Changes
Ավելի ուշ, Ռեդինգը համարում էին հարմար վայր, ուր կարելի էր փախչել, երբ Լոնդոնում դրությունն անտանելի էր դառնում։ Պառլամենտը, սովորաբար հապճեպ Ռեդինգ էր տեղափոխվում, երբ Վեսթմինսթըրում ժանտախտի համաճարակ էր հայտնաբերվում։ 1625 թվականին Արդարադատության պալատը հետևեց նրա օրինակին, և բոլոր դատավարությունները տեղի էին ունենում Ռեդինգում։ Հավանաբար, վատ չէր լինի, եթե ժանտախտի մի թեթև համաճարակ սկսվեր Լոնդոնում, որը հնարավորություն տար միանգամից ազատվել և դատավորներից և պառլամենտից։
Պառլամենտականների ու թագավորի միջև մղվող պայքարի ընթացքում Էսսեքսի կոմսը շրջապատեց Ռեդինգը, իսկ քարորդ քառորդ դար անց Օրանի արքայազնը Ռեդինգի մոտ ջախջախեց Հակոբ արքայի զորքերը։
Հենրի Առաջինը թաղված է Ռեդինգում, իր իսկ հիմնադրած Բենեդիկտյան աբբայությունում, որի ավերակները պահպանվել են մինչև մեր օրերը և այս նույն աբբայությունում է, որ հռչակավոր Ջոն Գոնթը պսակվել է լեդի Բլանշի հետ։
Ուղեվորությունն էլ ավելի հաճելի կլիներ, եթե չլինեին այն անթիվ-անհամար փոքրիկ, խղճուկ նավակները, որոնք ամբողջ ժամանակ խանգարում էին մեր շոգենավակին։ Դրանց խորտակվելուց փրկելու համար, մենք ստիպված էինք անընդատ դանդաղեցնել ընթացքը կամ կանգ առնել։ Իրոք, որ, անչափ վրդովեցուցիչ է տեսնել, թե ինչպես են այդ թիավոր նավակները խանգարում շոգենավակներին։
Եվ դեռ այնքան էլ հանդուգն են իրենց պահում։ Ստիպված էինք լինում այնքան սուլել, որ քիչ էր մնում կաթսան հոդս հօդս ցնդեր, մինչև նրանք իրենց նեղություն էին տալիս շտապել։ Եթե ինձ մնար, ժամանակ առ ժամանակ նրանցից մեկ-երկուսին կխորտակեյիկխորտակեի, մյուսներին դաս տալու համար։
Ռեդինգն անցնելուց հետո գետը շատ հաճելի է դառնում։ Թայլհերստի մոտ երկաթուղին մի քիչ փչացնում է տեսարանը, բայց Մեյփըլդերհեմից մինչև Սթրիթլի գետը ուղղակի սքանչելի է։ Մեյփըլդերհեմյան շլյուզից քիչ վեր է գտնվում Հարգվիկ-հաուզը, որտեղ Կարլոս Առաջինը կեգլի էր խաղում։ Վենբորնի շրջակայքը, որտեղ գողտրիկ «Կարապ» պանդոկն է, նույնքան ծանոթ է նկարչական ցուցահանդեսների հաճախորդներին, որքան և տեղի բնակիչներին։
Ամբողջ օրը նա թափառել է անտառներում, որ ձգված են գետի երկարությամբ։ Ու հետո, երբ մթնշաղը իր սև զգեստն է փռել ջրերի վրա, նա իր ձեռքերը պարզել է դեպի մթին գետը, որը մասնակից է եղել իր դառնություններին և ուրախությանը, ու ծերացած գետը նրան իր գիրկն է առել, կրծքին է սեղմել հոգնած գլուխն ու ցավը հանդարտեցրել։
Այսպես մեղանչեց այդ կինը ― մեղանչեց ապրելիս և մահանալիս։ Թող վողորմյա ողորմյա աստված նրան ու մյուս մեղավորներին։
Գորինգը գետի ձախ և Սթրիթլին աջ ափին, երկուսն էլ հմայիչ վայրեր են, կարծես ստեղծված հանգստանալու համար։ Մինչև Ֆենգբորն գետը կանչում է առագաստներով նավարկելու արևոտ օրերին, իսկ գիշերը՝ թիավարելու լուսնի լույսի ներքո։ Իսկ շուրջը շատ գեղատեսիլ է։ Այդ օրը որոշել էինք հասնել միչև Ուոլլինգֆորդ, բայց գետի հմայիչ ու ծիծաղկուն դեմքը համոզեց մեզ հապաղել։ Մենք թողեցինք նավակը կամրջի մետ, գնացինք Սթրիթլի և, ի հեճուքս հեճուկս Մոնթմորընսիի, նախաճաշեցինք «Ցուլ» պանդոկում։
Ասում են, որ գետի երկու կողմի լեռները այս տեղում ինչ-որ ժամանակ միաձուլվել են ու պատնեշել Թեմզայի հունը, և իբր գետը ընդհատվել է այստեղ, Գորինգի մոտ, կազմելով մի ընդարձակ լիճ։ Ես հակված չեմ ոչ ժխտելու և ոչ էլ ընդունելու այս տեսակետը։ Պարզապես ձեզ տեղեկացնում եմ այդ մասին։
==Գլուխ տասնյոթերորդ==
Լվացք։ Ձկներ ու ձկնորսներ։ Կարթով ձուկ որսայու որսալու մասին։ Բարեխիղճ ձկնորսը։ Ձկնորսական պատմություն։
Աշխարհում ոչ մի այլ տեղ չկա, որտեղ կարողանաք ավելի շատ հաճույք ստանալ ձկնորսությունից կամ ավելի երկար ժամանակով զբաղվեք այդ գործով։ Որոշ ձկնորսներ գալիս և որսում են մի ամբողջ օր, մյուսները՝ մի ամիս։ Եթե ցանկանում եք, կարող եք երկարացնել ժամկետը և ձուկ որսալ մի ամբողջ տարի՝ տարբերություն չկա։
«Թեմզայի ձկնորսի ուղեցույցն» ասում է՝ «այստեղ կան նաև գայլաձկներ և պերկես», բայց այստեղ ձկնորսի ուղեցույցը սխալվում է։ Գուցե կան գայլաձուկ ու պերկես, այսինքն, ես իմ աչքով եմ տեսել, որ կան։ Ափի երկյանքով զբոսնելիս, կարող եք դրանց ամբողջ վտառներ տեսնել։ Նրանք մոտ են լողում և կիսով չափ ջրից դուրս գալով, բերանները լայն բաց արած, սպասում են, որ թխվածք գցեն իրենց։ Իսկ երբ լողում եք, նրանք շրջապատում են ձեզ, խանգարում են և համբերությունից հանում։ Բայց որպեսզի բռնեք նրանց կարթի ծայրին ամրացված մի փոքրիք փոքրիկ որդով, կամ դրա նման մի բան, ոչ, դա երբեք չի լինի։
Ես ինքս հմուտ ձկնորս չեմ։ Մի ժամանակ բավականաչափ ուշադրություն եմ նվիրել այդ զբաղմունքին և, իմ կարծիքով, ամեն ինչ լավ էր ստացվում։ Բայց փորձված ձկնորսներն ասացին, որ ինձնից բան դուրս չի գա և խորհուրդ տվեցին չշարունակել։ Նրանք այն կարծիքին էին, որ ես մեծ խնամքով եմ կարթը գցում, հնարամիտ եմ ու բավարար չափով՝ ծույլ։ Սակայն, այնուամենայնիվ, նրանք համոզված էին, որ ինձնից ձկնորս դուրս չի գա։ Ես շատ աղքատ երևակայություն ունեմ։
Ոմանք կարծում են, որ լավ ձկնորս լինելու համար պետք է միայն կարողանալ հեշտորեն, առանց կարմրելու, ստեր փչել, բայց նրանք մոլորության մեջ են։ Միայն մերկ հորինվածքները անօգուտ են, դա ամեն մի սկսնակ էլ կարող է անել։ Հանգամանալից մանրամասներ, ճշմարատանման նկարագրություններ, նրբանկատ, համարյա մանրախնդրության հասնող ճշմարտության պատրանք ― ահա թե որտեղ է երևում իսկական ձկնորսը։
Դրանից հետո բոլորը լուռ են, ոչ ոք իր մեջ բավական համարձակություն չի գտնում ծեր ջենտլմենին հակաճառելու համար։ Այնպես որ նա ստիպված է շարունակել, չսպասելով քաջալերման։
― Ոչ, ― մտածկոտ շարունակում է նա, ― ես ինքս էլ չէի հավատա, եթե ինձ այդպիսի բան պատմեին, բայց և այնպես, սա փաստ է։ Ամբողջ օրը նստած էի ափին և բառացիորեն ոչինչ չբռնեցի, մի քանի դյուժին սպիտակաձկից և մի քսան գայլաձկից բացի։ Արդեն պատրաստվում էի տուն գնալ, քանի որ գործս հաջող չէր ընթանում, երբ հանկարծ զգացի, որ կարթը ուժգին քաշում են։ Մտածեցի, որ դա էլի մի ինռինչ-որ մանր-մունր բան է և սկսեցի կարթը ձգել։ Աստծո անեցքն անեծքն իմ գլխին, եթե հնարավոր էր գոնե կարթը տեղից շարժել։ Ամբողջ կես ժամ չարչարվեցի, կես ժամ՝ այդ ձուկը դուրս քաշելու համար և ամեն վարկյան վայրկյան մտածում էի, որ կարթաթելը ուր որ է կկտրվի։ Վերջապես դուրս քաշեցի, և ի՞նչ եք կարծում։ Թառափ։ Քառասուն ֆունտանոց թառափ, այն էլ կարթով։ Դե իհարկե ― կզարմանաք։ Էյ, պանդոկապան, ևս երեք բաժին շոտլանդական։
Հետո նա սկսում է պատմել, թե որքան էին զարմացել բոլորը, թե ինչ ասեց կինը, երբ նա տուն հասավ, և թե ինչ կարծիքի էր այդ մասին Ջո Բագգլսը։
― Կարգին մեծ իշխան է, այնպես չէ՞, ― ասաց Ջորջը, շրջվելով նրա կողմը։
― Ա՛, կարելի է այդպես ասել, ― պատասխանեց կառապանը և մի կում գաեոջուր գարեջուր խմելով, ավելացրեց, ― գուցե դուք այս կողմերում չէի՞ք, երբ բռնեցի այս ձուկը։
― Ոչ,― ասացինք մենք, մենք օտարական ենք։ ― Ա՛, այդ դեպքում, իհարկե, որտեղի՞ց պիտի իմանայիք, ― ասաց կառապանը, ― Ահա արդեն հինգ տարի է, ինչ ես բռնել եմ այդ իշխանը։
Որոշ ժամանակ մենք լուռ էինք։ Վերջապես Ջորջը շրջվեց դեպի նորեկն ու ասաց։
― Ներեցեք , խնդրում եմ… Հուսով եմ, որ կներեք այն համարձակությունը, որ մենք՝ այս կողմերում օտար մարդիկ, թույլ ենք տալիս մեզ , սակայն իմ ընկերը և ես անչափ շնորհապարտ կլինենք ձեզ, եթե պատմեք, թե ինչպես եք բռնել այս իշխանը։
― Իսկ ձեզ ո՞վ է ասել, որ ես եմ բռնել այդ ձուկը, ― զարմացած հարցեոց հարցրեց նա։
Մենք ասացինք, որ ոչ ոք մեզ չի ասել, մենք բնազդորեն զգում ենք, որ դա իր ձեռքի գործն է։
― Զարմանալի բան է, իրոք որ զարմանալի, ― ծիծաղելով պատասխանեց անվրդով ջենտլմենը, ― քանի որ պատահականության բերմամբ, դուք ճիշտ եք գուշակել։ Իրոք որ ես եմ բռնել իշղանը։ իշխանը։ Սակայն ինչպե՞ս կարողացաք գլխի ընկնել։ Աստված իմ, որքան զարմանալի է։
Եվ նա սկսեց պատմել մեզ, թե ինչպես է կես ժամ չարչարվել, մինչև ձուկը դուրս է քաշել ջրից, ինչպես է կոտրել իր կարթաձողը, հետո, տուն հասնելով, մեծ խնամքով կշռել է, և սլաքը ցույց է տվել երեսունչորս ֆունտ։
Նա նույնպես դուրս գնաց և նրանից հետո ներս մտավ պանդոկապանը։ Մենք նրան պատմեցինք այն բոլոր պատմությոիններըպատմությունները, որ լսել էինք իշխանի մասին և դա նրան անչափ զվարճացրեց։ Բոլորս միասին սրտանց ծիծաղեցինք։
― Պատկերացնում եմ, թե ինչպես են Ջիմ Բեյթսը, Ջո Բագլսը, միստր Ջոնը և ծերուկ Բիլի Մաունդերսը պարծեցել, թե իրենք են բռնել։ Հա՛, հա՛, հա՛։ Հիանալի է, ― ասաց ազնիվ ծերուկը սրտանց ծիծաղելով։ ― Ինչպե՞ս չէ, նրանք այնպիսի մարդիկ են, որ եթե իրենք բռնած լինեին ձուկը, ԻՆՁ կտային ու թույլ կտային կախել ԻՄ պանդոկում։ Ինչպե՛ս չէ։ Հա՛, հա՛, հա՛։
Շլյուզներ։ Ջորջը և ես լուսավորում ենք։ Ուոլինգֆորդ։ Դորչեսթըր։ Էբինգտոն։ Ընտանիքի հայրը։ Խեղդվելու համար հարմար վայր։ Գետի դժվարին հատվածը։ Գետի օդի բարոյազրկող ազդեցությունը։
Հաջորդ օրը, վաղ առավոտըան առավոտյան դուրս եկանք Սթրիթլիից և թիավարեցինք գետով վեր, մինչև Քելհեմ, որտեղ նավակը կանգնեցրինք գետախորշում ու գիշերեցինք բրեզենտի տակ։
