ էր լսում...
Նա զամբյուղը տվեց Ֆրոդոյին ու պոնիներին խթանեց: Հոբիթները շնորհակալություն հայտնեցին ու բարի գիշեր մաղթեցին: Նրանք հայացքով ուղեկցում էին աղոտ լապտերներըՀետո հանկարծ պատուհանը վերացավ, մինչև որ դրանք անհետացան մթին գիշերվա մեջ։ Հանկարծ Ֆրոդոն ծիծաղեց. և նա պինդ փակված զամբյուղից զգաց տապակած սունկի գրգռիչ հոտը։հայտնվեց խոտածածկ ընդարձակ դաշտում։ Եվ ոչ մի ծառ։ Շուրջը շրշում է հավամրգին, իսկ աղի հոտը ռունգներն է խուտուտ տալիս։ Ֆրոդոն գլուխը բարձրացրեց և ժայռի գլխին մի բարձր սպիտակ աշտարակ տեսավ։ Նա ցանկացավ բարձրանալ այնտեղ ծովին նայելու համար, սկսեց մագլցել լանջով, բայց հանկարծ երկինքը լուսավորվեց, և ճայթեց ամպրոպը։
====Գլուխ հինգերորդ․ Դավադրությունը բացահայտվում է====
