Changes

:    «Նշանակում է, սա՞ է երկինքը, որ կա», ֊ մտածեց նա և չկարողացավ ժպիտը զսպել։ Հավանաբար, այնքան էլ հարգալից չէ դեռ չմտած՝ դատոդություներ դատողություներ անել, թե ինչ է երկինքը։

:    Ճայի մարմինն էլ մնաց, բայց և այնպես Ջոնաթանը երբեք այդքան լավ չէր կարոդացել կարողացել թռչել։ «Տարօրինակ է, ֊ մտածում էր նա, ֊ ես երկու անգամ քիչ եռանդ եմ թափում, իսկ թռչում եմ կրկնակի արագ, ես ինձ կրկնակի ուժեղ եմ զգում, քան երկրի վրա լավագույն օրերիս»։:    Նրա «սպիաակ «սպիտակ փետուրները փայլում ու շողարձակում էին իսկ թևերը դարձել էին անթերի ողորկ, ինչպես փայլեցրած արծաթյա թիթեղներ։ Նա սկսեց ուսումնասիրել դրանք և մկանների ուժը փորձեց նոր թևրի վրա։:    Ժամում երկու հարյուր հիսուն մղոն արագության ժամանակ նա զգաց որ մոտենում է հորիզոնական թռիչքի աոավելագույն սահմանին։ Ժամում երկու հարյուր յոթանասուներեք մղոնի ժամանակ հասկացավ որ ավելի արագ թռչելու ոժ ուժ չունի և փոքրիկ հիասթափություն ապրեց։ Նրա նոր մարմնի հնարավորությունները նույնպես սահմանափակ էին, ճիշտ է, հաջողվեց զգալիորեն գերազանցել իր նախկին անձնական ռեկորդը, բայց սահման այնուամենայնիվ գոյություն ուներ և դա հաղթահարելու համար հսկայական ջանքեր կպահանջվեին։ «Երկնքում, ֊ մաածեց նա, ֊ ոչ մի սահման գոյություն չպետք Է է ունենա»։

:    Ջոնաթանը կարծես թե մոռացել էր այն աշխարհի մասին, որտեղից եկել էր, այն ափի մասին, որտեղ ապրում էր Երամը, որը չգիտեր ինչ Է է թռիչքի երջանկությունը և թևերից օգտվում Էր էր միայն կեր հայթայթելու, կերի կռիվ տալու համար։ Բայց երբեմն հանկարծակի հիշում Էր։էր։:    Մի անգամ առավոտյան, երբ իր դաստիարակի հետ միասին ծալած թևերով մի քանի արագընթաց տակառ կատարելուց հետո ափին հանգստանում Էրէր, հիշեց հարազատ վայրերը։:    ֊ Սալիվա նՍալիվան, իսկ ո՞ւր են մյուսները, ֊ հարցրեց նա անձայն, որովհետև լիովին տիրապետել Էր էր տեղացի ճայերի՝ տարածության վրա հաղորդակցվելու ոչ բարդ ձևերին, նրանք ոչ ճչում Էինէին, ոչ Էլ էլ հայհոյում։

:    ֊...Հարյուր հազարավոր ճայեր։ Գիտեմ, - Սալիվանը գլխով արեց, ֊ Ջո– նաթա՛ն, միտքս միայն մի պատասխան Է է գալիս։ Քեզ նման թռչունները հազվագյուտ բացառություն են։ Մեզնից շատերն այնքան դանդաղ են առաջ շարժվում։ Մենք մի աշխարհից տեղափոխվում ենք նախորդին շատ նման մեկ ուրիշ աշխարհ և անմիջապես մոռանում, թե որտեղից ենք եկել։ Մեզ համար միևնույն Էէ, թե ուր ենք գնում, կարևորն այն է, ինչ կատարվում է այս վայրկյանին։ Պատկերացնո՞ւմ ես քանի֊քանի կյանք պիտի ապրել մինչև կհայտնվի աղոտ մի ենթադրություն, որ կյանքը չի սահմանափակվում կերով, պայքարով և Երամին իշխելով։ Հազարավոր կյանքեր, Ջո՛ն, տասը հազար։ Իսկ հետո ևս հարյուր կյանք՝ մինչև կսկսենք հասկանալ, որ գոյություն ունի կատարելություն կոչվածը, և էլի հարյուրը՝ մինչև կհամոզվենք, որ կյանքի իմաստը կատարելության հասնելը և մյուսներին դրա մասին պատմելն է։ Նույն օրենքը, հասկանալի Էէ, գործում է և այստեղ։ Հաջորդ աշխարհը մենք սովորում ենք մեր սովորածին համապատասխան։ Եթե ոչինչ չենք սովորել, հաջորդ աշխարհը կթվա այնպիսին, ինչպիսին սա է, և ստիպված կլինենք հաղթահարել նույն արգելքները՝ թաթերից կախված նույն կապարե գնդերով։

:    ֊ Չիա՛նգ, այս աշխարհը․․․ աշխարհը... ամենևին էլ երկինքը չէ, ճի՞շտ է։

:    ֊ Այո։ Իսկ ի՞նչ է մեզ սպասում առջևում։ Ո՞ր Ո՞ւր ենք գնում։ Մի՞ թե այնպիսի տեղ չկա, որ երկինք է կոչվում։:    ֊ Ոչ, Ջոնաթա՛ն, նման տեղ չկա։ Երկինքը տեղ չէ և ոչ էլ ժամանակ։ Երկինքը կատարելության հասնելն է։ ֊ Նա լևեց։ լռեց։ ֊ Դու, կարծես, շատ արագ ես թռչում։:    Ես․․․ Ես... Ես արագություն շատ եմ սիրում, ֊ ասաց Ջոնաթանը։ ֊ Նա զարմացած էր ու հպարտ, որ Տոհմավագը նկատել էր իրեն։:    ֊ Ջոնաթա՛ն, դու մոտենում ես երկնքին, երբ մոտենում ես բացարձակ արագությանը։ Դա չի նշանակում որ պետք Է է թռչես ժամում հազար կամ միլիոն արագությամբ, կամ թե սովորես թոչել լույսի արագությամբ։ Որովհետև յուրաքանչյուր թիվ սահման է, իսկ կատարելությունը սահմաններ չունի։ Բացարձակ արագության հասնելը, որսի՛սորդի՛ս, նշանակում է հայտնվել այնտեղ։

:    Չիանգի խոսքերից ելնելով՝ գործի էությունն այն էր, որ Ջոնաթանը պետք է հրաժարվեր պատկերացնել, թե ինքը քառասուներկու դյույմ թևերի բացվածք ունեցող մարմնի գերին է և սահմանափակված է կանխապես ծրագրավորված հնարավորությունների քանակով։ Էությունն այն Էրէր, որպեսզի գիտակցեր՝ ճայի իսկական «եսը» չգրված թվի նման կատարյալ Է է և միաժամանակ գոյություն ունի ժամանակի ցանկացած պահին, տարածության ցանկացած կետում։:    Ջոնաթանը մարզվում Էր էր հմտորեն, անողոքաբար, օրավուր, արևածագից մինչև կեսգիշեր։ Եվ չնայած բոլոր ջանքերին, չկարողացավ նույնիսկ մի փետուրի չափ առաջ շարժվել։:    ֊ Մոռացիր հավատի մասին, ֊ պնդում Էր էր Չիանգը։ ֊ Արդյո՞ք քեզ պետք եղավ հավատը թռչել սովորելու համար։ Դու պետք Է է հասկանաս, թե ինչ Է է թռիչքը։ Փորձիր մի անգամ ևս։

:    Ջոնաթանը բացեց աքերը։ Նրանք մենակ էին՝ ինքը և Տոհմավագը, միանգամայն աննծանոթ անծանոթ ծովափին, այստեղ ծառերն աճում էին մինչև ջրի պռունկը, գլխավերևում կախված էին դեղին երկվորյակներ՝ երկու արևներ։

:    Ջոնաթանը երջանիկ մարտակոչ արձակեեց՝ արձակեց՝ առաջին ձայնը այն պահից, ինչ թողել էր Երկիրը։

:    ֊ Իհարկե, Ջո՛ն, իհարկե հաջողվում է, ֊ ասաց Չիանգը, ֊ երբ գիտես ինչ ես անում, միշտ հաջողվում է։ Իսկ այժմ կառավարման մասին․․․մասին...

:    Բայց Ջոնաթանը շուտով ընդհատեց նրանց շնորհավորանքները․շնորհավորանքները.

:    ֊ Եթե ուզում ես, կսկսենք աշխատել ժամանակի վրա, ֊ խոսեց Չիանգը, ֊ և դու կսովորես ոռչել թռչել դեպի անցյալն ու դեպի ապագան։ Այնժամ պատրաստ կլինես ձեռնամուխ լինելու ամենադժվարին, ամենահանդուգն, ամենահետաքրքիր քայլին։ Դու կնախապատրաստվես ուղղահայաց թռչելուն և կհասկանաս՝ ինչ է բարին և սերը։

:    Իսկ հեաո հետո հասավ այն օրը, երբ Չիանգն անհետացավ։ Նա հանգիստ զրուցում Էր էր ճայերի հետ, համոզում մշտապես սովորել ու մարզվել և ձգտել հնարավորինս խորն ըմբռնել հավերժական կյանքի անտեսանելի, համապարփակ հիմքը։ Նա խոսում Էրէր, իսկ փետուրները դառնում Էին էին ավելի ու ավելի պայծառ և վերջապես այնպես փայլատակեցին, որ ոչ մի ճայ չկարողացավ նրան նայել։:    ֊ Ջոնաթա՛ն, ֊ ասաց, և դրանք նրա վերջին բառերն էին, ֊ աշխատիր հասկանալ, թե ինչ Է է սերը։

:    Ջոնաթանը մնաց և սկսեց պարապել երկինք եկած նոր ոռչունների թռչունների հետ։ Նրանք բոլորն էլ շատ ընդունակ էին և արագ յուրացնում էին այն, ինչ բացատրում էին։ Բայց նախկին անհանգստությունը վերադարձավ, նա չէր կարողանում թոթափել այն միտքը, որ հավանաբար Երկրի վրա ապրում են մեկ֊երկու ճայ, որոնք նույնպես կարող էին սովորել։ Ինչքան շատ բան կիմանար այժմ, եթե այն օրերին, երբ ինքն Աքսորյալ էր, Չիանգի կողքին լիներ։

:    ֊ Վախենում եմ, Ջոնաթա՛ն, որ կկարռտեմ կկարոտեմ քեզ, ֊ ահա ամենը, ինչ ասաց նա։:    ֊ Սա՛լի, ինչպե՞ս չես ամաչում, ֊ կշտամբանքով բացականչեց Ջոնաթանը, ֊ մի՞ թե մի՞թե կարելի է նման հիմար բաներ ասել։ Ամեն օր ինչո՞վ ենք զբաղված մենք։ Եթե մեր բարեկամությունը կախված է միայն պայմանականություններից, ինչպիսին տարածությունն ու ժամանակն են, նշանակում է մենք ինքներս խորտակում ենք մեր եղբայրությունը, այն պահին, երբ հնարավորություն ունենք հաղթահարել ժամանակն ու տարածությունը։ Բայց հաղթահարելով տարածությունը՝ միակ բանը, ինչից հեռանում ենք՝ Այստեղն Է։ է։ Իսկ հաղթահարելով ժամանակը՝ մենք հեռանում ենք միայն Այժմ։ Մի՞թե կարծում ես, որ մենք չենք կարոդ կարող մեկ֊երկու անգամ ինչ֊որ տեղ հանդիպել այն միջանկյալ հատվածում, որ կոչվում Է է Այստեղ և Այժմ։

:    ֊ Դու լրիվ ցնդել ես, ֊ քնքշորեն ասաց նա։ ֊ Եթե կա մեկը, որ կարոդ կարող է Երկրի վրա ապրող որևէ կենդանի արարածի ցույց տալ, թե ինչպես կարելի է մի հայացքով ընդգրկել հագար հազար մղոն տարածություն, ապա դա Ջոնաթան Լիվինգսթոնն է, ֊ նա նայում էր ավագին։ ֊ Ցտեսություն, Ջո՛ն, ցտեսությու՛ն, բարեկա՛մս։:    ֊ Ցտեսությու՛ն, Սալի՛, մեսք մենք դեռ կհանդիպենք։

:    «Ինձ համար միևնույն է, թե ինչ կասեն նրանք, ֊ մտածում էր նա թռչելով դեպի Հեռավոր Ժայռերը, զայրույթից եռ էր գալիս, աչքերը մթնել էին, ֊ թռչել՝ ամենևին էլ չի նշանակում թևերը թափ տալ մի տեղից մյուսը փոխադրվելու համար։ Դա կարոդ կարող է նույնիսկ... նույնիսկ մոծակը։ Ինչ֊որ մի հատիկ մահվան օղակ Տոհմավագ Ճայի շուրջը, հենց այնպես կատակի համար, և ես Աքսորյալ եմ։ Ի՞նչ է, նրանք կո՞ւյր են։ Մի՞թե չեն տեսնում։ Մի՞թե չեն հասկանամ ինչպիսի փառքի կհասնենք, եթե սովորենք իսկապես թռչել։

:    «Ի՞նչ է կատարվում ինձ հետ։ Ես խելագարվե՞լ եմ։ Մահացե՞լ եմ։ Մա Սա ի՞նչ է նշանակում»։