Changes

Եվ նա սկսեց մտմտալ (բայց դա այնքան Էլ էլ հեշտ չէր, որովհետև տոթից թմրել էր և քունը տանում էր), թե ծաղկեպսակ հյուսելու համար արժե տեղից ելնել ու մարգարտածաղիկ քաղել, երբ հանկարծ կարմրավուն աչքերով մի սպիտակ ճագար վազ տվեց կողքով:

Ալիսի ոչ մի տեղը չցավեց նա մի ակնթարթում թռավ -կանգնեց ու նայեց չորս կողմը. գլխավերևում խավար էր: Դիմացը մի երկար միջանցք էր ձգվում, և երևում էր շտապ - — շտապ հեռացող Սպիտակ ճագարը: Վայրկյան անգամ կորցնել չէր կարելի: Ալիսը քամու նման առաջ սլացավ ու հասցրեց լսել անկյունում անհետացող ճագարի ձայնը.

— Վա՛յ, իմ խեղճ ոտքեր: Տեսնես ով հիմա ձեզ գուլպաներ ու կոշիկներ կհագցնի, սիրելիներս: Հաստատ գիտեմ, ես չեմ կարող, ես շատ հեռու կլինեմ: Դուք ինքներդ մի կերպ գլուխ կբերեք այդ գործը: «Բայց նրանց հանդեպ պետք Է է բարի լինել, — մտածեց Ալիսը, — թե չէ կհրաժարվեն ուզածս տեղը գնալ: Ապա տեսնեմ, ամեն Ծննդյան տոնին ես նրանց պետք է մի զույգ նոր կոշիկ նվիրեմ»:

— Դուրս գանք ափ, և այնտեղ ես քեզ կպատմեմ իմ կյանքը և դու կհասկանաս, թե ինչու ինչո՞ւ եմ ատում կատուներին ու շներին, — ցածր, դողդոջուն ձայնով ասաց Մուկը: Վաղուց արդեն դուրս գալու ժամանակն էր, որովհետև լճակի վրա ազատ տեղ չէր մնացել: Բազմաթիվ թռչուններ ու կենդանիներ էին ընկել ջրի մեջ՝ Բադ Ռոբինը, Դոդոն, Լորը, Արծվիկ էդը: Ալիսի գլխավորությամբ ամբողջ խումբը լողաց դեպի ափ:

— Դուք ինձ խոստացաք ձեր պատմությունն ասել, — ասաց Ալիսը և, որպեսզի չվիրավորի նրան, շշուկով ավելացրեց, — թե ինչու ինչո՞ւ եք ատում «Կ»-երին ու «Շ»-երին:

— Իրոք որ երկար վերջավորություն է, — նայելով Մկան պոչին՝ հաստատեց Ալիսը, — բայց ինչու ինչո՞ւ եք այն տխուր համարում:

ինչու ինչո՞ւ ջուր ծե–

— Էլ էլ շարժվելու տեղ չունեմ: Չգիտեմ, վերջս ինչ է լինելու:

— Հիմա ասա ինձ, Փաթ, այդ ինչ Է է երևում պատուհանից:

— Ձեռք Էէ, ձերդ մեծություն:

— Ա՜խ, դու հիմարի գլուխ, ձեռք Էէ, ով է տեսել այդպիսի հսկայական ձեռք, ամբողջ պատուհանը ծածկել է:

Նա սպասեց մի քանի վայրկյան, բայց ոչինչ չկարողացավ լսել: Վերջապես սայլակի անիվների ճռնչոց եկավ ու բազմաթիվ այլ ձայներ, որոնք միաժամանակ խոսում Էինէին: Ալիսը զանազանեց հետևյալ խոսքերը.

Այս անգամ Ալիսը համբերությամբ սպասեց մինչև Թրթուրը կբարեհաճեր խոսել: Քիչ անց, Թրթուրը ցած դրեց նարգիլեն, մի քանի անգամ հորանջեց ու թափ տվեց իրեն: Հետո իջավ սնկի գլխիկից ու խոտերի միջով սողալով անցավ- գնաց.