Սթրիթլիի և Ուոլինգֆորդի միջև գետը առանձնապես գրավիչ չէ։ Քլիվից հետո, վեցուկես մղոնի վրա ոչ մի շլյուզ չկա։ Սա, հավանաբար, Թեդդինգտոնից վեր գտնվող գետի ամենաերկար, չընդհատվող հատվածն է, և Օքսվորդի սպորտային ակումբը այստեղ է մարզում իր ութնյակներին։
―Էյ, ուշադրություն դարձրեք ձեր քթին։
Ես չէի կարող շրջվել՝ տեսնելու, թե բանն ինչ է և այդ ում քթին է պետք ուշադրություն դարձնել։ Գողունի նայեցի Ջորջի քթին։ Ամեն ինչ կարգին էր, համենայն դեպս այնպիսի բան չկար, որ կարելի լիներ ուղղել։ Հայացքս ցած սահեցրի իմ սեփական քթին և համոզվեցի, որ ամեն ինչ այնպես է , ինչպես և սպասում էի։
― Նայեք քթին, հիմար ավանակ, ― նորից լսվեց նույն ձայնը, այս անգամ ավելի բարձր։
Հիմա արդեն ամբողջ շլյուզը սկսեց աղաղակել, և մի որոտալից ձայն բղավեց․
― նայեք Նայեք ձեր նավակին, սըր, էյ, դուք, կարմիր և սև գլխարկներով։ եթե Եթե չշտապեք, լուսանկարի մեջ միայն ձեր դիակները կպատկերվեն։
Մենք նայեցինք և տեսանք, որ մեր նավաքիթը լռվել մնացել է շլյուզի ցցագերանների տակ, իսկ ջուրը բարձրանում է՝ իր հետ բարձրացնելով նավակը։ Եվս մի րոպե և մենք կխորտակվենք։ Կայծակի պես արագ ամեն մեկս մի թի ճանկեցինք և մի ուժգին հարվածը շլյուզի կողմնային մասին՝ ազատեց նավակը, իսկ մենք անճոռնի դիրքերով փռվեցինք մեջքի վրա։
Դորչեսթըրը, ինչպես և Ուոլլինգֆորդը, հնադարյան Բրիտանական քաղաք է, որն այն ժամանակ կոչվում էր Կաեր-Գորեն (քաղաք ջրի վրա)։ Ավելի ուշ, հռոմեացիներն այստեղ ճամբար դրեցին և ամրությունները, որ մի ժամանակ շրջապատում էին ճամբարը, այժմ ցածր, հավասար բլրակներ են թվում։ Սաքսոնների ժամանակ դա Էսսեքսի մայրաքաղաքն էր։ Քաղաքը շատ վաղեմի է և ժամանակին հզոր ու ամուր է եղել։ Այժմ նա հեռու է կանգնած աղմկոտ աշխարհից, ննջում ու երազներ է տեսնում։
Քլիֆտոն Համփդեն գեղեցիկ գյուղակի շուրջը, որը հնաոճ, հանգստավետ ու նրբագեղ է երևում իր ծաղկանոցներով, գետփնյա գետափնյա տեսարաններն ավելի հարուստ ու գեղեցիկ են դառնում։ Եթե ցանկանում եք գիշերել Քլիֆտոնում, ավելի լավ է կանգ առնեք «Գարու բարդոց» պանդոկում։ Կարող եմ համոզված ասել, որ դա, առանց վերապահության, առափնյա ամենայուրօրինակ, ամենահնաոճ պանդոկն է, որը գտնվում է կամրջից աջ, գյուղակից բավական հեռու։ Պանդոկի թեքված ծղոտե տանիքը և վանդակավոր պատուհանները նրան հեքիաթային տնակի տեսք են տալիս, իսկ ներսից ավելի շատ վաղեմությամբ էր բուրում։
Ժամանակակից վեպի հերոսուհու համար դա այնքան էլ հարմար տեղ չէ։ ժամանակակից վեպի հերոսուհին սովորաբար «վեհաշուք կերպով բարձրահասակ է» և միշտ «ձգվում է ողջ հասակով մեկ»։ «Գարու բարդոցում» ամեն անգամ դա անելիս նա գլուխը կխփեր առաստաղին։
==Գլուխ տասնիններորդ==
Օքսֆորդ։ Դրախտի մասին Մոնթմորընսիի պատկերացումը։ Վարձու նավակ, նրա հրապույրներն ու առավելությունները։ «Թեմզայի հպարտությունը»։ Եղանակը փոխվում է։ Գետը իր տարբեր կերպարանափոխոիթյուններով։ կերպարանափոխություններով։ Ոչ այնքան ուրախ երեկո։ Ձգտում դեպի անհասանելին։ Ուրախ զրույց։ Ջորջը բանջո է նվագում։ Թախծոտ մեղեդի։ Դարձյալ անձրևոտ օր։ Փախուստ։ Թեթև ընթրիք և բաժակաճառ։