Մի քանի րոպե Ալիսը կանգնած դիտում Էր էր տնակը և մտածում անելիքի մասին: Հանկարծ անտառից վազելով դուրս եկավ շքազգեստ հագած մի ծառա (Ալիսը նրա զգեստից կռահեց, որ նա ծառա է, թեպետ դեմքից դատելով նրան ձուկ կկոչեր) և մոտենալով տնակին, ուժեղ բախեց դուռը: Բացվող դռան մեջ երևաց նույնպիսի շքազգեստ հագած, կլոր դեմքով, գորտի աչքերի նման չռված աչքերով մեկ ուրիշ ծառա: Երկուսն էլ, ինչպես Ալիսը նկատեց, ունեին դիմափոշի քսած մազեր, որոնք գանգուրների էին վերածված ամբողջ գլխով մեկ: Նա շատ էր ցանկանում իմանալ, թե ինչ է նշանակում այդ բոլորը և թաքնվեց մի հարմար տեղ, անտառից դուրս, որ լսի նրանց խոսակցությունը:

Ալիսը սրա վրա այնպես բարձր քրքջաց, որ ստիպված վազեց մտավ անտառ: Երբ հետ նայեց, Ծառա-Ձուկը գնացել էր. իսկ Ծառա-Գորտը, անմիտ հայացքը երկնքին հառած, նստել Էր էր դռան շեմին:

— Իզուր ես բախում, — ասաց ծառան, — երկու պատճառով, նախ՝ ես Էլ էլ քեզ հետ գտնվում եմ դռան այս կողմը և բացի այդ, նրանք ներսում այնպիսի աղմուկ են բարձրացրել, որ ոչ ոք քեզ չի լսի:

Եվ իսկապես, Ներսից շատ անսովոր ձայներ Էին էին գալիս: Շարունակ ոռնոց ու փռշտոց, երբեմն Էլ՝ էլ՝ ուժգին շրխկոց, կարծես ափսե կամ թեյաման Էր էր փշուր-փշուր լինում:

— Դա Չեշիրյան Կատու է, — ասաց Դքսուհին, — ահա թե ինչու՛ինչո՛ւ, «խո՛զ»:

— Երբ մեծանար, — ասաց Ալիսը, - — սարսափելի տգեղ երեխա կլիներ, բայց երևի գեղեցիկ խոզ կդառնա:

— Այս կողմում, — ցույց տվեց Կատուն՝ թափահարելով աջ թաթը, — ապրում է Գլխարկագործը, - — իսկ այն կողմում, — Կատուն թափահարեց մյուս թաթը, — ապրում է Մարտյան Նապաստակը: Այցելիր ում որ կամենաս: Նրանք երկուսն էլ խելագար են16:

— Խնդրում եմ ուրիշի գործերին չխառնվել, - — խիստ ասաց Ալիսը, — դա անվայել բան է:

— Կարծում ես կարո՞ղ ես, - — հարցրեց Մարտյան Նապաստակը:

— Ինչու ինչո՞ւ «Մ» տառով, — հարցրեց Ալիսը:

— Ինչ էլ որ լինի, այլևս հետ չեմ դառնա, — Ալիսը սկսեց փնտրել անտառից դուրս գալու ճանապարհը, — սա ամենա- հիմար ամենահիմար թեյըմպումն էր, որ երբևէ տեսել եմ իմ ամբողջ կյանքում:

— Ո՜չ, նրա գործն է, — պնդեց Հինգնոցը, — ես կասեմ նրան, թե ինչումինչո՞ւմ: Այն պատճառով, որ խոհարարին սոխի փոխարեն կակաչի արմատներ էր տվել:

— Ի՜նչ հանդուգն ես, — վրդովվեց Թագավորը, - — այդպես մի նայիր ինձ:

— Իսկ հետո, - — շարունակեց Կրիան, - — շպրտում են...

— Եթե ուզում ես, ավելին կպատմեմ, — շարունակեց Արծվառյուծը, — գիտե՞ս ինչու ինչո՞ւ է նա մեռլան կոչվում:

— Երբեք այդ մասին չեմ մտածել, ինչուինչո՞ւ, — հարցրեց Ալիսը:

— Իհարկե տափակաձկներն ու փափկասունները, — որպեսզի ձեռքերդ տափակ ու փափուկ մնան, - — սպառված համբերությամբ պատասխանեց Արծվառյուծը, — ամեն մի փոքրիկ ծովախեցգետին գիտե այդ հասարակ բանը:

— Եթե ես մեռլան լինեի, - — Ալիսը դեռ երգի տպավորության տակ Էրէր, — ծովախոզին կասեի, «խնդրում եմ, հետ քաշվեք, մենք ձեզ չենք ուզում»:

— Նրանք ստիպված Էին էին ծովախոզին իրենց մեջ պահել, — ասաց Կեղծ Կրիան, — Խելքը գլխին ոչ մի ձուկ առանց նրա տեղ չի գնում:

— Դե, իհարկե, եթե մի ձուկ գար ինձ մոտ ու ասեր, որ ճանապարհորդության Է է գնում, ես կհարցնեի, «խոզուկ ունես»:

— Ուզում եք, ձեզ պատմեմ իմ այսօրվա արկածները, — երկչոտ սկսեց Ալիսը, — կարիք չկա երեկվա դեպքերի մասին խոսել, որովհետև ես երեկ ուրիշ Էիէի:

Ալիսն սկսեց պատմել նրանց բոլորը՝ սկսած այն պահից, երբ ինքն առաջին անգամ տեսավ Սպիտակ ճագարին: Սկզբում անհամարձակ Էր էր խոսում, որովհետև երկու արարածները, աչքներն ու բերանները լայն բացած, շատ Էին էին մոտեցել իրեն, բայց շուտով հունի մեջ ընկավ և վախն Էլ էլ անցավ: Ունկնդիրները բացարձակ լռություն Էին էին պահպանում: Նա արդեն պատմում էր, թե ինչպես Թրթուրի մոտ արտասանեց «Ծերացել ես, Վիլյամ հայրիկ» ոտանավորը, և բառերը ճիշտ չէին ստացվում, երբ Կեղծ Կրիան խոր շունչ քաշեց ու ասաց.

Ատենակալներն անմիջապես գրեցին այդ թվերը, գումարե- ցին գումարեցին և ստացածը վերածեցին շիլինգների ու վենսերի:

— Ես մի թույլ մարդ եմ, ձերդ գերազանցություն, — սարսափահար արդարացավ Գլխարկագործը, — նոր էի սկսել թեյել, մի շաբաթ առաջ, երբ կարագահացն սկսեց բաիա- կելբարակել, իսկ թեյը թափվեց...

— Թեյից միայն նախաճաշն է սկսվում, — կտրուկ ասաց Թագավորը: — Դու ինձ հիմարի տեղ ես դնում, ինչ է: Շարու- նակիրՇարունակիր:

— Ես մի թույլ մարդ եմ, — կրկնեց Գլխարկագործը,— այդ դեպքից հէԹւո հետո ամեն ինչ թափվում է:

Եu գնամ թեյս վերջացնեմ, — Գլխպրկագործն անհան- գըստացած անհանգստացած դիմեց Թագուհուն, որն աչքի էր անցկացնում

— Բռնեք Քնամկան օձիքից, — ճչաց Թագուհին, — գլխա- տեք գլխատեք Քնամկանը: Դատարանից դուրս վռնդեք նրան, ճզմեք, կսմթեք նրան, կտրեք նրա այտմորուսները:

— Եթե որևէ մեկը կարողանա բացատրել դրանց իմաստը, — ասաց Ալիսը, — (նա վերջին րոպեին այնքան էր մեծացել, որ բոլորովին չէր վախենում Թագավորին ընդհատելուց), - — ես նրան վեց փենս կտամ: Ես դրանց մեջ ամենևին իմաստ չեմ տեսնում:

հեսց երՏյու», իսկ. սա Էլէլ, անշուշտ, կարկանդակների մասին Էէ, թե Նա ինչ արեց դրանք:

— Ինչու ինչո՞ւ չեք շարունակում, _ հարցրեց Ալիսը, - — կարդացեք. «նրա մոտից հեա վերցրիր ողջը դու»:

— Իհարկե, այդպես Էէ, — հաղթականորեն բացականչեց Թագավորը, մատնացույց անելով սեղանին դրված կարկանդակները, — դրանից ավելի պարզ ոչինչ չկա: «երբ որ նա պոռթկաց...», ինձ թվում է, դու երբեք չես պոռթկացել, այնպես չէ՞, սիրելիս, — ասաց նա Թագուհուն:

— Երբե՛ք, - — պոռթկաց Թագուհին և թանաքամանը շպրտեց Մողեսի գլխին: